Uitbesteding in de pensioensector:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Uitbesteding in de pensioensector:"

Transcriptie

1 Uitbesteding in de pensioensector: Bevindingen vanuit de toezichtspraktijk Prof. Dr. O.C.H.M. Sleijpen EYe on Pensions 14 januari 2014

2 Uitbesteding in de Pensioensector Topics: A. Wettelijke bepalingen rond : de regels van het spel; B. Belangrijkste bevindingen uit de toezichtspraktijk op het gebied van ; Kernboodschap per topic: A. Bij verleg je wel het werk, maar niet de verantwoordelijkheid; B. Goede governance, integraal risicomanagement en het doorlopen van de scyclus zijn essentieel voor welslagen in control 2

3 Pensioenfondsen in control = geoliede machine 3

4 A. De regels van het spel Wettelijke bepalingen ten aanzien van : Artikel 34 PW Indien een pensioenuitvoerder werkzaamheden uitbesteedt aan een derde draagt hij er zorg voor dat deze derde de bij of krachtens deze wet gestelde regels, die van toepassing zijn op de uitbestedende pensioenuitvoerder, naleeft. Beleidsverantwoordelijkheid kan niet worden uitbesteed! Artikel 143 PW: beheerste en integere bedrijfsvoering Artikel 105 PW: eisen aan beleid, deskundigheid en betrouwbaarheid (+ beleidsregel geschiktheid 2012) Artikel 12 t/m 14 besluit PW en WvB: nadere uitwerking art. 34 PW Artikel 18 t/m 21 besluit FTK: nadere uitwerking art. 143 PW Kernboodschap: bij verleg je wel het werk, maar niet de verantwoordelijkheid. 4

5 B. Belangrijkste bevindingen uit de toezichtspraktijk Basisprincipes bij Evaluatie (5) Uitbestedings -beleid (1) Monitoring (4) Keuze van uitvoerder (PUO) (2) Governance (3) 5

6 B. Uitkomsten recente toezichtspraktijk Fase 1: Uitbestedingsbeleid Wat vragen we? Uitbestedingsbeleid met wat wel en wat niet wordt uitbesteed, alsmede op hoofdlijnen de voorwaarden voor en de criteria die gesteld worden aan uitvoerders Risico-analyse als onderdeel van beleidsvorming en selectieproces uitvoerder Wat zien we? In self-assessment onderzoek naar risico s bij pensioenadministratie: 6

7 B. Uitkomsten recente toezichtspraktijk: Fase 2: Keuze van pensioenuitvoeringsorganisatie Uitbesteden aan wie? Wat vragen we? Een grondig en objectief selectieproces waarbij op basis van vastgestelde beleidscriteria een geschikte uitvoeringsorganisatie wordt geselecteerd Evenwichtige belangenafweging voor de verschillende groepen stakeholders per uitvoerder Regievoering bij het pensioenfondsbestuur Wat zien we? Uitbesteding is kenmerkend voor de pensioensector; Steeds minder en steeds grotere uitvoeringsorganisaties dus beperkte keuze ; Beperkte mate van countervailing power of tegenmacht van pensioenfonds ten opzichte van de pensioenuitvoeringsorganisatie wordt door veel pensioenfondsen gezien als risico: met name bij klein pensioenfonds en grote uitvoeringsorganisatie Kernboodschap: Goede governance, integraal risicomanagement en het doorlopen van de scyclus zijn essentieel voor welslagen in control 7

8 B. Uitkomsten recente toezichtspraktijk: Fase 3: Governance srelatie Wat vragen we? Bestuur neemt verantwoordelijkheid voor en voert de regie Weloverwogen besluitvorming en monitoring bijvoorbeeld d.m.v. bestuurslid Deskundigheid Aandacht voor risicomanagement bij Wat zien we? Geen vastlegging bij, dus geen verantwoordingsmogelijkheid aan stakeholders Geen / weinig risicomanagement bij : niet integraal en niet voorafgaand aan Deskundigheid niet altijd op gewenste niveau; Maar soms ook: volledige vastlegging van randvoorwaarden, uitgebreide beschrijving van uitbestede processen en deskundigheidseisen én nadruk op eindverantwoordelijkheid van het bestuur vastgelegd in de ABTN 8

9 B. Uitkomsten recente toezichtspraktijk: Fase 4: Monitoring srelatie Wat vragen we? Beheerste bedrijfsvoering, ook van uitbestede processen; Relatie tussen beleid (risk appetite), normstelling in contract en service levels en periodieke beoordeling van prestaties van de uitvoerder door het bestuur; Transparant en prudent beloningsbeleid Wat zien we? Te weinig aandacht voor de juridische vormgeving van de sovereenkomst en het vastleggen van prestatiemanagement, waardoor de slagkracht van het bestuur in het geding komt; Onvoldoende relatie tussen beleid en prestatiemanagement. KPI s vaak alleen kwantitatief, niet kwalitatief en onvoldoende SMART; Verantwoording veelal op basis van accountantsrapportages als ISAE 3402, geen managementrapportages Maar soms ook: AO/IC controles bij uitvoerder worden in opdracht van pensioenfondsen periodiek beoordeeld door accountant, of zelfs eigen audits door fonds. Periodieke rapportage van KPI s gevolgd door analyse, evaluatie en waar nodig aanpassing ervan op basis van de wensen en/of eisen van het pensioenfonds. 9

