Inhoud. Patiëntgebonden domein. Medische terminologie...xv Medisch rekenen... XXIII

Transcriptie

1 VII Inhoud Medische terminologie....xv Medisch rekenen.... XXIII Deel I Patiëntgebonden domein 1 Preoperatieve fase De operatiepatiënt Preoperatieve screening Opname op de verpleegafdeling Aankomst op het operatiekamercomplex De acute operatiepatiënt Houdingen en liggingen Aandachtspunten Complicaties De operatietafel Liggingen op de operatietafel Houdingen op de operatietafel Fysieke belasting van de operatieassistent Het steriele veld Zone-indeling en luchtstromen Handenwasprocedure Aankleedprocedure Desinfecteren operatiegebied Afdekmateriaal en -pakketten Literatuur Peroperatieve fase Instrumentenleer Historische ontwikkeling Benaming medisch instrumentarium Onderdelen medisch instrumentarium Herkenningstekens/uiterlijke kenmerken Toepassingsgebied Gebruikersdoel Hanteren van instrumentarium Kwaliteitscontrole Laparoscopisch instrumentarium Ergonomisch chirurgisch instrumentarium Opdekken overzettafel Katheters, sondes en drains Katheters Sondes Drains Hechtmaterialen en hechttechnieken....84

2 VIII Inhoud Geschiedenis hechtmateriaal Eisen hechtmateriaal Maatvoering hechtmateriaal Soorten hechtmateriaal Hechtnaalden Speciaal hechtmateriaal Hechttechnieken Literatuur Postoperatieve fase Wondverzorging Soorten wonden Acute wonden Wondclassificatie Indeling wonden WCS-classificatiemodel TIME-classificatiemodel Behandeling van chirurgische wonden Literatuur Taken en verantwoordelijkheden van de operatieassistent binnen het patiëntgebonden domein Kerntaak 1 Het beheren van medische hulpmiddelen Taak: zorgen voor de beschikbaarheid van medische hulpmiddelen Continueren en zo nodig bijstellen van dit proces tijdens de operatie Alert zijn op onverwachte wendingen in het verloop en adequaat reageren hierop Opbergen van de medische hulpmiddelen; adequaat afhandelen van eventuele defecten Mede bewaken van patiënt- en teamveiligheid Kerntaak 2 Het verlenen van zorg Taak: kennismaken met de patiënt en overdragen van de patiëntgegevens Taak: transporteren van de patiënt naar de operatiekamer Taak: assisteren van de anesthesiemedewerker op indicatie en verzoek Taak: verifiëren van gegevens in teamverband (time-outprocedure) Preoperatieve voorbereidingen Steriel afdekken en bewaking van de steriliteit Taak: aansluiten en instellen van apparatuur Anticiperen op operatieverloop Bewaken van de compleetheid van instrumenten, gazen, disposables en hechtmaterialen Uitvoeren van risicovolle en voorbehouden handelingen Controleren van toe te dienen medicijnen Verzorgen van wonden Verzorgen en registreren van preparaten Administreren en registreren van belangrijke operatiegegevens Kerntaak 3 Communicatie met de patiënt Omgaan met patiëntgegevens en communicatie met de patiënt Omgang met de patiënt tijdens het peroperatieve proces Literatuur

3 Inhoud IX Deel II Organisatiegebonden domein 5 Bouw en inrichting operatiekamerafdeling Bouwtechnische eisen Vorm en functie van een operatiekamercomplex Basiskwaliteitseisen Zonering op het operatiekamercomplex Zonering Holding Verkoeverkamer Schone en vuile sluis Diverse werkruimtes Bouw, inrichting en inventaris van een operatiekamercomplex Ventilatiesysteem Temperatuur op de operatiekamer Deurbewegingen Opdekruimtes Dagelijkse ingebruikname van de operatiekamers Luchtbeheersplan Verlichting Beletverlichting Pendels op de operatiekamer Elektriciteit Werken met gassen en dampen Warm- en koelkast Informatiesystemen De digitale operatiekamer De hybride operatiekamer Vaste inventaris operatiekamers De operatietafel Losse inventaris Afval Meest gebruikte apparatuur op de operatiekamer Diathermie Ligasure Harmonic scalpel of Ultracision Afzuiging chirurgische rook Endoscopieën Da Vinci-robot Artroscopiepomp Bloedleegteapparaat Röntgendoorlichting op de operatiekamer Beschermen tegen strooistraling Laser en laserveiligheid

