loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0% 0%, 1,6%, 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0% 0%, 2,25%, 2,25%

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0% 0%, 1,6%, 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0% 0%, 2,25%, 2,25%"

Transcriptie

1 Bijlage 1 Begrotingsrichtlijnen voor de begroting Samenvattend gelden de volgende financieel-technische uitgangspunten voor de begroting : 1. Nominale ontwikkelingen loonstijging gemeente-ambtenaren: 1,1% 1,6% prijsstijging interne budgetten: 2,25% 2,25% loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0% 0%, 1,6%, 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0% 0%, 2,25%, 2,25% inflatiecorrectie tarieven: 2,58% 2,58% rente: percentage omslagrente: 3,0% 4,0% rentebijschrijving reserves: - ter afdekking van kapitaallasten 3,0% 4,0% - legestarieven 2,58% 2,58% - grondbedrijf 2,25% 2,25% - overige bestemmingsreserves 0% 0% rente aan te trekken lange leningen 3,0% 4,0% rente aan te trekken kort geld 2,0% 3,0% 2. Het ramen van een jaarlijkse groei van het inwoneraantal van 50; 3. Het ramen van de volgende verwachte toename van de woningaantallen: Het ramen van de volgende aantallen uitkeringsgerechtigden: Inleiding Jaarlijks worden de financieel-technische uitgangspunten voor de opstelling van de eerstvolgende begroting besproken in de commissie Bestuurlijke Zaken van maart. Bij de raadsbehandeling van de Begroting 2012 is een motie aangenomen om nader onderzoek te doen naar welk indexcijfer het best gebruikt kan worden voor de inflatiecorrectie. Toegezegd is dat dit zal worden meegenomen bij de begrotingsrichtlijnen.

2 A. het belang van de inflatiecorrectie De inflatiecorrectie wordt gebruikt voor het waardevast houden van door de gemeente te ontvangen belastingen/heffingen/rechten. In geldelijke omvang, afgemeten aan de Begroting 2012, zijn de belangrijkste belastingen/heffingen/rechten: 1. OZB Afvalstoffenheffing Rioolheffing Bouwleges Leges burgerzaken Parkeerbelasting Begrafenisrecht Ad 1 en 6. De OZB en de parkeerbelasting zijn belastingen. Het kenmerk hiervan is dat de opbrengst los staat van de kosten en de diensten die de gemeente verricht. Het zijn derhalve algemene middelen die vrij kunnen worden besteed. Ad 2, 3,4 en 7. De afvalstoffenheffing, rioolheffing, bouwleges en begrafenisrecht worden geheven voor het verhalen van kosten die de gemeente maakt voor de inzet van goederen en dienstverlening. De raad heeft uitgesproken te streven naar 100% kostendekkendheid op begrotingsbasis hetgeen wordt geadviseerd door het rijk en door de meeste gemeenten wordt nagevolgd. De kosten van de afvalstoffenheffing, rioolheffing en begrafenisrecht bestaan uit zowel kosten van goederen die prijsgevoelig zijn als kosten van dienstverlening die loongevoelig zijn. De kosten van bouwleges zijn overwegend loongevoelig. In de index die wordt toegepast voor het waardevast houden van de opbrengst van de afvalstoffenheffing, rioolheffing, bouwleges en begrafenisrecht moet derhalve bij voorkeur een compensatie worden geboden voor zowel prijsstijging als loonstijging. Indien op begrotingsbasis de kosten (verhoogd met prijsstijging dan wel loonstijging) meer of minder toenemen dan de opbrengsten (verhoogd met de inflatiecorrectie) resulteert een kostendekking van minder resp. meer dan 100% met als gevolg een voorstel om de tarieven boventrendmatig resp. minder dan trendmatig aan te passen. Ad 5. In afnemende financiële volgorde zijn de componenten van de leges burgerzaken: reisdocumenten ( ), rijbewijzen ( ), Gemeentelijke Basis Administratie ( ), huwelijken ( ) en burgerlijke stand en naturalisaties ( ). De tarieven voor reisdocumenten zijn van rijkswege gemaximeerd. Ook voor de verstrekking van een rijbewijs wil het rijk een maximumtarief gaan instellen. Bij de huwelijken zien we een toenemend gebruik van de mogelijkheid die iedereen heeft om te kiezen voor een gratis (sobere) huwelijksvoltrekking. Al met al betekent dit dat het bereiken van 100% kostendekkendheid voor leges burgerzaken niet mogelijk is. Voor de begroting 2012 bedroeg het dekkingspercentage 65% en dit zal naar verwachting verder afnemen indien de prijs van een rijbewijs wordt gemaximeerd. Conclusie: bovenstaande impliceert dat de bepaling van de (hoogte) van de inflatiecorrectie uiteindelijk budgettair vooral van belang is voor de ontwikkeling van de OZB en de parkeertarieven. B. Welk indexcijfer te gebruiken voor de inflatiecorrectie? Het ministerie van Binnenlandse Zaken verstrekt periodiek een indicatie voor de loon- en prijsontwikkeling die van invloed is op de overheidsuitgaven. Voor onze gemeentelijke uitgaven volgen wij deze loon- en prijsindicator met dien verstande dat voor wat betreft de loonindicator gegevens van de gemeentecao gevolgd worden indien deze bekend zijn. Meestal is het echter zo dat er voor het komende begrotingsjaar nog geen cao is afgesloten en dat de in de septembercirculaire gepubliceerde indicator Prijsmutatie overheidsconsumptie- lonen en salarissen niet verder gaat dan het komende jaar. Voor Boxtel geldt dat de salarisbegroting voor het komende jaar in februari van dat jaar opnieuw wordt

3 doorgerekend door Centric waarbij al rekening wordt gehouden met de mutaties van de werkgeverslasten, periodieken en cao voor zover bekend. Voor de prijsstijging hanteren wij de indicator Prijsmutatie overheidsconsumptie netto materiële consumptie (goederen en diensten) zoals die periodiek door het ministerie van Binnenlandse Zaken wordt verstrekt. Voor onze belangrijkste inkomstenbron, het Gemeentefonds, geldt dat het rijk als indicator gebruikt de Prijsmutatie van het bruto binnenlands product tegen marktprijzen. Vraag is welke indicator we het beste kunnen toepassen voor onze inkomsten die afkomstig zijn van onze burgers en bedrijven. Om een sluitende begroting te krijgen moet de nominale compensatie aan de inkomstenkant bij voorkeur minimaal gelijk zijn aan de nominale compensatie aan de uitgavenkant. Het is immers niet aan te bevelen om jaarlijks in de begroting boventrendmatige stijgingen van de ozb-opbrengst te moeten voorstellen. Nadat vanaf de MEV 2004 het indexcijfer voor de totale overheidsconsumptie niet meer werd weergegeven, hebben wij voor de inkomsten afkomstig van onze burgers en bedrijven als indicator gebruikt de Prijsmutatie van consumptieve bestedingen overheid overig. Laatstgenoemde indicator is door het CPB omschreven als een samengesteld gewogen gemiddelde van de Prijsmutaties overheidsconsumptie netto materiële consumptie enerzijds en lonen en salarissen anderzijds. Op geeft het CPB echter aan dat dit niet meer het geval is en deze indicator inmiddels een correctie bevat in verband met prijs- en volumemutaties van de onderwijsdiensten. Deze correctie is niet relevant voor de bepaling van onze inflatiecorrectie. Het CPB geeft nog wel aan dat de Prijsmutatie van consumptieve bestedingen overheid overig desgewenst bepaald kan worden op basis van de gewichten van beide componenten en dat is 1/3 Prijsmutatie overheidsconsumptie -netto materiële consumptie en 2/3 Prijsmutatie overheidsconsumptie -lonen en salarissen. Voorstel: voortaan uitgaan van de indicator 1/3 Prijsmutatie overheidsconsumptie netto materiële consumptie en 2/3 Prijsmutatie overheidsconsumptie- lonen en salarissen. C Vergelijking met andere gemeenten van de gehanteerde inflatiecorrectie In elke Programmabegroting van de gemeente Boxtel wordt in de paragraaf Lokale heffingen onder OZB een overzicht gegeven van de gegevens zoals die van toepassing zijn voor 8 Brabantse gemeenten die vergelijkbaar zijn met Boxtel. Uit onderstaande tabel blijkt de hoogte van de inflatiecorrectie die de betreffende gemeente in haar Programmabegroting 2012 heeft toegepast voor de OZB voor Gemeente Hoogte Opmerkingen inflatiecorrectie Boxtel 3,75 Best 2,0 Vermeld wordt dat dit is: de consumentenprijsindex (vlgs. CEP 2011) Deurne 1,38 Indexering van 1,38 verhoogd met 2,5 tot 3,88 Dongen 2,0 Geldrop-Mierlo 2,25 Vermeld wordt dat dit is: 1/3 prijsmutatie netto materiële overheidsconsumptie + 2/3 prijsmutatie overheidsconsumptie lonen en salaris = 1/3 x 2,75 + 2/3 x 2 = 2,25 (vlgs SC 2010) Oisterwijk 2,25 2,25 verhoogd met extra kosten voor bezwaar- en beroepsprocedures Sint-Michielsgestel 2,0 OZB verhoogd met 1,5 tot 3,5 en extra verhoging bij nietwoningen met 3,3 vanwege uitvoeringskosten Valkenswaard 2,0 OZB verhoogd met 5 tot 7,0 Vught 2,25

