Iedere burger zijn eigen pensioenrekening
|
|
- Sterre Juliana van den Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Pensioenmanifest
2 Iedere burger zijn eigen pensioenrekening Vorige maand is aan staatssecretaris Klijnsma, de Star en de Tweede Kamer een Pensioenmanifest aangeboden waarin onder andere gepleit wordt voor de combinatie van één inkomensvervangende regeling en één individuele Pensioenrekening, gekoppeld aan het BSN, maar wel gebaseerd op principes van collectiviteit en solidariteit. De aanbevelingen en ideeën zijn belangrijke resultaten van een congres over herziening van ons pensioenstelsel dat in mei jl plaatsvond op initiatief van het vakblad AM: (een uitgave van Vakmedianet) en zijn opgesteld onder verantwoordelijkheid van de BV meerdancommunicatie en Capgemini die beiden ook het manifest ondertekend hebben. Hierna volgt de integrale tekst van het manifest. Geachte mevrouw Klijnsma, leden van de Stichting van de Arbeid en leden van de Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, In uw beraadslagingen is pensioen met grote regelmaat aan de orde. Daarbij is geen aspect van ons pensioenstelsel meer taboe. Openlijk zet u vraagtekens bij de houdbaarheid van ons pensioenstelsel op langere termijn. Ooit goed functionerende basisprincipes zoals die van de intergenerationele solidariteit en risicodeling tussen werkgevers en werknemers, blijken rafelrandjes en onbedoelde neveneffecten te hebben. Met u is ook de samenleving in zijn geheel inmiddels doordrongen van de noodzaak om tot pensioenhervormingen te komen die verder strekken dan inkomensherverdeling en bezuinigingspolitiek. Koopkrachtplaatjes voor nu en later zijn inmiddels onvoldoende om onderhandelingsresultaten aan af te meten. En met en beetje langer doorwerken, een beetje minder pensioenopbouw, iets meer risicoherverdeling van werkgevers naar werknemers voor wat betreft het langlevenrisico, en een afgedwongen en georganiseerde solidariteit van jong met oud, komen we er niet. De huidige Pensioenstrijd gaat in essentie daarom ook niet om loonpolitiek en inkomensherverdeling. Maar wél om de maatschappelijke én individuele vraag aan welke inkomens- en zorgbehoeften voldaan moet worden om mensen ook in hun post-arbeidzame leven zich te kunnen ontplooien en een volwaardige bijdrage aan de samenleving te leveren. Het was precies deze vraag die centraal stond tijdens een spraakmakend symposium dat het vakblad AM: (een uitgave van Vakmedianet in de verzekerings- en pensioensector) initieerde en dat onder dagvoorzitterschap van Felix Rottenberg plaatsgreep. Tijdens dit baanbrekende event keken belangrijke smaakmakers van binnen en buiten het pensioenveld samen over de eigen grenzen heen op zoek naar de bouwstenen voor een nieuw en toekomstvast pensioenstelsel waarin de werknemer, het individu, centraal staat. Want, zoals één van de jonge congresdeelnemers het verwoordde, een pensioenstelsel dat geen draagvlak heeft onder jongeren, is per definitie ten dode opgeschreven. 2
3 Het is dit symposium dat geresulteerd heeft in het onderhavige Pensioenmanifest. Een manifest met daarin vijf aanbevelingen in willekeurige volgorde: 1. Kom los van bestaande kaders, en daarmee ook van het begrip pensioen ; 2. Stel een task force pensioenhervoming in. De pensioensector zelf, blijkt niet in staat zichzelf te vernieuwen; 3. Stel iedere burger in staat zijn eigen pensioenrekening (gekoppeld aan BSN) te openen en aan te wenden voor persoonlijke, flexibele pensioendoeleinden; 4. Stel een pensioenplicht in onder gelijktijdige vrije keuze in uitvoering; 5. Maak vaart met een integrale benadering van de met elkaar samenhangende sociale dossiers op het gebied van Pensioen (financiële planning), Zorg en Wonen Deze vijf en daarvan afgeleide nevengeschikte aanbevelingen komen hierna aan de orde. Los van bestaande kaders Tijdens het symposium bleek er voorkeur te zijn om een ander woord voor pensioen te vinden teneinde los te komen van bestaande kaders. Pensioen is een inkomensvoorziening voor als je op een bepaalde leeftijd geheel of gedeeltelijk uit het arbeidsproces wil stappen. Door er in essentie zo over te denken kun je afstand nemen van bestaande pijlers en instituties, en kun je open-minded nadenken over een andere vormgeving. Sociale partners zijn niet per definitie baas over de inhoud van de pensioenregeling. Deelnemers aan pensioenregelingen voelen zich ook niet per definitie door hen vertegenwoordigd. Beperk de inrichting van de tweede pijler dan ook niet tot deze partijen. Het symposium bracht ook aan het licht dat fundamentele vernieuwingen niet vanuit de sector zelf te verwachten zijn. De bestaande tegenstellingen tussen pensioenuitvoerders onderling, grosso modo verzekeraars, PPI s en ondernemings- en bedrijfstakpensioenfondsen, beperken de pensioendiscussie nodeloos en ongewenst tot thema s als de (on-)houdbaarheid van solidariteit tussen jong en oud, de (on-)rechtvaardigheid van de doorsneepremie, de (on-)terechte verplichtstelling van de bedrijfstakregelingen, de (on-)zekerheid van harde en zachte rechten, en het (on-)vermogen om de deelnemer meer bewust te laten worden van het pensioen. 3
