Naam: BLOEDSOMLOOP. Vraag 1. Waaruit bestaat bloed?

Transcriptie

1 Naam: BLOEDSOMLOOP Bloed Een volwassen persoon heeft 5 á 6 liter bloed. Dat bloed bestaat uit bloedplasma, bloedcellen (rode en witte) en bloedplaatjes. Als bloed een paar dagen heeft gestaan, zakken de bloedcellen en bloedplaatjes naar de bodem. Boven de bloedcellen en bloedplaatjes bevindt zich bloedplasma. Bloedplasma is een licht gele stof. Het bloed bestaat voor ongeveer 55% uit bloedplasma. Vraag 1. Waaruit bestaat bloed? _. Bloedplasma Voor het grootste deel bestaat bloedplasma uit water. Het bevat eiwitten en stoffen, die je kunt oplossen in water. Bloedplasma vervoert veel stoffen. Bloedplasma speelt ook een rol bij de bloedstolling. Vraag 2a. Waar lijkt bloedplasma op?.. Vraag 2b. Waar zorgt bloedplasma voor?.. pagina 1 van 8

2 Rode bloedcellen Rode bloedcellen zijn ronde schijfjes. In het midden zijn ze dunner dan aan de rand. Rode bloedcellen hebben geen celkern. In rode bloedcellen, zit een rode kleurstof, hemoglobine genaamd. Rode bloedcellen kunnen zo makkelijker zuurstof vervoeren. Bij bloedarmoede heb je te weinig hemoglobine in je bloed. Daardoor kun je hoofdpijn krijgen en voel je je steeds zwak en moe. In hemoglobine zit ijzer. Witte bloedcellen Witte bloedcellen hebben een celkern, en kunnen van vorm veranderen. Ze hebben geen vaste vorm. Zo kunnen ze door de kleinste openingen van de bloedvaten heen. Ze maken bacteriën en ziekteverwekkers onschadelijk. Er zijn verschillende witte bloedcellen. Sommige kunnen bacteriën tegen gaan. Als er bacteriën het lichaam inkomen, kunnen deze witte bloedcellen de bacteriën insluiten. Ze komen dan in de witte bloedcellen en gaan dood. Meestal gaan de witte bloedcellen dan ook dood. Bij een wond die ontstoken is, komt er etter of pus uit. Dit bestaat uit, dode bacteriën en witte bloedcellen. Vraag 3a. Wat is de taak van rode bloedcellen?... Vraag 3b. Waar zorgen witte bloedcellen voor? pagina 2 van 8

3 De bloedsomloop Het bloedvatenstelsel van de mens, bestaat uit het hart en de bloedvaten. Er zijn kleine en grote bloedvaten in elk lichaamsdeel. De weg die het bloed aflegt, noemen we de bloedsomloop. Het hart is in twee helften verdeeld. De tussenwand scheidt deze helften. Bij de kleine bloedsomloop pompt de rechterhelft van het hart bloed naar de longen. De longen pompen het bloed weer terug naar het hart. De functie is zuurstof opnemen in het bloed en koolstofdioxide afgeven aan de lucht. Dit gebeurt in de longen. Bij de grote bloedsomloop komt er bloed in de linkerkamer, vanuit de kleine bloedsomloop. De linkerkamer pompt het bloed door alle organen van het lichaam. De organen zorgen dat het bloed via de aders weer terug stroomt naar de rechterhelft van het hart. De functie van de grote bloedsomloop is zuurstof, voedingsstoffen en een beetje glucose afgeven aan de cellen. Bloedplaatjes Bloedplaatjes, zijn cellen die uiteengevallen zijn en hebben geen celkern. Bloedplaatje maken deel uit van de bloedstolling. Want in bloedplaatjes zitten stoffen die er voor zorgen dat de bloedvaten stollen. Er kan ook een bloedprop in een bloedvat ontstaan. Dit heet trombose. Vraag 4. Wat zorgt ervoor in het bloed dat er een korstje ontstaat?.. pagina 3 van 8

4 Vraag 5. Vul de woorden in op de goede plaats. bloedvaten longen - zuurstof- bloedsomloop tussenwand - koolstofdioxide hart - Het bloedvatenstelsel van de mens bestaat uit het.en de.. Er zijn kleine en grote bloedvaten in elk lichaamsdeel. De weg die het bloed aflegt, noemen we de... Het hart is in twee helften verdeeld. De scheidt deze helften. Bij de kleine bloedsomloop pompt de rechterhelft van het hart bloed naar de.. De longen pompen het bloed weer terug naar het hart. De functie is..opnemen in het bloed en afgeven aan de lucht. Dit gebeurt in de longen. Het hart Het hart ligt in de borstholte, iets naar links onder het borstbeen. Het hart is een spier. Bij de verbranding verbruikt de spier zuurstof en voedingsstoffen. Hierdoor komt koolstofdioxide en andere afvalstoffen vrij. Het hart is hol van binnen. Kransaders en kransslagaders zijn bloedvaten die over het hart lopen. Kransslagaders zorgen ervoor, dat er zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen naar de hartspier stromen. Door de kransader stromen koolstofdioxide en andere afvalstoffen van de hartspier weg. Vraag 6. Soms is de kransslagader dichtgeslibd. Waarom is dat zo gevaarlijk?... pagina 4 van 8

