Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015"

Transcriptie

1 Werkblad 3 Wetenschap versus politiek De tijd loopt! Jean-Pascal van Ypersele, klimatoloog aan de UCL en ondervoorzitter van het Klimaatpanel IPCC van de Verenigde Naties zegt: We moeten volledig stoppen met fossiele brandstoffen te gebruiken, zo vlug mogelijk. Het is de eerste keer dat er zo n duidelijke grens gesteld is, die ook door alle regeringen van de wereld aanvaard is Als er voldoende politieke wil is, want technologisch perfect haalbaar, kunnen we de opwarming deze eeuw onder de twee graden houden. Zonder klimaatbeleid stevenen we af op een temperatuurstijging boven de vier graden. Een financieel fonds voor de meest kwetsbare landen De grootste vervuilers betalen het meest! Het oprichten van een Groen Klimaatfonds in Cancun (COP 2010) was een stap in de goede richting. Vanaf 2020 wordt er 100 miljarddollar in een fonds gestopt om ontwikkelingslanden antwoorden te helpen vinden op de klimaatuitdagingen (mitigatie en adaptatie). Kritiek: De steun moet er NU komen, we kunnen niet wachten tot Nog steeds zijn hierover geen duidelijke afspraken gemaakt. Erger nog: achteraf bleek dat landen hiervoor ontwikkelingsgeld inzetten en dus geen extra geld aanboorden! 1

2 De uitdaging? 2015 is het jaar waarin de globale uitstoot van broeikasgassen moet beginnen dalen als we enige kans willen hebben om de globale opwarming onder de 2 c te houden. Volgens Klimaatpanel IPCC moet tegen 2020 de uitstoot minderen met 25 tot 40%, zo is in Cancun 2010 overeengekomen. De rijke landen moeten de grootste inspanning leveren: tegen 2050 moet onze CO2-uitstoot met 80 tot 95 procent naar beneden. Om dit streefcijfer te halen, moet onze uitstoot vanaf nu tot 2050 jaarlijks met 5 procent inkrimpen. Tussen 1990 en 2010 hebben we gemiddeld amper 0,4 procent gehaald. Een eerste mijlpaal was het Protocol van Kyoto in Dat bepaalde de hoeveelheid broeikasgassen die elk land mocht uitstoten en hoeveel het in de periode moest reduceren in vergelijking met De totale wereldwijde emissie van broeikasgassen moest met minstens 5% gereduceerd worden, die van de EU met 8%. Kritiek: De doelstellingen zijn niet gerealiseerd. Er zijn nog altijd geen nieuwe afspraken gemaakt. Toekomst: De klimaattop in Parijs 2015 hoopt nieuwe afspraken te realiseren. Maar of dit mogelijk zal worden, is afhankelijk van niveau 2 in de piramide. 2

3 Wat doen de grootste vervuilers? Het Kyotoprotocol van 1997 Dit protocol bepaalt hoeveel broeikasgassen elk land minder moet uitstoten tot 2012 in verhouding tot Het afdwingen en laten uitvoeren is een moeizame weg. Dit protocol werd niet ondertekend door de Verenigde Staten en China. En ze zullen het hoogstwaarschijnlijk ook niet ondertekenen op de COP in Parijs Op de COP in Doha, 2012, werd Kyoto echter wel verlengd tot 2020, althans voor de ondertekenaars EU, Australië en enkele geïndustrialiseerde landen. De EU verbindt zich tot de belofte: 20% minder uitstoot, 20% hernieuwbare energie en de energieefficiëntie moet met 20% omhoog. Landen in het Zuiden moeten wel in actie treden! Het is duidelijk dat deze landen al volop geconfronteerd werden met de gevolgen van de klimaatopwarming: heropbouw na orkanen en overstromingen, voedselhulp, ziektebestrijding, opvang van vluchtelingen enz. Zich aanpassen aan de veranderende klimaatomstandigheden betekent een enorme kost. Een klimaatfonds voor de nodige ondersteuning COP 13 in Bali in 2007 en COP 16 in Cancun 2010 Op de EU-top van 24 oktober 2014 wil de EU zich verbinden tot een verhouding. Via een klimaatfonds zou er geld komen voor de nodige aanpassingsprogramma s in ontwikkelingslanden en kleine eilanden. Maar de bereidheid van het Noorden tot solidariteit bleek bedroevend laag: het is gebaseerd op vrijwillige bijdragen, de verwachte inbreng is bedroevend laag, te weinig afspraken enz. 3

