Inspanningsfysiologie. Energiesystemen. Fosfaatpool. Hoofdstuk Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem
|
|
- Lennert Lenaerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inspanningsfysiologie Hoofdstuk 5 Energiesystemen 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem Fosfaatpool Anaërobe alactische systeem Energierijke fosfaatverbindingen in de cel Voorraad ATP en CP ATP >ADP + P (= synthese) ADP + CP > ATP + C (= resynthese) Creatinekinase is hierbij katalysator Gedurende 20 a 30 seconden 1
2 Melkzuursysteem (glycolyse) Anaërobe lactische systeem Glucose > glucose6fosfaat > glycogeen of pyrodruivezuur Glycogeen > melkzuur en energie Energie + ADP + P > ATP ( resynthese) Pyrodruivezuur voor zuurstofsysteem Na 10 a 30 seconden Zuurstofsysteem (citroenzuurcyclus) Aërobe systeem Pyrodruivezuur wordt omgezet in citroenzuur 1.Glucose > pyrodruivezuur > koolstofdioxide + water + ATP 2. ADP + P > ATP (resynthese) Na 2 a 3 minuten Brandstoffen Het afbreken van brandstoffen geeft energie 75% 100% energie in de vorm van warmte om de lichaamstemperatuur te handhaven, het overschot wordt afgevoerd 0% 25% energie die gebruikt wordt voor de resynthese en opslag van energierijke fosfaatverbindingen 2
3 Enzymen Enzymen functioneren hoofdzakelijk als katalysator: ze zorgen ervoor dat bij een lagere temperatuur brandstoffen en zuurstof samen een verbrandingsreactie aangaan. Koolhydraten Glucose, opgeslagen als glycogeen in lever en spieren of direct in bloed (bloedsuikerspiegel) Verbranding in mitochondriën Glucose + 6 zuurstof > koolstof + water + 38 ATP Glucose afbraak geschiedt in twee fasen Glucose afbraak 1. In het binnenste deel van de cel: Glucose + enzymen > 2 ATP Bij onvoldoende zuurstof wordt het melkzuursysteem actief, bij voldoende zuurstof: 2. Volledige verbranding in mitochondriën: Glucose + zuurstof > 36 ATP 3
4 Vetten Bruikbaar voor alle weefsels (behalve zenuwweefsel) Vetzuren gebonden aan eiwitten in bloed Opgeslagen als lichaamsvet (bescherming) Klein gedeelte opgeslagen in de spieren Opgenomen door cel en getransporteerd naar mitochondriën Eiwitten Opgebouwd uit aminozuren, functie is bouwstof, wordt gebruikt als brandstof bij: 1. Langdurige intensieve inspanning 2. Ondervoeding 3. Overmatige eiwitconsumptie In mitochondriën: eiwit + zuurstof > ATP Eiwitten worden niet direct opgeslagen maar omgezet in aminozuren of andere eiwitten Verbranding van spiereiwit (actine en myosine) Energieproductie tijdens inspanning Alle energiesystemen staan altijd aan Afhankelijk van de soort, duur en intensiteit van de belasting: 1. Kort, intensief: fosfaatpool en melkzuursysteem 2. Duurtraining: zuurstofsysteem 4
5 Steady state Als het zuurstofsysteem op gang is en de behoefte aan zuurstof in is evenwicht met het aanbod van zuurstof spreken we van een steady state Anaërobe drempel De arbeidsintensiteit waarbij het zuurstofsysteem ondersteuning nodig heeft van het melkzuursysteem en de hoeveelheid melkzuur in het bloed toeneemt Definitie: meer dan 4 mmol melkzuur per liter bloed Door verhoging van de zuurgraad neemt de afname van de enzymwerking af en treedt er verzuring op Vetten of Suikers Alle energie komt uiteindelijk uit glucose of vetzuren, verhouding is afhankelijk van de intensiteit van de inspanning Lagere intensiteit > voldoende zuurstof, zuinige brandstof: meer vetzuren Hogere intensiteit > max. zuurstofcapaciteit, efficiënter gebruik: meer glucose Max. duurinspanning: 100% glucose 5
