Projectplan Uitrol Geheugensteunpunten Oost-Veluwe. Netwerk Dementie Oost-Veluwe. Samengesteld door: Lisenka van Gogh

Transcriptie

1 Projectplan Uitrol Geheugensteunpunten Oost-Veluwe Netwerk Dementie Oost-Veluwe Samengesteld door: Lisenka van Gogh

2 Inhoudsopgave Inhoud 1. Samenvatting Aanleiding... 3 Groeiende doelgroep... 4 Behoefte bij lokale partijen... 4 Positieve resultaten Geheugensteunpunt Apeldoorn Doelstelling Resultaten Plan van Aanpak Samenwerkingspartners en organisatie Netwerkpartners in de regio Oost-Veluwe Lokale participanten in Epe en Brummen Begroting project uitrol geheugensteunpunt

3 1. Samenvatting Het Netwerk Dementie Oost-Veluwe is een samenwerkingsverband van 19 partners op het gebied van dementie. Het Netwerk wil op lokaal niveau een structureel aanbod van samenhangende dementiezorg bieden, dat aansluit bij de behoeften en wensen van mensen met dementie en hun naasten. Op de schaalgrootte van dorpen en wijken biedt dit een grote meerwaarde op het gebied van wonen, welzijn en zorg voor mensen met beginnende dementie. Het Geheugensteunpunt in Apeldoorn heeft zich inmiddels bewezen als voordeur bij de begeleiding en ondersteuning van mensen met ( een vermoeden van) beginnende dementie en hun mantelzorgers. Het voorziet in laagdrempelig in voorlichting, preventie en ontmoeting op lokaal niveau. De ervaringen van het opzetten van dit Geheugensteunpunt in Apeldoorn kunnen gebruikt worden bij het opzetten van Geheugensteunpunten in andere wijken en dorpen, waarbij het format wel aangepast moet worden aan de lokale situatie. In dit project onderzoekt het Netwerk Dementie Oost-Veluwe welke aanpassingen nodig zijn om de Apeldoornse werkwijze toe te passen in kleinere gemeenten. Het project zet als pilot Geheugensteunpunten op in Epe en Brummen. De mogelijkheden, werkwijze en het proces om het Geheugensteunpunt te starten worden beschreven en komen via informatiemateriaal en een werkconferentie beschikbaar voor alle Gelderse gemeenten. 2. Aanleiding Het project komt voort uit enthousiasme over de resultaten van het Geheugensteunpunt Apeldoorn. De grote bezoekersaantallen, tevreden bezoekers en de goede afstemming met alle ketenpartners maken dit een succesformule die zorgt dat mensen met een beginnende dementie goede informatie en begeleiding krijgen en dat er een warme overdracht is naar professionals zodra dit wenselijk is. Het Geheugensteunpunt is innovatief. Volgens Alzheimer Nederland zijn er elders in het land vergelijkbare projecten geweest maar lang niet altijd is het gelukt om dit in stand te houden. Zodra de startsubsidie ophield, bleek bij andere initiatieven dat het niet mogelijk was om zelfstandig voort te gaan. Alzheimer Nederland is daarom erg enthousiast over het Geheugensteunpunt Apeldoorn en over voorliggend project. Ze roemen het feit dat alle ketenpartners vanaf het begin betrokken worden bij het opzetten van het Geheugensteunpunt en dat het goed verankerd wordt in de lokale samenleving. Om die reden dragen zowel de landelijke organisatie Alzheimer Nederland als de afdeling Oost Veluwe bij aan dit project. Het Netwerk Dementie stelt graag de kracht van de Geheugensteunpunten beschikbaar aan andere gemeenten, zodat ook daar een aanbod kan komen dat aansluit bij de wensen en behoeften van cliënten en mantelzorgers. 3