10 B. Uitkomsten recente toezichtspraktijk: Fase 5: Evaluatie srelatie en -beleid Wat vragen we? - Periodieke evaluatie van de srelatie(s) via gestructureerd en geformaliseerd proces; - Periodieke evaluatie van het sbeleid van het fonds, inclusief de review van de business case van Wat zien we? - Veelal geen sbeleid (42%) dus ook geen evaluatie van beleid; - Evaluatie van beleid en srelaties veelal ad hoc en niet via gestructureerd, gedocumenteerd proces, incl. stakeholdertevredenheidonderzoek etc.; - Beëindigen van de relatie wordt niet als reële optie gezien; - Evaluatie leidt niet vaak tot aanpassing van contract of beleid. Redenen om te evalueren: - Om srelatie(s) te verbeteren; - Om te leren voor toekomstige srelaties. 10

11 Uitbesteding in control Gevraagde aandachtspunten Uitbesteding is een middel, geen doel: biedt kansen, maar introduceert ook nieuwe risico s die geëvalueerd en beheerst moeten worden. Ken de risico s van : Integraal Risico Management; Doorloop periodiek de hele scyclus: en houd alle opties open! Houd de regie: governance is key; Evaluatie (5) Monitoring (4) Uitbestedingsbeleid (1) Keuze van PUO (2) Governance (3) Kernboodschap: goede governance, een formele structuur (cyclus) en integraal risicomanagement zijn essentieel voor welslagen in control 11

12 Uitbesteding in control Werk aan de winkel De vele veranderingen die op pensioenfondsen afkomen maken het noodzakelijk dat pensioenfondsen niet afwachten: Wijziging Financieel toetsingskader Ambitie moet naadloos aansluiten op financiële opzet, bedrijfsvoering en communicatie; Uitvoerder moet vroegtijdig in het proces betrokken worden; Wet versterking bestuur pensioenfondsen Wat is de optimale governance voor het specifieke pensioenfonds? Is daarvoor herijking van srelatie nodig (bijv. beloningsbeleid)? Wat kunt u van verwachten? Aanvullende guidance bij ; Bevorderen van delen van good practices tussen pensioenfondsen, bijvoorbeeld tijdens een rondetafelbijeenkomsten; Blijvend onderwerp tijdens toezichtsgesprekken. 12

13 Dank voor uw aandacht 13

Guidance: uitbesteding door pensioenfondsen. Werken aan vertrouwen

Guidance: uitbesteding door pensioenfondsen. Werken aan vertrouwen Guidance: uitbesteding door pensioenfondsen Werken aan vertrouwen De Nederlandsche Bank n.v. Good practice van De Nederlandsche Bank n.v. van 1 juni 2014, houdende een leidraad met betrekking tot beheerste

Nadere informatie

IT Beleid Bijlage R bij ABTN

IT Beleid Bijlage R bij ABTN IT Beleid Dit document heeft 8 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 Bestuur 18 december 2018 Nieuwe bijlage i Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Scope van het IT Beleid 1 3. IT risico s

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid 2015

Uitbestedingsbeleid 2015 Uitbestedingsbeleid 2015 versie 16 juni 2015 1 1. Inleiding Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue (verder: TrueBlue) heeft uit strategische overwegingen delen van haar bedrijfsprocessen en activiteiten

Nadere informatie

Toezicht op beleggingen

Toezicht op beleggingen Toezicht op beleggingen Studiebijeenkomst VvP, 6 Jurgen Willemsen Inhoud Sectie 1: Introductie toezicht op het beleggingsbeleid Sectie 2: Overzicht vermogensbeheeronderzoeken Sectie 3: Veranderingen in

Nadere informatie

ACIS-Symposium Uitbesteding publiekrechtelijk kader. 17 mei 2019 Pien Kerckhaert

ACIS-Symposium Uitbesteding publiekrechtelijk kader. 17 mei 2019 Pien Kerckhaert ACIS-Symposium Uitbesteding publiekrechtelijk kader 17 mei 2019 Pien Kerckhaert Inhoud 1. Publiekrechtelijk kader verzekeraars / pensioenfondsen 2. Wat is uitbesteding? 3. Kritieke / belangrijke activiteiten

Nadere informatie

Werken aan vertrouwen. Guidance: uitbesteding door pensioenfondsen

Werken aan vertrouwen. Guidance: uitbesteding door pensioenfondsen Werken aan vertrouwen Guidance: uitbesteding door pensioenfondsen De Nederlandsche Bank N.V. Good practice van de Nederlandsche Bank N.V. van 1 juni 2014, houdende een leidraad met betrekking tot beheerste

Nadere informatie

Integriteitbeleid. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars. Vastgesteld in de bestuursvergadering van 14 mei 2018

