STARTERS BROCHURE. Ontpop je tot ondernemer en sla je vleugels uit

Transcriptie

1 STARTERS BROCHURE Ontpop je tot ondernemer en sla je vleugels uit 1

2 Inhoud Hoe regel je praktisch je opstart? 2 Aan welke voorwaarden moet je voldoen om een onderneming te starten? 3 Welke administratieve formaliteiten moet je in orde brengen? 6 Hoe zorg je voor een optimale sociale bescherming? 8 Wie moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? 9 Hoe sluit je je aan? 11 Zelfstandige in hoofdberoep of in bijberoep? 11 Hoeveel bijdragen betaal je? 15 Sociale rechten 21 Wat krijg je voor je sociale bijdragen? 22 Welke voordelen bieden aanvullende verzekeringen? 26 Verzekeringen tegen persoonlijke risico s 27 Verzekeringen voor aansprakelijkheidsrisico s en bedrijfsschaderisico s 35 Welke rechtsvorm kies je voor je onderneming? 36 Kiezen tussen handelszaak en vennootschap 37 Welke vennootschapsvorm is geschikt voor je onderneming? 38 Neem een vliegende start met de Go4Business haalbaarheidsadvies 41 Wat zijn je verplichtingen inzake boekhouding, btw & fiscaliteit? 42 Boekhouding 43 Btw 43 De belastingaangifte 44 Hoe financier je je plannen? 46 Tips voor een gezond financieel evenwicht 47 Komt je zaak in aanmerking voor steunmaatregelen? 48 Participatiefonds Vlaanderen 49 Participatiefonds Brussel 50 Waarborgregeling 50 Win-winlening 51 Microkredieten 51 Risicokapitaal en achtergestelde leningen 51 Steunmaatregelen voor vorming en consultancy 52 Steun voor investeringen 53 Steun bij export en innovatie 53 Steun bij aanwerving 53 Waarmee kan UNIZO Startersservice je helpen? 54 copyright 2015 (49ste editie). Niets in deze uitgave mag op welke wijze dan ook verveelvoudigd of overgenomen worden tenzij met uitdrukkelijke vermelding van: uit de Startersbrochure, een uitgave van UNIZO vzw. Deze brochure is louter ter informatieven titel opgesteld. UNIZO vzw als auteur en uitgever kan niet aansprakelijk gesteld worden voor onjuiste gegevens. Wettelijk Depot: D/1984/4233/30. 2

3 Maak van een goed idee een eigen zaak Ontpop je tot ondernemer en sla je vleugels uit Een eigen onderneming starten is een heel ontwikkelingsproces. Daarom helpt UNIZO Starters service je met het uitbouwen van jouw idee. Van gespecialiseerde adviseurs, een uitgebreide kennisdatabank tot administratieve ondersteuning... we hebben alles in huis om je een perfecte start te garanderen. Schakel ons gerust in volgens jouw eigen behoeften. De kennis van UNIZO, het sterke fundament van uw onderneming Voor je de sprong naar een eigen onderneming waagt, informeer je je best eerst uitgebreid. En daarvoor zit je nergens beter dan bij UNIZO. Zowel online als op papier beschikken wij over de ruimste databank met alles wat je moet weten over het zelfstandig ondernemen. Daarnaast kan je bij ons terecht voor infosessies, cursussen en evenementen die je helpen om perfect voorbereid aan de start te komen. Ook deze startersbrochure is een eerste praktische handleiding die je stap voor stap de weg wijst naar een carrière als zelfstandig ondernemer of vrije beroeper. Je bereidt je voor op een eigen onderneming? Wat moet je praktisch doen om van start te kunnen gaan? Hoe zorg je voor een goede sociale zekerheid als ondernemer? Welke rechtsvorm kies je best? Hoe financier je jouw plannen? Kom je in aanmerking voor steunmaatregelen? Dat en nog veel meer kom je hier te weten. Maar UNIZO Startersservice biedt meer: wil je meer persoonlijke informatie of wil je jouw plannen bespreken? Een team van experts staat voor je klaar en bouwt mee aan uw idee. Onze ervaren adviseurs zorgen ervoor dat je niets over het hoofd ziet. Je bent er klaar voor en wil van start? Je kunt terecht bij onze gespecialiseerde consulenten van het ondernemingsloket voor een snelle en vlekkeloze opstart. Regel je je administratie liever online, ook dat kan. Surf naar en je regelt alles comfortabel van bij jou thuis. Zenito is betere zekerheid UNIZO Startersservice ontwikkelde dit aanbod samen met Zenito Sociaal Verzekeringsfonds. Kiezen voor Zenito is kiezen voor een betere zekerheid starters kiezen elk jaar voor Zenito. Onze klanten en aangesloten vennootschappen kunnen rekenen op een betere zekerheid doorheen hun ganse carrière. Daar staat Zenito, de belangrijkste dienstengroep voor zelfstandigen en vrije beroepen borg voor. UNIZO-PARTNERS VOOR STARTENDE ONDERNEMERS 1

4 Jurgen Doom Sebastiaan Cloet Leuven Leisure Hoe regel je praktisch je opstart? In principe mag iedereen in België een zaak beginnen. Toch legt de wet enkele voorwaarden en beperkingen op. Bovendien moeten er verschillende formaliteiten vervuld worden. Onze expert adviseert je over de stappen die je moet zetten om ondernemer te worden en regelt voor jou alle praktische formaliteiten zodat jij je kunt concentreren op jouw zaak. UNIZO Startersservice werkt hiervoor samen met Zenito Ondernemingsloket. Je vindt Zenito in elk UNIZO-kantoor. 2

5 KAN JE STARTEN? KAN JE STARTEN? Vóór je start Uiteraard bereid je je opstart zo goed mogelijk voor. Daarvoor toets je best je ideeën en de haalbaarheid ervan af bij een aantal personen en instanties: TIP Door in zee te gaan met het Zenito Ondernemingsloket, de partner van UNIZO, kies je voor de snelste en makkelijkste weg om je zaak administratief in orde te brengen. Zo kan jij je concentreren op wat echt belangrijk is: de uitbouw van je zaak! UNIZO, die een groot aantal activiteiten en begeleidingstrajecten aanbiedt voor opstartende bedrijven: starterssessies overdag of s avonds, Starters events, begeleiding op maat en haalbaarheidsstudies. Je bank, als er met je opstart investeringen gemoeid zijn Een boekhouder, die ook na de opstart een belangrijke adviseur voor jou zal blijven Voorafgaande opmerking Je kan een eigen zaak starten als een commerciële of niet-commerciële onderneming. De meeste ondernemingen zijn commerciële ondernemingen (handelaars of ambachtslieden) die daden van koophandel stellen. Niet-commerciële ondernemingen stellen burgerlijke daden. Het gaat dan vooral om vrije beroepen (accountants, advocaten, apothekers, architecten, paramedische beroepen,...), land- en tuinbouwers, artiesten, etc. In de belastingaangifte worden hun inkomsten niet aangegeven als winsten, maar als baten. Als ze hun activiteit uitoefenen onder vorm van een vennootschap, dan richten ze een burgerlijke vennootschap op onder vorm van een handelsvennootschap. Het onderscheid tussen commerciële en niet-commerciële ondernemingen is belangrijk. De voorwaarden en de formaliteiten zijn niet volledig identiek. Voor de meeste niet-commerciële beroepen (vooral de vrije beroepen) bestaat er een bijzondere wet die deze beroepen regelt en beschermt. Deze wet regelt dan de vereiste diploma s, het doorlopen van een stage, de inschrijving bij een orde, de eedaflegging, etc. Aan welke voorwaarden moet je voldoen om een onderneming te starten? Leeftijd Om te kunnen starten met een eigen zaak moet je meerderjarig zijn. Dat ben je in principe vanaf je achttiende verjaardag. Daarnaast moet je je burgerrechten bezitten. Nationaliteit In principe moet je Belg zijn, of onderdaan van een land van de Europese Unie, Noorwegen, IJsland of Liechtenstein, of moet je kunnen genieten van één van de uitzonderingen die de wet voorziet. Indien dat niet het geval is, dan moet je in het bezit zijn van een geldige beroepskaart. Om die te verkrijgen (zie ook p. 5), moet je o.a. het economisch nut van je activiteit aantonen. 3