4 Wat doet België? Geen internationaal akkoord wel nationale acties Verwachtingen en beloftes uitgesproken op COPs worden op nationaal niveau nog zelden uitgevoerd. Kijk maar naar de situatie in België en meer specifiek ook in Vlaanderen, daar merken we dat het uitvoeren van afspraken gemaakt op de grote klimaatconferenties de laatste jaren is stilgevallen. Jeroen Van Horenbeek in De Morgen van 21/10/2014: Bijna niemand investeert nog in groene energiebronnen zoals windturbines of zonnepanelen. In het regeerakkoord van de nieuwe Vlaamse regering staat opvallend weinig over hernieuwbare energie. Grote economieën als Verenigde Staten, China, Zuid-Korea stellen zich niet positief en solidair op tijdens de klimaatconferenties, maar dat betekent niet dat ze de klimaatopwarming passief ondergaan. Integendeel. Op uitzondering van Canada, dat afstand nam van de verplichtingen van het Kyotoprotocol, boeken ze een aanzienlijke vooruitgang op klimaatgebied, samen met andere grote economieën. Wat in Zuid-Korea gebeurt is indrukwekkend. Dat land wil de leiding nemen in het streven naar een koolstofarme economie. Japan heeft een CO2-belasting ingevoerd en in China zijn op plaatselijk niveau al uitstootreductiewetten aangenomen. In de Verenigde Staten kan het Milieuagenstschap EPA CO2-uitstoot reguleren. 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

Klimaat en ontwikkeling

Klimaat en ontwikkeling Klimaat en ontwikkeling Een eerlijk en juridisch bindend klimaatakkoord is van groot belang voor ontwikkelingslanden, omdat deze landen dagelijks de gevolgen ondervinden van klimaatverandering die hoofdzakelijk

Nadere informatie

Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews

Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews WWViews C/o The Danish Board of Technology Antonigade 4 DK-1106 Copenhagen K Denemarken Tel +45 3332 0503 Fax +45 3391 0509 wwviews@wwviews.org www.wwviews.org

Nadere informatie

Klimaat en ontwikkeling

Klimaat en ontwikkeling Klimaat en ontwikkeling Een eerlijk en juridisch bindend klimaatakkoord is van groot belang voor ontwikkelingslanden, omdat deze landen dagelijks de gevolgen ondervinden van klimaatverandering die hoofdzakelijk

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.3.2016 COM(2016) 62 final 2016/0036 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die

Nadere informatie

KLIMAATBELEID. Joke Schauvliege Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. 20 maart 2015, Drongen. Joke Schauvliege

KLIMAATBELEID. Joke Schauvliege Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. 20 maart 2015, Drongen. Joke Schauvliege KLIMAATBELEID Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw 20 maart 2015, Drongen Klimaatverandering, wat? IPCC KYOTO PLEDGE klimaatverandering = wereldprobleem klimaatverandering is een wereldprobleem,

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.6.2016 COM(2016) 395 final 2016/0184 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die is

Nadere informatie

Klimaatverandering en Ontwikkeling

Klimaatverandering en Ontwikkeling Climate Klimaatverandering en Ontwikkeling BTC Infocyclus, 4 dec 2016 Julie Vandenberghe WWF Michel Roggo / WWF-Canon Index 1. Back to the basics: de wetenschap 2. Impact op het Zuiden 3. Internationale

Nadere informatie

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Open klimaatlezingen 2009 Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Hans Bruyninckx De eerste stappen in internationaal klimaatbeleid 1979: 1ste World Climate Conference

Nadere informatie

BBL DOSSIER. KlimaatBELEID The basics

BBL DOSSIER. KlimaatBELEID The basics BBL DOSSIER KlimaatBELEID The basics inleiding Als het over klimaatverandering gaat, worden we om de oren geslagen met begrippen als emissierechten en INDCs. De kranten staan vol vurige opinieartikels

Nadere informatie

De toekomst van energie

De toekomst van energie De toekomst van energie Duurzame Energie door Redactie ElectricityMatters 15-08-2017 Dat ons wereldwijde energiesysteem niet duurzaam is, blijkt duidelijk uit onze steeds schaarsere hulpbronnen, de regelmatig

Nadere informatie

klimaatcasino Stellingenspel

klimaatcasino Stellingenspel Stelling 1 Dat een klein land als België z n CO 2 -uitstoot terugdringt, helpt niks. De grote landen moeten het doen. Stelling 2 Acties rond de opwarming van het klimaat zijn niet meer nodig omdat iedereen

