Herstructurering van een familiale onderneming in het kader van familiale opvolging

Transcriptie

1 Faculteit Economie & Management Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Master of Science in de handelswetenschappen VERTROUWELIJK Fiscale Kliniek Herstructurering van een familiale onderneming in het kader van familiale opvolging Masterproef aangeboden door Michèle COPPÉ tot het behalen van de graad van Master of Science in de handelswetenschappen Afstudeerrichting: Fiscale Wetenschappen Promotor: Prof. Tina TACK Copromotor: Peter MEEUWSSEN Academiejaar: Verdedigd in: juni 2013 Hogeschool-Universiteit Brussel, Warmoesberg 26, 1000 Brussel Tel: , Fax: ,

2

3 Hogeschool - Universiteit Brussel Faculteit Economie & Management Masterproef - samenvatting Herstructurering van een familiale onderneming in het kader van familiale opvolging Michèle COPPÉ Opleiding: Handelswetenschappen Afstudeerrichting: Fiscale wetenschappen Type masterproef: rapport Vertrouwelijk: ja / neen Samenvatting 1. Probleemstelling en onderzoeksvraag De globale onderzoeksvraag luidt als volgt: Hoe kan men de herstructurering van een familiale onderneming in het kader van familiale opvolging optimaliseren? Hieraan zijn een aantal onderliggende onderzoeksvragen verbonden: - hoe het ondernemingsrisico afscheiden van het onroerend vermogen? - hoe de bestaande structuur analyseren/optimaliseren/vereenvoudigen? - op welke manier de exploitatie overdragen aan zoon? - hoe de vermogenssituatie analyseren? - welk voorstel tot successieplanning met het oog op gelijke behandeling van beide kinderen? - hoe successierechten vermijden/beperken? - op welke manier wordt de overname door de zoon best gefinancieerd? - zijn er bijzondere acties nodig gelet op de nieuwe regeling waarbij de verkoop van gronden ook aan BTW kan onderworpen zijn? 2. Onderzoeksmethode a. Verantwoording onderzoeksmethode Er werd een onderzoek gevoerd onder de vorm van een fiscale en juridische doorlichting m.b.t. het afscheiden van het ondernemingsrisico van onroerend vermogen: aspecten van zakelijke rechten en de gevolgen in de inkomstenbelasting werden hierbij besproken. Vervolgens werd er een onderzoek naar optimalisatie en vereenvoudiging van de bestaande structuur d.m.v. analyse van de structuur gevoerd: welke vormen van optimalisatie bestaan er, waarom kiezen voor een bepaalde vorm en wat zijn de gevolgen hiervan in de inkomstenbelasting. Ook de overdracht van de exploitatie aan hun zoon in combinatie met de algehele successieplanning met gelijke behandeling voor alle kinderen werd onderzocht. Er werd onderzocht welke vormen van successieplanning mogelijk zijn in het kader van gelijke behandeling beide kinderen, welke fiscale gevolgen er verbonden zijn aan de optimalisatie en welke juridische mogelijkheden er bestaan er voor financiering door zoon. Tot slot werd er een onderzoek gevoerd naar eventuele bijzondere acties die nodig zijn, gelet op de nieuwe regeling waarbij de verkoop van gronden ook aan BTW kan onderworpen zijn. De gevolgen betreffende registratierechten en BTW werden hier toegelicht alsook in welke context ondernemingen kiezen voor toepassing van de nieuwe BTW-regeling.

