Gepast optimisme. Algemene beschouwingen 2015 van het CDA Midden Delfland

Transcriptie

1 Gepast optimisme. Algemene beschouwingen 2015 van het CDA Midden Delfland Gepast optimisme beschrijft het beste ons beeld van de begroting en de vooruitzichten voor onze gemeente. Het zou in de lijn van de afgelopen jaren zijn om de algemene beschouwingen te beginnen met een waarschuwing dat de financiële vooruitzichten niet goed zijn, maar daarmee doen we te kort aan de werkelijkheid die we om ons heen waarnemen. Midden Delfland doet het goed in vrijwel alle lijstjes en onderzoeken. Een paar van de opmerkelijke scores op een rijtje wat betreft de positie van Midden Delfland ten opzichte van de 403 gemeenten in Nederland: Midden Delfland.. scoort het hoogste in het (regionale) Grote Buurtonderzoek van de AD (sept 2014) staat op plaats 27 op de GDI (gemeentelijke duurzaamheidsindex 2014) scoort een 20 ste plaats in het Elsevier onderzoek waar je het beste kunt wonen (juni 2014) scoort een 27 e positie wat betreft de laagste schuld (van de gemeente) per inwoner (onderzoek VNG september 2014) staat in de top 3 van laagste aantallen WW en bijstand per 1000 inwoners (CBS maart 2014) staat over 2013 op de 285 plaats op de AD misdaadmonitor wat betreft veiligste gemeenten (403 is meest veilig) is een van de vier finalisten voor de landelijke Erfgoedprijs (BNG bank oktober 2014) We staan overigens niet in alle lijstjes zo goed. Onze gemeente staat hoog op het punt van de gemiddelde woonlasten, met name vanwege de hoge gemiddelde WOZ waarde en de hoge afvalheffing. Met betrekking tot de dienstverlening aan ondernemingen stond de gemeente in 2013 in de onderste helft van het rijtje Haaglanden-gemeenten. In onze meerjarenbegroting zien we dat de reserves op peil blijven en dat de omvang van het bedrag waarover we risico lopen op de grondexploitaties steeds kleiner wordt. We zien ook dat de uitgaven van de gemeente op veel terreinen stabiliseren of zelfs lager worden en dat de lasten voor de inwoners in absolute bedragen nauwelijks stijgen en daardoor relatief afnemen. Kortom, door solide financieel beleid en goed rentmeesterschap staan we er goed voor in Midden Delfland. De goede positie van de gemeente betekent uiteraard niet dat we minder strak kunnen zijn op de uitgaven van de gemeente of dat we wat betreft de voorzieningen rustig achterover kunnen leunen. De goede scores blijven niet vanzelf in stand en een gemiddeld hoge score wil nog niet zeggen dat al onze inwoners daarvan de voordelen ervaren. En op enkele onderdelen waar we nu nog matig scoren moeten we echt beter gaan presteren. Voeg daarbij de zorgtaken die op ons afkomen, het verbeteren van het winkelaanbod, er voor zorgen dat iedereen mee kan doen in de samenleving, het zijn allemaal voorbeelden van de uitdagingen waar we ook de komende jaren met volle inzet aan moeten werken. Maar, sterker dan de voorgaande jaren doen we dat vanuit een gepast optimisme. 1

2 Ook de komende periode gaat de aandacht van CDA Midden Delfland daarbij vooral weer uit naar mensen. Naar mensen die zich inzetten voor de kwaliteit van onze samenleving, naar mensen die deelnemer zijn aan de samenleving en in het bijzonder naar mensen die zonder onze hulp niet volwaardig aan de samenleving deel kunnen nemen. Aandacht voor elkaar en zorg voor zwakkeren is altijd al een kernpunt voor het CDA. Nu de rijksoverheid steeds meer van de eigen kracht van mensen uit gaat en steeds minder geld en hulp beschikbaar heeft voor wie dat niet zelfstandig kan, zullen we, nog meer dan voorheen, dat op lokaal niveau met elkaar moeten regelen. Het CDA ziet dat als haar belangrijkste opgave voor de komende jaren. We doen dat in een andere coalitie dan afgelopen