Fysiologie les 5 Herhalen 3A Bloedsomloop

Transcriptie

1 Fysiologie les 5 Herhalen 3A Bloedsomloop Cellulair; Haematocriet, Erytrocyt (Affiniteit, Erytropoëtine, HB) Leukocyt (diapedese, fagocytose) Trombocyt 45% Plasma = water met opgeloste stoffen, glucose, vetzuren, aminozuren, hormonen, vitaminen, mineralen 55% Functie water: oplosmiddel, warmte opslag en transport Plasma-eiwitten: COD, buffering, transport, stolling Viscositeit=stroperigheid, zegt iets over haematocriet Koolmonoxide vermindert zuurstof transport capaciteit Kooldioxide: ⅓ aan HB, ⅔ opgelost in plasma Hoogte training, EPO en bloeddoping tegengesteld effect Trainingseffecten: meer bloed haematocrietlager: meer plasma

2 Herhalen Anatomie Art Humeri Sterke actieve stabiliteit, geringe passieve stabiliteit

3 1: Welke uitspraak met betrekking tot spieractiviteiten is altijd juist? A) Bij een concentrische contractie wordt de spanning in een spier kleiner B) Bij een excentrische contractie wordt de spierbuik korter C) Bij een isometrische contractie wordt de spierbuik langer D) Bij een statische contractie vindt geen zichtbare beweging plaats Vragen bij les 5 2: Concentrische activiteit van de M Erector spinae zal: A) De lordose doen toenemen en de kyfosedoen afnemen B) De lordose doen afnemen C) Geen invloed uitoefenen op de kromming van de wervelkolom D) De kyfose doen toenemen 3: Uit welke omzetting wordt de energie voor spieractiviteit rechtstreeks verkregen? A) Glucose in melkzuur B) ADP in ATP C) Glycogeen in glucose D) ATP in ADP 4: Wat is van toepassing op rode bloedlichaampjes? A) Zij hebben een gemiddelde levensduur van 3 maanden B) Zij hebben meerdere celkernen C) Zij worden afgebroken in de nieren D) Zij worden gevormd in het gele beenmerg

4 5: Wat is de oorzaak van de omzetting van pyrodruivezuur in melkzuur? A) Een koolhydraatrijke maaltijd B) Verblijf in de sauna C) Vermoeidheid D) Zuurstofgebrek 5 6: Welke van de volgende stoffen is de beperkende factor bij het verrichten van een duur prestatie (meer dan 2 uur) tot uitputting toe? A) Glucose B) Melkzuur C) Vetzuren D) Zuurstof 7: Door welk proces kan het lichaam in totaal de grootste hoeveelheid energie vrijmaken? A) Afbraak van ATP voorraad B) Anaerobe afbraak van de glucose voorraad C) Oxidatie van de koolhydraat voorraad D) Oxidatie van de vet voorraad 8: Qua volume bestaat bloed voor het grootste gedeelte uit: A) Erytrocyten B) Leukocyten C) Plasma D) Trombocyten

5 3B Circulatie Hart is drukpomp rust op middenrif hangt aan vaten Endocard(bw) Myocard(spier) Epicard(samen met pericard het hartzakje) Hartskelet: septum cordis + annulus fibrosis (kleppenbasis) 2 Atria (boezems) en 2 Ventrikels (kamers) (linkerkamer meest gespierd) Kleppen tussen atrium-ventrikel: Atrioventriculaire kleppen -Valvula bicuspidalis tussen linker atrium-ventrikel -Valvula tricuspidalis tussen rechter atrium-ventrikel Kleppen naar aorta en longslagaderen -Valvula semi-lunaris aortae (halvemaans aortaklep) -Valvula semi-lunaris arteria pulmonalis(pulmonaalklep) Hartspierweefsel is dwarsgestreept maar heeft altijd rustperiode tussen contracties: absoluut refractaire periode, geen tetanischecontractie mogelijk, altijd rustmoment (diastole) voor vullen atria en daarna weer doorpompen bloed in actiefase (systole)

6 1: Aorta 2: Bovenste holle ader, vena cava superior 3: Rechter atrium, boezem 4: Onderste holle ader, vena cava inferior 5: Rechter ventrikel, kamer 6: Longslagader (O₂ arm!) 7: Longader (O₂ rijk!) 8: Linker atrium, boezem 9: Semi lunair klep aortae 10: AV klep links 11: Linker ventrikel, kamer 12: Septum cordis Hart 12 = Bindweefsel tussenschot vormt samen met Annulus fibrosis het hartskelet

7 Hartkleppen actie 1: Open AV klep 2: Dicht AV klep 3: Open semi lunair klep 4: Dicht semi lunair klep diastole systole Diastole: Rustfase Rust, vullen atrium, contractie Atrium, vullen ventrikel Systole: Contractiefase Actie, legen ventrikel in aorta en longslagader

8 * *

9 Groot= Linker ventrikel aorta arteriën capillairen venen rechter atrium Klein= Rechter ventrikel LSA longcapillairen longader linker atrium Longslagader Longader O₂ arm O₂ rijk Venen-Aders Arteriën- O₂ arm Slagaderen Veneus O₂ rijk Venulen Arteriolen Capillairen-Haarvaten-Capillair netwerk

10 Begin capilair Half capillair Eind capillair Filtratie Diffusie O₂ cel in Hoge COD Uitstroom plasma CO₂ cel uit Plasma naar vene Door bloeddruk Hoge haematocriet Bloeddruk COD Stroomsnelheid bloed in capillairen lager door: 1: toename vaatbed=totale opp capillairen 2: viscositeits toename= bloed dikker 3: drukverval resultaat: langer contact bloed-interstitium (weefsel)