4 Hogeschool - Universiteit Brussel Faculteit Economie & Management Masterproef - samenvatting Het uiteindelijke doel bestond erin voldoende accurate en actuele kennis over deze materie te verwerven om gefundeerde/kritische uitspraken te kunnen doen en aan de hand hiervan relevante antwoorden te formuleren op de onderliggende onderzoeksvragen. b. Verzameling en verwerking van de gegevens Het onderzoek ging initieel van start met een eerste literatuurstudie voor het vormen van een gepaste onderzoekscontext. Er werd doelgericht opgezocht in de verschillende databases die aangereikt worden via hubrussel.net. Een logische volgende stap waren de wetteksten. Aan de hand hiervan ben ik in de aangereikte databanken op zoek gegaan naar het administratief standpunt (circulaires, parlementaire vragen, arresten van het Hof van Cassatie, rulings, ). Bij de verwerking van de gegevens werd keer op keer getoetst of de ondernomen acties onder de anti-rechtsmisbruikbepaling van art. 344 WIB 1992 vielen. Verder werd er ook gebruik gemaakt van de BTW-handleiding voor de nieuwe regeling waarbij de verkoop van gronden ook aan BTW onderworpen kan zijn. Wat de familiale opvolging betrof, heb ik het successierecht uitvoerig besproken. Aangezien er met ingang van 2012 een aantal belangrijke wijzigingen doorgevoerd zijn betreffende deze belasting, was ik verplicht om deze materie zowel vanuit een historisch als hedendaags oogpunt te benaderen. Ook de veranderingen vanaf 2012 bij het registratierecht wat betreft de schenking van een familiebedrijf, komen aan bod. 3. Bevindingen en besluiten In een eerste fase wordt het onroerend vermogen afgescheiden van het ondernemingsrisico. Dit gebeurt door de projectactiviteit van Moore-Andress NV over te dragen naar M.A. Project Ontwikkeling BVBA. Ook in het kader van de nieuwe BTW-regeling zal het onroerend vermogen afgescheiden worden van het ondernemingsrisico: er wordt gewerkt met een afzonderlijke gronden exploitatievennootschap. Met de oprichting van de familiale holding M.A. Holding Comm.VA worden er bovendien ook nog een reeks voordelen gegenereerd die ertoe bijdragen het ondernemingsrisico te beperken. Bovendien is het afzonderen van het vastgoed ook aangewezen in de optiek van de herschikking van het familiaal vermogen om de opvolging door zoon James optimaal te laten verlopen. In een tweede fase wordt onderzocht hoe de optimalisatie en de vereenvoudiging van de bestaande structuur gerealiseerd kan worden. Eerst wordt de familiale holding M.A. Holding Comm.VA opgericht door een inbreng van de aandelen van M.A. Project Ontwikkeling BVBA en Moore-Andress NV. Om de gelijkheid tussen broer en zus te bewaren wordt er een som geld aan Daniela geschonken zodat broer en zus bij de oprichting gelijk vertegenwoordigd zijn. De voorkeur gaat uit naar de oprichting van een Comm.VA aangezien Roger graag de touwtjes achter de schermen in handen houdt. Een Comm.VA is immers een prima controlevehikel waarbij zaakvoerder Roger onafzetbaar is en over een vetorecht beschikt. Bovendien zijn er aan een holding een resem belastingvoordelen verbonden zoals de DBI, de vrijstelling van meerwaarden op aandelen, de vrijstelling van RV en de vrijstelling van registratierecht. Vervolgens worden de aandelen van M.Resto BVBA verkocht aan de holding. Omwille van de zeer recente oprichting van het restaurant is er immers nog geen meerwaarde gecreëerd die belastbaar is.daarna vindt er een geruisloze fusie plaats tussen Moore-Andres NV en HAF BVBA. Bij een dergelijke fusie komt de meerwaarde die gerealiseerd wordt bij de verkoop van

