EP Economie en Praktijk Ketensamenwerking
|
|
- Christel Bakker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 door fotografie publicatiedatum AWM editie : Perica Savanović/SBR : Diversen : 20 maart 2012 : 47 de architectuur voorbij nummer 47 7e jaargang maart/april ,50 Architectenweb Magazine Interview Melanie Schultz van Haegen C2C Inspiratiehuis Europees Nieuwe markten Hernieuwbaar Kurk Galerie Architectuur als beeldende kunst Mode The Exchange Proces Bos Water Weide Samenwerken Infratecture 47
2 116 AWM 47 als middel voor innovatie in de bouw, een pleidooi De huidige voorbeelden van ketensamenwerking in de bouw hebben bijna uitsluitend betrekking op de optimalisatie van bouwprocessen. De vernieuwingen zijn bovendien vaak uitsluitend gerelateerd aan het uitvoeringsproces. Hoe kan ketensamenwerking leiden tot meer significante innovatie? Tekst Perica Savanović/SBR
3 117 AWM 47 wordt zowel in de bouw als in andere sectoren doorgaans geassocieerd met een verbeterde samenwerking tussen de partijen die bij een proces betrokken zijn. In veel sectoren is verbeterde samenwerking ook inderdaad een resultaat op zichzelf. Een voorbeeld hiervan is de transportsector. De primaire activiteit transporteren/leveren vertegenwoordigt daar de directe waarde. Een betere samenwerking genereert daardoor direct resultaat. In de bouw daarentegen is het resultaat (en daarmee de waarde) hoofdzakelijk vertegenwoordigd door een afgeleide van primaire activiteiten: niet het bouwen op zich, maar het gebouwde object. Ook in de bouw leveren de bestaande vormen van ketensamenwerking weliswaar iets op, maar het betreft hier slechts optimalisaties. De complexe uitdagingen in onze gebouwde omgeving, zoals de grote energie- en duurzaamheidkwesties, vragen echter niet zozeer om meer optimalisatie (efficiëntie), maar om meer innovatie (effectiviteit). Wanneer er eenmaal sprake is van innovatie, volgt optimalisatie vaak vanzelf. TWEE KEER ANDERS Om te komen tot innovaties in de bouw is het belangrijk dat de definitie van ketensamenwerking niet ophoudt bij een andersoortige samenwerking tussen traditionele bouwpartijen. Ook het voor ogen hebben van een andersoortig resultaat maakt deel uit van het doel van ketensamenwerking. Het andersoortige van de samenwerking kan
4 118 AWM 47 daarbij omschreven worden als anders dan de traditionele, sequentiële opeenvolging van gescheiden werkzaamheden door verschillende partijen in de keten. Concreet kan zich dit bijvoorbeeld uiten in het opheffen van de scheiding van de huidige rollen en werkzaamheden van/tussen de huidige ketenpartijen. Het kan echter ook leiden tot een verandering van de rollen en werkzaamheden van/tussen de huidige ketenpartijen. Het andersoortige van het resultaat heeft te maken met de beoogde innovaties. De gewenste en nodige verduurzaming van de gebouwde omgeving (in de breedste zin van de term) impliceert dat het resultaat van de samenwerking in de bouw, het gebouw dus, aan niet-gangbare eisen moet voldoen. Deze nieuwe (samenstelling/set van) eisen verandert de eigenschappen van gebouwde objecten; de bestaande voldoen immers niet. Dat heeft als gevolg dat de identiteit van deze objecten noodzakelijkerwijs verandert of moet veranderen. Deze nieuwe objecten ontstaan weliswaar uit bestaande kennis en (deel) Innovatie impliceert een resultaat dat aan nietgangbare eisen voldoet oplossingen, maar kunnen niet enkel daarmee volledig omschreven worden. Hierdoor verandert dus de (technische) omschrijving ervan. De directe consequentie is dat er voor het verbeteren van de resultaten naast procesinnovatie, waar huidige ketensamenwerkingen zich hoofdzakelijk op richten, productinnovatie noodzakelijk is. Product is hierbij een breed omschreven begrip, waar bouwcomponenten, bouwdelen, gebouwen, en zelfs gebieden onder vallen. INTEGRAAL IN PLAATS VAN GEÏNTEGREERD Een vaak gehoorde uitspraak in de praktijk is dat op gebied van productinnovatie alles al bedacht is, waarbij voornamelijk gedoeld wordt op technische (deel)oplossingen. Vanuit dat standpunt ligt de focus al snel op het vinden van de partijen die dit alles kennen en/of ermee kunnen werken, en ze dan beter te laten samenwerken. De stap naar meer significante innovatie zit echter in het integraal ontwikkelen van dit alles. En dat is meer dan enkel het kiezen van geschikte (systeem)onderdelen en het daaruit voortvloeiende proces efficiënt inrichten. moet derhalve niet alleen tot een ander samenwerkingsproces leiden, maar ook tot een ander type objectresultaat. Het effect van een dergelijke ketensamenwerking is dan ook niet alleen in kosten en in tijd uit te drukken. Het effect is vooral zichtbaar in de toegevoegde waarde van het resulterende product. Het lastige is dat die toegevoegde waarde zich niet van te voren laat omschrijven. Hoewel er een duidelijke richtlijn is, is het geen concreet resultaat waarop aangestuurd kan worden. De toegevoegde waarde is immers de innovatie en die is niet van te voren te bepalen. Een voorbeeld waar ketensamenwerking heeft geleid tot contextuele innovatie is het welbekende ministerie van Financiën. Een van de toegevoegde waardes