Van Pillenzet tot Farmaceutische Zorg

Transcriptie

1 Van Pillenzet tot Farmaceutische Zorg Van spanningsveld tot innovatie Congres : Tijd voor Zorg? Zorg voor tijd! Antwerpen Bernard Bruggeman Gedelegeerd Bestuurder 1

2 PROGRAMMA 1. Situering binnen Groep GVO 2. Het strategisch spanningsveld 3. Innovaties in medicatiebeleid : De noodzaak 4. Innovaties in medicatiebeleid : De wenselijkheid 5. Innovaties in medicatiebeleid : De haalbaarheid 6. Innovaties in medicatiebeleid : De integrale innovatie 2

3 1. SITUERING binnen Groep GVO 3

4 1. SITUERING binnen Groep GVO Groep GVO = Samenwerkingsverband van 8 voorzieningen voor ouderenzorg (telkens eigen vzw-statuut) Vanuit een gemeenschappelijke identiteit en inspiratie Verspreid over West-Vlaanderen Missie : Groep GVO als referentiegroep voor haar leden Groep GVO als waardengerichte onderneming met aandacht voor betaalbaarheid van zorg. Groep GVO als investeerder in cultuur van zorgzaamheid Groep GVO als magneetorganisatie Waarden : Subsidiariteit Solidariteit Samenhang 4

5 1. SITUERING binnen Groep GVO De KRACHT van Groep GVO De VERBONDENHEID tussen de verschillende woonzorgcentra Groep GVO heeft gemeenschappelijk de beslissing voor een innovatief medicatieproject genomen. Binnen deze innovatie werden, gebaseerd op marktonderzoek, volgende bakens gezet : Verdere digitalisering van zorgendossiers en medicatiedossier (incl. voorschriften). Outsourcing van pillenzet d.m.v. gerobotiseerde medicatiedistributie bij de partner-apotheek. Betrokkenheid van de apotheek in farmaceutische zorg 5

6 2. Het STRATEGISCH SPANNINGSVELD 2.1 Situering We benaderen het medicatiebeleid in onze voorzieningen voor ouderenzorg vanuit het strategisch spanningsveld Wat is de noodzaak van een innovatief project m.b.t. medicatiebeleid? Welke innovatie is wenselijk om een kwaliteitsverhoging te induceren? Wat is haalbaar op vandaag en in de toekomst? Als we elk van deze overwegingen in kaart brengen, ontstaat de ideale innovatie : reality-based, realistisch, en uitdagend 6

7 2. Het STRATEGISCH SPANNINGSVELD 2.2 Het strategisch spanningsveld Weegt de investering in middelen binnen het huidige medicatiebeleid op tegen de kwalitatieve meerwaarde voor de bewoner en de professionele betrokkenen. Zo neen, welke innovatie kan hier idealiter een oplossing bieden en hoe bereiken we een realistische operationalisering. (S. Desmidt, A. Heene) Haalbaar SWOT-analyse met bepaling van ondersteunende media en projectfasering Noodzaak Wenselijk Probleemanalyse van externe factoren en interne variabelen Zoeken naar de ideale innovatie BEST PRACTICE 7

8 3. INNOVATIES in medicatiebeleid : de NOODZAAK 3.1 Illustratief : Cartoon Noodzaak 8

9 3. INNOVATIES in medicatiebeleid : de NOODZAAK 3.2 Probleem-analyse evidenced en reality-based Onderzoek Federaal Kenniscentrum voor Gezondheidszorg toont aan dat : (Vander Stichele et al, 2006) 1. 1,5% van de bevolking verblijft in een woonzorgcentrum en zij vertegenwoordigen meer dan 5,6% (123 milj. / jaar) van het totale gezondheidszorgbudget voor geneesmiddelen 2. Gemiddeld betaalt bewoner 50 eigen aandeel per maand voor chronische geneesmiddelen (A : 8 medicaties per dag) 3. Problemen : Gebruik van ACOVE-, BEDNURS- en BEERS-criteria Polyfarmacie vs. te weinig voorschrijven Gebruik van verouderde medicatie 9

10 3. INNOVATIES in medicatiebeleid : de NOODZAAK 3.2 Probleem-analyse evidenced en reality-based Onderzoek Federaal Kenniscentrum voor Gezondheidszorg toont aan dat (Vander Stichele et al, 2006) 4. Rol van de apotheker en de rol van de CRA is bepalend in de voorgeschreven medicatie qua aard en kostprijs, het gebruik van het formularium, 5. Beperkte autonomie en informatie aan de bewoner / familie 6. Beperkte implementatie van het formularium 10

