HOOFDSTUK I DE KLIMAATPROBLEMATIEK

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HOOFDSTUK I DE KLIMAATPROBLEMATIEK"

Transcriptie

1 Inhoudsopgave HOOFDSTUK I DE KLIMAATPROBLEMATIEK Klimaatverandering Het versterkt broeikaseffect Stijgende temperatuur Veranderende neerslagpatronen Stijging van het zeespiegelniveau Gevolgen van klimaatverandering Gevolgen voor natuur, mens en economie Gevolgen voor de natuur Gevolgen voor de menselijke gezondheid Gevolgen voor de economie Andere gevolgen Spreiding van de gevolgen van klimaatverandering Bronnen van broeikasgasemissies Spreiding van broeikasgasemissies over de maatschappelijke sectoren Energieverbruik als belangrijke bron Geografische spreiding van broeikasgasemissies Aanpak van klimaatverandering Mogelijke klimaatmaatregelen Potentieel, belemmeringen en opportuniteiten van klimaatmaatregelen Bijzondere kenmerken van het klimaatprobleem 41 3

2 HOOFDSTUK II KORTE GESCHIEDENIS VAN HET KLIMAATBELEID De internationale context De weg naar Rio de Janeiro Van het Berlijnse Mandaat tot het Protocol van Kyoto De Akkoorden van Bonn en Marrakesh Na Marrakesh, de toekomst Overzicht van de belangrijkste mijlpalen De klimaatstrategie van de Europese Unie De eerste stappen Het Europese Programma inzake Klimaatverandering (ECCP) De lange termijn Overzicht van de mijlpalen De ontwikkeling van het klimaatbeleid in België Het nationale CO 2 -programma van Naar een nieuw beleidsplan inzake klimaatwijziging Nationale lastenverdeling België in het debat over de lange termijn Overzicht van de mijlpalen 83 HOOFDSTUK III INTERNATIONAAL EN EUROPEES KLIMAATBELEID Internationaal beleid Inleiding Intergovernmental Panel on Climate Change Ontstaan en opdrachten Resultaten en impact op het beleid Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake Klimaatverandering Instellingen van het Verdrag en hun rol Doelstellingen van het Verdrag Beginselen van het Verdrag Rechten en verplichtingen 94 A. Categorieën van partijen 94 B. Gemeenschappelijke verplichtingen 95 C. Verplichtingen voor geïndustrialiseerde landen 96 D. Rapporteringsverplichtingen 96 E. Beleid en maatregelen 99 F. Financiële verplichtingen 101 G. Technologieoverdracht 102 4

3 H. Onderzoek en systematische waarneming 103 I. Onderwijs, vorming en bewustmaking Evaluatie en bijsturing Protocol van Kyoto Instellingen van het Protocol en hun rol Doelstellingen Nationale beleidsmaatregelen en hun internationale coördinatie Koolstofputten Internationale lucht- en scheepvaart Flexibiliteitsmechanismen 112 A. Algemeen 112 B. Mechanisme voor Schone Ontwikkeling 114 C. Internationale emissiehandel 117 D. Gezamenlijke uitvoering (Joint Implementation JI) 118 E. Nationale registers 119 F. Hot Air Verzamelen, rapporteren en toetsen van informatie 120 A. Inventarissen en nationale mededelingen 120 B. Verificatie van gerapporteerde informatie 121 C. Nationale systemen voor inventarisatie Nalevingsmechanisme 122 A. Inleiding 122 B. Negatieve publiciteit («Naming and shaming») 123 C. Opschorten van het deelnamerecht aan de flexibiliteitsmechanismen 123 D. Early warning 124 E. Bijstelling van inventarissen 124 F. Actieplan inzake toezicht 124 G. Correctie van de assigned amount 124 H. Actieplan inzake naleving 125 I. Herstel van het tekort en «restoration rate» Europees beleid Inleiding Doelstellingen en de Europese lastenverdeling Handhaving Transversale maatregelen Emissiehandel Flexibiliteitsmechanismen Wetenschappelijk onderzoek Technologie en innovatie Fiscaliteit 134 5

4 Informatie en sensibilisering Beperking van het energieverbruik Transversale maatregelen Energielabels, energienormen en «ecodesign» Energieprestatienormen voor gebouwen Energieproductie Hernieuwbare energiebronnen Warmtekrachtkoppeling Vervoerssector CO 2 -uitstoot van personenwagens Airconditioning in personenwagens Vrachtvervoer Stedelijke mobiliteitsplannen Biobrandstoffen Internationale lucht- en scheepvaart Gefluoreerde broeikasgassen Afvalverwerking Landbouw, bosbouw en bodems Aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering Samenwerking met ontwikkelingslanden 155 HOOFDSTUK IV NATIONAAL EN FEDERAAL KLIMAATBELEID Klimaatbeleid in een federaal land Bevoegdheidsverdeling Samenwerking in het federale België België als partner in het internationale en Europese beleid Samenwerkingsakkoord «Klimaat» en Nationale Klimaatcommissie Nationale lastenverdeling Nationaal klimaatplan Federaal Klimaatplan Aankoop van emissierechten Nationaal register voor broeikasgassen Federaal Plan Duurzame Ontwikkeling Vervoer Biobrandstoffen 173 6