4 Task force Een fundamentele discussie over het pensioenstelsel moet worden geïnitieerd vanuit (maar niet per definitie beperkt tot) de politiek. De politiek moet wél aangeven wat de belangrijkste doelen zijn, welke middelen daarvoor worden ingezet en welke randvoorwaarden worden gesteld. Binnen die kaders kan dan een operationele invulling worden gegeven door de partijen uit het veld, maar vooral door het betrekken van de deelnemers, waarvoor het tenslotte allemaal wordt gedaan. Stel daartoe een task force in met vergaand mandaat die mag rekenen op brede maatschappelijke steun. Individuele pensioenrekening Als alternatief voor de pensioenaanspraak, is de individuele pensioenrekening naar voren gebracht. Elke burger zou een eigen pensioenrekening moeten krijgen waarop gedurende de gehele werkzame periode het pensioenvermogen wordt bijgeschreven. Deze rekening is aan het individu gekoppeld en wordt meegenomen bij het wisselen van dienstverband. Ook voor zelfstandigen (ZZP-ers) zou deze vorm uitstekend geschikt zijn. De rekening zal een geblokkeerde rekening zijn die op een flexibele datum kan worden aangewend voor (deeltijd) pensioen. Administratief zou deze rekening aan het BSN gekoppeld kunnen worden. Een individuele pensioenrekening lijkt al snel te gaan richting zuivere DC-regeling of PPI-uitvoering. Toch hoeft dat niet noodzakelijk zo te zijn. Op een individuele pensioenrekening zouden even goed toekomstige uitkeringsaanspraken bijgeboekt kunnen worden. Verplichte deelname maar vrije keuze van de uitvoerder Er moet een verplichting zijn om deel te nemen aan een pensioenregeling en er moeten waarborgen zijn dat de aanspraken ook daadwerkelijk voor een pensioen worden aangewend. Er is geen draagvlak om het individu volledige keuzevrijheid te geven in het wel of niet meedoen aan een pensioenregeling. Wel is er een groot draagvlak om de individuele deelnemer te laten kiezen voor de uitvoerder van zijn of haar voorkeur. De verplichte aansluiting bij een ondernemings- of bedrijfstakpensioenfonds zou daardoor verdwijnen. Daarbij is de parallel getrokken met de zorgverzekering. Iedere inwoner is verplicht om een zorgverzekering af te sluiten, maar is vrij in de keuze van de zorgverzekeraar. De zorgverzekeraars dingen naar de voorkeur van de klant op prijs, maar ook op aanvullende pakketten, de klantgerichtheid, korte wachtlijsten en steeds vaker ook op de kwaliteit van de gecontracteerde zorgaanbieders. 4
5 Voor de individuele pensioenrekening is een soortgelijke organisatie mogelijk. Bij de keuze van een individuele deelnemer voor een pensioenuitvoerder zal het beleggingsrendement een belangrijke concurrentiefactor worden, maar dan wel in samenhang met de te nemen risico s. Een deelnemer kan dan kiezen voor een uitvoerder wiens beleggingsbeleid past bij zijn of haar voorkeur. Plus natuurlijk bijkomende overwegingen ten aanzien van kosten, klantgerichtheid of aanvullende diensten en verzekeringen. Een individuele pensioenrekening betekent niet per definitie dat de deelnemer zelf beleggingskeuzes zou moeten maken. Uitvoerders kunnen een collectieve beleggingspool aanbieden, of een lifecycle product. Ook kunnen ze een inleg- of uitkeringsgarantie aanbieden. En voor de deelnemer die zekerheid wenst kunnen ze de ingelegde premie direct omzetten in een toekomstige uitkeringsaanspraak. In feite blijven dezelfde smaken bestaan als in het huidige stelsel, alleen is het nu de deelnemer zelf die de keuze maakt van de aanbieder en het product. Flexibiliteit in premieverdeling Er kunnen meerdere premiebetalers in de regeling zijn. De belangrijkste zijn de deelnemer zelf, de werkgever en de overheid. Van deelnemers kan net als in de huidige regelingen een verplichte bijdrage worden gevraagd. Daarboven kan eenvoudig de mogelijkheid van vrijwillig bijsparen worden geboden. ZZP-ers zouden op deze wijze van jaar tot jaar een premie kunnen storten afhankelijk van hun financiële mogelijkheden. Ook van werkgevers kan een verplichte bijdrage worden gevraagd. Om concurrentievervalsing tegen te gaan kan een basispremiepercentage worden opgelegd die elke werkgever over het salaris moet bijdragen. Tot slot zou ook de overheid kunnen bijdragen aan de individuele rekening. Hetzij door fiscaal gunstige randvoorwaarden, hetzij door directe stortingen. Een directe overheidsbijdrage kan een alternatief vormen voor een basispensioen als vervanging van de huidige AOW. Deze uitgangspunten zijn overigens geen pleidooi om naar een omslagstelsel te gaan, noch om de doorsneepremie te handhaven. Integendeel: de individuele pensioenrekening kent een inherente kapitaaldekking. En een voor iedere deelnemer gelijk basispremiepercentage zal in de praktijk juist neerkomen op een degressieve opbouw die een eind maakt aan de als onhoudbaar ervaren solidariteit tussen jong en oud. 5
