Statenvoorstel nr. PS/2005/1211

Transcriptie

1 Statenvoorstel nr. PS/2005/1211 Noodplan Autistisch Spectrum Stoornis (ASS) Jaargang Datum Ons kenmerk Inlichtingen bij november 2005 ZC/2005/4000 de heer H. Rijkhoek, telefoon Aan Provinciale Staten Onderwerp Noodplan Autistisch Spectrum Stoornis (ASS). Bijlagen I. Ontwerpbesluit nr. PS/2005/1211 (bijgevoegd) 1 Samenvatting De provincie is verantwoordelijk voor het bieden van jeugdzorg aan Overijsselse cliënten, aanvullend op de preventieve inzet van gemeenten. Blijkens claims recht op jeugdzorg is sprake van een noodsituatie voor cliënten met een ernstige gedragsstoornis, te weten een Autistisch Spectrum Stoornis (ASS). Dit betreft een groep van ongeveer 30 cliënten, waarvoor wachttijden gelden van 2 tot 3 jaar met daardoor ernstige escalatierisico s voor zichzelf, ouders/opvoeders en anderen. Oplossingen zijn bij ongewijzigd beleid op korte termijn niet voorhanden. Met een Noodplan ASS kan zo snel mogelijk voorzien worden in hulp. Het Noodplan ASS is zowel gericht op kortetermijnoplossingen als op langetermijnoplossingen, met medeverantwoordelijke partners (AWBZ en VWS). De geschatte kosten bedragen 2 miljoen. 2 Inleiding en probleemstelling De Wet op de Jeugdzorg (in werking per ) introduceert een recht op jeugdzorg. De provincie is verantwoordelijk voor het bieden van deze jeugdzorg aan Overijsselse cliënten. Het betreft de jeugdzorg die aanvullend nodig is op de preventieve inzet van gemeenten. In de afgelopen tijd zijn wij door enkele cliënten aangesproken op dit recht op jeugdzorg. Deze claims hebben alle betrekking op een groep van cliënten in de jeugdzorg met een ernstige gedragsstoornis te weten een Autistisch Spectrum Stoornis (ASS). De behandeling vereist een zeer gestructureerde leefomgeving en aanpak. Uit nadere informatie van Bureau Jeugdzorg Overijssel blijkt dat de wachtlijst van deze groep ongeveer 30 cliënten telt, waarbij zich wachttijden voordoen van 2 tot 3 jaar. Bureau Jeugdzorg Overijssel geeft aan dat deze wachttijd aanzienlijke risico s met zich brengt en ouders/opvoeders zeer zwaar belast. Risico s zijn o.a. geweldsuitbarstingen van het kind tegen ouders/opvoeders en andere kinderen, maar ook tegen zichzelf en zelfs suïcide. De claims zijn voor ons aanleiding geweest te bezien of op korte termijn voor deze groep een oplossing voorhanden is. Het huidige provinciale wachtlijstbestrijdingsbeleid is gericht op langetermijneffecten en biedt voor een dergelijke probleemgroep op korte termijn geen oplossing.