5 8.2. Consumenteninformatie Belastingvoordeel voor personenwagens Firmawagens Wagenpark overheid Openbaar vervoer en woon-werkverkeer Goederenvervoer Industrie en elektriciteitsproductie Belastingvoordeel voor bedrijven Offshorewindenergie Gebouwen Derdepartijfinanciering Belastingvoordeel voor gezinnen Energiebesparingsfonds 181 HOOFDSTUK V VLAAMS KLIMAATBELEID De Vlaamse Kyoto-doelstelling Vlaamse klimaatplannen en -doelstellingen Mijlpalen in Vlaamse milieuklimaatbeleid vóór Vlaamse Klimaatbeleidsplan (VKP) Vlaamse klimaatconferentie SERV voor een andere aanpak Opstart van de Vlaamse klimaatconferentie Resultaten van de klimaatconferentie Vervolg van de Vlaamse klimaatconferentie Vlaams Klimaatbeleidsplan Vlaamse klimaatinstrumenten gericht op de industrie Europese emissiehandel Wie valt onder het Europese emissiehandelssysteem? Hoe gebeurt de toewijzing van rechten? Wat moeten deelnemers aan de CO 2 -emissiehandel doen? Energieplanningsverplichtingen Benchmarkingconvenant Wie komt in aanmerking? Wat zijn de wederzijdse verplichtingen? Effecten van toetreding: relatie convenant emissiehandel Vergelijking met emissiehandel 205 7

6 5.4. Auditconvenant De tegenprestaties Afweging tussen inspanning en zekerheid Andere instrumenten Energieadviesondersteuning Gefluoreerde broeikasgassen Industriële N 2 O-bronnen Afvalsector Vlaamse klimaatinstrumenten gericht op de energiesector Openbare dienstverplichtingen Groenestroomcertificatensysteem WKK-certificatensysteem Andere maatregelen uit het actieplan van 8 juli Vlaamse klimaatinstrumenten inzake gebouwen Energieprestatieregelgeving Samenwerkingsovereenkomst Gewest gemeenten / provincies Generieke Vlaamse klimaatinstrumenten Ecologiepremie Steunregelingen van netbeheerders PRESTI Andere financiële steunmaatregelen Informatie- en sensibiliseringsinitiatieven 218 HOOFDSTUK VI KLIMAATBELEID IN VLAAMSE BEDRIJVEN Ontwikkeling van een koolstofstrategie Waarom een koolstofstrategie ontwikkelen? Een gewijzigde businessomgeving Over keuzevrijheid enz. en verantwoordelijkheid De waarde van een emissiereductie Het waardecreatiepotentieel van een emissiereductie Waardecaptatiepotentieel van een emissiereductie Welke draagwijdte van het koolstofbeheer? Invloed van de koolstoffactor in de organisatie Een bedrijfsspecifieke strategie Situering van de koolstofstrategie in de verwezenlijking van de ondernemingsdoelstellingen Generieke modellen Operationalisering van de strategiemodellen 231 8

7 1.6. De koolstofbeheersorganisatie Samenwerking tussen verschillende departementen en organisatieniveaus Vaststellen van rollen en verantwoordelijkheden Tips Capita selecta Portefeuillebeheer Omschrijving van het portefeuillebeheer Koolstofactiva Emissierechten uit het EU-EHS Emissiekredieten Overige koolstofactiva Markten voor koolstofactiva Identificatie van de relevante markten Communicerende markten Transacties op koolstofactiva Transacties op de contantenmarkt (de zogenaamde «spot»markt) Termijncontracten (forward & futures) Opties op koolstofactiva Overige transacties Overzicht van de belangrijkste koop- en verkoopkanalen van koolstofactiva Financiële tussenpersonen Elektronische beurzen Klimaatfondsen Deelname aan een veiling van koolstofactiva Verwerving van emissiekredieten door eigen JI/CDM-projecten Verwerving van emissiekredieten door JI/CDM-projecten bij klanten JI/CDM-oproepen Capita selecta Boekhoudkundige & fiscale behandeling van emissierechten Boekhoudkundig IFRS (International Financial Reporting Standards) Belgische boekhoudnormen 256 A. Het CBN-advies 179/1 256 B. Wanneer emissierechten activeren? 258 C. Hoe emissierechten kwalificeren en waarderen? 258 D. Hoe en wanneer emissierechten in het resultaat opnemen? 259 9

8 E. Hoe de verplichtingen van het emissiehandelssysteem in de boekhouding inschrijven? 259 F. Wat gebeurt er op het moment van inlevering van de rechten op 30 april van het volgende jaar? 260 G. De nettomethode Fiscaal Inkomstenbelasting 262 A. Geen afwijkend fiscaal kader 262 B. Inkomsten uit emissierechten 262 C. Vrijstelling provisie voor de verplichtingen van het emissiehandelssysteem 263 D. De fiscale behandeling van geldboetes 263 E. Centraal CO 2 -beheer B.T.W B.T.W.-analyse 265 A. Gebeurt de handeling door een B.T.W.-belastingplichtige? 265 B. Hoe zijn emissierechten voor toepassing van de B.T.W. te kwalificeren? 267 C. Waar vindt de handeling plaats voor B.T.W.-doeleinden? 267 D. Is de handeling vrijgesteld van B.T.W.? 269 E. Wie moet de verschuldigde B.T.W. voldoen aan de fiscus? 270 F. Aanvullende B.T.W.-vragen 270 G. Enkele voorbeelden 273 BIJLAGE BOEKHOUDKUNDIGE VERWERKING VAN EMISSIEHANDEL: ENKELE VOORBEELDEN (BELGISCHE BOEKHOUDREGELS)

OVERLEGCOMITE FEDERALE REGERING GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN. Vergadering van 8 maart Het Comité keurt de hierbij gevoegde tekst goed.