6 KAN JE STARTEN? Bewijs basiskennis bedrijfsbeheer (commerciële ondernemingen) Elke zelfstandige handelaar of ambachtsman (zowel eenmanszaak als vennootschap) moet bewijzen dat hij/zij over de basiskennis bedrijfsbeheer beschikt. Dit bewijs moet via een ondernemingsloket geleverd worden. Er zijn uitzonderingen op dit principe, zie kaderstuk. attest eerste jaar ondernemersopleiding aanvullend getuigschrift over de kennis bedrijfsbeheer (afhankelijk van de datum van aflevering - contacteer uw Zenito Ondernemingsloket) Wat met buitenlandse diploma s? Voor buitenlandse diploma s bestaan er specifieke procedures. Wie kan dit bewijs van bedrijfsbeheer leveren? In een eenmanszaak Jijzelf als ondernemingshoofd Een aangestelde die het dagelijks beheer van de zaak daadwerkelijk uitoefent: - je echtgenoot, wettelijk samenwonende partner of partner met wie je reeds zes maanden officieel samenwoont; - een familielid (bloed- of aanverwant) tot en met de derde graad; - een bediende met een arbeidscontract van onbepaalde duur; In een vennootschap Enkel de dagelijks bestuurder kan dit leveren! Dat kan zijn: de zaakvoerder van een BVBA, CVBA of VOF, de gedelegeerd bestuurder of directeur van een NV of een beherend vennoot van een Comm. V. of CVA. Hoe kan je het bewijs van kennis leveren? Je kan je kennis van bedrijfsbeheer bewijzen aan de hand van een diploma of op basis van ervaring die je opdeed. Volgende diploma s worden aanvaard als bewijs: Akten afgeleverd vanaf 30 september 2000: getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer diploma hoger onderwijs getuigschrift versnelde cursus bedrijfsbeheer van minstens 128 uren over minstens 3 maanden Akten afgeleverd vóór 30 september 2000: De hierboven vermelde diploma s/getuigschriften plus: diploma hoger secundair onderwijs (algemeen, technisch of kunst) diploma hoger secundair beroepsonderwijs afdeling handel, boekhouden, verkoop of kantoor Onderstaande ervaring, opgedaan gedurende de laatste 15 jaar, volstaat eveneens als bewijs: 3 jaar ervaring in hoofdberoep of 5 jaar ervaring in bijberoep als zelfstandig ondernemingshoofd (mits inschrijving in het handelsregister/kruispuntbank van Ondernemingen of bij land- en tuinbouw zonder inschrijving in het handelsregister) 5 jaar ervaring als zelfstandig helper 5 jaar ervaring als bediende in een leidinggevende functie 3 of 5 jaar ervaring als dagelijks bestuurder in een vennootschap Bewijs beroepsbekwaamheid voor gereglementeerde commerciële beroepen Naast de basiskennis van bedrijfsbeheer moet een starter voor sommige beroepen ook beschikken over het bewijs van beroepsbekwaamheid. Het gaat om de beroepen die hiernaast staan opgelijst. Vraag bij je UNIZO Startersadviseur na welk diploma vereist is voor jouw zaak. Voor de opgesomde beroepen is telkens bepaald welk diploma vereist is. Vraag daarover meer informatie bij je UNIZO Startersadviseur of het ondernemingsloket. Bewezen ervaring als loontrekkende of zelfstandige is een geldig alternatief voor het bewijs via diploma. Meestal is de vereiste beroepservaring drie jaar in hoofdberoep of in een voltijdse en effectieve betrekking, of vijf jaar in bijberoep of in een deeltijdse of niet-effectieve betrekking en dat binnen de laatste vijftien jaar. Voor de vijf individueel gereglementeerde beroepen is vijf jaar ervaring binnen de laatste tien jaar vereist. De wetgeving over de voorwaarden en formaliteiten voor het starten van een eigen zaak kan wijzigen. Informeer dus best nog eens bij je startersadviseur naar de recente stand van zaken. 4

7 KAN JE STARTEN? KAN JE STARTEN? GEREGLEMEN- TEERDE BEROEPEN Beroepen die in 2007 een ware gedaantewisseling ondergingen: CLUSTER 1 Fietsen en motorvoertuigen Fietsen verkopen en herstellen Carrosserie herstellen 2 e handsvoertuigen verkopen Motorvoertuigen herstellen tot 3,5 ton Motorvoertuigen herstellen van 3,5 ton en meer CLUSTER 2 Bouw en elektrotechniek Ruwbouw (= metsel- en betonwerken en sloopwerken) Stukadoor, cementeren en dekvloeren Tegelzetten, marmer en natuursteen Dakwerken en waterdicht maken van gebouwen Plaatser van schrijnwerk en glazenmaker Algemeen schrijnwerk Schilder-behanger ( eindafwerking ) Installatietechnicus (centrale verwarming, loodgieterij) Elektrotechnicus Algemeen aannemer CLUSTER 3 Lichaamsverzorging, opticien, dentaaltechnicus en begrafenisondernemer Kapper/kapster Schoonheidsspecialist(e) Voetverzorging Masseur/masseuse Opticien Dentaaltechnicus Begrafenisondernemer Wie kan het bewijs van beroepsbekwaamheid leveren? De beroepskennis kan bewezen worden door jezelf als ondernemer of door een aangestelde (persoon die de daadwerkelijke dagelijkse technische leiding heeft over het bedrijf). Wanneer de onderneming meer dan één gereglementeerde activiteit uitoefent, kunnen verschillende personen voldoen aan de eisen inzake beroepsbekwaamheid, eigen aan de verschillende activiteiten. Het is dus niet nodig dat één persoon binnen de onderneming alle bewijzen van beroepskennis levert. Wie is vrijgesteld van het bewijs van de basiskennis bedrijfsbeheer of de beroepsbekwaamheid? De overnemer van een bestaande handelszaak: Overname van een handelszaak Wie een beroep uitoefent waar de kennis bedrijfsbeheer al door een andere instantie of op een andere manier werd gecontroleerd, is vrijgesteld. Overname na overlijden van de vorige ondernemer De overlevende echtgenoot, de wettelijke samenwonende partner of de zes maanden officieel samenwonende partner die de onderneming overneemt, is voor altijd vrijgesteld van de verplichting het bewijs van de ondernemersvaardigheden (bedrijfsbeheer- of beroepsbekwaamheid) te leveren. De kinderen van de overledene krijgen drie jaar de tijd om de nodige attesten te behalen. Sommige commerciële beroepen: De beoefenaars van een beroep dat reeds door een andere wet is geregeld met betrekking tot de basiskennis van het bedrijfsbeheer zijn vrijgesteld omdat ze al een controle hebben ondergaan. Concreet gaat het om de volgende beroepsuitoefenaars: vastgoedmakelaar, effectenmakelaar, vervoerder van goederen over de weg (uitzondering: koerierdienst), vervoerder van personen over de weg (uitzondering: luchthavenvervoer, taxichauffeur), vervoerder van goederen over de binnenwateren, directeur van een autorijschool, verzekeringsagent, verzekeringsmakelaar Thuisverkopers: Wie producten verkoopt via demonstraties aan huis ( thuisverkopers ) is onder welbepaalde voorwaarden vrijgesteld van het bewijs van basiskennis bedrijfsbeheer. Oudere gereglementeerde beroepen Restauranthouder/traiteur Brood- en banketbakker Slager-groothandelaar Installateur frigorist Droogkuiser-verver 5

