Onderwijszorgarrangement psychiatrische problematiek (OZAPP) Pilotfase 1 december augustus 2017

Transcriptie

1 Handleiding Onderwijszorgarrangement psychiatrische problematiek () Pilotfase 1 december augustus 2017 Een samenwerking tussen Herlaarhof, de Zwengel, SWV PO 3010 en SWV VO De Langstraat November

2 1. Inleiding Passend Onderwijs is zo thuisnabij de leerlingen opvangen als dat mogelijk en verstandig is. Of dat mogelijk is, hangt af van de ondersteuning die een school kan bieden. Of het verstandig is hangt af van de ondersteuningsbehoefte die een leerling op een bepaald moment voor een kortere of langere periode nodig heeft. De mate waarin beide aspecten matchen bepalen het succes. Dit is echter geen statische situatie, scholen zijn lerende organisaties, waardoor de ondersteuning die scholen bieden kan toenemen of veranderen in vorm of kwaliteit. Ook de maatschappij verandert en ook veranderen leerlingen die in onze scholen binnen stappen. Het reflecteren hierop en beleid aanpassen is een cruciaal onderdeel van het besturen van elke onderwijsorganisatie. Het SWV kan scholen bij dit proces faciliteren door verbindingen te leggen tussen allerlei partners. Deze handleiding wil scholen faciliteren om bij psychiatrische problematiek de juiste stappen te zetten en de passende partners en oplossingen te vinden. Deze expertise sluit aan op de expertise zoals al aanwezig binnen de scholen vanuit de ambulante diensten van (voorheen) cluster drie en vier. Belangrijk is om de afstemming goed met elkaar in het oog te houden. Aanvragen verlopen rechtsreeks via school en Herlaarhof/de Zwengel, wel is het informeren van de ACT en de TAC van belang. Dit is in het stappenplan opgenomen. Hierdoor blijft het SWV gedurende de pilotfase in control (inzet middelen) en regie (i.v.m. de evaluatie van de pilot). Binnen het SWV PO en het SWV VO zijn middelen beschikbaar om hier gebruik van te maken. Deze middelen zijn gerelateerd aan de (nog bestaande) verplichtingen vanuit het Tripartiete Akkoord ten opzichte van de Zwengel. Hierbij gaat het om (ongeveer) 900 uur voor ieder SWV. De notitie bestaat uit verschillende onderdelen. Daar zit ook enige overlap in. In hoofdstuk 2 staat de inhoud centraal en worden de stappen weergegeven. In hoofdstuk 3 is een stappenplan opgenomen. Hierin is overzichtelijk weergegeven welke stappen gezet moeten worden en zijn alle namen en adressen en dergelijke weergegeven. In het laatste hoofdstuk wordt ingegaan op de (tussentijdse) evaluatiemomenten en de criteria, waar bij de evaluatie naar gekeken wordt. 2

3 2. Inhoudelijke kern Onderwijs-zorgarrangement psychiatrische problematiek: () Herlaarhof in samenwerking met De Zwengel. Inleiding Het onderwijs-zorgarrangement psychiatrische problematiek () biedt een specialistisch aanbod gericht op het voorkomen van schooluitval bij kinderen met psychiatrische problematiek of met het vermoeden van psychiatrische problematiek 1. Bij deze jongeren is de inzet van school, het SWV en zorg op het niveau van eerstelijns jeugdhulp 2 niet toereikend gebleken. Het gaat dus om psychiatrische problematiek op het niveau van specialistische zorg waarbij (ernstig en langdurig) schoolverzuim dreigt dan wel een ernstige stagnatie in de schoolloopbaan. Binnen de school is sprake van handelingsverlegenheid bij deze specifieke problematiek Doelstelling is het zo snel mogelijk verhelderen van oorzaken, stabiliseren van de situatie, adviezen voor uit te voeren interventies, schoolverzuim voorkomen en terug- of doorverwijzing. Het team wat het uitvoert bestaat uit medewerkers van Herlaarhof en medewerkers van De Zwengel De kan op verschillende manieren ondersteuning bieden. Afhankelijk van de route, de vraag en de zwaarte gaat het om: 1. Consultatie & advies door het team van de. Hiervoor is nog geen aanmelding nodig bij het ACH (het aanmeld- en consultatieteam) van Herlaarhof. Een consultatie gebeurt op advies van de zorgteams binnen de school of als eerstelijns jeugdhulp / huisarts / Herlaarhof deze consultatie wenselijk vinden. De verwijzer (huisarts, eerstelijns jeugdhulp), specialistische zorg, school (intern begeleider/ zorgcoördinator), cliënt en ouders worden geholpen d.m.v. advies en kunnen hiermee zelf de problematiek oplossen. Er is sprake van een milde problematiek, waarbij een vermoeden is van een psychiatrische problematiek. Het kind wordt bij consultatie en advies niet ingeschreven als cliënt van Herlaarhof. (De ambulant gezinsbegeleider kan in deze fase niet ingezet worden) 2. Kortdurende ondersteuning = Het kind wordt kortdurend ingeschreven als cliënt van Herlaarhof. De trajectbegeleider van De Zwengel neemt contact op met school. De ambulant begeleider van Herlaarhof gaat naar het gezin toe om de ondersteuningsbehoeften te 1 Een onderwijs-zorgarrangement richt zich op een leerling en zijn omgeving met een specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoefte waar de school niet alleen in kan voorzien. Doel is het realiseren van het ontwikkelingsperspectief c.q de schoolloopbaan van de leerling te bevorderen door een integrale aanpak voor school, vrije tijd en thuis. Het gaat om een arrangement waarin (regulieren/of speciaal) onderwijs en één (of meerdere) instelling(en) integraal samenwerken met ouders en leerling op basis van één gezin, één kind, één plan en één regisseur. Uitgangspunt is het versterken van de eigen kracht van de leerling en zijn omgeving in het omgaan met de ondersteuningsbehoefte van de jeugdige.(bron: Kennisnetwerk Onderwijs- en zorgarrangement, NJI, 2013). 2 Te denken valt aan SMW, het wijkteam, schakelfunctionarissen, e.d. 3

