Nieuw pensioenstelsel is broodnodig: op zoek naar de juiste ingrediënten! mr. drs. Michael Visser Tilburg University / Pensioen GeMi

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuw pensioenstelsel is broodnodig: op zoek naar de juiste ingrediënten! mr. drs. Michael Visser Tilburg University / Pensioen GeMi"

Transcriptie

1 Nieuw pensioenstelsel is broodnodig: op zoek naar de juiste ingrediënten! mr. drs. Michael Visser Tilburg University / Pensioen GeMi

2 Bent u er klaar voor? Bron: AMweb 6 april 2014

3 Programma Even voorstellen Hoe zit het NU met het inkomen voor LATER? Pensioenschijf van 5: de ontwikkelingen ZIEN! Je bent jong en je wilt ook wat PENSIOEN?! Discussie ingrediënten toekomstbestendig stelsel

4 Passie voor Pensioen

5 Pensioenregister

6 CBS: Bijna altijd ander inkomen naast AOW

7 (op)voeding met Schijf van 5

8 Pensioenschijf van vijf

9 AOWeetjes AOW-leeftijd vanaf 2013 stapsgewijs omhoog In communicatie: : met 1 maand AOW in 2019 op 66, in 2023 op 67 jaar Regeerakkoord? Naar 66 in 2018, 67 in 2021 Bruto AOW uitkering 2014 per maand? ca (alleenstaand) ca. 750 (gehuwd)

10 AOW: fact check Stel: iemand wordt 65 jaar op 25 november 2014? Wanneer AOW? Antwoord: 25 februari 2015 (65 jaar en 3 maanden) Stel: iemand wordt 65 jaar op 8 september 2016? Wanneer AOW? Antwoord: 8 april 2017 (65 jaar en 7 maanden) Regeerakkoord: 8 juni 2017 (65 jaar en 9 maanden) Handige AOW-generator van de SVB!

11 Werknemerspensioen Vanaf 2014 lagere max. fiscale opbouw en latere ingangsdatum Middelloon max -> 2,15% Pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar, maar Politiek Pensioenakkoord 2013 Middelloon max. -> 1,875% Aftopping pensioengevend loon: Daarboven vrijwillig netto lijfrentesparen (schijf 2/3/4?) Vraag is of lagere jaarlijkse opbouw ook resulteert in lagere premie Positief over pensioenpremie-voor-aflossing-hypotheek-plan

12 Werknemerspensioen Korte en middellange termijn: herziening Financieel Toetsingskader versobering fiscale pensioenopbouw Kabinet zonder aanpassingen zouden de kosten verder oplopen, hetgeen ook nadelig is voor de jongeren vanwege de doorsneesystematiek bij een collectief pensioenstelsel (MvA Witteveen 2015, 4 april 2014) Lange termijn: brede maatschappelijke discussie over ons pensioenstelsel Klijnsma aan Tweede Kamer: ben van plan u ten minste twee keer per jaar te rapporteren Dat gaat dus nog wel even duren

13 Lijfrenten Bij bank of verzekeraar belastingvriendelijk (via omkeerregel) sparen voor later Geblokkeerd vermogen Levenslange uitkering (bankspaarvariant: 20 jaar) Ontwoekeren Lage rente enorme impact bij het aankopen van een levenslange uitkering Nieuw vanaf 2015: netto lijfrentesparen voor inkomens > (box 3 vrijstelling)

14 Beproefde receptuur?

15 Pensioenschijf 4: Overig vermogen Spaargeld Aandelen Onderneming Eigen woning Investering Aflossen lasten verlagen Hoe verzilveren? Opeethypotheken? Discipline?

16 Eigen woning als pensioenvoorziening?

17 Pensioenschijf 5: doorwerken na pensioen? Menselijk kapitaal: investeren in jezelf Leven lang leren: bijscholen/omscholen Deeltijdpensioen AOW-ZZP er Wetgeving om doorwerken na AOW gerechtigde leeftijd makkelijker te maken al bijna 2 jaar op de plank; nu voor advies bij RvS

18 Oh Oh Pensionado (deel van) infographic van Ymke Pas / Bron: CBS (

19 NiDi: Doorstarten na pensioen: opkomend fenomeen

20 Wie biedt het totaalplaatje voor de oude dag?

21 Je bent jong en je wilt wat pensioen

22 Het beste pensioenstelsel ter wereld? (Martin Pikaart / AVV)

23 Het kan en moet beter! Wijzigingen in pensioensysteem (al langer) noodzakelijk NL mag zeker ook trots zijn, bijvoorbeeld op: hoge kapitaaldekking en percentage deelnemers (>90%) unieke fiscale begeleiding (communicerende vaten) samenhang AOW en aanvullend pensioen, mooie mix omslagfinanciering en kapitaaldekking

24 Enkele discussies toekomstig pensioenstelsel Verplicht pensioensparen? Solidariteit? Doorsneepremiestelsel? Keuzevrijheid?

25 Verplicht pensioensparen? NU: Verplichte deelname: individu aan regeling Verplichtstelling: werkenden in bepaalde bedrijfstak aan een bepaald bedrijfstakpensioenfonds STRAKS?» Voorbeeld: ambtenaren/onderwijzers -> ABP

26 Solidariteit & doorsneepremie Doorsneepremiestelsel?» voor iedereen hetzelfde premiepercentage en dezelfde opbouw Dat klinkt solidair, maar is het dat ook?» Jong -> Oud» Ziek -> Gezond» Man -> Vrouw» Laag opgeleid -> hoog opgeleid Onderzoek CPB december 2013 Toekomstbestendig?

