PV Praktische oefeningen bouw PV Praktische oefeningen hout TV Bouw TV Hout

Transcriptie

1 LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vakken: PV Praktische oefeningen bouw PV Praktische oefeningen hout TV Bouw TV Hout 2 lt/w 2 lt/w 2 lt/w 2 lt/w Basisoptie: Bouw- en houttechnieken Onderwijsvorm: Graad: Leerjaar: A-STROOM eerste graad tweede leerjaar Leerplannummer: 2010/012 (vervangt 2009/001) Nummer inspectie: (vervangt 2008 / 1 // 1 / Q / BO / 2H / I / / V/10) Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Emile Jacqmainlaan Brussel

2 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 1 INHOUD 1 Visie Beginsituatie Algemene doelstellingen Leerplandoelstellingen/leerinhouden/specifieke pedagogisch-didactische wenken Overkoepelende leerplandoelstellingen voor Hout en Bouw PV Praktische oefeningen bouw, TV Bouw PV Praktische oefeningen hout en TV Hout Algemene pedagogisch-didactische wenken Minimale materiële vereisten Evaluatie Bibliografie Bijlage: Jaarplan... 29

3 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 2 VISIE Leerlingen die in de A-stroom kiezen voor de basisoptie Bouw- en houttechnieken zijn aangetrokken door de wereld van de techniek en de wetenschap. Naast hun affiniteit voor techniek en technologie zijn deze leerlingen ook geboeid door de praktische toepassingen en door de mogelijkheid om zelf praktische vaardigheden te kunnen ontwikkelen. Het is van kapitaal belang om dit enthousiasme levendig te houden zodat hun verdere studiekeuze gedragen wordt door een motiverende interesse. Om dit te realiseren is een dynamische en aanschouwelijke aanpak vereist zodat de leergierigheid van deze leerlingen continu wordt aangemoedigd. De artificiële scheiding tussen theorie en praktijk werd om deze reden in dit nieuwe leerplan volledig opgeheven zodat duidelijk wordt gekozen voor de geïntegreerde aanpak. Het is dan ook sterk aan te raden om de realisatie van dit leerplan toe te vertrouwen aan één leerkracht per vakdomein. Het blijvend motiveren van deze leerlingengroep is erg belangrijk en kan ondermeer door: een ruim en gevarieerd aanbod te bieden; de opdrachten aantrekkelijk en uitdagend te maken door deze af te stemmen op de leefwereld van deze jongeren; te zorgen voor een krachtige en aantrekkelijke leeromgeving.

4 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 3 BEGINSITUATIE TWEEDE LEERJAAR A VAN DE EERSTE GRAAD Worden als regelmatige leerlingen toegelaten: 1 de regelmatige leerlingen die het eerste leerjaar A met vrucht hebben beëindigd. 2 de regelmatige leerlingen die het beroepsvoorbereidend leerjaar met vrucht hebben beëindigd onder de volgende voorwaarde: gunstig advies van de toelatingsklassenraad. 3 de regelmatige leerlingen van het buitengewoon secundair onderwijs, onder de volgende voorwaarde: gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad. De leerlingen kwamen in het eerste leerjaar A reeds in contact met de technologie in het vak AV Techniek en eventueel met doe-activiteiten in PV Realisatietechnieken nijverheidstechnieken. De leerlingengroep in het tweede leerjaar blijft echter heterogeen: niet allen kwamen in het eerste leerjaar in contact met dezelfde contexten. Men kan wel uitgaan van een minimum aan technische en praktische kennis. (eindtermen techniek) Bij mogelijke verschillen in de beginsituatie wordt dit door middel van gedifferentieerde aanpak bijgewerkt.

5 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 4 ALGEMENE DOELSTELLINGEN Binnen het kader van de gekozen basisoptie Bouw- en houttechnieken, zal de leerling zeker een basiskennis opbouwen inzake theoretische begrippen, materialen, gereedschappen, meetapparatuur, machines en basistechnieken. Ook zal de leerling het fundamentele belang van een werkmethode (met inbegrip van een technische tekening) moeten inzien. Daarnaast zal de leerling een aantal basisvaardigheden verwerven. Toch mag deze keuze nog geen echt dwingend karakter hebben, in die zin dat ze weliswaar als voorbereiding mag gelden voor de tweede graad met dezelfde interessesfeer, maar niet zo gespecialiseerd mag zijn dat ze een eventuele overgang naar een andere richting in de weg zou staan en de leerling voor onoverkoombare problemen zou stellen. Vandaar ook dat gestreefd moet worden naar doelstellingen die over alle opties in het tweede leerjaar heen overkoepelend zijn en die kaderen in een technologische mentaliteit. Deze zou de leerlingen bij een eventuele wijziging van optie moeten helpen zich zo efficiënt mogelijk in te werken in eender welke TSO-studierichting, althans bij een overgang tussen het tweede en het derde leerjaar. Vanzelfsprekend zal de inzet en de motivatie van de leerling zelf uiteindelijk de doorslag geven. Deze overkoepelende doelstellingen liggen zowel op het niveau van de theorie als op het niveau van het handelen: respect opbrengen voor grondstoffen, materialen en gereedschappen, zin voor orde, efficiëntie, netheid en veiligheid tijdens het werk en in de voorbereiding (bijv. technische tekening), streven naar volledigheid en verfijning bij het eindproces (voor zover het op dit niveau haalbaar is). De leerkracht zal in het belang van de leerling streven naar een gezond compromis tussen algemene doelstellingen en een specifieke invulling van de gekozen optie, m.a.w. de optie moet de leerling de mogelijkheid bieden zich te bekwamen binnen de denk- en doepatronen, maar mag een eventuele interesseomschakeling (wat gezien de leeftijd van de meeste leerlingen niet denkbeeldig is) niet uitsluiten. Door differentiatie kan men rekening houden met de mogelijkheden van elke leerling. Mogelijkheden tot communicatie worden gecreëerd door constructies in groep te laten maken. Volgende attitudes dienen te worden nagestreefd: Kwaliteitszorg: Verantwoordelijkheidszin: Zin voor samenwerking: Leergierigheid: Welzijnsbewustzijn: Milieubewustzijn: zin voor nauwkeurigheid, kwaliteit, volledigheid, stiptheid, orde en netheid nastreven. Met belangstelling voor technologische vernieuwingen. zich ervan bewust zijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de veiligheid voor zichzelf en de anderen verhoogt. Groeien naar gestructureerd zelfstandig werken. bereid zijn om samen te werken om tot een optimaal resultaat te komen; samenhorigheid en collegialiteit, luisterbereidheid en flexibiliteit nastreven. ingesteldheid om nieuwe dingen te ontdekken en nieuwe uitdagingen aan te gaan, doorzettingsvermogen en werkijver aan de dag leggen. Bewust veiligheidsbevorderend en preventief optreden. actief en proactief gericht zijn op veiligheid, gezondheid en hygiëne. zich bewust zijn van de impact van eigen handelingen op het milieu.

