Slinkend vertrouwen in de jeugdzorg: opbouw betoog. jeugdzorg onder vuur: veiligheidsdenken en controle bemoeizorg overheid? Wat moet anders of beter?

Transcriptie

1 Slinkend vertrouwen EVRM, IVRK in en de familierecht jeugdzorg een juridische blik vanuit Bureau Jeugdzorg - Utrecht, 3 november VU Podium 2006 Mariëlle R. Bruning 11 oktober 2007, Universiteit Leiden Mariëlle R. Bruning Slinkend vertrouwen in de jeugdzorg: opbouw betoog jeugdzorg onder vuur: Incidenten, wachtlijsten, toename cliënten jeugdzorg veiligheidsdenken en controle bemoeizorg overheid? Wat moet anders of beter? 1

2 UN Violence against Children Study 2006 Pinheiro: No violence against children is justifiable; all violence against children is preventable UN Violence against Children Study % van de kinderen is slachtoffer van huiselijk geweld, waarvan een derde of meer slachtoffer is van ernstig fysiek geweld; 150 miljoen meisjes en 73 miljoen jongens jonger dan 18 jaar waren in 2002 slachtoffer van seksueel geweld; miljoen kinderen wereldwijd zijn jaarlijks getuige van huiselijk geweld. 2

3 Jeugdzorg onder vuur: nationale incidenten Roermond (2002) 6 kinderen omgekomen: onvoldoende samenwerking hulpverleners Tolbert (2005) 2 kinderen omgekomen: na melding bij AMK doorgeleiding vrijwillige hulpverlening BJZ, onvoldoende gegevensuitwisseling en communicatie Savanna (2004) Apeldoorn (2006) Maasmeisje Gessica (2006) Jeugdzorg onder vuur: hardnekkige wachtlijsten Wachtlijsten: bij AMK, toegang en jeugdbescherming van BJZ, RvdK, zorgaanbieder; telkens incidentele gelden vanuit politiek; Wachtlijsten vs. doorlooptijden; toename aantal cliënten (vb. OTS): grotere alertheid voor bedreigingen kind, Savannaeffect? 3

4 Jeugdzorg onder vuur: knelpunten bij jeugdbescherming Contacttijd jeugdbeschermers: 1 uur per 4-6 weken per jeugdige; Wachtlijsten in de jeugdzorg; Te weinig samenwerking en uitwisseling; Te weinig informatie over veiligheid kind (beroepsgeheim, geen meldplicht maar meldrecht, interpretatie privacyregels); Kinderen eerst of ouders eerst? Reactie (1): veiligheid voorop! (van kind en samenleving) Sneller ingrijpen ( lichte OTS, verplichte opvoedingsondersteuning, ouders van korten op kinderbijslag bij ontspoorde kinderen, herziening kinderbeschermingsmaatregelen); Monitoren van alle jeugd: EKD, Verwijsindex, risicotaxatie, vastleggen gegevens hangjongeren 4

5 Reactie (2): controle! (I) Controle op wachtlijsten vanuit politiek Controle en aansturing op jeugdzorg door provincie (NB: 2 BJZ-directies weg) Controle van Inspectie Jeugdzorg (e.a.) n.a.v. calamiteiten: Reactie (2): controle! (II) Inspectierapport Savanna : OTS te weinig op veiligheid kind gericht, gezinsvoogd heeft zich te veel laten leiden door perspectief van moeder, is intern onvoldoende gecontroleerd en aangestuurd, onvoldoende samenwerking en gegevensuitwisseling hulpverleners. 5

6 Controle door Onderzoeksraad Controle door OM: vervolging gezinsvoogd Jeugdbeschermers protesteren, december

7 Huidige cultuur jeugdzorg Lamgeslagen jeugdzorg: Hoog ziekteverzuim; Sterke wisseling personeel; Savanna-effect? Beroep op bureaucratie; (te) veel vernieuwingsprojecten; Radicale verbetervoorstellen. Wat moet anders? Veiligheid voorop bij aangetoonde problematiek kind (NB: niet bij alle kinderen!) aandacht voor risico s en ( on)veiligheid kind, bereidheid tot melden (meldplicht?) Zorgvuldige controle met oog voor gevolgen: controleer niet over, maar met de jeugdzorg! 7

8 Wat moet anders? vervolg Samen kwaliteitsverbeteringen doorvoeren interne audits, monitoring beleid, kwaliteitssysteem ontwikkelen en ondersteunen (HKZ) Jeugdzorg moet meer van zich laten horen! transparantie en professionaliteit Tenslotte Kinderen in nood hebben recht op bescherming en recht om op te groeien met hun ouders; dit verplicht tot samenwerking ter verwezenlijking van deze rechten! 8