6 Fysiologie van training Adaptatie: door herhaalde belastingen treedt er een aanpassingsproces op in de gebruikte weefsels De bouw van een weefselsoort is bepalend voor de functie, echter de functie heeft ook een vormende en veranderende invloed op de bouw van een weefselsoort spiervezeltypen Tonische vezels Rode spiervezels Langzame vezels Slowoxidative (so) Fasische vezels Witte spiervezels Snelle vezels Fastoxidative glycolytic Type 1 Type C Type 2A Type B Type 2B Type A Spiervezeltypen Functie Myoglobinegehalte Energiesysteem Energie uit Enzymen glycolyse Mitochondriön Aërobe enzymen Contractiesnelheid Vermoeibaarheid Rood (type 1 of type C) Lichte inspanning & houding Hoog Aëroob Vetzuren Weinig Veel Veel Laag Gering Intermediair (Type 2A of type B) Submax. Duurprestatie Gemiddeld Aëroob/anaëroob Vet/glucose Veel Minder Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld Wit (2B) (type 2B of type A) Zware inspanning Laag Anaëroob Glucose Veel Weinig Weinig Hoog Snel 6
7 Trainingseffecten 1. max. kracht/snelkracht en/of snelkrachtsuithoudingsvermogen door: A. Coördinatieverbetering B. van het spiervolume: er ontstaat hypertrofie door toename van de spiervezeldikte door toename in dikte van de myofibrillen, doordat actine en myosine toenemen in aantal en dichtheid worden er meer dwarsbruggen gevormd zodat er meer kracht geleverd kan worden Trainingseffecten 2. Snelheid van krachtlevering neemt toe door: A. coördinatieverbetering B. verbetering van het anaërobe systeem C. krachtstoename Trainingseffecten 3. Verbetering spieruithoudingsvermogen door anaërobe training A1. zeer hoge intensiteit 5 a 6 sec. Geeft een toename in kracht en een beperkte vergroting van de fosfaatpool B1. hoge intensiteit, 30 sec. Voornamelijk verbetering van het melkzuursysteem 7
8 Trainingseffecten A. Trainen met een hoge snelheid geeft verbetering van de specifieke coördinatie B. Anaërobe training langer dan 30 seconden geeft iets verbetering in aërobe systeem (zuurstofsysteem) C. Door een vergroting van de buffercapaciteit treedt er minder verzuring op Trainingseffecten Verbetering van spieruithoudingsvermogen door: A. toename doorbloedingsmogelijkheden, betere af en aanvoer van stoffen B. concentratie oxydatieve enzymen neemt toe C. toename van de glycogeenvoorraad in de spier (duurtraining) Trainingseffecten 4. in de hoeveelheid bindweefsel in en rond de spier: spier wordt krachtiger en steviger 5. in botomvang en vorm op langere termijn 8
9 Hormonen en trainingseffecten Hormonen: aandrijfstoffen geproduceerd door de endocriene klieren (o.a. hypofyse) Training geeft een reactie van het hormonenstelsel, hormonen zijn medeverantwoordelijk voor: Hormonen en trainingseffecten Training > lokale verandering in de cel > cel gevoeliger voor anabole reacties Training is een prikkel voor productie en uitscheiding van hormonen, grootte van de reactie is afhankelijk van: hoeveelheid geactiveerd spierweefsel en mate van beschadiging en mogelijkheden tot herstel Hormonen Anabole hormonen (opbouwbevorderend) 1. Testosteron (anabole steroïden) 2. Groeihormoon 3. Insuline 4. Cathecholaminen (adrenaline etc.) Katabole hormonen (afbraakbevorderend) 1. Cortisol 2. Progesteron 9
10 Krachttraining dichtheid glycolytische enzymen Aërobe training Bindweefsel Actine en myosine Aantal dichtheid Mitochondria Aantal Capaciteit Enzymen Myoglobineconcentratie Glycogeenvoorraad Energierijke fosfaten Duurtraining oxydatieve enzymen Training en herstel Er is herstel nodig voor een positief effect van de training. De ideale tijd voor de volgende training is precies op de top van de supercompensatie. Dat moment is afhankelijk van duur, intensiteit en omvang van de training Algemene richtlijnen (intensieve) krachttraining: 4896 uur herstel Niet zo lange duurtraining met een hogere intensiteit: 24 uur herstel Lange duurtraining met uitputting van de energievoorraden: ruim 48 uur 10
11 Overtraining Overtraining ontstaat als het lichaam over een langere periode structureel te weinig tijd krijgt om te herstellen, symptomen kunnen zijn: Humeurig Slaapproblemen Vermoeidheid Slechter presteren 11
1. Trainingsleer. AWI opleiding Trainingsleer
1. Trainingsleer AWI opleiding Trainingsleer Onderwerpen Algemene fysiologie Fysiologie en wandelen Energiesystemen Trainingswetten Fysiologie Algemene fysiologie Inspanning heeft direct invloed op: Bloedsomloop