Nadere informatie

20% of naar 30% BKG reductie

20% of naar 30% BKG reductie EU-klimaatdoelstellingen 20% of naar 30% BKG reductie Marc Van den Bosch Sr. Adviseur Voka-VEV 30 06 2010 EU klimaatpakket 2008 Doelstellingen 2020 20% BKG reductie tav 1990 20% hernieuwbare energie 20%

Nadere informatie

betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen in de voorbereiding van de nieuwe klimaattop in Warschau

betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen in de voorbereiding van de nieuwe klimaattop in Warschau stuk ingediend op 2250 (2013-2014) Nr. 1 23 oktober 2013 (2013-2014) Voorstel van resolutie van de heer Hermes Sanctorum betreffende een duidelijk nationaal en internationaal engagement van Vlaanderen

Nadere informatie

CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid?

CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid? CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid? Door Rik Lo & Lisa Gerrits 15-03-13 Inhoud: Inleiding Deelvraag 1 Deelvraag 2 Deelvraag 3 Deelvraag 4 Hoofdvraag & Conclusie

Nadere informatie

SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort

SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort Klimaat & Klimaatverandering Gevolgen klimaatverandering Opwarming van de Aarde Broeikaseffect Klimaatmodellen An Inconvenient Truth VN - Akkoord van Parijs Nederlands

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag Datum

Nadere informatie

Klimaat vs. Milieu. Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie

Klimaat vs. Milieu. Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie Klimaat vs. Milieu Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie P. Boussemaere Oostende 3 mei 2019 Klimaat vs. Milieu Een aanzet tot sterkere klimaatcommunicatie De probleemstelling in 15 minuten Welke

Nadere informatie

28 november 2015. Onderzoek: Klimaattop Parijs

28 november 2015. Onderzoek: Klimaattop Parijs 28 november 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de

Nadere informatie

Voorontwerp voor een Klimaatwet. Memorie van toelichting

Voorontwerp voor een Klimaatwet. Memorie van toelichting Voorontwerp voor een Klimaatwet Memorie van toelichting Inleiding Deze Klimaatwet moet voor Nederland verankeren welke taakstellingen voor CO2-reductie, energiebesparing en de toename van het aandeel duurzame

Nadere informatie

Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar

Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar 1 van 5 7-12-2018 06:32 volkskrant.nl Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar weer toegenomen 6-8 minuten IJsklif in West-Groenland. Beeld Credit: Sarah Das / Woods Hole Oceanographic Institution De stijging

Nadere informatie

Q&A: Kris Peeters and the Deathly Climate Hallows

Q&A: Kris Peeters and the Deathly Climate Hallows Q&A: Kris Peeters and the Deathly Climate Hallows Waarom wordt deze campagne midden september 2011 gelanceerd? Momenteel wordt volop gediscussieerd over het Belgische en bij uitbreiding het Europese standpunt

Nadere informatie

Amerikaanse topwetenschappers verliezen geduld met aanhoudende tw... twijfel rond klimaatverandering

Amerikaanse topwetenschappers verliezen geduld met aanhoudende tw... twijfel rond klimaatverandering 1 van 5 23-9-2016 09:35 mo.be Amerikaanse topwetenschappers verliezen geduld met aanhoudende twijfel rond klimaatverandering De topwetenschappers ergeren zich aan het feit dat de klimaatverandering nog

Nadere informatie

Klimaatverandering in het Zuiden

Klimaatverandering in het Zuiden Klimaatverandering in het Zuiden Het belang van klimaatfinanciering Lien Vandamme, Beleidsmedewerker Klimaat Zondag 22 mei 2016 BTC infocyclus Overzicht Introductie Klimaatverandering in het Zuiden Ontwikkelingsuitdaging

Nadere informatie

Kiezen voor 100% hernieuwbare energie zorgt voor nieuwe jobs

Kiezen voor 100% hernieuwbare energie zorgt voor nieuwe jobs Veerle Solia Van: BBL - Beleidsbabbel Verzonden: donderdag 13 december 2012 15:59 Aan: BBL - Beleidsbabbel Onderwerp: 100% hernieuwbare energie technisch mogelijk en betaalbaar

Nadere informatie

COP15 Volgende stappen

COP15 Volgende stappen COP15 Volgende stappen De verdere invulling van het Akkoord van Kopenhagen Jos Delbeke Adjunct Directeur-General DG Milieu Europese Commissie Colloquium Hubert David Brussel, 9.02.2010 Complex proces?