4 De meeste programmabegrotingen vermelden niet expliciet op welke index de inflatiecorrectie is gebaseerd. Het percentage van 2,0 kan zijn: - prijsmutatie bruto binnenlands product tegen marktprijzen 2011 volgens de septembercirculaire prijsmutatie overheidsconsumptie lonen en salarissen 2011 volgens de septembercirculaire consumentenprijsindex 2012 volgens het CEP Het percentage van 2,25 kan zijn: - gewogen index; 1/3 prijsmutatie netto materiële overheidsconsumptie /3 prijsmutatie overheidsconsumptie lonen en salarissen 2011 volgens de septembercirculaire prijsmutatie netto materiële overheidsconsumptie 2012 volgens CEP prijsmutatie bruto binnenlands product 2012 volgens CEP 2011 Voorstel: index van 1/3 prijsmutatie netto materiële overheidsconsumptie + 2/3 prijsmutatie overheidsconsumptie lonen en salarissen toepassen volgens de septembercirculaire. D. Verdisconteren van veranderingen in eerder gepresenteerde ramingen van indicatoren? In de circulaires van het Gemeentefonds worden de indicatoren voor de loonstijging (Prijsmutatie overheidsconsumptie -lonen en salarissen), de prijsstijging (Prijsmutatie overheidsconsumptie -netto materiële consumptie) en het Gemeentefonds (Prijsmutatie van het bruto binnenlands product tegen marktprijzen) steeds voor 4 opeenvolgende jaren weergegeven. In de ramingen van de septembercirculaire worden de indicatoren verstrekt voor het komende jaar en worden bijgestelde indicatoren gepresenteerd voor het lopende jaar en de 2 daaraan voorafgaande jaren. (Het CPB en CBS gaan nog verder terug met hun bijstellingen; de door deze instellingen definitief vastgestelde indicator verschijnt meestal pas 3 jaar na afloop van het betreffende jaar) De vraag is of het verstandig is dat we de veranderingen in de indicatoren ten opzichte van het vorige jaar (de vorige circulaire) verdisconteren in de te hanteren indicator voor het begrotingsjaar. Voor de loonstijging geldt dat in ieder geval niet want de gemeente is gebonden aan de uitkomsten van de gemeentelijke cao. Dus voor- of nadelen ten opzichte van de in de oorspronkelijke begroting opgenomen loonstijging worden via een bestuursrapportage of jaarverslag opgevangen. Voor de prijsstijging hebben we tot op heden steeds rekening houden met gepresenteerde bijstellingen. Echter de budgetomvang van de prijscompensatie is niet altijd onaantastbaar. Immers indien afdelingen niet uitkomen met de toegekende prijscompensatie worden de knelpunten opgenomen in een bestuursrapportage. Daarentegen is in tijden van door te voeren bezuinigen de prijscompensatie wel eens naar beneden bijgesteld. Onderstaande tabel toont hoe de prijsmutatie van de netto materiële overheidsconsumptie in de loop van de jaren steeds veranderd is. Opgenomen in Septembercirculaire voor het jaar SC ,75 2,5 SC 2007* 2,5 1,75 2,5 SC ,3 3,8 2,5 3, SC ,3 3,3 1,5 1,75 SC ,2 1,5 1,5 2,75 SC 2011 (nog niet beschikbaar ten tijde 0,8 1,8 3,0 2,25 van voorbereiding Begroting 2012) * indicator gecorrigeerd voor de invloed van het nieuwe zorgstelsel

5 Onderstaande tabel toont voor de prijscompensatie wat we in de oorspronkelijke begroting opgenomen hebben en wat we opgenomen zouden hebben indien we geen rekening zouden hebben gehouden met bijstellingen van eerdere jaren. Bezien over een reeks van jaren is het verschil gering (-0,25). Prijscompensatie met bijstellingen, zoals begroot 2,2 1,75-0,5* 2,05 2,75 3,5-3,5* 1,75 2,5 - zonder bijstellingen 1,5 2,0 2,5 2,5 3,75 1,75 2,75 verschil +0,7-0,25-0,45 +0,25-0,25 0-0,25 * ikv ombuigingen en recessie vlak voor aanvang begrotingsjaar verminderd Conclusie: het is niet erg bezwaarlijk om voortaan de prijsstijging van onze uitgaven te begroten zonder bijstellingen. E. Welk meetmoment in het jaar nemen we als uitgangspunt voor de begrotingsvoorbereiding? Net als in de septembercirculaire worden in de meicirculaire de hoogtes van de 3 indicatoren gepresenteerd. De meicirculaire van 2011 verschijnt echter te laat om dan pas rekening te houden met deze financiële effecten voor de Begroting Tot op heden hebben we ons steeds gebaseerd op de hoogtes van de indicatoren zoals die zijn opgenomen in de septembercirculaire van jaar t-2 van het begrotingsjaar (dus voor de Begroting 2012 de septembercirculaire 2010). Als we een actueler meetmoment zouden willen, zouden we ook uit kunnen gaan van het Centraal Economisch Plan (CEP) zoals dat jaarlijks in maart wordt gepubliceerd. In het CEP zijn dezelfde indicatoren terug te vinden zoals die in de septembercirculaire zijn opgenomen, maar dan geactualiseerd omdat we inmiddels een half jaar verder zijn. Gebruik maken van de hoogtes van de indicatoren zoals die in het CEP zijn gepubliceerd, betekent wel dat deze hoogtes niet beschikbaar zijn voor de jaarlijkse commissie Bestuurlijke Zaken van maart waarin de begrotingsrichtlijnen worden behandeld (immers de stukken voor deze commissie moeten al in februari gereed zijn). Ter illustratie in onderstaande tabel de meest actuele ramingen van de septembercirculaire 2010 (de meest actuele raming heeft dan betrekking op het jaar 2011 en dat hanteren wij dan als basis voor 2012) en het CEP 2011 (de meest actuele raming heeft dan betrekking op het jaar 2012) Indicator 2011 vlgs SC 2010 (sept 10) prijsmutatie netto materiële overheidsconsumptie 2,75 2,25 prijsmutatie overheidsconsumptie lonen en salaris 2,0 3,0 prijsmutatie bruto binnenlands product 2,0 2,25 consumentenprijsindex 1,5 2, vlgs CEP 2011 (mrt 11) Voorstel: blijven uitgaan van de hoogtes van de indicatoren zoals die zijn opgenomen in de septembercirculaire van jaar t-2 van het begrotingsjaar (dus voor de komende Begroting 2013 de septembercirculaire 2011). De commissie BZ kan eventueel in maart nog adviseren om de cijfers van het CEP t-1, zijnde de op dat moment meest recente cijfers, te gebruiken bij de komende begrotingsopstelling.