5 Hogeschool - Universiteit Brussel Faculteit Economie & Management Masterproef - samenvatting de gronden in HAF BVBA in aanmerking voor gespreide taxatie. Bovendien kan bij de overname van de gronden door Moore-Andress NV de meerwaarde wederbelegd worden in het restaurantgebouw. Middels voorgaande geruisloze fusie zijn Moore-Andress NV en HAF BVBA zonet samengevoegd. In het kader van de nieuwe BTW-regeling zijn er echter twee afzonderlijke vennootschappen nodig. Aangezien bovenstaande fusie ingegeven was om de meerwaarde op de grond gespreid te kunnen belasten, moet er een nieuwe grondvennootschap opgericht worden voor BTW-doeleinden. Vandaar dat M.A. grond BVBA opgericht wordt. Als laatste stap van de tweede fase wordt de projectactiviteit van Moore-Andress NV afgesplitst naar M.A. Project Ontwikkeling BVBA middels een partiële splitsing. Een partiële splitsing is immers, in tegenstelling tot het uitdovingsscenario, een plossing op korte termijn. De derde fase omvat het onderzoek naar de overdracht van de exploitatie naar zoon James in combinatie met een algehele successieplanning met gelijke behandeling van beide kinderen. Aangezien de aankoop van aandelen middels een holdingvennootschap duidelijk meer fiscaalvriendelijk is dan de aankoop van de aandelen in de hoedanigheid van natuurlijk persoon, richt James een eigen holding MJ Holding BVBA op. Bovendien bevindt de activiteit zich onder de holding waardoor de aandelen kunnen verkocht worden zonder dat de ouders getaxeerd worden op een aanmerkelijk belang. Door het afzonderen van het patrimonium in een eerdere fase kan James de activiteit probleemloos overnemen aangezien de overnameprijs beperkt wordt tot de activiteit. Door de Comm.VA in te plannen als overkoepelende holding boven de onderliggende vennootschappen, kan men deze inschakelen als instrument voor successieplanning. Eén van de controletechnieken die ingebouwd zijn is het voorbehoud van vruchtgebruik van de aandelen van de holding. Enkel de blote eigendom wordt dus aan zoon James en dochter Daniela geschonken. Op deze manier behouden de ouders de dividenden die de holding uitkeert. De holding komt zowel voor haar participatie in M.Resto BVBA als haar participatie in Moore-Andress NV in aanmerking voor de gunstregeling. Aangezien Daniela en James elk de helft van de holding en daarmee dus de helft van het vermogen verwerven, wordt de gelijkheid tussen broer en zus bewaard.de hele overdracht wordt fiscaal geoptimaliseerd door de blote eigendom tijdig aan de kinderen te schenken voor een Belgische notaris en waarbij er maximaal beroep wordt gedaan op de nieuwe gunstregeling. In de vierde en teven laatste fase wordt onderzocht of er bijzondere acties nodig zijn in het kader van de nieuwe BTW-regeling. Aangezien het gros van het cliënteel bestaat uit particulieren zonder recht op aftrek, is het aangewezen om in de toekomst te werken met een afzonderlijke grondvennootschap M.A. grond BVBA en een afzonderlijke projectvennootschap M.A. Project Ontwikkeling BVBA.

6

7 Woord vooraf Deze masterproef is tot stand gekomen gedurende mijn masterjaar Handelswetenschappen aan de Hogeschool- Universiteit Brussel. Ik heb dit werk slechts kunnen realiseren dankzij de niet-aflatende steun van verschillende mensen. Bijzondere dank gaat uit naar mijn bedrijfspromotor Peter Meeuwssen : voor het aanreiken van mijn thesis onderwerp, het verstrekken van de bijhorende informatie en kritische evaluatie van mijn teksten. Bovendien heeft hij mij ook gepast begeleid bij de uitwerking van het geheel. Mijn thesis was nooit tot stand kunnen komen zonder zijn medewerking en vlotte bereikbaarheid. Daarnaast ben ik uiteraard ook mijn HUB promotor, professor Tina Tack, zeer dankbaar voor haar zeer gedetailleerde bemerkingen bij de ingeleverde teksten. Bovendien zette zij mij ook op het juiste spoor en heb ik op haar advies een aantal seminaries van de Fiscale Hogeschool ingekeken die mij een heel eind op weg geholpen hebben. Mevrouw Tack had mij ook aangeraden om de specifieke deelvragen te laten nalezen door de daarin gespecialiseerde professoren. Bij deze wens ik ook professor Eddy Debruyne te bedanken voor het nakijken en becommentariëren van het BTW- gedeelte van dit werk. De medewerkers van het stage kantoor verdienen ook een vermelding voor hun gulle medewerking. Ik kon namelijk tijdens mijn stageperiode met zeer specifieke vragen terecht bij de daarin gespecialiseerde aanwezigen. Vervolgens wens ik ook het stage bedrijf zelf, Moore Stephens & Verschelden, te bedanken voor het ter beschikking stellen van hun computer- en netwerkinfrastructuur in hun vestiging te Antwerpen. Tot slot wens ik mijn ouders en mijn vriend te bedanken voor hun niet-aflatende steun en oneindige geduld gedurende het voorbije academiejaar. Michèle Coppé Bonheiden, 12 mei