OVERLEGCOMITE FEDERALE REGERING GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN. Vergadering van 8 maart Het Comité keurt de hierbij gevoegde tekst goed. KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER 1000 Brussel, 8 maart 2004. RP SECRETARIE VAN HET OVERLEGCOMITE OVERLEGCOMITE FEDERALE REGERING GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN Vergadering van 8 maart 2004 Federale

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent

KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING Prof. Dr. Luc LAVRYSEN Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent 1 KLIMAATVERANDERING Toename van concentratie van broeikasgassen in de

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 1769 VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2009/36222] 7 DECEMBER 2009. Ministerieel besluit houdende vastlegging van de sjablonen en toelichtingen voor het melden van een ingrijpende abnormale

Nadere informatie

Klimaatverandering: beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Klimaatverandering: beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 14 november 2006 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In het Kyoto-protocol en het

Nadere informatie

BIJLAGE Samenvatting klimaatbeleid industrie buurlanden

BIJLAGE Samenvatting klimaatbeleid industrie buurlanden BIJLAGE Samenvatting klimaatbeleid industrie buurlanden 1 2 INLEIDING Deze nota bevat een synthese van maatregelen uit het klimaatbeleid ten aanzien van de industrie in onze buurlanden. Maatregelen naar

Nadere informatie

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Open klimaatlezingen 2009 Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Hans Bruyninckx De eerste stappen in internationaal klimaatbeleid 1979: 1ste World Climate Conference

Nadere informatie

Advies Nationaal Klimaatplan van België : stand van zaken

Advies Nationaal Klimaatplan van België : stand van zaken Brussel, februari 2009 Gezamenlijk advies Minaraad en SERV Advies Nationaal Klimaatplan van België 2009-2012: stand van zaken SERV, 18 februari 2009 Minaraad, 19 februari 2009 Inhoud Krachtlijnen van het

Nadere informatie

Toelichting groenboek staatshervorming inzake klimaatbeleid

Toelichting groenboek staatshervorming inzake klimaatbeleid Toelichting groenboek staatshervorming inzake klimaatbeleid 10 december 2013 Commissie Leefmilieu, Vlaams Parlement Jorre De Schrijver Team Klimaat, Departement LNE Inhoud 1. Context klimaatbeleid 2. Klimaatbeleid

Nadere informatie

VR MED.0081/1

VR MED.0081/1 VR 2017 1702 MED.0081/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW MEDEDELING AAN DE LEDEN VAN VLAAMSE REGERING Betreft: Voortgangsrapport van Vlaams mitigatieplan 2013-2020 met Broeikasgasinventaris

Nadere informatie

INTERNATIONALE OVEREENKOMSTEN

INTERNATIONALE OVEREENKOMSTEN L 207/1 II (Niet-wetgevingshandelingen) INTERNATIONALE OVEREENKOMSTEN BESLUIT (EU) 2015/1339 VAN DE RAAD van 13 juli 2015 betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de wijziging van Doha van

Nadere informatie

KLIMAATBELEID. Joke Schauvliege Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. 20 maart 2015, Drongen. Joke Schauvliege

KLIMAATBELEID. Joke Schauvliege Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. 20 maart 2015, Drongen. Joke Schauvliege KLIMAATBELEID Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw 20 maart 2015, Drongen Klimaatverandering, wat? IPCC KYOTO PLEDGE klimaatverandering = wereldprobleem klimaatverandering is een wereldprobleem,

Nadere informatie

Factsheet. Klimaatverandering: Beleid en maatregelen

Factsheet. Klimaatverandering: Beleid en maatregelen Factsheet Klimaatverandering: Beleid en maatregelen Sinds het begin van het Industriële Tijdperk (circa 1860) is de gemiddelde temperatuur op aarde met 0,8 C gestegen. Wetenschappers kennen het grootste

Nadere informatie

Belgian National Allocation Plan for the allocation of greenhouse gas emission allowances 2008-2012

Belgian National Allocation Plan for the allocation of greenhouse gas emission allowances 2008-2012 Belgian National Allocation Plan for the allocation of greenhouse gas emission allowances 2008-2012 in accordance with Directive 2003/87/EC of the European Parliament and the Council February 2008 plan

Nadere informatie

Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur. Het Klimaat verandert, U ook?

Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur. Het Klimaat verandert, U ook? Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur Het Klimaat verandert, U ook? Ontwerp Vlaams Klimaatbeleidsplan 2006-2012 1 Inhoudsopgave... SAMENVATTING VOOR BELEIDSMAKERS... 5 WAT

Nadere informatie

van de heer Hermes Sanctorum, de dames Gwenny De Vroe en Mercedes Van Volcem en de heer Filip Watteeuw

van de heer Hermes Sanctorum, de dames Gwenny De Vroe en Mercedes Van Volcem en de heer Filip Watteeuw stuk ingediend op 1138 (2010-2011) Nr. 1 16 mei 2011 (2010-2011) Voorstel van resolutie van de heer Hermes Sanctorum, de dames Gwenny De Vroe en Mercedes Van Volcem en de heer Filip Watteeuw betreffende

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER

FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER N. 2005 2717 FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER [C 2005/21135] 23 SEPTEMBER 2005. Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.3.2016 COM(2016) 62 final 2016/0036 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die

Nadere informatie

DE POLITICI. politici 1

DE POLITICI. politici 1 DE POLITICI Jullie zijn de vertegenwoordigers van de Vlaamse politiek: de minister-president en de minister van Energie. Jullie stellen het beleid van de regering voor aan de andere gesprekspartners. Standpunt

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.6.2016 COM(2016) 395 final 2016/0184 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die is

Nadere informatie

BRIEFADVIES. van 20 oktober over het voorbereidingstraject derde Vlaams Klimaatbeleidsplan

BRIEFADVIES. van 20 oktober over het voorbereidingstraject derde Vlaams Klimaatbeleidsplan BRIEFADVIES van 20 oktober 2011 over het voorbereidingstraject derde Vlaams Klimaatbeleidsplan 11 62 Mevrouw Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Koolstraat 35 bus 5 1000

Nadere informatie

452 ( ) Nr juli 2015 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet

452 ( ) Nr juli 2015 ( ) ingediend op. Ontwerp van decreet ingediend op 452 (2014-2015) Nr. 1 30 juli 2015 (2014-2015) Ontwerp van decreet houdende instemming met de Overeenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en IJsland, anderzijds, betreffende

Nadere informatie

Broeikasgasemissies in Nederland,

Broeikasgasemissies in Nederland, Indicator 19 mei 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen

Nadere informatie

Strategy: a perspective

Strategy: a perspective 1 The Belgian National Climate Change Adaptation Strategy: a perspective CLIMAR Workshop, 25 mei 2011 Yannick Ghelen FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Dienst Klimaatverandering

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 9 januari 2015 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 9 januari 2015 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 9 januari 2015 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2013/0376 (NLE) 10400/1/14 REV 1 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: CLIMA 60 ENV 492 ENER 207 ONU

Nadere informatie

DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW CONCEPTNOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW CONCEPTNOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW CONCEPTNOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp Vlaams Klimaatbeleidsplan 2021-2030 1 Internationale verbintenissen Met het Klimaatakkoord

Nadere informatie

Artikel Deze wet draagt onder meer bij tot een gedeeltelijke omzetting of uitvoering van:

Artikel Deze wet draagt onder meer bij tot een gedeeltelijke omzetting of uitvoering van: Voorontwerp van Bijzondere wet houdende vaststelling van de globale klimaatbeleidsdoelstellingen van België en tot coördinatie van het klimaatbeleid van de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2007/36477] 28 JUNI 2007. Ministerieel besluit betreffende het indienen van een verzoek tot goedkeuring van een CDM- of JI-projectactiviteit De Vlaamse

Nadere informatie

Klimaat en ontwikkeling

Klimaat en ontwikkeling Klimaat en ontwikkeling Een eerlijk en juridisch bindend klimaatakkoord is van groot belang voor ontwikkelingslanden, omdat deze landen dagelijks de gevolgen ondervinden van klimaatverandering die hoofdzakelijk

Nadere informatie

SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort

SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort Klimaat & Klimaatverandering Gevolgen klimaatverandering Opwarming van de Aarde Broeikaseffect Klimaatmodellen An Inconvenient Truth VN - Akkoord van Parijs Nederlands

Nadere informatie

Geologische tijdschaal. AK 4vwo vrijdag 31 oktober. 11 Het klimaat door de tijd. inhoud

Geologische tijdschaal. AK 4vwo vrijdag 31 oktober. 11 Het klimaat door de tijd. inhoud Hoofdstuk 1 Extern systeem en klimaatzones Paragraaf 11 t/m 14 inhoud Het klimaat door de tijd (par. 11) Het klimaat nu (par. 12) Het klimaat in de toekomst (par. 13) Klimaatbeleid (par. 14) AK 4vwo vrijdag

Nadere informatie

Klimaatverandering en Ontwikkeling

Klimaatverandering en Ontwikkeling Climate Klimaatverandering en Ontwikkeling BTC Infocyclus, 4 dec 2016 Julie Vandenberghe WWF Michel Roggo / WWF-Canon Index 1. Back to the basics: de wetenschap 2. Impact op het Zuiden 3. Internationale

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD MONITEUR BELGE 81189 FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU [C 2018/14397] 18 SEPTEMBER 2018. Koninklijk besluit betreffende de nadere regels voor de gegevensvergaring,

Nadere informatie

( ) (1999/C ) Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name op artikel 175, lid 1,

( ) (1999/C ) Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name op artikel 175, lid 1, bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB C 232 van 13/08/99 GEMEENSCHAPPELIJK STANDPUNT (EG) Nr. 25/1999 door de Raad vastgesteld op 28 juni 1999 met het oog op de aanneming van Beschikking.../1999/EG

Nadere informatie

Persconferentie van Charles Picqué en Evelyne Huytebroeck - 7 december 2007 -

Persconferentie van Charles Picqué en Evelyne Huytebroeck - 7 december 2007 - Persconferentie van Charles Picqué en Evelyne Huytebroeck - 7 december 2007 - «Klimaatdoelstelling 2020» : presentatie van het klimaatplan van het Brussels Gewest I. Het klimaat als spoedgeval De conferentie

