Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten"

Transcriptie

1 Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Koos van Dijken Platform Rotterdam, 17-

2 Inleiding Beleidsontwikkeling Het Reference Framework for Sustainable Europe De nieuwe Programmeringsperiode

3 Beleidsontwikkeling Steden geen Europese bevoegdheid en geen expliciete focus in het cohesiebeleid Dit is aan het veranderen Aalborg Commitments (2004) Leipzig Charter (2007) Marseille Statement (2008) Toledo Declaration (2010) Poznan (2011)

4 Achtergrond en politieke context Beslissingen van de EU Ministers van stedelijke ontwikkeling Leipzig Charter on Sustainable European Cities (2007) bevorderen van de integrale aanpak met speciale aandacht voor de achtergebleven wijken Marseille Statement (2008) ontwikkel een gereedschapskist voor steden om het Leipzig Charter te kunnen implementeren Frankrijk heeft het Referentie Kader geïnitieerd Toledo Declaration (2010) prototype van het RKDS test het RKDS bij een grote groep van 66 steden Poznan (2011) verbeter en verspreidt het onder Europese steden 4

5 rfsc.eu 5

6 Wat is het RFSC? 6

7 Een instrumentenkoffer voor steden een interactief webinstrument om de dialoog over duurzame en integrale stedelijke ontwikkeling te faciliteren in steden tussen steden met lokale stakeholders tussen de sectoren op verschillende politieke niveaus (lokaal, regionaal, nationaal, Europees) op verschillende en tussen verschillende governance niveaus 7

8 Referentie Kader Duurzame Steden (RKDS) LOGIN 8

9 De inhoud van het instrument 9

10 De drie hoofdonderdelen in het RKDS 10

11 Drie evaluatiehulpmiddelen Checklist om een duurzame stedelijke ontwikkelstrategie te ontwikkelen of te evalueren Controleren en evalueren of een strategie of project in voldoende mate integraal is Een monitorsysteem ontwikkelen om een strategie of project te evalueren Kies het hulpmiddel dat past bij uw behoeften! 11

12 Hulpmiddel 1: Ontwikkel een strategie of project Een checklist die gebruikt kan worden om een duurzame en integrale stedelijke ontwikkelingsstrategie te ontwikkelen in lijn met: de prioriteiten van de stad Europese doelstellingen en principes algemene (25) en meer gedetailleerde doelen 12

13 Hulpmiddel 2: Check of de aanpak (voldoende) integraal is Controleer of evalueer op kwalitatieve wijze of een stedelijke strategie of een stedelijk project (voldoende) integraal is met een checklist van vragen gebaseerd op een visie over de Europese duurzame stad stimuleer discussies en uitwisseling van visies en inzichten zijn er positieve of negatieve gevolgen? zijn er trade-offs in de doelen? visualiseer de resultaten 13

14 Hulpmiddel 3: Bouw een monitorsysteem Hulpmiddel om de voortgang in de tijd te volgen 33 aanbevolen sleutelindicatoren (bijvoorbeeld EU 2020) enkele streefwaarden een brede collectie van andere nuttige indicatoren in een bibliotheek gedetailleerde uitleg van alle indicatoren in de bibliotheek mogelijkheid om eigen indicatoren toe te voegen output als een eenvoudig spreadsheet 14

15 Het hart van de 3 evaluatiehulpmiddelen 25 doelstellingen van duurzame stedelijke ontwikkeling aansluitend bij Europese doelstellingen en principes geïnspireerd door de praktijk van ± 200 Europese steden gegroepeerd in de vier pijlers van duurzaamheid economie sociaal milieu bestuur elke doelstelling onderverdeeld in enkele subdoelstellingen om de uitwisseling van inzichten verder te stimuleren 15

16 Toegang tot RFSC en RFSC-secretariaat rfsc.eu Contact secretariaat Als bezoeker Als RFSC-stad makkelijk grasduinen in RKDS alle hulpmiddelen en gebruiksaanwijzingen beschikbaar geen uitwisseling en netwerken je werk wordt niet opgeslagen en bewaard delen, netwerken en leren alle projecten zijn later beschikbaar voor verdere ontwikkeling en evaluatie allerlei vormen van ondersteuning van het RFSC/RKDS-secretariaat 16

17 Onze ondersteuning or helpdesk demonstratie en training materiaal per thema of hulpmiddel train-de-trainer module hulpmiddelen om de dialoog te bevorderen trainer didactiek wij helpen groepen steden ter plekke 17

18 Integrale en duurzame ontwikkeling wordt een belangrijke prioriteit in het Europees beleid 5% van het ERDF: voor duurzame stedelijke ontwikkeling en integrale ruimtelijke investeringen (art. 7) management ligt bij de steden Urban Innovative Actions Europees brede concurrentie URBACT 18