Nadere informatie

COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact. 2 februari 2016 Tomas Wyns,

COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact. 2 februari 2016 Tomas Wyns, COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact 2 februari 2016 Tomas Wyns, tomas.wyns@vub.ac.be Overzicht Internationale klimaatonderhandelingen (UNFCCC)

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-1043/8. Amendement. Giovanni La Via, Peter Liese namens de PPE-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-1043/8. Amendement. Giovanni La Via, Peter Liese namens de PPE-Fractie 4.10.2016 B8-1043/8 8, Jo Leinen, Julie Girling, Gerben-Jan Gerbrandy, Visum 14 bis (nieuw) gezien de encycliek "Laudato si'", 4.10.2016 B8-1043/9 9, Jo Leinen, Julie Girling, Gerben-Jan Gerbrandy, Paragraaf

Nadere informatie

Eerst wordt het lege template getoond dat je kan gebruiken om amendement(en) op te stellen (zie Template amendement).

Eerst wordt het lege template getoond dat je kan gebruiken om amendement(en) op te stellen (zie Template amendement). TEN GELEIDE BIJ HET FORMAT VOOR DE AMENDEMENTEN Onderstaand vind je een template voor het aanleveren van amendementen bij de werkgroep en voor het concept Europees verkiezingsprogramma 2019 Alle opgenomen

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011 Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

6981/17 ASS/sl 1 DG C 1

6981/17 ASS/sl 1 DG C 1 Raad van de Europese Unie Brussel, 6 maart 2017 (OR. en) 6981/17 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 6 maart 2017 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.: 6626/17 Betreft:

Nadere informatie

Workshop J De kracht van een klimaatfonds. 05 april 2011

Workshop J De kracht van een klimaatfonds. 05 april 2011 Workshop J De kracht van een klimaatfonds 05 april 2011 Presentatie Ad Phernambucq Zeeuws Klimaatfonds: Klimaatneutraal met Zeeuwse Projecten Nationaal Energie- en klimaatbeleid Doelstelling: Duurzame

Nadere informatie

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact

Nadere informatie

Vlaamse provincies steunen steden en gemeenten op weg naar klimaatneutraliteit

Vlaamse provincies steunen steden en gemeenten op weg naar klimaatneutraliteit Vlaamse provincies steunen steden en gemeenten op weg naar klimaatneutraliteit Patrick BOUCNEAU provincie Limburg, namens de 5 Vlaamse provincies 15 december 2015 - Jaarforum FRDO-CFDD Steden in transitie

Nadere informatie

Donderdag 14 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Volvo Trucks Oostakker

Donderdag 14 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Volvo Trucks Oostakker Donderdag 14 juni 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Lancering eerste Volvo Hybride (26 ton) vrachtwagen Volvo Trucks Oostakker Geachte heer Sid (directeur

Nadere informatie

betreffende het vastleggen van ambitieuze onderhandelingsdoelstellingen voor de Vlaamse Regering op de Klimaatconferentie in Kopenhagen

betreffende het vastleggen van ambitieuze onderhandelingsdoelstellingen voor de Vlaamse Regering op de Klimaatconferentie in Kopenhagen stuk ingediend op 230 (2009-2010) Nr. 1 10 november 2009 (2009-2010) Voorstel van resolutie van de heren Hermes Sanctorum, Filip Watteeuw en Dirk Peeters betreffende het vastleggen van ambitieuze onderhandelingsdoelstellingen

Nadere informatie

Vlaams minister-president Geert BOURGEOIS Opening VLAAMSE KLIMAATTOP Brussel, 19 april 2016 9

Vlaams minister-president Geert BOURGEOIS Opening VLAAMSE KLIMAATTOP Brussel, 19 april 2016 9 Vlaams minister-president Geert BOURGEOIS Opening VLAAMSE KLIMAATTOP Brussel, 19 april 2016 9 ENKEL HET GESPROKEN WOORD TELT Geachte Voorzitter van het Vlaams Parlement, Geachte collega ministers en parlementsleden,

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

Vraag en Antwoord - Klimaatactieweekend

Vraag en Antwoord - Klimaatactieweekend Vraag en Antwoord - Klimaatactieweekend Van 30 november tot en met 12 december 2015 vinden in Parijs de internationale klimaatonderhandelingen plaats. Het is de 21ste keer dat de 195 landen die aangesloten