8 KAN JE STARTEN? Welke administratieve formaliteiten moet je in orde brengen? TIP Zenito Ondernemingsloket brengt voor jou de volgende zaken in orde: ondernemingsnummer inschrijving in de KBO btw-formaliteit kaart ambulante handel beroepskaart voor vreemdelingen alle andere vergunningen en registraties aansluiting sociaal verzekeringsfonds aansluiting ziekenfonds neerlegging bij de griffie van de recht bank van niet-notariële akten en documenten inschrijving in register van vervangende ondernemers TIP Op vind je de specifieke opstartformaliteiten per vrij beroep. Als je voldoet aan de voorwaarden om een zaak te beginnen, betekent dat nog niet dat je meteen aan de slag kan. Eerst moet je immers nog een aantal formaliteiten vervullen. Die formaliteiten gelden voor starters in hoofd- én bijberoep. 1 / Openen van een zichtrekening Als zelfstandig handelaar moet je een zichtrekening hebben bij een in België gevestigde bank. 2 / Formaliteiten via Zenito Ondernemingsloket a. Voorafgaande vergunningen In sommige gevallen dien je een voorafgaande vergunning aan te vragen vooraleer je verder stappen kan ondernemen: Wil je starten met ambulante handel of een kermisattractie, dan moet je een machtiging aanvragen bij een ondernemingsloket. Ook wie wil starten met de verkoop van vers of bereid vlees, zal vooraf een vergunning moeten hebben (vergunning beenhouwer-spekslager). Ook de beroepskaart voor niet EU-onderdanen moet vooraf aangevraagd worden bij een erkend ondernemingsloket, zoals Zenito Ondernemingsloket. Als je nog niet in België verblijft, moet je de beroepskaart aanvragen bij de Belgische ambassade van het land waar je verblijft. De beroepskaart wordt voor maximaal vijf jaar toegekend. Meer informatie vind je bij Zenito Ondernemingsloket. b. Je inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen als commerciële of niet-commerciële onderneming Je bent verplicht om je onderneming in te schrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen als commerciële of niet-commerciële onderneming. Dit geldt zowel voor natuurlijke personen als voor vennootschappen. Om je inschrijving in orde te brengen, heeft het ondernemingsloket de volgende gegevens nodig: je bankrekeningnummer je activiteiten als ondernemer je handelsbenaming voor een vennootschap: statuten en bewijs van neerlegging bij de griffie van de rechtbank van koophandel Indien je start met een commerciële onderneming moet je bij het ondernemingsloket ook de verantwoordingsstukken voorleggen waarmee je je kennis bedrijfsbeheer en/of beroepskennis bewijst (zie de voorwaarden op pagina 4 en 5). Ondernemingsnummer Als je nog geen ondernemingsnummer hebt, zal het ondernemingsloket je er één bezorgen. Het ondernemingsnummer (in de volksmond ook btw-nummer) is een uniek nummer dat bestaat uit tien cijfers. Per plaats waar je activiteiten hebt, ontvang je ook een vestigingseenheidsnummer. 6

9 KAN JE STARTEN? KAN JE STARTEN? De inschrijving als commerciële onderneming kost 82,50. Een inschrijving als niet-commerciële onderneming is gratis (als het een eerste inschrijving betreft). Waar en wanneer moet het ondernemingsnummer vermeld worden? Vermeld je ondernemingsnummer bij de contacten met de verschillende (administratieve en rechterlijke) overheden. Is je onderneming een handels- of ambachtsonderneming, dan ben je ook verplicht om je ondernemingsnummer te vermelden op alle akten, facturen, aankondigingen, brieven en andere stukken én het zichtbaar aan te brengen op gebouwen en marktkramen. Ambulante handelaars moeten hun ondernemingsnummer ook vermelden op bedrijfsvoertuigen. Bouwondernemingen en schoonmaakbedrijven dienen dit eveneens te doen als ze werkgever zijn. Hoe moet het ondernemingsnummer vermeld worden? Onderneming natuurlijke persoon BTW BE Handelsvennootschappen rechtspersonen Niet-btw belastingplichtige Ondernemingen BTW BE RPR (bv: Antwerpen afdeling Mechelen) c. Activeren van de btw-hoedanigheid Nadat je onderneming een commerciële of niet-commerciële hoedanigheid kreeg van Zenito Ondernemingsloket, moet ze in de meeste gevallen ook een btw-hoedanigheid aanvragen. Ook voor deze formaliteit kan je meteen terecht bij Zenito Ondernemingsloket. Je moet daar dan het btw-stelsel aangeven waarvoor je opteert: de gewone regeling, maandelijkse aangiftes, het vrijstellingsregime, het forfaitair stelsel,... Voor sommige activiteiten heb je geen btw-hoedanigheid nodig. d. Andere vergunningen of registratie voor bepaalde activiteiten Het spreekt voor zich dat er voor verschillende beroepen bijkomende verplichtingen gelden die afhankelijk zijn van de activiteit, van de specifieke kenmerken van de onderneming of van de plaats van vestiging. Voorbeelden zijn: de milieuvergunning, de registratie, toelating of erkenning bij het FAVV (Federaal Voedselagentschap Vlaanderen), de erkenning als aannemer, SABAM/billijke vergoeding. e. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds Als zelfstandige, in hoofd- of bijberoep, moet je je ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds zoals Zenito. Dit fonds int de sociale bijdragen die je moet betalen en zorgt ervoor dat de uitkeringen correct gebeuren. Je aansluiting kan je in één beweging regelen bij je bezoek aan het loket. Meer informatie over je sociale zekerheid vind je in het volgende hoofdstuk. f. Aansluiten bij een ziekenfonds Om in orde te zijn met je ziekteverzekering, is ook een aansluiting bij een ziekenfonds (zoals de Christelijke Mutualiteit) nodig. Als je reeds bent aangesloten, meld je een wijziging van je statuut. 3 / Extra formaliteiten voor vennootschappen Wanneer je start met een vennootschap, gelden een aantal extra verplichtingen. Je start met het uitwerken van de statuten (je boekhouder kan je daarbij helpen). Vervolgens moeten de meeste vennootschappen (uitzonderingen in de volgende alinea) officieel via een notaris opgericht worden. Die zorgt voor de publicatie van de statuten in het Belgisch Staatsblad. De notaris kan de oprichtingsakte pas opstellen nadat hij een bank attest heeft ontvangen. Dit bankattest geeft aan dat het vereiste oprichtingskapitaal gestort werd. Als je een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid opricht, moet je bovendien een financieel plan opmaken en overmaken aan de notaris. Bij een faillissement binnen de drie jaar na oprichting, kan de rechter dit financieel plan opvragen. Als dan blijkt dat je onvoldoende maatschappelijk kapitaal voorzag, kan de beperkte aansprakelijkheid opgeheven worden. Voor een V.O.F., een gewone commanditaire vennootschap en een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid volstaat een onderhandse akte, dat betekent dat de notaris niet moet tussenkomen bij de opstart. Er is dan ook geen financieel plan noch bankattest vereist. Je moet in dat geval wel zelf zorgen voor de publicatie van de statuten. Zenito Ondernemingsloket kan deze formaliteiten van jou overnemen. De wet verplicht de vennootschappen om bepaalde akten of documenten openbaar te maken, zoals de oprichtingsakte, wijziging van maatschappelijke zetel, benoeming bestuurders,... Niet-notariële wijzigingen kunnen door Zenito in orde gebracht worden. 7

