Klimaatverandering en Ontwikkeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Klimaatverandering en Ontwikkeling"

Transcriptie

1 Climate Klimaatverandering en Ontwikkeling BTC Infocyclus, 4 dec 2016 Julie Vandenberghe WWF Michel Roggo / WWF-Canon

2 Index 1. Back to the basics: de wetenschap 2. Impact op het Zuiden 3. Internationale Politiek & Akkoord van Parijs 4. Oplossingen

3 klimaatopwarming

4 ... klimaatverandering

5 Ontwrichting

6 Living Planet Report 2016

7 Living Planet Report 2016

8 Ecologische voetafdruk

9 Ecologische voetafdruk

10 Welke sectoren? Bron: IPCC, AR5, 2014

11 Welke landen? Bron: global carbon project

12 Historische verantwoordelijkheid Bron: global carbon project

13 Urgency to act

14 Index 1. Back to the basics: de wetenschap 2. Impact op het Zuiden 3. Internationale Politiek & Akkoord van Parijs 4. Oplossingen

15 Verschil in impact Global temperature departures for October Credit: NASA

16 Welke impact?

17 Impact België

18 Impact wereldwijd

19 Impact wereldwijd

20 Impact wereldwijd

21 Index 1. Back to the basics: de wetenschap 2. Impact op het Zuiden 3. Internationale Politiek & Akkoord van Parijs 4. Oplossingen

22 Nieuwe diplomatie 1992 Rio de Janeiro: oprichting UNFCCC 1995: eerste COP 1997: COP 3 Kyoto en Kyotoprotocol Annex 1: geïndustrialiseerde landen: bindende reductiedoelstellingen Ontwikkelingslanden: geen reductieverplichting : globale uitstoot van 6 broeikasgassen -5,2% t.o.v : mislukte COP 15 Kopenhagen --> verlenging Kyoto : globale uitstrootreductie -18% t.o.v de broeikasgas NF3 2015: COP 21 Parijs Nieuw bindend en universeel akkoord

23 Miti-wat?Adapta-Que? UNFCCC: United Nations Framework Convention on Climate Change COP: Conference of Parties CMP: Meeting of the Parties to the Kyoto Protocol CMA: meeting of the Parties to the Paris Agreement Mitigation: Efforts to cut the rate of man-made emissions of greenhouse gas into the atmosphere. Adaptation: The adjustment in natural or human systems to actual or expected climate and its impacts Loss & Damage: The negative impacts of climate change that occur regardless of efforts to cut global greenhouse gas emissions and efforts to adapt

24 Miti-wat?Adapta-Que? Instrumenten: NAMA: Nationally Appropriate Mitigation Actions developing countries NDC: Nationally Determined Contributions Markt mechanismen: financiele transacties gelinkt aan mitigatie acties (CO2-Markt, CDM, ETS) REDD+: Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation Rol van bossen in verminderen CO2 Erkenning van inspanningen van ontwikkelingslanden om bossen te beschermen Meer info: Alfabet van klimaatverandering:

25 Road t(hr)o(ugh) Paris

26 Verwachtingen WWF voor Parijs

27 We have an agreement!

28 Het Akkoord van Parijs Algemeen gevoel: positief Universeel 195 landen Ideologisch sterk : 1,5 C, erkenning van loss&damage, adaptatie etc bindend Maar Vage bewoordingen Ambitie akkoord strookt niet met actie in de realiteit Geen sancties Financiën: geen duidelijk actieplan

29 Het Akkoord van Parijs By comparison to what it could have been, it s a miracle. By comparison to what it should have been, it s a disaster George Monbiot

30 Nationale klimaatplannen (NDC s)

31 Op goede weg?

32 UNEP Emissions Gap Report 2016

33 Beloftes

34 Beloftes

35 Financiële hulp Bron: Oxfam België

36 NAMA facility 2012: Doha: opstart NAMA door Duitsland & VK starten Steun aan ontwikkelingslanden en opkomende economiën die leiderschap tonen in de strijd tegen klimaatsverandering en ambitieuze maatregelen willen introduceren 2013: 1e ronde - 70 miljoen 2014: 2e ronde - 50 miljoen 2015: 3e ronde - 85 miljoen Denemarken, EU commissie, EFKM nieuwe donoren 2016: 4e ronde - 60 miljoen

37 Content 1. Back to the basics: de wetenschap 2. Impact op het Zuiden 3. Internationale Politiek & Akkoord van Parijs 4. Oplossingen