8 6

9 Inhoudsopgave Samenvatting... 1 Woord vooraf... 5 Overzicht van alle schema s en tabellen Overzicht van bijlagen Lijst van gebruikte afkortingen Inleiding I. Analyse van de huidige structuur M.Resto BVBA M.A. Projectontwikkeling BVBA Moore- Andress NV Houses Are Forever BVBA M.A. Grond BVBA Onroerend vermogen II. Onderzoek naar het afscheiden van het ondernemingsrisico van het onroerend vermogen Problematiek casus Het onroerend vermogen afscheiden van het ondernemingsrisico A. Afsplitsen van projectactiviteit van patrimonium B. De gronden afscheiden van het ondernemingsrisico Het ondernemingsrisico beperken Synthese van de resultaten van het onderzoek Conclusie III. Onderzoek naar de optimalisatie en vereenvoudiging van de bestaande structuur Anti- rechtsmisbruikbepaling A. Oude versus nieuwe anti- rechtsmisbruikbepaling B. Fiscaal misbruik Objectief element Subjectief element C. Bewijslast Oprichting van een holding door inbreng van M.A. Projectontwikkeling BVBA en Moore- Andress NV A. Oprichten van een holding Gelijkheid tussen broer James en zus Daniela Theorie B. Rechtsvorm holding Rechtspersoonlijkheid Handelsvennootschappen met rechtspersoonlijkheid Aandelen op naam Keuze handelsvennootschap Volkomen rechtspersoonlijkheid? Voordelen Comm.VA Synthese van de resultaten van het onderzoek Conclusie C. Fiscale, administratieve en organisatorische voordelen van een holding DBI Taxatievoorwaarde

10 2 Minimum participatie voorwaarde Permanentievoorwaarde Vrijstelling van meerwaarden op aandelen Aftrekbaarheid interestlasten of thin capitalization Bronheffing op winstuitkeringen Vrijstelling van registratierechten bij inbreng van aandelen Interne meerwaarden D. Inbreng van de aandelen van M.A. Project Ontwikkeling BVBA en Moore- Andress NV Voorwaarden inbreng van aandelen E. Voordelen holdingstructuur Verkoop van de aandelen van M.Resto BVBA aan de opgerichte holding A. Anti- rechtsmisbruikbepaling B. Fiscaal Registratierechten Personenbelasting naar aanleiding van intern gerealiseerde meerwaarden C. Synthese van de resultaten van het onderzoek D. Conclusie Verkoop van de aandelen HAF BVBA aan holding of geruisloze fusie tussen Moore- Andress NV en HAF BVBA A. Mogelijkheid 1: verkoop van aandelen HAF BVBA aan de holding Anti- rechtsmisbruikbepaling Fiscaal Registratierechten BTW Vennootschapsbelasting op eventuele meerwaarde bij verkoop B. Mogelijkheid 2: geruisloze fusie Theorie Procedure Fiscaal aspect Registratierechten BTW Vennootschapsbelasting Meerwaarde bij verkoop van de gronden C. Synthese van de resultaten van het onderzoek D. Conclusie Oprichting van een nieuwe grondvennootschap A. Grondvennootschap M.A. grond BVBA Afsplitsing van de activiteit naar M.A. Projectontwikkeling BVBA A. Inbreng van een bedrijfstak Fiscaal aspect Vennootschapsbelastingen Registratierechten BTW Kanttekening bij inbreng van een bedrijfstak B. Partiële splitsing Begrip Toepassing Fiscaal aspect Vennootschapsbelasting BTW Registratierechten C. Ruling in verband met partiële splitsing Theorie Procedure Fiscaal aspect Nut van een ruling D. Uitdovingsscenario