jaren, maar wel vanuit dezelfde overtuiging dat alleen samenwerking ons verder brengt. Samenwerking tussen jong en oud, samenwerking tussen ziek en gezond, samenwerking tussen rijk en arm en ook samenwerking tussen politieke partijen. Wij willen de verschillen niet benadrukken, maar vooral kijken waar we elkaar kunnen versterken. Op basis van voorgaande overwegingen en uitgangspunten hebben wij de voorstellen van het college bezien. We zien daarin een heldere lijn tussen ons verkiezingsprogramma, het coalitieakkoord, het collegeprogramma en de meerjarenbegroting. Het is dan ook logisch dat we het beleid van het college en de neerslag daarvan in de meerjarenbegroting onderschrijven. Op een beperkt aantal punten hebben wij suggesties voor verbeteringen. Voordat we overstappen op onze voorstellen voor verdere verbetering willen wij de ambtenaren bedanken voor alle energie en creativiteit die zij in deze begroting hebben gestopt en uiteraard ook voor al het werk dat het afgelopen jaar verzet is. Wij signaleren met voldoening dat de ambtenaren van onze gemeente veel energie steken in de kwaliteit van de dienstverlening en er daarbij in slagen om de stijging van de organisatiekosten tot stilstand te brengen. Ook daarvoor spreken we onze waardering uit. We beseffen daarbij dat het uitgangspunt om de organisatiekosten niet te laten stijgen betekent dat ook nadrukkelijk naar de omvang van de taken en de mogelijkheden van vereenvoudiging van procedures en werkwijzen wordt gekeken. Financieel meerjarenperspectief Het financieel meerjarenperspectief ziet er goed uit. Daarbij beseffen wij wel dat de marge tussen zwarte cijfers en rode cijfers klein is en dat de meevallers van de afgelopen jaren min of meer structureel zijn verwerkt in de meerjarenraming. Dat is een bewuste en verantwoorde keuze maar het betekent wel dat we onverkort scherp moeten sturen op de uitgaven. Het CDA hanteert het uitgangspunt dat de uitgaven afgestemd moeten worden op de inkomsten. Dat heeft onder andere gevolgen voor de wijze waarop we naar de OZB kijken. In onze optiek is de opbrengst van de OZB de resultante van de WOZ en het heffingspercentage en niet andersom. Wij zien voorstellen voor de systematiek met belangstelling tegemoet. Wij vinden het overigens positief dat de OZB slechts stijgt met de prijsindexering; dat is samen met de geringe stijging van de afvalstoffenheffing een goede stap om de woonlasten voor onze inwoners niet verder te laten stijgen. Wij streven naar verlaging van het kostendekkend tarief voor de afvalstoffenheffing en rioolheffing om daarmee niet alleen tot een relatieve verlaging van de woonlasten te komen, maar ook tot een absolute verlaging. 2

3 Het geprognotiseerde begrotingstekort vanaf 2018 is een punt van aandacht, maar moet wel in het totale perspectief worden bezien, waarbij wijziging van bouwleges van veel minder invloed is dan bijvoorbeeld de ontwikkeling van het Gemeentefonds of de kosten van decentralisaties in het sociale domein. Ook de komende jaren blijft de stand van de financiële reserves van groot belang. Onttrekkingen voor het opvangen van incidentele tegenvallers blijven mogelijk, maar een structurele verlaging van de reserves heeft te veel negatieve invloeden op de jaarlijkse exploitatie. Programma 1 Vitale dorpen in Midden Delfland Dit programma blijft voor het CDA een belangrijk uitgangspunt. In de kern functioneert het goed. Het actueel houden van het programma is van belang om niet los te raken van economische, maatschappelijke en bestuurlijke ontwikkelingen maar mag er niet toe leiden dat de aandacht te veel wordt afgeleid van schop in de grond. De komende jaren moet de aandacht en energie vooral gericht blijven op uitvoering van de plannen. De