6 Flexibiliteit in aanwending De bestaande pensioenregelingen kennen vaak al een grote mate van flexibiliteit. Eerder of later met pensioen, wel of geen partnerpensioen, een tijdelijke overbrugging tot de AOW-leeftijd, of een hoog-laag uitkering zijn standaard elementen geworden. Toch wordt hier nog weinig gebruik van gemaakt. Door de verhoging van de AOW- en pensioenrichtleeftijd, en in het bijzonder door de niet synchroon lopende leeftijdsverhogingen, zal er vaker gebruik worden gemaakt van een flexibele pensioenleeftijd. Het wordt daarom gewenst gevonden om ook de AOW-leeftijd flexibel te laten worden. De mogelijkheden van deeltijdpensioen bestaan vaak wel, maar worden nog nauwelijks benut. Deeltijdpensioen kan in combinatie met een flankerend ouderenbeleid leiden tot een meer natuurlijke en geleidelijke afbouw van het arbeidsproces. Solidariteit in risicodeling Er is een breed draagvlak voor het collectief verzekeren van de risico s van overlijden en arbeidsongeschiktheid. Er is daarentegen geen draagvlak om de individuele rekening te laten uitdijen tot een universele levenslooprekening waaruit tussentijdse uitkeringen bij werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid worden gedaan. De pensioenrekening moet beperkt blijven tot het opbouwen van een pensioenvoorziening. Eigen huis als vierde pijler Het pensioenvermogen en het vermogen dat vastligt in het eigen huis zijn min of meer complementair. De afgelopen decennia zijn aflossingsvrije hypotheken populair geweest, met als gevolg dat ook na het pensioen doorbetaald moest worden aan de hypotheek. Bij een meer traditioneel aflossingspatroon wordt een behoorlijke aflossing in de hypotheek gedaan en kan worden volstaan met een lager pensioen voor dekking van de overige levensbehoeften. In de meest vergaande vorm zouden de individuele pensioenrekening en de hypotheekrekening als twee communicerende vaten gekoppeld kunnen worden. 5
7 Pensioenbewustzijn door eigen verantwoordelijkheid Van bovenaf opgelegde communicatie blijkt geen effect te scoren. Mensen zullen pas meer pensioenbewust worden als ze zelf invloed kunnen uitoefenen. Het hebben van een eigen pensioenrekening en het kunnen maken van keuzes in zowel de uitvoering als de aanwending zal het pensioenbewustzijn vergroten. Opmerkelijke quote vanuit het symposium: De kosten van een pensioen zijn gemiddeld 20% van de salariskosten. Een werknemer is volledig verantwoordelijk voor de besteding van 80% van zijn salaris. Tegelijkertijd heeft hij geen enkele zeggenschap over die laatste 20% en wordt hij voor het pensioen behandeld alsof hij volledig onbekwaam is. Uitgangspunt moet zijn dat iedere deelnemer een eigen verantwoordelijkheid heeft voor zijn pensioen, en daarop wordt aangesproken. Tegelijkertijd kunnen er voldoende waarborgen worden ingebouwd dat niemand op een onverantwoorde wijze met zijn pensioen omgaat. Deze waarborgen bestaan uit de verplichting voor iedereen om aan een regeling deel te nemen; dit komt ook tegemoet aan bijvoorbeeld ZZP-ers en andere deelnemers die nu geen pensioenregeling hebben. Net als nu zullen de uitvoerders onder toezicht blijven staan van DNB en AFM. Dit is geen garantie voor een optimaal pensioen, maar wel een waarborg dat er geen misbruik van het pensioengeld wordt gemaakt. De eigen verantwoordelijkheid en invloed komt tot uiting in de keuze van de uitvoerder, de keuze voor het pensioenproduct, en de keuze voor de aanwending op pensioendatum. Ook dat is geen garantie voor een optimaal pensioen, maar wel een pensioen waar men zelf verantwoordelijk voor is geweest. Conclusies Samengevat luidt de conclusie die de ondertekenaars trekken: Verwacht geen pensioenhervormingen van binnenuit Deel met elkaar het gevoel voor urgentie om tot hervormingen te komen Formeer een task force met ruim mandaat en breed maatschappelijk draagvlak Houd rekening met onderhavige aanbevelingen Geef jongeren expliciet ruimte om mee te denken én mee te beslissen Verantwoording Onderhavige aanbevelingen en conclusies zijn niet per definitie de mening van alle congresdeelnemers. Wél zijn zij een representatieve weergave van de gevoelens, meningen en conclusies die tijdens de interactieve programma-onderdelen de revue zijn gepasseerd. Initiatiefnemer het vakblad AM: in samenwerking met uitgever Vakmedianet en de opstellers en mede-organisatoren van symposium waar dit manifest resultaat van is, zijn uiteraard tot het geven van toelichting en nadere informatie bereid. De BV meerdancommunicatie Michiel Huisman, partner Capgemini Financial Service drs Jan Okken, managing consultant 5
8 Colofon Opstellers van dit manifest Jan Okken, managing consultant Capgemini Michiel Huisman, partner De BV meerdancommunicatie Juni 2014
Geachte mevrouw Klijnsma, leden van de Stichting van de Arbeid en leden van de Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
Geachte mevrouw Klijnsma, leden van de Stichting van de Arbeid en leden van de Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, In uw beraadslagingen is pensioen met grote regelmaat aan de orde.
