Concept Kaderstellende notitie Beleidskader jeugdzorg 2009 t/m 2012.

Transcriptie

1 Concept Kaderstellende notitie Beleidskader jeugdzorg 2009 t/m Introductie Door de ogen van het kind. De titel onderstreept de visie van de Provincie Noord-Holland op jeugdzorg waarin het kind centraal staat. De gehele keten wordt voortdurend kritisch beoordeeld vanuit het belang en de positie van het kind. We benaderen onderwerpen en thema s steeds vanuit het perspectief van de zorgvraag van het kind. Vormt de keten een voor de zorg aan het kind logisch geheel? Krijgt het kind de zorg die het nodig heeft? Vallen er geen gaten in het aanbod? Is het aanbod goed afgestemd op de zorgvraag? We willen aan kinderen,aan hun ouders en aan anderen uit kunnen leggen waarom bepaalde keuzen worden gemaakt. We vinden dat de jeugdzorginstellingen dat ook moeten kunnen doen. Is het moeilijk uit te leggen waarom iets in de praktijk zo gaat dan is dat een signaal om het aanbod kritisch te bekijken en daar waar nodig verbeteringen aan te brengen. Context Een nieuw Beleidskader Jeugdzorg voor de periode 2009 tot en met 2012 staat op stapel. In deze notitie leggen wij u keuzen voor om voor deze vierjarige periode kaders te stellen. Wij hebben op 29 januari 2008 de Startnotitie Beleidskader jeugdzorg vastgesteld. De startnotitie was de aftrap. De startnotitie zette doel, context, wettelijk kader, (interactief) proces en de planning uiteen. De commissie SI behandelde deze notitie op 18 februari Deze vervolgstap is deze kaderstellende notitie zijn waarin wij u keuzen in de jeugdzorg voorleggen. In samenhang met het jeugdzorgbeleid voeren wij jeugdbeleid, dat wordt uitgewerkt in het Programma Zorg&Welzijn 2009 t/m 2012, met name in de programmalijn Gezond opgroeien. In de Agenda Jeugd laten wij zien wat het brede palet is van onze beleidsinspanning voor de jeugd in Noord-Holland. Leeswijzer Deze Kaderstellende notitie bestaat uit twee delen. In Deel 1 blikken we terug op het Beleidskader jeugdzorg 2005 t/m 2008 en trekken we conclusies over de uitvoering van de 4 speerpunten. Deel 2 handelt over de kaders voor het nieuwe Beleidskader 2009 t/m Deel 2A schetst wat er aan relevant beleid is besloten voor de komende periode in ons collegeprogramma en in het landelijk beleidskader jeugdzorg. Deel 2B legt uitgangspunten voor het Beleidskader 2009 t/m 2012 voor en stelt u vragen daarover. Deel 1. Terugblik op Beleidskader Jeugdzorg 2005 t/m 2008 We beginnen met een korte terugblik om de balans op te maken van het Beleidskader jeugdzorg 2005 t/m We willen de conclusies betrekken bij het opstellen van uitgangspunten voor het nieuwe beleidskader. Enerzijds willen we lering trekken uit de afgelopen periode en anderzijds willen we zorgen voor een goede aansluiting tussen het lopende en het nieuwe Beleidskader. Het Beleidskader 2005 t/m 2008 kent vier speerpunten: 1. optimale afstemming van het zorgaanbod op de vraag 2. verkorting van de wachtlijsten en wachttijd 3. meer samenhang in het aanbod voor jeugd 4. versterking van de positie van de cliënt. 1

2 We hebben de speerpunten concreet ingevuld in de jaarlijkse Uitvoeringsprogramma s jeugdzorg. Hierover hebben we de commissie SI geïnformeerd, die de programma s ook heeft besproken. De commissie heeft ook regelmatig de voortgang besproken aan de hand van onze rapportages over de jeugdzorg. Een terugblik op de realisatie van de speerpunten levert het volgende beeld op. De zaak van het meisje Savanna heeft ingrijpende gevolgen gehad voor de jeugdzorg in deze periode. De rapportages van de Inspectie jeugdzorg leidden tot een politiek en maatschappelijk debat over de jeugdzorg. Conclusies in de landelijke en provinciale politiek waren o.a. dat het belang van het kind altijd centraal moet staan en dat hulpverleners meer aandacht moeten schenken aan het expliciete afwegen van risico s voor jongeren. Wij zullen onze visie in deze zin herschrijven. De gevolgen waren in de sector jeugdbescherming het sterkst zichtbaar: wegtrekken van gezinsvoogden, snellere en dus meer ondertoezichtstellingen en uithuisplaatsingen en toenemende vraag naar begeleiding van gezinsvoogden. In het beleid hebben deze conclusies geleid tot de versnelde invoering van de Deltamethodiek gezinsvoogdij. Deze methodiek behelst systematischer werken in de jeugdbescherming en geeft de gezinsvoogd minder gezinnen onder zijn hoede zodat er meer contacttijd is. Wij hebben in 2006 en 2007 extra geld ingezet om de Deltamethodiek versneld in te voeren. In het landelijk beleid zien we de gedachte dat het belang van het kind centraal moet staan ook terug in het wetsontwerp wijziging jeugdbescherming. Leidend daarin is dat een kinderbeschermingsmaatregel noodzakelijk is voor de ontwikkeling van het kind en dat dit in het belang van het kind is. In de periode van het provinciale Beleidskader 2005 t/m 2008 hebben we Bureau Jeugdzorg tweemaal een aanwijzing gegeven op grond van de Wet op de jeugdzorg. We hebben ingezet op de uitvoering van verbeterplannen voor de jeugdbescherming en het AMK bij Bureau Jeugdzorg in lijn met de aanbevelingen van de Inspectie. De hertoets van de inspectie in 2007 toonde aan dat verbeteringen nog onvoldoende in de praktijk waren ingevoerd. Wij hebben te kennen gegeven dat wij het vertrouwen hadden verloren in de Raad van Bestuur. De RvT van BJZ besloot vervolgens na eigen onderzoek naar de aansturing van BJZ een interimmanager aan te stellen. Het nieuwe management heeft verbeterplannen voor de jeugdbescherming en het AMK uitgevoerd en gezorgd voor een herpositionering van Bureau Jeugdzorg. Ad 1. Optimale afstemming van het zorgaanbod op de vraag. Met dit speerpunt richten wij ons op een goed werkende jeugdzorgketen die een vlotte doorstroom van cliënten garandeert zonder onnodige bureaucratie. We hebben in deze periode het zorgaanbod fors uitgebreid om aan de groeiende vraag te kunnen voldoen. We zijn erin geslaagd het zorgaanbod structureel uit te breiden. We hebben ons ook ingespannen om in Noord-Holland ontbrekende noodzakelijke zorg te realiseren voor jongeren met ernstige gedragsproblematiek. Deze groep jongeren is vaak civielrechtelijk geplaatst in justitiële jeugdinrichtingen (De Doggershoek). Het rijk heeft toegezegd in Noord-Holland 80 plaatsen gesloten jeugdzorg in Transferium Jeugdzorg te 2