27 Andere relevante ontwikkelingen Veranderende arbeidsmarkt Rol werkgevers bij pensioen Individualisering & flexibilisering Financiële planning / pensioenadvies» Trend: online tooling» Persoonlijk (financieel) advies blijft belangrijk Wat vindt u belangrijk als het om uw pensioen gaat?

28 Pensioenadvies, door wie bij voorkeur? Bron: Pensioenadvies augustus 2013, Julie Visser (TNS Nipo)

29 Rol werkgevers? Wijzer in Geldzaken onderzoek (2012): Trend: actieve rol werkgever lijkt deelnemer pensioenbewuster te maken 20% minder volledig pensioenonbewusten onder mensen die door de werkgever zijn geïnformeerd AON Hewitt survey (2014): Focus on Financial Wellness by employers Offering and promoting services to help employees manage their day-to-day finances Providing online modeling tools and mobile applications

30 Smaakmakers nieuwe pensioendenken?

31 Smaakmakers nieuwe pensioendenken? Langzaam met pensioen gaan Doorwerken na 65/66/67 wordt stoer Arbeid centraal» Meer oog wisselende arbeidsvormen, vergeet pensioen ondernemer en ZZP-er niet! Eigen woning als vermogen belangrijker» Maar let op nieuwe generaties: wordt delen het nieuwe bezitten? Steeds meer eigen verantwoordelijkheid en financieel bewustzijn (kennis & gedrag)

32 Mijn voorkeursrichting nieuw pensioenstelsel Algemene pensioenspaarplicht boven op solide AOW» arbeidsvormneutraal (wn, ondernemer)» tot lager niveau (max premieloon?)» over sectoren heen denken Heldere individuele eigendomsrechten» beschikbare premie, collectief belegd Meer keuzevrijheid» uitvoerder» in uitkeringsfase

33 Dank voor uw

34 Bronvermelding afbeeldingen: Afbeelding Pensioenschijf van 5 en logo Wijzer in Geldzaken: / Grafiek overwaarde eigen woning uit rapport Taskforce Verzilveren: Tekening Hein de Kort: / Parool Afbeelding appeltje voor de dorst: Benidorm Bastards: bord werk in uitvoering: logo Zowerktpensioen: Plaatjes Voedingsschijf van 5: Logo Alternatief Voor Vakbond: logo PensioenopStand: screenshot Pensioen voor jongeren: screenshot logo Pensioenlab: Infographic Ymke Pas op Diverse grafieken CBS ( DNB ( en NiDi (

Mr. drs. Michael Visser. 11 oktober 2013

Mr. drs. Michael Visser. 11 oktober 2013 Mr. drs. Michael Visser 11 oktober 2013 Recept voor een uitgebalanceerd pensioen Goed op smaak met max. 5 basis ingrediënten Voor werknemers én ondernemers Generatieproof Bereidingstijd: 45 minuten 1.

Nadere informatie

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM

Nadere informatie

Een goede oudedagsvoorziening? Werknemers zijn aan zet

Een goede oudedagsvoorziening? Werknemers zijn aan zet 28 november 2014 Een goede oudedagsvoorziening? Werknemers zijn aan zet Jarenlang was pensioen géén actueel onderwerp. Je kreeg AOW als je 65 was en daarnaast een gegarandeerd pensioen dat via een werkgever

Nadere informatie

Wat kunt ú doen voor uw eigen pensioen. Ruben Stam

Wat kunt ú doen voor uw eigen pensioen. Ruben Stam Wat kunt ú doen voor uw eigen pensioen Ruben Stam Programma Er was eens. - ons huidige pensioenstelsel nader belicht Roerige tijden - het pensioenstelsel onder hoogspanning Wat ú kunt doen! - Úw keuzes

Nadere informatie

Hoeveel pensioen krijg ik straks? Denk je daar wel eens over na?

Hoeveel pensioen krijg ik straks? Denk je daar wel eens over na? Hoeveel pensioen krijg ik straks? Denk je daar wel eens over na? Waar bestaat mijn pensioen uit? Je pensioen bestaat uit 3 belangrijke onderdelen: AOW Pensioen via je werkgever Eigen aanvulling AOW Hoeveel

Nadere informatie

Actualiteiten pensioen

Actualiteiten pensioen Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus

Nadere informatie

Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017

Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017 Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen Emile Soetendal 10 januari 2017 2 Tsunami van politieke partijen voor komende verkiezingen De kiesraad heeft voor de Tweede Kamer verkiezingen

Nadere informatie

14 december Pensioenen in Vandena van der Meer

14 december Pensioenen in Vandena van der Meer 14 december 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R U I T B L I K Vandena van der Meer Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in

Nadere informatie

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Toekomstbestendig pensioenstelsel: doorhakken van een Gordiaanse knoop Hoofdstuk 2 Doel van pensioen

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Toekomstbestendig pensioenstelsel: doorhakken van een Gordiaanse knoop Hoofdstuk 2 Doel van pensioen Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Toekomstbestendig pensioenstelsel: doorhakken van een Gordiaanse knoop... 1 1.1 Inleiding... 1 1.2 Ontwikkelingen... 1 1.2.1 Aanleiding... 1 1.2.2 Ontwikkelingen... 1 1.3 Aanpak

Nadere informatie

Pensioen vanaf morgen.