Nadere informatieInhoudsopgave Hoofdstuk 1 Toekomstbestendig pensioenstelsel: doorhakken van een Gordiaanse knoop Hoofdstuk 2 Doel van pensioen
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Toekomstbestendig pensioenstelsel: doorhakken van een Gordiaanse knoop... 1 1.1 Inleiding... 1 1.2 Ontwikkelingen... 1 1.2.1 Aanleiding... 1 1.2.2 Ontwikkelingen... 1 1.3 Aanpak
Nadere informatiePensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017
Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen Emile Soetendal 10 januari 2017 2 Tsunami van politieke partijen voor komende verkiezingen De kiesraad heeft voor de Tweede Kamer verkiezingen
Nadere informatieHet 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht
Het 2020-plan van Klijnsma in vogelvlucht De perspectiefnota vanuit een praktisch perspectief Raimond Schikhof Waarom naar een nieuw perspectief? De arbeidsmarkt verandert Lage rente, financiële crisis
Nadere informatieGeef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel
Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening Position paper: Toekomst pensioenstelsel Publicatiedatum: juni 2016 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante
Nadere informatieZelfstandigen zonder pensioen(fonds)
Zelfstandigen zonder pensioen(fonds) Fieke van der Lecq, APG-leerstoel, EUR/ESE Alwin Oerlemans, APG PensioenNetwerkGroep Amsterdam, 16 september 2014 PROGRAMMA Terugblik op dit (politieke) dossier Wat
Nadere informatieNieuw pensioenstelsel is broodnodig: op zoek naar de juiste ingrediënten! mr. drs. Michael Visser Tilburg University / Pensioen GeMi
Nieuw pensioenstelsel is broodnodig: op zoek naar de juiste ingrediënten! mr. drs. Michael Visser Tilburg University / Pensioen GeMi Bent u er klaar voor? Bron: AMweb 6 april 2014 Programma Even voorstellen
Nadere informatiePensioenLab. Team Keuzevrijheid
PensioenLab Team Keuzevrijheid Het vraagstuk Wat vinden jullie ervan om meer keuzevrijheid voor deelnemers mogelijk te maken? 2 Het proces 3 Het begrip Keuzevrijheid: de mogelijkheid voor deelnemers om
Nadere informatieWat is er aan de hand moet onze pensioenen?
Wat is er aan de hand moet onze pensioenen? Casper van Ewijk, Netspar & University of Amsterdam KNAW Symposium, 9 januari 2014, Amsterdam Agenda Wat is een pensioen? Goed pensioen is een risicovol pensioen
Nadere informatieDe toekomst van ons pensioen
De toekomst van ons pensioen Verdieping inbreng in De Nationale Pensioendialoog Peter Borgdorff PFZW 18 maart 2015 L e a d e r s h i p E n t r e p r e n e u r s h i p Ste wa r d s h i p info@nyenrode.nl
Nadere informatiePensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services
Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG Agenda Waarom Pensioenakkoord? Inhoud Pensioenakkoord Wat doen we ermee? Oplossingsrichtingen Hoe nu verder?
Nadere informatiePENSIOEN. Alex Ter Horst Ruud Derksen. 2 april Advocaten pensioenrecht
PENSIOEN Alex Ter Horst Ruud Derksen Advocaten pensioenrecht 2 2 april 2019 3 so li da ri teit (de; v) 1gevoel van een-zijn met anderen; = saamhorigheid 4 5 Oktober 2017 regeerakkoord: persoonlijke pensioenpotten
Nadere informatieMERCER'S INBRENG VOOR DE NATIONALE PENSIOENDIALOOG 29 NOVEMBER 2014
'S INBRENG VOOR DE NATIONALE PENSIOENDIALOOG 29 NOVEMBER 2014 1 Toekomstvisie Het Nederlandse pensioenstelsel behoort tot de mondiale top. Volgens de 2014 editie van de Melbourne Mercer Global Pension
Nadere informatieToekomst van het Pensioenstelsel
Toekomst van het Pensioenstelsel 26 maart 2015 Alex Ter Horst en Ruud Derksen Advocaten Pensioenrecht Nederlandse pensioenstelsel behoort tot de beste van de wereld 1. Denemarken (82,4) 2. Australie (79,9)
Nadere informatieDeelnemerspresentatie november 2018
Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid
Nadere informatie1. Uitwerking wetgeving voor de afschaffing van de doorsneesystematiek
Kabinetsbrief vernieuwing pensioenstelsel: gevolgen voor werkgevers en ondernemingsraden? Op 1 februari jl. presenteerde Minister Koolmees een Kabinetsbrief over de vernieuwing van het pensioenstelsel.
Nadere informatieRabo BedrijvenPensioen. Een aandeel in elkaar
Rabo BedrijvenPensioen Een aandeel in elkaar Inhoud Het Rabo BedrijvenPensioen: modern en overzichtelijk Pensioen voor uw werknemers: hoe werkt het? Zorg voor uw werknemers, hun partners en hun kinderen
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2009Z02723/2080913600. Kamervragen van het lid Omtzigt
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33
Nadere informatiePensioen vanaf morgen.
Pensioen vanaf morgen. Over partijen en stellingen die (n)ooit bewaarheid worden Vereniging voor pensioenrecht Utrecht, 12 september 2012 Mr. C.P.R.M. Dekker Inhoudsopgave Wat achtergrondinformatie Uw
Nadere informatieMr. drs. Michael Visser. 11 oktober 2013
Mr. drs. Michael Visser 11 oktober 2013 Recept voor een uitgebalanceerd pensioen Goed op smaak met max. 5 basis ingrediënten Voor werknemers én ondernemers Generatieproof Bereidingstijd: 45 minuten 1.