6 Feitelijk te ramen uitgangspunten voor de begroting Rekening houdend met de twee bovenstaande voorstellen om in de prijscompensatie niet langer de veranderingen in eerdere ramingen te verdisconteren en om voor de inflatiecorrectie uit te gaan van de gewogen index van 1/3 prijsmutatie netto materiële overheidsconsumptie + 2/3 prijsmutatie overheidsconsumptie lonen en salarissen volgens de septembercirculaire resulteert het volgende a. Loonstijging De loonstijging bestaat uit een drietal componenten: 1. De mutaties in de contractlonen zoals die afgesproken zijn in de gemeentecao. Momenteel is er nog geen vastgestelde cao. De laatste cao liep af op 1 juni Verwacht wordt dat er voor 2012 weinig contractloonstijging zal zijn. Voorgesteld wordt hiervoor 0,5% te ramen in 2012 en 2013 en 1% vanaf Veranderingen in werkgeverslasten. De percentages voor te betalen premies in 2012 stijgen vooral doordat de herstelopslag van de ABP-premies stijgt van 1% naar 3%. De ABP-premies zijn iets hoger, de afdracht WAObasis/WIA iets lager. Het percentage van de zvw-bijdrage is gedaald maar het maximale bijdrage inkomen waarover wordt afgedragen is fors verhoogd (van naar ). De stijging van de werkgeverslasten 2012 wordt meegenomen bij de herberekening van de salarisbegroting 2012 door Centric. We veronderstellen dat het aandeel van de werkgeverslasten in de totale loonsom vanaf 2013 gelijk blijft aan dat van De incidentele component. Hiervan maken onderdeel uit de normale periodieken die in de gemeente Boxtel per 1 januari van elk jaar verstrekt worden (bedragen circa 0,45% van de loonsom), Deze worden meegenomen bij de herberekening van de salarisbegroting 2012 door Centric. In juli van elk jaar vindt de zgn. promotieronde plaats. Dan wordt op basis van functioneren een extra periodiek toegekend voor zover de persoon nog niet aan het maximum van de functieschaal zit, dan wel een uitloopperiodiek. De toekenningsdatum is 1 juli. De toekenning van deze periodieken heeft een structureel effect. Het afgelopen jaar waren de kosten van de jaarlijkse promotieronde op jaarbasis 0,17% van de loonsom. (Voor 2012 zou derhalve nog 0,08% begroot moeten worden bovenop de Centric-begroting) Verder zijn er nog tussentijdse bevorderingen, overwerktoeslag en wijzigingen in personeelsopbouw (nieuwe medewerker bijv. in lagere schaal dan vertrokken medewerker) die worden gedekt binnen de formatie o.a. door hiervoor structureel een aantal vacatures niet in te vullen. Voorgesteld wordt voor de incidentele component een percentage van 0,6% op jaarbasis te ramen, dat is 0,2% minder dan de afgelopen jaren. Het door Centric begrote loonbudget 2012 bedraagt nu (bij fte). Een jaar geleden werd voor 2012 een loonbudget begroot van (bij 240,11 fte) Overzicht mutaties lonen op basis van nog vast te stellen cao 0,5% 0,5% 1% 1% 1% - werkgeverslastenstijging. 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0% - structurele doorwerk promot/periodiek 0,08% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% totaal 0,58% 1,1% 1,6% 1,6% 1,6%

7 De loonstijgingspercentages totaal zijn gedaald ten opzichte van die opgenomen in de begroting b. Prijsstijgingen Voor het saldo van prijsgevoelige uitgaven minus prijsgevoelige inkomsten niet zijnde belastingen/heffingen/ rechten, ontvangen de afdelingen een compensatie voor de prijsstijging. Deze compensatie is gebaseerd op het prijsstijgingspercentage van de netto materiële overheidsconsumptie, zoals opgenomen in de septembercirculaire Voor 2013 en volgende jaren zijn geen percentages voorhanden, hetgeen niet afwijkend is ten opzichte van eerdere jaren. Daarom wordt voorgesteld de prijsstijging 2012 van 2,25% ook te gebruiken voor de jaren 2013 tot en met Indien knelpunten ontstaan vanwege een te lage prijscompensatie kunnen afdelingen dit toelichten in hun afdelingsmarap en het college voorstellen het bedoelde budget opwaarts aan te passen. Op die manier wordt het probleem inzichtelijk. Indien blijkt dat hetzelfde probleem jaar na jaar telkens terugkeert, kan het bij de jaarlijkse begrotingsopstelling worden vermeld bij de autonome ontwikkelingen. Het prijsbudget is circa 14 mln. c. Loon- en prijsaanpassing gesubsidieerde instellingen In het kader van de bezuinigingen bij de Begroting 2011 is besloten dat de gesubsidieerde instellingen voor de jaren 2012 tot en met 2014 geen nominale compensatie voor lonen en prijzen zullen krijgen. Voorgesteld wordt vanaf 2015 als uitgangspunt weer van dezelfde percentages uit te gaan als die gelden voor de gemeente, derhalve 1,6% loonstijging en 2,25% prijsstijging. Aangezien met de grote gesubsidieerde instellingen afzonderlijke afspraken zijn gemaakt, worden mee- dan wel tegenvallers ten opzichte van dit uitgangspunt meegenomen bij de autonome ontwikkelingen. Het budget van gesubsidieerde instellingen is ruim 2 mln., waarvan circa de helft Delta betreft. d. Inflatiecorrectie Zoals uit het voorgaande is gebleken wordt voorgesteld om voor de inflatiecorrectie voortaan als indicator te hanteren de gewogen index van 1/3 prijsmutatie netto materiële overheidsconsumptie + 2/3 prijsmutatie overheidsconsumptie lonen en salarissen volgens de septembercirculaire. Dan resulteert de volgende uitkomst: 1/3 x 2,25% + 2/3 x 2,75% = 2,58%. (Indien de consumentenprijsindex zou worden gehanteerd zoals de VVD in de motie voorstelt zou de uitkomst 2,0% zijn) Het inkomstenbudget van belastingen/heffingen/rechten is circa 13 mln. waarbij voor een belangrijk deel het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid geldt. De OZB bedraagt circa 5 mln. e. Rente Op dit moment is de rente op de kapitaalmarkt nog steeds laag en zelfs nog verder gedaald ten opzichte van een jaar geleden. De lange rente voor 10-jaarsleningen bevindt zich onder de 3%, voor 20- jaarsleningen net boven de 3%. De korte rente voor 3 maandskasgeld bedraagt ruim 1%. Verwacht mag worden dat bij een economisch herstel de rente iets zal aantrekken en dat het verschil tussen de lange en korte rente vermindert. Voorgesteld wordt om het rentepercentage op nieuw aan te trekken/te verstrekken langlopende leningen in 2013 te verlagen van 4,0% naar 3,0% en vanaf ,0% te blijven begroten. Over de inzet van het eigen vermogen en de voorzieningen wordt een rente gecalculeerd gelijk aan de rente van aan te trekken langlopende leningen, derhalve 3,0% in 2013 en 4,0% vanaf Voorgesteld wordt op aan te trekken/uit te zetten korte financieringsmiddelen voor ,0% te ramen en vanaf %.