Nadere informatieAnaëroob a-lactisch Anaëroob lactisch Aërobe systeem
Anaëroob a-lactisch Afbraak ATP (voedsel van de spier) en creatinefosfaat. Waarbij geen zuurstof nodig is. Geen vorming van lactaat/melkzuur Maximale inspanning 20 seconde Ontwikkelen van veel snelheid
Nadere informatieAnabolisme: anabole processen: opbouwstofwisseling Energie wordt toegevoegd: assimilatie
Fysiologie les 2 BIO-ENERGETICA Celstofwisseling = cel metabolisme Basis metabolisme: stofwisseling in rust Anabolisme: anabole processen: opbouwstofwisseling Energie wordt toegevoegd: assimilatie Katabolisme:
Nadere informatieFysiologie les 3 BIO-ENERGETICA
Fysiologie les 3 BIO-ENERGETICA Celstofwisseling = cel metabolisme Basis metabolisme: stofwisseling in rust Anabolisme: anabole processen: opbouwstofwisseling Energie wordt toegevoegd: assimilatie Katabolisme:
Nadere informatieEnergie systemen v/h lichaam. Door: Theo Baks, Hennie Lensink
Energie systemen v/h lichaam Door: Theo Baks, Hennie Lensink DATUM: 21-2-2014 Inleiding De bloedglucose van een gezond lichaam zit tussen 4/9 mmol/l lactaat. Net als vuur voor verbranding zuurstof nodig
Nadere informatieCLINIC PARELLOOP 2019 EFFECTIEF TRAINEN MET HARTSLAGMETER
CLINIC PARELLOOP 2019 EFFECTIEF TRAINEN MET HARTSLAGMETER ENERGIESYSTEMEN Fosfaatsysteem Melkzuursysteem Zuurstofsysteem FOSFAAT SYSTEEM Anaeroob (zonder zuurstof) Alactisch Duurt bij maximale sprint 14
Nadere informatieVoorwoord 10. Inleiding 11. 1 Inleiding in de module inspanning 1 5
Inhoud 5 Inhoud Voorwoord 10 Inleiding 11 module i aanpassen aan inspannen 1 Inleiding in de module inspanning 1 5 2 Energielevering bij inspanning 1 7 2.1 Bewegen kost energie 1 7 2.1.1 Energie, arbeid,
Nadere informatieBasis Looptrainer Lesdag 2: Methodiek/Didactiek, Trainingsleer
Basis Looptrainer Lesdag 2: Methodiek/Didactiek, Trainingsleer Erkend Fit!vak opleidingscentrum www.start2move.nl Methodiek en Didactiek WAT IS EEN GOEDE TRAINER? WAARAAN VOLDOET EEN GOEDE TRAINING? Start2move.nl
Nadere informatieEen intensieve extensieve interval
Een intensieve extensieve interval Interval trainingen: Wat is het doel, hoe werkt het? Hoe pas je ze in je trainingsprogramma? 2 Wat gaan we doen? Energiesystemen: Welke kennen we? Wanneer gebruiken we
Nadere informatieGrijze stof wordt gevormd door de cellichamen van de neuronen en de dendrieten
I hated every minute of training, but I said, "Don't quit. Suffer now and live the rest of your life as a champion. Muhammad Ali Bart van der Meer WM/SM - theorieles 14 Amice Bewerkt door Reina Welling
Nadere informatieSPECIFIEKE UHV TRAINING VOOR SPELSPORTERS
SPECIFIEKE UHV TRAINING VOOR SPELSPORTERS EVEN VOORSTELLEN Jan Eversdijk Tot 1980 atleet Tot 1990 atletiektrainer Van 1988 t/m nu CIOS docent: Trainingskunde en o.a. keuzevak conditie-/hersteltrainer spelsporten
Nadere informatie15.3. De anaërobe glycolyse
Trainingsleer uithoudingsvermogen 15.1. Inleiding Wanneer we praten over uithoudingsvermogen dan hebben we het in feite over het gebruik van de verschillende energiesystemen. Elk energiesysteem gebruikt
Nadere informatieDe termen aeroob en anaeroob worden door sporters veel gebruikt. Maar wat is aeroob en anaeroob? Welke energiesystemen heb je?
Aeroob en anaeroob De termen aeroob en anaeroob worden door sporters veel gebruikt. Maar wat is aeroob en anaeroob? Welke energiesystemen heb je? Om maar met de deur in huis te vallen de vertalingen: "aeroob"
Nadere informatieMetabolisme koolhydraten RozenbergSport.nl 2012 pagina 1 / 5
RozenbergSport.nl 2012 pagina 1 / 5 Inhoud Aerobe glycolyse Glycogenolyse Cori cyclus Aerobe glycolyse aerobe glycolyse NADH, vormen voor respiratoire keten Voorwaarde NAD + moet beschikbaar zijn, NADH
Nadere informatieMethoden voor training van het uithoudingsvermogen
Methoden voor training van het uithoudingsvermogen Deel 1 Algemeen In dit stuk worden verschillende trainingsmethodieken besproken die het duur uithoudingsvermogen en snelheid uithoudingsvermogen verbeteren.