3 realiseren. In februari 2008 hebben wij overeenstemming bereikt met het Rijk over de financiering. Wij zullen PS voorstellen een eenmalige investeringsbijdrage van maximaal 9 miljoen te doen. Transferium zal in 2010 de poorten kunnen openen. Bureau Jeugdzorg heeft ons in deze periode onderbouwd advies geleverd over de ontwikkeling van de vraag naar jeugdzorg en het benodigde aanbod. De uitbreiding van aanbod is mede op dit advies gebaseerd. Dit advies maakte ook duidelijk dat het zicht op de vraag nog onvoldoende is. Er zijn werkafspraken gemaakt, zoals wij in het Beleidskader en het Aanvalplan wachtlijsten 2005 t/m 2008 bepaalden, tussen de zorgaanbieders en Bureau Jeugdzorg over de overdracht van cliënten, voorrangsregeling, overbruggingszorg, handelen bij crises en het leveren van beleidsinformatie om meer inzicht in wachtlijsten in de keten te krijgen. In 2008 bespreken we met de instellingen de stand van zaken en eventuele verbeteringen. Nieuwe zorgaanbieders zouden een bijdrage kunnen leveren aan het optimaliseren van het aanbod. We hebben het mogelijk gemaakt nieuwe aanbieders tijdelijk toe te laten als deze een aanbod leveren dat in Noord-Holland ontbreekt. Dit heeft in deze periode nog niet tot resultaat geleid. We hebben met ingang van 2006 innovatiesubsidies verschaft aan alle jeugdzorginstellingen om het werken met nieuwe methodieken te stimuleren. We hebben ons verplicht in IPO-verband de aanbevelingen van de Jeugdzorgbrigade uit te voeren om onnodige bureaucratie in de jeugdzorg te beperken. Dat heeft vooral op landelijk niveau succes opgeleverd zoals het afschaffen van de verplichte herindicatie door Bureau Jeugdzorg indien een zorgaanspraak na 13 weken niet is verzilverd. Concluderend zijn we van mening dat er concrete resultaten bereikt zijn op dit speerpunt. Er moet nog beter zicht komen op de vraag. De beschikbare beleidsinformatie is daarvoor nu niet toereikend. De kwaliteit van de feitelijke gegevens die Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders leveren moet omhoog. Daarnaast moeten we bepalen welke specifieke gegevens de provincie nodig heeft om te kunnen toetsen of de beoogde doelen gehaald worden en de ontwikkelingen in de jeugdzorg te monitoren, voor het in kaart brengen van de huidige vraag en om prognoses te maken. Er zijn verbeteringen doorgevoerd in de jeugdbescherming en bij het AMK. De hertoets van de Inspectie jeugdzorg (uiterlijk 1 april 2008) zal leren of deze afdoende zijn. Er zijn werkafspraken tussen instellingen over wederzijdse verantwoordelijkheden en verplichtingen gemaakt. De jeugdzorgketen gaat beter sluiten. Een vlotte doorstroming in de keten impliceert ook een vlotte doorstroming van jongeren binnen de zorginstelling naar de voor hen geïndiceerde zorgvormen (groepen). En tenslotte moeten jongeren niet langer dan nodig in de instelling verblijven. Hier is nog veel te winnen. We hebben nog geen zicht op de vraag onder welke voorwaarden nieuwe zorgaanbieders de vraag beter zou kunnen helpen bedienen. De professionalisering en protocollering in de jeugdzorg kan onnodige bureaucratie met zich meebrengen. We hebben begin 2008 een convenant gesloten met het Rijk over het aanpakken van ervaren regeldruk in de jeugdzorg. We beschikken nog niet over overzicht wat als onnodige bureaucratie wordt ervaren in Noord-Holland. Hierbij denken we aan onnodige 3

4 bureaucratie in de relatie tussen cliënt en jeugdzorginstellingen en in de relatie tussen jeugdzorginstellingen en overheid. Ad 2. Verkorting van de wachtlijsten en wachttijd. Doelstelling was om wachttijden en wachtlijsten binnen de jeugdzorg in 2008 tot het verleden te laten behoren (bij een gelijkblijvende vraag). Dit is geoperationaliseerd in de doelstelling dat jeugdigen die een beroep moeten doen op jeugdzorg geholpen dienen te worden binnen de landelijk gehanteerde normtijden. PS hebben een Aanvalsplan wachtlijsten 2005 t/m 2008 vastgesteld. De uitvoering ervan is opgenomen in de jaarlijkse Uitvoeringsprogramma s jeugdzorg. De ontwikkeling van wachttijden en wachtlijsten heeft provinciaal en landelijk veel aandacht gehad. We hebben de cie SI hierover periodiek gerapporteerd. (De provinciale controller heeft een audit gedaan van het Aanvalsplan wachtlijsten. De Randstedelijke Rekenkamer heeft in zijn rapportage het Aanvalsplan ook beoordeeld). Om de wachtlijsten aan te pakken hebben we het zorgaanbod structureel uitgebreid. De inzet van autonome provinciale middelen uit het Aanvalplan wachtlijsten heeft het mogelijk gemaakt het zorgaanbod al uit te breiden in 2005 en 2006 vóór het rijk de doeluitkering structureel verhoogde (2007). De structurele uitbreiding (in 2005 en 2006 gerealiseerd) betrof 48 plaatsen intensief ambulante zorg, 55 plaatsen pleegzorg, 16 plaatsen Therapeutische Gezinsverpleging, 5 plaatsen crisisopvang, 10 plaatsen projectgezinnen, 8 plaatsen residentiële zorg en 22 plaatsen daghulp. Daarnaast is het AMK in staat gesteld extra personeel aan te trekken. We hebben daarnaast (in 2006, 2007 en 2008) ook tijdelijke uitbreiding van zorgaanbod gerealiseerd om de wachttijden aan te pakken met incidentele rijksmiddelen. We zijn erin geslaagd in 2006 met het plan Ross 437 langwachtende jongeren een vorm van zorg te geven. We hebben prioriteit gegeven aan het op 0 krijgen van de wachtlijst bij het AMK. Hiervoor hebben wij extra middelen beschikbaar gesteld en de financiering aangepast op basis van productieafspraken. Dit maakte het BJZ mogelijk in te spelen op de stijging van het aantal meldingen. Na de wisseling van management bij het AMK bleek dat het er toch een wachtlijst bij het AMK bestond, hoewel BJZ ons had gemeld dat deze sinds december 2006 op 0 stond. Per 1 januari 2008 staat de wachtlijst op 0. Het AMK start bij iedere melding van een vermoeden van kindermishandeling binnen5 dagen een onderzoek. Wij concluderen dat de rijksoverheid (operatie Ross) en de provincie (Aanvalsplan wachtlijsten jeugdzorg) veel hebben geïnvesteerd in uitbreiding van (tijdelijke) capaciteit. Er zijn ook resultaten behaald in het verminderen van wachtlijsten en het verkorten van wachttijden. (zie ook bij Ad 1). Door de nog steeds groeiende vraag naar jeugdzorg is het volledig wegwerken van wachtlijsten en wachttijden echter een illusie. Met aanvullende maatregelen, die in het provinciaal Aanvalsplan 2005 t/m 2008 zijn aangegeven, zoals het verbeteren van de afstemming en samenwerking met het lokale preventieve jeugdbeleid, het verbeteren van de preventie door het aanbieden van opvoedingsondersteuning, het zorgen voor adequate risicosignalering is echter nog een wereld te winnen en zullen de wachttijden kunnen dalen. Het verbeteren van de effectiviteit en efficiency van de jeugdzorg zal ook een bijdrage leveren. Deze conclusie hebben wij in het Uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2008 al getrokken. 4