6 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 5 LEERPLANDOELSTELLINGEN/LEERINHOUDEN/SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN OVERKOEPELENDE LEERPLANDOELSTELLINGEN VOOR HOUT EN BOUW De leerlingen kunnen informatie opzoeken op gestructureerde wijze omtrent: de opdracht, (controle) gereedschappen, meetapparaten een documentatiemap aanleggen rond de technische aspecten van hun opdrachten. uit technische tekeningen/plannen de nodige informatie halen om een opdracht te realiseren. de inzichten en mogelijkheden inzake het ontwerpen van constructies toelichten. het werkhuisreglement naleven, persoonlijke beschermingsmiddelen gepast gebruiken, met orde en netheid werken, afval volgens de instructies sorteren en veiligheidssymbolen herkennen.

7 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 6 PV PRAKTISCHE OEFENINGEN BOUW, TV BOUW 2e leerjaar: PV 2 lestijden/week, TV 2 lestijden/week DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen 1 ruimtelijk inzicht en voorstellingsvermogen ontwikkelen zoveel mogelijk aansluitend bij de vooropgezette productrealisatie. over het waarnemingsvermogen reflecteren via het middel van tekentechnieken. de voornaamste tekengereedschappen herkennen, benoemen, en op een verantwoorde manier aanwenden. op een tekening het isometrisch of cavalierperspectief aanduiden. de Europese projectiemethode (drie aanzichten) toepassen, vertrekkend van een perspectief tekening. de ontbrekende aanzichten aanvullen en de juiste lijnsoort toepassen. bij de werkstukken alle vereiste uitvoeringsmaten plaatsen. de projectie van eenvoudige metseloefeningen schetsen. eenvoudige constructies opmeten en op schaal tekenen. genormaliseerde en symbolische elementen in de tekening zetten. uitvoeringsafmetingen op de tekening plaatsen. nauwkeurig meten en lijnstukken verdelen. met tekeninstrumenten lijnen onder hoek en evenwijdig ten opzichte van elkaar tekenen. LEERINHOUDEN 1 De techniek van technisch tekenen Voorstellingstechniek Perspectieven Aanzichten Aanvuloefeningen Tekenleesoefeningen Afleidingsoefeningen vanuit 2D en 3D voorstellingen Isometrisch en Cavalierperspectief Europese projectiemethode Lijnsoorten Doorsneden Maataanduidingen Tekenschalen Materiaalaanduidingen Meetkundig tekenen Lijnstukken onder hoek Lijnstukken loodrecht op elkaar Evenwijdige lijnstukken Lijnstukken verdelen Veelhoeken Schalen en schaalfactor

8 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 7 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Start met oefeningen met balkvormen en laat zo de moeilijkheidsgraad toenemen. Projecteer en bespreek 2D- en 3D-voorstellingen van reële voorwerpen. Stel tekeningen ter beschikking welke nog moeten vervolledigd worden. Laat aanzichten inkleuren volgens de juiste kleurencode. Gebruik computertekeningen om te remediëren bij 2D- en 3D-voorstellingen. Normschrift is geen leerinhoud, geef aandacht aan verzorgd handschrift. In inkt laten tekenen is overbodig. Het maken van doorsneden is te interpreteren als verduidelijking van de uivoering. Geef hen documentatie en laat hen informatie opzoeken via internet en Cd-rom. Enkel de meetkundige constructies aanbrengen die noodzakelijk zijn voor het realiseren van de constructies. Maak gebruik van een vragenlijst en/of checklist bij het lezen van een tekening. Laat leerlingen gebruik maken van zelfevaluatie technieken.

9 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 8 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 2 constructies volledig realiseren op basis van de gemaakte uitvoeringstekening. de werkplek inrichten. de werkvolgorde toepassen, opvolgen en bijsturen. de functie van een te realiseren bouwconstructie omschrijven. met slangenwaterpas het peilverschil opmeten en referentiepeilen overbrengen. profielen verticaal en pas plaatsen en de nodige draden spannen. bouwlijn traceren, de lengte van de te metselen muur uitzetten, en lagenmaat berekenen. mortel scheppen, spreiden en aantrekken. op basis van een uitvoeringstekening, constructies uit halfsteensen/of steensmuren in verschillende verbanden langs draad metselen. muurhoeken, kruisingen en ontmoetingen uitzetten en realiseren met behulp van een winkelhaak en de methode. gereedschappen herkennen en benoemen. de onderdelen van gereedschappen benoemen en hun functie toelichten. in functie van de toepassing het juiste controlegereedschap kiezen, herkennen en benoemen. het controlegereedschap voor het metselen nauwgezet weten te gebruiken en onderhouden. het juiste gereedschap voor welbepaalde bewerking kiezen. eenvoudige bekisting voor een balkvormig element vervaardigen en beton storten alsook ontkisten. het vlechten van een eenvoudig wapeningsnet n en deskundig in de bekisting aanbrengen. beton storten en verdichten en het belang ervan toelichten. 2 Uitvoeringstechnieken, gereedschappen en voor het maken van bouwconstructies Metselwerkzaamheden Uitvoeringstechnieken bij het metselen Het uitzetten van de metselwerkzaamheden Bepalen van de afmetingen van lint- en stootvoeg Bepalen van lagen-, koppen-, en strekkenmaat Metselen langs een draad Metselen van halfsteens- en steensmuur Maken van rechte beëindiging en staande tand Uitvoeringsgereedschap voor het metselen Truweel (groot en klein), mortelschop, mortelkuip Bouwplaatsemmer, metselaarshamer, kruiwagen Kniptang, handzaag, steenbeitels, voegijzer en Voegbord Meet- en controlegereedschap voor het metselen Vouwmeter, waterpas, rij, schietlood, Slangenwaterpas, winkelhaak, draad en profielen Profielhaken Bekistingstechnieken Uitvoeringstechnieken bij vervaardigen van een element in beton Maken van een bekisting Vlechten van een wapeningsnet Beton maken, gieten en verdichten