38 Ratificatie Akkoord van Parijs

39 Een lange weg te gaan

40

41 Oplossingen

42 Wat is nodig? Bron: creatief met klimaat -

43 Oplossingen

44 Ondertussen in België Sinds 2013 geen nationaal klimaatplan meer Coherentie tussen federale overheid en regio s zoek ( burden sharing ) Zal 2020 doelstellingen niet halen (EEA) Europese 2030 doelstellingen niet in overeenstemming met Akkoord van Parijs Economische flexibiliteitsmechanismen vertragen actie Vlaanderen: partij-overschrijdende klimaatresolutie

45 Ontwikkelingssamenwerking We re not in the same boat Klimaatverandering zal zich overal anders laten voelen Historische verantwoordelijkheid Diegene met de meeste last, zijn er het minst verantwoordelijk voor Zorgen dat ontwikkelingslanden niet dezelfde fouten maken, maar met respect voor hun recht op ontwikkeling Klimaat mainstreamen in ELK project / programma

46

47 Bedankt! Meer wwf_belgium

Klimaatverandering in het Zuiden

Klimaatverandering in het Zuiden Klimaatverandering in het Zuiden Het belang van klimaatfinanciering Lien Vandamme, Beleidsmedewerker Klimaat Zondag 22 mei 2016 BTC infocyclus Overzicht Introductie Klimaatverandering in het Zuiden Ontwikkelingsuitdaging

Nadere informatie

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Open klimaatlezingen 2009 Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Hans Bruyninckx De eerste stappen in internationaal klimaatbeleid 1979: 1ste World Climate Conference

Nadere informatie

SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort

SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort Klimaat & Klimaatverandering Gevolgen klimaatverandering Opwarming van de Aarde Broeikaseffect Klimaatmodellen An Inconvenient Truth VN - Akkoord van Parijs Nederlands

Nadere informatie

KLIMAATBELEID. Joke Schauvliege Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. 20 maart 2015, Drongen. Joke Schauvliege

KLIMAATBELEID. Joke Schauvliege Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. 20 maart 2015, Drongen. Joke Schauvliege KLIMAATBELEID Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw 20 maart 2015, Drongen Klimaatverandering, wat? IPCC KYOTO PLEDGE klimaatverandering = wereldprobleem klimaatverandering is een wereldprobleem,

Nadere informatie

BBL DOSSIER. KlimaatBELEID The basics

BBL DOSSIER. KlimaatBELEID The basics BBL DOSSIER KlimaatBELEID The basics inleiding Als het over klimaatverandering gaat, worden we om de oren geslagen met begrippen als emissierechten en INDCs. De kranten staan vol vurige opinieartikels

Nadere informatie

Wat betekent het klimaatakkoord van Parijs voor de Europese reductiedoelstellingen

Wat betekent het klimaatakkoord van Parijs voor de Europese reductiedoelstellingen Wat betekent het klimaatakkoord van Parijs voor de Europese reductiedoelstellingen Michel den Elzen 11 maart 2016 2 The making of.(korte versie) 2011: Durban onderhandelingsmandaat 2012: Doha amendering

Nadere informatie

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015 Werkblad 3 Wetenschap versus politiek De tijd loopt! Jean-Pascal van Ypersele, klimatoloog aan de UCL en ondervoorzitter van het Klimaatpanel IPCC van de Verenigde Naties zegt: We moeten volledig stoppen

Nadere informatie

Stand van zaken onderhandelingen COP21

Stand van zaken onderhandelingen COP21 Stand van zaken onderhandelingen COP21 Ulrik Lenaerts (FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) OP WEG NAAR PARIJS A new global international binding climate agreement

Nadere informatie

Strategy: a perspective

Strategy: a perspective 1 The Belgian National Climate Change Adaptation Strategy: a perspective CLIMAR Workshop, 25 mei 2011 Yannick Ghelen FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Dienst Klimaatverandering

Nadere informatie

Klimaat(les)marathon. Leren voor en over het klimaat

Klimaat(les)marathon. Leren voor en over het klimaat Klimaat(les)marathon Leren voor en over het klimaat INTERNATIONALE KLIMAATONDERHANDELINGEN: WOORDEN, WOORDEN, WOORDEN? Bernard Mazijn Universiteit Gent én Instituut vóór Duurzame Ontwikkeling vzw. INHOUD

Nadere informatie

COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact. 2 februari 2016 Tomas Wyns,

COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact. 2 februari 2016 Tomas Wyns, COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact 2 februari 2016 Tomas Wyns, tomas.wyns@vub.ac.be Overzicht Internationale klimaatonderhandelingen (UNFCCC)