is bijvoorbeeld het atriumdak. Dat kon niet voorafgaand aan het ontwerpproces in de vraagstelling/specificatie worden bepaald. Het was geen omschreven vraag en is pas als het resultaat van de multidisciplinaire kennisinbreng in een integraal ontwerpproces ontstaan. Er is sprake van een integraal resultaat waarbij deeloplossingen worden getransformeerd tot een coherente eenheid. Dit in tegenstelling tot voorbeelden waarbij er slechts sprake is van een geïntegreerd resultaat, waarbij deeloplossingen worden gecombineerd tot een gestapeld geheel. OPTIMALISATIE VOLGT VANZELF UIT INNOVATIE Wanneer partijen openstaan voor innovatie ontstaan vaak als vanzelf optimalisaties. Een grotere efficiëntie is als het ware een bijproduct van effectiviteit. Door op de juiste manier om te gaan met ketensamenwerking, kunnen bijvoorbeeld faalkosten worden vermeden. Faalkosten, alle onnodige kosten, zijn vaak het resultaat van beslissingen die genomen zijn op grond van onvoldoende beschikbare kennis. Dat er op de beslismomenten onvoldoende kennis beschikbaar is, komt voort uit het feit dat traditioneel de belangrijkste keuzes in het begin van een bouwproces genomen worden. De vroege beslismomenten komen voort uit de traditionele benaderingen, waarbij vraagontwikkeling (wat is het precies dat men wil) als een apart traject wordt gezien. Het is een uitsluitend analytische exercitie die als doel heeft een zo goed mogelijk omschreven programma van eisen (functioneel of in detail) te krijgen. Op dat traject volgt sequentieel de oplossingsontwikkeling; een vaak lineaire afstemming van vraag en aanbod. Vanuit deze hiërarchie en de op sequentiële handelingen gebaseerde verhoudingen wordt de integratie van de kennis in de keten tegengewerkt. Omdat bovendien de kaders voor verbetering van samenwerking worden versmald tot optimalisatie en kostenreductie, verlopen eventuele
5 119 AWM 47 Het schilderij Ad Parnassum van Paul Klee laat zien hoe je out-of-the-box kunt denken: a line is a dot that went for a walk veranderingen van de eenmaal vastgestelde koers moeizaam. Dat resulteert vervolgens onder andere in de beruchte faalkosten. Door minder vast te houden aan de traditionele sequentiële afhandeling kan beter worden ingespeeld op eventuele veranderingen in het proces en kunnen faalkosten worden voorkomen. DE ROL VAN DE ARCHITECT De hier omschreven vorm van ketensamenwerking vraagt niet alleen om een andere benadering van de keten. Het vraagt in zekere zin ook om een verandering van de rollen en werkzaamheden van/tussen de huidige schakels in de bouwketen. Om tot innovatieve producten en concepten te komen is integratie van multidisciplinaire kennis nodig. De praktijkvoorbeelden en initiatieven in de bouw beschouwen de innovatiegerichte activiteiten vooralsnog hoofdzakelijk als een black-box. Het inbrengen van kennis wordt daarbij doorgaans vertaald naar het procesmatig kiezen en samenstellen; van producten, bouwwijzen et cetera. Het gebruik van duurzame energiemaatregelen (voor reductie van energieverbruik en/of gebruik van hernieuwbare energiebronnen) illustreert dit treffend. Keuze uit elders ontwikkelde technische deeloplossingen vormen de essentie van zo n proces. De verschillende black-boxen van technische innovaties worden letterlijk op elkaar gestapeld of vaak zelfs pas achteraf als maatregel toegevoegd. Hierdoor worden niet de essenties van deeloplossingen integraal op elkaar afgestemd, ze worden slechts geïntegreerd. Deze gang van zaken kan zelf ook als black-box worden aangeduid. Om een stap verder te komen zijn ketenpartijen nodig die out-of-the-box (kunnen) denken en daarmee bestaande oplossingen en kennis verder (kunnen) transformeren. Een schoen die architecten goed zou moeten passen. Hiervoor is het wel nodig dat zij hun monodisciplinaire ontwerpactiviteiten omzetten in multidisciplinaire ontwikkelactiviteiten. In de wereld van industrieel ontwerpen is deze design thinking-discussie reeds aangezwengeld. Onder andere door Tim Brown (CEO van IDEO) met zijn provocerende uitspraak design is too important to be left to designers (uit zijn boek Change by Integraal ontwerpen is meer dan deeloplossingen integreren Design, 2009). Het is in feite een oproep aan alle ontwerpers om eigen unieke competenties breder in te zetten dan traditioneel gevraagd in de keten van activiteiten. Met design thinking als primaire procesaanpak voor gerichte innovatieontwikkeling biedt ketensamenwerking in de bouw voor architecten mogelijkheden om een bredere rol te spelen in projecten.
Inbo Bouwkunde. Ketensamenwerking De ultieme vorm van werken in multidisciplinair teamverband is voor ons ketensamenwerking. Een samenwerkingsvorm
Ketensamenwerking Inbo Bouwkunde Inbo Bouwkunde heeft talentvolle professionals die ambities hebben om landelijke en stedelijke gebieden in te richten. Onze kracht is om in een professionele omgeving,
Nadere informatieVan Samenhang naar Verbinding
Van Samenhang naar Verbinding Sogeti Page 2 VAN SAMENHANG NAAR VERBINDING Keuzes, keuzes, keuzes. Wie wordt niet horendol van alle technologische ontwikkelingen. Degene die het hoofd koel houdt is de winnaar.