4 Groeiende doelgroep In Oost-Veluwe waren in cliënten met een (vermoeden van) dementie. In 2020 zal dit aantal opgelopen zijn tot dementerenden. Aantal dementerenden in de regio Oost-Veluwe (Apeldoorn, Brummen, Epe, Heerde, Hattem*) Jaar Apeldoorn Brummen Epe Heerde Hattem* Totaal * In de Gemeente Hattem zijn Viattence,de WoonzorgUnie, Hanzeheerd en Verian actief, vandaar de insluiting Aantal mantelzorgers, uitgaande van 3 betrokken mantelzorgers rondom 1 client Aantal mantelzorgers Aantal mantelzorgers Naast een toename van het aantal mensen met dementie is er ook sprake van een verzwaring van de problematiek. Door veranderingen in de zorg verblijven minder mensen intramuraal. Mensen blijven langer thuis wonen, waardoor onder andere de druk op mantelzorgers toeneemt. Het Geheugensteunpunt richt zich op mensen met een niet pluisgevoel of een beginnende dementie en hun mantelzorgers. Gemeenten zijn via de WMO verantwoordelijk voor deze doelgroep. De ervaring van het Netwerk Dementie is dat veel gemeenten de problematiek en de grootte van de doelgroep onderschatten, waardoor ze een te afwachtende houding aannemen. Behoefte bij lokale partijen Mede door het feit dat de doelgroep groeit, is er bij lokale organisaties en zorginstellingen behoefte aan een werkwijze gericht op mensen met een beginnende dementie. Zij signaleren een behoefte bij cliënten en mantelzorgers. Tegelijkertijd is er bij een aantal organisaties sprake van een voorzichtige houding, omdat men niet wil dat er een nieuwe, concurrerende, zorgpartner in het veld verschijnt. Deze houding verandert door het bieden van informatie over de samenwerkingsvorm die het uitgangspunt is van het Geheugensteunpunt en door te wijzen op het belang voor de cliënt. 4

5 De verwachting is dat deze processen, die zijn waargenomen bij de zorgaanbieders in Epe en Brummen, ook bij zorgaanbieders elders in Gelderland voor zullen komen. Om dit in de toekomst goed te kunnen begeleiden zal binnen dit project onderzocht worden hoe lokale partijen het beste benaderd kunnen worden en op welke wijze eventuele weerstanden zo snel mogelijk overwonnen kunnen worden. Een goede lokale inbedding kan alleen ontstaan wanneer de werkwijze en het netwerk van het Geheugensteunpunt zich aanpast aan de lokale situatie. In sommige dorpen werken bijvoorbeeld vanuit de kerken veel mensen als vrijwilliger. Hier is in Apeldoorn nog geen ervaring mee opgedaan. Omdat de lokale inbedding één van de uitgangspunten van het Geheugensteunpunt is, zal tijdens voorliggend project onderzocht worden op welke wijze een sociale kaart vormgegeven moet worden en op welke wijze de diverse maatschappelijke partners betrokken kunnen worden. Positieve resultaten Geheugensteunpunt Apeldoorn Uit het jaarverslag 2012 van het Geheugensteunpunt Apeldoorn: Meer dan 1000 keer werd het afgelopen jaar één van de activiteiten bezocht door mantelzorgers en/of mensen met dementie. Verwijzers en andere geïnteresseerden weten ons steeds beter te vinden. Wat hebben wij te bieden? Wij bieden informatie, ondersteuning en begeleiding in de beginfase van het dementieproces. Wij zijn een laagdrempelige voordeur, helpen u op weg en maken voor u verbinding met de andere schakels in onze keten. Waar bestaan onze activiteiten uit? Goede en laagdrempelige informatie in duidelijke en leesbare taal verstrekken. De juiste informatie op het juiste moment, aansluitend bij de hulpvraag van de bezoeker. Ondersteuning bij het niet-pluisgevoel. Informatie over de ziekte, zorgaanbod en hulpmiddelen. Informatieve bijeenkomsten voor mantelzorgers. Doorverwijzen naar relevant zorgaanbod. Voorlichtingsbijeenkomsten over de ziekte, het zorgaanbod, financiën, hulpmiddelen, casemanagement etc. Ontmoeten: inloop, lunchbijeenkomsten, excursies, muziek. Doe-activiteiten: sjoelen, wandelen, zwemmen, workshops,geheugenfitness. Met welke schakels in de keten hebben wij contact? Het Netwerk Dementie is een open netwerk met korte lijnen en voor cliënten en mantelzorgers zoeken wij, indien gewenst naar oplossingen bij al onze netwerkpartners en daar buiten. Veelvuldige contacten hebben wij met: Alzheimer Café s, Casemanagers, Mantelzorgondersteuning van met name De Kap Gespreks- en ondersteuningsgroepen, dagbehandeling DemenTalent, (daginvulling jong-dementerenden) Respijtzorg, vervangende mantelzorg Reactie van bezoeker Het Geheugensteunpunt Apeldoorn werkt echt!! 5