Nadere informatie

betreffende het vastleggen van ambitieuze onderhandelingsdoelstellingen voor de Vlaamse Regering op de Klimaatconferentie in Kopenhagen

betreffende het vastleggen van ambitieuze onderhandelingsdoelstellingen voor de Vlaamse Regering op de Klimaatconferentie in Kopenhagen stuk ingediend op 230 (2009-2010) Nr. 1 10 november 2009 (2009-2010) Voorstel van resolutie van de heren Hermes Sanctorum, Filip Watteeuw en Dirk Peeters betreffende het vastleggen van ambitieuze onderhandelingsdoelstellingen

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 21 december 2017 Betreft Resultaten COP23 te Bonn

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 21 december 2017 Betreft Resultaten COP23 te Bonn > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Klimaatverandering: beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Klimaatverandering: beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 14 november 2006 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In het Kyoto-protocol en het

Nadere informatie

betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen in de voorbereiding van de nieuwe klimaattop in Warschau

betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen in de voorbereiding van de nieuwe klimaattop in Warschau stuk ingediend op 2250 (2013-2014) Nr. 1 23 oktober 2013 (2013-2014) Voorstel van resolutie van de heer Hermes Sanctorum betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen

Nadere informatie

Status van REDD+ in de klimaatonderhandelingen

Status van REDD+ in de klimaatonderhandelingen 1 Status van REDD+ in de klimaatonderhandelingen Achtergrond, stand van zaken & toekomst Kelly Hertenweg Belgische piloot REDD+ Europese onderhandelaar en issue leader REDD+ Kelly.hertenweg@milieu.belgie.be

Nadere informatie

Doelgroepenoverleg scheepvaart en klimaat Recente evoluties inzake beleid rond scheepvaart en klimaat

Doelgroepenoverleg scheepvaart en klimaat Recente evoluties inzake beleid rond scheepvaart en klimaat Doelgroepenoverleg scheepvaart en klimaat Recente evoluties inzake beleid rond scheepvaart en klimaat Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Vlaamse Overheid Inhoud 1. UNFCCC 2. IMO 3. EU Inhoud 1.

Nadere informatie

Belgian experience with international climate finance Peter Wittoeck Climate Finance Workshop Brussels, 15 May 2013

Belgian experience with international climate finance Peter Wittoeck Climate Finance Workshop Brussels, 15 May 2013 Belgian experience with international climate finance Peter Wittoeck Climate Finance Workshop Brussels, 15 May 2013 European and international commitments European Council (2009) - EU: 7,2 bn eur (2010-2012)

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

Klimaat en ontwikkeling

Klimaat en ontwikkeling Klimaat en ontwikkeling Een eerlijk en juridisch bindend klimaatakkoord is van groot belang voor ontwikkelingslanden, omdat deze landen dagelijks de gevolgen ondervinden van klimaatverandering die hoofdzakelijk

Nadere informatie

BIJEENKOMST VNO NCW Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik

BIJEENKOMST VNO NCW Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik BIJEENKOMST VNO NCW Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik Introductie Alfred Besselink directeur Westland Infra Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik

Nadere informatie

Klimaatbeleid van het Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu

Klimaatbeleid van het Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu Klimaatbeleid van het Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu Drs. J. Amarello-Williams Minister ATM/ National Focal Point UNFCCC Suriname Inhoud Introductie Milieutaken ATM Stand

Nadere informatie

Het klimaat verandert En wij? Ignace Schops Netwerkdag - Interprovinciaal kenniscentrum 13 oktober 2016

Het klimaat verandert En wij? Ignace Schops Netwerkdag - Interprovinciaal kenniscentrum 13 oktober 2016 Het klimaat verandert En wij? Ignace Schops Netwerkdag - Interprovinciaal kenniscentrum 13 oktober 2016 De plakfactor Half blussen? Klaar voor de toekomst? Hernieuwbare energie Klimaatzaak.be Uit liefde

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 21 501-08 Milieuraad Nr. 702 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT EN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT Aan

Nadere informatie

COP15 Volgende stappen

COP15 Volgende stappen COP15 Volgende stappen De verdere invulling van het Akkoord van Kopenhagen Jos Delbeke Adjunct Directeur-General DG Milieu Europese Commissie Colloquium Hubert David Brussel, 9.02.2010 Complex proces?