8 Voorgesteld wordt de rente-omslag voor 2013 ook te verlagen naar 3,0% en voor te handhaven op 4,0%. Voor de berekening van de aan investeringen toe te rekenen rentelasten wordt het renteomslagpercentage gehanteerd. Een uitzondering vormt de investering van de nieuw-verbouw van het gemeentehuis waar een partiële financiering is toegepast en de rentetoerekening 5,71% bedraagt. Voor de rentebijschrijving op reserves wordt onderscheid gemaakt tussen de verschillende reserves: - reserves ter afdekking van kapitaallasten van investeringen kennen een rentebijschrijving gelijk aan de omslagrente, derhalve 3,0% in 2013 en 4,0% vanaf 2014; - bestemmingsreserves die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening worden gebracht, maar die niet specifiek besteed hoeven worden, kennen een rentebijschrijving gelijk aan de inflatiecorrectie, derhalve 2,58% vanaf 2013; - de reserves grondbedrijf kennen een rentebijschrijving gelijk aan de prijsstijging, derhalve 2,25% vanaf 2013; - de overige bestemmingsreserves kennen vanaf 2011 geen rentebijschrijving meer (dit is besloten bij de Begroting 2011 in verband met bezuinigingen). Op de algemene reserve en de voorzieningen wordt geen rente bijgeschreven. Per jaar trekken we gemiddeld genomen ongeveer 7 mln. aan langlopende leningen aan. Maar zolang de rente laag blijft en de korte rente ruim onder de lange rente blijft, zullen we zo veel mogelijk kort financieren. f. Aantal inwoners De raming van de bevolkingsgroei hebben we in de laatste begroting verlaagd van 145 per jaar naar 50 per jaar (ongeveer het voortschrijdend gemiddelde van de afgelopen 5 jaar). Het gemiddelde van de jaren bedraagt 55, maar dat komt vooral door een grote groei in In de afgelopen 3 jaren is de Boxtelse bevolking nauwelijks gegroeid (2011:+10, 2010: +3, 2009: -10, , 2007:+240). De economische crisis en de stagnatie op de woningmarkt zijn hier ongetwijfeld debet aan.. Volgens de provinciale prognose, die de provincie in 2011 geactualiseerd heeft neemt het inwonertal van Boxtel toe van per 1 januari 2011 naar per 31 december Derhalve een toename van 530 inwoners gedurende 6 jaren. De provinciale raming over de verschillende jaren is als volgt: Groei inwonertal De provinciale prognose bedraagt derhalve t/m 2016 een gemiddelde groei van 88 inwoners per jaar. Omdat dit hoger is dan onze raming van 50 inwoners en we verwachten dat het economisch tij een keer zal keren, wordt voorgesteld om voor de komende jaren ons uitgangspunt van een bevolkingsgroei van 50 per jaar te handhaven. g. Aantal woningen Het CBS kent momenteel nog de volgende onderverdeling met betrekking tot gebouwen met een woonfunctie met daarbij de beginvoorraad zoals die per is vastgesteld door het CBS: - aantal woningen: aantal wooneenheden aantal bijzondere woongebouwen 843 Bovenstaande onderverdeling wordt vanaf 2013 niet meer gebruikt. Vanaf dat jaar komen de gebouwgegevens uit de BAG (Basisadministratie Adressen en Gebouwen) en in de BAG wordt uitgegaan van verblijfsobjecten met een woonfunctie. (Zo wordt voor bijzondere woongebouwen als studentenflats en verpleeghuizen niet meer de capaciteit vastgesteld maar wordt het voortaan aangemerkt als één verblijfsobject). Dit is een financieel nadeel voor Boxtel als de daling van het aantal

9 woonruimten in Boxtel hoger is dan het landelijk gemiddelde. De datum van 1 januari 2013 zal dus voor elke gemeente een trendbreuk van de registratie van woongebouwen te zien geven. De provincie heeft in 2011 tegelijk met de bevolkingsprognose ook de woningbehoefteprognoses geactualiseerd. Uitgaande van een beginvoorraad van woningen per 1 januari 2011 raamt de provincie voor Boxtel per ultimo 2016 een woningvoorraad van , derhalve een toename van 635 woningen in 6 jaren, d.w.z. gemiddeld 106 per jaar. De provinciale raming over de verschillende jaren is als volgt: Volgens provincie Groei woningvoorraad De provincie heeft hierbij nog geen rekening gehouden met de effecten van de trendbreuk van de registratiegegevens per 1 januari Het feitelijk aantal opgeleverde woningen in Boxtel in 2011 bedroeg per saldo 119 (123 toevoegingen en 4 onttrekkingen). We hebben een redelijk goed zicht op de jaren 2012 en We schatten in dat in 2012 in totaal 144 woningen zullen worden gerealiseerd en in 2013 zijn dat er 19. Op basis van de plancapaciteit ramen we voor 2014 en 2015 een toename van de woningvoorraad van 105 resp. 72. Voor 2016 ramen we nu het restant van de provinciale prognose van 635 woningen in de periode 2011 t/m De verdeling van de toename van het aantal woningen volgens de gemeentelijke planning over de diverse jaren ziet er dan als volgt uit: Volgens gemeente Raming febr Raming febr i. Aantallen uitkeringsgerechtigden Ook de mutaties in aantallen uitkeringsgerechtigden hebben invloed op zowel de lasten- als batenzijde van de begroting. Meer uitkeringsgerechtigden betekent meer lasten voor de gemeente, maar vertaalt zich ook in een hogere Gemeentefondsuitkering. Het afgelopen jaar is het aantal uitkeringsgerechtigden licht gestegen (van 327 naar 340). In de bestaande begroting is nog een dalende tendens opgenomen. Gelet op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, WSW, Wajong, wet Werken Naar Vermogen wordt nu verwacht dat in de komende jaren geen vermindering van het aantal uitkeringsgerechtigden zal optreden. Pas als het economisch tij gaat aantrekken, en dat zal niet voor eind 2013 zijn, kunnen we meer zeggen. Daarom wordt voorgesteld voor de jaren van deze meerjarenperiode uit te gaan van 340 uitkeringsgerechtigden per jaar. Per ultimo raming jan raming jan

loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 2,25% inflatiecorrectie tarieven: 1,08% 1,08%

loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 2,25% inflatiecorrectie tarieven: 1,08% 1,08% Bijlage 1 Begrotingsrichtlijnen voor de begroting 2014-2017 Samenvattend gelden de volgende financieel-technische uitgangspunten voor de begroting 2014-2017 : 1. Nominale ontwikkelingen 2014 2015-2017

Nadere informatie

Financieel-technische uitgangspunten voor de opstelling van de begroting

Financieel-technische uitgangspunten voor de opstelling van de begroting Financieel-technische uitgangspunten voor de opstelling van de begroting 2010-2013 Bij de bepaling van de nominale ontwikkelingen voor de komende begroting 2010 worden we momenteel geconfronteerd met in

Nadere informatie

Commissienotitie Reg. nr : Comm. : BZ Datum :

Commissienotitie Reg. nr : Comm. : BZ Datum : Datum : 16-3-2011 Onderwerp Financieel-technische uitgangspunten voor de opstelling van de begroting 2012-2015 Status Informerend Voorstel De financieel-technische uitgangspunten voor de begroting 2012-2015

Nadere informatie

Portefeuillehouder: H.J. van Schaik

Portefeuillehouder: H.J. van Schaik Nota voor : vergadering algemeen bestuur Datum : 18 december 2013 Onderwerp : uitgangspunten begroting 2015 Agendapunt : 4b Kenmerk : AB/1328b Bijlage: 1 Portefeuillehouder: H.J. van Schaik Inleiding Conform

Nadere informatie

Gemeente Langedijk Kaderbrief Kaderbrief 2018

Gemeente Langedijk Kaderbrief Kaderbrief 2018 Kaderbrief 2018 Vastgesteld door het college van B&W van Langedijk op 21 maart 2017 1 Inhoudsopgave 1. Algemeen... 3 2. Uitgangspunten en begrotingsrichtlijnen... 3 2.1 Prijsstijgingen... 3 2.2 Loonstijgingen...