11 1. Theorie Procedure Fiscaal aspect E. Synthese van de resultaten van het onderzoek F. Conclusie IV. Onderzoek naar de overdracht van de exploitatie aan de zoon in combinatie met algehele successieplanning met gelijke behandeling kinderen Voorbereiding van de structuur op de overname door de zoon A. Reeds ondernomen stappen B. Nog te ondernemen stappen Oprichten eigen holding C. Conclusie Analyse van de vermogenssituatie en voorstel tot successieplanning A. Behoud van controle in Comm.VA B. Voorbehoud van vruchtgebruik C. Schenken blote eigendom D. Gunstmaatregelen Situatie voor 1 januari Situatie na 1 januari E. Familiale onderneming of vennootschap Familiale onderneming Familiale vennootschap Conclusie F. Voorwaarden gunsttarieven Participatievoorwaarde Activiteitsvoorwaarde Voorwaarde van reële economische activiteit G. Holdingvennootschap M.A. Holding Comm.VA M. Resto BVBA Moore- Andress NV Wat als Moore- Andress NV niet in aanmerking zou komen? Conclusie H. Cijfervoorbeelden Moore- Andress NV komt niet in aanmerking voor gunstregeling Moore- Andress NV komt wél in aanmerking voor de gunstregeling I. Synthese van de resultaten van het onderzoek J. Conclusie K. Voorstel tot successieplanning Fiscaal aspect van het schenken van aandelen De gunstregeling Registratierechten/schenkingsrechten Successierechten Voorwaarden gunstregeling Fiscale woonplaats Administratieve voorwaarden Procedure Formaliteiten Voorwaarden na schenking Artikel 7 Vl.W.Succ Methode van schenken Hand- of bankgift van aandelen aan toonder Notariële schenking Anti- rechtsmisbruikbepaling Synthese van de resultaten van het onderzoek Conclusie

12 V. Onderzoek naar eventuele bijzondere acties gelet op de nieuwe BTW- regeling Overdracht van een nieuw gebouw en bijhorend terrein onder de nieuwe BTW- regeling A. Voor 1 januari B. Vanaf 1 januari C. Voorwaarden nieuwe BTW- regeling Voorwaarde 1: bijhorende terrein Voorwaarde 2: eenzelfde persoon Voorwaarde 3: overdracht D. Gunstregimes Het abattement De meeneembaarheid Gevolgen van de nieuwe BTW- regeling voor de meeneembaarheid Huidige situatie Hoedanigheid koper A. Particuliere koper B. BTW- plichtige C. Conclusie Bijzondere actie A. Afzonderlijke grond- en exploitatievennootschap B. Recht van opstal C. Houding BTW- administratie Fiscaal aspect A. Registratierechten B. BTW Synthese van de resultaten van het onderzoek Conclusie VI. Algemeen besluit van het onderzoek VII. Literatuurlijst VIII. Bijlagen

13 Overzicht van alle schema s en tabellen Schema s Schema 1 dividenduitkering aan holding p.21 + p.37 Schema 2 partiële splitsing p.53 Schema 3 hoedanigheid koper p.90 Tabellen Tabel 1 aandelenbezit p.15 Tabel 2 verspreiding vastgoed p.16 Tabel 3 synthese ondernemingsrisico p.22 Tabel 4 inbreng van aandelen in holding p.27 Tabel 5 (on) volkomen rechtspersoonlijkheid p.29 Tabel 6 NV versus BVBA p.29 Tabel 7 CVBA versus Comm.VA p.30 Tabel 8 inbreng aandelen in holding versus verkoop aandelen aan holding p.41 Tabel 9 synthese verkoop aandelen versus geruisloze fusie p.49 Tabel 10 partiële splitsing p.54 Tabel 11 uitdovingsscenario p.59 Tabel 12 synthese uitdovingsscenario versus partiële splitsing p.60 Tabel 13 successierechten en registratierechten voor en na 1 januari 2012 p.64 Tabel 14 voorbeeld 1 successierechten p.70 Tabel 15 voorbeeld 2 successierechten p.71 Tabel 16 zonder volledige gunstregeling versus met volledige gunstregeling p.71 Tabel 17 Nederlandse notaris versus Belgische notaris project- en grondvennootschap p.78 Tabel 18 project- en grondvennootschap p.87 Tabel 19 recht van opstal versus recht van erfpacht p.87 11