Nadere informatie

Van Parijs naar Den Haag: Mondiale en nationale juridische valkuilen in klimaatbeleid. Hoe deze te dichten? Jaarcongres NJV Arnhem, 14 juni 2019

Van Parijs naar Den Haag: Mondiale en nationale juridische valkuilen in klimaatbeleid. Hoe deze te dichten? Jaarcongres NJV Arnhem, 14 juni 2019 Van Parijs naar Den Haag: Mondiale en nationale juridische valkuilen in klimaatbeleid Hoe deze te dichten? Jaarcongres NJV Arnhem, 14 juni 2019 Professor Nico Schrijver, Afdeling advisering Raad van State

Nadere informatie

CIR-Isolatie Raad vzw

CIR-Isolatie Raad vzw 15 de ISOLATIEDAG energetisch renoveren bestaande gebouwen Georges Timmermans gti@skynet.be CIR-Isolatie Raad vzw koepel Belgische isolatiesector Duurzame Bouwsystemen 1 CIR-Isolatie Raad vzw jaarlijkse

Nadere informatie

Klimaat, water en ontwikkeling

Klimaat, water en ontwikkeling Klimaat, water en ontwikkeling Hoe de klimaatverandering ons leven en dat van de mensen in het Zuiden beïnvloedt door de wijzigingen in de waterhuishouding Klimaat, water en ontwikkeling 1 Inhoud Inleiding...

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 31 793 Internationale klimaatafspraken Nr. 185 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Klimaat en ontwikkeling

Klimaat en ontwikkeling Klimaat en ontwikkeling Een eerlijk en juridisch bindend klimaatakkoord is van groot belang voor ontwikkelingslanden, omdat deze landen dagelijks de gevolgen ondervinden van klimaatverandering die hoofdzakelijk

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 21 501-08 Milieuraad Nr. 740 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT EN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT Aan

Nadere informatie

Het kabinet is verheugd dat het akkoord voorziet in een eigentijdse vorm van

Het kabinet is verheugd dat het akkoord voorziet in een eigentijdse vorm van > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.3.2016 COM(2016) 62 final 2016/0036 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die

Nadere informatie

Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030

Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030 Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030 Hoe de EU het Akkoord van Parijs implementeert Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten 15 December 2018 Prof Dr Jos DELBEKE

Nadere informatie

Een Klimaatverdrag voor Kopenhagen

Een Klimaatverdrag voor Kopenhagen Een Klimaatverdrag voor Kopenhagen Versie 1.0 Een voorstel voor amendementen bij het Kyotoprotocol en een nieuw Protocol van Kopenhagen door leden van de NGO-gemeenschap Samenvatting 2 A PROPOSAL FOR A

Nadere informatie

Hoe verder na de klimaattop?

Hoe verder na de klimaattop? Het Milieu Dossier accepteert artikelen die de voortgang in beleid, onderzoek en maatschappelijke respons documenteren. Bijdragen worden beoordeeld door een redactieteam. Hoe verder na de klimaattop? De

Nadere informatie

Vlaamse ambitie op VN-Klimaattop in Kopenhagen

Vlaamse ambitie op VN-Klimaattop in Kopenhagen Persbriefing JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Woensdag 2 december 2009 Vlaamse ambitie op VN-Klimaattop in Kopenhagen We staan aan de vooravond van Kopenhagen, de 15 de

Nadere informatie

Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews

Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews WWViews C/o The Danish Board of Technology Antonigade 4 DK-1106 Copenhagen K Denemarken Tel +45 3332 0503 Fax +45 3391 0509 wwviews@wwviews.org www.wwviews.org

Nadere informatie

Mislukken is geen optie voor Bali

Mislukken is geen optie voor Bali 1 Mislukken is geen optie voor Bali zo kopte De Tijd net na de start van de klimaatconferentie op het Indonesische eiland Bali. Begin december 2007 vond er de 13de Conference of the Parties (CoP-13) plaats

Nadere informatie

Actuele Europese Milieudossiers

Actuele Europese Milieudossiers Actuele Europese Milieudossiers 17 januari 2019 Infosessie Minaraad-VLEVA Rik De Baere (ism. Marjan Decroos) Adviseur Europees Beleid DEPARTEMENT OMGEVING Afdeling Strategie, Internationaal beleid en Dierenwelzijn

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET

TRACTATENBLAD VAN HET 43 (1998) Nr. 4 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2010 Nr. 115 A. TITEL Protocol bij het Verdrag van 1979 betreffende grensoverschrijdende luchtverontreiniging over lange afstand,