10 Nathalie Breugelmans b-token Frank Bahnmüller Hoe zorg je voor een optimale sociale bescherming? Sociale zekerheid is voor ondernemers heel belangrijk. Ondernemers nemen namelijk risico s die anderen niet nemen. Het komt erop aan de risico s te beheersen en je zaak en gezin te beschermen bij ziekte of ongeval. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds is wettelijk verplicht. Het fonds waarbij je je aansluit, mag je zelf kiezen. Bij Zenito krijg je alleszins de beste dienstverlening. Wij brengen je sociaal statuut snel, correct en efficiënt in orde. Je bent er bovendien zeker van dat je ook in moeilijke of onvoorziene situaties de beste oplossing krijgt. 8

11 SOCIALE ZEKERHEID TIP Je persoonlijke Zenitoklantverantwoordelijke kent je dossier en volgt het voor je op. Terzelfdertijd kan je ook zelf je dossier volledig online beheren via Loontrekkenden en ambtenaren moeten zelf geen actie ondernemen om in regel te zijn met hun sociaal statuut. De bijdragen die zij betalen voor hun sociale zekerheid, worden automatisch afgetrokken van hun brutoloon. Zelfstandigen dienen zich aan te sluiten bij, en sociale bijdragen te betalen aan een sociaal verzekeringsfonds. Deze bijdragen geven recht op gezinsbijslag, ziekte- en invaliditeitsverzekering, pensioen, gratis dienstencheques voor vrouwelijke zelfstandigen na een bevalling, palliatief verlof voor zelfstandigen, zorgverlof voor zelfstandigen, de faillissementsverzekering en een uitbreiding van de faillissementsverzekering. Je bent verplicht om vanaf de eerste dag van je zelfstandige activiteit aangesloten te zijn bij een sociaal verzekeringsfonds. Je bent verplicht om vanaf de eerste dag van je zelfstandige activiteit aangesloten te zijn. SOCIALE ZEKERHEID Zenito Sociaal Verzekeringsfonds brengt je sociaal statuut snel, correct en efficiënt in orde. Van vóór je opstart tot na je pensioen kan je bij Zenito rekenen op dienstverlening van topkwaliteit. Wie moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? Iedere zelfstandige Een zelfstandige werkt voor eigen rekening, niet bij een werkgever of in overheidsdienst. Een zelfstandige kan dus nooit in een ondergeschikt verband werken voor een andere persoon, onderneming of openbare instantie. Helpers Een helper staat de zelfstandige bij of vervangt hem in zijn beroepsbezigheid. Ook hier is er geen ondergeschikt verband tussen de zelfstandige en de helper. De helpers en helpsters hoeven zich pas aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds vanaf 1 januari van het jaar waarin zij 20 jaar worden. Als zij huwen vóór hun 20 jaar, geldt voor hen - vanaf hun huwelijksdatum - wél het sociaal statuut. Helpers die aan de volgende twee voorwaarden voldoen, moeten zich niet aansluiten: minder dan 90 dagen per jaar helpen toevallige hulp bieden (geen regelmatige activiteit) Meewerkende echtgenoot Sinds 1/07/2005 zijn meewerkende echtgenoten verplicht om zich aan te sluiten in het zogenaamde maxi-statuut dat in volwaardige sociale rechten voorziet. Voor meewerkende echtgenoten geboren vóór 1/01/1956 is het maxi-statuut 9

12 SOCIALE ZEKERHEID optioneel, maar men moet zich wel minstens in het mini-statuut aansluiten (enkel arbeidsongeschiktheidsverzekering). TIP DE AANSLUITING IS VERPLICHT EN MOET TIJDIG GEBEUREN Sluit je uiterlijk op de dag van de start van je zelfstandige activiteit aan bij een sociaal verzekeringsfonds. Doe je dat later, dan krijg je een administratieve boete opgelegd van 500 tot en worden interesten aangerekend wegens laattijdige aansluiting. Bovendien loop je het risico om automatisch aangesloten te worden bij de Nationale Hulpkas die de hoogste administratiekosten aanrekent. Neem daarom tijdig contact met ons op. Wij brengen alles voor jou in orde. Onze adressen vind je achteraan in deze brochure. Vennootschappen Hoewel het sociaal statuut enkel georganiseerd wordt voor de natuurlijke personen, moeten ook de vennootschappen die onder de vennootschapsbelasting of de belasting van niet-verblijfhouders vallen, zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. De vennootschappen betalen een jaarlijkse bijdrage van 347,50. Vennootschappen met een balanstotaal hoger dan ,86 (zie jaarrekening neergelegd twee jaar voordien) zullen echter een bijdrage van 868 verschuldigd zijn. Uitzondering voor startende vennootschappen Voor startende vennootschappen is er een uitzonderingsmaatregel. Wanneer alle zaakvoerders en een meerderheid van de werkende vennoten gedurende de laatste tien jaar niet meer dan drie jaar zelfstandig zijn geweest en als het om een personenvennootschap met een commerciële activiteit gaat, krijgt de vennootschap gedurende de eerste drie jaar een vrijstelling van betaling. Opgelet: de aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds is ook voor deze vennootschappen verplicht. Mandatarissen en vennoten Binnen een vennootschap zijn doorgaans verschillende spelers actief, die al dan niet als zelfstandige worden beschouwd door de Belgische sociale wetgeving: de stille vennoot is aandeelhouder en wordt niet als zelfstandige beschouwd; de werkende vennoot is zelfstandige indien hij niet in ondergeschikt verband werkt. Indien er wel een ondergeschikt verband is zal de werkende vennoot als werknemer gezien worden. de vennootschapsmandataris (zaakvoerder, bestuurder, afgevaardigd bestuurder, vereffenaar, commissaris) wordt steeds vermoed zelfstandige te zijn. Dit vermoeden is slechts weerlegbaar in volgende gevallen: - de mandataris die onbezoldigd is én die gepensioneerd is of de wettelijke pensioenleeftijd heeft bereikt, wordt niet als zelfstandige beschouwd en dient niet aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds - de mandataris die kan aantonen dat hij in feite en in rechte onbezoldigd is dient evenmin verplicht aan te sluiten. Onbezoldigd in rechte betekent dat in de statuten of een verslag van de algemene vergadering ondubbelzinnig en uitdrukkelijk wordt overeengekomen dat er geen bezoldiging wordt toegekend. In feite onbezoldigd zijn houdt in dat er geen enkel voordeel is (geen bedrijfswagen, voordelen van alle aard, ). Contacteer Zenito Sociaal Verzekeringsfonds voor bijkomende informatie. Let op! Onbezoldigde werkende vennoten blijven wel onderworpen aan het sociaal statuut der zelfstandigen. Ook de zaakvoerder van een E(enpersoons)BVBA zal altijd als zelfstandige worden beschouwd. Deze algemene principes zijn van toepassing op vennoten en mandatarissen van alle vennootschappen, ongeacht de vennootschapsvorm. Vroeger gold een afwijkende regeling voor vzw-mandatarissen. Vandaag vallen ook vzwmandatarissen onder de algemene regeling van onbezoldigde mandaten. 10