Nadere informatieDESIGN BY PERFORMANCE IS EEN SOFTWARE GEDREVEN METHODE OM DE GEBOUWDE OMGEVING TE OPTIMALISEREN. INZENDING ARC-AWARDS INNOVATIE
DESIGN BY PERFORMANCE IS EEN SOFTWARE GEDREVEN METHODE OM DE GEBOUWDE OMGEVING TE OPTIMALISEREN. INZENDING ARC-AWARDS INNOVATIE IN EXTREEM KORTE TIJD BESLISSINGEN NEMEN OP BASIS VAN FEITEN ARCHITECTONISCH
Nadere informatieVirtual Design & Construction. Sneller, beter, slimmer
Virtual Design & Construction Sneller, beter, slimmer Virtual Design & Construction Sneller, beter, slimmer Royal HaskoningDHV biedt u met Virtual Design & Construction (VDC) een unieke methode om integraal
Nadere informatieOnze Visie op Ketenintegratie en BIM. 27 mei 2011
Onze Visie op Ketenintegratie en BIM 27 mei 2011 Het was op een donderdagmiddag in Vlaardingen Het was op een donderdagmiddag in Vlaardingen Visie op Keten Integratie De bouw kan gewoon niet doorgaan zoals
Nadere informatieWorkspace Design Onderzoeksopzet voor SOZAWE
Workspace Design Onderzoeksopzet voor SOZAWE Datum: 16 december 2010 Ir. Jan Gerard Hoendervanger Docent-onderzoeker Lectoraat Vastgoed Kenniscentrum Gebiedsontwikkeling NoorderRuimte Hanzehogeschool Groningen
Nadere informatieDe student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.
Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen
Nadere informatieBIM 2.0 VANUIT HET PERSPECTIEF VAN EEN AANNEMER WILLEM PEL BALANCE & RESULT. Pioneering BIM werkplaats 27 januari 2012
BIM 2.0 VANUIT HET PERSPECTIEF VAN EEN AANNEMER WILLEM PEL BALANCE & RESULT Pioneering BIM werkplaats 27 januari 2012 Aannemer als de spil in de keten Een aannemer is de verbindende schakel tussen: Creatieve
Nadere informatieDefinities. Welke landschappen men kan onderscheiden. Hoe architectuur is gedefinieerd. Het verschil tussen een registrerende en creatieve benadering.
Definities Essentiële vaardigheden Welke landschappen men kan onderscheiden. Hoe architectuur is gedefinieerd. Het verschil tussen een registrerende en creatieve benadering. Focus op Fotografie: Landschap
Nadere informatieWorkshop Innoveren Monique Blacha Femke van Laarhoven
Workshop Innoveren Monique Blacha Femke van Laarhoven Laten we ons even voorstellen Workshop leiders: Femke van Laarhoven, Nehem KMC Monique Blacha, VMRG/Slimbouwen En wie bent u? Doel van de workshop
Nadere informatieInventief ontwerpen. Appels en..
Inventief ontwerpen Peter van Delden Versie 1.0 April 2015 Herman Kuijkstraat 14 4191 AK Geldermalsen +31 622 201 805 www.deldenadvies.nl Appels en.. Als jij een appel hebt en ik een appel en we ruilen
Nadere informatieInventief ontwerpen. Peter van Delden Versie 1.0 April 2015. +31 622 201 805 www.deldenadvies.nl. Herman Kuijkstraat 14 4191 AK Geldermalsen
Inventief ontwerpen Peter van Delden Versie 1.0 April 2015 Herman Kuijkstraat 14 4191 AK Geldermalsen +31 622 201 805 www.deldenadvies.nl Appels en.. Als jij een appel hebt en ik een appel en we ruilen
Nadere informatieVOOR BESTUREN EN ORGANISATIES. Presentatie door: Caroline Van Cauwelaert, Yellow Window Joep Paemen, Namahn
VOOR BESTUREN EN ORGANISATIES Presentatie door: Caroline Van Cauwelaert, Yellow Window Joep Paemen, Namahn AGENDA WIE ZIJN WIJ? WAT IS SERVICE DESIGN? WAAROM EEN TOOLKIT? EEN CASE IN RIJKEVORSEL? WIE ZIJN
Nadere informatie1: Definities 1 Introductie 2 Landschap 3 Architectuur 7 Samenvatting 9
Inhoud 1: Definities 1 Introductie 2 Landschap 3 Architectuur 7 Samenvatting 9 2: Techniek 11 Introductie 12 Camera 12 Lenzen 13 Accessoires 27 Instellingen 38 RAW/JPEG 45 srgb/adobergb 45 Beeldschermkalibratie
Nadere informatieDe oplossingsruimte dijt oneindig uit
Wat betekent Conceptueel Bouwen u? Een beter beheersbaar proces, meer zekerheid over het eindresultaat en veel minder rompslomp: dat is waar Conceptueel Bouwen staat. Het Netwerk Conceptueel Bouwen ondersteunt
Nadere informatieAgenda. Aanbesteding en innovatie. Hoe krijg je een out-of-the-box oplossing? Legal requirements engineering (LRE)
Aanbesteding en innovatie Agenda Hoe krijg je een out-of-the-box oplossing? Legal requirements engineering (LRE) Stephan Corvers & Aernout Schmidt Inleiding & casus Interview met CEO Game: specificatieproces
Nadere informatieEen eeuw innovatie in de bouw De specifieke rol van de handel en toelevering. Frens Pries, directeur Balance&Result Peter van Heijgen, directeur HIBIN