Nadere informatieJAARPLANNING TRAININGEN Wedstrijd en Masterszwemmen
DE TRAININGSZONES: (gemaakt nav diverse artikelen op internet en de KNZB trainingszones) Hersteltraining of net na een ziekte/blessure Zwemsnelheid 60% - 65% Ontspannen. Aëroob 0 (actief herstel) Afvoer
Nadere informatieDWV Klein DWV Verzet Klein Trainen met een Trainen hartslagmeter met een Jasp Ree Ree lda 04-02-2009
DWV Klein Verzet Trainen met een hartslagmeter Jasper Reenalda 04-02-20092009 Opzet clinic Theoretische introductie: Inspanningsfysiologie Meten van de inspanning Basisprincipes training Trainen met een
Nadere informatieCURSUS CONDITIETRAINER COVS NOORD (1407) LESAVOND 5 4 NOVEMBER TOFSPORT & JEROEN SANDERS GASTSPREKER
CURSUS CONDITIETRAINER COVS NOORD (1407) LESAVOND 5 4 NOVEMBER 2014 2014 TOFSPORT & JEROEN SANDERS GASTSPREKER INHOUDSOPGAVE Huiswerkopdrachten Theorie: fysiologische processen Veldtraining: DP4 Terugblik
Nadere informatieTRAINEN MET HARTSLAGMETERS
TRAINEN MET HARTSLAGMETERS Door Mette van der Ven In dit stuk worden redenen beschreven om te gaan sporten/trainen met een hartslagmeter. Verder wordt informatie gegeven over het hart, de sterkste spier
Nadere informatieSportgeneeskunde for dummies
Sportgeneeskunde for dummies Jan Vercammen JYZ-Ieper-Poperinge UZ-Gent Inleiding Effecten van sportbeoefening : Bloeddrukdaling Verbetering van vetprofiel Verbetering van het lichaamsgewicht Voorkomen
Nadere informatieFYSIOLOGIE VAN ROEIEN
FYSIOLOGIE VAN ROEIEN 28-11-2015 Koen Levels OVERZICHT Over mijzelf Basisfysiologie van roeien Concurrerende training: kracht vs. duurtraining Oplossingen voor het concurrerende trainingseffect Fysiologische
Nadere informatieSamenvatting 1.7 BSM Verbeteren van fitheid
Samenvatting 1.7 BSM Verbeteren van fitheid Trainingsleer Tijdens het sporten vinden er perfect gecoördineerde processen plaats in het lichaam, waardoor er complexe bewegingen mogelijk zijn. Vroeger waren
Nadere informatieCURSUS CONDITIETRAINER COVS OOST (1303) LESAVOND 5 14 MEI TOFSPORT & JEROEN SANDERS GASTSPREKER
CURSUS CONDITIETRAINER COVS OOST (1303) LESAVOND 5 14 MEI 2013 2013 TOFSPORT & JEROEN SANDERS GASTSPREKER INHOUDSOPGAVE Huiswerkopdrachten Terugblik praktijk Fysiologische processen Huiswerkopdrachten
Nadere informatie- + Programma Eigen Kracht. De ene calorie is de andere niet? Calorieën en Joules. Opbouw presentatie. Een kwestie van balans.
Programma Eigen Kracht 09.00 uur Meer spieren en minder spek Hans Kroon De ene calorie is de andere niet? Hans Wassink 17 e EFAA Aerobics, Fitness en Clubmanagement Conventie 16 mei 2010, Papendal te Arnhem
Nadere informatieFysiologie les 13 Trainingsleer
Fysiologie les 13 Trainingsleer -Lichaamszwaartepunt moet boven steunvlak (voeten in stand, zitvlak in zit) om een goed evenwicht te bewaren -Door alcohol stijgt de urineproductie: alcohol remt afgifte
Nadere informatieAuteur: Herman Jongerius. Versie: 1.2
Auteur: Herman Jongerius Versie: 1.2 Datum: 24 april 2010 INHOUD: 1. Inleiding 2. Hoe werkt ons energiesysteem eigenlijk? 3. Waar komt onze energie vandaan? 4. Welke brandstof kiest het lichaam bij een
Nadere informatieInhoud. module i aanpassen aan inspannen 15. Voorwoord 1 0 Voorwoord bij de tweede druk 1 1. Inleiding 1 2. 1 Inleiding in de module inspanning 1 7
Inhoud Voorwoord 1 0 Voorwoord bij de tweede druk 1 1 Inleiding 1 2 module i aanpassen aan inspannen 15 1 Inleiding in de module inspanning 1 7 2 Energielevering bij inspanning 1 9 2.1 Bewegen kost energie
Nadere informatieVoorwoord 1 0 Voorwoord bij de tweede druk 1 1. Inleiding 1 2. module i aanpassen aan inspannen 15. 1 Inleiding in de module inspanning 1 7
Inhoud Voorwoord 1 0 Voorwoord bij de tweede druk 1 1 Inleiding 1 2 module i aanpassen aan inspannen 15 1 Inleiding in de module inspanning 1 7 2 Energielevering bij inspanning 1 9 2.1 Bewegen kost energie
Nadere informatieMitochondriële ziekten
Mitochondriële ziekten Stofwisseling NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de mitochondriële
Nadere informatie1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.
THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken
Nadere informatie4. deleted. 1. ATP kan een reactie aandrijven omdat
1. ATP kan een reactie aandrijven omdat a. bij de hydrolyse van ATP warmte vrijkomt b. de hydrolyse van ATP de entropie doet toenemen c. ATP sterk bindt aan het substraat van enzymen d. ATP thermodynamisch
Nadere informatieSamenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj
Samenvatting Biologie Samenvatting hoofdstuk 1 bvj Samenvatting door Fabienne 1166 woorden 24 oktober 2017 5 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 1: stofwisseling Paragraaf
Nadere informatieWIE ZIJN WIJ MINDY THOOLEN BEN MENGELERS
WIE ZIJN WIJ BEN MENGELERS PERSONAL TRAINER BGN GEWICHTSCONSULENT SPECIALISATIE SPORTVOEDING KNKF GEWICHTSHEFTRAINER PERFECT PERFORMANCE TRAINER DOCENT SUMMA SPORT MINDY THOOLEN MASTER TRAINER CLUBJOY
Nadere informatieDe rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie. Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen
De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen Even voorstellen... Milou Beelen Sportarts SMC Zuid-Limburg en MUMC+ Post-doc
Nadere informatieSpierfysiologie. 4.1. Inleiding
Spierfysiologie 4.1. Inleiding Skeletspieren bezitten het vermogen om samen te trekken en kracht te leveren. Door deze contractiekracht is de mens in staat om zijn houding te handhaven en zijn lichaam
Nadere informatieTrainen is het PLANMATIG toedienen van TRAININGSPRIKKELS, met als DOEL de sportprestaties te verbeteren
Trainen is het PLANMATIG toedienen van TRAININGSPRIKKELS, met als DOEL de sportprestaties te verbeteren Progressiviteit en overload Principe van verminderde meeropbrengst Principe van de supercompensatie
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Vetverbranding en afvallen wat is de beste training, Tabata, kracht of cardiotraining? Wat is de beste en snelste manier om af te vallen? Is dat door kracht of door cardiotraining of een combinatie van
Nadere informatieSportvoeding bij Atleten
Sportvoeding bij Atleten Pallas 67 16 maart 2017 Marlijn van den berg marlijn.vandenberg@gmail.com Voedingsdeskundige Voeding en gezondheid in Wageningen Nu werkzaam bij: Jouw actieve vakantie om je fitter,
Nadere informatieDe echte endurance begint pas bij 80 km.