Nadere informatieVGB - 19 mei 2016. Pensioenfonds PGB Angelo van Langevelde
VGB - 19 mei 2016 Pensioenfonds PGB Angelo van Langevelde 1 Uw pensioen bij PGB in 2016 3 september 2015 Agenda Toetreding tot Pensioenfonds PGB vanaf 1 januari 2016 Pensioenregeling Groothandel in Bloemen
Nadere informatieHet webinar Pensioen 2.0 begint om 20.03
Nog even geduld Het webinar Pensioen 2.0 begint om 20.03 Twitter? @BrightPensioen #NLPensioenbewust Pensioen 2.0 Twitter? @BrightPensioen #NLPensioenbewust Enkele onderwerpen Hoe werkt pensioen in Nederland?
Nadere informatieWorkshop pensioenwijzigingen en financiële planning. 3 september 2014 Diana Du?lh
Workshop pensioenwijzigingen en financiële planning 3 september 2014 Diana Du?lh Programma Achtergrond wijzigingen Gevolgen voor de werknemer en zijn privéleven Voorbeeld Pieter Voorbeeld Manuel Voorbeeld
Nadere informatieMeer zelf doen voor een goed pensioen? Maarssen, 28 september 2012 Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht Een goed idee? Ik ga sparen. Je moet zelf voor je pensioen zorgen Sywert
Nadere informatieWe willen het zelf doen
ABN AMRO MeesPierson Nederland 8 september 2016 We willen het zelf doen Onderzoek ABN AMRO MeesPierson: Welk pensioenstelsel wil Nederland? ABN AMRO MeesPierson 2 We willen het zelf doen 8 september 2016
Nadere informatieInleiding. Keuzemogelijkheden
In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd
Nadere informatieIn gesprek over ons pensioen. 25 juni 2014. RGF Twente en IJsselzoom. Agenda. Doreth van den Heuvel Mary Hofmans. Pensioen in Nederland
In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Mary Hofmans 25 juni 2014 RGF Twente en IJsselzoom Agenda Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Wat biedt SPF? Pensioenpremie Actuele ontwikkelingen
Nadere informatie26 september Pensioenen in Hans Kennis
26 september 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R S P E L L I N G Hans Kennis Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in 2020?
Nadere informatieJOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling
JOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling INHOUD 2 Wie voert de pensioenregeling uit? Het pensioengebouw in Nederland De pensioenregelingen van RELX in Nederland Vergelijking CDC en IDC Welke
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds
Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 4 en 5 maart 2015 Pensioen in het kort Wie beslist er over je pensioen? Pensioenovereenkomst Arbeidscontract CAO werkgever werknemers Uitvoeringsovereenkomst
Nadere informatiePensioen; voor jong en oud! Voor een goed pensioen moet je zelf iets doen!
Pensioen; voor jong en oud! Voor een goed pensioen moet je zelf iets doen! Moet ik iets doen voor een goed pensioen? Pensioen is voor toch voor later? Tot wanneer moet ik eigenlijk werken? Heb ik dan genoeg
Nadere informatieAanbevelingen voor DC
Aanbevelingen voor DC 1 Waarom zijn aanbevelingen voor DC relevant? Cost of 1 annuity 21 Trend naar DC is sterk» > 1 miljoen DC deelnemers in Nederland Achterliggende oorzaken zetten door» DB convergeert
Nadere informatiePENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013
PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.
Nadere informatie10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria
10 puntenplan minister Koolmees vergeleken met toetsingscriteria Samenvatting: Direct betrokken bij de opstelling van het wettelijk kader voor de transitie Afschaffing doorsneeproblematiek: financiering
Nadere informatie14 december Pensioenen in Vandena van der Meer
14 december 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R U I T B L I K Vandena van der Meer Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in
Nadere informatiePensioen 1-2-3 Voorbeeldteksten laag 1 voor DC-regelingen VOORBEELDTEKST
Pensioen 1-2-3 Voorbeeldteksten laag 1 voor DC-regelingen Oktober 2015 Dit document bevat per icoon een voorbeeldtekst voor laag 1 van een Pensioen 1-2-3 voor een DC-regeling. U mag de teksten redactioneel
Nadere informatieWelkom bij de informatiemiddag van PGB
Welkom bij de informatiemiddag van PGB Vanaf 2016 ook een beschikbarepremieregeling 2 1 Tom Vollebergh Bestuurslid PGB Informatietechnologie Luuk Lennaerts Bestuurssecretaris PGB 3 Middelloonregeling (DB-regeling)
Nadere informatieCAPGEMINI PENSIOENFONDS. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld?
Stichting PENSIOENFONDS CAPGEMINI Nederland Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie
Nadere informatiePensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie
Pensioennieuws December 2014 Nummer 17 Pensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Het Baksteenpensioenfonds
Nadere informatieALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE
ALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE DEEL 1 Prof. Erik Lutjens Onderwerpen: 1. Hoofdlijnen huidige pensioenstelsel 2. Knelpunten > toekomstdiscussie.