Pensioen vanaf morgen. Pensioen vanaf morgen. Over partijen en stellingen die (n)ooit bewaarheid worden Vereniging voor pensioenrecht Utrecht, 12 september 2012 Mr. C.P.R.M. Dekker Inhoudsopgave Wat achtergrondinformatie Uw

Nadere informatie

Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur

Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Op koers blijven voor een goed pensioen: een update van het bestuur Agenda Stand van zaken PPF APG: kerngegevens, beleggingsresultaten dekkingsgraadontwikkeling Deelnemerstevredenheidsonderzoek Effecten

Nadere informatie

Pensioen actualiteit. VHP Tata Steel ALV 13 november 2014

Pensioen actualiteit. VHP Tata Steel ALV 13 november 2014 Pensioen actualiteit VHP Tata Steel ALV 13 november 2014 Agenda Overheidsmaatregelen in vogelvlucht AOW : langer werken Witteveenkader : minder opbouwen, gecompenseerd door langer werken nftk : meer zekerheid

Nadere informatie

Pensioen Inzicht. Ferd Beukers. Webinar, 27 juni 2013

Pensioen Inzicht. Ferd Beukers. Webinar, 27 juni 2013 Pensioen Inzicht Ferd Beukers Webinar, 27 juni 2013 1 Introductie Na dit webinar: Heeft u inzicht in actuele pensioenontwikkelingen Weet u wat u krijgt als u met pensioen gaat Weet u wat u zelf aan uw

Nadere informatie

Naar een fiscaal modern pensioen

Naar een fiscaal modern pensioen Naar een fiscaal modern pensioen Dr. A.H.H. Bollen-Vandenboorn 27 januari 2014 Department 1 Agenda Inleiding Probleem Waar staan we nu? Waar moeten we naar toe? Department 2 Doel: Adequaat pensioen voor

Nadere informatie

Is onderscheid nog houdbaar?

Is onderscheid nog houdbaar? Gekozen beleid leidt tot vervaging van 2 e en 3 e pijler Is onderscheid nog houdbaar? 30 januari 2017 Frits Bart Directeur Beleid & Propositiemanagement aegon.com Is er sprake van een verschuiving van

Nadere informatie

ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015

ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015 Vrouw en Pensioen anno 2015 e.v. Balans tussen werk, zorg en invloed ALV CDAV Brabant 3 oktober 2015 Mr. Caroline Jones Groeneweg RB Even voorstellen 3 pijlers Nederlands pensioenstelsel 3.Privé 2.De werkgever

Nadere informatie

Moet een werkgever nog wel pensioen bieden? In hoeverre kan pensioen excellent zijn?

Moet een werkgever nog wel pensioen bieden? In hoeverre kan pensioen excellent zijn? Moet een werkgever nog wel pensioen bieden? In hoeverre kan pensioen excellent zijn? Paul Tigges Principal Client Consultant Large Corporates en Manager "Road to excellence" of "Excellent road"? Meerdere

Nadere informatie

versie 23 01-01-2013 Arbeidsmobiliteit en ABP pensioen

versie 23 01-01-2013 Arbeidsmobiliteit en ABP pensioen Arbeidsmobiliteit en ABP pensioen Programma Pensioenopbouw en ABP KeuzePensioen NabestaandenPensioen Bij uw overlijden vóór 65 jaar Bij uw overlijden vanaf 65 jaar Ontslag(uitkering) en de gevolgen voor

Nadere informatie

In gesprek over ons pensioen

In gesprek over ons pensioen In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Bert van Kuijck De Rijp 25 november 2013 Regio AMA & Noord-Holland Agenda Inleiding, vragen Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie

Nadere informatie

Het webinar Pensioen 2.0 begint om 20.03

Het webinar Pensioen 2.0 begint om 20.03 Nog even geduld Het webinar Pensioen 2.0 begint om 20.03 Twitter? @BrightPensioen #NLPensioenbewust Pensioen 2.0 Twitter? @BrightPensioen #NLPensioenbewust Enkele onderwerpen Hoe werkt pensioen in Nederland?

Nadere informatie

Samenvatting principeakkoord pensioenstelsel

Samenvatting principeakkoord pensioenstelsel Pagina 1 van 5 Samenvatting principeakkoord pensioenstelsel Op 5 juni 2019 is door het kabinet, de werkgevers en de vakbonden een principeakkoord gepresenteerd over de hervorming van ons pensioenstelsel.

Nadere informatie

26 september Pensioenen in Hans Kennis

26 september Pensioenen in Hans Kennis 26 september 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R S P E L L I N G Hans Kennis Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in 2020?