2 Wij stellen u voor om vanuit de eigen provinciale verantwoordelijkheid zo snel mogelijk en daadkrachtig actie te ondernemen door op korte termijn een Noodplan ASS te starten voor een periode van 2 jaar. Wij lichten dit Noodplan ASS onder 2.1 toe. Daarbij tekenen wij aan dat wij als provincie weliswaar verantwoordelijk zijn voor het bieden van jeugdzorg aanvullend op de preventieve inzet van gemeenten, maar wij het Rijk verantwoordelijk achten voor het leveren van voldoende middelen daartoe. Landelijk is tussen IPO en Rijk afgesproken dat uitgangspunt is dat de wet uitsluitend op basis van rijksmiddelen wordt uitgevoerd. Gezien de relatief lange wachttijden bij deze ASS-wachtenden en de stapeling van risico s voor kind, ouders/opvoeders en maatschappij vinden wij het gerechtvaardigd met eigen middelen een oplossing te vinden. Deze twee factoren en de acute risico s zoals die zich voordoen in deze groep zien wie als noodsituatie waarin wij, met onze verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg, niet kunnen wachten tot het Rijk voldoende middelen ter beschikking stelt. Wij zien de voorgestelde provinciale autonome inzet dan ook als een signaal naar het Rijk en zullen daarover met het Rijk in gesprek gaan. Ook maakt Overijssel in het licht van de evaluatie van de Wet op de Jeugdzorg (medio 2006 in de Tweede Kamer) met deze inzet duidelijk dat de provincie wel degelijk haar verantwoordelijkheid neemt. Het Noodplan ASS is een aanscherping van het huidige wachtlijstbeleid. Het Noodplan ASS borduurt voort op het Actiefondsproject Weg met de wachtlijsten 2004/2005. Doelstelling was de wachtlijsten 24-uurszorg terug te dringen door hulp thuis aan te bieden als alternatief voor 24-uursopname. Dit project zal eind 2005 zijn afgerond. Het project heeft verschillende positieve effecten gehad, waarover begin 2006 zal worden gerapporteerd. Echter duidelijk is geworden dat voor de ASSdoelgroep ambulante hulp geen alternatief is. Het noodplan is een volgende fase in de bestrijding van de 24-uurswachtlijsten, specifiek gericht op deze ASS-groep. 2.1 Noodplan ASS Wij stellen u voor om in te stemmen met de uitvoering van het Noodplan ASS dat voorziet in een tijdelijke tweejarige extra impuls. Deze impuls is enerzijds voor het op de kortst mogelijk termijn realiseren van een extra leefgroep voor een aantal ASS-cliënten bij wie sprake is van een aanzienlijk gedragsrisico. Anderzijds betreft de impuls een aantal flankerende maatregelen in de periode 2006 en 2007 waarmee structurele oplossingen, samen met medeverantwoordelijke externe partners, versneld kan worden. 1. Kortetermijnmaatregelen a. Extra leefgroep en kamertraining Trias Jeugdhulp start zo snel als mogelijk, doch uiterlijk met ingang van 1 januari 2006 een nieuwe leefgroep voor 8 ASS-cliënten en een vorm van kamertraining voor 4 ASS-cliënten. De totale kosten van leefgroep en kamertraining bedragen ,-- voor 1 jaar, 1 miljoen voor 2 jaar. b. Maatwerk tijdens wachten In de praktijk blijkt dat voor deze groep maatwerkhulp tijdens het wachten de acute risico s tijdelijk kan beperken. Deze situatie doet zich inmiddels acuut voor. Hiervoor is een flexibel, direct inzetbaar budget nodig. Wij ramen de kosten op ,-- tot eind Flankerende maatregelen a. Risicotaxatie In de huidige situatie komen kinderen ongeacht hun situatie onderaan de wachtlijst. De risicosituatie van het kind en de aan- of afwezigheid van hulpbronnen in de thuissituatie kunnen voorrang rechtvaardigen zowel wat betreft opname als wat betreft hulp tijdens het wachten. b. Uitbreiding van capaciteit door vergroting van de groepsgrootte De groepen bij Trias bestaan uit 8 kinderen. Ongetwijfeld liggen velerlei o.a. therapeutische redenen hieraan ten grondslag. Niettemin is onder de omstandigheid van wachttijden van 2 tot 3 jaar een heroverweging van de gehanteerde normgroepsgrootte gerechtvaardigd. Hiervoor willen wij in gesprek gaan met onze instellingen. Met vergroting van de groepsgrootte zijn (relatief geringe) extra kosten gemoeid. 2 Statenvoorstel nr. PS/2005/1211

