Infrabeheren in een onzekere toekomst PBL 20 april 2015

Transcriptie

1 Infrabeheren in een onzekere toekomst PBL 20 april 2015 Maarten van der Vlist topspecialist adaptief watermanagement Jenne van der Velde, topadviseur assetmanagement

2 Introductie In deze titel komen twee ontwikkelingen samen; 1. de veroudering van de infrastructuur en 2. de onzekerheid (deep uncertainty) met betrekking tot o.a klimaatontwikkelingen, maatschappelijke ontwikkelingen. Met behulp van de adaptation tipping point methode (ATP) zijn de afgelopen jaren de technische en functionele levensduur van natte kunstwerken bepaald. Daarnaast zijn aan de hand van de methode van adaptatiepaden (adaptation pathways) vingeroefeningen gedaan op welke wijze vervanging van kunstwerken kan worden aangevat rekening houdend met deze onzekere ontwikkeling. Een ingewikkeld vraagstuk, waar nog veel aan valt te puzzelen.

3 Wie is spreker? Wageningen Universiteit, 1998 dissertation Sustainability as a task of planning x Woordvoerder voor Hurricane Katrina Topspecialist adaptief watermanagement en ruimte Lid team adaptief deltamanagemen van de staf Deltacommissaris Initiatiefnemer VONK project Buitengewoon UHD Wageningen.

4 Opbouw presentatie 1. Adaptief deltamanagement 2. Assetmanagement 3. Veroudering kunstwerken 4. Omgaan met deep uncertainty (variabiliteitgerelateerd) 5. Conclusies

5 Deel 1 Adaptief deltamanagement

6 Adaptief deltamangement Handreiking Adaptief Deltamanagement onderscheidt vier elementen A. Het zoeken naar verschillende ontwikkelpaden in plaats van eindbeelden ( adaptatiepaden ) B. Het verbinden van kortetermijnbeslissingen over de ruimtelijke inrichting en het watersysteem met langetermijnopgaven C. Het waarderen van flexibiliteit van ontwikkelpaden; D. Het verbinden van investeringsagenda s Bron: Stratelligence, 2012

7 Climate change scenario s; certainties within uncertainties Direction certain, dimension uncertain Temperature Sea level rise Precipitation winter River discharges winter Evaporation Direction certain, dimension uncertain Precipitation summer River discharges summer

8 Adaptive delta management Lange doorlooptijd Grote Ingreep KV Problemen veiligheid zoetwater Kritisch niveau RO Omslagpunt NU Deltabeslissing Tijd 8 Adaptief Deltamanagement 3 november 16 juni 2011

9 Adaptief deltamanagement: opties open houden 1. Delta scenario s Klimaatverandering => impact Socio-economische ontwikkeling => risico s 2. Tipping points => verandering van strategie? Delta model/end of life time (techn/functional) 3. Adaptatie strategieën Paden Opties open houden => flexibiliteit = waarderen in KBA

10 Deel 2 Assetmanagement

11 Assetmanagement Assetmanagement is totaal van beheer, onderhoud, renovatie, vervanging en (ver-)nieuwbouw. We zijn begonnen met regulier beheer en onderhoud Cyclus wordt voor natte kunstwerken gesloten Van nieuw aanleg Via beheer en onderhoud Naar groot onderhoud en renovatie Naar vervanging en transformatie Nieuwe uitdagingen voor assetmanagement: ontwikkeling kapitaalgoederen voor de lange termijn, creëren van waarde met bezittingen en transformatie (ontwerpopgave)

12 Infrabeheren in onzekere toekomst? Bouwen Onderhouden Renoveren Vervangen Focus op elementen/objecten + Toekomstbestendig (oa duurzaam, adaptief etc) Sturen op hoger niveau dwz systeem, corridor Goede afspraken hierover met Minister en Staatssecretaris Afstemming met collega beheerders