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING OP DE INTERNATIONALE AGENDA: HET JURIDISCH KADER VAN RIO TOT PARIJS. Dr. Catharina Dehullu, universiteit Gent, Januari-februari 2017 Climate change is real, it is happening right now,

Nadere informatie

De Europese Energie Unie

De Europese Energie Unie De Europese Energie Unie Mooie ambities in zwaar weer Jos Notenboom jos.notenboom@pbl.nl 2020 energie- en Klimaatdoelen Wetgeving sinds 2009 Nederlandse Beleid Energieakkoord sinds 2013 Energie Unie Commissie

Nadere informatie

ILVO Klim-O-dag 20 april 2017

ILVO Klim-O-dag 20 april 2017 ILVO Klim-O-dag 20 april 2017 Klimaatonderzoek op ILVO: wie doet wat en waarom? 1 Programma 13.00 13.05 u Welkom Joris Relaes 13.05 13.15 u ELK wat en hoe? De coördinator legt uit. Sam De Campeneere 13.15

Nadere informatie

20% of naar 30% BKG reductie

20% of naar 30% BKG reductie EU-klimaatdoelstellingen 20% of naar 30% BKG reductie Marc Van den Bosch Sr. Adviseur Voka-VEV 30 06 2010 EU klimaatpakket 2008 Doelstellingen 2020 20% BKG reductie tav 1990 20% hernieuwbare energie 20%

Nadere informatie

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-1043/8. Amendement. Giovanni La Via, Peter Liese namens de PPE-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-1043/8. Amendement. Giovanni La Via, Peter Liese namens de PPE-Fractie 4.10.2016 B8-1043/8 8, Jo Leinen, Julie Girling, Gerben-Jan Gerbrandy, Visum 14 bis (nieuw) gezien de encycliek "Laudato si'", 4.10.2016 B8-1043/9 9, Jo Leinen, Julie Girling, Gerben-Jan Gerbrandy, Paragraaf

Nadere informatie

Inleiding: LULUCF 31/01/2018 2

Inleiding: LULUCF 31/01/2018 2 LULUCF-rapportering: berekening van de emissies en verwijderingen (sinks) van broeikasgassen door landgebruik, veranderingen in landgebruik en bosbouw Presentatie Minaraad 30 januari 2018 Soetkin Maene

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

2010 Van Bedrag Via Naar Additioneel Federaal 10 miljoen SFM/REDD GEF

2010 Van Bedrag Via Naar Additioneel Federaal 10 miljoen SFM/REDD GEF Achtergrondnota PB klimaatfinanciering 2010-2020 I. FAST START FINANCIERING (2010-2012) Tijdens de klimaattop in Kopenhagen (2009) werd door de ontwikkelde landen beloofd om in de periode 2010-2012 30

Nadere informatie

Biomassa en 1.5 C: Wat zegt het IPCC?

Biomassa en 1.5 C: Wat zegt het IPCC? Biomassa en 1.5 C: Wat zegt het IPCC? Dilemma s rond biomassa Milieunetwerk GroenLinks & Wetenschappelijk Bureau GroenLinks 24 mei 2019 Heleen de Coninck Afdeling Milieukunde Faculty der Natuurwetenschappen,

Nadere informatie

KLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET. Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018

KLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET. Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018 KLIMAATADAPTATIE: GEMEENTEN AAN ZET Bijeenkomst Stadwerkwerk, Boxmeer, Kim van Nieuwaal, 12 juni 2018 Klimaatverandering: mitigatie en adaptatie Klimaatadaptatie: een voorgeschiedenis 1980s 1990 : Klimaatwetenschap

Nadere informatie

Klimaatverandering Prof. Dr. Rik Leemans Het Betwiste Land 2016 wordt het warmste jaar ooit gemeten!

Klimaatverandering Prof. Dr. Rik Leemans Het Betwiste Land 2016 wordt het warmste jaar ooit gemeten! Klimaatverandering Prof. Dr. Rik Leemans Het Betwiste Land Environmental Systems Analysis Group 6 Oktober 2016 Wageningen University and Research Prof. Dr. Rik Leemans S1 2016 wordt het warmste jaar ooit

Nadere informatie

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018 Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor

Nadere informatie

het multilaterale, Europese en Vlaamse klimaatbeleid

het multilaterale, Europese en Vlaamse klimaatbeleid 1 Oriëntatienota het multilaterale, Europese en Vlaamse klimaatbeleid Oriëntatienota over het multilaterale, Europese en Vlaamse klimaatbeleid Datum van goedkeuring 14 juli Volgnummer Coördinator + e-mailadres