14 12

15 Overzicht van bijlagen I. Huidige structuur p.107 II. Stap 1: Oprichting holding door inbreng aandelen M.A. Project Ontwikkeling p.108 BVBA en Moore-Andress NV Stap 2: Verkoop van de aandelen M.Resto BVBA aan de holding III. Structuur na stap 1 & 2 p.109 IV. Stap 3: Geruisloze fusie Moore-Andress NV en Houses Are Forever BVBA p.110 V. Structuur na stap 3 p.111 VI. Stap 4: Oprichten nieuwe grondvennootschap M.A. grond BVBA p.112 Stap 5: Afsplitsing projectontwikkeling naar M.A. Project Ontwikkeling BVBA VII. Structuur na stap 4 & 5 p.113 VIII. Overzicht van de inkomstenstromen p.114 IX. Overname activiteit door zoon James p.115 X. Structuur na overname p.116 XI. Schenking blote eigendom van de holding p.117 XII. Uiteindelijke structuur na volledige planning p.118 XIII. Schema gunsttarief p.119 XIV. Stageverslag p

16 14

17 Lijst van gebruikte afkortingen Art. Artikel Br.W.Reg. Brussels Wetboek der Registratierechten, -Hypotheek en Griffierechten BVBA de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid 1 Comm.VA de commanditaire vennootschap op aandelen 2 CVBA de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid dbi definitief belaste inkomsten dbi-stelsel het stelsel van de definitief belaste inkomsten EER Europese Economische Ruimte FOD Federale Overheidsdienst Financiën KB koninklijk besluit md-richtlijn moeder- dochterrichtlijn NV de naamloze vennootschap 3 RV roerende voorheffing WIB Wetboek van de Inkomstenbelasting Vl.W.Reg. Vlaams Wetboek der Registratie, -Hypotheek en Griffierechten Vl.W.Succ. Vlaams Wetboek der Successierechten WBTW Wetboek van de Belasting over de Toegevoegde Waarde W.Venn. Wetboek van Vennootschappen 1 C. CHEVALIER, Vademecum Vennootschapsbelasting, Gent, Larcier, 2012, 5. 2 C. CHEVALIER, Vademecum Vennootschapsbelasting, Gent, Larcier, 2012, 5. 3 C. CHEVALIER, Vademecum Vennootschapsbelasting, Gent, Larcier, 2012, 5. 15

18 16

19 Inleiding In een artikel van FBNet Belgium over het economische belang van familiebedrijven in België, wordt gesteld dat familiale ondernemingen kunnen beschouwd worden als de ruggengraat van onze Belgische economie. Meer dan ¾ van de Belgische ondernemingen is namelijk in familiehanden. Deze familiebedrijven zorgen op hun beurt voor 45% van de totale tewerkstelling en 1/3 van het BBP 4. Binnen deze familiale bedrijven is de generatiewissel vaak een heikel punt. Indien er geen schikkingen getroffen worden voor de opvolging binnen het familiebedrijf voor het overlijden van de ouders, kunnen er zowel erfrechtelijke als fiscale problemen ontstaan. Men kan dus stellen dat deze problematiek maatschappelijk relevant is en bijgevolg de nodige aandacht verdient. Deze casus handelt over het echtpaar Moore-Andress dat een familiale onderneming opgestart heeft in de projectontwikkeling, dewelke zij uitgebouwd hebben tot een succesvol bedrijf met een twintigtal werknemers. Deze onderneming bestaat momenteel uit 3 vennootschappen, waarvan één van de vennootschappen beschikt over een aanzienlijk onroerend vermogen. De ouders denken stilaan aan de overdracht van de onderneming naar de volgende generatie, met name hun zoon. De dochter heeft gekozen voor een andere carrière en is niet actief in de onderneming. De ouders wensen een algehele successieplanning met gelijke behandeling voor beide kinderen. De vader heeft recent beslist om een restaurant over te nemen en de dagdagelijkse leiding van de projectontwikkeling in de toekomst over te laten aan zijn zoon James. James is reeds enkele jaren actief in de onderneming en is ook van plan om het familiebedrijf op termijn over te nemen. De inhoud van deze masterproef is bijgewerkt tot en met 12 mei J. LAMBRECHT en V. MOLLY, Het economische belang van familiebedrijven in België, (consultatie 12 februari 2013) 17