Nadere informatieInleiding. Keuzemogelijkheden
In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? Inleiding Iedereen die in dienst komt bij UWV start
Nadere informatieNetspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1
Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1 Brug mogelijk tussen twee werelden? Collectieve risicodeling, je moet het niet willen! Bijna geen meerwaarde meer Complex Niet te waarderen Je doet aan herverdeling
Nadere informatieDeel 4: - Communiceren over persoonlijke pensioenvermogens - Verbeteringen voor nabestaanden
Pagina 1 van 5 KABINET GAAT DOOR MET VERNIEUWING PENSIOENSTELSEL Minister Koolmees van SZW heeft in zijn brief van 1 februari 2019 aan de Tweede Kamer aangegeven welke stappen het kabinet wil zetten richting
Nadere informatieMeerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende
ZZP ING Economisch Bureau Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende pensioeninkomen te hebben Meer dan de helft van de zelfstandige zonder personeel (zzp ers) bouwt
Nadere informatiePENSIOEN IN BEWEGING. Jan Nijssen 4 maart 2015
PENSIOEN IN BEWEGING Jan Nijssen 4 maart 2015 Het eerste staatspensioen Eerste staatspensioen gestart door graaf Otto von Bismarck in Duitsland in 1889 Verplichte deelname aan sociale verzekering Bijdragen
Nadere informatiePensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst. Amsterdam, 20 juni 2013
Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst Amsterdam, 20 juni 2013 Het Pensioenlandschap in vogelvlucht Algemene ontwikkelingen: wederkerige intergenerationele solidariteit wordt eenzijdig
Nadere informatieBeleggen voor een goed pensioenresultaat. Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016
Beleggen voor een goed pensioenresultaat Oskar Poiesz Robeco Investment Solutions 10 mei 2016 Onderwerpen 1. Beleggen voor pensioen 2. Beleggingskeuzes bepalen het pensioen 3. Welke invloed heb je als
Nadere informatiePublieke presentatie onderzoeksresultaten Expertisecentrum Pensioenrecht VU d.d. 17 mei 2013:
Publieke presentatie onderzoeksresultaten Expertisecentrum Pensioenrecht VU d.d. 17 mei 2013: De houdbaarheid van verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfondsen en beroepspensioenregelingen Getoetst aan
Nadere informatieALV CDAV Brabant 3 oktober 2015
Vrouw en Pensioen anno 2015 e.v. Balans tussen werk, zorg en invloed ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015 Mr. Caroline Jones Groeneweg RB Even voorstellen 3 pijlers Nederlands pensioenstelsel 3.Privé 2.De werkgever
Nadere informatieJouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014
Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel
Nadere informatieEn ze leefden nog lang en gelukkig? Risico s jongeren, keuzes ouderen
En ze leefden nog lang en gelukkig? Risico s jongeren, keuzes ouderen versie 4; 01-01-2014 Waarom is het van belang dat het personeel geïnformeerd wordt over het pensioen? Jonge mensen Ouderen 2 versie
Nadere informatieAWVN. Enkele feiten over AWVN
AWVN Enkele feiten over AWVN 850 direct aangesloten leden 17.500 indirect aangesloten leden 4 miljoen banen 500 cao s Beloningsdatabase 4,2 miljoen werknemers Marktleider met ORBA (> 800 bedrijven) 1400
Nadere informatieNetto pensioenregeling De netto pensioenregeling voor het pensioengevende salaris boven 96.544
ABN AMRO Pensioenen Netto pensioenregeling De netto pensioenregeling voor het pensioengevende salaris boven 96.544 Sinds 1 januari 2015 is de fiscale regelgeving voor pensioenregelingen veranderd. Een
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatiePensioenwijzigingen 2014-2015. Resultaten enquête
Pensioenwijzigingen 2014-2015 Resultaten enquête Hierbij treft u de resultaten aan van de enquête die Aon Hewitt in april-mei 2014 heeft gehouden onder 2000 werkgevers. De vraagstelling ging over zowel
Nadere informatiePensioencommunicatie start bij de werkgever
Pensioencommunicatie start bij de werkgever Artikel Senior adviseur collectieve pensioenen J. Arts (Pon) Pensioencommunicatie start bij de werkgever Welke maatregelen kan de werkgever nemen om het pensioenbewustzijn
Nadere informatieWat kunt ú doen voor uw eigen pensioen. Ruben Stam
Wat kunt ú doen voor uw eigen pensioen Ruben Stam Programma Er was eens. - ons huidige pensioenstelsel nader belicht Roerige tijden - het pensioenstelsel onder hoogspanning Wat ú kunt doen! - Úw keuzes
Nadere informatieOudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam
Oudedagsvoorziening nu en straks Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam SER, 24 juni 2014 Agenda Internationaal perspectief Probleemanalyse Houdbaarheid Maatschappelijke trends Keuzes voor
Nadere informatie(toevoeging na Interpolis Verzekeringen N.V. of Interpolis Mens & Werk Bedrijfszorg N.V. ):
Addendum, Behorende bij Pensioenreglement I, zoals deze van toepassing was op 31 december 2013 voor deelnemers aan de pensioenregeling van Achmea Interne Diensten N.V. Door de beëindiging van de uitvoeringsovereenkomst
Nadere informatie152 De Pensioenwereld in 2015
16 152 De Pensioenwereld in 2015 Ontwikkelingen in de pensioenmarkt 153 Pensioenproducten standaardiseren, gedegen vergelijking blijft noodzakelijk Auteurs: Olivier Roodenburg en Marcel Schep Het pensioenlandschap
Nadere informatieWelke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat?