10 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 9 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen de technische begrippen stabiliteit, horizontaliteit, verticaliteit, loodrechtheid, evenwijdigheid, vochtwering en afwatering omschrijven en daarvoor de gepaste techniek duiden. het nut en het doel uitleggen van vochtwering en afwatering. de begrippen stapelbouw, prefabbouw, skeletbouw omschrijven. LEERINHOUDEN Het ontkisten Gereedschap voor het bekisten Klauwhamer, nijptang, koevoet, winkelhaak Bekistingshout en verbindingsmiddelen Technische eisen Stabiliteit Horizontaliteit, verticaliteit Loodrechtheid, evenwijdigheid Esthetisch en afwerkingsaspect Vochtwering en afwatering Functieomschrijving van eenvoudige bouwconstructies Stapelbouw, prefabbouw, skeletbouw SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Bij de eerste constructies bepaald de leerkracht, de hulpmiddelen, gereedschappen en machines en geeft uitleg. Bij de volgende constructies maken de leerlingen zelf hierbij een oplijsting. Laat de leerlingen zelf hun werkplek inrichten op basis van een gegeven plan. Steeds met een goed uitgeschreven en verantwoorde werkmethode laten werken. Bij ieder hulpmiddel en machine een technische fiche voorzien met beschrijving, onderdelen, gebruiksaanwijzing, veiligheidsen onderhoudsrichtlijnen. Het frequent laten raadplegen van deze fiches is aangewezen. Bij elke realisatie het functioneel geheel kaderen om naast de praktische vaardigheden ook inzichten te omschrijven.

11 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 10 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 3 de vlakken van een baksteen benoemen en aanduiden. de achtereenvolgende bewerkingen bij het vervaardigen van een baksteen verwoorden. een onderscheid maken tussen volle, geperforeerde en holle baksteen. de genormaliseerde afmetingen van courant gebruikte stenen herkennen. het verschil tussen baksteen en cellenbeton verwoorden. 3 Materialen Baksteen en cellenbeton Snelbouw- en gevelsteen De vlakken van een steen en afmetingen Gevelstenen en andere Genormaliseerde baksteenformaten Klinkers en tegels de behandelde bindmiddelen van elkaar onderscheiden. de voornaamste eigenschappen van de behandelde bindmiddelen omschrijven, oordeelkundig opslaan en bewaren. Bindmiddelen Cement, kalk, gips de herkomst van de verschillende granulaten verwoorden. het begrip kaliber verklaren. enkele specifieke toepassingsmogelijkheden van de behandelde granulaten opsommen. de samenstelling in maatdelen van een goede mortel omschrijven. manueel en met betonmolen mortel en beton aanmaken. de samenstelling in maatdelen van beton omschrijven. plasticiteit van mortel en beton op zicht beoordelen en aanpassen. enkele soorten bewapeningsstaal herkennen en benoemen. Granulaten Grind, zand, steenslag Mortel en beton Mortel, beton en gewapend beton Volume verhoudingen en plasticiteit

12 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 11 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Door het werken met verschillende soorten baksteen, ervaren de leerlingen de verschillen op een praktische manier. Door het werken met kalk, kan men de stenen recupereren, doch de beperktheid van dit middel toelichten. Leerlingen zelf mortel laten bereiden, manueel en met de betonmolen en plasticiteit laten beoordelen. Wijzen op de noodzakelijke vochtigheid en verharding.

13 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 12 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 4 de werktekening van de realisatie ontleden. een goede plastische mortel met de schop aanmaken. mortel op een correcte wijze scheppen, spreiden en aantrekken. metsen rekening houdend met horizontaliteit en verticaliteit alsook controle uitvoeren en langs de draad metselen. constructies in halfsteens-, kruis-, staand-, en Vlaams verband in verschillende lagen stapelen. een muurvlak opvoegen en verschillende uitvoeringstechnieken toepassen. 4 Metselen Halfsteensverband, kruisverband, staand verband en Vlaams verband Hoeken, ontmoetingen en kruisingen Controle techniek; horizontaliteit en verticaliteit Toepassen op haakse hoeken met halfsteens- en kruisverband Het afwerken van een gemetselde muur Meegaand voegen, uitdiepen en achteraf voegen Gelijkliggende en terugliggende voeg Het aanbrengen van een vochtwerende laag SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN De leerlingen steeds zelf de profielen verticaal laten stellen bij het metselen. Ter beschikking stellen van gezaagde stenen zal de vlotheid van het werken bevorderen, laat occasioneel n steen doorhakken. Aandacht besteden aan gemaakte fouten, in groep bespreken en corrigeren, o.a. bij het overbrengen van de pas, zo ook bij het afschrijven van de lagenmaat op een lagenlat.