Integriteitbeleid. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars. Vastgesteld in de bestuursvergadering van 14 mei 2018 Integriteitbeleid Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars Vastgesteld in de bestuursvergadering van 14 mei 2018 Versie 2018 Inhoud Integriteitbeleid Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars

Nadere informatie

Artikelen Integraal risicomanagement bij uitbesteding

Artikelen Integraal risicomanagement bij uitbesteding Mr. dr. R.M.J.M. de Greef,^ P. Kleijne^ & mw. A. Schoonhoven^ Artikelen Integraal risicomanagement bij uitbesteding TPV 2014/26 Ieder pensioenfonds doet aan risicomanagement. Het is onderdee] van de dagelijkse

Nadere informatie

UITBESTEDINGSBELEID STICHTING SPORTFONDSEN PENSIOENFONDS CONCEPT 11 APRIL 2019

UITBESTEDINGSBELEID STICHTING SPORTFONDSEN PENSIOENFONDS CONCEPT 11 APRIL 2019 CONCEPT 11 APRIL 2019 INHOUD 1. Inleiding... 1 2. Vermogensbeheer... 2 2.1. Beschrijving Vermogensbeheer... 2 2.2. Onderbouwing beleid uitbesteding... 2 2.2.1. Visie ten aanzien van uitbesteding... 2 2.2.2.

Nadere informatie

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018 IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018 Ontwikkeling in wetgeving Wft Solvency 2 Basel 3 (3.5) Wtk/ Wtv Basel 2 IORP I (2005) PW/FTK (2007) nftk (2015) IORP II (2017) PSW

Nadere informatie

Workshop Pensioenfondsen. Gert Demmink

Workshop Pensioenfondsen. Gert Demmink Workshop Pensioenfondsen Gert Demmink 13 november 2012 Integere Bedrijfsvoering Integere bedrijfsvoering; Bas Jennen Bestuurderstoetsingen; Juliette van Doorn Integere bedrijfsvoering, beleid & uitbesteding

Nadere informatie

Compliance Program. Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed

Compliance Program. Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed Compliance Program Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed September 2008 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 1.1 Voorwoord 1 1.2 Definitie

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement In dit huishoudelijk reglement gelden dezelfde begripsbepalingen als in de statuten van het fonds. Daar waar in dit document over statuten

Nadere informatie

Academy. pen inschrijving NAJAAR. Programma. Ons Open Inschrijving cursusaanbod voor najaar 2018 bestaat uit: Beheersing van uitbesteding.

Academy. pen inschrijving NAJAAR. Programma. Ons Open Inschrijving cursusaanbod voor najaar 2018 bestaat uit: Beheersing van uitbesteding. Programma NAJAAR 2018 Solutional Academy heeft als doelstelling onze kennis en expertise zoveel mogelijk te delen met mensen die werkzaam zijn in de asset management- en pensioensector. Hierbij treft u

Nadere informatie

vormen voor een adequaat toezicht op de naleving van de bij of krachtens het Deel prudentieel toezicht financiële ondernemingen van de Wft bepaalde.

vormen voor een adequaat toezicht op de naleving van de bij of krachtens het Deel prudentieel toezicht financiële ondernemingen van de Wft bepaalde. 1 Q&A Volmachten Q Onder welke voorwaarden staat het een verzekeraar vrij om een volmacht te verlenen aan een gevolmachtigde agent (GA) voor het namens en voor rekening van de verzekeraar sluiten van verzekeringen?

Nadere informatie

DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK?

DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK? WHITEPAPER DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK? DOOR M. HOOGERWERF, SENIOR BUSINESS CONS ULTANT Risicomanagement is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van uw bedrijfsvoering. Dagelijks wordt er aandacht

Nadere informatie

On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht

On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen Martin van der Pot Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht Agenda Wat gaan we doen 1. On-site onderzoeken what to expect 2. Risicomanagement

Nadere informatie

Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur,

Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds Handelsregister

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC Vastgesteld 11 november 2016 Artikel 1 Doel van het uitbestedingsbeleid 1.1 Het bestuur streeft de doelstellingen van het pensioenfonds na met betrekking

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Betreft Kamervragen van het lid Krol Hierbij zend ik u de

Nadere informatie

Montae kennissessie 4 juli Rob Kragten

Montae kennissessie 4 juli Rob Kragten IORP en sleutelfuncties Ervaringen Unilever APF Montae kennissessie 4 juli 2018 Rob Kragten Agenda Unilever APF Governance model Integraal risicomanagement Sleutelfuncties IORP Slide 2 Agenda Unilever

Nadere informatie

De meerwaarde van contractmanagement

De meerwaarde van contractmanagement De meerwaarde van contractmanagement Welke kansen zijn er voor u? Wouter Schipperheijn Directeur Het NIC 1 Agenda Voorstellen Contractmanagement Het NICV model Hoe volwassen is uw contractmanagement? Kansen

Nadere informatie

Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen

Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen Welkom bij de kennissessie IORP II! 13 en 14 september 2018 Liesbeth Goverse, Annemarie van Dijk, Jurgen Willemsen 1 Doel van vandaag Aanleiding: vanaf 13 januari 2019 wordt wet- en regelgeving IORP II