6 In de wirwar van informatie over Alzheimer konden wij de weg niet vinden, het Internet biedt zoveel, dat wij als familie door de bomen het bos niet meer zagen. Uiteindelijk kregen wij via Alzheimer Nederland het telefoonnummer van het Geheugensteunpunt te Apeldoorn. We konden in dezelfde week terecht voor een gesprek met een betrokken vrijwilligster, die alles van ons verhaal herkende en goed kon luisteren. Op al onze vragen had zij een antwoord en wat hier in zeer plezierig was, dat ze ons de volgorde van handelen kon wijzen. Na anderhalf uur, veel informatie en de juiste folders in de hand gingen we voldaan terug naar onze schoonzus om haar bij te praten. Onze zwager heeft geluk: binnen enkele weken was er een casemanager in het gezin, 3 dagen in de week een vaste plek op een zorgboerderij, vervoer geregeld en de juiste medicijnen kwamen na het bezoek aan de geriater. Dank aan t Geheugensteunpunt Apeldoorn : de geweldige snelle deskundige hulp, de betrokkenheid, de juiste info en folders, een geweldige positieve ervaring op het moment dat onze wereld instortte. 6

7 3. Doelstellingen 1. Preventie, vroegsignalering, verbeterde ketenzorg en ondersteuning van mensen met beginnende dementie en hun mantelzorgers in meerdere gemeenten in Gelderland, aansluitend bij de lokale situatie. De Zorgstandaard Dementie gebruiken wij als leidraad bij de uitvoering van onze activiteiten. 2. Uitbreiding van het aantal geheugensteunpunten. Verspreiden en uitrollen van het format uit Apeldoorn over Oost-Veluwe. Bekend maken aan- en ter beschikking stellen voor de gehele provincie Gelderland. 3. Goede aansluiting met het dorp/wijk waar het geheugensteunpunt gevestigd is, resulterend in betrokkenheid van lokale partijen en lokale sleutelfiguren, een goede bekendheid, voldoende vrijwilligers; mogelijkheden voor respijtzorg in de eigen omgeving en afstemming van het activiteitenprogramma op reeds bestaande activiteiten voor ouderen. 4. Resultaten 1. Een goed draaiend geheugensteunpunt in Epe (2014) en Brummen (2014 / 2015). Er worden activiteiten georganiseerd in vijf verschillende categorieën. In het eerste jaar worden de activiteiten 200 keer bezocht. Het tweede jaar loopt dit in Epe op tot 300 bezoeken. 2. Structurele contacten tussen het lokale Geheugensteunpunt en minimaal 10 sleutelfiguren in maatschappelijke (vrijwilligers)organisaties in Apeldoorn, Epe en Brummen, gericht op voorlichting, afstemming en werving vrijwilligers. 3. Lokale inbedding van het Netwerk Dementie in Epe en Brummen. Goede samenwerking met de eerste lijn (m.n. huisartsen, maar ook fysiotherapie en psychologen); afspraken over doorverwijzing en informatieverspreiding. Waar aanwezig samenwerking met de Alzheimer Cafés. 4. Beschrijving van methodieken en een handreiking voor het opzetten van geheugensteunpunten (2014). 5. De werkwijze van het Geheugensteunpunt is bekend bij Gelderse gemeenten en zorgaanbieders. Geïnteresseerden hebben informatie gekregen via een werkconferentie. Stimulering van en advisering bij opstart nieuwe Geheugensteunpunten in Gelderland door het ter beschikking stellen van kennis en informatie. ( 2015) 7