14 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 13 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 5 de courante prijzen van de gebruikte materialen opzoeken. bij een constructie de gebruikte materiaalhoeveelheden bepalen. de uitvoeringstijden optekenen. de materiaalkostprijs berekenen. de kostprijs van de gepresteerde uurlonen berekenen. 5 Materiaalkostprijs en loon Eenheidsprijs van de materialen Hoeveelheid van de gebruikte materialen Noteren van de uitvoeringstijd Gebruikte uurlonen SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN De leerlingen geleidelijk kennis laten maken met de elementen welke de kostprijs bepalen. Stel eenheidsprijzen ter beschikking en laat hen geleidelijk opzoeken in catalogi. Maak een aantal varianten van constructies op voor kostprijsberekeningen. Gebruik de computer als hulpmiddel voor de berekeningen. 6 het werkplaatsreglement. gebods- en verbodstekens in functie van de werkzaamheden kennen en naleven. PBM s en CBM s kennen en richtlijnen naleven. een goede werkhouding aannemen bij tillen en dragen van lasten. veilig omgaan met gereedschappen en machines. afval sorteren en opslaan volgens de richtlijnen. veilig met machines en gereedschappen werken. 6 Welzijn: veiligheid, hygiëne, milieurichtlijnen en attitude Werkplaatsreglement Gebods- en verbodstekens PBM Werkhouding Tillen en dragen van lasten Hygiëne en milieurichtlijnen SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Veiligheid, hygiëne en milieu vormen bij alle activiteiten een onderdeel. Zorg voor een duidelijk werkplaatsreglement en verwijs er permanent naar. Instructiekaarten ter beschikking stellen en ernaar verwijzen. Eis dat de PBM en CBM richtlijnen correct opgevolgd worden. De gebods- en verbodstekens die van toepassing zijn bij de werksituatie onder de aandacht brengen. Alle leerplandoelstellingen verwijzen ook naar vakoverschrijdende doelstellingen.

15 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 14 PV PRAKTISCHE OEFENINGEN HOUT EN TV HOUT 2e leerjaar: PV 2 lestijden/week, TV 2 lestijden/week DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 1 ruimtelijk inzicht en voorstellingsvermogen ontwikkelen zoveel mogelijk aansluitend bij de vooropgezette productrealisatie. het waarnemingsvermogen reflecteren via het middel van tekentechnieken. twee- en driedimensionale voorstellingen tekenen. de voornaamste tekengereedschappen herkennen, benoemen, op een verantwoorde manier aanwenden. op een tekening aanduiden of deze in isometrisch of cavalierperspectief is. de Europese projectiemethode (drie aanzichten) toepassen, vertrekkend van een perspectief tekening. de ontbrekende aanzichten aanvullen en de juiste lijnsoort toepassen. bij de werkstukken alle vereiste uitvoeringsmaten plaatsen. eenvoudige constructies in hout opmeten en op schaal tekenen. de werkzaamheden volgens de vooropgestelde werkvolgorde uitvoeren. in team een geschikte werkmethode opstellen. 1 De techniek van technisch tekenen Voorstellingstechniek Perspectieven Aanzichten Aanvuloefeningen Tekenleesoefeningen Afleidingsoefeningen vanuit 2- en 3-D voorstellingen Isometrisch en Cavalier perspectief Europese projectiemethode Lijnsoorten (meest voorkomende en gebruik) Maataanduidingen Meest voorkomende schalen Horizontale en verticale doorsneden Paringtekens Het opvolgen van een werkvolgorde Op schaal tekenen Doorsneden

16 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 15 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Start met eenvoudige oefeningen o.a. balkvormen om zo de moeilijkheidsgraad te laten toenemen. Projecteer en bespreek 2D- en 3D-voorstellingen van reële voorwerpen. Stel tekeningen ter beschikking welke nog moeten aangevuld worden. Laat de diverse vlakken kleuren, met de juiste kleurencode. Het gebruik van eenvoudige computertekeningen zal helpen om te remediëren bij 2D- en 3D-voorstellingen. Normschrift is geen leerinhoud, geef aandacht aan een verzorgd handschrift. In inkt laten tekenen is niet meer wenselijk. Het maken van doorsneden is te interpreteren als verduidelijking van de uitvoering.

17 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 16 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen 2 Constructietechnieken constructies en projecten realiseren op basis van de gemaakte uitvoeringstekening. de werkplek inrichten. de werkvolgorde toepassen. een eenvoudige materiaalstaat lezen. eenvoudige houtconstructies bewerken op basis van manuele houtbewerkingstechnieken. in functie van de toepassing het juiste gereedschap kiezen, herkennen en benoemen. verspanende- en meetgereedschappen vakkundig en veilig gebruiken. het technologisch proces opvolgen en uitvoeren. de functionele relatie van de verschillende onderdelen bij een eenvoudige houtconstructie met eigen woorden uitleggen. LEERINHOUDEN 2 Uitvoeringstechnieken Gereedschappen voor het maken van houtconstructies Uitvoeringsgereedschap voor het maken van houtconstructies Vormgevend gereedschap Vijlen, raspen, zagen, boren, beitels. Meet controle- en afschrijfgereedschap Potlood, vouwmeter, rolmeter, winkel-, versteken zwaaihaak, kruishout, steekpasser. Montage- en afwerkingsgereedschap Hout- en metaalboren, schroevendraaiers, hamers, tangen, klemgereedschap Verbindingstechnieken Pen- en gatverbindingen Gecombineerde verbindingen Lijmverbindingen Schroefverbindingen SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN De leerlingen zelf hun werkplek laten inrichten, mogelijks een plan ter beschikking stellen. Werk steeds met een goed uitgeschreven en verantwoorde werkmethode. Maak dat alle materialen en gereedschappen in één of meerdere projecten aan bod komen. Stel documentatie ter beschikking om gegevens op te zoeken en verwerken. Breng preventie onder de aandacht o.a. veiligheid, werkhouding, methode bij gebruik gereedschap en machines.