Een eeuw innovatie in de bouw De specifieke rol van de handel en toelevering Frens Pries, directeur Balance&Result Peter van Heijgen, directeur HIBIN De bouw staat te boek als een weinig innovatieve, conservatieve
Nadere informatieCKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatieKetenintegratie in de woningbouw. Een onderzoek naar de invloed van ketenintegratie op tijd, geld en kwaliteit Door Karin van der Vliet
Ketenintegratie in de woningbouw Een onderzoek naar de invloed van ketenintegratie op tijd, geld en kwaliteit Door Karin van der Vliet Inhoud Waarom? Hoe? Resultaten theorie Resultaten praktijk Conclusie
Nadere informatiePositionering Ketensamenwerking
Positionering Ketensamenwerking Hans Wamelink, Faculteit Bouwkunde, Afdeling Real Estate & Housing 12-4-2011 Delft University of Technology Challenge the future Inhoud Succesfactoren Ketensamenwerking
Nadere informatieIncore Solutions Learning By Doing
Incore Solutions Learning By Doing Incore Solutions Gestart in November 2007 Consultants zijn ervaren met bedrijfsprocessen en met Business Intelligence Alle expertise onder 1 dak voor een succesvolle
Nadere informatieTitel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)
ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014 Invulinstructie: Dit formulier is bedoeld voor afstudeeropdrachten die in een periode van gemiddeld 4 maanden (kunnen) worden uitgevoerd. Voor kortere klussen komt
Nadere informatieStartbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur
Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur Utrecht, 21 oktober 2015 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 RACE programma 6 Sectoranalyse
Nadere informatieExpert meeting geintegreerde contracten
Expert meeting geintegreerde contracten 18-10-2012 Delft University of Technology Challenge the future Programma 15.30-15.45 uur: Opening door de decaan van de faculteit Bouwkunde, prof.ir. Karin Laglas
Nadere informatie[ AFSTUDEERPRESENTATIE ][ JEFFREY TRUIJENS ][ ][ TU DELFT ] BIM NU en BIM MORGEN
[ AFSTUDEERPRESENTATIE ][ JEFFREY TRUIJENS ][ 27-06-13 ][ TU DELFT ] BIM NU en BIM MORGEN 1 INHOUDSOPGAVE Vraagstelling Wat is BIM? Effecten Proces Theoretisch model Intern proces PCS Huidige status BIM
Nadere informatieKetenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos
Ketenregisseur: hoe managet u het schaap met de vijf poten? Technology meets Business dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Inhoud Grote resultaten middels een unieke aanpak Bewezen resultaten in de industriële praktijk
Nadere informatieExamenprogramma CKV havo en vwo. nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Examenprogramma CKV havo en vwo nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Examenprogramma CKV havo en vwo Concept 17 juni 2014 Examenprogramma CKV havo en vwo Concept Versie 17 juni 2014 Het eindexamen
Nadere informatieCompetenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek.
Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek. In de BEROEPSCOMPETENTIES CIVIELE TECHNIEK 1 2, zijn de specifieke beroepscompetenties geformuleerd overeenkomstig de indeling van het beroepenveld.
Nadere informatieOmvangrijke renovatieopgave: traditionele aanpak of one size fits all? 104 juni 2014 duurzaam gebouwd
Omvangrijke renovatieopgave: traditionele aanpak of one size fits all? 104 juni 2014 duurzaam gebouwd Rondetafelgesprek Renovatie De omvangrijke renovatieopgave bereikt een hoogtepunt, aangewakkerd door
Nadere informatieDENC ALGEMEEN DENC TILBURG BOSSCHEWEG 57 POSTBUS 122, 5056 ZL BERKEL ENSCHOT TEL: FAX: DESIGN ENGINEERING CONTRACTING
DESIGN ENGINEERING CONTRACTING WWW.DENC.NL DENC BUSSUM SLOCHTERENLAAN 12 POSTBUS 381 1400 AJ BUSSUM TEL: 035 69 930 99 FAX: 035 69 930 92 DENC TILBURG BOSSCHEWEG 57 POSTBUS 122, 5056 ZL BERKEL ENSCHOT
Nadere informatieInnovatie in de bouwketen. Uitslag extra vragen enquête Monitor Bouwketen
Innovatie in de bouwketen Uitslag extra vragen enquête Monitor Bouwketen Innovatie in de bouwketen Het auteursrecht voor de inhoud berust geheel bij de Stichting Economisch Instituut voor de Bouw. Overnemen
Nadere informatieWat bespreken we vandaag?