8 5. Plan van Aanpak Voorbereidingen in 2013 Het Netwerk Dementie Oost-Veluwe heeft in 2013 het besluit genomen om de Geheugensteunpunten uit te rollen. Vervolgens zijn de mogelijkheden hiertoe onderzocht. Het kernteam van het Netwerk Dementie is op zoek gegaan naar subsidiemogelijkheden en naar nieuwe samenwerkingspartners. Aansluitend zijn samenwerkingsafspraken gemaakt met SWO/E (Welzijn &ondersteuning Epe) en, in een latere fase, Welzijn Brummen. Het project wordt van onderaf opgebouwd om de benodigde betrokkenheid te creëren. De coördinatie is in handen van de ketenregisseur van het Netwerk Dementie Oost-Veluwe. De coördinator van het Geheugensteunpunt in Apeldoorn is beschikbaar om kennis en kunde over te dragen. Financiering (structureel) vanuit de WMO, conform de manier waarop dit geschiedt in Apeldoorn, is voor ons een gelangrijk doel om te verwezenlijken. Hiervoor worden gemeenten bezocht, geïnformeerd en geënthousiasmeerd Opzetten van een geheugensteunpunt in Epe Onderzoek naar mogelijkheden voor aansluiting bij wijkgericht werken en andere vormen van lokale inbedding. Samenwerking met lokale ouderenbond(en) en SBOG ter versterking van de bekendheid en inbedding in de lokale omgeving. Onderzoeken van de mogelijkheid om ouderenbezoekers in te zetten voor signalering en doorverwijzing. Samenwerking met Sociale wijkteams en ontmoetingspunten in de wijk. Organiseren van activiteiten gericht op ontmoeting, voorlichting, informatie en advies en algemene doe-activiteiten. Minimaal 10 bijeenkomsten per categorie. Daarnaast start van 3 gespreksgroepen. Evaluatie Geheugensteunpunt Apeldoorn Meting van klanttevredenheid (onderzoek vanuit cliëntenperspectief) en onderzoek naar ervaringen bij stakeholders. Inventariseren van mogelijkheden voor verbetering van de Geheugensteunpunt(en). Hieronder de mogelijkheden voor bereik allochtone ouderen. Ontwikkelen van een handleiding. Literatuuronderzoek. Beschrijving van het format en de achterliggende keuzes. Beschrijving proces van het opzetten van het Geheugensteunpunt. Omschrijven do s en don ts, gebaseerd op de ervaringen van het geheugensteunpunt in Apeldoorn en het nieuwe steunpunt in Epe. Ontwikkelen van een methodiek voor toepassing van de uitbreidingsset dementie bij het bordspel Een Steekje Los. 3 pilots in spelgroepen en schrijven van een handleiding. 8