18 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 17 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 3 de courant gebruikte massieve houtsoorten herkennen en de kenmerken toelichten. het groeiproces toelichten. spint- en kernhout onderscheiden. de vezelrichting bepalen. de handelsafmetingen opzoeken in documentatie. plaatmateriaal herkennen en benoemen. het fabricageproces beschrijven. de samenstelling van triplex en multiplex kennen en verwoorden. enkele toepassingsmogelijkheden van plaatmateriaal opsommen. 3 Materialen De boom en het groeiproces Zagen van hout; langs- en kopshout, Draad nerf Natuurlijke duurzaamheid Bewerkbaarheid, hardheid en vochtigheidsgraad Massieve houtsoorten; Grenen, populieren, Beuken, eiken Plaatmateriaal: Triplex, multiplex, vezelplat, MDF Samenstelling, kenmerken, bewerkbaarheid SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Er voor zorgen dat diverse soorten massief hout, plaatmateriaal in de projecten verwerkt worden. Bespreek repetitief de typische kenmerken van de materialen. Geef de nodige aandacht, bij plaatmateriaal aan de opbouw, verschillende lagen, vezelrichting en verwerking. Werk met Cd-roms om kenmerken en eigenschappen van materialen op te zoeken. Zorg dat eenvoudig beslagwerk aan bod komt, alsook afwerkingsproducten.

19 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 18 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 4 bevestigingsmiddelen naar vorm en grondstof onderscheiden. het passend bevestigingsmiddel in functie van de toepassing kiezen. het begrip watervaste lijm verklaren. courant voorkomende afwerkingsproducten van elkaar onderscheiden. de techniek en de aanbrengingsmogelijkheden van het afwerkingsproduct toelichten. de etikettering van gevaarlijke producten herkennen. 4 Bevestigings- en afwerkingsmiddelen Soorten houtlijmen Draadnagels, houtschroeven Poriënvuller, vernis, beitsen Aanbrengen van eenvoudig beslag SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Bij ieder hulpmiddel, een technische fiche voorzien met beschrijving, gebruiksaanwijzing en onderhoudsrichtlijnen. Laat de leerlingen deze fiches regelmatig raadplegen. De vaardigheid bij het gebruik van hulpmiddelen goed laten inoefenen.

20 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 19 DECR. NR. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 5 de algemene richtlijnen inzake Welzijn ; veiligheid, hygiëne, milieu in ieder project integreren en naleven. werkplaatsreglement kennen en naleven. de gebods- en verbodstekens naleven. goede werkhouding aannemen en correcte wijze lasten tillen en dragen. veilig met machines omgaan. 5 Welzijn: Veiligheid, Hygiëne, Milieurichtlijnen en attitude. Veiligheidsvoorschriften Gebods- en verbodstekens Werkplaatsreglement PBM Werkhouding Hygiëne en milieurichtlijnen SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Denk eraan bij alle activiteiten het aspect veiligheid, hygiëne en milieu aan bod te laten komen. Ook de gebods- en verbodstekens welke toepasbaar zijn bij de projecten te vermelden. Werkplaatsreglement toelichten en er steeds naar verwijzen. Instructiekaarten ter beschikking stellen. Aandacht schenken aan diverse producten, stofontwikkeling Laat gereedschappen, machines en materialen opruimen en stockeren en restafval verwijderen. Alle leerplandoelstellingen verwijzen ook naar vakoverschrijdende doelstellingen.

21 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 20 ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN De geïntegreerde en projectmatige aanpak zal worden aangewend waarbij de formele scheiding tussen theorie en praktijk komt te vervallen. Er wordt steeds uitgegaan van 25 effectieve lesweken per schooljaar. Overblijvende weken kunnen worden besteed aan een verder uitdiepen van de leerstof of voor uitbreidingen. Ook nieuwe ontwikkelingen kunnen hier eventueel aan bod komen. Pedagogisch is het niet verantwoord om de leerlingen tijdens de les de leerstof systematisch te laten noteren. Om tijdverlies te vermijden, wordt het gebruik van een goed handboek of van een zelf gemaakte cursus expliciet aanbevolen. Het leerplan is opgevat als een open leerplan, waarbij doelstellingen dienen gerealiseerd te worden en kennis, vaardigheden en attitudes steeds in ieder item geïntegreerd aan bod komt. De projecten worden uitgewerkt volgens het eigen technologisch proces. GEÏNTEGREERDE AANPAK Inleiding Door de grotere nood aan ervaringsgericht onderwijs is het belang van de relatie tussen theorie en praktijk toegenomen. Het leren wordt opgevat als een proces waarbij er een afwisseling is tussen het opdoen van ervaringen en het ontwikkelen van competenties. De lessen sluiten zou nauw mogelijk aan bij de leefwereld van de leerlingen zodat de theorie niet abstract overkomt, maar een concrete betekenis krijgt. Theorie en praktijk zijn geen eilanden en kunnen dus moeilijk gescheiden aangeboden worden. Waarom een geïntegreerde aanpak? Omwille van: didactisch meerwaarde: het geïntegreerd werken zal het leer- en probleemoplossend denken optimaal ondersteunen. grotere motivatie van de leerlingen. leerlingen krijgen de mogelijkheid een eigen inbreng te doen. Pedagogische aanpak In het leerplan wordt geen onderscheid gemaakt tussen PV en TV. Hoe en wanneer de leerplandoelstellingen gerealiseerd worden, kan uitgestippeld worden door de vakgroep. JAARPLAN Van elke leraar wordt verwacht dat zij/hij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Die planning kan gemaakt worden volgens het bijgevoegd model (zie bijlage). Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega s binnen eenzelfde vakgroep. De volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. De projectmatige aanpak laat toe dat de leerplandoelstellingen worden gerealiseerd los van de volgorde zoals ze in dit leerplan worden vermeld. Uiteraard moet er steeds worden over gewaakt dat de nodige voorkennis aanwezig is. HET OPEN LEERCENTRUM EN DE ICT-INTEGRATIE Het gebruik van het open leercentrum (OLC) en de ICT-integratie past in de totale visie van de school op leren en op het werken aan de leervaardigheden van de leerlingen. De inzet en het gebruik van ICT en van het OLC zijn geen doel op zich maar een middel om het onderwijsleerproces te ondersteunen. Door de snelle evolutie van de informatietechnologie volgen nieuwe ontwikkelingen in de maatschappij elkaar in hoog tempo op. Kennis en inzichten worden voortdurend verruimd. Er komt een enorme hoeveelheid informatie op ons af. De school zal de leerlingen moeten leren hier zinvol en veilig mee om te gaan.