19 URBACT European exchange and learning programme promoting sustainable urban development 61 projects, 700 cities, 29 countries, 7,000 active participants innovation & creativity active inclusion urban renewal low carbon urban environment disadvantaged neighbourhoods human capital & entrepreneurship quality sustainable living metropolitan governance port cities 19

20 URBACT III ( ) Main objectives: capacity for policy delivery policy design policy implementation building and sharing knowledge Three type of interventions: transnational exchange capacity building capitalisation & dissemination 20

21 URBACT III ( ) Thematic focus: strengthening research, technological developments and innovation supporting the shift towards a lowcarbon economy in all sectors protecting the environment and promoting resource efficiency promoting employment and supporting labour mobility promoting social inclusion and 21 combating poverty

Interregionale Cooperatie. Intraregionale. Research and Innovation Strategy Noord Nederland, Europa 2 december 2013

Interregionale Cooperatie. Intraregionale. Research and Innovation Strategy Noord Nederland, Europa 2 december 2013 Research and Innovation Strategy Noord Nederland, Europa 2 december 2013 Intraregionale Interregionale Cooperatie RIS3 Willem Reek Om met de deur in huis te vallen: Wat hebben we zoal aan Europese cooperatie?

Nadere informatie

VNG Seminar: Gemeentelijke Europese samenwerking

VNG Seminar: Gemeentelijke Europese samenwerking VNG Seminar: Gemeentelijke Europese samenwerking INTERREG IV B: de implementatieprogramma s 31 mei 2012 Jacqueline Brouwer INTERREG in het cohesiebeleid Cohesiebeleid Doelstelling 1 Doelstelling 2 Doelstelling

Nadere informatie

Duurzaamheidbalans en RFSC Ervaringen Tilburg. Wordt Tilburg daarmee duurzamer?

Duurzaamheidbalans en RFSC Ervaringen Tilburg. Wordt Tilburg daarmee duurzamer? Duurzaamheidbalans en RFSC Ervaringen Tilburg Wordt Tilburg daarmee duurzamer? Robert Kint Gemeente Tilburg robert.kint@tilburg.nl 013 542 83 94 Inhoud 1. Duurzame gemeente Tilburg 2. Duurzaamheidbalans

Nadere informatie

Masterclass Europa Leipzig Charter

Masterclass Europa Leipzig Charter Masterclass Europa Leipzig Charter Kenniscentrum Vlaamse Steden, 27 januari 2010 Mart Grisel, Nicis Institute/EUKN, 2010 Steden zijn in de loop der tijd steeds hoger op de politieke agenda geplaatst EU-Voorzitterschappen,

Nadere informatie

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium Vlaams Kenniscentrum water Van projectidee tot projectconsortium ca. 600 calls -> 96 calls Intern gebruik -> nuttig voor Vlaanderen 96 calls -> 34 calls -> 6 thema s o o o o o o Sustainable rural development

Nadere informatie

The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017

The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017 The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017 Het huidige Erasmus+ Erasmus+ helps European countries to modernise and improve their education and training systems

Nadere informatie

Europese Agenda Stad. Nicolaas Beets. Speciaal Gezant voor de. Eindhoven

Europese Agenda Stad. Nicolaas Beets. Speciaal Gezant voor de. Eindhoven Europese Agenda Stad Nicolaas Beets Speciaal Gezant voor de Europese Agenda Stad Eindhoven 23 mei 2017 https://english.eu2016.nl/documents/videos/2016/05/30/urban-agenda Europese Agenda Stad De Europese

Nadere informatie

Erasmus+ Femke During, HU Grant Office Liliana Dušati, International Office

Erasmus+ Femke During, HU Grant Office Liliana Dušati, International Office Erasmus+ Femke During, HU Grant Office Liliana Dušati, International Office Agenda Key Action 1 Liliana van International Office Binnen Europa KA103 Buiten Europa KA 107 Key Action 2 Femke van HU Grant

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Themasessie vluchtelingen. Frans van Hoek Marieke Hanekamp

Themasessie vluchtelingen. Frans van Hoek Marieke Hanekamp Themasessie vluchtelingen Frans van Hoek Marieke Hanekamp Wat in deze sessie? Strategisch Kader Terugkoppeling sessie in Brussel Brainstormen in subgroepen Strategisch Kader EU-beleid en doelstellingen

Nadere informatie

URBACT nieuws bulletin september 2011 # 22

URBACT nieuws bulletin september 2011 # 22 URBACT nieuws bulletin september 2011 # 22 2 De september editie van het URBACT bulletin staat in het teken van de URBACT Summer University. Stedelijke professionals uit het URBACT netwerk ontwikkelden