Wat bespreken we vandaag? Kennismaking met de BNA Waarom is er een beroepservaringsperiode? Hoe is de beroepservaringsperiode geregeld? De nieuwe realiteit in de architectenbranche Hoe slaan we ons er
Nadere informatieUW BETROUWBARE PARTNER IN TOEGANGS EN BEVEILIGINGS- OPLOSSINGEN
AXA PARTNER PROGRAMMA Architecten UW BETROUWBARE PARTNER IN TOEGANGS EN BEVEILIGINGS- OPLOSSINGEN HET AXA PARTNER PROGRAMMA IS ER VOOR U Utiliteitsgebouwen en woningen bouwen brengen de verschillende onderdelen
Nadere informatieVISIEDOCUMENT INFORMATIEMANAGEMENT Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio
VISIEDOCUMENT INFORMATIEMANAGEMENT Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio Mark Timmermans Versie 1.0 1. Inleiding De Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio (OOZ) is het bevoegd gezag van een
Nadere informatieBIM voor een éénmanszaak
BIM voor een éénmanszaak Binnen de disciplines architectuur, engineering en constructie (AEC) is een revolutie op kousenvoeten aan de gang. Terwijl eerder het inruilen van de tekenplank voor de digitale
Nadere informatieRuimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE
Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen De maatschappij van morgen is fundamenteel anders dan die van gisteren. De wereld wordt kleiner door
Nadere informatie10 Innovatielessen uit de praktijk 1
10 Innovatielessen uit de praktijk 1 Geslaagde gastoudermeeting levert veel ideeën op voor innovatie! Wat versta ik onder innoveren? Innoveren is hot. Er zijn vele definities van in omloop. Goed om even
Nadere informatievanuit de technische en organisatorische omgeving, werk-verdeling, budget, planning, en hergebruik van componenten. Het documenteren van SA dient
9 Samenvatting Software heeft vooruitgang in veel vakgebieden mogelijk gemaakt en heeft een toenemend invloed op ons leven en de samenleving in zijn geheel. Software wordt gebruikt in computers, communicatienetwerken,
Nadere informatieGedeelde smart, halve smart? Over samenwerken in de bouw
Gedeelde smart, halve smart? Over samenwerken in de bouw mr. Marijn Nuijens PlasBossinade Legal Updates 8 oktober 2015 Faalkosten Krijgen we maar niet omlaag in de bouw. Al jarenlang 5 tot 35% van alle
Nadere informatieDigitale cultuur als continuüm
Digitale cultuur als continuüm Samenvatting Activiteitenplan 2017-2020 Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) Den Haag, 31 januari 2016 1/5 1. Vooraf Deze samenvatting is gebaseerd op de subsidieaanvraag
Nadere informatieEEN BIM ALS AANBESTEDINGSDOCUMENT
EEN ALS AANBESTEDINGSDOCUMENT met 1/ 38 P5 presentatie EEN ALS AANBESTEDINGSDOCUMENT met van kosten en kwaliteit met 2/ 38 EEN ALS AANBESTEDINGSDOCUMENT Aanleiding met 3/38 EEN ALS AANBESTEDINGSDOCUMENT
Nadere informatieTIPS VOOR SUCCESVOL RESULTAATGERICHT SAMENWERKEN
TIPS VOOR SUCCESVOL RESULTAATGERICHT SAMENWERKEN Bouwlokalen 2015 Remco Spiering September/oktober 2015 PROGRAMMA 1. Introductiefilm RGS 2. RGS in vogelvlucht 3. Beschikbare informatie/hulpmiddelen 4.
Nadere informatieTECHNISCH BEHEER. Zorgeloze kwaliteit. vandorp.eu
TECHNISCH BEHEER Zorgeloze kwaliteit TECHNISCH BEHEER Onze samenleving verandert snel. Waar in het verleden volstaan kon worden met een eenvoudig inspanningscontract voldoet dit veelal niet meer aan de
Nadere informatieBetekent SOA het einde van BI?
Betekent SOA het einde van BI? Martin.vanden.Berg@sogeti.nl 18 september 2007 Agenda Wat is SOA? Wat is BI? Wat is de impact van SOA op BI? Sogeti Nederland B.V. 1 Agenda Wat is SOA? Wat is BI? Wat is
Nadere informatieManagers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis. Eli de Vries
Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis Eli de Vries Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar
Nadere informatieKetenintegratie in de bouw: beter, sneller en goedkoper
Ketenintegratie in de bouw: beter, sneller en goedkoper Wat is ketenintegratie? Ketenintegratie in de bouw betekent met meerdere partijen werken aan een gezamenlijk doel. De keten is zo groot als je hem
Nadere informatieIntegrerend samenwerken bij industrieel bouwen
Gedeelde kennis geeft meer markt Integrerend samenwerken bij industrieel bouwen NVTB Jaarbijeenkomst 7 november 2002 Introductie P. Huijbregts 1977 afgestudeerd aan TUE, Bouwkunde 1978 Oprichter en directeur
Nadere informatieRegiegemeente Wendbaar met de blik naar buiten. Zichtbaar met de blik naar binnen. Auteur: Daan Platje VeranderVisie Datum: maart 2011 Pagina 1 van 7