Nadere informatie

VEP Workshop Pensioenen 10 november 2015. Wie, wat en hoe en waar gaan we dan naartoe

VEP Workshop Pensioenen 10 november 2015. Wie, wat en hoe en waar gaan we dan naartoe VEP Workshop Pensioenen 10 november 2015 Wie, wat en hoe en waar gaan we dan naartoe Piet Hein Oyens Diverse management functies bij O&vE, Van Lanschot, EuroCard/MasterCard, Interpay en Equens (1-1- 1990

Nadere informatie

Beoordelingskader Dashboardmodule Claimafhandeling

Beoordelingskader Dashboardmodule Claimafhandeling Beoordelingskader Dashboardmodule Claimafhandeling I. Prestatie-indicatoren Een verzekeraar beschikt over verschillende middelen om de organisatie of bepaalde processen binnen de organisatie aan te sturen.

Nadere informatie

Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING. Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING

Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING. Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Kenmerken Fonds Stichting Pensioenfonds ING (hierna: het Fonds) is op 1 januari

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid. - Uitbestedingsrelatie: de onderneming aan wie het fonds heeft uitbesteed.

Uitbestedingsbeleid. - Uitbestedingsrelatie: de onderneming aan wie het fonds heeft uitbesteed. Uitbestedingsbeleid Inleiding Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel (verder: het fonds) heeft haar bedrijfsprocessen en -activiteiten uitbesteed aan andere partijen. Deze processen en activiteiten

Nadere informatie

Belangenverstrengeling: een belangwekkend thema

Belangenverstrengeling: een belangwekkend thema Belangenverstrengeling: een belangwekkend thema Pensioenfondsen beschikken gezamenlijk over circa 1000 miljard euro. Vrijwel alle werkzaamheden in het kader van het beheer van dit omvangrijke vermogen en

Nadere informatie

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? Educatiesessie 19 september 2018 Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? N A T H A L I E H O U W A A R T Programma 1. Wat zegt IORP over risicomanagement? 2. Hoe

Nadere informatie

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid, bijlage 4 ABTN Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Uitbestedingsbeleid, bijlage 4 ABTN Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot 1. Inleiding Het bestuur van Pensioenfonds F. van Lanschot (verder: het pensioenfonds) is van mening dat gezien de omvang van het pensioenfonds uitbesteding van belangrijke bedrijfsprocessen noodzakelijk

Nadere informatie

Compliance Charter. Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed

Compliance Charter. Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed Compliance Charter Voor pensioenfondsen die pensioenadministratie en/of vermogensbeheer geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed September 2008 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 1 2 Definitie en reikwijdte 2 3

Nadere informatie

Beloningsbeleid. 17 juni 2015

Beloningsbeleid. 17 juni 2015 Beloningsbeleid 17 juni 2015 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 Hoofdstuk 2 Doel beloningsbeleid... 3 Hoofdstuk 3 Uitgangspunten beloningsbeleid... 3 Hoofdstuk 4 Overzicht beloningen... 3 Hoofdstuk

Nadere informatie

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Datum 15 juni 2012 1 Voorwoord

Nadere informatie

Duurzaam (kosten)effectief uitbesteden

Duurzaam (kosten)effectief uitbesteden Duurzaam (kosten)effectief uitbesteden Agenda Kiezen voor uitbesteding Uitbestedingsfeiten Wenselijke situatie Eisen volgens ISO5500X Showstoppers Aandachtspunten Afsluiting Kiezen voor uitbesteding Ontbreken

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 1 juni 2015, PB15-220] Artikel 1 Definities De definities welke in dit uitbestedingsbeleid worden gebruikt zijn nader

Nadere informatie

IORP II: De gevolgen

IORP II: De gevolgen Karel Bunte Februari 2018 Aanleiding De Europese Unie zet zich in voor de duurzame ontwikkeling van een economische en monetaire unie met een vrije interne markt. Binnen de wereld van pensioenen ontwierp

Nadere informatie

Pension Fund Governance TRANSPARANTIE DOCUMENT UITLEG GEKOZEN PRINCIPES VOOR GOED PENSIOENFONDSBESTUUR

Pension Fund Governance TRANSPARANTIE DOCUMENT UITLEG GEKOZEN PRINCIPES VOOR GOED PENSIOENFONDSBESTUUR Pension Fund Governance TRANSPARANTIE DOCUMENT UITLEG GEKOZEN PRINCIPES VOOR GOED PENSIOENFONDSBESTUUR Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen 19 februari 2008 Beschrijving van de bestuurskeuzes van

Nadere informatie

Grenzen aan (intern) toezicht

Grenzen aan (intern) toezicht Grenzen aan (intern) toezicht VITP Congres, Driebergen, 16 september 2013 Prof. dr. Olaf C.H.M. Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Agenda Drie onderwerpen Grenzen

Nadere informatie

VITP Toezichtcode 2019

VITP Toezichtcode 2019 VITP Toezichtcode 2019 Vier principes vormen het fundament van de toezichtcode: 1. De zorg voor het pensioen van de deelnemer is leidend voor het toezichthouden De primaire taak van een pensioenfonds is

