Actieplan Jeugdhulp. Evaluatie van de Jeugdwet op 30 januari In januari 2018 is de nieuwe Jeugdwet voor het eerst geëvalueerd.

Transcriptie

1 Actieplan Jeugdhulp Evaluatie van de Jeugdwet op 30 januari 2018 In januari 2018 is de nieuwe Jeugdwet voor het eerst geëvalueerd. Hieruit kwam naar voren dat: - Gezinnen met een laag inkomen of met een ouder vinden hun weg naar jeugdhulp nog niet goed. Er is nog steeds geen vermindering van gebruik van gespecialiseerde jeugdhulp bij deze categorie. - Het belang van het kind staat nog te vaak niet voorop. Te weinig gezinsgerichte opvang, te veel kinderen die thuis zitten zonder zorg of onderwijs. Veel problemen voor 18 wordende jongeren. - Professionals hebben nog te weinig ruimte om hun werk goed te doen. - Nog onvoldoende verbinding van gemeenten met andere domeinen zoals onderwijs, schuldhulpverlening of Wmo en bij 18-/18+ problemen. Hier wordt geldgebrek vooral als reden genoemd. - Geen toename in gebruik van pleegzorg en gezinsgerichte opvang. Wel een toename in gesloten jeugdzorg. Doel voor de Jeugdwet: Het gezamenlijke hoofddoel is de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering merkbaar en meetbaar steeds beter te maken voor kinderen, jongeren en gezinnen, zodat ze op tijd passende hulp ontvangen. Daarom gaan we kinderen, jongeren en gezinnen beter ondersteunen tijdens de levensloop van het kind (thuis, uitwonend, op school en bij 18 jaar) én gaan we investeren in het vakmanschap van jeugdprofessionals. Om dit te bereiken zetten we zes actielijnen uit: 1. Betere toegang tot jeugdhulp voor kinderen en gezinnen. 2. Meer kinderen zo thuis mogelijk laten opgroeien. 3. Alle kinderen de kans bieden zich te ontwikkelen. 4. Kwetsbare jongeren beter op weg helpen zelfstandig te worden. 5. Jeugdigen beter beschermen als hun ontwikkeling gevaar loopt. 6. Investeren in vakmanschap.

2 Aanpak: - Regionale samenwerking Gemeenten werken samen in 42 jeugdhulpregio s. Hierin werken gemeenten samen met lokale of regionale jeugdhulpaanbieders, professionals en cliëntenorganisaties en voeren hier regionaal de actielijnen uit. De bewindslieden VWS en Rechtsbescherming, de VNG, Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd en landelijke cliëntenorganisaties voeren dit programma in partnerschap uit en bespreken de voortgang regelmatig in bestuurlijk overleg en zoeken oplossingen voor knelpunten. - Ondersteunen van een lokale en regionale aanpak Een landelijke stuurgroep (Stuurgroep Zorg voor Jeugd) en een programmateam (Landelijk Programmateam Zorg voor de Jeugd) gaan het programma coördineren (voeg hier organogram p. 60 in). Ook is er het OZJ, het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd, deze ondersteunt en adviseert bij jeugdhulpvernieuwing, inkoop specialistische jeugdhulp, monitoren van de transformatieplannen en delen van goede voorbeelden van de regionale aanpak op verschillende vlakken. Een Geschillencommissie zal ook worden opgezet. Gemeenten of aanbieders kunnen hier terecht voor een onafhankelijk oordeel als samenwerking en stimulering niet genoeg zijn. - Aanpassen wettelijk kader Enkele aanpassingen zijn al gedaan na invoering van de nieuwe jeugdwet. Er komen er nog meer aan, onder andere over verlenging van pleegzorg naar 21 jaar, afschaffen van een specifieke separeerruimte, de verleningsbeslissing die schriftelijk moet, de overgang van cliënten van de ene zorginstelling naar de andere zorginstelling en toestemming van zestien- en zeventienjarigen bij uithuisplaatsing. - Zorgen dat de randvoorwaarden op orde zijn Een veel genoemd knelpunt is de (Europese) aanbesteding en het vele papierwerk dat hierbij komt kijken. VWS gaat dit samen met gemeenten aanpakken. Ook regels rondom privacy die hulp in de weg staan zullen worden aangepakt.