Regiegemeente Wendbaar met de blik naar buiten. Zichtbaar met de blik naar binnen. Auteur: Daan Platje VeranderVisie Datum: maart 2011 Pagina 1 van 7 Gemeentelijke regie Het Rijk heeft kaders opgesteld
Nadere informatieKwaliteitsmanagement theoretisch kader
1 Kwaliteitsmanagement theoretisch kader Versie 1.0 2000-2009, Biloxi Business Professionals BV 1 1. Kwaliteitsmanagement Kwaliteitsmanagement richt zich op de kwaliteit organisaties. Eerst wordt het begrip
Nadere informatieBuilding Information Modeling Informatie in een digitaal prototype van het ontwerp kostenmanagement bbn adviseurs juni 2013
Building Information Modeling Informatie in een digitaal prototype van het ontwerp kostenmanagement bbn adviseurs juni 2013 bron: Ector Hoogstad Architecten BIM BIM is een term die in het vakgebied bouw
Nadere informatieBIGGER BIM Onderzoek naar hoe het gedachtegoed van ketenintegratie en lean meer betekenis kan geven aan BIM als informatiedrager van het bouwproces
BIGGER Onderzoek naar hoe het gedachtegoed van ketenintegratie en lean meer betekenis kan geven aan als informatiedrager van het bouwproces Ketenintegratie Lean 1 INTEGRAAL Architect Adviseurs Opdracht
Nadere informatieRESOURCES EN AFHANKELIJKHEDEN Ron Bouwman Eric Lacquet
RESOURCES EN AFHANKELIJKHEDEN Ron Bouwman Eric Lacquet 1 Agenda Gemeenschappelijk kader Mogelijke interventies en best practices 2 Resource management Key resource planning Key resource control Resource
Nadere informatieWorkshop BIM. Een methodiek met nieuwe kansen 21 juni 2011. Hans Hendriks & Frank Maatje
Workshop BIM Een methodiek met nieuwe kansen 21 juni 2011 Hans Hendriks & Frank Maatje Agenda & Introductie Definitie BIM Essentie BIM : Samenwerken! BIM= BIM model en BIM methodiek Kortom: BIM = hulpmiddel,
Nadere informatieEP Economie en Praktijk 3D-opmeten
â door fotografie publicatiedatum AWM editie : Robert-Jan de Kort : Bouwstudio PelserHartman : 22 maart 2011 : 40 de architectuur voorbij nummer 40 6e jaargang maart 2011 15, Architectenweb Magazine Eclectisch
Nadere informatie6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN
6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN INLEIDING Het Nieuwe Werken is in de afgelopen jaren op vele plekken geïntroduceerd om slimmer om te gaan met de beschikbare middelen binnen organisaties
Nadere informatieCALL#2 GEZONDE WONINGMARKT
CALL#2 GEZONDE WONINGMARKT Circular Art Lab Limburg (CALL) legt maatschappelijke opgaven via open oproepen ( calls ) voor aan geëngageerde makers en denkers. Zij worden uitgenodigd kansen in beeld te brengen,
Nadere informatieWORKSHOP RUIMTE VOOR INNOVATIE. Marktconsultatie NCG 29 november 2017
WORKSHOP RUIMTE VOOR INNOVATIE Marktconsultatie NCG 29 november 2017 Op welke wijze kunnen innovaties zich ontwikkelen, zodat zij maximaal toegevoegde waarde leveren bij de versterkingsoperatie? De nadruk
Nadere informatieBureau Bouwkunde: omdat het beter kan
Bureau Bouwkunde: omdat het beter kan Herkent u dit? U, als architect, heeft inspirerende ideeën maar wilt technisch en procesmatig ondersteund worden. U, als opdrachtgever, wilt vroegtijdig weten wat
Nadere informatieInnovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem
Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare
Nadere informatieSPC360: specificeren, programmeren en contracteren. SPC360 en AT Osborne 2016 Q1
SPC360: specificeren, programmeren en contracteren Andere contractvormen In de utiliteitsbouw worden steeds vaker andere contractvormen toegepast. Het zijn tools die hun oorsprong vinden in de wereld van
Nadere informatieGebouwbeleving Het maken van onderbouwde keuzes
Leoxx, Houten 12 november 2015 Gebouwbeleving Het maken van onderbouwde keuzes Fiona de Vos Ph.D. Studio dvo www.studiodvo.com 09.06.2011.2 Oprichter Studio dvo(1996) Onderzoeks- en adviesbureau in de
Nadere informatieNo Pain, No Gain : De Kunst van het Loslaten. Rob Beukeboom, Alliander NEVI Noord on Tour, RUG, 3 nov 2016
No Pain, No Gain : De Kunst van het Loslaten Rob Beukeboom, Alliander NEVI Noord on Tour, RUG, 3 nov 2016 Duurzame bedrijfsvoering als speerpunt MVO (en daarmee ook MVI) is gericht op: CO 2 Inclusie
Nadere informatieAdvocaten van de toekomst: digitale wizz kidz? Paul Aantjes MBA Marketing Manager
Advocaten van de toekomst: digitale wizz kidz? Paul Aantjes MBA Marketing Manager Whizz kidz en advocaten? Clash generaties Wat als de rechtspraak kinderspel was Doelstelling Digitalisering 12,5% méér
Nadere informatieGroot Onderhoud 2.1 heet u van harte welkom!