Nadere informatie

Actieplan reductie uitstoot van F- gassen Studiedag reductie F-gassen bij koeling 7 juli 2016

Actieplan reductie uitstoot van F- gassen Studiedag reductie F-gassen bij koeling 7 juli 2016 Actieplan reductie uitstoot van F- gassen 2015-2020 Studiedag reductie F-gassen bij koeling 7 juli 2016 Aanleiding voor actie het Vlaams Klimaatbeleidsplan (VKP) 2013-2020) bestaat uit een overkoepelend

Nadere informatie

Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 stadsontwikkeling EMA

Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 stadsontwikkeling EMA Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 EMA Principes Antwerpen ondertekende het Europese Burgemeestersconvenant. Meer dan 5.000 lokale en regionale overheden hebben ondertekend en engageren zich om op

Nadere informatie

VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË

VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN Prof. Dr. L. Lavrysen,

Nadere informatie

VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN

VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN Prof. Dr. L. Lavrysen,

Nadere informatie

betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen in de voorbereiding van de nieuwe klimaattop in Warschau

betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen in de voorbereiding van de nieuwe klimaattop in Warschau stuk ingediend op 2250 (2013-2014) Nr. 1 23 oktober 2013 (2013-2014) Voorstel van resolutie van de heer Hermes Sanctorum betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen

Nadere informatie

Emissie broeikasgassen in Europa,

Emissie broeikasgassen in Europa, Indicator 11 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 nam de Europese uitstoot

Nadere informatie

Het Vlaams energie- en klimaatbeleid

Het Vlaams energie- en klimaatbeleid Het Vlaams energie- en klimaatbeleid (focus industrie / stoom) Zwijnaarde - Stoomtechniekdag Energik 8 mei 2019 Inhoud Vooraf Europees kader inzake klimaat Vlaams/Belgische energie- en klimaatbeleidsplanning:

Nadere informatie

Stand van zaken van het adaptatiebeleid in Vlaanderen. Johan Bogaert

Stand van zaken van het adaptatiebeleid in Vlaanderen. Johan Bogaert Stand van zaken van het adaptatiebeleid in Vlaanderen Johan Bogaert Oplossing Ten gronde aanpakken : wereldbevolking Brand blussen : mitigatie Verder leven : adaptatie 4 Europese strategie Be A Plan FAP

Nadere informatie

Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur. Het klimaat verandert. U ook?

Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur. Het klimaat verandert. U ook? Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur Het klimaat verandert. U ook? Vlaams Klimaatbeleidsplan 2006-2012 1 Inhoudsopgave SAMENVATTING VOOR DE BELEIDSMAKERS... 5 VOORGESCHIEDENIS...

Nadere informatie

Bijlage E: samenvatting convenanten energie efficiency

Bijlage E: samenvatting convenanten energie efficiency Bijlage E: samenvatting convenanten energie efficiency 1. Het Convenant Benchmarking energie efficiency Op 6 juli 1999 sloot de Nederlandse overheid met de industrie het Convenant Benchmarking energieefficiency.

Nadere informatie

Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020

Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020 Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020 Econext, 18 april 2013 Bart Naessens Beleidsmedewerker Team Klimaat Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Het derde Vlaams Klimaatbeleidsplan Vlaams

Nadere informatie

BRIEFADVIES. van 1 maart over het voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering inzake

BRIEFADVIES. van 1 maart over het voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering inzake BRIEFADVIES van 1 maart 2012 over het voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering inzake verhandelbare emissierechten voor broeikasgassen voor vaste installaties en de inzet van flexibele mechanismen

Nadere informatie

Klimaatverandering in het Zuiden

Klimaatverandering in het Zuiden Klimaatverandering in het Zuiden Het belang van klimaatfinanciering Lien Vandamme, Beleidsmedewerker Klimaat Zondag 22 mei 2016 BTC infocyclus Overzicht Introductie Klimaatverandering in het Zuiden Ontwikkelingsuitdaging

Nadere informatie

Bijlage I. Vlaams toewijzingsplan CO 2 -emissierechten VLAAMS TOEWIJZINGSPLAN CO 2 -EMISSIERECHTEN

Bijlage I. Vlaams toewijzingsplan CO 2 -emissierechten VLAAMS TOEWIJZINGSPLAN CO 2 -EMISSIERECHTEN Bijlage I. Vlaams toewijzingsplan CO 2 -emissierechten 2005-2007 VLAAMS TOEWIJZINGSPLAN CO 2 -EMISSIERECHTEN 2005-2007 1 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 2 LIJST VAN TABELLEN... 4 1. INLEIDING... 5 2. BEPALING

Nadere informatie

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering

Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering. Klimaatverandering 8-10-2012. Klimaatverandering Zonne-energie 2012: prijs 21 ct per kwh; 2020 prijs 12 ct kwh Groen rijden; energiehuizen, biologisch voedsel Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen Stichting Stimular www.stimular.nl 010 238

Nadere informatie

Broeikasgasemissies in Nederland,

Broeikasgasemissies in Nederland, Indicator 4 juni 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen

Nadere informatie

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018 Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL KLIMAAT

EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL KLIMAAT EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL KLIMAAT Brussel, 19 december 2018 Rev1 KENNISGEVING AAN BELANGHEBBENDEN TERUGTREKKING VAN HET VERENIGD KONINKRIJK EN HET EU-SYSTEEM VOOR DE HANDEL IN EMISSIERECHTEN

Nadere informatie

Ronde Tafel in kader van voorbereiding Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020. Doelgroep: niet-ver industrie

Ronde Tafel in kader van voorbereiding Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020. Doelgroep: niet-ver industrie Ronde Tafel in kader van voorbereiding Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020 Doelgroep: niet-ver industrie Beknopt overzicht van bestaande energiemaatregelen 8 mei 2012 Inhoud 0,1PJ 0,5PJ Auditconvenant

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER

FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER 55650 BELGISCH STAATSBLAD 12.07.2018 MONITEUR BELGE FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER [C 2018/31303] 12 FEBRUARI 2018. Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, het Vlaamse

Nadere informatie

ONTWERP KLIMAATWET * HOOFDSTUK 1. Begripsbepalingen

ONTWERP KLIMAATWET * HOOFDSTUK 1. Begripsbepalingen ONTWERP KLIMAATWET * Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in

Nadere informatie

10819/03 Interinstitutioneel dossier: 2001/0245 (COD)

10819/03 Interinstitutioneel dossier: 2001/0245 (COD) RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 8 juli 2003 (14.07) (OR. en) 10819/03 Interinstitutioneel dossier: 2001/0245 (COD) CODEC 891 JUR 273 ENV 362 MI 157 IND 96 ENER 204 NOTA van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal

Nadere informatie

CIR-Isolatie Raad vzw

CIR-Isolatie Raad vzw 15 de ISOLATIEDAG energetisch renoveren bestaande gebouwen Georges Timmermans gti@skynet.be CIR-Isolatie Raad vzw koepel Belgische isolatiesector Duurzame Bouwsystemen 1 CIR-Isolatie Raad vzw jaarlijkse

Nadere informatie

Strategie en bijzonderheden op het vlak van energie in het Vlaamse Gewest. Milieuvriendelijk investeren brengt u geld op

Strategie en bijzonderheden op het vlak van energie in het Vlaamse Gewest. Milieuvriendelijk investeren brengt u geld op Strategie en bijzonderheden op het vlak van energie in het Vlaamse Gewest Milieuvriendelijk investeren brengt u geld op Jan Vereecke Vlaams Energieagentschap Energiecongres 2007 Assises de l énergie -

Nadere informatie

Adviezen van de FRDO over de Klimaatgovernance. Marc Depoortere Directeur van de FRDO

Adviezen van de FRDO over de Klimaatgovernance. Marc Depoortere Directeur van de FRDO Adviezen van de FRDO over de Klimaatgovernance Marc Depoortere Directeur van de FRDO 1. FRDO : wie zijn wij? ULB, UCL U Gent, UA KU Leuven, FUSL,... FRDO : met wie werken we samen? 4. Recente Adviezen

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU N. 2010 3096 [C 2010/24341] 9 JULI 2010. Koninklijk besluit betreffende het beheer van het register voor broeikasgassen

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE COMMISSIE

VERSLAG VAN DE COMMISSIE EUROPESE COMMISSIE Brussel, 23.9.2016 COM(2016) 618 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE Verslag met het oog op de berekening van de toegewezen hoeveelheid van de Unie, alsook het verslag met het oog op de berekening

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER

FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER [C 2017/10448] 20 JANUARI 2017. Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke

Nadere informatie

VOORSTEL VAN WET. Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje- Nassau, enz. enz. enz.

VOORSTEL VAN WET. Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje- Nassau, enz. enz. enz. 34 534 Voorstel van wet van de leden Klaver en Samsom houdende een kader voor het ontwikkelen van beleid gericht op onomkeerbaar en stapsgewijs terugdringen van de Nederlandse emissies van broeikasgassen

Nadere informatie

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor 22 Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Overzicht Lange termijn visie en doelstellingen 22 Het EU pakket voor 22 Gevolgen van het pakket Lange

Nadere informatie

Broeikasgasemissies in Nederland,

Broeikasgasemissies in Nederland, Indicator 8 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen

Nadere informatie

Artikel Chemie Magazine VNCI BASF reductie lachgas emissies Cursief rode tekst maakt geen deel uit van het artikel Max 1200 woorden

Artikel Chemie Magazine VNCI BASF reductie lachgas emissies Cursief rode tekst maakt geen deel uit van het artikel Max 1200 woorden Artikel Chemie Magazine VNCI BASF reductie lachgas emissies Cursief rode tekst maakt geen deel uit van het artikel Max 1200 woorden Titel: Subtitel: Een win-win situatie Vlaamse Kyoto-doelstelling komt

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement. Julia Reid namens de EFDD-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement. Julia Reid namens de EFDD-Fractie 13.6.2017 A8-0208/50 50 Overweging 1 (1) Wat de reductie van de in de EU uitgestoten broeikasgassen betreft, schaarde de Europese Raad zich in zijn conclusies van 23-24 oktober 2014 over het kader voor