Nadere informatie

Europese subsidies Projectgroep Biomassa & WKK, Utrecht 13 februari Mark Strootman

Europese subsidies Projectgroep Biomassa & WKK, Utrecht 13 februari Mark Strootman Europese subsidies Projectgroep Biomassa & WKK, Utrecht 13 februari 2013 Mark Strootman Agenda Algemene opmerkingen Actuele mogelijkheden Periode 2014-2020 Vragen Algemeen Verschillende projectvormen &

Nadere informatie

Keuze vakken P&T Living

Keuze vakken P&T Living Keuze vakken P&T Living Antal Haans (A.Haans@tue.nl) Coach Technische Vakken P&T-LIVING 31 Maart 2015 1 P&T Major Binnen de TU/e bachelor school Keuze ruimte 60 ECTS 90 ECTS - Psychologie & methoden -

Nadere informatie

JAARSCHEMA MASTER EMMW

JAARSCHEMA MASTER EMMW Afstudeerrichting Economie Kies Variant 1 of Variant 2 Variant 1: Applied Praktijk 1 (6 Praktijk 2 (9 Intermediate Micoreconomics (3 Microeconomics (3 Advanced Microeconomics (3 Variant 2: Public Economics

Nadere informatie

Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS

Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS Erasmus+ Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS 27-11-2019 Peter van Deursen Programma 1. Wat is Erasmus+ 2. Welke actielijnen zijn er? 3. wat valt er onder volwasseneneducatie binnen Erasmus+?

Nadere informatie

URBACT Bulletin Oktober 2013

URBACT Bulletin Oktober 2013 URBACT Bulletin Oktober 2013 Verslag van de URBACT Summer University 2013 Samenwerken aan Nieuwe Oplossingen Afgelopen augustus werd alweer de tweede editie van de URBACT Summer University (USU) voor Lokale

Nadere informatie

Structuur van Europese (Informele) Netwerken voor regio s en steden

Structuur van Europese (Informele) Netwerken voor regio s en steden Structuur van Europese (Informele) Netwerken voor regio s en steden Masterclass Europa, Kenniscentrum Vlaamse Steden, Module 2, Jan Maarten de Vet, ECORYS, 14 december 2009 Vooraf Europese netwerken voor

Nadere informatie

JAARSCHEMA MASTER EMMW Afstudeerrichting Economie

JAARSCHEMA MASTER EMMW Afstudeerrichting Economie Afstudeerrichting Economie Advanced Methods for Applied Economic Research Microeconomics for Urban, Transport and Environmental Policy OF Micro Economics and Methods OF Public Economics and Policy Kies

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE

Nadere informatie

Leergang Opleidingsmanagement

Leergang Opleidingsmanagement Leergang Opleidingsmanagement Voor Trainingscoördinatoren Opleidingsmanagers Leidinggevenden met opleidingstaken Hoe kan ik gezond verstand plannen onderbouwen met bewezen modellen en inzichten? Hoe overtuig

Nadere informatie

HET GAAT OM INFORMATIE

HET GAAT OM INFORMATIE Aan leiding C OB IT HET GAAT OM INFORMATIE Informatie is belangrijk voor het functioneren van een organisatie Informatie wordt gegenereerd, gebruikt, bewaard, ontsloten, verwijderd Informatietechnologie

Nadere informatie

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Welkom bij het programmaonderdeel: Smart Cities Optimaliseren van

Nadere informatie

EVALUEREN VAN WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING. Consortium Integrated Approach Overweight

EVALUEREN VAN WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING. Consortium Integrated Approach Overweight EVALUEREN VAN WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING Consortium Integrated Approach Overweight WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING (WG) 2 Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen WIJKGERICHTTE GEZONDHEIDSBEVORDERING?

Nadere informatie

Interreg (A,B,C) en gemeenten

Interreg (A,B,C) en gemeenten Interreg (A,B,C) en gemeenten Jacqueline Brouwer CP voor het INTERREG NWE programma bij RVO.nl www.rvo.nl/interreg / 0610946524 Hier visual invoegen 3 INTERREG (ERDF) Technology pilots/demonstration and

Nadere informatie

Wat hebben stad en land met en aan Europa?