beschikbare middelen voor de diverse onderdelen zoals bijvoorbeeld het grondinstrument moeten breder ingezet kunnen worden als blijkt dat ze voor het onderdeel waaraan ze gekoppeld zijn minder middelen nodig zijn. Een specifiek punt van aandacht betreft de toekomst van het beheer van de recreatiegebieden binnen onze gemeente, maar ook daarbuiten. De kwaliteit van onze fysieke omgeving is een belangrijk beeldmerk van onze gemeente. Het beheer van het recreatiegebied staat nu al onder druk en de daarvoor gereserveerde gelden bij het recreatieschap Midden Delfland moeten bij komende bestuurlijke / organisatorische wijzigingen wel behouden blijven voor het gebied. Midden Delfland heeft niet alleen in regionaal verband laten zien wat vitale dorpen in houdt, ook nationaal en internationaal heeft onze gemeente zich op een goede manier gepresenteerd. Onder andere als gastheer van het CIttaslow congres in juni. Met verve weet Midden Delfland dit keurmerk handen en voeten te geven. Het college heeft naar aanleiding van technische vragen aangegeven dat er geen uren worden geschreven op Cittaslow als project. Wij zien graag ook nog een reactie op onze vraag over de out-of-pocket kosten. Programma 2 Bestuur en veiligheid Wij onderschrijven de inzet van het college om de verbinding met de inwoners te versterken en daarbij onder andere gebruik te maken van dorpswethouders. Evaluatie daarvan moet uitwijzen of dit doelmatig is of dat (daarnaast) andere activiteiten wenselijk zijn. Wij verwachten dat de jaarlijkse performance meting ook met betrekking tot de dorpswethouder inzicht verschaft op zaken zoals oplossingsgerichtheid en betrokkenheid. Midden Delfland is in een omgeving met hoge misdaadcijfers gelukkig nog een groene vlek met relatief weinig problemen. Het vraagt blijvende aandacht om dat zo te houden of waar mogelijk nog te verbeteren. Incidenten zoals in Haaksbergen maken duidelijk dat ook in onze gemeente grootschalige feesten en evenementen zijn die al jaren bijdragen aan de levendigheid en leefbaarheid van onze gemeente, maar ook specifieke attentie vragen om problemen te voorkomen. 3

4 Naast verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur ziet het CDA op het punt van de veiligheid ook een belangrijke rol voor inwoners en vrijwilligersorganisaties. Programma 3 Beheer, verkeer en milieu Beheer van de openbare ruimte, wegen en andere voorzieningen blijft ook de komende jaren om een scherpe afweging vragen tussen kwaliteitsniveau en kosten. Wij zijn van mening dat de ingezette koers om tijdelijk iets minder (visuele) kwaliteit te accepteren een goede invulling geeft aan die afweging. Met betrekking tot verkeer zullen we de komende jaren gaan beleven wat het werkelijke effect is van het open stellen van de A4. We zullen dat nauwlettend volgen. In relatie daarmee blijven wij uiterst terughoudend om de N468 over te nemen in beheer en onderhoud. Het CDA is en blijft tegenstander van de aanleg van de Blankenburgtunnel, maar is wel van mening dat parallel daaraan aandacht moet zijn voor de discussie over inpassing. Een grotendeels geboorde tunnel lijkt vooralsnog de minst slechte oplossing. De verkeersafwikkeling bij de Oude Veiling in Maasland wordt door het college terecht als een belangrijk punt aangemerkt. Wij staan daarbij nadrukkelijk op het standpunt dat de grootste veroorzaker van de (toenemende) verkeersproblemen (onze buurgemeente Maassluis) primair zorg moet dragen voor oplossingen en die ook moet bekostigen. De doelstellingen op het gebied van milieu (bijvoorbeeld verlagen van de CO2 uitstoot met 30%) lijken relatief eenvoudig realiseerbaar. Wij zien daarin een aanleiding om te verkennen of een verdergaande doelstelling haalbaar is. Dit zou goed passen