20 18

21 I. Analyse van de huidige structuur 5 1. M.Resto BVBA 1. M Resto is een BVBA die recent werd opgericht om de uitbating van het restaurant door de vader in onder te brengen. Het pand waarin het restaurant ondergebracht wordt, is aangekocht door Moore-Andress NV. Het minimumkapitaal van euro 6 dat vereist is bij de oprichting van BVBA, is betaald van het privévermogen van het ouderpaar. 2. M.A. Projectontwikkeling BVBA 2. Deze vennootschap zal na de herstructurering de projectactiviteit verder zetten. Het is de bedoeling dat de zoon op termijn M.A. Projectontwikkeling BVBA overneemt. Daarom moet er gestreefd worden naar een constructie waarbij deze overname zowel fiscaal als financieel haalbaar is. Nieuwe projecten worden vanaf heden hier opgestart. De aandelen van deze vennootschap behoren toe aan het ouderpaar. 3. Moore-Andress NV 3. Deze NV is in de huidige structuur de projectvennootschap en bezit tevens alle aandelen van Houses Are Forever BVBA. De ouders bezitten 4980 van de 5000 aandelen in Moore-Andress NV en de overige 20 aandelen zijn in het bezit van zoon James. Door een eenvoudige berekening kan dit aandelenbezit van de ouders geconverteerd worden naar 996 aandelen van de 1000 aandelen in HAF BVBA. De overige 4 aandelen van deze BVBA zijn in het bezit van James. Aantal aandelen Moore-Andress NV Totaal aantal aandelen Moore-Andress Omrekening (delen door 5) naar aandeelhouderschap Aantal aandelen HAF BVBA Totaal aantal aandelen HAF BVBA NV in HAF BVBA Ouderpaar / Zoon / Tabel 1 aandelenbezit Deze NV zal in de toekomst aangewend worden als familiale patrimoniumvennootschap om de eigendommen, waarvan het niet de bedoeling is om ze op korte termijn te verkopen, in onder te brengen. De keuze voor deze NV als patrimoniumvennootschap ligt voor de hand daar het patrimonium grotendeels in deze vennootschap opgebouwd is. Het is de bedoeling om de bestaande projectgoederen over te hevelen naar de vennootschap die de projectactiviteit zal overnemen. 5 Infra bijlage I. 6 Art. 214 W.Venn. 19

22 4. Houses Are Forever BVBA 7 4. Het ouderpaar heeft een aantal jaar geleden de aandelen van de oorspronkelijke eigenaars van Houses Are Forever BVBA overgekocht. Deze BVBA heeft in het verleden verschillende gronden gekocht aan een zeer gunstige prijs. Het ouderpaar was geïnteresseerd in deze gronden om hier later projecten op te ontwikkelen. Aangezien er bij een eventuele verkoop van de gronden een aanzienlijke meerwaarde gerealiseerd zou worden, werd ervoor geopteerd om de aandelen van HAF BVBA over te laten nemen door de projectvennootschap Moore-Andress NV. Dit heeft natuurlijk tot gevolg dat bij de realisatie van de projecten de meerwaarde gerealiseerd zal worden door HAF BVBA die dan de verschuldigde vennootschapsbelasting zal moeten betalen. Het optimaliseren van deze situatie is een van de aspecten die verder aan bod zullen komen. 5. M.A. Grond BVBA 5. In de nieuwe structuur zal de bestaande grondvennootschap HAF BVBA vervangen worden door een nieuwe grondvennootschap. 6. Onroerend vermogen 6. In de huidige situatie zit het vastgoed verspreid als volgt: Privé privé patrimonium Moore-Andress NV loods + burelen aangewend als kantoor Moore-Andress NV appartement verhuurd aan derden loods + burelen worden verhuurd na renovatie feestzaal Vesper verhuurd aan M. Resto BVBA Houses are forever BVBA gronden worden verkocht door M.A. Projectontwikkeling BVBA Tabel 2 verspreiding vastgoed 7 HAF BVBA 20