Wat hebben stad en land met en aan Europa? Wat hebben stad en land met en aan Europa? 1 1,9 Mrd EU-subsidies 2007-2013 Nieuwe periode 2014-2020 Ø Cohesiebeleid: 1,4 miljard, waarvan: q q 1 miljard EFRO en ESF (> 507 miljoen) 389,7 miljoen voor

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Julie Teuwen Ashna Raghoebarsing Content Overview H2020 en Europa H2020 Energy: - welke programma's zijn relevant voor off shore

Nadere informatie

Opleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis

Opleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis Opleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis Contact opleiding: Marc Spiller (marc.spiller@wur.nl) Integrale

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW)

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) 14 november 2014 2 PROGRAMMA ESFRI Roadmap, wat is het en waar doen we het voor? Roadmap 2016 Verschillen met vorige Schets

Nadere informatie

De echte waarde van VR & AR in smart buildings Wieland Hendriksen The Urban Future

De echte waarde van VR & AR in smart buildings Wieland Hendriksen The Urban Future De echte waarde van VR & AR in smart buildings Wieland Hendriksen The Urban Future De Echte Waarde van VR en AR in Smart Buildings Wie zijn wij? NHTV Join Venture University of Applied Sciences Breda Academy

Nadere informatie

Nederlands Nationaal Contactpunt voor de OECD Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen. Lodewijk de Waal Voorzitter NCP 16 november 2016

Nederlands Nationaal Contactpunt voor de OECD Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen. Lodewijk de Waal Voorzitter NCP 16 november 2016 Nederlands Nationaal Contactpunt voor de OECD Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen Lodewijk de Waal Voorzitter NCP 16 november 2016 MVO: dilemma s zijn overal: 2 De ondernemingsraad en MVO MVO

Nadere informatie

Lectoraat stad en Water en de CoP Drijvend Bouwen Presentatie titel. Dr. ir. Rutger de Graaf Lectoraat Stad en Water

Lectoraat stad en Water en de CoP Drijvend Bouwen Presentatie titel. Dr. ir. Rutger de Graaf Lectoraat Stad en Water Lectoraat stad en Water en de CoP Drijvend Bouwen Presentatie titel Dr. ir. Rutger de Graaf Lectoraat Stad en Water Rotterdam, 00 januari 2007 Community of Practice Toekomst Drijvend Bouwen Waarom drijvend

Nadere informatie

Future of the Financial Industry

Future of the Financial Industry Future of the Financial Industry Herman Dijkhuizen 22 June 2012 0 FS environment Regulatory & political pressure and economic and euro crisis 1 Developments in the sector Deleveraging, regulation and too

Nadere informatie

Fortifications of Antwerp

Fortifications of Antwerp Fortifications of Antwerp Policy on a regional level Wim Lux Head of Department Spatial Planning and Mobility Province of Antwerp - Belgium Fort 1 Wijnegem Demolished 1959 Redoubt Puurs Local recreation

Nadere informatie

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie en haar governance Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie Een Europees kader voor het nationaal klimaat-en energiebeleid, ontstaan

Nadere informatie

EU fondsen klimaatadaptatie en water inleiding. Mayke Derksen 15 december 2016

EU fondsen klimaatadaptatie en water inleiding. Mayke Derksen 15 december 2016 EU fondsen klimaatadaptatie en water inleiding Mayke Derksen 15 december 2016 Europees klimaatbeleid- Nederlandse uitdagingen vandaag Doel: verbinden uitdagingen klimaatadaptatie met EU fondsen EU fondsen

Nadere informatie

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven RDM Centre of Expertise Innovatie motor voor Stad en Haven https://www.youtube.com/watch?v=ubghpqsittc RDM Centre of Expertise RDM Centre of Expertise is een broedplaats waar studenten, onderzoekers/lectoren

Nadere informatie

Research Data Management, LCRDM & Concept-notitie RDM in het SEP. LOKO-overleg, Academiegebouw Utrecht, 13 november 2017

Research Data Management, LCRDM & Concept-notitie RDM in het SEP. LOKO-overleg, Academiegebouw Utrecht, 13 november 2017 Research Data Management, LCRDM & Concept-notitie RDM in het SEP LOKO-overleg, Academiegebouw Utrecht, 13 november 2017 1 National Coordination Point Research Data Management 2015 > www.lcrdm.nl @lcrdm

Nadere informatie

6e Sustainability Congres 17 maart 2005. Jacqueline Cramer (EUR) Dick Hortensius (NEN) Louise Bergenhenegouwen (NEN)

6e Sustainability Congres 17 maart 2005. Jacqueline Cramer (EUR) Dick Hortensius (NEN) Louise Bergenhenegouwen (NEN) 6e Sustainability Congres 17 maart 2005 Jacqueline Cramer (EUR) Dick Hortensius (NEN) Louise Bergenhenegouwen (NEN) Programma Voorstel voor ISO Guidance on Social Responsibility Resultaten eerste vergadering

Nadere informatie

Flexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie)

Flexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie) Flexibiliteit en toerekenbaarheid in lokaal arbeidsmarktbeleid (verslag van de OECD(LEED)/UA studie) Kristel Bogaerts - Ive Marx (Centrum voor Sociaal Beleid) Wouter Van Dooren - Hans Echelpoels (Management