Nadere informatie

Te berikken effekt De raadsvergadering waarin de programmabegroting 2013 wordt vastgesteld wordt niet belast met discussies over kaders.

Te berikken effekt De raadsvergadering waarin de programmabegroting 2013 wordt vastgesteld wordt niet belast met discussies over kaders. Riedsútstel Ried : 2 februari 2012 Status : Besluitvormend Agindapunt : 11 Portefúljehâlder : K. Antuma Amtner : E. Plantinga Taheakke : Conceptraadsbesluit Op besjen : - Underwerp Uitgangspunten voor

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting Perspectiefnota 2016 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3 III Kaders begroting 2016 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2016-2019 provincie Groningen

Nadere informatie

Voorjaarsnota 2018 Uitgangspunten begroting 2019 en meerjarig kader Provincie Gelderland

Voorjaarsnota 2018 Uitgangspunten begroting 2019 en meerjarig kader Provincie Gelderland Voorjaarsnota 2018 Uitgangspunten begroting 2019 en meerjarig kader Provincie Gelderland 12:16 Bezoekadres: Markt 11, 6811 CG ARNHEM Postadres: Postbus 9090, 6800 GX ARNHEM Telefoon: (026) 3599480 E-mail:

Nadere informatie

Kaders Financieel gezond Brummen

Kaders Financieel gezond Brummen Kaders Financieel gezond Brummen 1. Inleiding Naar aanleiding van de vaststelling van de Programmabegroting 2019-2022 en de aanbevelingen die de provincie heeft gedaan in haar besluit financieel toezicht

Nadere informatie

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Nummer Onderwerp : B-2.14.2006 : Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Korte inhoud : Voor de voorjaarsnota moet de begrote algemene uitkering worden verhoogd met 144.637 en de

Nadere informatie

Toelichting op het voorstel

Toelichting op het voorstel Voorstel voor regioraad Registratienummer 14008944 Datum vergadering 12 november 2014 Agendapunt 10 Portefeuillehouder(s) Mr. drs. R.G. Welten Domein, behandelend ambtenaar, tel. Bedrijfsvoering, B. Rödel,

Nadere informatie

Kadernota begroting

Kadernota begroting Kadernota begroting 2010-2013. Doel. Voor u ligt de allereerste kadernota van de gemeente Leerdam. Deze nota geeft de uitgangspunten en de kaders weer die bepalend zijn voor de laatste begroting voor de

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2017 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2017 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2017 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden 1. Inleiding Ten tijde van het schrijven van de kadernota 2016 wordt nog volop gewerkt aan de uitwerking van het proces Kracht#15. Voor het besluitvormingsproces dient de Kadernota 2016 in januari 2015

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5 Kadernota 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding.... 5 2 Financieel perspectief 2015-2018... 6 2.1 Inleiding... 6 2.2 Algemene uitgangspunten voor de begroting.... 6 2.3 Meerjarig perspectief, bestaand beleid....

Nadere informatie

7. PARAGRAAF BELASTINGEN EN TARIEVEN

7. PARAGRAAF BELASTINGEN EN TARIEVEN 7. PARAGRAAF BELASTINGEN EN TARIEVEN 7.1 Tarieven belastingen en heffingen Algemeen Bij de behandeling van de Kadernota 2015-2018 is besloten het indexcijfer 2015 voor de gemeentelijke belastingen, heffingen

Nadere informatie

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW17-0200 Casenr.:CBB170194 Sector/afd.:Regie & Ontwikkeling / Regie & Ontwikkeling 1 Steller/tel/e-mail: I. Harmsen / 5271 / i.harmsen@heerhugowaard.nl

Nadere informatie

De toegepaste inflatiecorrectie voor 2016 en verder is bepaald op 1,5% per jaar.

De toegepaste inflatiecorrectie voor 2016 en verder is bepaald op 1,5% per jaar. A. Lokale heffingen In het beleidsprogramma 2014-2018 is vastgelegd dat uitgegaan wordt van een terughoudende ontwikkeling van OZB en lokale lastendruk: uitgangspunt is dat deze niet meer dan trendmatig

Nadere informatie

Bijlage 1 bij de raadsmededeling meicirculaire 2017 gemeentefonds

Bijlage 1 bij de raadsmededeling meicirculaire 2017 gemeentefonds Bijlage 1 bij de raadsmededeling meicirculaire 2017 gemeentefonds 1. Toelichting op de ontwikkeling van de algemene uitkering 1. Accres Het accres is het bedrag waarmee de algemene uitkering uit het gemeentefonds

Nadere informatie

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp Financiële kadernota 2017-2020 Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp Algemene Dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Nr. Onderwerp i/s 2017 2018 2019 2020 401 Minder opbrengst precario S 40.000

Nadere informatie

In de bijgevoegde analyse wordt weergegeven waardoor de verschillen ten opzichte van de meicirculaire zijn ontstaan.

In de bijgevoegde analyse wordt weergegeven waardoor de verschillen ten opzichte van de meicirculaire zijn ontstaan. Memo Aan: de Raad van de gemeente Oude IJsselstreek Cc: Van: College van burgemeester en wethouders Datum: 6 oktober 2015 Kenmerk: 15ini02499 Onderwerp: uitwerking septembercirculaire 2015 (Algemene uitkering

Nadere informatie

Financieel Meerjarenbeeld

Financieel Meerjarenbeeld Financieel Meerjarenbeeld 2017-2020 Concernstaf, mei 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Uitgangspunten in het meerjarenbeeld 3 3. Verschil met het meerjarenbeeld in de gemeentebegroting 2015 6 1 1. Inleiding

Nadere informatie

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002. d.d. 11-07-2001

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002. d.d. 11-07-2001 BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002 d.d. 11-07-2001 1. Productgroepnummer: 0001 3. Productgroepnaam: Financieringsmiddelen Het betreft een verzameling van mogelijke financieringsmiddelen,

Nadere informatie

Toelichting BenW-adviesnota

Toelichting BenW-adviesnota Onderwerp: Toelichting BenW-adviesnota Afdeling/team : Financiën Kostendekkendheid leges begroting 2015 Afdelingshoofd Auteur : Willemstein-Houbiers, F.M.E. : Ramakers, R.H.J. Datum vergadering : 1. Aanleiding

Nadere informatie

Zaaknummer : Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie :

Zaaknummer : Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie : Zaaknummer : 94335 Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie : Onderwerp : Begroting 2015 Collegevergadering : Agendapunt : Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie bij : Eric Gussekloo

Nadere informatie

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018 Vergadering gemeenteraad d.d. 30 november 2017 Agenda nummer 7 Portefeuillehouder: wethouder de heer J.H. Menninga Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018 Korte inhoud: Jaarlijks worden

Nadere informatie

Voorgesteld wordt de volgende uitgangspunten voor de begroting 2014 te hanteren:

Voorgesteld wordt de volgende uitgangspunten voor de begroting 2014 te hanteren: Nota voor : vergadering Algemeen Bestuur Datum : 19 december 2012 Onderwerp : Uitgangspunten begroting 2014 en planning besluitvorming Agendapunt : 5 Kenmerk : AB/1224 Bijlage: Planning en controlcyclus

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4 Perspectiefnota 2014 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Kaders begroting 2014 3 III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2014-2017 provincie Groningen

Nadere informatie

5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk)

5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) 5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) Tot de woonlasten worden gerekend de OZB, rioolrechten en afvalstoffenheffing. De woonlasten vormen het grootste deel van de opbrengst uit de gemeentelijke heffingen

Nadere informatie

J. Goossens raad november 2013

J. Goossens raad november 2013 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email J. Goossens 040 2083571 jgo@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Programmabegroting 2014-2017. 13raad00542 7 november 2013

Nadere informatie

Consumentenprijsindex (cpi, alle huishoudens) De gemiddelde prijs op jaarbasis van een pakket goederen en diensten, 2006=100.