5 Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders hebben afspraken gemaakt dat jongeren tijdens de wachttijd enige vorm van zorg ontvangen (overbruggingszorg). Ad 3. Meer samenhang in het aanbod voor jeugd. De hulp die op lokaal niveau geboden kan worden, dient naadloos aan te sluiten op de jeugdzorg en omgekeerd. Dit speerpunt heeft in de eerste plaats betrekking op de samenhang tussen ons jeugdzorgbeleid en het gemeentelijk jeugdbeleid. Gemeenten en provincie hebben daarin een complementaire taak en een wederzijds belang. Wij hebben in 2005 voor de periode tot en met 2007 samen met gemeentelijke bestuurders een intentieverklaring ondertekend met daarin afspraken over de aansluiting tussen jeugdzorg en jeugdbeleid, onder andere over de zorgstructuur op scholen en de inzet van het Bureau Jeugdzorg. Wij hebben in het kader van de afspraken met de gemeenten in het Provinciaal Bestuurlijk Overleg Jeugdzorg PBOJ tot 2008 jaarlijks projectsubsidie beschikbaar gesteld aan de regio s om een zorgstructuur rond scholen tot stand te brengen. De afspraken met de gemeenten zullen in 2008 vernieuwd worden. PS hebben autonoom geld gevoteerd om een impuls te geven aan het aanbod opvoedingsondersteuning en het samen met gemeenten realiseren van bemoeizorg voor gezinnen met kinderen die risico lopen. Bemoeizorg is een vorm van outreachende zorg aan risicogezinnen (multiproblem gezinnen, zorgmijders). Gezien de grote risico s die kinderen in deze gezinnen lopen is een outreachende en vasthoudende aanpak noodzakelijk. In de regio s Kop, West-Friesland en Noord-Kennemerland werken gemeentelijke organisaties en jeugdzorginstellingen samen. Voor het jaar 2008 zijn er ook middelen beschikbaar om ook in de regio s Midden- en Zuid-Kennemerland en t Gooi hulp te kunnen beiden aan risicogezinnen. We hebben de regiogemeenten gevraagd om voorstellen die sterk aansluiten bij bestaande trajecten. In de op te richten Centra voor Jeugd en Gezin moet een voldoende aanbod van opvoedingsondersteuning zijn. Alle acht regio s hebben plannen ingediend om het aanbod opvoedingsondersteuning te versterken en binnen de Centra voor Jeugd en Gezin vorm te geven. In de meeste regio s is gekozen voor de evidenced based aanpak Triple P. De uitvoering van deze driejarige projecten start in We hebben in het Uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2008 besloten gemeenten te willen faciliteren bij het invoeren van een Verwijsindex risicojongeren en afspraken te maken met de gemeenten over de aansluiting tussen de jeugdzorg en de op te richten Centra voor Jeugd en Gezin. Wij concluderen dat we in deze periode grote stappen vooruit hebben gemaakt in de samenwerking met de gemeenten om een goede aansluiting jeugdzorg-jeugdbeleid te maken.er is een stevige overlegstructuur ontstaan en er zijn jaarlijks concrete afspraken gemaakt over o.a. de inzet van Bureau Jeugdzorg. De zorgstructuur rond de scholen is van de grond gekomen. De keten aan de voorkant van de jeugdzorg is versterkt. Dit moet ertoe bijdragen dat problemen vroegtijdig worden aangepakt en er geen onnodige instroom in de zwaardere jeugdzorg plaatsvindt. Het inrichten van de Centra voor Jeugd en Gezin en de aansluiting met de jeugdzorg vraagt continuering van dit beleid. 5

6 We concluderen dat BJZ de afgelopen jaren te veel gegroeid is in de sector lokaal jeugdbeleid. BJZ moet zich herpositioneren. Wij van mening dat het bureau zich op zijn wettelijke taken moet concentreren. Vanuit deze benadering zal de schakelfunctie van BJZ richting de ketenpartners in het voorliggend veld (CJG en onderwijs) worden ingevuld. Dat betekent ook dat BJZ de overige (niet wettelijke) taken niet meer uitvoert. BJZ deelt die opvatting. Er moet nog worden onderzocht hoe de werkzaamheden op het vlak van lokaal jeugdbeleid die door moeten gaan op een verantwoorde manier kunnen worden overgedragen. De bemoeizorg is in deze periode gestart en uitgerold naar meerdere regio s, maar ontbeert financiering na Ad 4. Versterking van de positie van de cliënt. Wij hebben de versterking van de positie van de cliënt vorm gegeven door subsidiëring van het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg AKJ voor het werk van cliëntvertrouwenspersonen en door het gebruik door de instellingen van de C-toets, waarmee zij de tevredenheid van de cliënten toetsen. Wij hebben op verschillende manieren de cliëntenparticipatie ingevuld. We hebben o.a. themabijeenkomsten gehouden met jongeren uit jeugdzorginstellingen met begeleiding van Stichting Alexander. Wij concluderen dat het werk van cliëntvertrouwenspersonen in de jeugdzorg (wettelijk vereist) en het gebruik van de C-toets om inzicht te krijgen in cliënttevredenheid in deze periode goed gestalte hebben gekregen. Het blijkt veel lastig om jongeren en ouders op een effectieve manier bij het jeugdzorgbeleid te betrekken. Onze initiatieven, zoals het organiseren van bijeenkomsten met jongeren uit jeugdzorginstellingen, bleven beperkt tot enkele malen omdat het moeilijk was er een vervolg aan te geven. Jongeren waren daar niet voor te porren of er was een hoge wisseling in de groep geïnteresseerde jeugdzorgcliënten. In de jeugdzorg in Noord-Holland bestaan geen representatieve provinciale cliëntenorganisaties. Daarom moet er naar alternatieve wegen gezocht worden om participatie te realiseren. Wij hebben in 2007 de provinciale cliëntenorganisatie Zorgbelang opdracht gegeven te inventariseren hoe het met de cliëntenparticipatie is gesteld en te bekijken hoe deze beter vorm kan krijgen. Op basis hiervan overleggen we in 2008 met BJZ en zorgaanbieders over de aanpak. In deze periode hebben we het ei van Columbus nog niet gevonden. Deel 2 Keuzen in de jeugdzorg. Om te bepalen wat relevante keuzen zijn is het eerst nodig na te gaan wat er vastligt en waartoe is besloten. Wat hebben we besloten in ons collegeprogramma. Wat bepaalt de Wet op de jeugdzorg en wat staat er in het landelijk Beleidskader Jeugdzorg waarmee we rekening moeten houden in het provinciale Beleidskader. A. Wat ligt er vast en waartoe is besloten? Collegeprogramma Krachtig, in Balans. 6