13 SOCIALE ZEKERHEID Hoe sluit je je aan? SOCIALE ZEKERHEID Zenito maakt het je gemakkelijk. Je hebt verschillende mogelijkheden. Je kan langskomen in één van onze meer dan 30 kantoren. Je krijgt advies en wij brengen je aansluiting en andere formaliteiten voor jou in orde. Je vindt de gegevens van onze kantoren op de achterflap van de brochure. Je kan alles online regelen via de aansluitingsmodule op Ook de aanvraag van je ondernemingsnummer en mogelijke andere formaliteiten kan je in één keer regelen. Op kan je de nodige formulieren printen en downloaden. Zelfstandige in hoofdberoep of in bijberoep? Elke zelfstandige is verplicht zich aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Je bijdragecategorie (hoofdberoep, bijberoep, gepensioneerde, ) speelt geen rol bij aanvang. De kwalificatie als zelfstandige in hoofdberoep, bijberoep, gepensioneerde, heeft wel gevolgen voor de sociale bijdragen en je sociale rechten. We overlopen de verschillende bijdragecategorieën één voor één: Hoofdberoep en bijberoep Hoofdberoep met gelijkstelling met bijberoep (art. 37) Gepensioneerden met een bijverdienste Meewerkende echtgenoten 65-jarige zelfstandigen zonder pensioen Hoofdberoep en bijberoep Wie is zelfstandige in hoofdberoep en wie in bijberoep? Je bent zelfstandige in hoofdberoep wanneer je zelfstandige activiteit je enige of je voornaamste beroepsactiviteit is. Je bent zelfstandige in bijberoep wanneer je naast je zelfstandige activiteit gewoonlijk een ander beroep uitoefent, waarmee je al voldoende pensioenrechten en andere sociale rechten opbouwt. Er bestaan strikte regels om te controleren of je als zelfstandige in bijberoep kunt aansluiten. Deze regels bepalen dat je naast je zelfstandige activiteit minstens halftijds in loondienst moet werken of dat je ambtenaar moet zijn met een minstens halftijdse aanstelling. Dit betekent dat: De in je arbeidscontract opgenomen gemiddelde wekelijkse tewerkstelling minstens halftijds is (bv. 19 uur per week ten opzichte van een normale voltijdse tewerkstelling van 38 uur per week). Bij meerdere (kortlopende) contracten een gemiddelde tewerkstellingsbreuk TIP Geniet je een werkloosheidsuitkering en ga je als zelfstandige aan de slag, dan kan je gedurende maximum 6 maanden je zelfstandige activiteit voorbereiden met behoud van je uitkering. Nadien verlies je je uitkering en word je zelfstandige in hoofdberoep. Maar zet je je zelfstandige activiteit vervolgens binnen de 15 jaar stop om wat voor reden ook dan kan je opnieuw aanspraak maken op jouw vroegere werkloosheidsuitkeringen. Dit op voorwaarde dat je minstens 6 maanden actief bent geweest als zelfstandige. 11

14 SOCIALE ZEKERHEID wordt berekend. Deze berekening gebeurt per kwartaal, waardoor een korte periode zonder arbeid geen probleem is op voorwaarde dat dit wat later gecompenseerd wordt (bv. 1 maand niet werken en 2 maand voltijds werken in eenzelfde kwartaal is meer dan 19/38 en dus voldoende voor bijberoep). Je effectieve prestaties minstens halftijds zijn (235 uur gepresteerde uren per kwartaal in een 38-urenweek, rekening houdend met vakantiedagen en ziekte, maar niet met onbetaald verlof). TIP Meld snel elke verandering in je professionele leven. Veel gegevens over jouw arbeidssituatie zijn elektronisch beschikbaar, maar vaak met vertraging. Bovendien is er maar één keer per jaar een volledige controle van alle zelfstandigen in bijberoep. Dus wacht niet tot het RSVZ en Zenito jouw dossier gecontroleerd hebben, want dan kan jou een zware herziening te wachten staan. Ook wie een sociale uitkering geniet (bv. werkloosheid, tijdskrediet, loopbaanonderbreking of arbeidsongeschiktheid) kan soms als zelfstandige in bijberoep beschouwd worden. Ook dan moet je aan enkele voorwaarden voldoen: De voorafgaande tewerkstelling was minstens halftijds. Je deed aangifte van je zelfstandige activiteit en verkreeg vervolgens de toestemming om die met een uitkering te combineren. Dankzij je uitkering bouw je verder pensioenrechten op. Let op: Denk eraan dat sociale uitkeringen in principe bedoeld zijn voor werknemers en ambtenaren die gedwongen zijn elke beroepsactiviteit te staken (bv. wegens ziekte of na een ontslag). Daarom legt men strenge voorwaarden op aan wie zijn uitkering met een zelfstandige activiteit wil combineren. Informeer je dus voldoende voor je start. Jaarlijkse controle van zelfstandigen in bijberoep Elk jaar, meestal in mei, wordt gecontroleerd of je in het voorgaande bijdragejaar de voorwaarden bijberoep vervulde. Eerst controleert het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen ( dit op een geautomatiseerde manier. Het RSVZ gebruikt daarvoor de gegevens in de Kruispuntbank Sociale Zekerheid. Het RSVZ geeft het resultaat van deze controle door aan Zenito. Vervolgens gaat Zenito ermee aan de slag: Is het antwoord positief, dan blijf je gewoon zelfstandige in bijberoep. Is het antwoord negatief dan sturen we je een vragenlijst op. Je moet deze vragenlijst invullen en terugsturen, samen met een bewijsstuk van je andere statuut. Zenito controleert vervolgens je antwoord. Afhankelijk daarvan blijf je in bijberoep of word je omgeschakeld naar zelfstandige in hoofdberoep. De sociale bijdrage in hoofdberoep en in bijberoep Zelfstandigen in hoofdberoep en in bijberoep betalen 22% sociale bijdragen op hun jaarinkomen als zelfstandige. Maar omdat zelfstandigen in hoofdberoep geen of onvoldoende pensioenrechten opbouwen in een ander stelsel (als werknemer of als ambtenaar), wordt een minimumbijdrage aangerekend. Voor de berekening van de minimumbijdrage wordt verondersteld dat het jaarinkomen minstens ,43 bedraagt. De minimumbijdrage komt overeen met 735,83 per kwartaal. Een zelfstandige in bijberoep betaalt geen minimumbijdrage. Je kan zelfs vrijgesteld worden van bijdragebetaling op voorwaarde dat je jaarinkomen niet hoger is dan 1.423,89. Vanaf een inkomen van 1.423,90 wordt 22% sociale bijdragen berekend. 12