13 Deel 3 Verouderende infrastructuur

14 nn onderhoudt en beheert Hoofwaterwegen km 422 kunstwerken Hoofdwatersysteem km 2 (rivieren, meren, zee) 232 kunstwerken 14

15 Veroudering natte kunstwerken Bron: DP

16 Deel 4 Omgaan met omzekerheid

17 Adaptation tipping point Points where the magnitude of change due to climate change, or sea level rise is such that the current strategy will no longer be able to meet the objectives. Bron; Kwadijk et all (2010)

18 Tipping points: schatting einde levensduur Bron DP 2014 bijlage c

19 Opgave Diverse onzekerheden zowel naar aard als graad Technische levensduur: pas 10 jaar van te voren definitief vast te stellen Functionele levensduur in meervoud! Tipping points zeggen niets over daarna.

20 Belangrijke vragen? Toekomstig gewenste functioneren netwerk? Hoe gemakkelijk kan netwerk worden aangepast aan nieuwe omstandigheden? Dat is de lastigste! Is er een optimaler ontwerp (dan 1:1) voor de inrichting/het functioneren van (deel) netwerk, er rekening mee houdend dat de levensduur van constructies (ca jaar) veel groter is dan de beleidshorizon (20-30 jaar), en zich gedurende de uitvoeringsperiode (10-30 jaar, of nog langer) veranderingen voordoen: Wat zijn hierbij doorslaggevende aspecten? Hoe wordt de factor tijd adequaat meegenomen? Wat betekenen reeds gedane investeringen voor de te nemen beslissingen in de toekomst

21 Flexibiliteit in tijd en naar locatie is sleutel Flexibiliteit is het gemak waarmee een systeem of beleid kan worden aangepast aan belangrijke, maar onzekere en mogelijk zich snel ontwikkelende veranderingen, die een grote impact hebben op het systeem of de prestatie. Er is een bestaand systeem met kunstwerken in de waterwegen en het watersysteem. Dit bestaande systeem dient herontworpen te worden op een flexibele manier om te kunnen reageren op belangrijke veranderingen etc. Adaptatiepaden als antwoord? 21 Adaptief Deltamanagement 16 juni 2011

22 Voorbeeld van adaptatiepad stuwen Maas, Bron DP 2011

23 Afwegingen (1) Keuze tussen netwerken: bv spoor, water of wegen? Maatschappelijke dilemma s? Beperkt budget! Korte termijn versus lange termijn? Transformatie Netwerk Hoofdsysteem

24 Afwegingen (2) Moeten objecten op het laagste niveau vervangen worden? Wanneer moet ze vervangen worden? Waarmee moeten ze vervangen worden? Wat is de samenhang? Instandhoudingsobject Inspectieobject

25 Deel 5 Slotopmerkingen

26 Omgaan met onzekerheid Belanghebbenden en overheden houden niet van onzekerheid, zeker niet voor de lange termijn. Beleidmaken houdt in dat maatregelen direct verbonden zijn met heldere beslissingen. In praktijk zien we diverse soorten reacties: Negeren Kiezen voor de onderste lijn van de bandbreedte Kiezen voor de bovenlijn van de bandbreedte Besluiten dat klimaatverandering beperkt zal blijven tot ongeveer 15 cm in 2050 Conclusies en reacties zijn: vansthouding aan status quo, naar achterschuiven van beslissingen etc. Geen van deze reacties is adequaat!

27 Stand van wetenschap en vragen Schatting einde levensduur en voorspelbaarheid tijdvensters Discussie over tipping points/turning points en thresholds Ontwikkeling adaptatiepaden/investeringspaden Scenario ontwikkeling en paden; flexibiliteit systeem en investeringspaden Besluitvorming en participatie bij deep uncertainty Deep uncertainty is lastig; wie is eigenaar deep uncertainty Afweging en kosten/baten, waarderen van flexibiliteit: reële optiebenadering.