Nadere informatie

Pensioenen. DNB in gesprek met de sector over duurzaam beleggen

Pensioenen. DNB in gesprek met de sector over duurzaam beleggen Nieuwsbrief oktober 2015 Pensioenen DNB in gesprek met de sector over duurzaam beleggen Binnen een beheerst beleggingsbeleid past ook aandacht voor duurzaamheid. Vanuit het oogpunt van risicomanagement,

Nadere informatie

BELONINGSBELEID STICHTING PENSIOENFONDS ERNST & YOUNG. 25 april

BELONINGSBELEID STICHTING PENSIOENFONDS ERNST & YOUNG. 25 april BELONINGSBELEID STICHTING PENSIOENFONDS ERNST & YOUNG 25 april 2017 2017-04 Voorwoord De Pensioenwet stelt dat pensioenfondsen een beleid inzake beloningen voeren dat niet aanmoedigt tot het nemen van

Nadere informatie

Investment Due Diligence Beleid

Investment Due Diligence Beleid Investment Due Diligence Beleid Achmea Investment Management Versie 0.5 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...3 2. Doelstellingen...3 3. Definitie en reikwijdte...4 4. Aandachtsgebieden en procesbeschrijving...5

Nadere informatie

WHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER

WHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER WHITE PAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER 14 september 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleggingsbeleid... 4 3. Governance bestuur... 4 3.1. Bestuur... 4 3.2. Taken- en rolverdeling...

Nadere informatie

VITP-visie op visitatie 3 november 2016 (finale versie voor ledenvergadering november 2016)

VITP-visie op visitatie 3 november 2016 (finale versie voor ledenvergadering november 2016) VITP-visie op visitatie 3 november 2016 (finale versie voor ledenvergadering november 2016) 1. Samenvatting In 2017 wordt intern toezicht op pensioenfondsen in de vorm van visitatiecommissies geëvalueerd.

Nadere informatie

Voorbereiding transitie pensioencontract

Voorbereiding transitie pensioencontract Voorbereiding transitie pensioencontract IIR Seminar Nieuw pensioencontract 18 september 2013 Annelies Verhoeven (AFM) Peter Hoopman () Agenda Introductie kernproblematiek Keuzes en misvattingen Transitieproces

Nadere informatie

Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds

Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds Locatie: Woudschoten Conferentiecentrum te Zeist Module 1 Wetgeving en beleid Dag 1: donderdag 3 april 2014 09.00 09.30 uur Ontvangst 09.30 10.00 uur Inleiding

Nadere informatie

RiskTransparant, deel 2. De waarde van een ISAE rapport? welke waarde heeft een ISAE voor het bestuur: in control of een illusie van control

RiskTransparant, deel 2. De waarde van een ISAE rapport? welke waarde heeft een ISAE voor het bestuur: in control of een illusie van control RiskTransparant, deel 2 De waarde van een ISAE rapport? welke waarde heeft een ISAE voor het bestuur: in control of een illusie van control In deze tweede serie uit een reeks van zeven delen, delen wij

Nadere informatie

STAPPENPLAN EVALUATIE BESTUURSMODEL. mei 2017

STAPPENPLAN EVALUATIE BESTUURSMODEL. mei 2017 STAPPENPLAN EVALUATIE BESTUURSMODEL mei 2017 Introductie Stappenplan Montae Montae stelt haar stappenplan bestuursmodel ter beschikking aan de sector. DNB heeft het onderwerp effectiviteit bestuursmodel

Nadere informatie

Integriteitsbeleid Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen Vastgesteld in de bestuursvergadering van 19 april 2016

Integriteitsbeleid Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen Vastgesteld in de bestuursvergadering van 19 april 2016 Integriteitsbeleid Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen Vastgesteld in de bestuursvergadering van 19 april 2016 1 Inhoud INTEGRITEITSBELEID STICHTING PENSIOENFONDS VOOR DIERENARTSEN... 3 1. AANLEIDING...

Nadere informatie

WHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER

WHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER WHITEPAPER INRICHTING EN GOVERNANCE VAN VERMOGENSBEHEER 6 juni 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleggingsbeleid... 4 3. Governance bestuur... 4 3.1. Samenhang met de keuze voor een bestuursmodel...

Nadere informatie

Analyse belangenverstrengeling

Analyse belangenverstrengeling Analyse belangenverstrengeling Besproken in de bestuursvergadering van 7 mei 2015 Versie 31 mei 2015 Opgesteld door Mol & Pensioen 1 Inleiding Van belangenverstrengeling is sprake wanneer persoonlijke

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 26 september 2018, PF18-177] Artikel 1 Definities De definities welke in dit uitbestedingsbeleid worden gebruikt, worden

Nadere informatie

Beloningsbeleid. 27 november 2018

Beloningsbeleid. 27 november 2018 Beloningsbeleid 27 november 2018 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 Hoofdstuk 2 Doel beloningsbeleid... 3 Hoofdstuk 3 Uitgangspunten beloningsbeleid... 3 Hoofdstuk 4 Overzicht beloningen... 3 Hoofdstuk

Nadere informatie

Risicomanagement en toezicht DNB

Risicomanagement en toezicht DNB Risicomanagement en toezicht VBA seminar risicomanagement voor kleine en middelgrote pensioenfondsen en verzekeraars Boudewijn van Zijl, Toezichthouderspecialist, RALM, Utrecht, 27 september 2012 Misverstand?