4 inventariseren, informatie te vergaren over eerdere hulpverlening en de schoolloopbaan. Daarna volgt er een screening (korte intake) met GZ-psycholoog en (eventueel) de ambulante gezinsbegeleider van Herlaarhof. Er wordt een behandelplan opgesteld. In dit behandelplan worden passende interventies binnen school en/of de thuissituatie vastgesteld, waarbij de onderwijs- en zorgdoelen op elkaar worden afgestemd. De trajectbegeleider van De Zwengel richt zich op het versterken van de handelingsbekwaamheid van de school. De ambulante gezinsbegeleider van Herlaarhof richt zich op het opheffen van eventuele problemen in de aansturing thuis (maximaal 5 contacten). De eerstelijns jeugdhulp wordt (met toestemming van ouders) geïnformeerd, zodat het onderwijs-zorgarrangement afgerond kan worden op het moment dat de situatie op school en in gezin gestabiliseerd is. Indien geïndiceerd kan de jeugdarts worden ingezet voor medicatie. Een jeugdarts is op de achtergrond voor het team beschikbaar. De cliënt wordt z.s.m. weer terugverwezen naar verwijzer en school. Uitgebreide inzet reguliere poli Herlaarhof wordt voorkomen. 3. Intensieve specialistische hulp door de reguliere onderzoeks- en behandelpoli van Herlaarhof, eventueel in combinatie met schoolaanbod van De Zwengel. Dit traject kan opgestart worden als opties 1 en 2 niet (meer) voldoen, als er sprake is van ernstige GGZ- problematiek die specialistische diagnostiek en/of behandeling vereist. De behandelcoördinator van de cliënt stemt behandeling en begeleiding af met de trajectbegeleider van De Zwengel. Aanmeldingen voor dit traject kunnen dus rechtstreeks worden gedaan (door gecertificeerde) verwijzers bij ACH, het aanmeldpunt van Herlaarhof. Maar ook vanuit de schoolpoli zelf (die dus geen specialistische diagnostiekmiddelen heeft) zullen vragen naar de onderzoeks- en behandelpoli worden doorgelegd, mocht dit wenselijk zijn. Er gelden dan dezelfde wachttijden als bij de andere aanmeldingen. Aanmelding Het kind wordt door een erkende verwijzer (huisarts, jeugdarts, eerstelijns jeugdhulp) aangemeld bij het aanmeld- en consultatieteam Herlaarhof (ACH). Deze is dagelijks bereikbaar van tot uur, telefoonnummer Via de verwijzer melden ouders hun kind aan met klachten van zeer moeizaam functioneren op school waarbij sprake is van schoolverzuim dan wel al langere tijd thuiszitten in combinatie met (vermoeden van) psychiatrische problematiek. Het is zeer aan te bevelen om de verwijzer ook expliciet in de verwijsbrief te laten vermelden dat er sprake is van (ernstige) schoolproblematiek of (dreigende) schooluitval. Nadat er aangemeld is bij Herlaarhof kan de intern begeleider/ zorgcoördinator van school een sturen naar de contactpersoon van de Zwengel en in cc naar de ACT (voor het SWV VO) of TAC (voor het SWV PO) voor aanmelding onderwijs-zorgarrangement Schoolpoli onder vermelding van de naam en geboortedatum van de leerling, de naam van de school en de toestemming van de ouders. 4

5 Daarnaast is het ook mogelijk voor intern begeleiders/zorgcoördinatoren om consultatievragen te stellen aan de contactpersonen van De Zwengel: Louis van Waaijenburg Arthur Derks, tel: Wanneer de contactpersonen niet aanwezig zijn, kan gevraagd worden naar een van de andere trajectbegeleiders van De Zwengel. Een verzoek om consultatie of korte screening bij vermoeden van ernstige onbegrepen problematiek, waarbij een vermoeden is van een psychiatrische problematiek, wordt via het ACH doorgelegd naar de. Voorwaarde voor inschrijving hier is altijd dat ouders instemmen met bemoeienis van de. 5