11 Hartactie In rustis er Automatie; prikkel ±70 per minuut wordt gemaakt door eigen spierweefsel (gemodificeerd spierweefsel) 1: Sinusknoop 2: AV knoop 3: Bundel van His 4: Vezels van Purkinje Tijdens inspanning hogere frequentie, aanpassing nodig: *Vegetatieve zenuwstelsel met -Sympatische stimulerende activiteit: hartzweep(n accelerantus) -Parasympatische systeem rust: hartteugel (N Vagus) *Hormonale systeem met -Adrenaline uit de bijnieren

12 HMV = HF x SV HF(of fh) is hartfrequentie: het aantal slagen per minuut Maximale HF is afhankelijk van de leeftijd Hf max=220-leeftijd SV is hoeveelheid bloed dat hart per slag uitpompt SV is groter bij getraind (sport) hart HMV is hoeveelheid bloed dat hart per minuut uitpompt Ongetrainde heeft in rust HMV van 5 liter door: HMV 4,9 liter door = SV van 70 ml x HF van 70 slagen Getrainde met sporthart in rust ook HMV van 5 liter door: HMV 5 liter door = SV van 100 ml x HF van 50 slagen Verandering bij getrainde: SV groter, HF in rust lager!!! Door groter SV ook een hoger HMV van getrainde tijdens inspanning!

13 Bouw bloedvaten -Tunica intima: endotheel met bw -Tunica media: glad spierweefsel met elast bw -Tunica adventitia: bindweefsel met bloedvaatjes Aorta: veel elastisch bindweefsel, kan klappen hart opvangen, de wand veert terug en zo blijft polsdruk bestaan Naarmate arteriën verder van hart liggen wordt spierlaag dikker Arteriolen dikke spierlaag, kringspier rond arteriool vlak voor binnen dringen in weefsel en capillair worden= precapillaire sfincter Contractie/dilatatie van die kringspier bepaalt hoeveelheid bloed die dat weefsel krijgt. Bij vasodilatatie veel, bij vasoconstrictie weinig Herverdeling bloed: Rust: vasoconstrictie spieren vasodilatatie spijsvertering parasympatisch Inspanning: vasoconstrictie spijsvertering vasodilatatie spieren sympatisch Som van alle weerstandsvaten gezamenlijk is perifere weerstand Arteriolen zijn weerstandsvaten Arterieel systeem = weerstands systeem

14 Bouw bloedvaten Capillairenzijn de haarvaten, netwerk kleine bloedvaten in een weefsel: capillair netwerk. Alleen endotheel (intima) wat dient als semipermeabele wand waardoor uitwisseling van gassen en voedingsstoffen mogelijk is. Diffusie. Witte bloedcellen kunnen hier via diapedese bloedvat verlaten. Venuleis kleine vene, komen samen tot Venen, wand vene bevat nauwelijks spierweefsel, veel bindweefsel, druk is veel minder. Door dunne wand en grotere diameter kunnen venen veel bloed bevatten Venen= bloeddepot = capaciteits systeem Tijdens inspanning venoconstrictie, meer bloed in omloop: HMV Venen in ledematen hebben kleppen Aorta is stortkoker, Arterie is snel stromende bergrivier, Capillair is soepele plastic buis, Venen brede rivier op autoband dobberen.

15 Drukverschillen Aorta arteriën lage weerstand: snel transport Arteriolen veel weerstand: weerstandsvaten Druk opgebouwd hart tijdens ventrikel contractie:systole, normaal 120 Druk laagst vlak voor ventrikel contractie tijdens Diastole, normaal 80 Soepele bloedvaten zorgen voor lage bloeddruk Arteriolen zorgen voor sterk drukverval Tijdens passage door capillair netwerk verder verval door: 1) Toename vaatbed (van 1 baanssnelweg naar 10 baansb weg) 2) Toename viscositeit bloed 3) Afname diameter van het vat. Na capillair netwerk is pulsatie (kloppen) verdwenen Gemiddelde druk bepaalt netto hoeveelheid bloed gepompt in weefsel Dit kan ongeveer berekend worden door: Gemiddelde arteriële druk = diastolische druk + ⅓ (syst-diastdruk)

16 Bloedtransport venen door: redenen voor terugkeer naar hart -resterende bloeddruk -aanzuigende kracht vanuit het atrium -aanzuigende kracht borstkas, de adempomp -venoconstrictie -spierpomp, arteriële en spier contracties -zwaartekracht Veranderingen tijdens inspanning: Toename hartminuutvolume, meer bloed vaatstelsel in, stijging systolische bloeddruk. Herverdeling bloed zie tabel blz68, vasoconstrictie naar spijsvertering, vasodilatatie naar werkende spieren. Dit komt door toename CO₂, daling O₂, daling PH (= stijgen zuurgraad door losse H+) Tijdens intensieve inspanning, gem art bloeddruk, verhoogde filtratie druk, meer vocht treedt uit, hogere COD. Als er meer anaeroob moet bijspringen, meer melkzuur. Verhoogde venoconstrictieen spierpomp zorgen voor toename circulerend bloedvolume tijdens inspanning. Na duurtraining minder hoge belasting hormonale en zenuwstelsel

17 Dynamisch bewegen is goed! Contractie en relaxatie wisselen elkaar af Dynamisch bewegen: Diastolische bloeddruk (afhankelijk van intensiteit) Systolische bloeddruk Statisch bewegen: Diastolische bloeddruk Systolische bloeddruk Bij Statische contractie groter dan 30% max kracht stijgt de diastolische bloeddruk en is er stremming van de doorbloeding Bij 70% totale stremming Lage int: diastdruk of Hoge int: diast druk Sporthart: Kritisch hartgewicht 500 gram