7 Basis voor ons beleid is het Collegeprogramma Krachtig, in Balans. Hierin zijn de volgende uitgangspunten voor het jeugdzorgbeleid bepaald. Het accent van het zorg- en welzijnsbeleid zal liggen op jeugd, jeugdzorg en de ouder wordende mens. Bij de uitvoering van het beleid willen wij verbindende schakels aanbrengen tussen welzijnsinstanties, onderwijsinstellingen, gemeenten, regio s en, indien nodig, justitie, de zogenaamde ketenvorming. Bij de jeugdzorg ligt het accent op preventie en signalering. De jeugdzorg wordt zo dicht mogelijk bij de cliënt en diens thuissituatie gebracht. Wij ondersteunen gemeenten waar gewenst bij de totstandkoming van Centra voor Jeugd en Gezin. Wij zouden graag zien dat op elke school maatschappelijk werk ondersteuning kan bieden. De primaire zorg voor kinderen ligt bij de ouders. Daar waar die zorg niet meer uitsluitend door ouders gegeven kan worden, zullen anderen ondersteuning kunnen geven. Doelstelling van het provinciaal beleid is de wachtlijsten in de jeugdzorg zowel kwantitatief als kwalitatief terug te dringen, zodat elk kind tijdig een passende behandeling krijgt. De geïndiceerde jeugdzorg is sinds de invoering van de nieuwe Wet op de jeugdzorg een provinciale verantwoordelijkheid. Gelet op de schaalgrootte die vereist is voor deze taak willen wij deze verantwoordelijkheid blijven dragen. Wij zullen met kracht het al ingezette beleid voortzetten. Daartoe zullen wij samenwerkingsverbanden op het gebied van zowel het preventieve jeugdbeleid als in de jeugdzorg aangaan. Wij zullen het Aanvalsplan wachtlijsten voor de jeugdzorg onverkort uitvoeren. 1. Wet op de jeugdzorg : rol provincie en eisen aan het Beleidskader. Provinciale rol De verantwoordelijkheden en taken van de provincie in de jeugdzorg zijn vastgelegd in de Wet op de Jeugdzorg. De provincie Noord-Holland is verantwoordelijk voor de jeugdzorg in de gehele provincie minus de Grootstedelijke Regio Amsterdam In de kern behelst de provinciale rol het volgende: de provincie is verantwoordelijk voor de planning van de jeugdzorg 1 en voor de financiering van de toegang tot de jeugdzorg en de uitvoering van de hulpverlening, voor zover die financiering niet bij de AWBZ of bij de gemeenten berust. De wet kent een bij de provincie afdwingbaar recht op zorg. De aanspraak op zorg is gebaseerd op een indicatie van het provinciale Bureau Jeugdzorg, dat de provincie moet subsidiëren PS stellen een Beleidskader jeugdzorg voor vier jaar vast. GS stellen op basis hiervan jaarlijks een Uitvoeringsprogramma jeugdzorg vast. De wet geeft GS vergaande bevoegdheden ten aanzien van Bureau Jeugdzorg. Indien BJZ de wettelijke bepalingen niet, onvoldoende of onjuist naleeft kunnen GS een aanwijzing geven. GS kunnen ook leden van de Raad van bestuur en de Raad van Toezicht schorsen of ontslaan of tijdelijk voorzien in de leiding van het bureau. De wet schrijft voor dat GS t.b.v. het opstellen van het ontwerp Beleidskader overleg voeren met Bureau Jeugdzorg, de zorgaanbieders en de Raad voor de Kinderbescherming om de behoefte te kunnen vaststellen aan de taken van BJZ. Verder dient dit overleg ertoe om afstemming van de te subsidiëren provinciale jeugdzorg op de vraag te realiseren en om 1 Jeugdzorg = ondersteuning van en hulp aan jeugdigen, hun ouders of anderen die verantwoordelijkheid dragen bij ernstige opgroei- en opvoedingsproblemen of de dreiging daarvan, uitgevoerd door instellingen voor jeugdhulpverlening en voor geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen en door de (justitiële) jeugdbescherming. 7

8 gegevens te verkrijgen voor het te voeren overleg met gemeenten en het ministerie van Justitie. Dit laatste overleg gaat over de behoefte aan capaciteit voor plaatsing in justitiële jeugdinrichtingen. GS voeren overleg met de in de provincie werkzame zorgverzekeraars om afspraken te maken over de zorg waarin de provincie en de zorgverzekeraars zullen voorzien. Met de gemeenten voeren GS overleg om tot afspraken te komen over de inzet van BJZ en over de inzet door de gemeenten van algemene voorzieningen voor jeugdigen bij het vroegtijdig signaleren van problemen en over het voorzien in niet-geïndiceerde jeugdzorg. De inzet van BJZ betreft deskundigheidsbevordering van en contacten onderhouden met algemene voorzieningen voor jeugdigen. Hieronder valt in elk geval het onderwijs. Doel van de inzet van BJZ is de versterking van deze algemene voorzieningen en de bevordering van vroegtijdige signalering van problemen bij jeugdigen die tot geïndiceerde jeugdzorg kunnen leiden. Eisen aan het Beleidskader jeugdzorg De Wet op de jeugdzorg geeft (artikel 31) voorschriften voor het door PS vast te stellen provinciaal Beleidskader jeugdzorg. De wet bepaalt dat het provinciaal beleidskader gebaseerd is op het landelijk beleidskader jeugdzorg. Het provinciaal beleidskader bevat de hoofdlijnen van het beleid ten aanzien van Bureau Jeugdzorg en de jeugdzorg waarop aanspraak bestaat op grond van de wet op de jeugdzorg (de zorgaanbieders) alsmede een financieel kader voor dat beleid. Uitgangspunt bij de vaststelling van het provinciaal beleidskader moet zijn dat het aanbod van provinciale jeugdzorg aansluit bij de behoefte van cliënten. Het beleidskader moet ook het uitgangspunt hanteren dat jeugdzorg in het algemeen het meest doelmatig en het meest doeltreffend plaatsvindt in de minst ingrijpende vorm, zo dicht mogelijk bij de plaats waar de cliënt duurzaam verblijft en gedurende een zo kort mogelijke periode. Om de samenhang binnen de jeugdzorg te bevorderen geeft het provinciaal beleidskader ook een overzicht van de wijze waarop de zorgverzekeraars, de gemeenten en de minister van Justitie van plan zijn te voorzien in de behoefte aan jeugdzorg die niet provinciaal gefinancierd is (geen aanspraak op grond van de Wet op de jeugdzorg is). PS bezien jaarlijks in hoeverre het provinciaal beleidskader bijstelling behoeft. Het Rijk moet tenslotte het beleidskader, dat PS vóór 1 december moeten vaststellen, goedkeuren. De goedkeuring wordt verleend voor zover het provinciaal beleidskader in overeenstemming is met de wet, het landelijk beleidskader jeugdzorg en eventuele aanwijzingen van het Rijk. 2. Landelijk Beleidskader jeugdzorg en Alle kansen voor alle kinderen. Het landelijke beleidskader beslaat 2005 t/m Het Rijk heeft nog geen Beleidskader 2009 t/m 2012 opgesteld. Wel heeft het kabinet het Programma Jeugd en Gezin Alle kansen voor alle kinderen vastgesteld. Het landelijk beleidskader 2005 t/m 2008 geeft op hoofdlijnen een invulling aan de thema s: sluitende keten (aansluiting met gemeentelijk jeugdbeleid), verbetering kwaliteit Bureau Jeugdzorg, verbetering kwaliteit en effectiviteit zorgaanbod, toegankelijke dienstverlening en betrokkenheid cliënt en doelmatigheid bevorderen, wachttijden terugdringen en aanpak bureaucratie. Het beleidskader heeft als leidraad betere hulp aan de cliënt (tijdige, effectieve en sluitende hulp op een zo doelmatig mogelijke wijze). De aanpak van de te lange wachttijden in de jeugdzorg heeft de hoogste prioriteit. 8