22 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 21 Zelfstandig kunnen werken, in staat zijn eigen initiatieven te ontplooien en over het vermogen beschikken om nieuwe ideeën en oplossingen in samenwerking met anderen te ontwikkelen, zijn essentieel. Voor het onderwijs betekent dit een ingrijpende verschuiving: minder aandacht voor de passieve kennisoverdracht en meer aandacht voor de actieve kennisconstructie binnen de unieke ontwikkeling van elke leerling. Die benadering nodigt leraren en leerlingen uit om voortdurend met elkaar in dialoog te treden, omdat je de ander nodig hebt om te kunnen leren. Het traditionele beeld van onderwijs zal steeds meer verdwijnen en veranderen in een dynamische leeromgeving waar leerlingen in eigen tempo en in wisselende groepen onderwijs zullen volgen. Dergelijke leerprocessen worden bevorderd door gebruik te maken van het OLC en van ICT-integratie als onderdeel van deze rijke gedifferentieerde leeromgeving. Het open leercentrum als krachtige leeromgeving Een open leercentrum (OLC) is een ruimte waar leerlingen, individueel of in groep, zelfstandig, op hun eigen tempo en op hun eigen niveau kunnen leren, werken en oefenen. Om een krachtige leeromgeving te zijn, is een open leercentrum uitgerust met voldoende didactische hulpmiddelen, ter beschikking van leerlingen op lesmomenten en daarbuiten, uitgerust in functie van leeractiviteiten met pedagogische ondersteuning. In ideale omstandigheden zou de ganse school een open leercentrum kunnen zijn. In werkelijkheid kan in een school echter niet op elke plaats en op elk moment een dergelijke leeromgeving gewaarborgd worden. Daarom kiezen scholen ervoor om een aparte ruimte als OLC in te richten om zo de leemtes in te vullen. Voor de meeste leeractiviteiten volstaat een klaslokaal of informaticalokaal. Wanneer is het echter nuttig om over een OLC te beschikken? Bij een gedifferentieerde aanpak waarbij verschillende leerlingen bezig zijn met verschillende leeractiviteiten, kan het klaslokaal op vlak van zowel ruimte als middelen niet meer als enige leeromgeving voldoen. Dit is zeker het geval bij begeleid zelfstandig leren, vakoverschrijdend leren, projectmatig werken... Vermits leerlingen bij deze leeractiviteiten een zekere vrijheid krijgen in het plannen, organiseren en realiseren van het leren, is de beschikbaarheid van extra ruimte en middelen soms noodzakelijk. Het leren van leerlingen beperkt zich niet tot de eigenlijke lestijden. Voor sommige opdrachten moeten zij beschikken over aangepaste leermiddelen buiten de eigenlijke lestijden. Niet iedereen heeft daar thuis de mogelijkheden voor. In functie van gelijke onderwijskansen, lijkt het zinvol dat een school ook momenten buiten de lessen voorziet waarop leerlingen van een OLC gebruik kunnen maken. Om hieraan te voldoen, beschikt een OLC minimaal over volgende materiële mogelijkheden: ruim lokaal met een uitnodigende inrichting die een flexibele opstelling toelaat (bijv. eilandjes om in groep te werken); ICT: computers met internetverbinding, printmogelijkheid, oortjes, microfoons digitaal leerplatform waar alle leerlingen toegang toe hebben; materiaal waarvan de vakgroepen beslissen dat het moet aanwezig zijn om de leerlingen zelfstandig te laten werken/leren (software, papieren dragers ) en dat bewaard wordt in een openkastsysteem; kranten en tijdschriften (digitaal of op papier). In het ideale geval is er nog een bijkomende ruimte beschikbaar (liefst ook met ICT-mogelijkheden) die zowel kan gebruikt worden als stille ruimte of juist omgekeerd om bijvoorbeeld leerlingen presentaties te laten oefenen (de grote ruimte is in dat geval de stille ruimte) of voor groepswerk (discussiemogelijkheid). Op organisatorisch vlak is het van belang dat met het volgende rekening wordt gehouden: het OLC wordt bij voorkeur gebruikt voor werkvormen en activiteiten die niet in het vaklokaal kunnen gerealiseerd worden; het is belangrijk dat bij een leeractiviteit begeleiding voorzien wordt. Deze begeleiding kan zowel gebeuren door de actieve aanwezigheid van een leraar als ook van op afstand door middel van gerichte opdrachten, stappenplannen, studietips ; het OLC is toegankelijk buiten de lesuren (bijv. tijdens de middagpauze, een bepaalde periode voor en/of na de lesuren).