11 3. INNOVATIES in medicatiebeleid : de NOODZAAK 3.2 Probleem-analyse evidence- en reality-based In realiteit ervaren wij on the field : 1. De cruciale rol van de verpleegkundige 2. De grote tijdsinvestering door verpleegkundigen en zorgkundigen in het medicatiedistributieproces 3. De kwaliteit voor de bewoner staat in contrast met de geïnvesteerde middelen (tijd, materiaal, technologie, ) 4. Hoog foutenpercentage in distributie (voorschrift, klaarzet en controle) en toediening 5. Medicatieproces als fragmentair proces 6. Nood aan farmaceutische ondersteuning 7. Nood aan farmaceutische kennisverhoging 8. Apotheek als leverancier van medicatie 11

12 3. INNOVATIES in medicatiebeleid : de NOODZAAK 3.3 Analyse van het medicatieproces Huisarts Apotheek voorschrijven bestellen leveren verdelen registratie toedienen klaarzetten Woonzorgcentrum 12

13 3. INNOVATIES in medicatiebeleid : de NOODZAAK De analyse van het medicatieproces leert ons : Op macro-niveau : Tijdsintensiviteit van het medicatiegebeuren Foutenlast Overschotten en maatschappelijke kost Op meso-niveau : Nood aan een farmapartner vs. farma-leverancier Nood aan continuïteit in evaluatie en bijsturing van het medicatiegebruik Nood aan optimaliseren van know-how en farmacokinetische kennis voor de doelgroep ouderen. Verantwoordelijkheden binnen het medicatiegebeuren Nood aan praktische ondersteuning door professionele partners m.b.t. advies, VTO, Beschikbare tijd van verpleegkundigen anders besteden. 13

14 3. INNOVATIES in medicatiebeleid : de NOODZAAK De analyse van het medicatieproces leert ons : Op micro-niveau : Omgaan met polyfarmacie Polypathologie dat leidt tot levenslang gebruik van geneesmiddelen Overmatig gebruik van tranquillizers en psychofarmaca ANALYSE 1. DETECTIE van de knelpunten 2. GOAL-SETTING 3. KEUZE van de oplossing 14

15 3. INNOVATIES in medicatiebeleid : de NOODZAAK 3.3 Besluit MEDICATIEPROCES in woonzorgcentra - Tijdsintensief proces met een grote bevoegdheid en verantwoordelijkheid van verpleegkundigen en zorgkundigen in de ganse keten van voorschrijven tot toedienen. - De kwaliteit van het medicatiebeleid is NIET in evenredigheid met de geïnvesteerde middelen Oplossing : medicatiebeleid als INTEGRAAL PROCES waarin elke actor een duidelijke rol opneemt PROJECT De wenselijkheid 15

16 4. INNOVATIES in medicatiebeleid : de WENSELIJKHEID 4.1 Doelstellingen : Q zorg voor de kwetsbare bewoner Juiste medicatie in de juiste dosering op de juiste manier op het juiste moment aan de juiste bewoner Wenselijk Verhoging van de efficiëntie en optimaliseren van de inzetbaarheid van zorgmedewerkers. Verhoging van kwaliteitsrendement van de ingezette middelen Verhoging van de kennis en know-how bij verpleegkundigen Verhoging van de beheersbaarheid (kwaliteitscontrole) Introduceren van het Farmaceutisch Zorgconcept Integraliteit van het medicatieproces faciliteren 16

17 4. INNOVATIES in medicatiebeleid : de WENSELIJKHEID 4.2 Oplossing : MEDICATIEBELEID als INTEGRAAL PROCES arts woonzorgcentra apotheek voorschrijven Bestellen / toedienen / controle / registratie leveren / klaarzetten Wetgevend kader BEWONER Farmazorg Om dit te bereiken is de rol van elke actor en het overleg tussen hen in dit proces cruciaal : De huisarts, het woonzorgcentrum en haar medewerkers en de apotheek. 17

18 4. INNOVATIES in medicatiebeleid : de WENSELIJKHEID 4.2. Oplossing : MEDICATIEBELEID als INTEGRAAL PROCES Voorschrijven Bestellen Leveren Verdelen Registratie/ rapportage Toedienen Klaarzetten Focus na analyse Hoe verder de oplossing terug keert in de keten Hoe groter het effect op de totale keten Hoe groter de integraliteit van de oplossing 18