Nadere informatie

20 juni Onderzoek: Klimaat en formatie

20 juni Onderzoek: Klimaat en formatie 20 juni 2017 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 55.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen

Nadere informatie

Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland Gastcollege door Sander Brinkman Haagse Hogeschool Climate & Environment 4 september 2008 Introductie Studie Bodem, Water en Atmosfeer, Wageningen Universiteit Beroepsvoorbereidendblok UNFCCC CoP 6, Den

Nadere informatie

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de

Nadere informatie

Latijns-Amerika aarzelt over hernieuwbare energie zaterdag, 15 augustus 2015 12:30

Latijns-Amerika aarzelt over hernieuwbare energie zaterdag, 15 augustus 2015 12:30 Waterkrachtcentrale's vormen een belangrijke energiebron in Zuid-Amerka, zoals hier bij de Itaipudam, een Braziliaans-Paraguyaanse stuwdam in de rivier de Paraná op de grens van de Braziliaanse staat Paraná

Nadere informatie

'Wat we ook voor een maatregelen nemen, het proces van de opwarming van de aarde kunnen we niet omkeren'

'Wat we ook voor een maatregelen nemen, het proces van de opwarming van de aarde kunnen we niet omkeren' EenVandaag Opiniepanel enquête Klimaattop Kopenhagen 20.000 respondenten december 2009 Ik maak me grote zorgen over de verandering van het klimaat Helemaal mee eens 15,5% Mee eens 35,6% Neutraal 26,1%

Nadere informatie

Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma (33625, nr. 8) inzet private sector bij klimaatfinanciering

Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma (33625, nr. 8) inzet private sector bij klimaatfinanciering Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma

Nadere informatie

Klimaatveranderingen 2014: Beperking van de klimaatverandering

Klimaatveranderingen 2014: Beperking van de klimaatverandering 5 de Evaluatierapport van het IPCC Bijdrage van Werkgroep III: Klimaatveranderingen 2014: Beperking van de klimaatverandering Belangrijkste punten van de "Samenvatting voor beleidsmakers" De bijdrage van

Nadere informatie

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 4 februari 2011 Inhoud 1 I. Waarom energiebeleid ertoe doet II. Waarom

Nadere informatie

Stand van zaken onderhandelingen COP21

Stand van zaken onderhandelingen COP21 Stand van zaken onderhandelingen COP21 Ulrik Lenaerts (FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) OP WEG NAAR PARIJS A new global international binding climate agreement

Nadere informatie

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040? Klimaatneutraal Beersel 2040? 2013-2014: participatief traject 100 acties voor klimaatplan 2014-2015: inspelen op bestaande initiatieven en acties 2017-2018: Beersel wekt op De zon is van iedereen Zonnelaan

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent

KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING Prof. Dr. Luc LAVRYSEN Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent 1 KLIMAATVERANDERING Toename van concentratie van broeikasgassen in de

Nadere informatie

Eindexamen maatsschappijwetemschappen vwo I

Eindexamen maatsschappijwetemschappen vwo I Opgave 2 Klimaatconferentie in Kopenhagen Inleiding Van 7 tot 18 december 2009 werd een internationale klimaatconferentie (klimaattop) gehouden in Kopenhagen. Op deze conferentie van de Verenigde Naties

Nadere informatie

De vakbonden en de Klimaattop in Kopenhagen

De vakbonden en de Klimaattop in Kopenhagen De vakbonden en de Klimaattop in Kopenhagen Bert De Wel Studiedienst ACV Overzicht 1.Ons klimaatengagement 2.Evaluatie van het resultaat 3.Na Kopenhagen 1. Ons Klimaatengagement De vakbonden hebben aanzienlijk

Nadere informatie

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar

Nadere informatie

Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat & Energie

Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat & Energie Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat & Energie NL Een unieke bottomupbeweging Het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie brengt lokale en regionale autoriteiten samen, die zich er vrijwillig

Nadere informatie

5 jaar Kyoto. Wat of wie is KYOTO? Verandert ons klimaat? Auteur: Lieve Hoet

5 jaar Kyoto. Wat of wie is KYOTO? Verandert ons klimaat? Auteur: Lieve Hoet Auteur: Lieve Hoet Wat of wie is KYOTO? Kyoto is een stad in Japan. In 1997 werd daar een belangrijke milieutop gehouden. De leiders van 181 landen tekenden toen het 'Verdrag van Kyoto'. Daarin staat dat