9 Voortvloeiend uit het beleidskader heeft het Rijk met het IPO en de MOgroep (de brancheorganisatie van de jeugdzorg) een groot aantal verbetertrajecten in gang gezet. We noemen o.a. Beter beschermd met o.a. de invoering van de Deltamethodiek gezinsvoogdij (een betere methodiek voor gezinsvoogdijwerk en verlaging van de caseload), invoering van het handboek jeugdreclassering ten behoeve van kwaliteitsverbetering, verbetering en versnelling van de indicatiestelling van Bureau jeugdzorg (VIB-project), inclusief de invoering van het protocol indicatie jeugd-ggz, toepassing van de Doorbraakmethode om de doorlooptijden bij Bureaus Jeugdzorg te verkorten en het invoeren van een tiental prestatie-indicatoren jeugdzorg. Deze trajecten worden ook in Noord-Holland uitgevoerd. In de provinciale Uitvoeringsprogramma s jeugdzorg zijn de voornaamste te behalen resultaten en de afspraken met de jeugdzorginstellingen opgenomen. Het Rijk toetst jaarlijks het provinciale uitvoeringsprogramma aan het landelijk beleidskader. Alle kansen voor alle kinderen gaat over het gehele jeugdbeleid. Het noemt 5 ontwikkelingsvoorwaarden voor kinderen: gezond opgroeien, veilig opgroeien, steentje bijdragen aan de maatschappij, talenten ontwikkelen en plezier hebben en goed voorbereid zijn op de toekomst. Het jeugdbeleid kent drie programmalijnen: 1. opgroeien doe je in een gezin. Deze lijn bevat de volgende hoofdpunten. Er komt opvoedingsondersteuning voor alle gezinnen beschikbaar en Centra voor Jeugd en Gezin in de buurt. Problemen van gezinnen worden aangepakt met de methode Een gezin, één aanpak. De eigen kracht van gezinnen wordt optimaal benut (instrument Eigen Kracht-conferenties). Opvang in pleeggezinnen is een alternatief voor kinderen die niet bij de eigen ouders kunnen opgroeien, en daarmee een adequate vorm van jeugdzorg. Er mogen geen financiële belemmeringen zijn om pleegouder te worden. 2. omslag naar preventie: problemen eerder signaleren en aanpakken. Voor de jeugdzorg belangrijk punten zijn dat professionals in hun beroepsopleiding voldoende worden toegerust om opvoed- en opgroeiproblemen van kinderen en problemen van geweld en seksueel misbruik te kunnen signaleren. Er komt een Elektronisch Kinddossier en een Verwijsindex risicojongeren zodat professionals informatie kunnen delen en risico s kunnen signaleren. Scholen zijn in staat om gedrags- en ontwikkelingsproblemen te signaleren, zodat professionals van bijvoorbeeld maatschappelijk werk, jeugdzorg of jeugdgezondheidszorg waar nodig meteen een interventie kunnen uitvoeren 3. vrijblijvendheid voorbij Een ieder dient zijn verantwoordelijkheid te nemen als er signalen zijn dat een kind of gezin in problemen raakt. Het blijven aanzien en doormodderen of zelfs wegkijken mag niet gebeuren. Deze programmalijn bevat de volgende hoofdpunten. Ouders zijn verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Waar ze hulp nodig hebben, krijgen ze die. Als de veiligheid of gezondheid of ontwikkeling van hun kinderen in het geding is, zullen ze hulp moeten aanvaarden. Als ouders die hulp mijden, zoeken we hen 9

10 actief op om hen alsnog te motiveren tot hulp, of desnoods door tussenkomst van de rechter te dwingen om mee te werken aan een betere opvoeding. Als sprake is van ernstige opgroei- en opvoedingsproblematiek en/of kindermishandeling, wordt een gezin of een kind binnen de afgesproken normen geholpen. Indien sprake is van crisissituatie waarin een kind direct gevaar loopt wordt binnen 24 uur hulp geboden. Besluitvorming over de inzet van een kinderbeschermingsmaatregel vindt altijd binnen twee maanden plaats. Bij spoedeisende zaken wordt het besluit binnen een week genomen en indien sprake is van crisis binnen 24 uur. Aan het eind van deze kabinetsperiode is er een landelijk dekkend netwerk van CJG s. Het Elektronisch Kinddossier komt met ingang van beschikbaar en de Verwijsindex met ingang van Gemeenten maken met de provincies/grootstedelijke regio s afspraken over de wijze waarop een goede samenwerking en afstemming (goede aansluiting van de ketens) wordt geborgd Het kabinet ondersteunt en stimuleert pilots op lokaal niveau waar nieuwe vormen van samenwerking tussen provincies en gemeenten worden ontwikkeld. Medio 2009 zal de balans worden opgemaakt over de ontwikkeling ten aanzien van het voorgaande, over de stroomlijning van de jeugdzorgketen en wordt bezien of nadere afspraken moeten worden gemaakt. Provincies zetten stevig in op snelle en effectieve hulp voor jeugd en gezin. Het wegwerken van de wachtlijsten en het gebruik van effectieve interventies staan hierbij voorop. Daarnaast zetten de provincies in op de aanpak van kindermishandeling en de verbetering van de jeugdbescherming. Provincies hebben een belangrijke rol in het jeugdbeleid. Provincies zien er op toe dat ook binnen alternatieve opvoedingssituaties zoals pleeggezinnen en residentiële voorzieningen de vijf ontwikkelingsvoorwaarden centraal staan. De Minister voor Jeugd en Gezin en provincies maken nadere afspraken over het realiseren van snelle en effectieve jeugdzorg, vereenvoudiging van de indicatiestelling(en), participatie door jeugdigen in de jeugdzorg, de aanpak van kindermishandeling en de verbetering van de jeugdbescherming en professionalisering. B. Waar besluiten we over? Uitgangspunten voor het (ontwerp)beleidskader We willen u een aantal uitgangspunten voorleggen voor het nieuwe Beleidskader. We beginnen daarbij met de visie op en de provinciale rol in de jeugdzorg. 1 Visie PS hebben de volgende visie vastgesteld bij het opstellen van de Regiovisie jeugdzorg nog vóór de invoering van de Wet op de jeugdzorg. Hierin ontbreekt ons inziens nog de rol van de onvrijwillige, justitiële jeugdzorg. Verder stellen wij voor de in de visie te laten uitkomen dat het kind centraal staat. Alle kinderen hebben recht op goede ontwikkelings- en ontplooiingsmogelijkheden. Primair hebben ouders en eventuele andere opvoeders een essentiële rol en zijn ze zelf verantwoordelijkheid voor het bieden van optimale ontwikkelingskansen aan kinderen. Ouders of opvoeders die door wat voor omstandigheden dan ook deze verantwoordelijkheden niet op zich willen of kunnen nemen, of er niet in 10