Nadere informatie

Vlaams-Brabant Klimaatneutraal

Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Klimaatneutraal via 3 trajecten Europees Burgemeestersconvenant: Gemeentelijke actieplannen Provincie coördineert, stimuleert en ondersteunt Actieplan voor provincie als

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 534 Voorstel van wet van de leden Klaver, Kuiken, Roemer, Van Veldhoven en Dik-Faber houdende een kader voor het ontwikkelen van beleid gericht

Nadere informatie

Bijlage 1: klimaatdoelstellingen & ambities

Bijlage 1: klimaatdoelstellingen & ambities Bijlage 1: klimaatdoelstellingen & ambities Mondiale ambities In 1992 is in Rio de Janeiro in het VN-Klimaatverdrag de doelstelling vastgelegd om de concentraties van broeikasgassen in de atmosfeer te

Nadere informatie

TARIEVEN VOOR OPENBARE DIENSTVERPLICHTINGEN EN TAKSEN EN TOESLAGEN

TARIEVEN VOOR OPENBARE DIENSTVERPLICHTINGEN EN TAKSEN EN TOESLAGEN TARIEVEN VOOR OPENBARE DIENSTVERPLICHTINGEN EN TAKSEN EN TOESLAGEN De onderstaande tarieven voor openbare dienstverplichtingen en taksen en toeslagen zijn geldig vanaf 1 januari 2015 behalve anders vermeld.

Nadere informatie

TARIEVEN VOOR OPENBARE DIENSTVERPLICHTINGEN EN TAKSEN EN TOESLAGEN

TARIEVEN VOOR OPENBARE DIENSTVERPLICHTINGEN EN TAKSEN EN TOESLAGEN TARIEVEN VOOR OPENBARE DIENSTVERPLICHTINGEN EN TAKSEN EN TOESLAGEN De onderstaande tarieven voor openbare dienstverplichtingen en taksen en toeslagen zijn geldig vanaf 1 januari 2015 behalve anders vermeld.

Nadere informatie

PAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE. bij de

PAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE. bij de EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25.2.2015 COM(2015) 80 final ANNEX 1 PAKKET ENERGIE-UNIE BIJLAGE STAPPENPLAN VOOR DE ENERGIE-UNIE bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET

Nadere informatie

VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT KLIMAATBELEID EN STAATSSTRUCTUUR

VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT KLIMAATBELEID EN STAATSSTRUCTUUR VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT KLIMAATBELEID EN STAATSSTRUCTUUR Prof. Dr. L. Lavrysen, 23 april 2018 1 BEVOEGDHEIDSVER- DELING NA ZESDE STAATSHERVORMING

Nadere informatie

Broeikasgasemissies in Nederland per sector,

Broeikasgasemissies in Nederland per sector, Indicator 8 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissie van koolstofdioxide

Nadere informatie

Werkgroep Flexibele mechanismen

Werkgroep Flexibele mechanismen Werkgroep Flexibele mechanismen Annemie Neyens, Bart Naessens (departement LNE, dienst lucht en klimaat) Dinsdag 29 januari 2008 Regelgeving 1. Samenwerkingsakkoord flexibiliteitsmechanismen 12/12/2007:

Nadere informatie

Boekdeel I. Algemeen. Deel 1. Inkomstenbelastingen. Deel 2. Met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen. zie afzonderlijk Boekdeel I

Boekdeel I. Algemeen. Deel 1. Inkomstenbelastingen. Deel 2. Met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen. zie afzonderlijk Boekdeel I Boekdeel I zie afzonderlijk Boekdeel I Algemene inhoudstafel Boekdeel I Algemeen Bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten................. 5 Wet

Nadere informatie

Advies over de governance op het vlak van het nationale klimaatbeleid en de hervorming van de Nationale Klimaatcommissie

Advies over de governance op het vlak van het nationale klimaatbeleid en de hervorming van de Nationale Klimaatcommissie Advies over de governance op het vlak van het nationale klimaatbeleid en de hervorming van de Nationale Klimaatcommissie Op vraag van de Staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie, Mobiliteit en Staatshervorming,

Nadere informatie

Toewijzing van emissierechten aan installaties uit de nucleaire sector die onder het toepassingsgebied van Richtlijn 2003/87/EG vallen

Toewijzing van emissierechten aan installaties uit de nucleaire sector die onder het toepassingsgebied van Richtlijn 2003/87/EG vallen Toewijzing van emissierechten aan installaties uit de nucleaire sector die onder het toepassingsgebied van Richtlijn 2003/87/EG vallen 1 Ten geleide 1.1 Lastenverdeling tussen de Federale Overheid en de

Nadere informatie

Vlaamse ambitie op VN-Klimaattop in Kopenhagen

Vlaamse ambitie op VN-Klimaattop in Kopenhagen Persbriefing JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Woensdag 2 december 2009 Vlaamse ambitie op VN-Klimaattop in Kopenhagen We staan aan de vooravond van Kopenhagen, de 15 de

Nadere informatie

OPEN-BRIEF AAN DE OVERHEDEN VAN DIT LAND. Geachte politicus,

OPEN-BRIEF AAN DE OVERHEDEN VAN DIT LAND. Geachte politicus, OPEN-BRIEF AAN DE OVERHEDEN VAN DIT LAND Geachte politicus, De tijd waarin het al of niet opwarmen van de aarde als gevolg van menselijk handelen een punt van discussie was, ligt achter ons. Inmiddels

Nadere informatie

(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN

(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN 15.10.2015 L 268/1 II (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2015/1844 VAN DE COMMISSIE van 13 juli 2015 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 389/2013 wat betreft de

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2018 2019 34 534 Voorstel van wet van de leden Klaver, Asscher, Beckerman, Jetten, Dik-Faber, Yesilgöz-Zegerius, Agnes Mulder en Geleijnse houdende een kader

Nadere informatie

Reductieplan Overige Broeikasgassen.