De echte endurance begint pas bij 80 km. In de wandelgangen hoor je wel eens de uitspraak; de echte endurance begint pas bij 80 km. Vanuit fysiologisch oogpunt een waarheid als een koe. De theorie. In
Nadere informatieGoede en langdurige training leidt onder meer tot de volgende aanpassingen van de spieren en het cardiovasculaire systeem.
Het Geheim van Wielrennen Sportfysiologie bij wielrennen In dit artikel gaan we nader in op de effecten van training op ons lichaam. We zagen eerder al in onze artikelen op TriPro dat training leidt tot
Nadere informatieCoach de coach: fysiologie & trainingsopbouw. Edwin & Jappe DDS Januari 2014
Coach de coach: fysiologie & trainingsopbouw Edwin & Jappe DDS Januari 2014 Waar gaan we het over hebben? I Roeien is een sport waarbij het fysieke aspect erg belangrijk is. Vanavond hebben we het vooral
Nadere informatieEten en drinken, voor, tijdens en zeker na een inspanning. Trainer u16, KSV Roeselare
Eten en drinken, voor, tijdens en zeker na een inspanning Renzy Callewaert Trainer u16, KSV Roeselare renzy.callewaert@hotmail.com Index Voeding Koolhydraten Vetten Eiwitten Drinken Wat drinken? Hoeveel
Nadere informatieDia 1. Dia 2 Wat is voeding: Dia 3. Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema. Koolhydraten
Dia 1 Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema Dia 2 Wat is voeding: Voeding = alle organische stoffen die je als mens of organisme nodig hebt om energie op te wekken in je
Nadere informatieBasiscursus Voeding & Training
Basiscursus Voeding & Training energiesystemen, training, herstel, radicaaldruk, gezonde voeding & voedingssupplementen Syllabus Excerpt EHF Academy www.ehfacademy.nl Disclaimer: Wanneer u overweegt voedingssupplementen
Nadere informatieGEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam
GEZONDHEIDSKUNDE Het menselijk lichaam 1 KENMERKEN VAN HET LEVEN Anatomie à wetenschap die zich bezighoudt met de bouw van het menselijk lichaam (waar ligt wat?). Fysiologie à Wetenschap die zich bezighoudt
Nadere informatieWillen we een blijvend resultaat, wat meestal een verandering van levensstijl betekent, is dit slechts haalbaar door een gedragsverandering.
1 Patrick van der Weegen Willen we een blijvend resultaat, wat meestal een verandering van levensstijl betekent, is dit slechts haalbaar door een gedragsverandering. Voordelen structureel sporten 1. beïnvloeding
Nadere informatieSamenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:
Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,
Nadere informatieSCHEIDRECHTERS. Plexus Uithoorn Wouter E. Witsel Orthopedisch manueel therapeut Sportfysiotherapeut
SCHEIDRECHTERS Introductie Fysiotherapeut 98 03 06 Master opleiding 10 - heden Docent Leraar Martial Arts (FOG) Sport carrière Voetbal Karate, kickboksen Wing Chun Kung Fu Escrima Sanda (wushu), Tai chi
Nadere informatieRegeling. Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: Zenuwstelsel.