15 SOCIALE ZEKERHEID Betaal je als zelfstandige in bijberoep minstens de minimumbijdrage in hoofdberoep, dan bouw je pensioenrechten op als zelfstandige. SOCIALE ZEKERHEID Uitzondering: De benoeming van statutaire leerkrachten moet met minstens 60% van een voltijds equivalent overeenkomen om als zelfstandige in bijberoep beschouwd te worden. Een statutaire leerkracht die een benoeming heeft van 50 tot 60% betaalt een sociale bijdrage als zelfstandige in hoofdberoep waarbij een gelijkstelling met bijberoep mogelijk is (art. 37). Deze uitzondering geldt niet voor statutaire leerkrachten die hun benoeming met een contractuele opdracht binnen of buiten het onderwijs combineren. Zelfstandigen in hoofdberoep met gelijkstelling met bijberoep (art. 37) Zelfstandigen in hoofdberoep of meewerkende echtgenoten maxistatuut kunnen een gelijkstelling met bijberoep (art. 37) aanvragen. De gelijkstelling met bijberoep betekent dat je sociale bijdragen betaalt alsof je een zelfstandige in bijberoep bent, maar zonder dat je aan de voorwaarden voor een bijberoep voldoet. Gelijkstelling met bijberoep is mogelijk op voorwaarde dat je afgeleide sociale rechten geniet en een inkomstenvoorwaarde vervult. Afgeleide sociale rechten Afgeleide sociale rechten kan je in de ziekteverzekering, de kinderbijslag en de pensioenen genieten. Het betekent dat je op het ziekenboekje van je echtgenoot of je ouders ingeschreven staat of dat je echtgenoot een gezinspensioen geniet en jij eventueel een overlevingspensioen op basis van de loopbaan van je echtgenoot ontvangt. Je bouwt dus geen eigen rechten op. Je kan geen uitkeringen bij moederschap of arbeidsongeschiktheid genieten en je bouwt geen eigen rustpensioen op. De volgende personen kunnen afgeleiden sociale rechten genieten en komen dus in aanmerking voor een gelijkstelling met bijberoep (art. 37): Gehuwde personen op voorwaarde dat de huwelijkspartner een sociale uitkering geniet als werknemer of als ambtenaar, een sociale bijdrage betaalt of een gelijkstelling wegens ziekte geniet als zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende echtgenoot maxistatuut of op voorwaarde dat de partner minstens 1/3 tewerkgesteld is als werknemer of als ambtenaar. Wettelijk samenwonende partners komen niet in aanmerking. Studenten jonger dan 25 jaar die recht hebben op kinderbijslag. Zelfstandigen die een overlevingspensioen genieten. TIP Wil je na gelijkstelling met bijberoep opnieuw volwaardige sociale rechten genieten door gewone sociale bijdragen in hoofdberoep of als meewerkende echtgenoot te betalen, dan kan dat enkel voor de toekomst en gaat dus pas in op 1 januari volgend op de aanvraag. Ook statutaire leerkrachten van wie de opdracht minstens 50% maar minder dan 60% is, en die hun benoeming NIET combineren met een contractuele aanstelling of een activiteit in loondienst, kunnen de gelijkstelling met bijberoep krijgen omdat ze niet in bijberoep kunnen aansluiten maar in eigen naam toch voldoende sociale rechten hebben. HET ADVIES VAN DE STARTERSADVISEUR Omdat je geen sociale rechten opbouwt met gelijkstelling met bijberoep (art. 37), raden we dit statuut doorgaans enkel aan als tijdelijke oplossing. Schakel zo snel mogelijk over naar de gewone sociale bijdragen. 13

16 SOCIALE ZEKERHEID Inkomstenvoorwaarde De inkomstenvoorwaarde betekent dat je jaarinkomen niet hoger mag zijn dan 6.742,05. Bedraagt je inkomen meer dan 6.742,05 dan betaal je gewone sociale bijdragen in hoofdberoep. Deze voorwaarde werd ingevoerd omdat het statuut enkel bedoeld is voor personen met een zeer beperkte activiteit en omdat je als zelfstandige met gelijkstelling met bijberoep geen eigen sociale rechten geniet. Meewerkende echtgenoot Je bent meewerkende echtgenoot wanneer je je huwelijkspartner of je wettelijk samenwonende partner in zijn zelfstandige zaak bijstaat. Het moet een eenmanszaak zijn, wie zijn partner in een vennootschap bijstaat is een gewone zelfstandige (in hoofdberoep, bijberoep, ). Als meewerkende echtgenoot moet je in tegenstelling tot alle andere zelfstandigen alleen aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds wanneer je geen of onvoldoende eigen sociale rechten geniet. Bij een loontrekkende activiteit of functie als ambtenaar (minstens halftijds) is een aansluiting als meewerkende echtgenoot uitgesloten. Je mag wel je partner blijven helpen. Heb je een eigen zelfstandige activiteit naast de hulp aan je partner, dan ben je een gewone zelfstandige en geen meewerkende echtgenoot. Je moet dan aansluiten in hoofdberoep, bijberoep, Maar er bestaat een uitzondering op deze regel: verdien je met je eigen activiteit minder dan netto per jaar, dan kan je toch voor het statuut van meewerkende echtgenoot kiezen. Deze uitzondering moet je aanvragen. aangifteformulier voor de personenbelasting en weerhouden op het aanslagbiljet. De bezoldiging hoeft niet fysiek uitbetaald te worden. Verwar deze bezoldiging niet met het huwelijksquotiënt. Er kan zonder probleem een derde van het inkomen uit de eenmanszaak aan de meewerkende echtgenoot toegekend worden. Bedraagt de bezoldiging van de meewerkende echtgenoot meer dan de helft van het inkomen dan moet men dit kunnen verantwoorden, zoniet zou de belastingadministratie een deel van de bezoldiging kunnen verwerpen. Het ministatuut Normaal is een meewerkende echtgenoot aangesloten in het maxistatuut. Alleen wanneer je geboren bent voor 1 januari 1956 is de aansluiting onder het ministatuut verplicht en is het maxistatuut een optie. In het ministatuut betaal je een bijdrage van 0,79%, berekend op de berekeningsbasis van de sociale bijdragen van je partner. Met deze sociale bijdrage geniet je enkel terugbetaling in de ziekteverzekering en uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid. Je bouwt dus geen pensioenrechten op. Gepensioneerden met een bijverdienste Je kan naast je pensioen ook een bijverdienste als zelfstandige uitoefenen. Dan ben je gepensioneerd met een toegelaten activiteit. Het begrip toegelaten activiteit verwijst naar de verplichting om je inkomsten te beperken. Vroeger gold die verplichting voor alle gepensioneerden, vandaag alleen nog voor gepensioneerden jonger dan 65 jaar. Wie de grens van de toegelaten activiteit overschrijdt, kan zijn pensioen geheel of gedeeltelijk verliezen. De minimumbijdrage van een meewerkende echtgenoot wordt berekend op een jaarinkomen van 5.653,98. Boven dit inkomen betaal je 22% sociale bijdragen, dus vanaf een inkomen van ,43 betaal je als meewerkende echtgenoot dezelfde sociale bijdrage als een zelfstandige in hoofdberoep. Ondanks de lagere minimumbijdrage geniet je als meewerkende echtgenote toch alle sociale rechten, inclusief pensioen. De bijdrage wordt berekend op de eigen beroepsinkomsten van de meewerkende echtgenoot. Dit is de bezoldiging van de meewerkende echtgenoot toegekend op het Een gepensioneerde met een bijverdienste betaalt geen minimumbijdrage. Is het jaarinkomen lager dan 2.847,81, dan betaal je geen sociale bijdrage. Het bijdragepercentage bedraagt 14,70% in plaats van 22%. Uitzonderingen: Gepensioneerde statutaire ambtenaren jonger dan 65 jaar betalen sociale bijdragen als zelfstandige in bijberoep. Maar het bruto jaarlijks pensioen moet minstens gelijk zijn aan ,29. Is het pensioenbedrag lager, dan ben je zelfstandige in hoofdberoep. Geniet je een overlevingspensioen of een overgangsuitkering dan ben je zelfstandige in hoofdberoep. Je kan de gelijkstelling met bijberoep (art. 37) aanvragen. 14