6 3. Stappenplan (onderwijszorgarrangement psychiatrische problematiek ) Er is sprake van een grote onderwijs- en ondersteuningsbehoefte en met een vermoeden dat er sprake is van een psychiatrische problematiek. Optie 1: Consultatie en advies Optie 2-stap 1: Aanvraag Optie 2-stap 2: Voorbereiding Optie 2-stap 3: Werkwijze Optie 2-stap 4: Afsluiten Een consultatie gebeurt op advies van het zorgteam binnen de school, de TAC/ACT (adviesvraag) of als eerstelijns jeugdhulp / huisarts of Herlaarhof deze consultatie wenselijk vinden. De contactpersonen van de Zwengel zijn: Louis van Waaijenburg, l.vanwaaijenburg@ssoz.nl, Arthur Derks, a.derks@ssoz.nl (Telefoonnummer ) verwijzing van huisarts/ kinderarts/ jeugdarts/wijkteam o Herlaarhof in combinatie met de Zwengel toestemming ouders om contact op te mogen nemen met school trajectbegeleider de Zwengel neemt contact op met school o kunnen zelf verder: wordt enkel genoteerd. wordt niet opgestart. Eventueel aanmelding reguliere poli Herlaarhof o (dreigend) handelingsverlegen: trajectbegeleider gaat naar school. wordt opgestart er volgt een intake/screening door de Ggz-psycholoog/ gedragswetenschapper. Indien nodig is er op de achtergrond een jeugdarts aanwezig de trajectbegeleider heeft contact met de school en levert daar maatwerk de ambulant gezins-begeleider neemt contact op met ouders en levert daar maatwerk de gegevens van de drie medewerkers worden verzameld en onder verantwoordelijkheid van de Ggz-psycholoog/ gedragswetenschapper komt er een integraal plan: er worden passende interventies binnen school en de thuissituatie vastgesteld, waarbij de onderwijs- en zorgdoelen op elkaar afgestemd worden Twee mogelijkheden: de interventies zijn voldoende gebleken, de ontwikkeling is vlot getrokken. De casus kan worden afgesloten er is meer nodig dan wat binnen het geboden kan worden. Er vindt een verwijzing plaats naar: o een van de reguliere poliklinieken (in geval van Herlaarhof). Indien nodig kan de trajectbegeleider in beeld blijven = optie 3 o naar een andere zorginstelling: stopt. 6

7 4. Evaluatie Belangrijk is om gedurende de pilotperiode een vinger aan de pols te houden. Het is dus belangrijk om alle casussen te melden bij de TAC/ACT. Verschillende casussen zullen echter ook via de TAC/ACT verlopen i.v.m. adviesvraag of aanvraag arrangement. Deze casussen worden nauwgezet bijgehouden en gemonitord. De casussen, welke alleen worden gemeld, worden gerubriceerd op aanvrager en de hoofdlijn van de inhoud. Bij de evaluatie is dan mogelijk om naast de evaluatie van de casussen via de ACT en TAC enkele casussen te beschrijven die alleen gemeld zijn en via de betrokken school is verlopen. Criteria zijn: 1. Welke ondersteunings- en onderwijsbehoefte? 2. Wat is het resultaat gerelateerd aan het voorafgestelde doel? 3. Wat is de doorloopsnelheid van het proces? - Totale traject - Aanmeldtraject - Behandeltraject 4. Hoe is de communicatie verlopen? 5. Wat zijn de kosten van het traject (alleen het onderwijsgerelateerde deel, bijvoorbeeld de inzet van de Zwengel of een aanvullend onderwijsarrangement) 6. Evaluatie door leerling en ouders (tevredenheidsonderzoek n.a.v. punten 1 t/m 4) 7. Evaluatie door de professionals (rendementsonderzoek n.a.v. de punten 1 t/m 4 en 6) Organisatie van de evaluatie Voor de organisatie van de pilot worden een aantal keer in het jaar bijeenkomsten met betrokkenen georganiseerd. Hieraan nemen vertegenwoordigers deel van de beide samenwerkingsverbanden, Herlaarhof en de Zwengel. In het overleg komen in ieder geval de volgende onderwerpen aan de orde: - afspraken over de implementatie van de pilot in de richting van de scholen; - bewaking van de voortgang van het project; - afspraken over de monitoring en registratie (plannen, onderwijs- zorgarrangement, interventies, tijdsbesteding betrokkenen, competentieversterking professionals e.d.); - de ontwikkeling van een instrument van evaluatie; - de evaluatie van de pilot; - overzicht van verworvenheden; - hoe verder na de pilotfase? 7