Nadere informatie

Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma (33625, nr. 8) inzet private sector bij klimaatfinanciering

Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma (33625, nr. 8) inzet private sector bij klimaatfinanciering Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

Overzicht van de multilaterale prioriteiten 1ste e semester van 2018 CCIM Stakeholder Dialogue 25 januari 2018

Overzicht van de multilaterale prioriteiten 1ste e semester van 2018 CCIM Stakeholder Dialogue 25 januari 2018 Overzicht van de multilaterale prioriteiten 1ste e semester van 2018 CCIM Stakeholder Dialogue 25 januari 2018 Annemarie Van der Avort FOD BuZa (MD8) Multilaterale kalender 1ste semester - Klimaat - UNFCCC

Nadere informatie

Vraag 1 Bent u bekend met het bericht National Parliaments should approve Paris Climate Agreement before it is a done deal? 1)

Vraag 1 Bent u bekend met het bericht National Parliaments should approve Paris Climate Agreement before it is a done deal? 1) > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

COP18: Doha. Standpunten van de milieubeweging CCIM stakeholderoverleg: 19 november Presentation to Company Name 18 November

COP18: Doha. Standpunten van de milieubeweging CCIM stakeholderoverleg: 19 november Presentation to Company Name 18 November COP18: Doha Standpunten van de milieubeweging CCIM stakeholderoverleg: 19 november 2012 Presentation to Company Name 18 November 2012 1 De milieubeweging maakt deel uit van het platform klimaatrechtvaardigheid

Nadere informatie

VOORONTWERP VAN RESOLUTIE

VOORONTWERP VAN RESOLUTIE Europees Parlement 2014-2019 Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid 16.6.2016 2016/0000(RSP) VOORONTWERP VAN RESOLUTIE naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B8-0000/2016

Nadere informatie

Geeft u liever uw mening via of per post?

Geeft u liever uw mening via  of per post? Geeft u liever uw mening via e-mail of per post? U kan ook: - de vragenlijst op papier invullen. In dat geval drukt u de vragenlijst (hieronder) af en stuurt u hem naar ons terug via e-mail of per post.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 31 250 Beleidsbrief Ontwikkelingssamenwerking Nr. 38 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWER- KING Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Klimaatslimme landbouw en het recht

Klimaatslimme landbouw en het recht Jonathan Verschuuren Actualiteitendag VMR 23 Maart 2017 Klimaatslimme landbouw en het recht Photocredit: GettyImages Landbouw en klimaatverandering: 3 uitdagingen 1. Terugdringen broeikasgasemissies Wereldwijde

Nadere informatie

Klimaatslimme landbouw en het recht

Klimaatslimme landbouw en het recht Jonathan Verschuuren Actualiteitendag VMR 23 Maart 2017 Klimaatslimme landbouw en het recht Photocredit: GettyImages Landbouw en klimaatverandering: 3 uitdagingen 1. Terugdringen broeikasgasemissies Wereldwijde

Nadere informatie

OVERLEGCOMITE FEDERALE REGERING GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN. Vergadering van 8 maart Het Comité keurt de hierbij gevoegde tekst goed.

OVERLEGCOMITE FEDERALE REGERING GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN. Vergadering van 8 maart Het Comité keurt de hierbij gevoegde tekst goed. KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER 1000 Brussel, 8 maart 2004. RP SECRETARIE VAN HET OVERLEGCOMITE OVERLEGCOMITE FEDERALE REGERING GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN Vergadering van 8 maart 2004 Federale

Nadere informatie

Klimaat en energie in de EU. Bas Eickhout 1 december 2014 Oog voor het klimaat, Utrecht

Klimaat en energie in de EU. Bas Eickhout 1 december 2014 Oog voor het klimaat, Utrecht Klimaat en energie in de EU Bas Eickhout 1 december 2014 Oog voor het klimaat, Utrecht Zware tijden Klimaat amper politiek thema op dit moment Economische crisis domineert; overcapaciteit Europese industrie

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent

KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING Prof. Dr. Luc LAVRYSEN Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent 1 KLIMAATVERANDERING Toename van concentratie van broeikasgassen in de

Nadere informatie

Het Vlaams klimaat- en energiebeleid binnen een federale, Europese & multilaterale context. Stefanie Corens 18/01/18

Het Vlaams klimaat- en energiebeleid binnen een federale, Europese & multilaterale context. Stefanie Corens 18/01/18 Het Vlaams klimaat- en energiebeleid binnen een federale, Europese & multilaterale context Stefanie Corens 18/01/18 Context Stefanie Corens & Minaraad Beleidsmakers Adviesvragen Input Advies project MINARAAD