Nadere informatie

Quiz. Heeft u een telefoon met internet? Ga naar kahoot.it en doe mee

Quiz. Heeft u een telefoon met internet? Ga naar kahoot.it en doe mee Quiz Heeft u een telefoon met internet? Ga naar kahoot.it en doe mee 2 de pijler SP PvdA GroenLinks CDA 50Plus ChristenUnie SGP D66 VVD PVV Verdere versobering Doorsneepremie Contract Max 40,4% aftrekbaar

Nadere informatie

Martin Gast. Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV. Increase Pensioen KnowHow

Martin Gast. Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV. Increase Pensioen KnowHow Martin Gast Edmond Halley BV Increase PensioenKnowHow BV Even voorstellen Wat is er aan de hand in lijfrenteland? Pensioenactualiteiten Kansen 3e pijler Ik ben Martin Gast Edmond Halley BV Pensioenconsultants

Nadere informatie

In gesprek over ons pensioen

In gesprek over ons pensioen In gesprek over ons pensioen Doreth van de Heuvel Bert van Kuijck Venlo 3 oktober 2013 juli 2009 Agenda Inleiding Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie Wat biedt SPF? Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

PENSIOEN IN BEWEGING. Jan Nijssen 4 maart 2015

PENSIOEN IN BEWEGING. Jan Nijssen 4 maart 2015 PENSIOEN IN BEWEGING Jan Nijssen 4 maart 2015 Het eerste staatspensioen Eerste staatspensioen gestart door graaf Otto von Bismarck in Duitsland in 1889 Verplichte deelname aan sociale verzekering Bijdragen

Nadere informatie

Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015

Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015 Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015 De parlementaire behandeling van de fiscale hervorming van de pensioenen is afgerond. Op dinsdag 27 mei is de Eerste Kamer in meerderheid akkoord gegaan met de plannen

Nadere informatie

Pensioenwijzigingen 2014-2015. Resultaten enquête

Pensioenwijzigingen 2014-2015. Resultaten enquête Pensioenwijzigingen 2014-2015 Resultaten enquête Hierbij treft u de resultaten aan van de enquête die Aon Hewitt in april-mei 2014 heeft gehouden onder 2000 werkgevers. De vraagstelling ging over zowel

Nadere informatie

Meer zelf doen voor een goed pensioen? Maarssen, 28 september 2012 Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht Een goed idee? Ik ga sparen. Je moet zelf voor je pensioen zorgen Sywert

Nadere informatie

In gesprek over ons pensioen. 25 juni 2014. RGF Twente en IJsselzoom. Agenda. Doreth van den Heuvel Mary Hofmans. Pensioen in Nederland

In gesprek over ons pensioen. 25 juni 2014. RGF Twente en IJsselzoom. Agenda. Doreth van den Heuvel Mary Hofmans. Pensioen in Nederland In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Mary Hofmans 25 juni 2014 RGF Twente en IJsselzoom Agenda Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Wat biedt SPF? Pensioenpremie Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

(070) 373 8020. Kern van de afspraken: De pensioenrichtleeftijd stijgt naar 67 jaar Het opbouwpercentage daalt met 0,1% De pensioenpremie gaat omlaag

(070) 373 8020. Kern van de afspraken: De pensioenrichtleeftijd stijgt naar 67 jaar Het opbouwpercentage daalt met 0,1% De pensioenpremie gaat omlaag Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft akkoord pensioen gemeenteambtenaren uw kenmerk ons kenmerk ECCVA/U201301307 Lbr. 13/082 bijlage(n) 2 Datum

Nadere informatie

Oudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam

Oudedagsvoorziening nu en straks. Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam Oudedagsvoorziening nu en straks Casper van Ewijk Netspar & Universiteit van Amsterdam SER, 24 juni 2014 Agenda Internationaal perspectief Probleemanalyse Houdbaarheid Maatschappelijke trends Keuzes voor

Nadere informatie

Alles (laten) doen voor een goed pensioen

Alles (laten) doen voor een goed pensioen Alles (laten) doen voor een goed pensioen Den Haag, 5 oktober 2012 Paul Schnabel Sociaal en Cultureel Planbureau Universiteit Utrecht Een goed idee? Ik ga sparen. Je moet zelf voor je pensioen zorgen Sywert

Nadere informatie

ALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE

ALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE ALUMNIDAG RECHTEN 2016 PENSIOENRECHT ACTUALITEITEN PROF. ERIK LUTJENS PROF. HERMAN KAPPELLE DEEL 1 Prof. Erik Lutjens Onderwerpen: 1. Hoofdlijnen huidige pensioenstelsel 2. Knelpunten > toekomstdiscussie.

Nadere informatie

Een aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank.

Een aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank. Een aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank. Hoe is uw pensioen opgebouwd? AOW Inkomen uit werk naast uw AOW Eigen vermogen 2 Pensioen vanuit werkgever Aanvullend Pensioen Sparen

Nadere informatie

Een aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank. 093-232 Brochure_banksparen_2015_4.indd 1 13-07-15 17:09

Een aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank. 093-232 Brochure_banksparen_2015_4.indd 1 13-07-15 17:09 Een aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank. 093-232 Brochure_banksparen_2015_4.indd 1 13-07-15 17:09 Hoe is uw pensioen opgebouwd? AOW Inkomen uit werk naast uw AOW Eigen vermogen

Nadere informatie

PensioenLab. Team Keuzevrijheid

PensioenLab. Team Keuzevrijheid PensioenLab Team Keuzevrijheid Het vraagstuk Wat vinden jullie ervan om meer keuzevrijheid voor deelnemers mogelijk te maken? 2 Het proces 3 Het begrip Keuzevrijheid: de mogelijkheid voor deelnemers om

Nadere informatie

2. De directeur-grootaandeelhouder (DGA) en pijler 1

2. De directeur-grootaandeelhouder (DGA) en pijler 1 1. Wegwijs in pensioenland 1.1. Waarom eens stilstaan bij uw pensioen?...1 1.2. Oudedagsvoorziening is eigenlijk een beter woord............. 1 1.3. De drie pijlers van ons pensioensysteem.....................

