KLIMAATADAPTATIE IN VLAANDEREN FILIP LEFEBRE DKA-SEMINAR 19 MEI 2016 TURNHOUT

Transcriptie

1 KLIMAATADAPTATIE IN VLAANDEREN FILIP LEFEBRE DKA-SEMINAR 19 MEI 2016 TURNHOUT

2 IS KLIMAATVERANDERING NU AL ZICHTBAAR IN VLAANDEREN? Temperatuur» Gemiddeld is het 2,4 C warmer dan zo'n 200 jaar geleden.» De 18 warmste jaren, gemeten sinds 1833, liggen tussen 1989 en 2014.» In alle seizoenen is het warmer dan vroeger. In de lente is de stijging het grootst (+ 3 C).» Het aantal tropische dagen (max. temperatuur hoger of gelijk aan 30 C) neemt toe: stijging met 1 per 17 jaar.» Het aantal hittegolven stijgt van 1 hittegolf per 3 jaar (jaren 70) naar 1 per jaar nu.

3 IS KLIMAATVERANDERING NU AL ZICHTBAAR IN VLAANDEREN? Neerslag» Er valt 13 % meer regen dan zo'n 200 jaar geleden.» In de winter valt er meer regen dan vroeger, maar sneeuwt het minder vaak.» Het aantal dagen met zware neerslag is verdubbeld van 3 naar 6 dagen per jaar.» De maximale hoeveelheid neerslag, gemeten over 5, 10 of 15 dagen, neemt ook toe.» De droogteperiodes laten nog geen duidelijke veranderingen zien.

4 IS KLIMAATVERANDERING NU AL ZICHTBAAR IN VLAANDEREN? Wind» In het binnenland waait het 10 tot 15 % minder dan in de jaren 60.» Er is geen duidelijke trend voor het aantal dagen met windstoten boven 70 km/u.» Ook voor de hoogst gemeten windsnelheden detecteren we geen trend.

5 IS KLIMAATVERANDERING NU AL ZICHTBAAR IN VLAANDEREN? Zeewater» Het zeeniveau is gestegen. In Oostende bv. ligt het jaargemiddelde 11,5 cm hoger dan in 1951.» De golfhoogte en de windsnelheid aan de kust vertonen geen duidelijke trend.» Het zeewater is warmer dan vroeger.

6 TOEKOMSTVOORSPELLINGEN (IPCC, AR5, Chapter 12) 6

7 TOEKOMSTVOORSPELLINGEN (IPCC, AR5, Chapter 12) 7

8 GEVOLGEN VAN KLIMAATVERANDERING 8

9 GEVOLGEN VAN KLIMAATVERANDERING 9

10 GEVOLGEN VAN KLIMAATVERANDERING 10

11 GEVOLGEN VAN KLIMAATVERANDERING 11

12 GEVOLGEN VAN KLIMAATVERANDERING 12

13 IMPACT MATRIX Health Energy Infrastructure Tourism Heat stress Drought Flooding Sea level rise heat stroke, mortality, morbidity lack of drinking water sewers overflowing, water ponding disease -vectors psychological disstress of displaced persons building heating and cooling lack of cooling water in (nuclear) energy plants flooding of energy producing plants flooding of energy plants melting of electricity cables, deformation of railway tracks soil settling cracks in buildings, river transport impeded flooding of critical infrastructure (transportation, buildings, ) flooding of critical infrastructure city trips lose attractivity ( refreshing boat tours?) dried-out parks losing their cooling function accessibility of touristic sites compromised flooding of fluvial banks near tidal rivers

14 IMPACT OP NATUUR/BIODIVERSITEIT Bron: Libellenvereniging Vlaanderen vzw, en de gemeenschappelijke databank van Natuurpunt Studie vzw en de Libellenvereniging Vlaanderen vzw die verzameld werden via

15 ADAPTATIE VERSUS MITIGATIE Strengthen resilience and adaptive capacity to climate-related hazards and natural disasters in all countries (SDG13)

16 EU ADAPTATION STRATEGY: A CLIMATE RESILIENT EU Adopted in April 2013, Integrating adaptation in key EU policies, EU financing for adaptation, Benefiting from economies of scale for addressing, knowledge gaps and dissemination objectives, Addressing cross-border issues, Promoting action by the private sector 16 Bron:

17 ADAPTATIECYCLUS Bron:

18 Bron: KUSTVEILIGHEID 18

19 Bron: KUSTVEILIGHEID 19

20 WATEROVERLAST 20 (bron:

21 WATEROVERLAST 21 (bron:

22 WATEROVERLAST 22 (bron:

23 WATEROVERLAST 23

24 HITTE IN STEDEN Evolution of # Heat Wave Days per summer (RCP8.5) Following the definition of the FOD Volksgezondheid, based on 3-day mean maximum and minimum temperatures. Threshold values: Tmin>18.2 C, Tmax>29.6 C 24

25 STEDEN EN GEMEENTEN 25 (Bron: Iris Gommers, Klimaatadaptatie in de Benelux, 2014)

26 STEDEN EN GEMEENTEN 26 (Bron: Iris Gommers, Klimaatadaptatie in de Benelux, 2014)

27 STEDEN EN GEMEENTEN 27 (Bron: Iris Gommers, Klimaatadaptatie in de Benelux, 2014)

28 STEDEN EN GEMEENTEN 28

29 ADAPTATIE BUITEN VLAANDEREN 29 Bron: National adaptation policy processes in European countries (EEA, 2014)

30 ADAPTATIE BUITEN VLAANDEREN 30 Bron: Overview of climate change adaptation platforms in Europe (EEA, 2015)

31 31 Bron: National adaptation policy processes in European countries (EEA, 2014)

32 CONCLUSIES/AANBEVELINGEN» Klimaatadaptatie nodig in een groot aantal sectoren (VAP, 2013): waterbeheer, leefmilieu, natuur, industrie/diensten, energie, mobiliteit, toerisme, landbouw, visserij, bebouwde omgeving, gezondheid» Noodzaak aan een klimaatreflex: integratie van klimaatverandering als bijkomende randvoorwaarde in elk beleidsdomein» Iteratief proces (nieuwe inzichten, MRE)» Locatie-afhankelijk, ruimtelijke data nodig» In Vlaanderen:» Grote (voldoende?) aandacht voor overstromingen (kust, rivieren)» Bebouwde omgeving, bijkomende aandacht nodig voor hitte en wateroverlast» Enkele koplopers, mainstreaming noodzakelijk richting kleinere steden/gemeenten» Meer aandacht nodig voor awareness, draagvlak en politiek steun» Grotere betrokkenheid burger privaat domein» Meer stimuli (financiële) voor goede praktijken en afradering slechte praktijken» Meer aandacht voor inzet nature-based solutions als alternatief voor harde maatregelen» Betere afstemming tussen waterbeheer, ruimtelijke planning, stadsontwerp, land en groenbeheer 32

33 CONCLUSIES/AANBEVELINGEN» Monitoring, reporting and evaluation van klimaatadaptatiebeleid in Vlaanderen» Nood aan adaptatieplatform» Uitwerking van een set aan indicatoren om effectiviteit ipv proces op te volgen» Evaluatie effectiviteit moeilijk wegens:» Lange termijn» Context afhankelijk» Onzekerheden» Geen quantitatieve doelen (cfr mitigatie) 33

34 CONCLUSIES/AANBEVELINGEN» Opportuniteiten 34