Nadere informatie

Erasmus+ Higher Education (ECHE) in de praktijk! José Ravenstein, NA Erasmus+, Juni 2015

Erasmus+ Higher Education (ECHE) in de praktijk! José Ravenstein, NA Erasmus+, Juni 2015 Erasmus+ Higher Education (ECHE) in de praktijk! José Ravenstein, NA Erasmus+, Juni 2015 Programma! Welkom en doelstelling bijeenkomst Programma Erasmus+ Kernpunten uit de ECHE Monitoring van de ECHE Bologna

Nadere informatie

Evenement Water en Klimaatadaptatie

Evenement Water en Klimaatadaptatie Evenement Water en Klimaatadaptatie Door: Silvester Botman National Contact Point RVO In deze presentatie 1. INTERREG NSR; een introductie 2. Aanvraagprocedure 3. Overzicht van de eerste twee calls 4.

Nadere informatie

DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG

DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG DE GEMEENTE VAN MORGEN, MIECK VOS, VVSG Bouwt op de fundamenten van vandaag, ze vertrouwt en bouwt op haar inwoners en stakeholders om samen deze stad van morgen te realiseren. Een financieel gezonde stad,

Nadere informatie

ISO 9001: Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet?

ISO 9001: Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet? ISO 9001:2015... Niets aan de hand! Enkele cosmetische wijzigingen... of toch niet? NNK bijeenkomst, 09 september 2014 Bob Alisic / ActinQ V2.1 Waarom een nieuwe versie van ISO 9001? De norm in lijn te

Nadere informatie

Project Portfolio Management Altijd en overal inzicht PMO

Project Portfolio Management Altijd en overal inzicht PMO Project Portfolio Management Altijd en overal inzicht PMO Een eenvoudige en toegankelijke oplossing Thinking Portfolio is een snel te implementeren software applicatie. Een krachtig web-based hulpmiddel

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Landelijke samenwerking voor open science in Nederland Over LCRDM en NPOS

Landelijke samenwerking voor open science in Nederland Over LCRDM en NPOS Landelijke samenwerking voor open science in Nederland Over LCRDM en NPOS Bijeenkomst Hoofden Strategie Universiteiten - 2 februari 2018 Hortus Botanicus Amsterdam 1 Wat te verwachten? Korte introductie

Nadere informatie

VOEDSELZEKERHEIDSPROGRAMMA S EN STABILITEIT

VOEDSELZEKERHEIDSPROGRAMMA S EN STABILITEIT VOEDSELZEKERHEIDSPROGRAMMA S EN STABILITEIT CONFLICT SENSITIVITEIT IN NEDERLANDSE VOEDSELZEKERHEIDSPROGRAMMERING door Rojan Bolling & Yannicke Goris Conflict sensitiviteit Er is sprake van conflict sensitiviteit

Nadere informatie

De transparante compliance keten. De maatschappelijke betekenis van XBRL / SBR

De transparante compliance keten. De maatschappelijke betekenis van XBRL / SBR De transparante compliance keten De maatschappelijke betekenis van XBRL / SBR De maatschappelijke context (verandert) Control framework In control Trust TAX als deel van CR/MVO Governance Transparency

Nadere informatie

TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet

TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet 5 March 2009 Delft University of Technology Challenge the future Grootste technische universiteit van NL TU engineers & technology utilized

Nadere informatie

Big data en de Europese agenda Brussels calling. Peter Kits

Big data en de Europese agenda Brussels calling. Peter Kits Big data en de Europese agenda Brussels calling Peter Kits 1. EU Digital Single Market Strategy Drijfveren en ontwikkelingen Resultaten 2. Building a European data economy Agenda Doelen Onderwerpen Bevindingen

Nadere informatie

De water sector: transitie naar een natural capital benadering. Dr Hans Bruyninckx, 27 Maart 2018, 25 jaar VLARIO, Antwerpen

De water sector: transitie naar een natural capital benadering. Dr Hans Bruyninckx, 27 Maart 2018, 25 jaar VLARIO, Antwerpen De water sector: transitie naar een natural capital benadering Dr Hans Bruyninckx, 27 Maart 2018, 25 jaar VLARIO, Antwerpen The European Environment Agency The EEA is an EU agency that operates at the

Nadere informatie

Erasmus+ onderneem je zelf

Erasmus+ onderneem je zelf Erasmus+ onderneem je zelf Annemarie de Ruiter José Ravenstein NA Erasmus+ Onderwijs &Training/ Nuffic 11 maart 2014 Erasmus+ Film Erasmus+ Uitvoering Erasmus+ Beleidscontext en budget Erasmus+ Programma