4 X Inhoud 5.6 De centrale sterilisatieafdeling Zorg voor steriele materialen en middelen (logistiek) Functionarissen op een operatiekamercomplex Gasten op het operatiekamercomplex Kwaliteit en veiligheid Algemeen Geschiedenis Veiligheidscultuur Patiëntveiligheid in de chirurgie Human factors Systeemdenken Richtlijnen, protocollen en indicatoren Calamiteiten op de operatieafdeling Patiëntveiligheid rondom invasieve procedures in Nederland Richtlijnen Toezicht operatief proces Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg Veiligheidsmanagementsysteem Zorg Medirisk Veilig incident melden Samenwerkende topklinische opleidingsziekenhuizen Literatuur Interventies ter verbetering van patiëntveiligheid Checklists SURPASS Richtlijnen voor hygiëne op het operatiekamercomplex Richtlijnen met betrekking tot communicatie en overdracht: time-outprocedure Richtlijnen ten aanzien van apparatuur Richtlijnen met betrekking tot de medicatieveiligheid Elektronisch patiëntendossier Landelijke heelkundige complicatieregistratie Crew Resource Management Non-technical skills Patiëntveiligheidscultuur Meer kwaliteit en veiligheid verhogende maatregelen binnen het OKC Literatuur Wetgeving Wat is gezondheidsrecht? Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) De Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) Voorbehouden handelingen Daarnaast zijn er nog de risicovolle handelingen Wanneer bekwaam? Wanneer bevoegd? Niet reanimeren Niet-reanimeerverklaring

5 Inhoud XI Perioperatieve beleidskeuzes Orgaandonatie Orgaan- en weefseldonatie Ter beschikking stellen wetenschap Codicil Procedure orgaandonatie Rechtspraak Tuchtrecht Strafrecht Aansprakelijkheidsrecht Civiel recht Arbeidsrecht Literatuur Deel III Professiegebonden domein 9 De historie en de ontwikkelingen van de chirurgie De prehistorie De oude beschaving: Egypte De oudheid: de Grieken en de Romeinen Griekse geneeskunde Romeinse geneeskunde De 16e en 17e eeuw De ontdekkingen in de 18e en 19e eeuw De hedendaagse tijd Literatuur Het ontstaan van de eigen professie Het beroep operatieassistent De beroepsverenigingen De internationale beroepsverenigingen De nieuwe ontwikkelingen De bestaande internationale opleidingen Eigen professie Beroepscode en beroepsprofiel De kerntaken Het zorg/patiëntgebonden domein Het organisatiegebonden domein Het professiegebonden domein Rollen van de operatieassistent (beroepsprofiel, LVO, 2012) Beroepscompetenties Welke beroepscompetenties hebben de operatieassistenten? De eigen competenties op peil houden Kwaliteitsregistratie

6 XII Inhoud 12 Ontwikkeling en professionalisering Ontwikkeling en professionalisering van het eigen beroep Wetenschappelijk onderzoek Evidence-based practice De piramide van wetenschappelijk onderzoek Primair onderzoek Secundair onderzoek Case-controlstudies en cohortstudies Randomized controlled trials (RCT) Systematic review Interventielijst voor evidence-based onderzoek Praktijkvoorbeeld evidence-based practice Literatuur De operatieassistent als werkbegeleider c.q. coach Werkbegeleiding Leerstijlen Leerstijlen van Kolb Leerstijlen van Honey en Mumford Begeleidingsstijlen Typen werkbegeleiders Begeleidingsstijlen Coaching Onderzoeken Confronteren Inspireren Feedback Feedbackregels Tips voor het ontvangen van feedback Reflecteren Welke hulp kan de werkbegeleider aan de student geven bij het reflecteren? Wat is het nut van reflecteren? Evalueren Eindterm Literatuur Klinisch redeneren op de OK Klinisch redeneren De methoden van het klinisch redeneren Verdieping Een praktijkvoorbeeld Klinisch redeneren: sepsis Literatuur

7 Inhoud XIII 15 De OK van de toekomst ICT-oplossingen voor op de OK Beeldvorming en -projectie op de OK Nieuwe instrumenten en apparatuur voor op de OK Toekomstige technologie en de gebruiker De rol van de patiënt, de patiënt als partner Bijlagen Een praktijkvoorbeeld Illustratieverantwoording Register

8