Nadere informatie

februari 2015 Pensioenactualiteiten

februari 2015 Pensioenactualiteiten februari 2015 Pensioenactualiteiten Onderwerpen 1. Wijziging ABP pensioenregeling 2015 2. Financieel Toetsingskader (nftk) per 1-1-2015 (vernieuwde regels voor pensioenfondsen) 3. Indexatie en premie ABP

Nadere informatie

IN GESPREK MET STICHTING PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN (SPF)

IN GESPREK MET STICHTING PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN (SPF) IN GESPREK MET STICHTING PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN (SPF) In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Bert van Kuijck Nuenen 17 juni 2013 juli 2009 Nuenen: de vragen! 1. Verplichtstelling:

Nadere informatie

Solidariteit tussen generaties of generatiegevecht pensioen?

Solidariteit tussen generaties of generatiegevecht pensioen? Faculteit der Rechtsgeleerdheid Solidariteit tussen generaties of generatiegevecht pensioen? Stichting Instituut GAK 12 december 2016 Prof. mr. drs. Mark Heemskerk, Hoogleraar pensioenrecht Radboud Universiteit

Nadere informatie

Toekomst van het Pensioenstelsel

Toekomst van het Pensioenstelsel Toekomst van het Pensioenstelsel 26 maart 2015 Alex Ter Horst en Ruud Derksen Advocaten Pensioenrecht Nederlandse pensioenstelsel behoort tot de beste van de wereld 1. Denemarken (82,4) 2. Australie (79,9)

Nadere informatie

Het idee Het doel. Actualiteiten & feiten - Pensioen - Overlijden. Over de belangrijkste financiële levensmomenten: Arbeidsongeschikteid

Het idee Het doel. Actualiteiten & feiten - Pensioen - Overlijden. Over de belangrijkste financiële levensmomenten: Arbeidsongeschikteid Het idee Het doel Over de belangrijkste financiële levensmomenten: Arbeidsongeschikteid Overlijden Pensioen Scheiden Actualiteiten & feiten - Pensioen - Overlijden Het idee: Financiële planning voor Dummies

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Onrust in pensioenland Toekomstvoorzieningen Bestaat uit drie pijlers: 1. Basisvoorzieningen: 2. Pensioenen: via werkgever 3. Individuele voorzieningen: lijfrenteverzekeringen LIJFRENTE

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten Agenda Het pensioenfonds Uw inkomen straks Pensioenregeling StiPP. Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten (StiPP) Bestuur van het pensioenfonds:

Nadere informatie

Twee pensioengeneraties op één podium. Gerry Dietvorst en Michael Visser 23 mei 2019

Twee pensioengeneraties op één podium. Gerry Dietvorst en Michael Visser 23 mei 2019 Twee pensioengeneraties op één podium Gerry Dietvorst en Michael Visser 23 mei 2019 Programma Cherry picking uit 10 actiepunten brief minister Koolmees Pensioen, tot de dood ons scheidt De Pensioenschijf

Nadere informatie

Hoe hoog is de ANW-uitkering?... 4. Hoogte ANW-uitkering... 4. Verzekerd bedrag ANW Hiaat 2015... 4. Kostendelersnorm ANW... 5

Hoe hoog is de ANW-uitkering?... 4. Hoogte ANW-uitkering... 4. Verzekerd bedrag ANW Hiaat 2015... 4. Kostendelersnorm ANW... 5 INHOUD Minimale AOW Franchises 2015... 2 Opbouwpercentages 2015... 2 Aftopping Boven 100.000,-... 3 ANW Uitkeringen 2015... 4 Hoe hoog is de ANW-uitkering?... 4 Hoogte ANW-uitkering... 4 Verzekerd bedrag

Nadere informatie

19 maart 2016. Onderzoek: Korten pensioenen?

19 maart 2016. Onderzoek: Korten pensioenen? 19 maart 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen

Nadere informatie

En ze leefden nog lang en gelukkig? Risico s jongeren, keuzes ouderen

En ze leefden nog lang en gelukkig? Risico s jongeren, keuzes ouderen En ze leefden nog lang en gelukkig? Risico s jongeren, keuzes ouderen versie 4; 01-01-2014 Waarom is het van belang dat het personeel geïnformeerd wordt over het pensioen? Jonge mensen Ouderen 2 versie

Nadere informatie

11 e Interpolis Pensioenlezing. Naar een nieuw fiscaal pensioenkader! Competence Centre for Pension research Tilburg University

11 e Interpolis Pensioenlezing. Naar een nieuw fiscaal pensioenkader! Competence Centre for Pension research Tilburg University 11 e Interpolis Pensioenlezing Naar een nieuw fiscaal pensioenkader! Competence Centre for Pension research Tilburg University Programma Tijd: Titel: 14:10 uur Naar een arbeidsvormneutraal pensioenkader:

Nadere informatie

De toekomst van ons pensioen

De toekomst van ons pensioen De toekomst van ons pensioen Verdieping inbreng in De Nationale Pensioendialoog Peter Borgdorff PFZW 18 maart 2015 L e a d e r s h i p E n t r e p r e n e u r s h i p Ste wa r d s h i p info@nyenrode.nl

Nadere informatie

Q&A Evi Pensioenbeleggen. www.evipensioen.nl. 2. Wanneer kies ik voor Evi Pensioenbeleggen, Evi Netto Pensioenbeleggen of voor Evi?