Nadere informatie

Stip aan de horizon. Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014

Stip aan de horizon. Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014 Stip aan de horizon Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014 Prof. Dr. Olaf Sleijpen Instituut voor Pensioeneducatie Divisiedirecteur Den Haag, 11 december 2013 Agenda Prioriteiten voor 2014 in een

Nadere informatie

2014 KPMG Advisory N.V

2014 KPMG Advisory N.V 01 Uitbesteding & assurance 11 Nut en noodzaak van assurance reporting Auteurs: Rosemarie van Alst en Fons Basten Wie activiteiten uitbesteedt, wil graag zekerheid over de kwaliteit en integriteit van

Nadere informatie

Verwacht niveau beleggingskennis bestuurders pensioenfondsen

Verwacht niveau beleggingskennis bestuurders pensioenfondsen Verwacht niveau beleggingskennis bestuurders pensioenfondsen 7 december 2016 Marc B.M. van Heel en Maarten Heikoop 7 december 2016 1 Inhoud 1.Project Beleggingskennis: waarom en waarom nu? 2.Profielen

Nadere informatie

Normen Code Pensioenfondsen

Normen Code Pensioenfondsen Analyse Code pensioenfondsen SPW De Code Pensioenfondsen is opgesteld door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid. De normen in de Code zijn een aanvulling op wet- en regelgeving. Afwijken

Nadere informatie

Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen

Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen Delen uitkomsten Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen Patrick Corveleijn DNB Toezicht Pensioenen, 14 November 2016 Agenda Introductie: aanleiding en opzet onderzoek Uitkomsten Algemeen beeld Beleid Risicomanagement

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds KAS BANK

Stichting Pensioenfonds KAS BANK Stichting Pensioenfonds KAS BANK Compliance Charter Januari 2017 Inhoudsopgave 1 Voorwoord... 2 2 Definitie en reikwijdte... 2 3 Missie van compliance... 2 Integriteit van het bestuur... 3 Integere bedrijfsvoering...

Nadere informatie

Strategy, business and technology. Normenkader. Versie 5.1

Strategy, business and technology. Normenkader. Versie 5.1 Strategy, business and technology Normenkader Versie 5.1 Introductie Het VO heeft een takenpakket. Dat kan worden ingedeeld naar: overleg, advisering en beoordeling. Een VO dat zijn eigen normen expliciet

Nadere informatie

Handreiking zelfevaluatie functioneren van het bestuur

Handreiking zelfevaluatie functioneren van het bestuur Handreiking zelfevaluatie functioneren van het bestuur Met onderstaande handreiking wil OPF aangesloten ondernemingspensioenfondsen helpen bij het organiseren van de zelfevaluatie van het functioneren

Nadere informatie

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen RAPPORT Prins Willem-Alexanderlaan 651 Postbus 700 7300 HC Apeldoorn Telefoon (055) 579 39 48 www.achmea.nl Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen Rapportage Intern toezicht in het kader van

Nadere informatie

Update Code Pensioenfondsen

Update Code Pensioenfondsen 24 april 2013 Update Code Pensioenfondsen Mila Hoekstra 2 Thema s 1. Taak en werkwijze 2. Diversiteit 3. Integer handelen 4. Beloning 5. Uitvoering, uitbesteding en kosten 6. Risicomanagement 7. Verantwoord

Nadere informatie

Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen

Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen Sameer van Alfen PP Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen Pensioenfondsen moeten nu al aan de slag met de governance-eisen van IORP2 voor drie belangrijke sleutelfuncties binnen de

Nadere informatie

Wat zijn de succescriteria voor een partnership?

Wat zijn de succescriteria voor een partnership? Wat zijn de succescriteria voor een partnership? Chemical Power Oil & Gas Wie zijn wij Arno Gerrets Agrifirm Manager Techniek Maries van Aert Stork Technical services Consultancy Manager Onderhoud en Investeringen

Nadere informatie

Towers Watson. Integraal risicomanagement

Towers Watson. Integraal risicomanagement Towers Watson Integraal risicomanagement Een helder perspectief op uw risicobeheersing 2 towerswatson.nl Als pensioenfondsbestuurder wordt er van u verwacht dat u volledig op de hoogte bent van alle risico

Nadere informatie

ISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt

ISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt ISO9001:2015, in vogelvlucht Door Tjarko Vrugt 18-11-2015 - Qemc - Tjarko Vrugt Bron: NEN - Delft 2 DE NIEUWE NEN EN ISO 9001 : 2015 Deze presentatie beperkt zich tot de essentie Sktb besteed in 2016

Nadere informatie

Functieprofiel sleutelfunctionarissen (zowel sleutelfunctiehouders als sleutelfunctievervullers)