11 slagen om in de noodzakelijke voorwaarden voor een goede ontwikkeling van hun kinderen te voorzien, dienen steun te krijgen. Wij stellen daarom voor het Beleidskader jeugdzorg 2009 t/m 2012 de volgende visie voor: Alle kinderen hebben recht op goede ontwikkelings- en ontplooiingsmogelijkheden. Ouders of opvoeders zijn primair verantwoordelijk voor het bieden van optimale ontwikkelingskansen aan kinderen. Daar waar zij deze verantwoordelijkheden niet op zich willen of kunnen nemen dient jeugdzorg voorhanden te zijn Bij het aanpakken van problemen van ouders en kinderen past geen vrijblijvendheid. Hulpverleners moeten risico s voor kinderen expliciet maken en regelmatig afwegen. Als de ontwikkeling van het kind dat vereist en het in het belang van het kind is is ingrijpen noodzakelijk. Soms is daarbij een kinderbeschermingsmaatregel nodig. Jeugdzorg wordt zo snel mogelijk en zo dichtbij mogelijk geboden en duurt niet langer dan nodig. Uitgangspunt is dat een kind dat zorg nodig heeft passende zorg ontvangt. Daar waar deze niet onmiddellijk voorhanden is, is overbruggingszorg beschikbaar. Hulp- en zorgvraag van het kind vormen de basis voor zorgaanbod en beleidskeuzes. Om zorg te kunnen bieden zijn voldoende en goed gekwalificeerde hulpverleners beschikbaar. Vraag: Kunt u zich vinden in de visie waarin het belang van het kind centraal staat? Mist u daarin essentiële elementen, welke? 2 Provinciale rol De provincie voert de wettelijke taken uit de Wet op de jeugdzorg uit en geeft samen met de gemeenten actief invulling aan de aansluiting jeugdzorg-jeugdbeleid en voert jeugdbeleid. De provincie als aanjager van slimme verbinding en samenwerking tussen ketenpartners Iedereen in de jeugdzorg is het met elkaar eens dat de jeugdzorgketen beter werkt als er slimme verbinding en samenwerking tot stand komt. We denken dan aan: - samenwerking van Bureau Jeugdzorg met de jeugdzorginstellingen en van de instellingen onderling. - samenwerking van Bureau Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming, de gemeenten met de Centra voor Jeugd en Gezin. - samenwerking van de provinciale jeugdzorg met de AWBZ zorg en de jeugd GGZ. Wij zijn van mening dat iedere instelling of organisatie die zich met zorg voor jeugd bezighoudt in Noord-Holland een grote eigen verantwoordelijkheid heeft voor het aanbrengen van slimme verbindingen. De provincie Noord-Holland eigent zich in de keten de rol toe als aanjager en zal alle instellingen actief wijzen op het aanbrengen van slimme verbinding en samenwerking met partners in het veld. Náást deze algemene rol van aanjager zijn er een aantal specifieke scharnierpunten in de Noord Hollandse jeugdzorgketen waarop de provincie de komende vier jaar extra alert zal zijn en sturend zal optreden. De keuze voor deze specifieke scharnierpunten binnen de jeugdzorgketen in Noord-Holland is onderdeel van de 6 aandachtspunten van het nieuwe beleidskader (zie paragraaf 3.3). 11

12 De provincie zal zich hoofdzakelijk richten op de wat-vraag; wat moet er in de komende vier jaar gerealiseerd zijn in de jeugdzorg in Noord-Holland. Wij willen daarover samen met de partners in het veld afspraken maken door middel van heldere prestatieafspraken. De hoevraag; hoe worden die doelstellingen gerealiseerd, dat is hoofdzakelijk aan de jeugdzorg instellingen en organisaties zelf. We vinden het van belang ruimte te geven aan het maatschappelijk ondernemerschap en de professionaliteit van de jeugdzorginstellingen. De provincie maakt prestatieafspraken met de jeugdzorginstellingen en zal in haar jaarlijkse beleid op deze prestatieafspraken sturen. Wij zijn verantwoordelijk voor de jeugdzorg en voor het maken van afspraken met gemeenten over de aansluiting tussen jeugdzorg en voorliggende voorzieningen/gemeentelijk jeugdbeleid. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de WMO. Wij hechten groot belang aan een goede samenwerking met de gemeenten en willen gemeenten ondersteunen bij hun WMO-taken voor jeugd. Wij willen een goede samenwerking met het Rijk. We willen (in IPO-verband) tot afspraken komen met het Rijk over een adequate financiering van de jeugdzorg. Vraag: Kunt u zich vinden in de hier beschreven provinciale rol? 3. Kaders/uitgangspunten Vanuit de terugblik op het vorige Beleidskader, het landelijke Beleidskader jeugdzorg, onze visie en onze rol komen we tot de volgende kaders/uitgangspunten voor het Beleidskader jeugdzorg 2009 t/m Uitgangspunt is: het kind staat centraal. Dit vertalen wij in de volgende punten: 3.1 Preventie: voorkomen van problemen 2 Om te bevorderen dat kinderen gezond opgroeien en te voorkomen dat de wettelijke provinciale taak in het vizier komt c.q. dat ouders en kinderen een beroep doen op jeugdzorg, ondersteunen wij gemeenten bij het vormgeven van de aansluiting tussen jeugdbeleid en jeugdzorg. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) kan daarbij een belangrijke rol spelen. Wij ondersteunen door: samen met gemeenten een impuls te geven aan het aanbod opvoedingsondersteuning in de Centra voor Jeugd en Gezin; gemeenten te faciliteren bij het invoeren van een risicosignaleringssysteem (aansluitend op de landelijke verwijsindex) in Noord-Holland; afspraken met de gemeenten over rol en inzet van Bureau Jeugdzorg (BJZ) in CJG en zorgstructuur het samen met gemeenten organiseren en financieren van een vorm van bemoeizorg voor zorgmijdende gezinnen waar kinderen risico lopen. 2 De eerste alinea van deze paragraaf komt overeen met de tekst over preventie uit de kadernotitie Programma Zorg&Welzijn binnen de programmalijn Gezond opgroeien. 12