bij onze Cittaslow gemeente. Daarbij gaat het niet alleen om grote projecten, maar we vragen ook nadrukkelijk aandacht voor kleinschalige initiatieven zoals zonne-energie en kleinschalig groen in de openbare ruimte waarover we de afgelopen jaren moties hebben ingediend. Wij wachten met belangstelling op het voorstel voor de opzet van de aangekondigde evaluatie via de COM methodiek. De kosten van afvalinzameling en -verwerking en van riolering kunnen naar onze mening verder omlaag. Initiatieven van Avalex mbt afval zien er perspectiefvol uit. De snelle groei van de reserves bij de riolering, mede door een afgewogen vervangingsbeleid, wijst ook op de mogelijkheid om het kostendekkend tarief op een lager niveau vast te stellen. Programma 4 Onderwijs Wij hechten veel belang aan het in stand houden van het bedrag voor lokaal onderwijsbeleid totdat onomstotelijk vast staat dat de daarmee gerealiseerde voorzieningen uit het reguliere budget bekostigd kunnen worden. Lokaal onderwijsbeleid draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs in onze gemeente en heeft ook een positieve invloed op het aantal kinderen dat voor het volgen van onderwijs moet worden doorverwezen. Een deel van de kosten van lokaal onderwijsbeleid wordt zodoende bespaard op vervoerkosten. 4

5 Programma 5 Welzijn en wet maatschappelijke ondersteuning Zowel met betrekking tot begeleiding en persoonlijke verzorging als met betrekking tot de jeugdzorg gaat er met ingang van 2015 veel veranderen. Wij zien dat de voorbereidingen van deze omslag in volle gang zijn en goed verlopen. Wij hebben er vertrouwen in dat de zorgvuldige voorbereiding er toe leidt dat de belanghebbenden (cliënten) weinig problemen gaan ondervinden van deze wijziging. Bij een dergelijke ingrijpende wijziging is het echter vrijwel uitgesloten dat alles direct volledig goed verloopt. Op het punt van de financiën onderschrijven wij dan ook dat er een voorziening wordt klaargezet als duidelijk signaal naar de mensen die van hulp van de gemeente afhankelijk zijn, dat zij niet de dupe zullen worden van eventuele bekostigingsproblemen. Wij verwachten ook dat het college snel en adequaat zal besluiten tot aanpassingen als er bij de uitvoering toch onverhoopt structurele problemen ontstaan. Waar in individuele gevallen problemen ontstaan rekenen wij in deze overgangsperiode op maatwerk. Het maatschappelijk team biedt daarvoor in onze optiek een goed vangnet. Wij voorzien een toenemende vraag naar zwaardere langdurige zorg, vooral ouderenzorg, in Midden Delfland. Het is wenselijk is dat inwoners in hun eigen gemeente terecht kunnen. Afstand is een belemmering voor mantelzorgers, familie en kennissen om hulp te bieden of op bezoek te gaan. Wij ondersteunen de inzet van het college om samen met de zorginstellingen te onderzoeken hoe de huidige capaciteit van Akkerleven en de Singelhof daarin een rol kan spelen en vragen aandacht voor een soortgelijke voorziening in Den Hoorn. Bij diverse eerdere gelegenheden hebben wij gewezen op het belang van het bestrijden van laaggeletterdheid als een belangrijke achterliggende oorzaak van veel problemen. Onder andere hebben we een oproep gedaan aan het bestuur van de bibliotheken om hun rol daarin op te pakken. Zeer recent zijn we geïnformeerd over de plannen en de vorderingen van de uitvoering op dit onderwerp. We hebben geconstateerd dat na een aarzelend begin in het voorgaande jaar het tempo er nu goed in zit en het taalteam, waarin diverse organisaties een rol hebben, dit met veel enthousiasme op pakt. Wij blijven dit met grote belangstelling volgen. Programma 6 Economische en sociale zaken Werkgelegenheid en ondernemen zijn van groot belang voor de vitaliteit van onze gemeente. Wij