Functieprofiel sleutelfunctionarissen (zowel sleutelfunctiehouders als sleutelfunctievervullers) Functieprofiel sleutelfunctionarissen (zowel sleutelfunctiehouders als sleutelfunctievervullers) 1. Inleiding Stichting Pensioenfonds Notariaat ( SPN ) kent de volgende drie sleutelfuncties: - de risicobeheerfunctie;

Nadere informatie

Beloningsbeleid Provisum en uitbesteding

Beloningsbeleid Provisum en uitbesteding Beloningsbeleid Beloningsbeleid Provisum en uitbesteding 1. Inleiding De Pensioenwet en het Besluit Financieel toetsingskader (Ftk) stellen dat pensioenfondsen een beleid inzake beloningen voeren dat niet

Nadere informatie

Risicomanagementfunctie

Risicomanagementfunctie Risicomanagementfunctie Good practices uit de praktijk Martin van der Pot en Petra Kleine Verzekeringsmiddag Bussum, 25 april 2018 Inhoud 1. Beeld uit DNB onderzoeken 2. Stellingen en DNB Good practices

Nadere informatie

Matrix Comply-or-Explain Code Banken 2017

Matrix Comply-or-Explain Code Banken 2017 Matrix Comply-or-Explain Code Banken 2017 In oktober 2014 heeft de Nederlandse Vereniging van Banken de herziene Code Banken (de "Code Banken"), onderdeel van een pakket met de naam "Future Oriented Banking"

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beloningsbeleid SPW 26 maart 2019 1 Inhoudsopgave Versiebeheer... 3 1 Inleiding... 4 2 Doel beloningsbeleid... 4 3 Uitgangspunten beloningsbeleid... 5

Nadere informatie

Integriteitbeleid. December 2011

Integriteitbeleid. December 2011 Integriteitbeleid December 2011 1 Inhoudsopgave A. Inleiding A.1 Waarom Integriteitbeleid A.2 Doelgroep Integriteitbeleid A.3 Definitie Integriteitrisico B. Doel en methodiek analyse integriteitrisico

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 14 februari 2019

Uitbestedingsbeleid Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 14 februari 2019 Uitbestedingsbeleid Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 14 februari 2019 1 Uitbestedingsbeleid Artikel 1 Doel van het uitbestedingsbeleid De doelstelling van het uitbestedingsbeleid

Nadere informatie

Eisen voor bestuursleden

Eisen voor bestuursleden Eisen voor bestuursleden (overgenomen uit plan van aanpak deskundigheidsbevordering Pensioenkoepels 2010) Om zijn verantwoordelijkheid te kunnen dragen moet een bestuurslid deelnemen aan de besluitvorming

Nadere informatie

Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen

Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen 20 OKTOBER 2014 1. Inleiding Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen

Nadere informatie

Onderwerp Nadere guidance omtrent onderzoek IAD naar beheersing volmachten

Onderwerp Nadere guidance omtrent onderzoek IAD naar beheersing volmachten Toezicht verzekeraars Nationale verzekeringsgroepen Postbus 98 1000 AB Amsterdam Datum Uw kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer Bijlage(n) 1 Onderwerp Nadere guidance omtrent onderzoek IAD naar beheersing

Nadere informatie

INTEGRITEITSBELEID STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR DE GROOTHANDEL IN TEXTIELGOEDEREN EN AANVERWANTE ARTIKELEN. Integriteitsbeleid - Bpf Tex

INTEGRITEITSBELEID STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR DE GROOTHANDEL IN TEXTIELGOEDEREN EN AANVERWANTE ARTIKELEN. Integriteitsbeleid - Bpf Tex INTEGRITEITSBELEID STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR DE GROOTHANDEL IN TEXTIELGOEDEREN EN AANVERWANTE ARTIKELEN Juli 2014 Integriteitsbeleid - Bpf Tex H OOFDSTUK 1 AAN L E I DI NG Het bestuur van

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V. [geldend vanaf 22 maart 2017, PF17-058] Artikel 1 Definities De definities welke in dit uitbestedingsbeleid worden gebruikt zijn nader

Nadere informatie

Financiële zekerheid voor ANBI s

Financiële zekerheid voor ANBI s Financiële zekerheid voor ANBI s Agenda: 1. Algemeen en aanleiding 2. Risk assessment 3. Governance 4. Impactmeting 5. Verdienmodel en scenarioanalyse 6. Vermogensvorming 7. Afsluiting 1. Algemeen en aanleiding

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018 Profielschets lid Raad van Toezicht 6 maart 2018 71649 092004 1. INLEIDING In dit document zijn achtereenvolgens de kenmerken van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (Bpf Kappers)

Nadere informatie

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er

Nadere informatie

IT risk management voor Pensioenfondsen

IT risk management voor Pensioenfondsen IT risk management voor Pensioenfondsen Cyber Security Event Marc van Luijk Wikash Bansi Rotterdam, 11 Maart 2014 Beheersing IT risico s Het pensioenfonds is verantwoordelijk voor de hele procesketen,

Nadere informatie

RiskTransparant, deel 3. Wat is uw risico identiteit?