Regeling Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: (1) Zenuwstelsel (2) Hormoonstelsel Verschillen in bouw en functie: bestaat uit functie
Nadere informatieSNELLE EN LANGZAME KOOLHYDRATEN
KOOLHYDRATEN (KH) Deze bron van energie is weliswaar belangrijk, met name bij hoog intensieve inspanningen tot zo n 20 minuten, maar er valt nog wel iets meer over te vertellen Onze huidige bronnen zijn
Nadere informatieBerekening hartslagzones
Berekening hartslagzones 1. Formule via maximale hartslag Een eenvoudige en snelle berekening (maar minst betrouwbare). MAN VROUW 220 minus leeftijd 226 minus leeftijd 2. Formule van KARVONEN via het verschil
Nadere informatieSamenvattingen. Samenvatting Thema 6: Regeling. Basisstof 1. Zenuwstelsel regelt processen:
Samenvatting Thema 6: Regeling Basisstof 1 Zenuwstelsel regelt processen: - regelen werking spieren en klieren - verwerking van impulsen van zintuigen Zintuigcellen: - staan onder invloed van prikkels
Nadere informatieDe rol van koolhydraten in de voorbereiding E S T H E R V A N E T T E N, S P O R T D I E T I S T
De rol van koolhydraten in de voorbereiding AMSTERDAMS WIELER SYMPOSIUM E S T H E R V A N E T T E N, S P O R T D I E T I S T Inhoud Koolhydraten Waarom: opladen en aanvullen Hoeveel heb je nodig Supercompensatie
Nadere informatieFysiologie / Metabolisme stofwisseling
Fysiologie / Metabolisme stofwisseling Onder de fysiologie vallen bij de sportmassage de volgende onderdelen: Celleer/cytologie Weefselleer/histologie Stofwisseling/metabolisme Spijsvertering Hart, bloedvaten
Nadere informatie6,7. Samenvatting door een scholier 1580 woorden 20 juni keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 1580 woorden 20 juni 2011 6,7 3 keer beoordeeld Vak Biologie Les 1. - Organen zorgen bijvoorbeeld voor je bloedsomloop, spijsvertering en uitscheiding. - Onder alle omstandigheden
Nadere informatieOvermatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de. hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het
SUIKERZIEKTE Overmatig drinken en plassen is een vaak voorkomend symptoom bij de hond. Het kan veroorzaakt worden door verschillende ziekten in het lichaam. U kunt hierbij denken aan slecht functionerende
Nadere informatieNaar: D.O. Hall & K.K. Rao, Photosynthesis, Studies in Biology, Cambridge, 1994, blz. 106.
Examentrainer Vragen Fotosynthese Vanuit tussenproducten van de fotosynthese worden niet alleen koolhydraten gevormd, maar ook vetten, vetzuren, aminozuren en andere organische zuren. Dag- en seizoensgebonden
Nadere informatieMitochondriële ziekten Stofwisseling
Mitochondriële ziekten Stofwisseling Deze folder maakt deel uit van een serie over mitochondriële aandoeningen. In deze folder leest u meer over de stofwisseling. De stofwisseling is niet eenvoudig daarom
Nadere informatieIntroductie. Inspanningsfysiologie Duursport. Guido Vroemen. Guido Vroemen Sportarts Medisch Bioloog Triathlon Trainer SMA MIDDEN NEDERLAND
Introductie Sportarts Medisch Bioloog Triathlon Trainer SMA MIDDEN NEDERLAND Begeleiding: Roompot Oranje Peloton Team4Talent Bondsarts NTB Individuele atleten WWW.SPORTARTS.ORG Inspanningsfysiologie Duursport
Nadere informatieWerkstuk Biologie Sporten en spieren
Werkstuk Biologie Sporten en spieren Werkstuk door een scholier 3217 woorden 23 mei 2005 6,1 68 keer beoordeeld Vak Biologie Sporten en spieren Inhoud: 1.) Spiervezeltypes 1.1)rode spiervezels 1.2)witte
Nadere informatieDieet Oké. TU Delft, November 2012
TU Delft, November 2012 Dieet Oké Janet Vervoorn sportdiëtist Dieet Oké Summit Health Veilingweg 16A 2678 LN De Lier tel. 06-46675281 email: janet.vervoorn@chello.nl Inzicht krijgen in de energiehuishouding
Nadere informatieVoeding en sport. Rianne Booijink diëtist
Voeding en sport Rianne Booijink diëtist Waarom aandacht voor voeding? Goede voeding is belangrijk om een goede sportprestatie neer te zetten. Of het nou gaat om topsport, wedstrijdsport of sport op recreatief
Nadere informatieCellen aan de basis.
Cellen aan de basis. Cellen aan de basis In het thema cellen aan de basis vinden we twee belangrijke thema s uit biologie voor jou terug. 1. Organen en cellen (thema 1 leerjaar 3) 2. Stofwisseling (thema
Nadere informatieSamenvatting Biologie Regeling
Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting door P. 1319 woorden 20 maart 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting Regeling SE2 Het zenuwstelsel Het zenuwstelsel
Nadere informatieBIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL]
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van
Nadere informatieAvond 2: Energiehuishouding
Avond 2: Energiehuishouding Thema: Energiehuishouding, waar heb je voedsel voor nodig? Spreker: Prof. Dr. Luc van Loon, Department of Human Movement Sciences, Maastricht University Casus: Jan, Claire en
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Stofwisseling Samenvatting door M. 1566 woorden 14 januari 2017 4,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 1: stofwisseling Paragraaf
Nadere informatieHoe gebruik je een hartslagmeter bij je training?