Q&A Evi Pensioenbeleggen. www.evipensioen.nl. 2. Wanneer kies ik voor Evi Pensioenbeleggen, Evi Netto Pensioenbeleggen of voor Evi? Q&A Evi Pensioenbeleggen www.evipensioen.nl Inhoudsopgave 1. Wat is Evi Pensioen? 2. Wanneer kies ik voor Evi Pensioenbeleggen, Evi Netto Pensioenbeleggen of voor Evi? 3. Waarom gebruiken we de life-cycle

Nadere informatie

PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het...

PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... Venlo, 29 februari 2012 Pensioen diverse actualiteiten 1. Wat houdt pensioenakkoord voor AOW in 2. Gevolgen voor pensioen 3. Hoe werkt uitstellen pensioendatum 4.

Nadere informatie

Wijziging CDC-regeling TBI

Wijziging CDC-regeling TBI Wijziging CDC-regeling TBI Voorlichtingssessie tijdens deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI 18 november 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document

Nadere informatie

De doorsneepremie toegelicht

De doorsneepremie toegelicht Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl De doorsneepremie toegelicht KvK

Nadere informatie

PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015

PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015 PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis 24 september 2015 Pensioen ALGEMEEN 1 e pijler OVERHEID AOW ANW 2 e pijler WERKGEVER Pensioen 3 e pijler ZELF Lijfrente Banksparen 2 Een jaar geleden... Pensioen

Nadere informatie

Nederlandse Orde van PensioenDeskundigen

Nederlandse Orde van PensioenDeskundigen Nederlandse Orde van PensioenDeskundigen - Aanpassen AOW-leeftijd en Witteveenkader -Afstemming tweede en derde pijler Zeist, 14 juni 2011 Prof. Mr. Herman M. Kappelle Bijzonder hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013

Nadere informatie

Zeven manieren om zelf je pensioen te regelen

Zeven manieren om zelf je pensioen te regelen #1 okt 2015 Zeven manieren om zelf je pensioen te regelen Goed dat je deze whitepaper hebt gedownload! Je bent ondernemer, zzp er of je werkt in loondienst en je hebt geen pensioenregeling. Daarom wil

Nadere informatie

Pensioen De veranderingen in 2014 & 2015. Hoe was het en hoe wordt het

Pensioen De veranderingen in 2014 & 2015. Hoe was het en hoe wordt het Pensioen De veranderingen in 2014 & 2015 Hoe was het en hoe wordt het Pensioen? Wat is pensioen Onderdelen van een pensioenregeling Ontwikkelingen afgelopen jaren Huidige problematiek Het UPO (voorbeeld

Nadere informatie

pensions employee benefits tax financial planning Anders denken over pensioen

pensions employee benefits tax financial planning Anders denken over pensioen pensions employee benefits tax financial planning Anders denken over pensioen Schiphol, 15 november 2012 Uw inleiders mr. Judith Schulp, advocaat arbeidsrecht partner mr. Jan-Olivier Kuijkhoven, pensioenfiscalist

Nadere informatie

De doorsneepremie ZO DENKEN WIJ ER OVER. De doorsneepremie. De doorsneepremie

De doorsneepremie ZO DENKEN WIJ ER OVER. De doorsneepremie. De doorsneepremie Zo denken wij er over is een uitgave van ABP Corporate Communicatie. Voor meer informatie verwijzen wij u naar www.abp.nl. september 2007 ZO DENKEN WIJ ER OVER Collectief versus individueel Juridische

Nadere informatie

Fiscale wetgeving beauty or the beast?

Fiscale wetgeving beauty or the beast? Ben Schuurman Fiscale wetgeving beauty or the beast? Vooruitdenken is waar Pensioensignalering begint Een historisch overzicht van de fiscale wetgeving Eeeeeeuh, Historisch voordenken?? Ben Schuurman opt.

Nadere informatie

SNS Online Pensioen Seminar Erik Beckers

SNS Online Pensioen Seminar Erik Beckers SNS Online Pensioen Seminar Erik Beckers SNS Bank - september 2012 uit onderzoek blijkt Wat doe je het liefst van de volgende vijf activiteiten? Naar de tandarts gaan Op vakantie gaan Examen doen Pensioenregeling

Nadere informatie

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Gevolgen voor jouw pensioen bij PPF APG Henk Bruins Actuarieel adviseur PPF APG Informatiebijeenkomsten 28-30 oktober Agenda 1. Witteveen 2: versobering toekomstige pensioenopbouw

Nadere informatie

Pensioen; voor jong en oud! Voor een goed pensioen moet je zelf iets doen!