Consumentenprijsindex (cpi, alle huishoudens) De gemiddelde prijs op jaarbasis van een pakket goederen en diensten, 2006=100. Toelichting op prijzen, lonen en koopkracht Consumentenprijsindex (cpi, alle huishoudens) De gemiddelde prijs op jaarbasis van een pakket goederen en diensten, 2006=100. Inflatie (cpi, alle huishoudens)

Nadere informatie

STAF/FC/U201000971 Lbr. 10/052

STAF/FC/U201000971 Lbr. 10/052 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft Contributievoorstel 2011 uw kenmerk ons kenmerk STAF/FC/U201000971 Lbr. 10/052 bijlage(n) 1 datum 7 mei 2010

Nadere informatie

1 e HERZIENING BEGROTING Omgevingsdienst Brabant Noord

1 e HERZIENING BEGROTING Omgevingsdienst Brabant Noord 1 e HERZIENING BEGROTING 2017 Omgevingsdienst Brabant Noord 1. ALGEMEEN 1.1 Algemene uitgangspunten Op basis van de meest actuele ontwikkelingen is de op een aantal onderdelen bijgesteld. Bij de herziening

Nadere informatie

Kadernota Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers

Kadernota Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers Kadernota 2014 Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers Versie 1.1 van 29 mei 2013 2 Inhoudsopgave: Blz. 1. Algemeen 4 1.1 Inleiding 4 1.2 Opbouw begroting 4 1.3 Proces opstellen begroting

Nadere informatie

Uitgangspunten huidige compensatiemethodiek

Uitgangspunten huidige compensatiemethodiek 2007. Nr. : 07.0054 Dnst. : CS Compensatie ontwikkeling salarislasten. Leiden, 8 mei 2007. Bij raadsbesluit (04.0028) van 23 maart 2004 heeft de Raad de methodiek van loon- en prijscompensatie in de begroting

Nadere informatie

Inleiding Beleidskader Lokaal belastingbeleid Vaststelling tarieven 2012

Inleiding Beleidskader Lokaal belastingbeleid Vaststelling tarieven 2012 Lokale heffingen Inleiding Deze paragraaf bevat informatie en voorstellen over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen en gaat in op de consequenties daarvan voor de inwoners. Eerst krijgen de

Nadere informatie

4.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk)

4.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) Procentueel aandeel per belastingsoort op totale belastingopbrengsten 2006 Burgerzaken 3% Parkeren 11% Rioolrecht 14% Havengelden 6% Bouwleges 4% Begraaf- en crematierechten 4% Overige baten 2% OZB 33%

Nadere informatie

Voor de grondexploitaties is voor de rentetoepassing de notitie grondexploitaties van de commissie BBV leidend.

Voor de grondexploitaties is voor de rentetoepassing de notitie grondexploitaties van de commissie BBV leidend. Corsanr. 19B.03350 Uitgangspunten begroting 2020-2023 Inleiding In dit document leggen we de uitgangspunten vast voor de kaderbrief 2019 als voorbereiding op de begroting 2020 en de meerjarenramingen 2021-2023.

Nadere informatie

Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : -

Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : - Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : - Onderwerp : Begroting 2014 Collegevergadering : 17 september 2014 Agendapunt : 4 Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie

Nadere informatie

Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product

Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product Programma 11 Overzicht algemene dekkingsmiddelen Burgemeester W.J.F.M. van Beek Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product Product 11.01 Beleggingen en Treasury

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2016 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2016 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2016 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 -

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 - Gemeente Langedijk 2e Kwartaalrapportage 2014 Verzonden aan de raad 23 juli 2014. - 1 - - 2 - Inleiding Hierbij ontvangt u de 2 e Kwartaalrapportage 2014. In de nu voorliggende kwartaalrapportage wordt

Nadere informatie

3.1. Lokale heffingen

3.1. Lokale heffingen 3.1. Lokale heffingen Lokale heffingen worden onderscheiden in heffingen waarvan de besteding gebonden dan wel ongebonden is. De paragraaf lokale heffingen heeft betrekking op beide. Ongebonden lokale

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg

Nadere informatie

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag)

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag) BEGROTING 2015 BIEO (begroting in één oogopslag) INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2015 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2015 wordt er aandacht geschonken aan

Nadere informatie

Programma : 12. Financiën en belastingen

Programma : 12. Financiën en belastingen Gemeente Amersfoort RAADSINFORMATIEBRIEF 2018-054 Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 5793646 Aan : Gemeenteraad Datum : 5 juni 2018 Portefeuillehouder : Wethouder J.C. Buijtelaar Programma : 12.

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STTSCOURNT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20619 17 juli 2015 Regeling van de Minister van innenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 9 juli 2015, nr. 2015-0000387198,

Nadere informatie

13 Stiens, 15 november 2016

13 Stiens, 15 november 2016 13 Stiens, 15 november 2016 Raadsvergadering: 8 december 2016 Voorstelnummer: 2016/46 Portefeuillehouder: drs. J.R.A. Boertjens Behandelend ambtenaar: S. Vis E-mail: s.vis@leeuwarderadeel.nl Telefoonnr.

Nadere informatie

Toelichting begroting 2015

Toelichting begroting 2015 Toelichting begroting 2015 1. TOELICHTING 1.1 Algemeen Bij het opstellen van de begroting is het doel gesteld om de bijdrage van de waterschappen voor 2015 op het niveau te houden zoals is geraamd voor

Nadere informatie

- Daarnaast is in 2012 de bijdrage van werkgevers verhoogd van ruim 700 miljoen naar ruim 1 miljard.

- Daarnaast is in 2012 de bijdrage van werkgevers verhoogd van ruim 700 miljoen naar ruim 1 miljard. Terugdraaien bezuinigingen 2013 mogelijk, effect voor 2013 al gehaald omdat bezuinigingen uit 2011 en 2012 meer opbrengen dan eerder geraamd Brancheorganisatie Kinderopvang, september 2012 De bezuinigingen

Nadere informatie

Notitie Financieel Kader 2016-2019. Schiermonnikoog

Notitie Financieel Kader 2016-2019. Schiermonnikoog Notitie Financieel Kader 2016-2019 Schiermonnikoog Voorwoord Hierbij leggen wij de laatste Notitie Financieel Kader uit deze collegeperiode aan u voor. Het meerjarenbeeld blijft is positief in alle jaarschijven

Nadere informatie

Beantwoording vragen 2 e Tussenrapportage 2011 VVD

Beantwoording vragen 2 e Tussenrapportage 2011 VVD Beantwoording vragen 2 e Tussenrapportage 2011 VVD VVD 2 e Tussenrapportage 2011 1. (p.2) Ik mis in de 2e tussenrapportage de uitgaven inzake Rijsdijk, afvalbeleidsplan en OV plan, die na het vaststellen

Nadere informatie

Bijlage: wijzigingen ten opzichte van oude uitgangspunten

Bijlage: wijzigingen ten opzichte van oude uitgangspunten Bijlage: wijzigingen ten opzichte van oude uitgangspunten 1 1. Indexering loon en prijs 1. Methodiek indexatie 1.1. Voor de loonontwikkeling wordt uitgegaan van de CAO gemeenten (CAR-UWO). Zolang er geen