23 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 22 Voor het welslagen is het aan te bevelen dat een OLC-beheerder aangesteld wordt. Deze beheerder zorgt o.a. voor inchecken, bewaren van orde, beheer van het materiaal en praktische organisatie en wordt bijgestaan door een ICT-coördinator voor de technische aspecten. Door het specifieke karakter van het OLC is deze ruimte bij uitstek geschikt voor de realisatie van de ICTintegratie binnen de vakken maar deze integratie mag zich niet enkel tot het OLC beperken. ICT-integratie als middel voor kwaliteitsverbetering Onder ICT-integratie verstaan we het gebruik van informatie- en communicatietechnologie ter ondersteuning van het leren. ICT-integratie kan op volgende manieren gebeuren: Zelfstandig oefenen in een leeromgeving Nadat leerlingen nieuwe leerinhouden verworven hebben, is het van belang dat ze voldoende mogelijkheden krijgen om te oefenen bijvoorbeeld d.m.v. specifieke pakketten. De meerwaarde van deze vorm van ICT-integratie kan bestaan uit: variatie in oefenvormen, differentiatie op het vlak van tempo en niveau, geïndividualiseerde feedback, mogelijkheden tot zelfevaluatie. Zelfstandig leren in een leeromgeving Een mogelijke toepassing is nieuwe leerinhouden verwerven en verwerken, waarbij de leerkracht optreedt als coach van het leerproces (bijvoorbeeld in het open leercentrum). Een elektronische leeromgeving (ELO) biedt hiertoe een krachtige ondersteuning. Creatief vormgeven Leerlingen worden uitgedaagd om creatief om te gaan met beelden, woorden en geluid. De leerlingen kunnen gebruik maken van de mogelijkheden die o.a. allerlei tekst-, beeld- en tekenprogramma s bieden. Opzoeken, verwerken en bewaren van informatie Voor het opzoeken van informatie kunnen leerlingen gebruik maken van o.a. cd-roms, een ELO en het internet. Verwerken van informatie houdt in dat de leerlingen kritisch uitmaken wat interessant is in het kader van hun opdracht en deze informatie gebruiken om hun opdracht uit te voeren. De leerlingen kunnen de relevante informatie ordenen, weergeven en bewaren in een aangepaste vorm. Voorstellen van informatie aan anderen Leerlingen kunnen informatie aan anderen meedelen of tonen met behulp van ICT-ondersteuning met tekst, beeld en/of geluid onder de vorm van bijvoorbeeld een presentatie, een website, een folder Veilig, verantwoord en doelmatig communiceren Communiceren van informatie betekent dat leerlingen informatie kunnen opvragen of verstrekken aan derden. Dit kan via , internetfora, ELO, chat, blog Adequaat kiezen, reflecteren en bijsturen De leerlingen ontwikkelen competenties om bij elk probleem verantwoorde keuzes te maken uit een scala van programma s, applicaties of instrumenten, al dan niet elektronisch. Daarom is het belangrijk dat zij ontdekken dat er meerdere valabele middelen zijn om hun opdracht uit te voeren. Door te reflecteren over de gebruikte middelen en door de bekomen resultaten te vergelijken, maken de leerlingen kennis met de verschillende eigenschappen en voor- en nadelen van de aangewende middelen (programma s, applicaties ). Op basis hiervan kunnen ze hun keuzes bijsturen. VOET Wat en waarom? Vakoverschrijdende eindtermen 1 (VOET) zijn minimumdoelen die, in tegenstelling tot de vakgebonden eindtermen, niet specifiek behoren tot een vakgebied, maar door meerdere vakken en/of vakoverschrijdende onderwijsprojecten worden nagestreefd. 1 In de eerste graad B-stroom spreekt men over vakoverschrijdende ontwikkelingsdoelen (VOOD). Aangezien zowel VOET als VOOD na te streven zijn, beperken we ons in de tekst tot de term VOET,

24 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 23 De VOET geven scholen de opdracht om jongeren te vormen tot de actieve burgers van morgen! Zij moeten jongeren in staat stellen om die sleutelcompetenties te verwerven die een zinvolle bijdrage leveren aan het uitbouwen van een persoonlijk leven en aan de opbouw van de samenleving. Het ordeningskader van de VOET bestaat uit een samenhangend geheel dat deels globaal en deels per graad geformuleerd wordt. Globaal: een gemeenschappelijke stam met 27 sleutelvaardigheden Deze gemeenschappelijke stam is een opsomming van vrij algemeen geformuleerde eindtermen, los van elke context. Ze zijn toepasbaar in alle opvoedings- en onderwijsactiviteiten van de school. Ze kunnen, afhankelijk van de keuze van de school, in samenhang met alle andere vakgebonden of vakoverschrijdende eindtermen worden toegepast; zeven maatschappelijk relevante toepassingsgebieden of contexten: lichamelijke gezondheid en veiligheid, mentale gezondheid, sociorelationele ontwikkeling, omgeving en duurzame ontwikkeling, politiek-juridische samenleving, socio-economische samenleving, socioculturele samenleving. Per graad: leren leren, ICT in de eerste graad, technisch-technologische vorming in de tweede en derde graad ASO. Een zaak van het hele team De VOET vormen een belangrijk onderdeel van de basisvorming van de leerlingen in het secundair onderwijs. Om een brede en harmonische basisvorming te waarborgen moeten de eindtermen van de gemeenschappelijke stam, contexten, leren leren, ICT en technisch-technologische vorming in hun samenhang behandeld worden. Het is de taak van het team om - vanuit een visie en een planning - vakgebonden en vakoverschrijdende eindtermen te combineren tot zinvolle gehelen voor de leerlingen. Door de globale formulering krijgen scholen meer autonomie bij het werken aan de vakoverschrijdende eindtermen, waardoor de school meer mogelijkheden krijgt om het eigen pedagogisch project vorm te geven. Het team zal keuzes en afspraken moeten maken over de VOET. De globale formulering over de graden heen betekent niet dat alle eindtermen in alle graden moeten aan bod komen, dit zou een onbedoelde verzwaring van de inspanningsverplichting tot gevolg hebben. Bij het maken van de keuzes wordt verwacht dat elke graad in elke school een redelijke inspanning doet ten opzichte van het geheel van de VOET, rekening houdend met wat in de andere graden aan bod komt. Doordat de VOET niet louter graadgebonden zijn, krijgt de school/scholengemeenschap de mogelijkheid om een leerlijn over de graden heen uit te werken. waarbij we zowel naar het begrip vakoverschrijdende eindtermen als vakoverschrijdende ontwikkelingsdoelen verwijzen.