Groot Onderhoud 2.1 heet u van harte welkom! De Aanleiding: Trots versus Toekomst Carel Hagemans Directeur Hagemans Vastgoedonderhoud Trots Intensieve samenwerking: Inzet partners, gedeeld DNA Competitie,
Nadere informatieInnovation is the change in thinking But the process kills the thinking and innovation dies
Gerrit-Jan van de Pol Donderdag, 10 februari 2011 Innovation is the change in thinking But the process kills the thinking and innovation dies De BV Nederland Monopolie S T R U C T U U R C U L T U U R 1960
Nadere informatieROLLING ROLLEN IN DE OPLEIDING INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN
ROLLING ROLLEN IN DE OPLEIDING INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN STUDENTEN EN HUN TOEKOMSTBEELD Industriële Ingenieurswetenschappen STUDENTEN EN HUN TOEKOMSTBEELD Industriële Ingenieurswetenschappen
Nadere informatieInspiratiesessie BIM. Eindhoven, 4 oktober 2017
1 Inspiratiesessie BIM Eindhoven, 4 oktober 2017 Wij bundelen onze kennis in regio s en sectoren Regio verdeling Sectorbenadering Noord Oost Food & Agri Building & Construction Noord West Zuid West Transport
Nadere informatieKaderwoningen. Wijnen Architectuur bouwt met WoonConnect voor de toekomst
Kaderwoningen Wijnen Architectuur bouwt met WoonConnect voor de toekomst De tijd dat je een Ford in alle kleuren kon kopen als het maar zwart was, ligt gelukkig ver achter ons. In de huidige tijd wil de
Nadere informatieEP Economie en Praktijk DBFMO
â door fotografie publicatiedatum AWM editie : Michiel van Raaij : Diversen : 3 mei 2011 : 41 de architectuur voorbij nummer 41 6e jaargang april/mei 2011 15, Architectenweb Magazine Ongewenst Justitiepaleis
Nadere informatieVANBERLO & STRIJP-T DE ONTBREKENDE SCHAKEL VAN DE EINDHOVENSE INDUSTRIE
JULI 2017, EDITIE 9 VANBERLO & STRIJP-T DE ONTBREKENDE SCHAKEL VAN DE EINDHOVENSE INDUSTRIE Aan de andere kant van het Strijps bultje vinden we Strijp-T. Een prachtige plek vol met historie, en op het
Nadere informatieKwaliteitszorg met behulp van het INK-model.
Kwaliteitszorg met behulp van het INK-model. 1. Wat is het INK-model? Het INK-model is afgeleid van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Het EFQM stelt zich ten doel Europese bedrijven
Nadere informatieSlim samenwerken in de openbare ruimte
Slim samenwerken in de openbare ruimte Aanleg en beheer van civiele infrastructurele voorzieningen in de openbare ruimte is ronduit complex. Tel daarbij de ontwikkelingen op het vlak van duurzaamheid,
Nadere informatieSystems Engineering en Value Engineering introductie en functie in ontwerpprocessen
Systems Engineering en Value Engineering introductie en functie in ontwerpprocessen Karel Veenvliet en Leo van Geffen Universiteit Twente en Ontwerp- en Adviesburo Intueri Seminar VM, NAP DACE, Soest,
Nadere informatieDuurzaamheid in Boswinkel Oost
Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag
Nadere informatieMinder logistieke zorgen én efficiëntere zorg
Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg De logistieke scan van CB ontdekt het verbeterpotentieel van uw goederenlogistiek Een efficiëntere logistiek levert (soms onverwacht) belangrijke bijdragen
Nadere informatieITIL en/of eigen verantwoordelijkheid
ITIL en/of eigen verantwoordelijkheid Leo Ruijs 20 SEPTEMBER 2011 INNOVATIEDAG MANSYSTEMS Service8 B.V. Stelling ITIL BEPERKT DE EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID VAN MEDEWERKERS EN HEEFT DAARMEE EEN NEGATIEVE
Nadere informatieCDF Concurrent Design at Feadship
CDF Concurrent Design at Feadship Inhoud Wat is Concurrent Design? Waarom doen we het? De rol van ESA-ESTEC De Elementen: Het proces en de systematische benadering Multidisciplinair team Geïntegreerd model
Nadere informatieEen opstap naar het aanbesteden van werken. 9 februari 2017
Een opstap naar het aanbesteden van werken 9 februari 2017 Voorstelronde Carlo Remijnse Tactisch inkoper / contractmanager Inkoop & aanbesteden vanaf 2008 2008-2012: Oasen drinkwater 2012-2016: Waterschap
Nadere informatieOp weg naar regisserend opdrachtgeverschap
Op weg naar regisserend opdrachtgeverschap Aanleiding Woningcorporaties hebben de afgelopen jaren gezamenlijk ongeveer 6,5 miljard euro per jaar in hun woningvoorraad gestoken. Van dit bedrag ging ongeveer
Nadere informatieOp weg naar regisserend opdrachtgeverschap
Op weg naar regisserend opdrachtgeverschap Aanleiding Woningcorporaties hebben de afgelopen jaren gezamenlijk ongeveer 6,5 miljard euro per jaar in hun woningvoorraad gestoken. Van dit bedrag ging ongeveer
Nadere informatieRGS EN KWALITEIT IN BALANS: STAND VAN ZAKEN
RGS EN KWALITEIT IN BALANS: STAND VAN ZAKEN Geert Vijverberg Hans van der Krogt Bouwkundeseminar Innovatie, Onderhoud & Herstel 2013 ONDERWERPEN EN DOEL 1. Intro RGS, KiB, consortium RGS/KiB en wapenfeiten
Nadere informatieDuurzame Ontwikkeling
Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..
Nadere informatie1. Daniël Goleman beschrijft 4 gebieden binnen zijn model Emotionele Intelligentie. Welke relatie is er tussen 'zelfmanagement' en 'zelfinzicht'?