Nadere informatie

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Lut Bollen, 26 oktober 2011 Overzicht Europese beleidskader Smart Cities and Communities Initiative Karakteristieken Bouwstenen

Nadere informatie

Zelfevaluatietool voor meer inclusief onderwijs. Marjan Zandbergen Inge van der Heul

Zelfevaluatietool voor meer inclusief onderwijs. Marjan Zandbergen Inge van der Heul Zelfevaluatietool voor meer inclusief onderwijs Marjan Zandbergen Inge van der Heul Programma Introductie en totstandkoming tool Zelf met de tool aan de slag Evaluatie / feedback Achtergrond project European

Nadere informatie

Beheersen van stoffenrisico's

Beheersen van stoffenrisico's Beheersen van stoffenrisico's Focus op multidimensionale beheersstrategieën 2 Inhoud van deze presentatie Waarom onderzoek naar beheersstrategieën bij TNO Welke kennisontwikkeling vindt plaats Human factor,

Nadere informatie

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Samenwerkingsverband tussen IWT Vlaanderen en het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie van het Ministerie

Nadere informatie

Leergang Opleidingsmanagement. inclusief gratis: Dell Inspiron Netbook. trainingscoördinatoren opleidingsmanagers leidinggevenden met opleidingstaken

Leergang Opleidingsmanagement. inclusief gratis: Dell Inspiron Netbook. trainingscoördinatoren opleidingsmanagers leidinggevenden met opleidingstaken Leergang Opleidingsmanagement inclusief gratis: Dell Inspiron Netbook Voor : trainingscoördinatoren opleidingsmanagers leidinggevenden met opleidingstaken 2 Hoe kan ik gezond verstand plannen onderbouwen

Nadere informatie

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020. Horizon 2020 MKB instrument & Fast track to Innovation 10 juni 2015 Martijn Lammers Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020 2 1 Boodschap 3 MKB instrument: wat is het? Financiering voor High

Nadere informatie

Samenvatting. Inleiding

Samenvatting. Inleiding Inleiding Overgewicht en obesitas bij kinderen is een serieus volksgezondheidsprobleem. Het wordt veroorzaakt door een complex geheel van onderling samenhangende persoonlijke, sociale en omgevingsfactoren.

Nadere informatie

STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie

STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie 25/02/2013 Olav Luyckx Project Officer Uitvoerend Agentschap voor concurrentievermogen en innovatie (EACI) Brugge, 26 Februari 2013 EACI IEE - STEER

Nadere informatie

Veerkracht en zelfredzaamheid vanuit internationaal perspectief Keynote Congres Voorbereid op zelfredzaamheid

Veerkracht en zelfredzaamheid vanuit internationaal perspectief Keynote Congres Voorbereid op zelfredzaamheid Veerkracht en zelfredzaamheid vanuit internationaal perspectief Keynote Congres Voorbereid op zelfredzaamheid Georg Frerks Hoogleraar Rampenstudies, Wageningen Universiteit Bredere Context Globalisering

Nadere informatie

Water Stewardship Journey Water Use Efficiency tijdens de productie van gewasbeschermingsmiddelen

Water Stewardship Journey Water Use Efficiency tijdens de productie van gewasbeschermingsmiddelen Water Stewardship Journey Water Use Efficiency tijdens de productie van gewasbeschermingsmiddelen May 28 th, 2015 Tom Vereijken Water-uitdagingen en -risico s Water Stewardship EWS: Hoe betrokken te raken

Nadere informatie

European Festivals Association

European Festivals Association European Festivals Association De stem van honderden festivals in Europa en daarbuiten Festivals... trekken miljoenen burgers aan presenteren de meest gerenomeerde artiesten en ensembles d.m.v. co-producties

Nadere informatie

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst 22 juni 2017 - Peter Steijn Utrecht.nl Utrecht en Gezond Stedelijk Leven Trends: Demografie: Steden groeien, Utrecht groeit het snelst.

Nadere informatie

Europa en breedtesport kansen om mee te doen

Europa en breedtesport kansen om mee te doen Europa en breedtesport kansen om mee te doen Peter Barendse Programmamanager NISB Datum: 29/03/2010 Europa en sport nieuw contact Europa & sport idee over wat Europa voor uw organisatie kan betekenen

Nadere informatie

European frameworks for VET

European frameworks for VET European frameworks for VET VLOR Brussels, 4 June 2014 Carlo Scatoli Vocational Training and Adult Learning 2002 The Copenhagen Declaration 30 November 2002 Strengthen the European dimension Improve transparency,

Nadere informatie

Implementatie omkaderd. Joris Van Damme

Implementatie omkaderd. Joris Van Damme Implementatie omkaderd Joris Van Damme Onderzoeksplatform 2017 IMPLEMENTATIE Een effectieve interventie kan pas impact hebben als het zijn doelgroep bereikt DISSEMINATIEPLAN Dit plan bevat de details