9 Voorbereiden van opstart Geheugensteunpunt in Brummen in Verspreiding van resultaten Mailing aan alle Gelderse gemeenten en organisaties die zich bezig houden met ouderen Opzetten van een geheugensteunpunt in Brummen Idem aan de werkwijze in Epe in 2014, met invoering van wijzigingen n.a.v. de evaluatie. Evaluatie Geheugensteunpunt Epe Onderzoek vanuit cliëntenperspectief naar functioneren Geheugensteunpunt Epe. Evaluatie samenwerking en tevredenheid lokale organisaties. Verbeterpunten uitwerken, uitproberen en beschrijven. Bijstellen handleiding Werkconferentie Organiseren van een werkconferentie voor gemeenten, zorginstellingen en belangenorganisaties. In samenwerking met Alzheimer Nederland. Onderwerp: Geheugensteunpunten en beginnende dementie. Ter beschikking stellen van de handleiding voor gemeenten, organisaties en instellingen in Gelderland die zich bezig houden met ouderenzorg. Geven van voorlichting en lezingen tijdens 8 bijeenkomsten voor ouderenzorg. Advisering over opstarten geheugensteunpunten in 5 andere Gelderse gemeenten (1 gesprek gratis, daarna tegen betaling). 9

10 6. Samenwerkingspartners en organisatie Dit project is een initiatief van het Netwerk Dementie Oost-Veluwe, met ondersteuning van Zorgbelang Gelderland. Voor een compleet overzicht van onze doelstellingen, inzet en activiteiten van het Netwerk verwijzen wij u naar Visiedocument Netwerk Dementie Oost-Veluwe en Regionaal Ketenplan Dementie Oost-Veluwe Omdat het Netwerk Dementie Oost-Veluwe geen rechtspersoon is, vindt de aanvraag namens het Netwerk plaats door één van de aangesloten partners, namelijk Atlant, als zijnde voorzitter van het Netwerk Dementie. Deze organisatie treedt op als penvoerder. Het Netwerk Dementie Oost-Veluwe is beslissingsbevoegd en blijft inhoudelijk verantwoordelijk, waardoor de uitgangspunten worden gewaarborgd en de korte lijnen vanuit het Netwerk optimaal ingezet worden. De projectleiding is in handen van de ketenregisseur van het Netwerk Dementie Oost-Veluwe. Zij rapporteert aan het Netwerk. Voor het opstarten van een Geheugensteunpunt in Epe en Brummen wordt in elke plaats een projectmedewerker gezocht, waarbij het hebben van een lokaal netwerk een belangrijke functie-eis is. De coördinator van het Geheugensteunpunt in Apeldoorn is beschikbaar om kennis en kunde over te dragen. Zorgbelang Gelderland ondersteunt waar nodig en waarborgt, samen met Alzheimer Nederland Oost-Veluwe, de onafhankelijkheid van de kwaliteitstoetsing en de inbreng van het cliëntenperspectief. Voor de financiële afwikkeling en rapportages wordt gebruik gemaakt van de kennis en mogelijkheden van een van de netwerkpartners die voor elk van de drie (op te zetten) Geheugensteunpunten als kasbeheerder optreden. Netwerkpartners in de regio Oost-Veluwe Per 1 juli 2013 Alzheimer Nederland afd. Oost-Veluwe, patiëntenbelangenorganisatie Atlant Zorggroep, zorginstelling De gemeente Apeldoorn De Goede Zorg, zorginstelling De Woonmensen, wooncoöperatie en zorginstelling Gelre ziekenhuizen GGNet, geestelijke gezondheidszorg Hanzeheerd, zorginstelling Huisartsen Vereniging Apeldoorn e.o. RIWIS, zorg en welzijn Stichting de Kap, samenwerkende steunpunten mantelzorg Regio Oost-Veluwe Talma Borgh, woon- en zorgcentrum Thuiszorg Beers, thuiszorginstelling Viattence, zorginstelling Vérian, thuiszorgorganisatie Wisselwerk, maatschappelijke welzijnsorganisatie Woonzorg Unie Veluwe, zorginstelling Zorggarant, thuiszorginstelling Zorggroep Apeldoorn e.o., zorginstelling 10