Nadere informatie

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN «Het is noodzakelijk dat de Belgen hun verbruik en aankoop van goederen en diensten aanpassen» Age quod agis Belgium Climate Team: Ir. Philippe DELAISSE

Nadere informatie

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Overzicht 1. Klimaat en energie: waar zijn we? 2. Waarom een nieuw raamwerk voor 2030? 3. Belangrijkste elementen 2030

Nadere informatie

BRIEFADVIES 22 septtember

BRIEFADVIES 22 septtember BRIEFADVIES 22 september 2011 Over het EU-standpuntt voor de klimaattop in Durban 11 56 Mevrouw Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Koolstraat 35 bus 5 1000 Brussel Datum

Nadere informatie

Want als er in Marrakech iets duidelijk is geworden dan is het wel dat we inmiddels in een andere wereld leven dan in 2001.

Want als er in Marrakech iets duidelijk is geworden dan is het wel dat we inmiddels in een andere wereld leven dan in 2001. Speech NKC, Den Bosch 23/11/16 In maart 2001 liet de toenmalige president van de Verenigde Staten, George W. Bush, weten dat de VS het Kyoto Protocol niet zou ratificeren. Toch werden in de herfst van

Nadere informatie

HOOFDSTUK I DE KLIMAATPROBLEMATIEK

HOOFDSTUK I DE KLIMAATPROBLEMATIEK Inhoudsopgave HOOFDSTUK I DE KLIMAATPROBLEMATIEK 11 1. Klimaatverandering 11 1.1. Het versterkt broeikaseffect 11 1.2. Stijgende temperatuur 17 1.3. Veranderende neerslagpatronen 19 1.4. Stijging van het

Nadere informatie

ONTWERP KLIMAATWET * HOOFDSTUK 1. Begripsbepalingen

ONTWERP KLIMAATWET * HOOFDSTUK 1. Begripsbepalingen ONTWERP KLIMAATWET * Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Klimaat vs. Milieu. Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie

Klimaat vs. Milieu. Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie Klimaat vs. Milieu Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie P. Boussemaere Oostende 3 mei 2019 Klimaat vs. Milieu Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie De probleemstelling in 15 minuten Welke

Nadere informatie

Klimaatneutrale bedrijfsvoering

Klimaatneutrale bedrijfsvoering ... September 2015 Klimaatneutrale bedrijfsvoering een trede verder met duurzaambeleid? Jan-Willem Beukers Eneco Energy Trade Opsomming Duurzaambeleid... Duurzame strategie sinds 2007 Transformatie van

Nadere informatie

10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme

10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme 10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme Dr. Ir. Peter Tom Jones (IOF Onderzoeksmanager SIM² KU Leuven & Voorzitter i-cleantech Vlaanderen vzw) 5-5-2017, LEUVEN Climate change, the mother of all

Nadere informatie

Amerikaanse topwetenschappers verliezen geduld met aanhoudende tw... twijfel rond klimaatverandering

Amerikaanse topwetenschappers verliezen geduld met aanhoudende tw... twijfel rond klimaatverandering 1 van 5 23-9-2016 09:35 mo.be Amerikaanse topwetenschappers verliezen geduld met aanhoudende twijfel rond klimaatverandering De topwetenschappers ergeren zich aan het feit dat de klimaatverandering nog

Nadere informatie

DE GRENZEN VAN HET LAND

DE GRENZEN VAN HET LAND DE GRENZEN VAN HET LAND DR. WIETEKE (LOUISE) WILLEMEN ASSISTANT PROFESSOR IN GEO-INFORMATION FOR ECOSYSTEM SERVICES NASA http://richiecarmichael.github.io/sat/index.html Mijn route Geo-onderzoek voor

Nadere informatie

Factsheet. Klimaatverandering: Beleid en maatregelen

Factsheet. Klimaatverandering: Beleid en maatregelen Factsheet Klimaatverandering: Beleid en maatregelen Sinds het begin van het Industriële Tijdperk (circa 1860) is de gemiddelde temperatuur op aarde met 0,8 C gestegen. Wetenschappers kennen het grootste

Nadere informatie

Learning by doing; Het nut van voortschrijdend inzicht voor een effectief emissiehandelssysteem in Europa.