SNPS Shell Nederland Pensioenfonds Stichting Welke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat? Inhoud Welke pensioenkeuzes hebt u? 1. Uw pensioenleeftijd kiezen 2. Deeltijdpensioen 3. Definitieve
Nadere informatiePosition paper: Toekomst pensioenstelsel
Position paper: Toekomst pensioenstelsel gfgsgfgannex: Inleiding Naar een transparant en houdbaar stelsel: persoonlijk pensioenvermogen met risicodeling Demografische ontwikkelingen, een veranderende arbeidsmarkt,
Nadere informatie100K + markt: klantbelang en innovatie gaan hand in hand
100K + markt: klantbelang en innovatie gaan hand in hand 100K + markt klantbelang en innovatie gaan hand in hand Agenda 1. Actuele veranderingen in pensioen met ingang van 2015 2. Marktervaringen /behoeften
Nadere informatiePENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE
PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM
Nadere informatie5 plussen van collectief pensioen
5 plussen van collectief pensioen Inhoudsopgave Waarom is uw pensioenregeling verplicht? 4 Invloed op uw pensioen 4 5 plussen van collectief pensioen 4 +1: Een goed pensioen voor ál uw werknemers 5 +2:
Nadere informatieDe doorsneepremie ZO DENKEN WIJ ER OVER. De doorsneepremie. De doorsneepremie
Zo denken wij er over is een uitgave van ABP Corporate Communicatie. Voor meer informatie verwijzen wij u naar www.abp.nl. september 2007 ZO DENKEN WIJ ER OVER Collectief versus individueel Juridische
Nadere informatieVraag en antwoord. V: Wat is een middelloonregeling? A: Vanaf 1 januari 2014 is de Appa een middelloonregeling.
1 Vraag en antwoord V: Wat is een middelloonregeling? A: Vanaf 1 januari 2014 is de Appa een middelloonregeling. Uw pensioen wordt berekend op basis van uw jaarlijkse bezoldiging. U bouwt elk jaar een
Nadere informatieMartin Gast. Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV. Increase Pensioen KnowHow
Martin Gast Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV Even voorstellen Wat is er aan de hand in lijfrenteland? Pensioenactualiteiten Kansen 3e pijler Ik ben Martin Gast Edmond Halley BV Pensioenconsultants
Nadere informatiePensioen, financiële planning en keuzearchitectuur
Pensioen, financiële planning en keuzearchitectuur Marcel Lever 14 december 2018 Webinar Netspar Pensioen, financiële planning en keuzearchitectuur Deelname en premie-inleg Beleggingsbeleid en risicomanagement
Nadere informatieSolidariteit tussen generaties of generatiegevecht pensioen?
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Solidariteit tussen generaties of generatiegevecht pensioen? Stichting Instituut GAK 12 december 2016 Prof. mr. drs. Mark Heemskerk, Hoogleraar pensioenrecht Radboud Universiteit
Nadere informatieUw pensioen in zicht. 1 Kopje van een bepaalde lengte. Wat u kunt kiezen, Wat u moet weten
Uw pensioen in zicht 1 Kopje van een bepaalde lengte Wat u kunt kiezen, Wat u moet weten UW PENSIOEN IN ZICHT 3 Inhoud Pensioenfonds Hoogovens biedt deelnemers aan Pensioenregeling 2015 de mogelijkheid
Nadere informatieNabestaandenpensioen. Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten.
Nabestaandenpensioen Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten. Inleiding De pensioenregeling van UWV voorziet standaard in een
Nadere informatieIn gesprek over ons pensioen
In gesprek over ons pensioen Doreth van de Heuvel Bert van Kuijck Venlo 3 oktober 2013 juli 2009 Agenda Inleiding Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie Wat biedt SPF? Actuele ontwikkelingen
Nadere informatieDebatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren
Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM Senioren Toetsingscriteria Debatmanifestatie Volgens welke criteria toetsen seniorenorganisaties een nieuw pensioenstelsel? 1. Ambitie 2. Solidariteit en collectiviteit
Nadere informatiePensioenovereenkomst. (Stichting pensioenfonds HaskoningDHV) HRM Nederland Pensioenovereenkomst 19 juni 2015 HRNL_BC1041_AGR20150619_F1.
Pensioenovereenkomst (Stichting pensioenfonds HaskoningDHV) Werkgever en werknemer gaan met elkaar een pensioenovereenkomst aan zoals hierna verwoord. De pensioenregeling is een Collective Defined Contribution
Nadere informatiePensioenakkoord. Samenvatting kabinetsbrief en SER-advies
Pensioenakkoord Samenvatting kabinetsbrief en SER-advies Op 5 juni bood de SER aan minister Koolmees een ontwerpadvies voor een nieuw pensioenstelsel aan. Op diezelfde dag stuurde de minister een brief
Nadere informatieAgenda: Introductie Waar staan wij? Wat is Aegon Persoonlijk Pensioen? Oplossing Aegon Netto Pensioen Oplossingen voor alle werknemers Vragen?
Agenda: Introductie Waar staan wij? Wat is Aegon Persoonlijk Pensioen? Oplossing Aegon Netto Pensioen Oplossingen voor alle werknemers Vragen? 2 Waar staan wij? Introductie netto pensioen per 1 januari
Nadere informatieQuiz. Heeft u een telefoon met internet? Ga naar kahoot.it en doe mee
Quiz Heeft u een telefoon met internet? Ga naar kahoot.it en doe mee 2 de pijler SP PvdA GroenLinks CDA 50Plus ChristenUnie SGP D66 VVD PVV Verdere versobering Doorsneepremie Contract Max 40,4% aftrekbaar
Nadere informatieUitkomstzeker Pensioen voor werknemers. De rust van een gegarandeerd pensioen
Uitkomstzeker Pensioen voor werknemers De rust van een gegarandeerd pensioen Uitkomstzeker Pensioen, een rustig idee Pensioen, dat komt later wel. Daar hoeft u zich nu niet druk over te maken. Omdat u
Nadere informatieIN GESPREK MET STICHTING PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN (SPF)
IN GESPREK MET STICHTING PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN (SPF) In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Bert van Kuijck Nuenen 17 juni 2013 juli 2009 Nuenen: de vragen! 1. Verplichtstelling:
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief
Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 16 > JAARGANG 12 > APRIL 2015 INHOUD > Hoe is de nieuwe pensioenregeling tot stand gekomen? [p.1] Fiscaal kader per 1 januari 2015 [p.2]
Nadere informatieEerlijker over pensioen
Eerlijker over pensioen Speech Harman Korte tijdens Eye on Pensions Wassenaar, 14 januari 2013 Dames en heren, Mijn hartelijke dank aan onze gastheer voor de gelegenheid om een inhoudelijke bijdrage aan
Nadere informatieKeuzemogelijkheden rond uw pensioen. In deze brochure gaan we in op vijf flexibiliseringsmogelijkheden. rondom uw pensionering.