Nadere informatie

KADERNOTA BEGROTING 2019 METROPOOLREGIO EINDHOVEN. Een excellente regio waar het goed leven is

KADERNOTA BEGROTING 2019 METROPOOLREGIO EINDHOVEN. Een excellente regio waar het goed leven is KADERNOTA BEGROTING 2019 METROPOOLREGIO EINDHOVEN Een excellente regio waar het goed leven is Inhoud 1. Algemeen Loon en prijsmutaties 3 Nacalculatie 3 Compensatie toename inwoneraantallen 3 Gemeentelijke

Nadere informatie

Sociale Dienst Oost Achterhoek Nota Algemeen Bestuur

Sociale Dienst Oost Achterhoek Nota Algemeen Bestuur Sociale Dienst Oost Achterhoek Nota Algemeen Bestuur Nr(s) geregistreerde stuk(ken): 5 AB / 30-06-2017 Datum nota: 15 juni 2017 Onderwerp: Begroting 2018 Sociale Dienst Oost Achterhoek Advies: - De begroting

Nadere informatie

KADERNOTA BEGROTING 2020 METROPOOLREGIO EINDHOVEN

KADERNOTA BEGROTING 2020 METROPOOLREGIO EINDHOVEN KADERNOTA BEGROTING 2020 METROPOOLREGIO EINDHOVEN Een excellente regio waar het goed leven is 100135-502\-1 Inhoud 1. Algemeen Loon en prijsmutaties 3 Nacalculatie 3 Compensatie toename inwoneraantallen

Nadere informatie

23 juni 2015 Financiële gevolgen meicirculaire 2015 gemeentefonds M.A. Bouter

23 juni 2015 Financiële gevolgen meicirculaire 2015 gemeentefonds M.A. Bouter Aan Gemeenteraad Datum Betreft Contactpersoon 23 juni 2015 Financiële gevolgen meicirculaire 2015 gemeentefonds M.A. Bouter Doorkiesnummer Email Bijlage(n) Ons kenmerk Uw kenmerk CC 1 592113 Hofhoek 5

Nadere informatie

Financieel Meerjarenbeeld

Financieel Meerjarenbeeld Financieel Meerjarenbeeld 2018-2021 Gemeente Groningen, juni 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Uitgangspunten in het meerjarenbeeld 3 3. Verschil met het meerjarenbeeld in de gemeentebegroting 2017

Nadere informatie

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal Meerjarenbegroting 2019-2022 1 Belangrijke data: 25 september 2018 vastgesteld in college 11 oktober 2018 informatiebijeenkomst (beeldvormend - technisch) 16, 17 en 18 oktober 2018 commissiebehandeling

Nadere informatie

Vervallen. Vervallen. Vervallen. Vervallen. Vervallen

Vervallen. Vervallen. Vervallen. Vervallen. Vervallen Bijlage 2: WAS/WORDT-lijst FUGR 2019 DOC-19-124159 1. Indexering loon en prijs 1. Methodiek indexatie 1.1. Voor de loonontwikkeling wordt uitgegaan van de CAO gemeenten (CAR-UWO). Zolang er geen CAO ontwikkeling

Nadere informatie

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Documentnummer: B.17.0918 B.17.0918 Landgraaf, 12 mei 2017 ONDERWERP: Ontwerpbegroting 2018-2022 BsGW Verantwoordelijke portefeuillehouder(s): C.P.G. Wilbach

Nadere informatie

Bijlage 1a bij CvA-brief 200802175 Het gemeentelijk referentiemodel

Bijlage 1a bij CvA-brief 200802175 Het gemeentelijk referentiemodel Bijlage 1a bij CvA-brief 200802175 Het gemeentelijk referentiemodel 1. Inleiding 1 2. De onderhandelingsruimte 1 2.1 Technische ruimte 2 2.1.1 Doorwerking ontwikkeling van het gemeentefonds 2 2.1.2 Doorwerking

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii

Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii eeme ^Echt-Susteren Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii Kenmerk Z19/010306 / D - 18943 Datum B&W-vergadering Portefeuillehouder(s) G.H.C. Frische Onderwerp

Nadere informatie

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering Kanttekeningen bij de Begroting 2015 Paragraaf 4 Financiering Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Financieringsbehoefte = Schuldgroei... 4 3 Oorzaak van Schuldgroei : Investeringen en Exploitatietekort... 5 4 Hoe

Nadere informatie

Wat gaat het kosten? Baten & lasten totaal. Bedragen * Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente

Wat gaat het kosten? Baten & lasten totaal. Bedragen * Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente Wat gaat het kosten? Bedragen * 1. Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente Integratie-uitkering 3.55 3.55 Bbz24 177 298 12 44.28 4.855-3.173 Bijzondere bijstand en minimabeleid 4.331 4.331 Organisatie (incl.

Nadere informatie

Samenvatting Voorjaarsnota - decembercirculaire

Samenvatting Voorjaarsnota - decembercirculaire Memo meicirculaire 2016 De laatste bijstelling van de algemene uitkering heeft plaatsgevonden in de Voorjaarsnota 2016 op basis van de decembercirculaire 2015 en de meest actuele gegevens eenheden verdeelmaatstaven

Nadere informatie

Notitie Rentebeleid 2007

Notitie Rentebeleid 2007 Notitie Rentebeleid 2007 Inhoudsopgave Inleiding 3 De positie van de nota rentebeleid 3 De werking van het marktconform percentage 3 Totaalfinanciering versus project- of objectfinanciering 4 Rentetoerekening

Nadere informatie

Op grond van uw budgettaire bevoegdheid, bieden wij, ter vaststelling actualisatie van de begroting 2019 aan

Op grond van uw budgettaire bevoegdheid, bieden wij, ter vaststelling actualisatie van de begroting 2019 aan Raadsvoorstel Reg.nr. : 8923472 B&W verg. : 16 april 2019 Commissie : Alle Onderwerp: Actualisatie Begroting 2019 Cie_verg. : 20 t/m 23 mei 2019 Raadsverg. : 5 juni 2019 1) Status Op grond van uw budgettaire

Nadere informatie

Belastinguitgave 2013

Belastinguitgave 2013 Belastinguitgave 2013 Overijsselse gemeenten beperken stijging woonlasten Inwoners van Overijssel betalen in 2013 gemiddeld slechts een fractie meer aan gemeentelijke woonlasten dan vorig jaar. In tien

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013 Begroting 2014 Aanbieding Gemeenteraad ember Laatste begroting deze raadsperiode Sluitende begroting 2014 Meerjarenperspectief moeilijk Bezuinigingsplan Strategische investeringen Ambities Stadsvisie Belastingen

Nadere informatie

Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten

Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten CPB Notitie Datum : 7 april 2004 Aan : Projectdirectie Administratieve Lasten Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten 1 Inleiding Het kabinet heeft in het regeerakkoord het

Nadere informatie

Raadsvoorstel Reg. nr : 1010486 Ag. nr : Datum : 19-10 en 02-11

Raadsvoorstel Reg. nr : 1010486 Ag. nr : Datum : 19-10 en 02-11 Onderwerp Raadsvoorstel Reg. nr : 1010486 Tariefaanpassingen en overige wijzigingen van de verordeningen/besluiten betreffende de belastingen en rechten voor het jaar 2011. Status Besluitvormend Voorstel

Nadere informatie

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016 College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 13-9-2016 NUMMER PS PS2016PS17 AFDELING MAO COMMISSIE BEM STELLER Leo Donker DOORKIESNUMMER 0646994683 DOCUMENTUMNUMMER 818ACAEO PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW16-0261 Casenr.: Cbb160259 Sector/afd.:Regie & Ontwikkeling / Regie & Ontwikkeling 1 Steller/tel/e-mail: R. Kieft/ I. Harmsen 5789 / 5271