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 21 april 2017 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 21 april 2017 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 2 april 207 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 207/006 (E) 7725/7 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: CLIMA 73 ENV 294 MI 278 DEVGEN 48 ONU 47 BESLUIT

Nadere informatie

van de heer Hermes Sanctorum, de dames Gwenny De Vroe en Mercedes Van Volcem en de heer Filip Watteeuw

van de heer Hermes Sanctorum, de dames Gwenny De Vroe en Mercedes Van Volcem en de heer Filip Watteeuw stuk ingediend op 1138 (2010-2011) Nr. 1 16 mei 2011 (2010-2011) Voorstel van resolutie van de heer Hermes Sanctorum, de dames Gwenny De Vroe en Mercedes Van Volcem en de heer Filip Watteeuw betreffende

Nadere informatie

Factsheet. Klimaatverandering: Beleid en maatregelen

Factsheet. Klimaatverandering: Beleid en maatregelen Factsheet Klimaatverandering: Beleid en maatregelen Sinds het begin van het Industriële Tijdperk (circa 1860) is de gemiddelde temperatuur op aarde met 0,8 C gestegen. Wetenschappers kennen het grootste

Nadere informatie

Bijlage Ampersand februari 2009 EUROPA, UW STEM IN DE WERELD

Bijlage Ampersand februari 2009 EUROPA, UW STEM IN DE WERELD Bijlage Ampersand februari 2009 EUROPA, UW STEM IN DE WERELD EUROPA, UW STEM IN DE WERELD De wereld is de afgelopen maanden flink door elkaar geschud. Wat we niet voor mogelijk hielden, gebeurde toch:

Nadere informatie

De Stichting Urgenda richt zich tot u en de andere leden van de Regering, tot de Staat der Nederlanden, in verband met het volgende.

De Stichting Urgenda richt zich tot u en de andere leden van de Regering, tot de Staat der Nederlanden, in verband met het volgende. Aan de Staat der Nederlanden Ministerie van Algemene Zaken t.a.v. dhr.drs. M. Rutte, Minister-President Postbus 20001 2500 EA DEN HAAG Amsterdam, 12 november 2012 Mijnheer de Minister-President, De Stichting

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.2.2017 COM(2017) 51 final 2017/0016 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting van de in Kigali goedgekeurde overeenkomst tot wijziging van het Protocol

Nadere informatie

13157/16 cle/van/dp 1 DGG 1A

13157/16 cle/van/dp 1 DGG 1A Raad van de Europese Unie Brussel, 11 oktober 2016 (OR. en) 13157/16 ECOFIN 893 ENV 653 CLIMA 139 RESULTAAT BESPREKINGEN van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: de delegaties Betreft: Klimaatfinanciering

Nadere informatie

ACTUEEL FORUM

ACTUEEL FORUM ACTUEEL 10 acht ceo s over de klimaattop 2015 Waarom Parijs moet slagen Na de mislukking van de klimaattop in Kopenhagen, is alle hoop gevestigd op die in Parijs. Na 30 november zal blijken of de politiek

Nadere informatie

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem

Nadere informatie

Prof. Jos Uyttenhove. E21UKort

Prof. Jos Uyttenhove. E21UKort Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 21 december 2017 Betreft Resultaten COP23 te Bonn

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 21 december 2017 Betreft Resultaten COP23 te Bonn > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Klimaatakkoord Rijk en UvW

Klimaatakkoord Rijk en UvW Klimaatakkoord Rijk en UvW Politieke en beleidsmatige context (klimaatbeleid) Rafaël Lazaroms 25 mei 2010 1 Inhoud presentatie Voorstellen Internationaal en nationaal klimaatbeleid Positie waterschappen

Nadere informatie

Kernenergie maakt deel uit van de oplossing in de strijd tegen de klimaatverandering

Kernenergie maakt deel uit van de oplossing in de strijd tegen de klimaatverandering BELGISCH NUCLEAIR FORUM STANDPUNT Kernenergie maakt deel uit van de oplossing in de strijd tegen de klimaatverandering De vraag naar elektriciteit blijft toenemen. Tussen 1965 en 2013 zijn de productie

Nadere informatie

Factsheet klimaatverandering

Factsheet klimaatverandering Factsheet klimaatverandering 1. Klimaatverandering - wereldwijd De aarde is sinds het eind van de negentiende eeuw opgewarmd met gemiddeld 0,9 graden (PBL, KNMI). Oorzaken van klimaatverandering - Het