3 c. Effectiviteitsacties voor snellere door- en uitstroom Uit onderzoek door BJzO blijkt dat in de huidige leefgroepen ASS-kinderen zijn opgenomen die eigenlijk niet meer thuishoren in deze intensieve (en dure) vorm van hulp. Het systeem blijkt verstopt omdat de mogelijkheden voor door- en uitstroom onvoldoende voorhanden zijn c.q. ook daarvoor wachttijden zijn. Dit betreft onder andere door- en uitstroom naar long-stay-voorzieningen, gezinshuizen, Medisch Kinderhuis, voorzieningen in de Zorg voor Licht Verstandelijk Gehandicapte jongeren en de Geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen, beschermd wonen en maatwerkhulp in de thuissituatie door combinaties met bijvoorbeeld deeltijdbehandeling en/of ambulante hulp. Meestal betreft dit goedkopere vormen van zorg. Hiermee zijn tijdelijk extra kosten gemoeid. d. Uitbreiding capaciteit in intersectorale samenwerking De ASS-problematiek is multidisciplinair. ASS-kinderen kennen doorgaans een hulpverleningsgeschiedenis door diverse sectoren heen (met name zorg voor Licht Verstandelijk Gehandicapte jongeren, Geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen, jeugdhulpverlening en soms ook Justitiële Jeugdinrichtingen). De scheidingslijnen tussen de verantwoordelijkheid voor deze groep kinderen zijn niet altijd helder. De betrokken sectoren hebben gesignaleerd dat afspraken nodig zijn tussen de sectoren om te voorkomen dat cliënten tussen wal en schip vallen. Inmiddels zijn vanuit provinciale regie afspraken in de maak voor bijvoorbeeld intersectorale verbetering van signalering, verwijzing en samenhang in het hulpverleningsplan. De sectoren zien de te beperkte capaciteit, lange wachttijden en het bieden van samenhangende hulp als een gezamenlijk probleem. Er is in ieder geval één intersectoraal initiatief richting het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor capaciteitsuitbreiding met structureel perspectief. Wij willen meer intersectorale initiatieven stimuleren. Wij zien kansen om dit proces te versnellen met cofinancierings- en versnellingsgeld met als doel de intersectorale capaciteit met extra rijksfinanciering structureel te verhogen. Wij ramen de kosten van deze flankerende maatregelen op 0,8 miljoen. 3 Overwogen oplossingsrichtingen en alternatieven Het Rijk heeft landelijk extra middelen aangekondigd voor het subsidiëren van de toename van het aantal uithuisplaatsingen als gevolg van dood van Savannah en de strafrechtelijke vervolging van de betreffende gezinsvoogd. De middelen zijn echter geoormerkt voor pleegzorg. Een beschikking over de omvang van de middelen voor Overijssel en de oormerking daarvan is van VWS in november/ december a.s. te verwachten. 4 Voorstel Wij stellen aan Provinciale Staten voor om vanuit de provinciale verantwoordelijkheid voor uitvoering van de Wet op de Jeugdzorg en aanvullend op de preventieve inzet van gemeenten zo snel mogelijk een Noodplan ASS te starten dat voorziet in hulp aan kinderen die blijkens binnenkomende claims recht op jeugdzorg zeer lange wachttijden kennen met daardoor ernstige escalatierisico s voor zichzelf en anderen. Het Noodplan ASS is zowel gericht op kortetermijnoplossingen als op langetermijnoplossingen, met medeverantwoordelijke partners (AWBZ-partners en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). De geschatte kosten bedragen 2 miljoen en worden gedekt uit de Algemene middelen. Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, G.J. Jansen secretaris, H.A. Timmerman Statenvoorstel nr. PS/2005/1211 3

4 4 Statenvoorstel nr. PS/2005/1211

5 Bijlage I Ontwerpbesluit nr. PS/2005/1211 Provinciale Staten van Overijssel, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten d.d. 8 november 2005, kenmerk ZC/2005/4000; besluiten: 1. 2 miljoen beschikbaar te stellen uit de Algemene middelen voor het Noodplan ASS, uit te voeren vanaf heden tot eind 2007; 2. de wijziging van de Programmabegroting voor de dekking van de benodigde middelen in 2005, 2006 en 2007 van respectievelijk 0,5, 1,0 en 0,5 miljoen, te verwerken in de 16 e wijziging van de Programmabegroting 2005, die op 7 december 2005 aan u wordt voorgelegd. Zwolle, Provinciale Staten voornoemd, voorzitter, griffier, Statenvoorstel nr. PS/2005/1211 5