Pensioen; voor jong en oud! Voor een goed pensioen moet je zelf iets doen! Pensioen; voor jong en oud! Voor een goed pensioen moet je zelf iets doen! Moet ik iets doen voor een goed pensioen? Pensioen is voor toch voor later? Tot wanneer moet ik eigenlijk werken? Heb ik dan genoeg

Nadere informatie

100K+/Netto Pensioen/Netto Lijfrente. Versie 19 januari 2015

100K+/Netto Pensioen/Netto Lijfrente. Versie 19 januari 2015 100K+/Netto Pensioen/Netto Lijfrente Versie 19 januari 2015 Wat is er veranderd per 1-1-2015? Voor 1-1-2015 gold er geen salarisbeperking waarover met pensioen op mocht bouwen. Vanaf 1-1-2015 is wetgeving

Nadere informatie

Fiscale maatregelen kortwerkenrisico

Fiscale maatregelen kortwerkenrisico www.pwc.nl Fiscale maatregelen kortwerkenrisico 1. Inleiding Probleem: niet iedere werknemer zal kunnen doorwerken tot aan de latere pensioeningangsdatum. o o Hoe kan eerder stoppen worden opgevangen met

Nadere informatie

Principe akkoord Pensioen. Bijeenkomst door de politiebonden

Principe akkoord Pensioen. Bijeenkomst door de politiebonden Principe akkoord Pensioen Bijeenkomst door de politiebonden Vooraf: het pensioenstelsel Twee tafels; 1. SER: onderhandeling over het nieuwe pensioenstelsel. 2. Kabinet: AOW, zware beroepen etc. Op weg

Nadere informatie

Pensioenstelsel in Nederland

Pensioenstelsel in Nederland 1 Pensioenstelsel in Nederland Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de drie verschillende onderdelen ( pijlers ) van het Nederlandse pensioenstelsel. Daarnaast gaat het in op de geschiedenis van het pensioenstelsel,

Nadere informatie

PENSIOEN. Alex Ter Horst Ruud Derksen. 2 april Advocaten pensioenrecht

PENSIOEN. Alex Ter Horst Ruud Derksen. 2 april Advocaten pensioenrecht PENSIOEN Alex Ter Horst Ruud Derksen Advocaten pensioenrecht 2 2 april 2019 3 so li da ri teit (de; v) 1gevoel van een-zijn met anderen; = saamhorigheid 4 5 Oktober 2017 regeerakkoord: persoonlijke pensioenpotten

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt

De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt Casus: aftopping Tjerk Kroes Directeur Strategie, Beleid, Ontwikkeling en Communicatie APG 30 januari 2017 6e Pensioenseminar Maastricht Agenda Waarom is

Nadere informatie

PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK

PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK Werknemers- en werkgevers-organisaties in de Metaal en Techniek en Metalektro, samenwerkend in de Stichting Vakraad Metaal en Techniek en de Stichting Raad van

Nadere informatie

De beste pensioenregeling is employability

De beste pensioenregeling is employability De beste pensioenregeling is employability \\ Verder met Meeùs Edwin Schop 1 Pensioen en duurzame inzetbaarheid Onderwerpen 1. Relatie pensioen en duurzame inzetbaarheid 2. Pensioenstelsel NL: erfenis

Nadere informatie

Versobering van de fiscale pensioenopbouw

Versobering van de fiscale pensioenopbouw Versobering van de fiscale pensioenopbouw 1. Hoofdlijnen van het wetsvoorstel Als het aan het kabinet ligt, dan wordt het Witteveenkader op drie manieren aangepast: verhoging van de pensioenrichtleeftijd,

Nadere informatie

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet

Nadere informatie

Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd

Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd 30 januari 2012 Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd Dr. A.H.H. Bollen-Vandenboorn Europese en nationale doelen Arbeidsparticipatie ouderen en pensioen Sterke duurzame economie Banen creëren

Nadere informatie

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie

Nadere informatie

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

Fiscale kader aanvullende pensioenen minder beperkt

Fiscale kader aanvullende pensioenen minder beperkt Govert Terlouwstraat 6 3065 GH Rotterdam T 0103418732 Het Rietveld 55A 7321 CT Apeldoorn T 055-2018885 F 084-8671670 E info@hertgerspensioenadvies.nl I www.hertgerspensioenadvies.nl Fiscale kader aanvullende

Nadere informatie

Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst. Amsterdam, 20 juni 2013

Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst. Amsterdam, 20 juni 2013 Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst Amsterdam, 20 juni 2013 Het Pensioenlandschap in vogelvlucht Algemene ontwikkelingen: wederkerige intergenerationele solidariteit wordt eenzijdig

Nadere informatie

AGENDA. - Allereerste vragen en aandachtspunten - WW - Bijstand - IOAW - IOW - Wat nu?

AGENDA. - Allereerste vragen en aandachtspunten - WW - Bijstand - IOAW - IOW - Wat nu? Versie: april 2013 AGENDA - Allereerste vragen en aandachtspunten - WW - Bijstand - IOAW - IOW - Wat nu? De WW eisen 1: Belangrijkste eis: DOE ER ALLES AAN OM UIT DE WW TE BLIJVEN Referte eis: De WW eisen

Nadere informatie

BLAUWDRUK VOOR EEN TRANSPARANT, UITVOERBAAR EN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL; POSITION PAPER AEGON NEDERLAND

BLAUWDRUK VOOR EEN TRANSPARANT, UITVOERBAAR EN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL; POSITION PAPER AEGON NEDERLAND BLAUWDRUK VOOR EEN TRANSPARANT, UITVOERBAAR EN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL; POSITION PAPER AEGON NEDERLAND I. Inleiding Al geruime tijd discussiëren we in Nederland over de toekomst van ons pensioenstelsel.