Nadere informatie

Datum 10 april 2019 Betreft Beantwoording vragen over de Kaderovereenkomst inzake oprichting van de International Solar Alliance (ISA)

Datum 10 april 2019 Betreft Beantwoording vragen over de Kaderovereenkomst inzake oprichting van de International Solar Alliance (ISA) Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Groei/ Dir. Juridische Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 10 april 2019 Betreft

Nadere informatie

DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING & DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS & DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE

DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING & DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS & DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING & DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS & DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE & DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN,

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Persconferentie van Charles Picqué en Evelyne Huytebroeck - 7 december 2007 -

Persconferentie van Charles Picqué en Evelyne Huytebroeck - 7 december 2007 - Persconferentie van Charles Picqué en Evelyne Huytebroeck - 7 december 2007 - «Klimaatdoelstelling 2020» : presentatie van het klimaatplan van het Brussels Gewest I. Het klimaat als spoedgeval De conferentie

Nadere informatie

KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw

KLIMAATVERANDERING. 20e eeuw KLIMAATVERANDERING 20e eeuw Vraag De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met 0.2-0.5 C 0.6-0.9 C Antwoord De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2018 2019 35 004 Wijziging van de Wet opslag duurzame energie (in verband met de vaststelling van tarieven voor het jaar 2019) C MEMORIE VAN ANTWOORD Ontvangen

Nadere informatie

Broeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid

Broeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid Broeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid Rondetafel Klimaat, 20/06/2016 Departement Landbouw en Visserij Inhoud (1) Waar wil Europa naartoe? (2) Waar staat Vlaanderen? Landbouw en visserij?

Nadere informatie

klimaatverandering en voedsel

klimaatverandering en voedsel klimaatverandering en voedsel Parijs; wat is er afgesproken en gaat het lukken? Wat betekent dit voor landbouw en voeding? Energie transitie als voorbeeld voor producent en consument Duurzaamheid als paradigma.

Nadere informatie

over het standpunt van Europa en Latijns- Amerika omtrent het klimaat en klimaatverandering in het kader van de klimaattop 2015 in Parijs (COP21)

over het standpunt van Europa en Latijns- Amerika omtrent het klimaat en klimaatverandering in het kader van de klimaattop 2015 in Parijs (COP21) EURO-LATIJNS-AMERIKAANSE PARLEMENTAIRE VERGADERING URGENTIERESOLUTIE: over het standpunt van Europa en Latijns- Amerika omtrent het klimaat en klimaatverandering in het kader van de klimaattop 2015 in

Nadere informatie

EU Ontwikkelingssamenwerking en -hulp BELGIË. Speciale Eurobarometer 441. November - December 2015 SAMENVATTING LANDENANALYSE

EU Ontwikkelingssamenwerking en -hulp BELGIË. Speciale Eurobarometer 441. November - December 2015 SAMENVATTING LANDENANALYSE Methodologie: Persoonlijk interview BELGIË November - December 2015 SAMENVATTING LANDENANALYSE In België zijn de houdingen ten opzichte van ontwikkelingssamenwerking en -hulp in vele opzichten gelijkaardig

Nadere informatie

OPEN-BRIEF AAN DE OVERHEDEN VAN DIT LAND. Geachte politicus,

OPEN-BRIEF AAN DE OVERHEDEN VAN DIT LAND. Geachte politicus, OPEN-BRIEF AAN DE OVERHEDEN VAN DIT LAND Geachte politicus, De tijd waarin het al of niet opwarmen van de aarde als gevolg van menselijk handelen een punt van discussie was, ligt achter ons. Inmiddels

Nadere informatie

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder

Nadere informatie

Windmolenproblematiek in rangorde van grof naar fijn Probleem Gevolg Waarschijnlijk gevolg Maatregel Voornemen E.U. Beleid Nederlandse regering

Windmolenproblematiek in rangorde van grof naar fijn Probleem Gevolg Waarschijnlijk gevolg Maatregel Voornemen E.U. Beleid Nederlandse regering Windmolenproblematiek in rangorde van grof naar fijn Probleem: Wereldwijd toename energie uit fossiele brandstof Gevolg: CO2 uitstoot, slinkende brandstofvoorraden en toenemende milieubelasting Waarschijnlijk

Nadere informatie

BRIEFADVIES 22 septtember

BRIEFADVIES 22 septtember BRIEFADVIES 22 september 2011 Over het EU-standpuntt voor de klimaattop in Durban 11 56 Mevrouw Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Koolstraat 35 bus 5 1000 Brussel Datum