Nadere informatie

Strategisch samenwerken: Open Innoveren met partijen. 26 mei 2011 Pepijn Vos

Strategisch samenwerken: Open Innoveren met partijen. 26 mei 2011 Pepijn Vos Strategisch samenwerken: Open Innoveren met partijen 26 mei 2011 Pepijn Vos Pepijn Vos Forthcoming: Handbook: Strategic Alliance management Tjemkes (VU), Vos (TNO), Burgers (Neyrode) Focus Tijdelijke (contractuele)

Nadere informatie

Basisgegevens. Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Nieuwe opleiding. Nieuw Ad programma. Nieuwe hbo master. Nieuwe joint degree

Basisgegevens. Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Nieuwe opleiding. Nieuw Ad programma. Nieuwe hbo master. Nieuwe joint degree Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Universiteit

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Saxion University of Applied Sciences

Saxion University of Applied Sciences Saxion University of Applied Sciences Frans Pol, Directeur Saxion Research & Graduate School 27 Juni 2018 Stelling: Regionale Impact van Hogescholen start bij een goede vraagstelling bij de klant A few

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

Generiek Beleid vs Deal Formules

Generiek Beleid vs Deal Formules Generiek Beleid vs Deal Formules Nationale Programma s Nationaal Programma Rotterdam Zuid Nationaal Programma Groningen 2 Europese Agenda Stad 14 Europese Partnerschappen: Urban Poverty Inclusion of Migrants

Nadere informatie

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development BiZZdesign Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools Research & Development 1 Profile CV Joost Niehof Name Grade Nationality Residence Role Joost

Nadere informatie

Beschikbaarheid van Europese fondsen voor Vlaamse steden

Beschikbaarheid van Europese fondsen voor Vlaamse steden Beschikbaarheid van Europese fondsen voor Vlaamse steden Rob De Lobel 3 december 2009 Agenda De vorige programmeer periode (2000-2006) De huidige programmeer periode (2007-2013) Een projectaanvraag indienen

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212 Inhoudsopgave Diagnostic Test: English Language... 6 Apollo en Dionysus incl. Inleiding in de... 8 Portfolio-Mentoraat, jaar 1... 10 Academische Vaardigheden...

Nadere informatie

RE-INVENT OUR REGION

RE-INVENT OUR REGION RE-INVENT OUR REGION Future scenario s on the economic development of the South Eastern part of the Netherlands TIM 7 With close guidance on process and methods by Peter Kopeczek* * Re-invent your business

Nadere informatie

Creatief Europa. programma

Creatief Europa. programma Creatief Europa programma Introductie Kaderprogramma voor culturele en creatieve sectoren Budgetvoorstel 1.8 miljard (2014-2020) 37% toename vergeleken met huidige situatie 3 bestaande programma s (Cultuur

Nadere informatie

Utrecht modelregio voor zelfmanagement

Utrecht modelregio voor zelfmanagement Utrecht modelregio voor zelfmanagement Jaap Trappenburg Kwartiermakers: Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam UMC Utrecht Hogeschool Utrecht Universiteit Utrecht EBU Gemeente Utrecht U CREATE

Nadere informatie

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013 Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze

Nadere informatie

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen 3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n

Nadere informatie

AGE FRIENDLY CITIES ZIJN SMART CITIES

AGE FRIENDLY CITIES ZIJN SMART CITIES AGE FRIENDLY CITIES ZIJN SMART CITIES Door: Esther Felix en Marianne Linde, TNO De vergrijzende samenleving vraagt om slimme oplossingen in de stedelijke omgeving. Dit kunnen aanpassingen in de fysieke

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 219

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 219 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 219 Inhoudsopgave Diagnostic Test: English Language... 6 Academische Vaardigheden I... 8 Apollo en Dionysus incl. Inleiding in de... 9 Entering the Humanities...

Nadere informatie

Het I*Teach project. Innovative Teacher BG/05/B/P/PP-166 038. Nico van Diepen Universiteit Twente

Het I*Teach project. Innovative Teacher BG/05/B/P/PP-166 038. Nico van Diepen Universiteit Twente Het I*Teach project Innovative Teacher B Nico van Diepen Universiteit Twente Overzicht Het project De doelen De resultaten De plannen Het project Internationaal / EU Leonardo Partners - Sofia University

Nadere informatie

Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s

Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s Excellente partnerschappen binnen Europa: de KIC s Martin Bakker, 18 februari 2014 Eind 2014 gaan twee nieuwe Europese samenwerkingsverbanden van start. Verspreid over Europa zullen universiteiten, kennisinstellingen,