13 Het gaat bij deze laatste drie punten om het voorzetten van bestaand beleid dat zijn grondslag heeft in de wet op de jeugdzorg en dat verder wordt uitgewerkt in het Beleidskader jeugdzorg 2009 t/m Het maken van samenwerkingsafspraken en het gebruik maken van hetzelfde risicosignaleringssysteem (verwijsindex risicojongeren) moeten voorkomen dat instellingen dubbel werk doen. Het maakt het mogelijk om het uitgangspunt één gezin, één plan van het ministerie van Jeugd en Gezin te realiseren. Het risicosignaleringssysteem dwingt instellingen tot handelen en tot het maken van afspraken over de regie. Meer aandacht voor het signaleren van kindermishandeling en tijdig starten van onderzoek na een melding van het vermoeden van kindermishandeling (binnen de normtijden) door het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling behoort ook bij dit uitgangspunt. We zorgen voor de implementatie en het goed functioneren van het Landelijk Actieplan Aanpak Kindermishandeling (LAAK). 3.2 Passende zorg voor het kind We willen jongeren en ouders in staat stellen, als dat mogelijk is, zelf oplossingen voor hun problemen te vinden en hun situatie te verbeteren. Gebruik maken van eigen mogelijkheden (empowerment) van jongeren, ouders (en hun eigen netwerk) is een uitgangspunt. Hulpverlening volledig uitgevoerd door professionals is niet altijd het enige antwoord op de hulpvraag. Eigen Kracht conferenties en Familieberaden krijgen een plaats in de Noord- Hollandse jeugdzorg. Jongeren en hun ouders krijgen tijdig de vereiste zorg. We willen een goed werkende jeugdzorgketen die een vlotte doorstroom van cliënten garandeert zonder onnodige bureaucratie. Wachtlijsten kunnen en willen we niet alleen oplossen met uitbreiding van zorgaanbod. We willen het bestaan van een wachtlijst bij een instelling niet vanzelfsprekend honoreren met uitbreiding van het zorgaanbod. We willen juist instellingen belonen die de wachtlijst en wachttijden in de greep hebben (binnen de landelijke normtijden werken). De jeugdzorginstellingen moeten de wachtlijsten kritisch bekijken op risico s voor kinderen. Het is essentieel dat er geen kinderen die risico lopen op de wachtlijst staan. Verder zijn we van mening dat kinderen op de wachtlijst altijd enige vorm van (overbruggings)zorg moeten krijgen. Hiermee verleggen wij het accent in de aanpak van wachtlijsten en wachttijden ten opzichte van de aanpak in het Beleidskader 2005 t/m Uitgangspunt is dat kinderen zoveel mogelijk in een gezin opgroeien. De vraag naar pleegzorg is de laatste jaren gegroeid. Pleegzorg kan alleen functioneren door de onbaatzuchtige inzet van pleeggezinnen. Pleegouders en aspirant-pleegouders hebben ons de laatste jaren regelmatig geïnformeerd over knelpunten waarvan ze last hebben. We leggen in deze periode daarom de nadruk op de pleegzorg. Dat betekent prioriteit bij de uitbreiding van capaciteit, verbetering van de werking van pleegzorgvoorzieningen en Centrale en ondersteunen van initiatieven om de positie van pleegouders te verbeteren. Geen vrijblijvendheid bij de aanpak van problemen van jongeren. Als het belang van het kind het vereist moet er worden ingegrepen. Bedreigende, risicovolle of onacceptabele 13

14 situaties mogen niet voortduren. Als het belang van kinderen in het geding is mag je niet doormodderen of de verantwoordelijkheid doorschuiven. In het rijksbeleid is de vrijblijvendheid voorbij ook een uitgangspunt. De voorgestelde wijziging van de jeugdbeschermingwet bijvoorbeeld stelt de ontwikkeling van het kind centraal en verruimt de gronden voor ondertoezichtstelling. Geen vrijblijvendheid bij het aanpakken van problemen van jongeren betekent ook niet vrijblijvende samenwerking in de jeugdzorgketen, concrete afspraken rond hulp aan gezinnen waar meerdere partijen bij zijn betrokken, crisisopvang en spoedeisende hulp, snellere besluitvorming (realiseren van normtijden) en bemoeizorg voor zorgmijdende gezinnen met risicokinderen. Een goed voorbeeld van niet vrijblijvende samenwerking is ook de aanpak van Transferium Jeugdzorg waarbij partijen jongeren gesloten jeugdzorg bieden zolang dat nodig is en open jeugdzorg zodra dat mogelijk is. Partijen hebben zich verplicht de zorg bij overgang van gesloten naar open zorg ononderbroken te leveren. Wij vinden het beschikbaar komen van zorgaanbod voor jongeren met ernstige gedragsproblematiek (gesloten jeugdzorg) in Transferium Jeugdzorg essentieel om deze groep jongeren adequate zorg te kunnen bieden in de eigen leefomgeving. Hiermee wordt een witte vlek in het zorgaanbod ingevuld. Dit uitgangspunt is een aanscherping/intensivering van in het Beleidskader jeugdzorg 2005 t/m 2008 ingezet beleid. Ambulante zorg krijgt extra aandacht. Ambulante zorg betekent zorg dichtbij huis en het betrekken van het hele gezin. We hebben de capaciteit van de ambulante zorg de laatste jaren al sterk uitgebreid. We willen voldoende ambulante zorg bieden aan jongeren en hun gezinnen. Het betekent ook een lichte vormen van hulp bieden vóór problemen verergeren en zware (residentiële) zorg nodig is. De ambulante zorg is echter een verzamelnaam voor een grote diversiteit aan programma s. We willen voortbouwen op onderzoek dat we in 2006 door Research voor Beleid hebben laten doen naar ambulante zorg om de diversiteit inzichtelijk te maken en om te kiezen voor het aanbieden van de programma s die effectief zijn. 3.3 Extra aandacht voor 5 scharnierpunten in de jeugdzorgketen Noord-Holland Iedereen in de jeugdzorg is het met elkaar eens dat de jeugdzorgketen beter werkt als er slimme verbinding en samenwerking tot stand komt. Tussen Bureau Jeugdzorg en de jeugdzorginstellingen en tussen de instellingen onderling. Tussen Bureau Jeugdzorg en de Raad voor de kinderbescherming, etc Wij zijn van mening dat iedere instelling of organisatie die zich met zorg voor jeugd bezighoudt in Noord-Holland een grote eigen verantwoordelijkheid heeft voor het aanbrengen van slimme verbindingen. De provincie Noord-Holland eigent zich in de keten de rol toe als aanjager en zal alle instellingen actief wijzen op het aanbrengen van slimme verbinding en samenwerking met partners in het veld. Er is een aantal belangrijke scharnierpunten in de Noord Hollandse jeugdzorgketen waarop de provincie de komende vier jaar extra alert zal zijn en sturend zal optreden. Er worden voor 5 scharnierpunten in de keten aparte prestatieafspraken gemaakt: 14

