Sessie 9. Publiek sportbeleid en participatiesport. em. prof. Stefan Kesenne, UA en KU LEUVEN

Transcriptie

1 Sessie 9 Publiek sportbeleid en participatiesport em. prof. Stefan Kesenne, UA en KU LEUVEN

2 Publiek sportbeleid en participatiesport Spanning tussen doelstellingen en instrumenten (Economische) verantwoording van overheidsinterventie Hoe interveniëren en wat subsidiëren? effectiviteit en efficiëntie Beleidsconclusies

3 Algemene doelstelling Regelmatige participatie van de bevolking aan gezonde sportbeoefening. Instrumenten Financieren van de bouw van sportaccommodaties (investeringen) Subsidiëren van de uitbatingskosten van sportaccommodaties Subsidiëren van sportfederaties en/of -clubs Subsidiëren van de kadervorming Sportpromotie

4 Verantwoording van het publiek sportbeleid Kan de sportsector niet worden overgelaten aan de markt, zoals dat geldt voor de (meeste) andere economische sectoren? Waarom moet de overheid interveniëren in de sportsector? Sport is een publiek goed, een quasi-publiek goed, of een merit good Sportbeoefening levert positieve externe effecten De sector van de recreatieve sport is een decreasing cost industry

5 Winstmaximalisatie Winst is gelijk aan de opbrengsten minus kosten W(p) = O(p) K(p) De winst is maximaal waar de marginale opbrengsten gelijk zijn aan de marginale kosten. MO = MK of O K p = p winst W O K O K = 0 => = 0 => = p p p p p P* p

6 Numeriek voorbeeld gemiddelde- en marginale kosten Vaste kost Marginale Kost (MK) q Tot. Kost Gemiddelde Kost (GK) , , ,1

7 Numeriek voorbeeld gemiddelde- en marginale kosten Vraagvergelijking: q = 10-0,5 p of p = 20 2 q

8 Decreasing-cost industry P Gemid. Kost MC-pricing is welvaartsoptimaal, MO A that is: P = MC P1 Vraagcurve = Gemid. Opbrengst B P2 P3 C Marg. Kost Q1 Q2 Q3 Q

9 Subsidiëring van de bouw en uitbating van publieke sportaccommodaties Eén van de pijlers van het Vlaamse sportbeleid Is dit een efficiënte aanpak? Voornaamste effecten : 1. Verhoging van het aanbod van sportfaciliteiten ( = aanbodeffect) Is er sprake van rantsoenering? 2. Verlaging van de prijs voor het gebruik ervan ( = prijseffect) Hoe gevoelig is de sportparticipant voor die prijs?

10 Prijselasticiteit Maatstaf om de prijsgevoeligheid van de consument te meten. Verhouding tussen de procentuele verandering van de vraag en de procentuele verandering van de prijs: Vb. Stel dat de prijs stijgt van 10 naar 12 euro en aantal bezoekers daalt van 500 naar 450, wat is dan de prijselasticiteit? e da/ A = dp / p e da/ A 10% = = = 0,5 < 1 dp / p 20% R = pa= 10x500 = R = pa= 12x450 =

11 Twee empirische studies in Vlaanderen 1. Schatting van een vraagmodel (AID-model) met data over gezinsbestedingen aan sport in 1981 (Min. De Bakker en Poma). (Applied Economics 19, 1987) 2. Schatting van lineair vraagmodel met data over gemeentelijk clublidmaatschap (1990) (Tijdschrift voor Sportbeheer 111, 1992)

12 Structuur van de Vlaamse gezinsbestedingen aan sport Clublidmaatschap, toegang sportcentra, sportkledij, sportschoenen, sportuitrusting, medische diensten, transport, drankconsumptie etc. en tijd (time is money) Wat bleek: het gesubsidieerde deel, nl. clublidmaatschap en toegang tot sportcentra: bedraagt gemiddeld slechts 34 % van de totale financiële uitgaven. Indien tijdskost meegerekend: slechts 15 % (schaduwprijs van de tijd)