19 4. INNOVATIES in medicatiebeleid : de WENSELIJKHEID 4.2. Oplossing : MEDICATIEBELEID als INTEGRAAL PROCES Voorschrijven Bestellen Klaarzetten Leveren Registratie / rapportage Toedienen Verdelen Hoe verder de oplossing terugkeert in de keten Hoe groter het effect op de totale keten Hoe groter de integraliteit van de oplossing 19

20 4. INNOVATIES in medicatiebeleid : de WENSELIJKHEID Farma-zorg wordt mogelijk door automatisering van het klaarzetten van medicatie * outsourcing en robotisering van het proces klaarzetten Fragment ayer_detailpage - Impact op de modaliteiten voor levering van medicatie - Impact op foutenpreventie bij levering en toediening - Ruimte die vrijkomt voor farma-zorg en informatie door Vpk op de werkvloer (efficiëntie, inzetbaarheid, know-how en professionalisering) * Full-automatisering van de medicatieketen van voorschrijven tot registratie en rapportage * Introductie van farma-overleg 20

21 4. INNOVATIES in medicatiebeleid : de WENSELIJKHEID Samengevat : Integraal proces door farma-zorg als innovatie Voorschrijven Huisarts Bestellen Woonzorgcentrum Klaarzetten Leveren Farma-partner FARMA-ZORG & -OVERLEG Verdelen Toedienen Registratie / rapportage Woonzorgcentrum 21

22 4. INNOVATIES in medicatiebeleid : de WENSELIJKHEID 4.3 Accenten Bij het opzetten van dit integrale project schuiven wij 5 accenten naar voor : 1. Geef gewicht aan de invulling van farmaceutische zorg als integrale zorg met VTO, onderzoek, advies, begeleiding op de werkvloer, multidisciplinair overleg, beheer, (KB ). 2. Farmaceutische zorg is als criterium prioritair. Farmaceutische Zorg advies acute interventie beheer noodtrousse beheer attesten antagonismen Aanpak formularium Aanwezigheid in huis Uitvoerder van farma-zorg VTO Update en info actuele evoluties 22

23 4. INNOVATIES in medicatiebeleid : de WENSELIJKHEID 4.3 Accenten (vervolg) 3. Breng de impact op de veiligheid en zekerheid van de medicatieketen in kaart (fouten, continuïteit, ) 4. Breng het dynamisme van de apotheek als partner in kaart in functie van de rol als partner, eerder dan als leverancier. 5. Breng de bijdrage aan integraliteit en efficiëntie van in te zetten middelen (werkdrukverlaging en specialisatie van verpleegkundigen) in beeld. Door partners in te schakelen voor common -processen wordt ruimte gecreëerd voor specialisatie van de eigen verpleegkundigen op vlak van farma-zorg naar de cliënten. Gerobotiseerde medicatiedistributie in de apotheek, gestuurd door gedigitaliseerd medicatiebeheer in het woonzorgcentrum 23

24 5. INNOVATIES in medicatiebeleid : De HAALBAARHEID 5.1 Projectfasering als SLEUTEL voor een HAALBARE oplossing Haalbaar FASE 1 : ANALYSE FASE 2 : BESLUIT- VORMING FASE 3 : COMMUNICATIE FASE 4 : IMPLEMENTATIE 2009 begin

25 5. INNOVATIES in medicatiebeleid : de HAALBAARHEID 5.2 FASE 1 : ANALYSE (2009 begin 2010) REALITEIT Inventarisatie van de ervaringen en knelpunten Intern discussieforum LITERATUUR Aftoetsing van de ervaring t.a.v. de literatuur Aftoetsing van de wetgeving Intern discussieforum MARKT Marktonderzoek binnen ouderenzorg (B / Ndl) Marktonderzoek farmaceutische industrie Groothandel (groeperingen van) Officina 25

26 5. INNOVATIES in medicatiebeleid : de HAALBAARHEID WETGEVING GROEP GVO zoekt reeds langere tijd naar oplossingen voor het optimaliseren van het medicatiebeleid maar stuitte op de grenzen van de wetgeving. Publicatie van de gids voor goede officinale praktijken die een grotere betrokkenheid vereist van de apotheker in de voorziening (KB ) Afschaffing van het territorialiteitsprincipe inzake de levering van geneesmiddelen Alle deuren geopend voor een studie inzake kwaliteitsvolle medicatiezorg. 26