23 Het is de bedoeling om in de nieuwe structuur een afscheiding te maken tussen de projecteigendommen voor de projectactiviteit en het patrimonium, welke bestaat uit de te behouden panden. De huidige privépanden blijven privé. Deze opdeling is tevens van belang voor de toekomstige overname van de projectactiviteit door de zoon (infra nr. 89) en de nieuwe BTW-regeling voor de verkoop van nieuwbouwwoning (infra nr.130). 21

24 22

25 II. Onderzoek naar het afscheiden van het ondernemingsrisico van het onroerend vermogen 7. Elke ondernemer, of het nu een particulier of vennootschap is, wordt quasi dagelijks geconfronteerd met risico s die soms zware financiële en verstrekkende gevolgen kunnen hebben op de goede werking van een onderneming. Deze risico s die eigen zijn aan het ondernemen, worden ook wel ondernemingsrisico s genoemd. Als men daarbij nog de huidige economische instabiliteit rekent, is het aangewezen om ervoor te zorgen dat het vastgoedvermogen, wat toch een serieus kapitaal vertegenwoordigt, niet langer onderhevig is aan het ondernemingsrisico. Bovendien is het afzonderen van het vastgoed ook aangewezen in het kader van de herschikking van het familiaal vermogen voor de opvolging door zoon James. 1. Problematiek casus 8 8. Er kan zich een probleem vormen bij Moore-Andress NV, de huidige projectvennootschap. We zien immers dat in deze vennootschap zowel de projectontwikkeling als het patrimonium zit. Als Moore-Andress NV op gebied van projectactiviteit in de problemen komt, kan er ook beslag gelegd worden op alle andere goederen (patrimonium) in het kader van aansprakelijkheid. Bovendien bevinden de gronden zich momenteel (via dochtervennootschap HAF BVBA) ook onder het ondernemingsrisico van de activiteit. Dit is natuurlijk alles behalve wenselijk. Indien zoon James bovendien in de huidige structuur de projectactiviteit overneemt, moet hij ook het patrimonium mee overnemen. Een dergelijke overname is financieel niet haalbaar. 2. Het onroerend vermogen afscheiden van het ondernemingsrisico 9 A. Afsplitsen van projectactiviteit van patrimonium 9. We kunnen deze problematiek oplossen door Moore-Andress NV, dat momenteel optreedt als projectvennootschap, in de toekomst aan te wenden als zuivere patrimoniumvennootschap (infra nr. 74). Op deze manier worden de (privé) eigendommen, waarvan het niet de bedoeling is om ze op korte termijn te verkopen, ondergebracht in een afzonderlijke vennootschap. De keuze voor deze NV als patrimoniumvennootschap ligt voor de hand aangezien het patrimonium grotendeels in deze vennootschap opgebouwd is. Door het onderbrengen van het onroerend goed in een afzonderlijke rechtspersoon ontstaat er een juridisch voordeel aangezien het onroerend goed op deze manier niet langer onderworpen is aan het ondernemingsrisico. Het is de bedoeling om de bestaande projectgoederen en de projectontwikkeling over te hevelen naar de vennootschap die de projectactiviteit zal overnemen (infra nr. 74). Concreet betekent dit een overdracht naar 8 Infra bijlage I. 9 Infra bijlage VI en VII. 23