3 Actielijn 1 Betere toegang tot jeugdhulp voor kinderen en gezinnen 1. Meer bekendheid van het juiste loket en meer en betere cliëntondersteuning. 2. Meer eenheid en grotere effectiviteit van lokale teams: varianten toegang met basiscriteria, beschrijven van goede voorbeelden, draagvlak en regionaal toepassen van varianten/ criteria, onderzoek en monitoring naar verschillende varianten en de effectiviteit. 3. Voldoende specifiek en adequaat (bij- en nascholings) aanbod en regionale kennisdeling. 4. Onderzoek ketenbreed leren van complexe casuïstiek met weinig voorkomende en zeer specialistische jeugdhulp. Verkennen van de inrichting van een overkoepelende academische werkplaats transformatie jeugd: samenwerking lokale teams en specialistische jeugdhulp door ZonMw. 5. Leren van elkaar en kennisdelen door het verspreiden van best-practices (goede voorbeelden van jeugdzorg), bundelen van kennis en organiseren van regionale en landelijke bijeenkomsten/leertafels. 6. Functies van de kindertelefoon, het luisterend oor (Sensoor) en vertrouwenswerk jeugd (AKJ) blijven beschikbaar voor heel Nederland. VWS gaat dit financieren. 7. Inzet van mentoren voor kinderen en jongeren. Bijv. een JIM (Jouw Ingebrachte Mentor) of een maatje. Actielijn 2 Meer kinderen zo thuis mogelijk laten opgroeien - Lokaal en regionaal moet de jeugdhulp zich beter ontwikkelen in preventie van onveiligheid thuis. En best werkende vaardigheden ontwikkelen. - Opvang in pleeggezinnen ondersteunen door Actieplan Pleegzorg. - Overplaatsingen zo veel mogelijk beperken door regionale expertteams, pilots om werkwijzen te ontwikkelen die overplaatsingen minimaliseren, bewustwording bij aanbieders. - Minder gesloten plaatsingen. - Stoppen met separeren. Door registratie, wettelijke grondslag en training van medewerkers. Actielijn 3 Alle kinderen de kans bieden zich optimaal te ontwikkelen - Opbouw van flexibele onderwijs-zorgarrangementen. - Ondersteunen van ouders en kinderen/jongeren met cliëntenondersteuning en deskundige onderwijszorgconsulenten. Combinatie van zorg en onderwijs eenduidiger en eenvoudiger regelen.

4 Actielijn 4 Kwetsbare jongeren beter op weg helpen zelfstandig te worden (18-/18+ problematiek) 1. Pleegzorg standaard verlengen tot 21 jaar. 2. Kwetsbare jongeren standaard begeleiden in de overgang naar volwassenheid. Dmv een toekomstplan, de hulpverlener blijft in het leven van de jongere als deze geen goed eigen netwerk heeft, taken van verschillende hulpverleners moeten duidelijk zijn en ook wie regierol heeft. 3. Versoepelen van de overgangen in zorg. Dus aansluiting tussen hulp door de Jeugdwet en Zvw/Wlz/Wmo. Geen wisseling van hulpverleners meer alleen omdat je 18 wordt. 4. Verlengde jeugdhulp en leeftijdsgrens Jeugdwet. Actielijn 5 1. Inkorten van de Jeugdbeschermingsketen. Betere samenwerking, minder overlap en gedeelde afwegingscriteria (dezelfde regels/maatstaven worden gebruikt om te beslissen over een cliënt) verhogen de snelheid in de keten. 2. Samen met lokale teams situaties die onveilig zijn voor kinderen eerder en effectiever te lijf gaan. Wanneer jeugdhulp nodig is, komt deze snel beschikbaar. 3. Ouders, jongeren en kinderen kennen hun rechtspositie op het snijvlak van vrijwillige en gedwongen jeugdhulp. 4. Ouders en kinderen betrekken bij alle beslissingen. Met het Actieplan Waarheidsvinding zorgen we voor goed onderbouwde besluiten. 5. Gemeenten en justitie-organisaties werken samen om jeugdhulp ook in gedwongen kader tijdig in te zetten. 6. Er is altijd een jeugdbeschermer of jeugdreclasseerder beschikbaar wanneer de rechter een maatregel oplegt. Actielijn 6 Investeren in vakmanschap 1. Professionals ondersteunen in hun vakmanschap door: a. Het opstellen en uitvoeren van een nieuw actieplan Vakmanschap Jeugdprofessionals. b. Het zorgen voor een blijvend passend en goed op de praktijk aansluitend curriculum (onderwijsprogramma) voor de huidige en nieuwe jeugdprofessionals. 2. Snoeien in de regels en bureaucratie (hoeveel papierwerk je in moet vullen) voor professionals door de uitvoering van het programma Aanpak Regeldruk. 3. Een gezonde arbeidsmarkt door het vaststellen van knelpunten, ontwikkelen van toekomstscenario s.

5 Organisatie Er moet vooral inspanning plaatsvinden in de regio s. Daar zijn en 42 van. Maar er komt wel een Landelijke Stuurgroep Zorg voor de Jeugd. Daaronder Landelijk Programmateam Zorg voor de Jeugd. Die coördineert het programma. Bestaat uit medewerkers vanuit VNG, branches, cliënten en het Rijk. Bij de uitvoering van de actielijnen worden relevante partijen betrokken en al bestaande overlegstructuren gebruikt. Er is ook nog een Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd heeft verschillende taken: - Ondersteunen in lerend ontwikkelen - Regio s ondersteunen bij het uitvoeren van de regiodeals - Gemeenten ondersteunen en adviseren bij de transformatie en inkoop van specialistische jeugdhulp. - Verbinden van regionale plannen. - Voorbeelden die bewezen werken ontsluiten. - Gemeenten adviseren rond bovenregionale afstemming - Bemiddelen tussen gemeenten en aanbieders die er onderling niet uitkomen - Monitoren en signaleren. In het geval van geschillen tussen de gemeenten en aanbieders kan men terecht bij de OZJ of stuurgroep voor een eerste gesprek. De gemeenten en aanbieders moeten zelf een geschillencommissie opzetten. Hoe dit gaat worden moet nog beslist worden. Het programmateam en de stuurgroep starten in juni Het OZJ zal 1 januari 2019 klaar zijn.