Reductieplan Overige Broeikasgassen. Reductieplan Overige Broeikasgassen (ROB) www.robklimaat.nl Kansen en bedreigingen in de electriciteitssector Erik ter Avest 29 juni 2006 1 Wat is het ROB? Andere vragen? Discussie Enkele begrippen wat

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 21 april 2017 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 21 april 2017 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 2 april 207 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 207/006 (E) 7725/7 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: CLIMA 73 ENV 294 MI 278 DEVGEN 48 ONU 47 BESLUIT

Nadere informatie

MEMORIE VAN TOELICHTING

MEMORIE VAN TOELICHTING Ontwerp van decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 20 januari 2017 tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest betreffende

Nadere informatie

Verklaring van Letland en Litouwen

Verklaring van Letland en Litouwen Raad van de Europese Unie Brussel, 2 mei 2018 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2016/0230 (COD) 8216/18 ADD 1 REV 1 CODEC 607 CLIMA 66 ENV 244 AGRI 185 FORETS 14 ONU 30 NOTA I/A-PUNT van: aan: Betreft:

Nadere informatie

Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector

Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector R. Mortier Opwarming is een natuurlijk verschijnsel Probleem : evenwicht is verstoord

Nadere informatie

*** ONTWERPAANBEVELING

*** ONTWERPAANBEVELING EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid 29.1.2014 2013/0376(E) *** ONTWERPAANBEVELING over het voorstel voor een besluit van de Raad tot vaststelling van

Nadere informatie

Klimaatbeleid van het Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu

Klimaatbeleid van het Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu Klimaatbeleid van het Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu Drs. J. Amarello-Williams Minister ATM/ National Focal Point UNFCCC Suriname Inhoud Introductie Milieutaken ATM Stand

Nadere informatie

Broeikasgasemissies in Nederland per sector,

Broeikasgasemissies in Nederland per sector, Indicator 19 mei 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissie van koolstofdioxide (CO2)

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID. Het VLAAMS PARLEMENT heeft aangenomen en Wij, REGERING, bekrachtigen hetgeen volgt:

VLAAMSE OVERHEID. Het VLAAMS PARLEMENT heeft aangenomen en Wij, REGERING, bekrachtigen hetgeen volgt: VLAAMSE OVERHEID 14 FEBRUARI 2014. Decreet tot wijziging van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid en het Energiedecreet van 8 mei 2009 (1) Het VLAAMS PARLEMENT

Nadere informatie

STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING Verklaring naar aanleiding van de beoordeling van de gevolgen voor het milieu

STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING Verklaring naar aanleiding van de beoordeling van de gevolgen voor het milieu STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING 2008-2017 Verklaring naar aanleiding van de beoordeling van de gevolgen voor het milieu De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame

Nadere informatie

Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1

Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Dia 1 Klimaatverandering Onomstotelijk wetenschappelijk bewijs Deze presentatie geeft een inleiding op het thema klimaatverandering en een (kort) overzicht

Nadere informatie

Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie

Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie Fiche 6: Mededeling Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Een snellere overgang van Europa naar een koolstofarme economie; mededeling bij

Nadere informatie

Boekdeel I. Algemeen. Deel 1. Inkomstenbelastingen

Boekdeel I. Algemeen. Deel 1. Inkomstenbelastingen Boekdeel I Algemene inhoudstafel Boekdeel I Algemeen Bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten (Uittreksel)........................ 5 Wet van 24

Nadere informatie

WOORD VOORAF... v. Tom Schoors en Didier Pacquée... 1

WOORD VOORAF... v. Tom Schoors en Didier Pacquée... 1 WOORD VOORAF........................................................... v HET FEDERALE ENERGIERECHT IN 2009: Overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen Tom Schoors en Didier Pacquée...........................................

Nadere informatie

BBL DOSSIER. KlimaatBELEID The basics

BBL DOSSIER. KlimaatBELEID The basics BBL DOSSIER KlimaatBELEID The basics inleiding Als het over klimaatverandering gaat, worden we om de oren geslagen met begrippen als emissierechten en INDCs. De kranten staan vol vurige opinieartikels

Nadere informatie

CO 2 - EMISSIEHANDEL BKG-INSTALLATIES INDIRECTE EMISSIEKOSTEN

CO 2 - EMISSIEHANDEL BKG-INSTALLATIES INDIRECTE EMISSIEKOSTEN Infoblad CO 2 - EMISSIEHANDEL BKG-INSTALLATIES INDIRECTE EMISSIEKOSTEN Internationaal kader en emissiehandel tussen landen In 1997 zijn de geïndustrialiseerde landen via het Protocol van Kyoto concrete

Nadere informatie

Emissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan

Emissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan IP/04/1250 Brussel, 20 oktober 2004 Emissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan De Europese Commissie gaat akkoord met een tweede

Nadere informatie