Oefenvragen Ondernemerskunde B - Persoonlijke effectiviteit 1. Daniël Goleman beschrijft 4 gebieden binnen zijn model Emotionele Intelligentie. Welke relatie is er tussen 'zelfmanagement' en 'zelfinzicht'?
Nadere informatieSTARTVERSLAG STUDENT - LOTTE VAN DER SCHOOT 1623303 // COÖRDINATOR - INGE SCHAREMAN // STAGEBEGELEIDING - CYNTHIA BOOM & KEVIN KARS
STARTVERSLAG STUDENT - LOTTE VAN DER SCHOOT 1623303 // COÖRDINATOR - INGE SCHAREMAN // STAGEBEGELEIDING - CYNTHIA BOOM & KEVIN KARS INHOUD // INLEIDING 4 ORIENTATIEDOCUMENT 5 FACTSHEET 6 LEERDOELEN 7 STARTVERSLAG
Nadere informatieICT Management. Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement. Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces
ICT Management Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement SOLUTIONS THAT MATTER 1 Kortere terugverdientijd door
Nadere informatieUW BETROUWBARE PARTNER IN TOEGANGS- EN BEVEILIGINGSOPLOSSINGEN
UW BETROUWBARE PARTNER IN TOEGANGS- EN BEVEILIGINGSOPLOSSINGEN AXA PARTNER PROGRAMMA Architecten HET AXA PARTNER PROGRAMMA IS ER VOOR U Utiliteitsgebouwen en woningen bouwen brengen de verschillende onderdelen
Nadere informatieProfielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden.
Bijlage a Profielschets van de omvang en samenstelling van de Raad van Commissarissen en zijn leden. De functie van de Raad van Commissarissen. In deze profielschets wordt eerst ingegaan op de achtergronden
Nadere informatieRDW. op weg naar een DevOps organisatie. ICT Organisatie Ontwikkelingen: Partner in Mobiliteit
RDW op weg naar een DevOps organisatie ICT Organisatie Ontwikkelingen: RDW Agile transparantie, Implementatie stuurbaarheid, kwaliteit, betrokkenheid RDW op weg naar een DevOps organisatie Joop Brugge
Nadere informatieHOLLANDSE NIEUWE 21 INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS. hollandse-nieuwe.com
INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS We zijn 21 jaar onderweg! Nog steeds kan het beter, slimmer, anders. Vandaar ook geen retrospectief maar een korte update van het nu en wat ons morgen gaat brengen.
Nadere informatieM3H Werkwijzer Het bouwen
M3H Werkwijzer Het bouwen 1/7 Het bouwen M3H ontwerpt en bouwt al zeventien jaar in opdracht van woningcorporaties, ontwikkelende partijen en particulieren. M3H ontwerpt en begeleidt het gehele ontwerp-
Nadere informatieVolledige uitleg oproep Tools voor EnergielinQ
Volledige uitleg oproep Tools voor EnergielinQ Inleiding Energiesprong is een programma dat de Stichting Experimenten Volkshuisvesting (SEV) uitvoert in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken
Nadere informatieVerdatarisering van bouwsector
Verdatarisering van bouwsector Kostenmanagement & BIM 19 september 2013 2013 1 Imagine the result Gastspreker ir. T.A.L. (Ted) Peek ARCADIS, Financial Engineers T. 026-377 88 10 E. financialengineers@arcadis.nl
Nadere informatieInnovatief opdrachtgeverschap
Innovatief opdrachtgeverschap CBZ Bouwdag Verpleging en Verzorging Bussum, 6 maart 2008 Inhoud TNO en innovatief opdrachtgeverschap Waarom geïntegreerd contract? Wat kunnen we leren uit andere sectoren?
Nadere informatieEén ambitie, 4 federaties. Het Waalse agroalimentaire systeem laten evolueren naar meer duurzaamheid om het een welvarende toekomst te verzekeren
Eén ambitie, 4 federaties Het Waalse agroalimentaire systeem laten evolueren naar meer duurzaamheid om het een welvarende toekomst te verzekeren Het Waalse agroalimentaire systeem Het Waalse agroalimentaire
Nadere informatieDe ondernemende architect
De ondernemende architect Nieuwe realiteit Nieuwe architect Nieuwe BNA Bijeenkomsten met leden november / december 2012 Visie BNA De Nieuwe Realiteit leidt tot een transitie naar een nieuwe architectuurpraktijk!
Nadere informatieWerken in bouwteams. Marc Dillen. Directeur-generaal VCB
Werken in bouwteams Marc Dillen Directeur-generaal VCB Hoe loopt een traditioneel bouwproces? Opdracht (PvE) Opmaak ontwerp Opmaak bestek Bouw Vergunningsprocedure Ingebruikname Wie participeert in een
Nadere informatieOOG VOOR DE TOEKOMST
OOG VOOR DE TOEKOMST Het speelveld van het vastgoedonderhoud is de laatste jaren sterk veranderd. Nieuwe economische en politieke werkelijkheden leiden bij onze opdrachtgevers tot een heroriëntatie op
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieWAAROM IS OPDRACHT- GEVERSCHAP BELANGRIJK?
Margriet Drijver Corporatiebestuurder sinds 2004 Voormalig lid RegieRaad Bouw, Vernieuwing Bouw Voormalig lis Aedesbestuur Trekker Actieteam Professioneel Opdrachtgeverschap tijdens ActieAgenda Bouw Initiatiefnemer
Nadere informatie