11 Lokale participanten in Epe en Brummen Voor de lokale uitrol hebben een aantal netwerkpartners aangegeven te willen investeren in menskracht en daarbij tevens een startbijdrage (zie bijlage) te willen leveren. Voorwaarde voor het slagen van de projecten is de ondersteuning vanuit de Gemeenten. Na de startperiode hoort het Geheugensteunpunt thuis in de WMO-voorziening en dient vanuit deze invalshoek te worden gefinancierd. Voor de in 2014 en 2015 op te richten Geheugensteunpunten binnen de regio Oost-Veluwe wordt een samenwerking aangegaan met lokale partijen. Voor 2015 gebeurt dit ook bij uitbreiding in Gelderland buiten de regio Oost-Veluwe. Zorgbelang Gelderland ondersteunt waar nodig dit project van uitrol van de Geheugensteunpunten. De lokale partners die tot nu toe zijn benaderd en die zich willen inzetten voor dit project zijn: Alzheimer Nederland, afdeling Oost Veluwe / Epe en Brummen Viattence, zorgorganisatie / Epe Woonzorgunie Veluwe, zorgorganisatie / Epe SWO/E, Welzijn / Epe Vérian, thuiszorgorganisatie / Epe en Brummen RIWIS, zorgorganisatie / Brummen Welzijn Brummen / Brummen In ondertekende toezeggingen hebben de organisaties aangegeven op welke wijze zij (financieel en/of in natura) een bijdrage kunnen en willen leveren. Deze toezeggingen maken onderdeel uit van dit plan en zullen worden toegevoegd bij de subsidieaanvraag. 11

12 7. Begroting project uitrol geheugensteunpunt Samenvatting Totale kosten Projectleider / ketenregiseur 4 uur per week Coordinator VVT-schaal uur per week ,00 Coordinator VVT-schaal uur per week ,00 Vrijwilligersvergoedingen scholing en onkosten 2.000, ,00 Projectondersteuning vanuit de organisaties op basis van jaarlijks 40 uur per organisatie 9.000, ,00 Ondersteuningsactiviteiten Evaluatie en meting klanttevredenheid 1.000, ,00 Ontwikkeling handleiding 3.500, ,00 Verspreiding materiaal 1.000,00 Advisering 1.000,00 Huisvestingskosten 6.000, ,00 Algemene kosten Telefoonkosten 500,00 500,00 PR/communicatie/folders 1.500, ,00 Website 1.000, ,00 Automatisering 500,00 500,00 Verzekeringspremies 500,00 500,00 Afschrijvingskosten Inventaris en dergelijke 2.500, ,00 Werkconferentie 2.000, ,00 Activiteiten Algemeen / Doe 2.000, ,00 Ontmoeting 1.000, ,00 Voorlichting 2.000, ,00 Informatie en advies 1.500, ,00 Gespreksgroepen 4.000, ,00 Totaal Totaal begroting 2014 en , , ,00 Eigen inbreng participanten eenmalige 2014 en 2015 financiele bijdrage in natura Woonzorgunie Veluwe Viattence Verian Alzheimer Ned. En afd Oost-VeluweOV Riwis Brummen SWO/E Zorgbelang Welzijn Brummen nog onbekend Totaal Totaal eigen inbreng Totaal begroting 2014 en ,00 Totaal eigen inbreng Gevraagde subsidie ,00 De eigen inbreng van participanten bestaat uit een eenmalige financiële bijdrage van 2.500,00. Jaarlijks besteden zij daarnaast minimaal 40 uur á 35 euro aan het project. Daarnaast brengen ze reis- en onkosten niet in rekening. Dit is verrekend als een bijdrage van 500,00 per jaar per organisatie. De financiële inbreng van Zorgbelang Gelderland is afkomstig van de subsidiefondsen Sluyterman van Loo en RCOAK. De bijdrage is geoormerkt voor het testen van de Dementie-uitbreidingsset van het spel Een Steekje Los en het schrijven van een handleiding voor dit spel. 12