Nadere informatie

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015 Raadsvoorstel *Z0150D438FB* Aan de raad Documentnummer : INT-14-14335 Afdeling : Bedrijfsvoering Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting

Nadere informatie

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

Bijlagen 1 Voorjaarsnota Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp Voorjaarsnota 2012 Datum voorstel 10 april 2012 Datum raadsvergadering 15 mei 2012 Bijlagen 1 Voorjaarsnota Ter inzage Aan de gemeenteraad, 0. Samenvatting De voorjaarsnota

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5 2017MME151 College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel DATUM 26 september 2017 NUMMER PS AFDELING Managementondersteuning COMMISSIE Alle STELLER Alex van der Weij DOORKIESNUMMER 3992 DOCUMENTUMNUMMER

Nadere informatie

Raadsbesluit. Heemstede. Raadsvergadering: 8 en 9 november ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019

Raadsbesluit. Heemstede. Raadsvergadering: 8 en 9 november ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019 ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019 SAMENVATTING In dit voorstel zijn de financiële effecten opgenomen van: 1. de septembercirculaire 2018/Miljoenennota (hogere verbrandingsbelasting), 2. de structurele

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 1 2 Inhoud 1 Visie en wettelijke kaders 5 1.1 1.2 Visie Wettelijke kaders 2 Reserves 7 2.1 Soorten reserves 8 2.1.1 Algemene reserves 2.2 2.3 2.4 3 Voorzieningen 11 3.1 3.2

Nadere informatie

Financiële begroting 2016

Financiële begroting 2016 Financiële begroting 2016 113 114 Voor een overzicht van de baten en lasten per programma wordt verwezen naar het overzicht opgenomen onder Begroting van Baten en Lasten in het begin van deze begroting.

Nadere informatie

T.J. Kolsteren raad oktober 2012

T.J. Kolsteren raad oktober 2012 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email T.J. Kolsteren 040-2083563 tko@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Bestuursrapportage 2012 (begrotingswijziging) 12raad00592

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing:

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing: Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen 2017 Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. de belasting- en tariefvoorstellen 2017 en de belastingverordeningen

Nadere informatie

Gemeente Langedijk Kaderbrief 2012

Gemeente Langedijk Kaderbrief 2012 Kaderbrief BEVAT DE RICHTLIJNEN VOOR DE TOTSTANDKOMING VAN DE INSTRUMENTEN VOOR DE PLANNING & CONTROLCYCLUS Vastgesteld door het College van B&W van Langedijk op 31 januari. 1 2 Inhoudsopgave 1. Algemeen

Nadere informatie

Financiële positie. Financieel perspectief. Financiële uitgangspositie

Financiële positie. Financieel perspectief. Financiële uitgangspositie Financieel perspectief Financiële positie Financiële uitgangspositie De ambities die we voor de komende periode hebben zijn op dit moment groter dan de financiële mogelijkheden die daarvoor beschikbaar

Nadere informatie

Gewijzigde begroting 2012

Gewijzigde begroting 2012 Gewijzigde Werkvoorzieningschap De Sluis Opgesteld door het Dagelijks Bestuur te Woerden d.d. 8 december Vast te stellen door het Algemeen Bestuur d.d. 22 maart Dit document bevat vertrouwelijke informatie.

Nadere informatie

: 12 december : wethouder B. Bonnema

: 12 december : wethouder B. Bonnema R16.00048 E bprrv Littenseradiel : 12 december 2016 : Gemeentelijke belastingen, heffingen en tarieven : wethouder B. Bonnema : De raad besluit : 1. de belastingen, de heffingen en de tarieven overeenkomstig

Nadere informatie

Aan: de raden van de gemeenten die deelnemen in GGD Noord- en Oost- Gelderland. - per verzonden - Geachte raden,

Aan: de raden van de gemeenten die deelnemen in GGD Noord- en Oost- Gelderland. - per  verzonden - Geachte raden, Kenmerk: DtB/as/018-Dir.036 Datum: 3 december 2018 Behandeld door: Martien de Vries E-mail: m.devries@ggdnog.nl Telefoonnummer: 088 443 3401 Onderwerp: Financiële en beleidsmatige kader 2020 GGD NOG Geachte

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 3193 Vragen van het lid

Nadere informatie

Bestuursrapportage 2014

Bestuursrapportage 2014 Bestuursrapportage 2014 Programma (bedragen in ) Omschrijving 2014 Structureel 2015 Structureel 2016 Structureel 2017 Structureel 2018 Structureel Voordeel Nadeel Voordeel Nadeel Voordeel Nadeel Voordeel

Nadere informatie

Programma 10. Financiën

Programma 10. Financiën Programma 10 Financiën Aandeel programma 10 in totale begroting 1% Financiën Overige programma's 99% Programma 10 Financiën Inleiding Ons college hanteert als uitgangspunt bij haar financiële beleid dat

Nadere informatie

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen) Behandelend ambtenaar gemeente Begroting 2015 is Meerjarenbegroting 2016-2018 is Datum vaststelling begroting 2015 Datum ontvangst begroting 2015 Maatstaven Aantal inwoners per 1-1-2015 Aantal woonruimten

Nadere informatie

Sector in beeld: kostenontwikkelingen 2016 juli 2015

Sector in beeld: kostenontwikkelingen 2016 juli 2015 Sector in beeld: kostenontwikkelingen 2016 juli 2015 Op basis van cijfers rondom de cao kinderopvang en cijfers van het Centraal Planbureau (CPB), volgt in dit document een overzicht van kostenontwikkelingen

Nadere informatie

Onderwerp: De 10e wijziging van de begroting 2006 van de provincie Flevoland en de beschikbaarstelling

Onderwerp: De 10e wijziging van de begroting 2006 van de provincie Flevoland en de beschikbaarstelling Statenvoorstel P r o v i n c i e F l e v o l a n d Statenvoorstel *450788* Aan: Provinciale Staten Onderwerp: De 10e wijziging van de begroting 2006 van de provincie Flevoland en de beschikbaarstelling

Nadere informatie

CPB Notitie. Bijstelling meerjarencijfers Inleiding. Datum : 3 juli 2003

CPB Notitie. Bijstelling meerjarencijfers Inleiding. Datum : 3 juli 2003 CPB Notitie Datum : 3 juli 2003 Bijstelling meerjarencijfers 2004-2007 1 Inleiding De analyse van het Hoofdlijnenakkoord in mei 2003 in CPB Notitie 2003/49 is gebaseerd op het voorzichtige scenario van

Nadere informatie

Toelichting begroting 2014

Toelichting begroting 2014 Toelichting begroting 2014 1. TOELICHTING 1.1 Algemeen Bij het opstellen van de begroting heeft Hefpunt zichzelf het doel gesteld om de bijdrage van de waterschappen voor 2014 op het niveau te houden zoals

Nadere informatie

Onderstaand overzicht uit de voorjaarsnota 2017 is bijgewerkt met de resultaten van de meicirculaire 2016.

Onderstaand overzicht uit de voorjaarsnota 2017 is bijgewerkt met de resultaten van de meicirculaire 2016. Memo Aan: Gemeenteraad Oude IJsselstreek Cc: Van: College B&W Datum: 14 juni 2016 Kenmerk: 16ini01540 Onderwerp: Meicirculaire 2016 Geachte gemeenteraad, In deze memo vindt u de informatie over de Meicirculaire

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing:

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen Gevraagde Beslissing: Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp: Belasting- en tariefvoorstellen 2018 Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. de belasting- en tariefvoorstellen 2018 en de belastingverordeningen

Nadere informatie

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord.

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord. GEMEENTE BOEKEL VOORSTEL AAN DE RAAD Datum : 6 juni 2017 Voorstel van : college van burgemeester en wethouders Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming

Nadere informatie