RiskTransparant, deel 3. Wat is uw risico identiteit? RiskTransparant, deel 3 Wat is uw risico identiteit? In deze derde serie uit een reeks van zeven delen, delen wij graag onze kennis met u over risicomanagement. Dit keer staat het dossier: Uw risico identiteit

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Compliance program. Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 12 februari 2014

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Compliance program. Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 12 februari 2014 Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland Compliance program Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 12 februari 2014 1 Inleiding In dit Compliance Program is de inrichting van de

Nadere informatie

Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO

Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Met normen kan een Verantwoordingsorgaan (VO) zijn verantwoordelijkheden (oordelen, adviseren en overleggen) beter uitoefenen. Penvita onderscheidt algemene

Nadere informatie

Agenda. Missie DNB toezicht. Quinto-P onderzoek

Agenda. Missie DNB toezicht. Quinto-P onderzoek Quinto-P Jean Paul Vosse, Rapporteur Quinto-V en Quinto-P, Divisie Toezichtbeleid Roger Wijnands, Projectleider Quinto-P, Afdeling Thematisch toezicht September 2012 Agenda Missie toezicht Quinto-P onderzoek

Nadere informatie

Analyse integriteitsrisico

Analyse integriteitsrisico Besproken in de bestuursvergadering van 3 december 2015 Versie 29 november 2015 Opgesteld door Mol & Pensioen 1 Inleiding Van belangenverstrengeling is sprake wanneer persoonlijke of professionele belangen,

Nadere informatie

Intern Toezicht: Amsterdam, 15 juni Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en. beleggingsondernemingen. Olaf Sleijpen

Intern Toezicht: Amsterdam, 15 juni Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en. beleggingsondernemingen. Olaf Sleijpen Intern Toezicht: Olaf Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen 3 e seminar Intern toezicht pensioenfondsen Amsterdam, 15 juni 2012 Agenda Recap vorige seminars Ontwikkeling

Nadere informatie

Wet versterking Bestuur Pensioenfondsen

Wet versterking Bestuur Pensioenfondsen Wet versterking Bestuur Pensioenfondsen Wat betekent de wet voor intern en extern toezicht? Prof. Dr. Olaf Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Seminar voor intern

Nadere informatie

Communicatiekalender 2017 en 2018

Communicatiekalender 2017 en 2018 Communicatiekalender 2017 en 2018 Wettelijk verplichte activiteit Doelgroep Wet- en regelgeving DEELNEMERS/GEWEZEN DEELNEMERS/GEWEZEN PARTNERS/GEPENSIONEERDEN Pensioen 1-2-3 over kenmerken pensioenregeling

Nadere informatie

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER DNB SEMINAR UITBESTEDING Door: Oscar van Angeren I. Regulatory framework en II. Algemene contractuele aspecten 1 I. Regulatory framework Uitbestedingsregels pensioenfondsen: artikel 34 Pw en 12-14 BuPw.

Nadere informatie

PENSIOENFONDS HORECA & CATERING DIRECTIESTATUUT INZAKE TOEDELING TAKEN, VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN AAN DE DIRECTIE

PENSIOENFONDS HORECA & CATERING DIRECTIESTATUUT INZAKE TOEDELING TAKEN, VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN AAN DE DIRECTIE PENSIOENFONDS HORECA & CATERING DIRECTIESTATUUT INZAKE TOEDELING TAKEN, VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN AAN DE DIRECTIE Vastgesteld in de vergadering van het bestuur op 9 mei 2014 en in werking getreden

Nadere informatie

Brochure. Pensioenfonds DSM Nederland

Brochure. Pensioenfonds DSM Nederland Brochure Pensioenfonds DSM Nederland Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) Het bestuur van PDN Het bestuur van PDN bestaat uit maximaal acht leden. Van deze acht leden zijn: vier leden (inclusief voorzitter)

Nadere informatie

Uitbesteding & Uitbestedingsrisico s. Ingrid Talsma Verzekeringsmiddag Bussum, 25 april 2018

Uitbesteding & Uitbestedingsrisico s. Ingrid Talsma Verzekeringsmiddag Bussum, 25 april 2018 Uitbesteding & Uitbestedingsrisico s Ingrid Talsma Verzekeringsmiddag Bussum, 25 april 2018 Agenda Agenda Het onderzoek Uitbesteding Opzet en doel Resultaten Inherent risico Beheersing van het uitbestedingsrisico

Nadere informatie

Het Algemeen Pensioenfonds

Het Algemeen Pensioenfonds Het Algemeen Pensioenfonds Vergunningverlening door DNB Iris Sluiter, Afdelingshoofd markttoegang DNB, Agenda 1. De vergunningverlening van het Algemeen Pensioenfonds 2. De belangrijkste onderwerpen bij

Nadere informatie

Diversiteit in Pensioenfondsen

Diversiteit in Pensioenfondsen Diversiteit in Pensioenfondsen VITP Congres 15 september 2014 Geert-Jan Haveman Vice voorzitter Stichting Pensioenfonds Hoogovens Directeur Human Resources Tata Steel Nederland Diversiteit Geschiktheid

Nadere informatie

Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen

Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen 6 MAART 2017 1. Inleiding Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen (hierna:

Nadere informatie