Keuzemogelijkheden rond uw pensioen In deze brochure gaan we in op vijf flexibiliseringsmogelijkheden rondom uw pensionering. 1 Introductie De pensioenregeling van het Pensioenfonds TNO biedt u veel keuzevrijheid.
Nadere informatieVergelijking op hoofdlijnen van de pensioenregelingen van SPMS en PFZW
Vergelijking op hoofdlijnen van de pensioenregelingen van SPMS en PFZW Inleiding Op verzoek van de NVZ heeft PFZW een vergelijking op hoofdlijnen gemaakt tussen beide pensioenregelingen in samenspraak
Nadere informatieCommunicatie en Zorgplicht. Voorlopige Resultaten Netspar Projectgroep NAM, 31 maart 2015
Communicatie en Zorgplicht Voorlopige Resultaten Netspar Projectgroep NAM, 31 maart 2015 Leden projectgroep Benedict Dellaert Sacha van Hoogdalem Stefan Lundbergh Oskar Poiesz Mike Rijff Arjanneke Sandtke
Nadere informatiePensioen voor de toekomst
Pensioen voor de toekomst KlikPensioen als ideale synthese van premie- en uitkeringsovereenkomsten Inhoud - Inleiding 1. Heldere uitgangspunten voor een goed pensioen 2. Pensioenoplossing voor vandaag
Nadere informatieDe beste pensioenregeling is employability
De beste pensioenregeling is employability \\ Verder met Meeùs Edwin Schop 1 Pensioen en duurzame inzetbaarheid Onderwerpen 1. Relatie pensioen en duurzame inzetbaarheid 2. Pensioenstelsel NL: erfenis
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 32 043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 387 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 13 oktober 2017 De vaste commissie voor Sociale Zaken
Nadere informatieVoortgangsrapportage De Nationale Pensioendialoog
Voortgangsrapportage De Nationale Pensioendialoog Achtergrond In 2014 heeft het kabinet op initiatief van staatssecretaris Klijnsma een Nationale Pensioendialoog gevoerd: een open, brede dialoog over de
Nadere informatieIn gesprek over ons pensioen
In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Bert van Kuijck De Rijp 25 november 2013 Regio AMA & Noord-Holland Agenda Inleiding, vragen Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie
Nadere informatieMaak op tijd kennis met SPF!
Maak op tijd kennis met SPF! INFORMATIE OVER HET PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN Wanneer u aan het werk gaat als fysiotherapeut is het voor u van belang dat u zich tijdig bij de Stichting Pensioenfonds
Nadere informatieTOETSINGCRITERIA PENSIOENSTELSEL GEZAMENLIJKE OUDERENORGANISATIES
TOETSINGCRITERIA PENSIOENSTELSEL GEZAMENLIJKE OUDERENORGANISATIES Doel: Het doel van deze notitie is het formuleren van criteria, waarmee voorstellen op pensioengebied kunnen worden beoordeeld. Strategie:
Nadere informatieUit dienst. Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu?
Uit dienst Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd bij UWV nog
Nadere informatieEPAZ. Talma instituut EXPERTISECENTRUM PENSIOEN - ARBEID WONEN/ZORG. Page 1 MISSIE
EPAZ EXPERTISECENTRUM PENSIOEN - ARBEID WONEN/ZORG Talma instituut MISSIE EPAZ is een samenwerkingsverband van de Faculteiten Economie en Rechtsgeleerdheid en het Talma Instituut van de Vrije Universiteit
Nadere informatieSolidariteit: sterkmaker of splijtzwam?
Solidariteit: sterkmaker of splijtzwam? VSAE Congres 27 februari 2013 Dick Boeijen 1 Het begrip solidariteit heeft vele gezichten Als we het containerbegrip solidariteit fileren Collectiviteit Risicodeling
Nadere informatieArbeids- ongeschikt. Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen?
Arbeids- ongeschikt Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd bij UWV nog op
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 33 863 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en enkele andere wetten in verband met het van toepassing worden
Nadere informatieArbeidsongeschikt. Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen?
Arbeidsongeschikt Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen? Inleiding UWV vindt het belangrijk dat je op een gezonde manier aan het
Nadere informatiePensioen, financiële planning en keuzearchitectuur
Pensioen, financiële planning en keuzearchitectuur Marcel Lever 3 oktober 2018 Conferentie Amsterdam Pensioen, financiële planning en keuzearchitectuur Deelname en premie-inleg Beleggingsbeleid en risicomanagement
Nadere informatieUw pensioen in zicht. Wat u kunt kiezen, wat u moet weten
Wat u kunt kiezen, wat u moet weten 3 Inhoud Pensioenfonds Hoogovens heeft voor de deelnemers aan Pensioenregeling 2015 een online pensioenplanner ontwikkeld die u vindt op onze website. Met de pensioenplanner
Nadere informatie