Nadere informatie

Versie: januari Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw

Versie: januari Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw Versie: januari 2018 Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw 1 Wat bpfbouw voor u regelt: sheet 3 t/m 5 Hoe uw geld wordt beheerd door bpfbouw: sheet 6 t/m 8 Pensioen de basis:

Nadere informatie

Q&A Evi Pensioenbeleggen

Q&A Evi Pensioenbeleggen Q&A Evi Pensioenbeleggen 1. Wat is Evi Pensioen? 2. Wanneer kies ik voor Evi Pensioenbeleggen, Evi Netto Pensioenbeleggen of voor Evi? 3. Waarom gebruiken we de lifecyclesystematiek? 4. Waar beleggen wij

Nadere informatie

Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1

Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1 Netspar 14 nov 2014 - Jan Tamerus 1 Brug mogelijk tussen twee werelden? Collectieve risicodeling, je moet het niet willen! Bijna geen meerwaarde meer Complex Niet te waarderen Je doet aan herverdeling

Nadere informatie

ONDERDEEL Leven Zakelijk

ONDERDEEL Leven Zakelijk delta Iloyd ONDERWERP Delta Lloyd Levensverzekering NV ONDERDEEL Leven Zakelijk DATUM 27 mei 2014 UW REFERENTIE 34072 Honig en Honig T.a.v. W. Honig Postbus 336 1800 AH ALKMAAR Geachte heer / mevrouw Honig,

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Verhoging AOW- en pensioenleeftijd: wat betekent dat voor mijn adviespraktijk? Erik Schouten AEGON Adfis 26 september 2012

Verhoging AOW- en pensioenleeftijd: wat betekent dat voor mijn adviespraktijk? Erik Schouten AEGON Adfis 26 september 2012 Verhoging AOW- en pensioenleeftijd: wat betekent dat voor mijn adviespraktijk? Erik Schouten AEGON Adfis 26 september 2012 1 Agenda 1. AOW 2. Pensioen 3. DGA 4. Lijfrente 5. Eigen woning / hypotheekrente

Nadere informatie

Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd (Wet VAP) Verhoging AOW leeftijd vanaf 2013 Verhoging pensioenleeftijd vanaf 2014 Overgangsrecht?

Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd (Wet VAP) Verhoging AOW leeftijd vanaf 2013 Verhoging pensioenleeftijd vanaf 2014 Overgangsrecht? De Toekomst van pensioen VVPJ 26 februari 2013 Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd Aan welke knoppen kun je nog draaien? Nieuw premieovereenkomstenbesluit Ben Schuurman Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd

Nadere informatie

PENSIOEN VOOR JONG EN OUD

PENSIOEN VOOR JONG EN OUD PENSIOEN VOOR JONG EN OUD GELDERMALSEN 29 JUNI 2O16 ELLEN TE PASKE LIEVESTRO CHRIS DRIESSEN OPZET Pensioenstelsel AOW Aanvullend pensioen Derde pijler/eigen huis Pensioenen in 2017 Toekomst pensioenen

Nadere informatie

Bijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2. Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13

Bijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2. Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13 Bijlagen Pensioenen: solidariteit en keuzevrijheid Stella Hoff Inhoud Bijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2 Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13 Bijlagen SCP-publicatie Pensioenen:

Nadere informatie

Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd

Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd 30 januari 2012 Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd Dr. A.H.H. Bollen-Vandenboorn Verbetering Toegang gezondheidszorg Europese en nationale doelen Arbeidsparticipatie ouderen en pensioen

Nadere informatie

Pensioen: survival of the fittest? Martin Pikaart Voorzitter Alternatief voor Vakbond Auteur De pensioenmythe Congres actuariaat VSAE 9 mei 2012 De Piltdown man Inhoud 1.Nederland in internationaal perspectief

Nadere informatie

uw kenmerk ons kenmerk ECWGO/U201402358 Lbr. 14/093 CvA/LOGA 14/06

uw kenmerk ons kenmerk ECWGO/U201402358 Lbr. 14/093 CvA/LOGA 14/06 vnig Vereniging van Nederlandse Gemeenten Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft VNG maakt afspraken met Loyalis voor gevolgen aftopping pensioengevend

Nadere informatie

CDC & DC BINNEN HET APF

CDC & DC BINNEN HET APF CDC & DC BINNEN HET APF Barbara van Bogaert - Montae Arnout Korteweg - De Nationale APF 13 september 2017 Inhoud Introductie Collectief DC bij een APF Individueel DC bij een APF Conclusie en afronding

Nadere informatie

Pensioenwijzigingen 2014. en verder?

Pensioenwijzigingen 2014. en verder? Pensioenwijzigingen 2014 en verder? Agenda Lenteakkoord AOW Lenteakkoord pensioen Pensioenakkoord wat (voorlopig?) niet doorgaat Aanpassingen Varia Lenteakkoord - AOW Vanaf 2013: AOW in stapjes naar 67

Nadere informatie

Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken?

Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken? Nieuw pensioencontract Wat is de huidige stand van zaken? UNETO-VNI 3 oktober 2017 Emile Soetendal 2 Reisschema voor vandaag 1. Voor welk probleem zoeken we een oplossing? 2. Randvoorwaarden Pensioenfederatie

Nadere informatie