Hoe gebruik je een hartslagmeter bij je training? Looptraining is in de eerste plaats leren efficiënt met je energie omgaan. Dit betekent niet voor elke loper hetzelfde. Een sprinter zal zijn beschikbare
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Alle levende organismen zijn afhankelijk van energie; zonder energie is er geen leven mogelijk. Uit de thermodynamica is bekend dat energie niet gemaakt kan worden, maar ook niet
Nadere informatieGlucose in beweging door beweging. Yvonne Krul internist in opleiding
Glucose in beweging door beweging Yvonne Krul internist in opleiding Vraag 1 Jongen van 18 jaar met type 1 diabetes speelt aankomend weekend kampioenswedstrijd voor de voetbal. Wat adviseert u t.a.v. de
Nadere informatieExamentrainer. Vragen vmbo-bk. Scan
THEMA 4 REGELING EXAMENTRAINER OEFENVRAGEN 3 VMBO-bk Examentrainer Vragen vmbo-bk Scan In een Engelse folder staat informatie over een bepaald apparaat. Hiermee kan het centrale zenuwstelsel onderzocht
Nadere informatieWetenswaardigheden over eten en drinken.
Wetenswaardigheden over eten en drinken. Presentatie Start to Run 28 maart 2009 Het meest besproken onderwerp: Afvallen (na de feestdagen, voor de vakantie). het weer (bij gebrek aan onderwerpen) BMI=gewicht
Nadere informatieCharles Loijens. Performance Coach Topsport / www.top-coach.eu. Met dank aan Guido Vroemen, sportarts o.a. Nationale Triatlon Team en Leontien.
Charles Loijens Performance Coach Topsport / www.top-coach.eu Met dank aan Guido Vroemen, sportarts o.a. Nationale Triatlon Team en Leontien.nl De rol van voeding Algeheel welbevinden / Fitheid Energie
Nadere informatieTiming van Voeding. Congres Voeding en Leefstijl Marco Mensink, Division of Human Nutrition, Wageningen University
Timing van Voeding Congres Voeding en Leefstijl 19-11-2016 Marco Mensink, Division of Human Nutrition, Wageningen University Timing van Voeding rol van voeding bij herstel en adaptatie èn prestatie 2 Recovery
Nadere informatieOuderen, Sporten & Voeding
Ouderen, Sporten & Voeding Vitaal ouder worden! Zelfstandig blijven! Yvette Kilian CBS-cijfers» Het aantal 65 plussers zal volgens prognoses van het CBS toenemen van ruim 3 miljoen in 2015 tot 4,2 miljoen
Nadere informatieQuiz 2015. Experimentenwedstrijd Antwoorden. Playful Science 9
Experimentenwedstrijd Antwoorden. Playful Science 9 1. De energie voor de samentrekking van skeletspieren wordt geleverd door ATP. Spieren hebben slechts een kleine hoeveelheid ATP in voorraad. Eenmaal
Nadere informatieScriptie lll Dan Extra basiskennis voor de Taekwon-Doin KISPORT Martial Academy Door: Boosabum Egbert Kok Scriptie l l Dan door Boosabum Egbert Kok
Scriptie lll Dan Extra basiskennis voor de Taekwon-Doin KISPORT Martial Academy Door: Boosabum Egbert Kok Inhoudsopgave: Voorwoord Pagina 3 Inleiding Pagina 4 Spieren Pagina 5 Soorten spier Pagina 7 Vergroten
Nadere informatieDe functies van slaap
De functies van slaap Waarom slapen we? Prof. Anton Coenen Radboud Universiteit Nijmegen Symposium Slaap en Sportprestatie Papendal 03-10-2018 slow wave sleep 1. Waken met hoge breinactiviteit en intens
Nadere informatie15-07-2012. Voedingsadvies bij de ziekte van McArdle
15-07-2012 Voedingsadvies bij de ziekte van McArdle Ziekte-informatie De ziekte van McArdle behoort tot de glycogeenstapelingsziekten. Er is sprake van een tekort aan fosforylase in de spiercel. De ziekte
Nadere informatie1. Waarvan is DNA een belangrijke bouwstof? A) Van de celmembraan. B) Van de chromosomen. C) Van de kernmembraan.
1. Waarvan is DNA een belangrijke bouwstof? A) Van de celmembraan. B) Van de chromosomen. C) Van de kernmembraan. 2. Wat zijn vegetatieve verrichtingen van de cel? A) Beweging en prikkelbaarheid. B) Prikkelbaarheid
Nadere informatieBELANG VAN HET JUISTE TRAININGSTEMPO
BELANG VAN HET JUISTE TRAININGSTEMPO 9,58 sec Berlijn 2009 De snelste man ter wereld, Usain Bolt, loopt de 100 meter ruim binnen de 10 sec. Dat is meer dan 36 km per uur! We weten dat hij deze explosie
Nadere informatieCelademhaling & gisting
Celademhaling & gisting Tekst voor de leerlingen V. Rasquin - 1 - DISSIMILATIE - TEKST VOOR DE LEERLINGEN celademhaling & GISTING Wij weten dat heel wat processen endergonisch zijn (ze vergen energie).
Nadere informatieEEN ANDERE MANIER VAN ETEN KAN JOUW PRESTATIE VERBETEREN!
EEN ANDERE MANIER VAN ETEN KAN JOUW PRESTATIE VERBETEREN! Sportvoedingspiramide De sportvoedingspiramide bestaat uit 3 lagen. De onderste laag is basisvoeding die ieder mens nodig heeft zoals groenten,
Nadere informatie55 à 60% volgens de formule van Karvonen of 70à 75% van het omslagpunt.