25 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 24 MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN 1 ALGEMEEN Vaste beamer + projectiescherm Pc + printer Overheadprojector Werkbanken met bankschroef Collectieve veiligheidsuitrusting Om de leerplandoelstellingen geïntegreerd te realiseren is het noodzakelijk dat de lessen steeds gegeven worden in een daartoe aangepast vaklokaal. De inrichting van de vaklokalen zal de leerlingen inspireren tot een algemene attitude van netheid, zorg en veiligheid. Pc s (voldoende aantal) met aangepaste software, o.a. AutoCAD BOUW Vakbibliotheek Mengmachine (betonmolen) Steenzaagmachine Betonstaalschaar Cirkelzaagmachine Zandzeef Bakstenen (diverse soorten) Blokken in cellenbeton Zand (grof en fijn) Steenslag Cement Kalk Betonstaal Bekistingshout Meters (Vouw, rol en lintmeter) Potloden Schop Kruiwagen Mortelkuip Zagen voor hout 1 Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: - Codex - ARAB - AREI - Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: - de uitrusting en inrichting van de lokalen; - de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat: - duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; - alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; - de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; - de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

26 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 25 Rubberen emmers Flesjeswaterpas Schietlood Smetkoord Trektang Koevoet met gebogen klauw Metsershamer Truweel groot en klein Waterpas Voeger voor lint- en stootvoegen Metselaarsregel Profielen Telescopische meter Hoekmeter Individueel uitrusting per leerling HOUT Werkkledij Vakbibliotheek Werkbanken Kolomboormachine Handboormachine Cirkelzaagmachine Schuurmachine Figuurzaagmachine Handwipzaagmachine Stofzuiger Meters Potloden Breekmessen Persoonlijke beschermingsmiddelen Winkel- en zwaaihaken Schuifmaten Kruishouten Passers Zagen Vijlen en raspen Schaven Setten beitels Universele tangen Trektangen Setten schroevendraaiers Hamers Doorslagen Lijmtangen Priemen Schuurpapier

27 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 26 Schuurblokken (houders) Verf- en vernisborstels Lijmverdelers Individuele uitrusting per leerling: werkkledij, persoonlijke beschermingsmiddelen

28 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 27 EVALUATIE INLEIDING Tijdens de laatste decennia hebben zich nieuwe ontwikkelingen voorgedaan in het denken over leerlingevaluatie. Evaluatie wordt niet meer beschouwd als een afzonderlijke activiteit die louter gericht is op de beoordeling van de leerling, maar ze moet in tegendeel met het leerproces verweven zijn. De didactische evaluatie is een inherent deel van leren en onderwijzen. Zij geeft informatie aan leerlingen en leraren over het succes van het doorlopen leerproces en biedt zodoende de kans om het rendement van leerlingen én leraren te optimaliseren. BASISPRINCIPES De leerkracht zal aandacht hebben voor proces- en productevaluatie. Het onderscheid tussen proces- en productevaluatie is niet altijd even duidelijk: Bij productevaluatie wordt nagegaan in welke mate leerlingen de onderwijsdoelen hebben bereikt; bij procesevaluatie wordt het leerproces van de leerling en het didactisch handelen geëvalueerd. Het evaluatiesysteem van de leerkracht zal structureel rekening houden met kennis, vaardigheden en vakgebonden attitudes van de leerlingen en het resultaat van taken, toetsen, praktische oefeningen en opdrachten De evaluatiecriteria worden vooraf duidelijk aan de leerlingen medegedeeld. Deze criteria worden ook best vooraf besproken in de vakwerkgroep. Een evaluatie dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als het product moeten op een zo objectief mogelijke manier geëvalueerd worden. Bij de evaluatie wordt er in ieder geval rekening mee gehouden dat het om leerlingen gaat. Onnauwkeurig werken, kleine fouten maken kunnen in zekere mate aanvaardbaar zijn. Belangrijk is de evolutie van de leerprestaties en de vaardigheden van de leerlingen. Daarom zal de leraar voortdurend hun vorderingen nagaan en zo nodig, zal hij/zij meteen remediërend optreden. Bij het begin van iedere les zal de leraar desnoods aan alle leerlingen afzonderlijk meedelen welke (sub)doelstellingen tijdens die les moeten bereikt of nagestreefd worden: iedere leerling moet bij het begin van iedere les weten wat van hem tijdens die les verwacht wordt. Verdere beschouwingen over leerlingenevaluatie zijn te vinden op de website van de Pedagogische begeleidingsdienst van het GO! (

29 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 28 BIBLIOGRAFIE BOUW OTT, M., Leren metselen; gereedschappen, materialen, realisatietechnieken, Uitgeverij de Sikkel. Polyvalente cursus beroepspraktijk Constructie-Ruwbouw FVB. Reeks Bouwtechnologie ; Bouwmaterialen, Bouwmaterieel, Bouwmethodes FVB. SCHOUTTEN A., AKKERMAN B., e.a., Bouwen op niveau Basisvaardigheden in praktijk. VAN ROSSUM, A., VAN VULPEN, H., KEMPERMAN, Vaktekenen voor de metselaar. HOUT ADAMS, T., DE BACKER, H., HELSEN, F., HOEKEN, J., Technisch tekenen, Wolters Plantyn. ADAMS, T., DE BACKER, H., HELSEN, F., HOEKEN, J., Technologie eerste graad - infofiches Mechanica-Elektriciteit, Wolters Plantyn. DEPECKER, Polyvalente Opleiding Houtbewerking, delen 1, 2a, Uitgeverij de boeck. Houtvademecum, Kluwer Techn. Boeken. OTT, M. Technisch tekenen Houtbewerking, Richtlijnen, Nortmen, Uitgeverij de boeck. OTT, M., Basisboek Houtbewerking; realisatietechnieken, Uitgeverij de boeck. Polyvalente Opleiding Houtbewerking, Uitgeverij de Sikkel. NUTTIGE WEBSITES http;//

30 A-stroom 1e graad 2e leerjaar Basisoptie Bouw- en houttechnieken 29 BIJLAGE: JAARPLAN Jaarplan Optie:... Leerkracht:... Vorderingsplan Onderwijsvorm:... Graad:... Jaar:... Schooljaar: /.. Vak:... Handboek/cursus:... Leerplannummer:... Lestijden/week:... JAARPLAN VORDERINGSPLAN Week nummer Nr. in leerplan Leerinhouden en te realiseren leerplandoelstellingen Gegeven op (datum) Opmerkingen