Learning by doing; Het nut van voortschrijdend inzicht voor een effectief emissiehandelssysteem in Europa. Learning by doing; Het nut van voortschrijdend inzicht voor een effectief emissiehandelssysteem in Europa. Masterscriptie Rechtsgeleerdheid accent milieurecht Cecile Hoitink ANR: 345354 Begeleiders: mr.

Nadere informatie

ADVIES. 28 oktober Over de klimaattop in Cancún

ADVIES. 28 oktober Over de klimaattop in Cancún ADVIES 28 oktober 2010 Over de klimaattop in Cancún 2010/60 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Krachtlijnen... 4 Inleiding... 7 Adviestekst... 8 1. Situering... 8 1.1. Inleiding... 8 1.2. Feitelijke situering...

Nadere informatie

[Plaats], [Datum] Aan het College van B & W en de Gemeenteraad van de Gemeente [.] Betreft: Afstoten financiële belangen in de fossiele industrie

[Plaats], [Datum] Aan het College van B & W en de Gemeenteraad van de Gemeente [.] Betreft: Afstoten financiële belangen in de fossiele industrie [Plaats], [Datum] Aan het College van B & W en de Gemeenteraad van de Gemeente [.] Betreft: Afstoten financiële belangen in de fossiele industrie Geachte leden van het College van B & W en de Gemeenteraad,

Nadere informatie

Klimaatbeleid na Kyoto

Klimaatbeleid na Kyoto Klimaatbeleid na Kyoto Martin Scheepers ECN Beleidsstudies Euroforum CO 2 -Reductie Scheveningen, 27 september 2006 www.ecn.nl Inhoud 1. Wat is nodig voor effectief klimaatbeleid? 2. Wat is er veranderd

Nadere informatie

Emissie broeikasgassen in Europa,

Emissie broeikasgassen in Europa, Indicator 11 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 nam de Europese uitstoot

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Oriëntatienota. klima. klimaatbeleid. 25 juni Datum NVT

Oriëntatienota. klima. klimaatbeleid. 25 juni Datum NVT Oriëntatienota het multilaterale klima aatbeleid Oriëntatienota over hett multilaterale klimaatbeleid Datum van goedkeuring Volgnummer Coördinator + e-mailadres Co-auteur + e-mailadres 25 juni 2015 2015

Nadere informatie

ZUINIGE ENERGIE EN KPN

ZUINIGE ENERGIE EN KPN ZUINIGE ENERGIE EN KPN KPN start op 30 oktober 2012 met nieuwe corporate campagne Het netwerk dat geeft om Nederland. Hierbij worden relevante maatschappelijke thema s belicht. In de eerste uiting, We

Nadere informatie

Post-Kyoto: onderhandelingen en juridische verwachtingen

Post-Kyoto: onderhandelingen en juridische verwachtingen Masterproef Master Milieurecht Academiejaar 2008 2009 Post-Kyoto: onderhandelingen en juridische verwachtingen Promotor: Prof. Dr. Frank Maes Frederik Vanparys 20024258 15 mei 2009 Afkortingenlijst AAU

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging

De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging Alexandra van Selm, Programma-directeur internationaal MVO bij de SER

Nadere informatie

Wat zijn de belangrijkste doelen en resultaten van de Readiness fase voor REDD+?

Wat zijn de belangrijkste doelen en resultaten van de Readiness fase voor REDD+? 7 december 2016 ACHTERGROND INFORMATIE REDD+ Suriname behoort tot een heel kleine groep van landen, die zich kenmerken vanwege hun hoge bosbedekking, lage ontbossingsgraad (High Forest Cover, Low Deforestation

Nadere informatie

Emissie broeikasgassen in Europa (EU-15),

Emissie broeikasgassen in Europa (EU-15), Indicator 14 januari 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissie van broeikasgassen

Nadere informatie

Broeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid

Broeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid Broeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid Rondetafel Klimaat, 20/06/2016 Departement Landbouw en Visserij Inhoud (1) Waar wil Europa naartoe? (2) Waar staat Vlaanderen? Landbouw en visserij?

Nadere informatie

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering Zonne-energie 2012: prijs 21 ct per kwh; 2020 prijs 12 ct kwh Groen rijden; energiehuizen, biologisch voedsel Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Stichting Stimular www.stimular.nl 010 238

Nadere informatie

BBL DOSSIER. Klimaatverandering The basics

BBL DOSSIER. Klimaatverandering The basics BBL DOSSIER Klimaatverandering The basics inleiding Als het over klimaatverandering gaat, worden we om de oren geslagen met begrippen als broeikaseffect en emissierechten, en met cijfers als 450 ppm en

Nadere informatie