Nadere informatie

PROBLEEM GESTUURD ONDERWIJS. Energieverbruik en milieu

PROBLEEM GESTUURD ONDERWIJS. Energieverbruik en milieu PROBLEEM GESTUURD ONDERWIJS Energieverbruik en milieu http://flood.firetree. net/?ll=51.0759%2c 4.1748&z=8 VRAAG 1: WELKE ENERGIEBRON WORDT VOORSPELD NOG HET LANGST BRUIKBAAR TE ZIJN? a) Steenkool

Nadere informatie

Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1

Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Dia 1 Klimaatverandering Onomstotelijk wetenschappelijk bewijs Deze presentatie geeft een inleiding op het thema klimaatverandering en een (kort) overzicht

Nadere informatie

12807/16 mak/sl 1 DG E 1B

12807/16 mak/sl 1 DG E 1B Raad van de Europese Unie Brussel, 30 september 2016 (OR. en) 12807/16 RESULTAAT BESPREKINGEN van: het secretariaat-generaal van de Raad d.d.: 30 september 2016 aan: de delegaties CLIMA 132 ENV 630 ONU

Nadere informatie

ILVO Klim-O-dag 20 april 2017

ILVO Klim-O-dag 20 april 2017 ILVO Klim-O-dag 20 april 2017 Klimaatonderzoek op ILVO: wie doet wat en waarom? 1 Programma 13.00 13.05 u Welkom Joris Relaes 13.05 13.15 u ELK wat en hoe? De coördinator legt uit. Sam De Campeneere 13.15

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 32 813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid op weg naar 2020 Nr. 121 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de

Nadere informatie

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018 Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor

Nadere informatie

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee

Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Het Energieatol Energieopslag in de Noordzee Dr. Walter Mondt, ECOREM 26 november 2013 1 Inhoud Voorstelling Ecorem NV Context van de studie Werkingsprincipe van het energieatol Opbouw van het energieatol

Nadere informatie

HOE PAKKEN WE DE KLIMAATVERANDERING AAN?

HOE PAKKEN WE DE KLIMAATVERANDERING AAN? Oxfam-activisten vragen aandacht voor de gevolgen van klimaatverandering tijdens de Klimaatconferentie in Durban (November 2011). Ainhoa Goma HOE PAKKEN WE DE KLIMAATVERANDERING AAN? De meest kwetsbare

Nadere informatie

Eerlijk en groen, een Fair en green deal, wat doen we en wat is er nodig voor een grote transitie. Nivon raad 21 november 2015

Eerlijk en groen, een Fair en green deal, wat doen we en wat is er nodig voor een grote transitie. Nivon raad 21 november 2015 Eerlijk en groen, een Fair en green deal, wat doen we en wat is er nodig voor een grote transitie. Nivon raad 21 november 2015 Waarnaar streven we.. Waarover gaat dit? Nivon Natuurvrienden is geworteld

Nadere informatie

Klimaatproblematiek: FAQ

Klimaatproblematiek: FAQ Klimaatproblematiek: FAQ 1. Hoe zat het ook al weer? Om ten volle de klimaatverandering te begrijpen, moeten we beginnen bij het begin: koolstof. Koolstof is een onmisbaar element voor het leven op aarde.

Nadere informatie

Factcheck: 5 beweringen van Donald Trump over het klimaatakkoord...

Factcheck: 5 beweringen van Donald Trump over het klimaatakkoord... businessinsider.nl Factcheck: 5 beweringen van Donald Trump over het klimaatakkoord van Parijs Dana Varinsky, 7-9 minuten President Donald Trump over zijn besluit om het klimaatakkoord van Parijs op te

Nadere informatie

Vijf redenen om vandaag te starten met CO 2

Vijf redenen om vandaag te starten met CO 2 Vijf redenen om vandaag te starten met -neutraal ondernemen Inleiding Zijn u of uw directie nog niet overtuigd van de noodzaak om vandaag te starten met -neutraal ondernemen? In dit hoofdstuk noemen we

Nadere informatie

Balans van de Leefomgeving

Balans van de Leefomgeving Balans van de Leefomgeving 14 september 2010 Maarten Hajer Agenda 2 In vogelvlucht Successen Resterende problemen Inzoomen op grote dossiers, inclusief beleidsopties Gevolgen van economische crisis Successen:

Nadere informatie