Duurtrainingen A. De herstelduurtraining. Trainingseffect: Versnellen van het herstel. Vermoeidheid verdwijnt het snelst door het leveren van lichte inspanningen, waardoor afvalstoffen afgevoerd worden.
Nadere informatieTheorie - herexamen Fysiologie 23 mei 2008
Theorie - herexamen Fysiologie 23 mei 2008 1. Waar wordt het groeihormoon gevormd? A. In de hypofyse. B. In het bijniermerg. C. In de pancreas. 2. Wat is een kenmerk van een weefsel? A. Het is altijd opgebouwd
Nadere informatieJuist trainen: een kunst! Bert Celie Inspanningsfysiologie
Juist trainen: een kunst! Bert Celie Inspanningsfysiologie I. Training: Een exacte wetenschap? 2 sessies: Eerste sessie (Algemeen): Algemene fysiologische principes Algemene principes testing Algemene
Nadere informatieWetenswaardigheden over eten en drinken.
Wetenswaardigheden over eten en drinken. Start to Run Overgewicht: Nederlanders worden te dik (beeld 2007) De energiebalans. energiegebruik en de energie-inname. Lichaamsgewicht constant : energiegebruik
Nadere informatieBelangrijk! Talentcoaches: Globale aansturing junioren
Voeding & Training Belangrijk! Talentcoaches: Globale aansturing junioren Zien: opvallend veel wedstrijden gereden Trend: vergeten te trainen Nieuwelingen en Junioren: leren trainen is het belangrijkste.
Nadere informatieMarathon winnen door voeding?
Marathon winnen door voeding? Marathon winnen door Voeding? Voeding voor, tijdens en na de marathon Talent Training Coaching Plezier Gewicht en lichaamssamenstelling Sportvoeding Etc. Prestatie Materiaal
Nadere informatieSPORTVOEDING. voor wedstrijd- of ook voor toerrijders? ledenvergadering TCN 21 november 2011 1
SPORTVOEDING voor wedstrijd- of ook voor toerrijders? ledenvergadering TCN 21 november 2011 1 MOTIVATIE OM TE FIETSEN steeds beter worden door training en voeding of fit zijn door voldoende te bewegen
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 11, Regeling door hormonen
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 11, Regeling door hormonen Samenvatting door een scholier 1429 woorden 19 juni 2006 5,7 16 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar H11 1 Ribosomen: koppelen aminozuren
Nadere informatieTrainersrichtlijn Der Utrechtse Studenten Schaats Vereniging Softijs
Trainersrichtlijn 2013-2014 Der Utrechtse Studenten Schaats Vereniging Softijs Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Gebruik lichaam Blz. 4 Afzet Blz. 8 Plaatsen Blz. 10 Valbeweging Blz. 11 Bocht Blz. 12 Trainingsvormen
Nadere informatieDe rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie Dr. M. Beelen en Prof. L.J.C. Van Loon, Maastricht University Milou Beelen De menselijke motor Prof. L.J.C. van Loon www.kenniscentrumsuiker.nl
Nadere informatieInhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17
Inhoud Inleiding 7 1. 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17 2. De intake 23 - Ernst van de klachten 24 - Het intakegesprek 25 3. Geneesmiddelen 29 - Medicijnen tegen vermoeidheid 30 4. Medisch
Nadere informatieBIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo
BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van foto
Nadere informatieBram Peters en Tom Metselaar
Bram Peters en Tom Metselaar Wie zijn wij? Bram Peters Tom Metselaar 2 Inhoud bijeenkomst Wie zijn jullie? Een analyse van de 400meter-loper Key Performance Indicator Trainingprincipes Ontwikkeling van
Nadere informatieFYSIEKE TRAINER VOETBAL Korte samenvatting. Geprotocolleerd volgens de Rehaboom binnen het amateur- en profvoetbal
FYSIEKE TRAINER VOETBAL Korte samenvatting Geprotocolleerd volgens de Rehaboom binnen het amateur- en profvoetbal Door Toine en Evert van de Goolberg, Fysieke trainers 1 FYSIEKE TRAINER VOETBAL Geprotocolleerd
Nadere informatieInspanningsfysiologie Rhijn Visser, sportarts Beatrix Ziekenhuis Gorinchem
Inspanningsfysiologie Rhijn Visser, sportarts Beatrix Ziekenhuis Gorinchem SMA Middenrivierengebied Gorinchem 2015 Jaarlijks aantal sportblessures Alle Blessures: 4.500.000 Behandelingen: 1.900.000 Ziekenhuisopnames:
Nadere informatie2 Energielevering bij inspanning
2 Energielevering bij inspanning Drie sporters van atletiekvereniging De Volharding praten in de kantine na over hun prestaties en komen op het onderwerp energievoorraden en presteren. De twee duurlopers
Nadere informatieWie weet nog raad met de koolhydraat? De laatste wetenschappelijke inzichten
Wie weet nog raad met de koolhydraat? De laatste wetenschappelijke inzichten Definitie Breder perspectief in de maatschappij Historische achtergrond: sportvoeding Nieuwe ontwikkelingen Voordelen Nadelen
Nadere informatie