15 A. De schakelfunctie van Bureau Jeugdzorg in het voorliggende veld (gemeenten en de Centra voor Jeugd en Gezin) B. Verbinding BJZ en zorgaanbieders C. Samenwerking provinciale jeugdzorg en AWBZ zorg(jeugd GGZ, licht verstandelijk gehandicaptenzorg) D. Samenwerking tussen zorgaanbieders E. Pleegzorg 3.4 Organisatie en inrichting van de jeugdzorg Wij willen dat jeugdzorg effectief is én doelmatig. De zorg moet doelmatig worden georganiseerd. We kiezen daarbij de volgende aandachtspunten voor de organisatie en inrichting van de jeugdzorg. Een goede regionale spreiding van zorg en goede samenwerking tussen BJZ en zorgaanbieders en andere ketenpartners zorgt voor effectieve en efficiënte zorg dichtbij de cliënt. Bureau Jeugdzorg ontwikkelt een regionale opzet en is met regionale kantoren dichtbij de jongeren die zorg nodig hebben. De regiokantoren bieden alle functies aan (indicatie stellen, jeugdbescherming, jeugdreclassering, AMK, deskundigheidsbevordering en advies voor lokale algemene jeugdinstellingen). BJZ zorgt zo voor goede aansluiting op de werkzaamheden van de ketenpartners in de regio. Nieuwe zorgaanbieders Het toelaten van nieuwe zorgaanbieders kan mogelijk bijdragen aan het bereiken van een optimale afstemming op de vraag. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek naar de mogelijkheden en effecten van het toelaten van nieuwe zorgaanbieders zullen wij een uitwerking geven in het ontwerp Beleidskader. Wij willen hierbij opties voorleggen aan PS, waarbij we risico s, voor- en nadelen aan zullen geven van een oplopende mate van toelating. Ten denken valt bijvoorbeeld aan: 1. Toewerken naar het subsidiëren van bepaalde ambulante hulprogramma s (aanbesteden). Ook mogelijkheden geven aan kleinere aanbieders, bijvoorbeeld aan particuliere bureaus. Hiervoor zouden we de drempel voor de toegang moeten verlagen. In het Uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2008 is namelijk bepaald dat het totale bedrijfsbudget voor jeugdzorg van een nieuwe aanbieder tenminste 8 miljoen moet bedragen. Men moet wel samenwerken in de keten. 2. De gehele ambulante hulp en andere hulpvormen aanbesteden (gezinshuizen, pleegzorg, daghulp). 3. De gehele jeugdzorg aanbesteden (vergelijkend prestatiemodel). Vraag: Kunt u ermee instemmen dat we opties voorzien van voor- en nadelen en risico s voor het toelaten van nieuwe zorgaanbieders (op deelterreinen) in de jeugdzorg in het ontwerp Beleidskader voorleggen aan PS? 3. 5 Investeren in beleidsinformatie Een goede afstemming tussen vraag en aanbod kan alleen tot stand komen als er goed zicht is op de zorgvraag. Er is in Noord-Holland en op landelijk niveau een stijgende behoefte aan beleidsinformatie. Het ontbreekt nu nog aan harde gegevens over de vraag. Er moet zicht 15

16 komen op de vraag en hiervoor moet een investering worden gedaan in onderzoek (nulmeting) en (trend)analyse. De provincie zal de komende vier jaar extra inzet plegen op het verbeteren van de kwaliteit van feitelijke gegevens en de verspreiding van die gegevens aan relevante ketenpartners. Beleidsinformatie kan als basis voor prestatieafspraken dienen. De provincie investeert samen met de jeugdzorginstellingen en Bureau Jeugdzorg in ICT projecten waardoor: De registratie van BJZ een boost krijgt. BJZ kan volledige beleidsinformatie gegevens leveren (Rapportages Beleidsinformatie Jeugdzorg). Er een jaarlijkse monitor beschikbaar komt. De huidige situatie, trends en prognoses in beeld worden gebracht. Zorgaanbieders en BJZ gegevens kunnen uitwisselen en informatie kunnen genereren (Datawarehouse). 3.6 Investeren in de jeugdhulpverlener Het beroep van jeugdhulpverlener is niet makkelijk. De jeugdzorg is vaak negatief in de publiciteit gekomen. De zaak Savanna heeft ook tot gevolg gehad dat het verloop van personeel toenam. Daarnaast nam de roep om professionalisering van het beroep toe. Wij vinden dat de professionaliteit in de jeugdzorg versterkt moet worden. Het Actieplan professionalisering jeugdzorg van minister Rouvoet is een goed vertrekpunt. We willen in Noord-Holland met brancheorganisaties en werkgeversorganisaties een impuls geven aan de kwaliteit en kwantiteit van jeugdzorgwerkers. Vraag: kunt u instemmen met de in paragraaf 3 genoemde kaders voor het Beleidskader jeugdzorg 2009 t/m 2012? Vraag: Wilt u punten aan deze kaders toevoegen? Welke? 4. Financieel kader - Uitgangspunt voor ons financiële beleid is dat het Rijk voldoende middelen voor de uitvoering van de provinciale jeugdzorg beschikbaar moet stellen. De doeluitkering moet toereikend zijn. De provincie zet autonome middelen in voor de aansluiting van jeugdzorg met het lokale jeugdbeleid (PBOJ, Verwijsindex risicojongeren), voor de realisatie van Transferium Jeugdzorg (gesloten jeugdzorg), en voor het jeugdbeleid (programmalijn Gezond opgroeien; o.a. investering in opvoedondersteuning) in het Programma Zorg&Welzijn. - Het kabinet streeft ernaar met ingang van 2009 een nieuw landelijk financieringsstelsel voor de jeugdzorg ingericht te hebben. De contouren van dit stelsel krijgen langzaam vorm. Nog onduidelijk is wat hiervan de financiële consequenties zullen zijn. Bij dit nieuw in te richten financiële stelsel voor de jeugdzorg (op basis van het Adviesrapport Kaiser) kiezen we voor eenvoud (transparantie, niet te gedetailleerd) en een financieringswijze met bekostigingseenheden die zorgaanbieders ruimte geeft zo goed en efficiënt mogelijk in te spelen op de geïndiceerde vraag. Kort overzicht van bedragen doeluitkering en autonome middelen. Doeluitkering jeugdzorg 16

17 De Provincie Noord-Holland heeft in haar Uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2008 uitgaven geraamd ter grootte van 80,5 miljoen. Het merendeel van deze uitgaven wordt gefinancierd uit de doeluitkering van het Rijk. De structurele doeluitkering 2008 bedraagt 77,9 miljoen. In 2008 wordt 2,2 miljoen gedekt uit incidentele middelen (voorziening doeluitkering jeugdzorg 3 ) en 0,4 miljoen uit autonome middelen 4. In 2008 stelt het rijk daarnaast 4,3 miljoen beschikbaar aan incidentele middelen om wachtlijsten aan te pakken. Besluitvorming over de inzet van deze middelen vindt dit voorjaar plaats. Autonome middelen Naast de doeluitkering zet de provincie ook eigen middelen in. Deze middelen zijn opgenomen in de begroting In 2008 gaat het om ca. 2 miljoen. We noemen de volgende bedragen: - huisvestingskosten bureau jeugdzorg bemoeizorg risicogezinnen samenhangend en vraaggericht jeugdbeleid uitvoering PBOJ-afspraken week voor de jeugdzorg EXINH-middelen Verder zijn er EXINH-middelen beschikbaar voor We noemen de volgende projecten: Transferium Jeugdzorg (provinciale bijdrage in totaal 9 miljoen), ondersteuning Centra voor Jeugd en Gezin door o.a. implementatie Risicoanalyse instrument (geraamd in totaal 5,3 miljoen), aansluiting gemeentelijk jeugdbeleid: stimulering opvoedingsondersteuning (geraamd per jaar ). Vraag: kunt u instemmen met de financiële uitgangspunten voor het Beleidskader jeugdzorg 2009 t/m 2012? 3 De ontwikkeling van de voorziening doeluitkering jeugdzorg wordt jaarlijks verantwoord in het Uitvoeringsprogramma jeugdzorg. 4 Dit is de onder het kopje autonome middelen opgenomen post huisvestingkosten Bureau jeugdzorg. 17