27 5. INNOVATIES in medicatiebeleid : de HAALBAARHEID 5.3 FASE 2 / 3 : BESLUITVORMING en COMMUNICATIE ( ) De besluitvorming binnen de Groep GVO : Respecteert de autonomie van elke woonzorgcentrum Is gericht op de verbondenheid tussen de woonzorgcentra Beoogt gedragenheid door besluitvorming in alle kanalen zoals bepaald in het organogram : Directie-adviesraad Groep GVO Werkgroep CRA (comm. HA) partner i.f.v. integratie Beleidsteam Groep GVO Directiecomité s binnen elk woonzorgcentrum Ondernemingsraad TBE GVO Werkgroep Zorgcoördinatoren Groep GVO Raden van Bestuur Groep GVO als TEAM 27

28 5. INNOVATIES in medicatiebeleid : de HAALBAARHEID 5.4 FASE 4 : IMPLEMENTATIE ( ) 4 karakteristieken in de implementatie Gefaseerde aanpak Fase in tijd per resultaatgebied Pilootvoorzieningen voor test per fase Evaluatie en bijsturing per fase alvorens volgende fase in te zetten Geïndividualiseerde aanpak met variaties per voorziening Integrale aanpak per voorziening Flexibele aanpak in tijd aanpasbare fasering i.f.v. ervaren valkuilen tijdens de projectimplementatie 28

29 5.4 FASE 4 : IMPLEMENTATIE ( ) GEFASEERDE AANPAK RESULTAATGEBIEDEN FASE 1 GEROBOTISEERDE KLAARZET EN LEVERING Formularium / Doseerschema s Urgentietrousse Multidosis levering / fractionering alle medicatie FASE 2 GEAUTOMATISEERD MEDICATIEBEHEER Digitaal voorschrift Digitaal zorgendossier Medicatiedossier door elke Vpk. IT : koppeling WZC Apotheek (ontwikkeling HL- technologie) FASE 3 GEAUTOMATISEERDE FOUTENCONTROLE WZC Timing 2012 Infrarood foutencontrole Infrarood - toedieningsregistratie FASE 4 PARTICIPATIE VAN DE HUISARTS Timing 2013 Dokters aan de muis 29

30 6. INNOVATIES in medicatiebeleid : De INTEGRALE innovatie arts woonzorgcentrum apotheek voorschrijven Bestellen / toedienen / controle / registratie Leveren/klaarzetten Wetgevend kader BEWONER Farmazorg 30

31 6. INNOVATIES in medicatiebeleid : De INTEGRALE innovatie 6.1 Voorwaarden en valkuilen 1. RELATIE ARTS VOORZIENING Opstellen nieuw of consolideren bestaand formularium (incl. urgentietrousse) in nauw overleg tussen WZC, CRA, artsen,apotheek en softwareproducent. Review en aanpassing van de medicatiefiches in functie van formularium en onverenigbaarheden i.s.m. apotheek, WZC en huisarts Organiseren huisartsenoverleg ism CRA Afspraken respecteren formularium Gebruik van de noodtrousse Werken met digitale voorschrift Aftoetsen principe Dokters aan de muis Vormelijkheid van multi-dosis systeem toelichten Magistrale bereiding 31

32 6. INNOVATIES in medicatiebeleid : De INTEGRALE innovatie 6.1 Voorwaarden en valkuilen 2. RELATIE VOORZIENING APOTHEEK Vorming van de verpleegkundigen in werken medicatiemodule en homelink (Train The Trainer) Bepaling van verantwoordelijkheden binnen de voorziening Opzetten en testen IT structuur met participatie van beide software-producenten Kritische Succes Factoren : Acute Multidosis software integratie (!! Koppeling apotheeksoftware) Gebruiksvriendelijkheid van de software Update medicatiedatabases Permanente inventaris tussen apotheek en WZC Te maken afspraken met de apotheek Opvolging van bestellingen en communicatieflow Opvolging stock-link Regelingen robotiseerbare en niet-robotiseerbare medicatie Facturatie 32

33 Digitale RVT Bestelling Bestelling Verpakkingen Voorschriften Verzamellijst Bestelvoorstel Verpakkingen Klaarzetlijst Verwerking Verkoop Medicatie Schema Levering in Grijpvoorraad RVT Levering in Unidosis Stock Apotheek Unidosis Verpakking Traditionele Levering RVT per patient Unidosis Levering RVT Facturatie Digitale Factuur 33

34 34