17 SOCIALE ZEKERHEID 65-plussers zonder pensioen Je betaalt sociale bijdragen als zelfstandige in hoofdberoep, maar zonder de verplichte minimumbijdrage. Je betaalt geen sociale bijdrage als je jaarinkomen lager is dan 2.847,81. Let op: Als 65-plusser kan je uitzonderlijk nog pensioenrechten opbouwen, maar je kan geen enkele andere uitkering meer genieten. Dus word je ziek, dan kan je geen arbeidsongeschiktheidsuitkering bekomen. SOCIALE ZEKERHEID Hoeveel bijdragen betaal je? Vanaf bijdragejaar 2015 berekenen we de definitieve sociale bijdrage niet meer op het inkomen van drie jaar geleden, maar op het inkomen van het jaar zelf. Je betaalt een voorlopige bijdrage die 2 à 3 jaar later geregulariseerd wordt, wanneer de belastingadministratie je werkelijke inkomen doorgeeft aan je sociaal verzekeringsfonds. TIP Bereken zelf je bijdrage met de berekeningsmodule op nieuwebijdragen. Berekeningsbasis De berekeningsbasis voor de sociale bijdrage is het netto belastbaar beroepsinkomen als zelfstandige. Dit is het netto belastbaar inkomen zoals vermeld op jouw aanslagbiljet in de personenbelasting. Dit betekent dat alleen de belastingadministratie bevoegd is om jouw inkomsten vast te stellen. Berekening netto belastbaar inkomen Bruto inkomsten (inclusief bedrijfswagen en andere voordelen van alle aard) - beroepskosten (forfaitair of bewezen) - betaalde sociale bijdragen - betaalde premies Vrij Aanvullend Pensioen zelfstandigen Basisprincipes Voor de betaling van je voorlopige sociale bijdragen kies je als zelfstandige vanaf 2015 wat het best overeenstemt met je huidige beroepsinkomen: Keuze 1 Je aanvaardt de voorgestelde wettelijke voorlopige bijdragen AANBEVOLEN DOOR ZENITO Je hebt vandaag geen uitzonderlijk hoger of lager beroepsinkomen in vergelijking met drie jaar geleden? Dan ga je best akkoord met de wettelijke voorlopige bijdrage, voorgesteld door Zenito Sociaal Verzekeringsfonds. Keuze 2 Je vraagt verlaagde voorlopige bijdragen aan Je hebt een uitzonderlijk lager beroepsinkomen in vergelijking met 3 jaar geleden? Dan kan je een verlaagde voorlopige bijdrage aanvragen. Keuze 3 Je betaalt verhoogde voorlopige bijdragen Je hebt een uitzonderlijk hoger beroepsinkomen in vergelijking met 3 jaar geleden? Dan betaal je best een verhoogde voorlopige bijdrage. 15

18 SOCIALE ZEKERHEID Keuze 1 Is jouw inkomen stabiel gebleven? Kies dan voor de wettelijke voorlopige sociale bijdrage. Zenito Sociaal Verzekeringsfonds berekent jouw voorlopige bijdrage op het inkomen van 3 jaar terug, dat we van de belastingadministratie hebben ontvangen. Afhankelijk van je inkomen heb je als zelfstandige in hoofdberoep wettelijk twee mogelijkheden: Jaarinkomen < ,43: 1 x de minimumbijdrage van 735,83 per kwartaal Jaarinkomen tussen ,43 en ,87: 2 x de minimumbijdrage, ofwel 1.471,67 per kwartaal De wettelijke voorlopige bijdrage betalen is voor de meeste zelfstandigen de beste en eenvoudigste oplossing, zeker als je inkomen de laatste jaren vrij stabiel is gebleven. Met deze optie vermijd je een administratieve rompslomp en moet je nooit verhogingen betalen mits tijdige betaling. Bovendien hoef je niets extra te doen! Voor zelfstandigen in bijberoep, gepensioneerden met zelfstandige activiteit, meewerkende echtgenoten en zelfstandigen die beroep doen op de gelijkstelling bijberoep gelden dezelfde principes, maar andere inkomensgrenzen. Je vindt deze grenzen terug op nieuwebijdragen. Als na de regularisatie blijkt dat je in 2015 minder verdiende, betaalt Zenito de teveel betaalde voorlopige bijdragen terug. Als blijkt dat je in 2015 meer verdiende, betaal je na de regularisatie gewoon het resterend verschuldigd saldo van 2015 zonder verhogingen. Als blijkt dat je in 2015 minder verdiende, betaalt Zenito jou na de regularisatie de teveel betaalde voorlopige bijdragen terug. Als je gedurende het jaar 2015 merkt dat je meer verdient dan voorzien, kan je op elk moment vrijwillig bijbetalen. WAT MOET IK DOEN? Betaal de bijdrage voorgesteld door Zenito. Tip: Geef je bank de opdracht voor een domiciliëring. De betaling van je bijdragen gebeurt dan automatisch. Geen verhogingen achteraf, ook al zijn je inkomsten veel hoger dan 3 jaar geleden. Geen administratieve rompslomp. Je hoeft niets extra te doen. Berekening op basis van je inkomsten van 3 jaar terug kan verschillen van je werkelijke inkomsten. Laat je adviseren door je boekhouder/accountant mocht je twijfels hebben. Als bij de regularisatie van je inkomen van 2015 blijkt dat je toch meer verdiende dan het inkomen waarop je de verlaagde voorlopige bijdrage betaalde, betaal je het tekort van 2015 én de wettelijke verhogingen op het bedrag dat onbetaald is gebleven. Opgelet: de verhoging is wettelijk bepaald op 3% en wordt aangerekend vanaf het eerste kwartaal van 2016 tot en met het kwartaal waarin de regularisatie plaatsvindt. Daarnaast wordt eenmalig 7% wettelijke verhoging aangerekend op het deel dat op 31/12/2015 onbetaald is. WAT MOET IK DOEN? 1. Neem contact op met je klantverantwoordelijke bij Zenito voor de aanvraag. 2. Motiveer en leg de nodige bewijsstukken voor. Vraag advies bij je boekhouder/accountant. 3. Zenito onderzoekt je dossier. 4. Zenito keurt je aanvraag al dan niet goed. Keuze 2 Is jouw inkomen gedaald? Kies dan voor een verlaagde voorlopige bijdrage Als zelfstandige kan je ook al eens een minder goed jaar hebben. De nieuwe regeling biedt daar een oplossing voor: minder voorlopige bijdragen betalen. Maar deze mogelijkheid houdt wel een risico in op verhogingen. Je moet je lager inkomen met een motivatie én bewijsstukken kunnen aantonen. Zenito onderzoekt je dossier en keurt je aanvraag al dan niet goed. De aanvraag voor een verlaagde voorlopige bijdrage moet je telkens in het jaar zelf doen. In slechte tijden kan je je bijdrage aanpassen aan je huidig beroepsinkomen. Risico op verhogingen. Bewijsstukken en motivatie nodig. Goedkeuring van Zenito nodig. 16