5 Het hart bestaat uit twee delen: de boezems en de kamers. Als het bloed in de longen komt, komt er zuurstof bij. Dit bloed, stroomt door de longaders, naar het hart. De longaders, komen in de linkerboezem uit. Via de linkerboezem, komt het bloed in de linkerkamer. De linkerkamer, pompt het bloed dan naar de aorta. De aorta, zorgt dat het bloed in de organen van het lichaam komt. In de organen, word het bloed zuurstofarm. Vraag 7. Waarom speelt het hart zo n belangrijke rol bij de bloedsomloop?.. De bloedvaten Er zijn drie soorten bloedvaten: slagaders, haarvaten en de aders. Slagaders Het hart pompt bloed in de slagaders. De slagaders zorgen ervoor dat het bloed van het hart in de organen komt. De bloeddruk, in de slagaders is hoog, omdat het hart met veel kracht het bloed wegpompt. De wanden van de slagaders, zijn daarvoor dik, stevig en elastisch. De slagaders, zetten uit als het hart bloed perst. Als dat klaar is, veren de slagaders terug. De slagaders in je pols, liggen vlak onder je huid. Maar de meeste slagaders, zitten veel dieper in je lichaam. Zo worden ze niet zo snel beschadigd. pagina 5 van 8

6 Haarvaten De slagaders, vertakken zich in steeds dunnere bloedvaten. De wand wordt dan ook steeds dunner. De haarvaten zijn de bloedvaten waarvan de wand nog maar 1 cellaag dik is. Al die haarvaten in een orgaan vormen samen het haarvatennet. De bloeddruk in de haarvaten, neemt sterk af. Doordat de wand van de haarvaten dun is, kan vocht met zuurstof en de voedingsstoffen terecht in de cellen. Aders De bloeddruk in de aders, is laag doordat, het bloed in de aders wegstroomt van de organen, naar het hart. Hierdoor zijn de wanden van de aders dunner, dan die van de slagaders. Er is dan ook geen hartslag merkbaar, in de aders. De aders liggen niet diep in het lichaam. Daarom, kun je ze zien onder je arm. Dit kan je zien als blauwe strepen. In de anders zitten kleppen. Die kleppen laten het bloed maar naar één richting door. Deze kleppen zorgen ervoor, dat het bloed niet terug stroomt naar de organen. De bloeddruk Bloeddruk is de kracht, waarmee het hart bloed wegpompt naar de aderen. Je bloeddruk meet je meestal aan je linkerarm. Bij een lage bloeddruk hebben mensen meestal last van hoofdpijn en duizeligheid als ze opstaan. Bij een hoge bloeddruk heb je eerder kans op hart en vaatziektes. pagina 6 van 8

7 Vraag 8a. Wat is het verschil tussen een ader en een slagader? Vraag 8b. Waarom kan een hoge bloeddruk gevaarlijk zijn?... Hart en vaatziekten Een hartinfarct krijg je als de kransslagader of een aftakking verstopt raakt. Dit kan gebeuren doordat de hartspier zonder zuurstof en voedingsstoffen zit. Hierdoor kunnen cellen in het hart afsterven. Bij iemand die gezonde bloedvaten heeft, is de binnenkant glad en kan het bloed er goed doorheen stromen. Bij iemand die teveel cholesterol in het bloed heeft, worden de bloedvaten langzaam ruwer. Bij mensen zit al cholesterol in het bloed. Je hebt dit al doordat er in vetten dierlijke voedingsmiddelen zitten. Dit hoeft niet erg te zijn, want de cholesterol kan zich tegen de binnenwanden van de bloedvaten afzetten. Als het bloed niet hoog is, kan de cholesterol weer loskomen van de wand. pagina 7 van 8

8 Als iemand een te hoog cholesterol gehalte heeft, wordt de cholesterollaag op de wand steeds dikker. Zo wordt het bloedvat steeds dichter en kan het verstopt raken. Bij aderverkalking wordt er kalk afgezet. Zo wordt de bloedvatwand steeds stijver en minder elastisch. Doordat de bloedvaten dichter worden, gaat de bloeddruk omhoog. Zo moet het hart een grotere kracht zetten om het bloed door de bloedvaten te pompen. Als er aderverkalking in een kransslagader komt, kan iemand een hartinfarct krijgen. Vraag 9. Wat kan het gevolg zijn van teveel cholesterol in je bloed? Als de grote hartspier geen zuurstof en voedingsstoffen krijgt, sterft het af. Als dat te lang duurt, is het hartinfarct dodelijk. Als de kleine aftakking van de kransslagader verstopt raakt, kan de andere aftakking die taak overnemen. Als het hart geen goede conditie heeft en de aftakking de taak niet over kan nemen, heb je eerder kans op een hartinfarct. Meestal komt een hartinfarct bij oudere mensen voor. Ze krijgen dan scherpe pijn op de borst en zijn dan erg benauwd. Tegenwoordig gaan mensen steeds ongezonder eten, waardoor er steeds meer mensen zijn die jonger hartproblemen krijgen. Vraag 10a. Wat is een hartinfarct?.... Vraag 10b. Kun je dat voorkomen?.... pagina 8 van 8