onderschrijven het beleid van het college dat initiatieven van ondernemers, zowel in de kernen als in het buitengebied vanuit een positieve insteek beoordeeld en waar mogelijk ondersteund worden. In geval regelgeving of ruimtelijke ordening daarbij problemen geven zullen wij net als voorheen bekijken of maatwerk oplossingen mogelijk zijn. Uiteraard vind daarbij een weging van alle belangen plaats. Voldoende werkgelegenheid betekent nog geen garantie dat iedereen in staat is betaalde arbeid te verrichten. Ook in onze gemeente zijn mensen die (tijdelijk of voor een langere periode) zijn aangewezen op ondersteuning vanuit de gemeente. Het is van belang dat ook zij volwaardig mee kunnen doen aan de samenleving. Daar zijn diverse instrumenten voor, onder andere de Bijzonder 5

6 Bijstand. Op een tweetal punten stellen wij een wijziging voor van de Beleidsregels bijzondere bijstand. De huidige regels maken het mogelijk een computer te verschaffen aan een gezin met een kind in groep 7/8 of vervolgonderwijs tot een leeftijd van 17 jaar. In de praktijk is er al op veel lagere leeftijd behoefte aan een computer om volwaardig mee te doen aan het onderwijs en ook ouders of alleenstaande bijstandsgerechtigden kunnen niet of slechts met grote moeite in de hedendaagse maatschappij functioneren zonder over een computer en internet te beschikken. Wij vragen het college met een voorstel te komen om hierin te voorzien. In de Beleidsregels wordt in geval van vergoeding voor de aanschaf van duurzame gebruiksgoederen als bewijsstuk een nota verlangd. Dat maakt het in de praktijk (vrijwel) onmogelijk om goederen via markplaats of vergelijkbare kanalen aan te schaffen, terwijl in de beleidsregels wel naar marktplaats wordt verwezen. Het gevolg is dat in onnodig veel gevallen meer kosten worden gemaakt dan noodzakelijk of dat een budget voor woninginrichting (bijvoorbeeld bij vluchtelingen) niet voldoende is voor de aanschaf van spullen terwijl dit via markplaats wel (ruim) voldoende zou zijn. Wij vragen het college om met een voorstel te komen om deze problematiek op te lossen. Programma 7 Ruimtelijke ordening, ontwikkeling en volkshuisvesting. Ondanks de stagnatie in de bouw lopen bouwprogramma s in onze gemeente, weliswaar vertraagd, toch nog door. In de voorgaande jaren is een begin gemaakt met Collectief Particulier Opdrachtgeverschap en met zogenaamde startersleningen. De ervaringen zijn tot nu toe dermate positief dat wij voorstander zijn van continuering van deze werkwijze en faciliteit. Verwacht wordt dat de huidige woningbouwprojecten over enkele jaren afgerond zullen zijn. Zonder aanvullende plannen of maatregelen betekent dit dat de bouw van woningen vrijwel stil zal vallen. Het is mede daarom noodzakelijk om de woonvisie te actualiseren en in relatie daarmee ook aandacht te geven aan het grondbeleid en de vraag welke rol de gemeente wil spelen bij woningbouwplannen na Het afronden van de diverse bouwplannen en de daarbij behorende grondexploitaties vraagt blijvende aandacht. Niet alleen omdat dit een belangrijk onderdeel is om beleid te realiseren, maar ook vanwege de inhoudelijke en financiële risico s van enkele projecten. 9.5 Bedrijfsvoering. Mede in relatie tot het vastgelegde maximum van de apparaatskosten onderschrijven wij het belang van een goede analyse van taken en werkprocessen. Tot slot. Onze gemeente is een mooie gemeente waar het voor een groot deel van onze inwoners en bedrijven plezierig is om te wonen en te werken. Het CDA blijft zich inzetten om te zorgen dat dit zo blijft en gaat de gesignaleerde verbeterpunten oppakken. Onze samenleving en onze omgeving is het waard dat we ook het komende jaar weer met veel ambitie en met gepast optimisme aan het werk gaan. 6