13 Tijdsallocatiemodel (G. Becker) Max u *( a) waarbij a = a( q, t ) ==> u( q, t ) p q = w t + y inkomensrestrictie a c a t + t = T tijdsrestrictie Na substitutie van de tijdsrestrictie in de inkomensrestrictie : pq= w( T t ) + y c c p q + w t = wt + y = m ( = full income, en w = schaduwprijs van de tijd ) c ==> q = q( w, m, p) dq = q dm + q dw + q dp dm = T dw + dy dq = q ( dy + T dw) + q dw + q dp m w p dq = q ( dy + Tdw) + q dw m w m w p c

14 Inkomens-, prijs- en aanbodelasticiteiten

15 Bemerkingen Sommige sporten, zoals zwemmen, blijken wel prijsgevoelig, d.i. omdat voor zwemmen het gesubsidieerd deel van de uitgaven (inkomgeld en clublidmaatschap) relatief hoog is. Zwemsport vraagt weinig uitrusting en verplaatsingskosten omdat Vlaanderen relatief goed voorzien is of was van (gemeentelijke) zwembaden.

16 Opsplitsing van het effect van de prijs van de tijd Substitutie in consumptie: van tijdsintensieve naar een minder tijdsintensieve sport Substitutie in productie: wijziging van de verhouding tussen tijdsinput en financiële uitgaven bij dezelfde sport minder tijd + meer geld bij stijging van prijs van de tijd CES-productiefunctie: geschatte substitutie-elasticiteit in geheel van de vrijetijdsuitgaven: 1.73 S. Kesenne, (1983), European Economic Review 23

17 Clublidmaatschap Verklaring van het aantal sportclubleden per capita in Vlaamse gemeenten: (enkel georganiseerde sport; o.b.v. een enquête bij 30 Vlaamse gemeenten) Provinciale sportpromotie acties Kwaliteit van het gemeentelijk sportbeleid Gemiddeld inkomen in de gemeente Beschikbare sportaccommodatie per capita Gemiddelde tarieven voor toegang tot of huur van Gemiddelde scholingsgraad % van bevolking onder 20 jaar

18 Gemeentelijk clublidmaatschap Te verklaren variabele: aantal clubleden per capita Provinciale acties Gemeentelijke promotie 4.99 Aanbod sportfaciliteiten Tarieven 2.76 Gemiddeld Inkomen Gemiddelde scholingsgr % bevolk < 20 jaar Constante term R 2 = 0.66 n = 60 niet significant (S. Kesenne, Tijdschrift voor Sportbeheer 111, 1992)

19 Bemerking Gezinnen met een bescheiden inkomen zijn prijsgevoeliger dan gezinnen met een hoog inkomen. Is meer selectiviteit nodig? Via selectieve consumentensubsidies i.p.v. algemene producentensubsidies?

20 Selectieve consumentensubsidies P Lage inkomens P Hoge inkomens P1 P1 P2 P2 L1 L2 H1 H2

21 Producentensubsidies P Lage inkomens P Hoge inkomens P1 P2 L1 L2 Q H1 H2 Q

22 Selectieve consumentensubsidies P Lage inkomens P Hoge inkomens P1 P2 L1 L2 H1

23 Meer Decentralisatie en Responsabilisering via subsidiëren van sportclubs eerder dan sportfederaties?

24 Subsidiëren van sportclubs of van sportfederaties? Huidige geldstromen in Vlaanderen Vlaamse overheid Sportclubs Sportaccommodaties Sportparticipanten Lokale overheden Sportfederaties

25 Alternatieve geldstromen bottom-up eerder dan top-down Vlaamse overheid Sportclubs Sportaccommodaties Sportparticipanten Lokale overheden Sportfederaties

26 Enkele beleidsconclusies Financiering van oordeelkundige gespreide nieuwe sportaccommodaties, eerder dan het subsidiëren van de uitbatingskosten van de bestaande accommodaties. Sportvouchers of sportpasjes (selectieve consumentensubsidies) zijn efficiënter dan de bestaande producentensubsidies. Meer decentralisatie en responsabilisering van het publiek sportbeleid. Sportclubs subsidiëren eerder dan sportfederaties.

27 DANK U!