19 SOCIALE ZEKERHEID Keuze 3 Is jouw inkomen gestegen? Kies dan voor een verhoogde voorlopige bijdrage. Als je inkomen van 2015 veel hoger zal zijn dan de voorbije jaren, dan kan je dat doorgeven aan Zenito. Je voorlopige bijdrage van 2015 wordt dan berekend op het door jou doorgegeven hogere inkomen. Als uiteindelijk blijkt dat je in 2015 minder verdiende, betaalt Zenito jou de teveel betaalde voorlopige bijdragen terug bij de regularisatie (in 2017). Opgelet! Indien er nog bijdragen van vorige jaren onbetaald blijven, zal het betaalde bedrag eerst op de openstaande schuld geboekt worden. Zenito kan jou de teveel betaalde voorlopige bijdrage ook al in 2015 terugbetalen, maar dat is enkel mogelijk als je de aanvraag doet vóór 31 december Als je in 2015 nog meer verdient dan voorzien, kan je op elk moment vrijwillig bijbetalen. Op die manier leg je een spaarpot aan die eerst wordt aangesproken als bij de regularisatie blijkt dat je te weinig voorlopige bijdragen betaalde. Bevat de spaarpot niet voldoende om je verschuldigde bijdragen te betalen, dan pas je het verschil gewoon bij. Je betaalt geen verhogingen. Opgelet: Je kan in een jaar nooit méér dan de maximumbijdrage per kwartaal betalen. TIP Een zelfstandige die na verloop van tijd beseft dat hij te weinig voorlopige bijdragen betaalde, kan dit niet oplossen met een aanvraag tot een verhoogde bijdrage. Hij betaalt dan best vrijwillig bij. Om dergelijke bijstortingen te doen, betaal je gewoon een bedrag op de rekening van Zenito met in de mededeling van de overschrijving jouw rijksregisternummer en het jaar waarvoor de bijbetaling bedoeld is. SOCIALE ZEKERHEID WAT MOET IK DOEN? 1. Geef je geschat inkomen door aan Zenito. Laat je hierbij adviseren door je boekhouder/accountant. 2. Betaal de verhoogde bijdrage. 3. Betaal eventueel vrijwillig bij doorheen het jaar. Betaalde sociale bijdragen zijn 100% fiscaal aftrekbaar. Je vermijdt grote regularisaties. Onmiddellijk terugbetaling teveel betaalde bijdragen enkel mogelijk bij aanvraag in bijdragejaar zelf. Administratieve rompslomp. Niet mogelijk als je nog achterstallige betalingen hebt openstaan. Ook goed om te weten Wat met mijn (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen? In tegenstelling tot de berekeningswijze van de sociale bijdragen blijft die van de premies voor het (Sociaal) VAP ongewijzigd. De basis blijft het netto-belastbaar inkomen van 3 jaar voorheen. 17

20 SOCIALE ZEKERHEID TIP Op welk tijdstip je ook met je eigen zaak start, je moet steeds een bijdrage voor een volledig kwartaal betalen. In het begin van een kwartaal starten is dus het voordeligst. Wat als ik in de loop van het jaar wijzig van categorie (hoofd- of bijberoep)? De overgang van hoofdberoep naar bijberoep, of omgekeerd, zal vanaf 2015 niet langer aanzien worden als een beginactiviteit. Dit betekent dat de bijdrageberekening blijft doorlopen en het inkomen, waarop de bijdragen zullen berekend worden, het gezamenlijk inkomen zal zijn dat is ontstaan gedurende de periodes van hoofd- en bijberoep. In de oude regeling startte bij een categoriewijziging de bijdrageberekening volledig opnieuw met toepassing van de respectievelijke lagere percentages (20,5%, 21% of 21,5%) in plaats van 22%. Wat als ik opstart in de loop van het jaar? Wanneer je start in de loop van een jaar dan zal je ook op dit inkomen bijdragen moeten betalen. Dit inkomen zal omgezet worden naar een jaarinkomen. Voorbeeld: Een zelfstandige start op 01/04/2015 en verdient per kwartaal De bijdrage zal uiteindelijk berekend worden op een jaarinkomen van Berekeningswijze bijdrage: = (4 kwartalen/3 kwartalen aangesloten) x = TIP Zelfstandigen met gelijkstelling met bijberoep (art. 37) van wie de inkomsten hoger zijn dan 6.742,05 worden automatisch gewone zelfstandigen in hoofdberoep. Daardoor ben je minstens de minimumbijdrage van 735,83 verschuldigd. Bevind je je in deze situatie, vraag dan zeker een verhoogde bijdrage aan. Doe je dat niet dan zullen bij de herberekening verhogingen wegens laattijdige betaling aangerekend worden omdat je onterecht beroep deed op de gelijkstelling met bijberoep (art. 37). Gevestigde zelfstandigen - bijdragetabellen Voor zelfstandigen in hoofdberoep De wetgever gaat ervan uit dat elke zelfstandige in hoofdberoep een inkomen heeft van minstens ,43. Met andere woorden, zelfstandigen in hoofdberoep betalen een minimumbijdrage van 735,83, ook al ligt het werkelijk verdiende inkomen onder deze grens. Meewerkende echtgenoten betalen een minimumbijdrage tot een inkomen van 5.653,98. Vanaf de inkomstenschijf van ,94 is het bijdragepercentage voor alle zelfstandigen 14,16%. Op de inkomstenschijf vanaf ,81 betaal je zelfs geen bijdrage meer. Dit betekent dat de maximale kwartaalbijdrage 4.146,22 bedraagt. Een duidelijk overzicht van de berekeningswijze vind je in onderstaande tabel. BEREKENING KWARTAALBIJDRAGE VOOR ZELFSTANDIGEN IN HOOFDBEROEP INKOMENSSCHIJVEN BEREKENING KWARTAALBIJDRAGE (INCL. ADMINISTRATIEVE KOSTEN) , , ,43 tot ,94 22% ,94 tot ,81 14,16% 18