Nadere informatie

The CAF Procedure voor externe feedback 2010

The CAF Procedure voor externe feedback 2010 De toekomst van kwaliteitsmanagement met CAF in de publieke sector The CAF Procedure voor externe feedback 2010 Inhoudsopgave 1. The CAF procedure voor externe feedback : waarom en wat 1. Noodzaak, doelstellingen

Nadere informatie

8273/1/18 REV 1 dui/ass/sv 1 DG E 1C

8273/1/18 REV 1 dui/ass/sv 1 DG E 1C Raad van de Europese Unie Brussel, 27 april 2018 (OR. en) 8273/1/18 REV 1 JEUN 45 NOTA van: aan: het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad nr. vorig doc.:

Nadere informatie

ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn

ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn Zet goede bedoelingen om in goede acties Ingeborg Boon NEN met dank aan Hans Kröder 1 Europees: 30 leden Wereldwijd: 159 leden ruim 60 jaar 18.000 publicaties Missie:

Nadere informatie

Inhoud. 1. Wat is SUSREG? 2. Wat zijn universele thema s? 3. Welke lessen kunnen we leren?

Inhoud. 1. Wat is SUSREG? 2. Wat zijn universele thema s? 3. Welke lessen kunnen we leren? Europese lessen Inhoud 1. Wat is SUSREG? 2. Wat zijn universele thema s? 3. Welke lessen kunnen we leren? SUSREG Doelstellingen: Stimuleren gebruik duurzame energie Verbeteren van kennis & vaardigheden

Nadere informatie

Werkconferentie Werkbedrijf Werk in Zicht Overheid aan zet Presentatie Sociaal Ondernemen 24 juni 2016

Werkconferentie Werkbedrijf Werk in Zicht Overheid aan zet Presentatie Sociaal Ondernemen 24 juni 2016 Werkconferentie Werkbedrijf Werk in Zicht Overheid aan zet Presentatie Sociaal Ondernemen 24 juni 2016 Dr.mr. Petra Oden, lector Juridische Aspecten van de Arbeidsmarkt Introductie 1. Sociaal ondernemerschap

Nadere informatie

ISO 9001: Business in Control 2.0

ISO 9001: Business in Control 2.0 ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Proeftuinen vernieuwing KK GZ. 15 December 2015 Domstad Utrecht

Informatiebijeenkomst Proeftuinen vernieuwing KK GZ. 15 December 2015 Domstad Utrecht Informatiebijeenkomst Proeftuinen vernieuwing KK GZ 15 December 2015 Domstad Utrecht Programma 14:00: Welkom en toelichting programma 14:15: presentatie vernieuwd KK GZ 14:45: presentatie proeftuinen 15:15:

Nadere informatie

NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting. 17 januari 2017 Paul Hurks

NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting. 17 januari 2017 Paul Hurks NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting 17 januari 2017 Paul Hurks NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Welke informatie is voor

Nadere informatie

Horizon 2020. Kansen voor BODEM onderzoek & innovatie. Saske Hoving AgentschapNL. 27 november 2013

Horizon 2020. Kansen voor BODEM onderzoek & innovatie. Saske Hoving AgentschapNL. 27 november 2013 Horizon 2020 Kansen voor BODEM onderzoek & innovatie Saske Hoving AgentschapNL 27 november 2013 Innovatie essentieel voor Europa Horizon 2020 is een onderdeel van de implementatie van de Europe 2020 strategie:

Nadere informatie

APPENDIX: Total number of students per programme and specialisation

APPENDIX: Total number of students per programme and specialisation APPENDIX: Total number of students per programme and specialisation Table 1: Total number of students (primary registrations) per bachelor s programme and specialisation Bachelor s Programmes 2016 2017

Nadere informatie

Horizon Kathrin Braun. 12 februari 2014

Horizon Kathrin Braun. 12 februari 2014 Horizon 2020 Kathrin Braun 12 februari 2014 Een nieuw programma 70 miljard Horizon 2020 2007-2013 2014-2020 2 Wat is Horizon 2020? Hét Europese programma voor onderzoek & innovatie (2014-2020) Subsidiebudget

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 5 November 2016 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2016 Het begon in 1918 Wageningen University & Research Wageningen University Medewerkers: 2,600 studenten:>

Nadere informatie

Werkgroep ISO29119. TestNet thema-avond 9 oktober 2014

Werkgroep ISO29119. TestNet thema-avond 9 oktober 2014 Werkgroep ISO29119 TestNet thema-avond 9 oktober 2014 Is dit n gezonde maaltijd? Ja toch!! Om jezelf een oordeel te kunnen vormen heb je informatie nodig!! Vandaag brengen we kennis en informatie bij elkaar

Nadere informatie