7,5. Samenvatting door R woorden 24 juni keer beoordeeld. Hoofdstuk 1. De kledingmarkt. Omzet = prijs x afzet

Transcriptie

1 Samenvatting door R woorden 24 juni ,5 1 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1. De kledingmarkt Omzet = prijs x afzet Omzetindex = (prijsindex x afzetindex) : 100 Afzet = verkochte hoeveelheid Volume = verkochte OF geproduceerde hoeveelheid Hoofdstuk 2. Opzoek naar een spijkerbroek Ceeris paribus = alles wat constant wordt gesteld en dus niet veranderd wanneer de productie stijgt of daalt. Dingen die bijv. gelijk blijven wanneer de prijs stijgt zijn: de prijs van andere goederen of het inkomen. Normaal goed = bijv. wanneer het inkomen stijgt, kan er meer gekocht worden en wordt er dus ook meer gekocht. Inferieur goed = bijv. wanneer het inkomen stijgt wordt bij dezelfde prijs minder gevraagd, bijv. producten die niet meer nodig zijn wanneer het inkomen hoger is (bepaalde huismerken ofzo) Substitueerbaar goed = bijv. de prijs van bijvoorbeeld Coca Cola stijgt à de vraag naar Pepsi zal dan automatisch stijgen Complementair goed = bijv. prijs van het ene goed stijgt, dus de vraag neemt af, dit gebeurt dan automatisch ook met het andere goed, bijvoorbeeld een auto en benzine Prijselasticiteit van de vraag (Ev) = hoeveel procent verandert Qv als P met bijv. 1 procent stijgt Ev = (procentuele verandering Qv): (procentuele verandering P) OF Ev = (verandering Qv) : (verandering P) x (P : Qv) Wanneer Ev: Ligt tussen -1 en 0 à inelastisch (primaire goederen) Kleiner dan -1 à elastisch (luxe goederen) Is 0 à volkomen inelastisch (super noodzakelijke goederen) Is -1 à procentuele verandering Qv is gelijk aan procentuele verandering P Kruislingse prijselasticiteit (Ek) = hoeveel procent verandert Qv (van bijv. kersen) als de P (van bijv. druiven) met 1 Pagina 1 van 7

2 procent verandert (invloed van een ander goed) Ek = (procentuele verandering Qv kersen) : (procentuele verandering P druiven) OF Ek = (verandering Qv kersen) : (verandering P druiven) x (P druiven : Qv kersen) Wanneer Ek: Groter is dan 0 à substitueerbare goederen (prijs druiven duurder, minder druiven kopen, meer kersen kopen. Nu kun je denken aan Coca Cola en Pepsi) Kleiner is dan 0 à complementaire goederen (prijs van B wordt duurder, minder B kopen, dus automatisch minder A nodig. Denk aan auto en benzine of shag en vloeitjes) Inkomenselasticiteit (Ey) = hoeveel procent verandert Qv (van bijv. mobiele telefoons) als het inkomen van de consument met bijv. 1 procent verandert Ey = (procentuele verandering vraag naar mobiele telefoons) : (procentuele verandering inkomen) OF Ey = (verandering Qv) : (verandering inkomen (Y)) x (Y : Qv) Wanneer Ey: Kleiner is dan 0 à inferieure goederen (denk aan primaire goederen zoals gehakt en aardappelen) Groter is dan 0 à normale goederen Tussen de 0 en 1 ligt à vraag is inelastisch (bij normale primaire goederen) Groter dan 1 is à vraag is elastisch (bij luxe goederen) Bij een normaal goed Qv stijgt wanneer Y stijgt Bij een inferieur goed Qv daalt wanneer Y stijgt Wet van Engel = als het inkomen stijgt, dan stijgen de uitgaven aan voedsel, maar daalt het percentage van het inkomen wat aan voedsel wordt uigegeven. Hoofdstuk 3. Spijkerbroeken te koop Kosten TK GVK GCK GTK MK Totale Kosten Gemiddelde variabele kosten Gemiddelde constante kosten Gemiddelde totale kosten (kostprijs) Marginale kosten TK = TVK + TCK (Totale variabele kosten + totale constante kosten) GVK = TVK : q (Totale variabele kosten : hoeveelheid) GCK = TCK : q (Totale constante kosten : hoeveelheid) GTK = TK : q (Totale kosten : hoeveelheid) MK = rtvk : rq (Verandering totale variabele kosten : verandering hoeveelh.) of MK = rtk : rq (Verandering totale kosten : verandering hoeveelheid) of Afgeleide van TK of van TVK Pagina 2 van 7

3 Opbrengst TO GO MO Totale Opbrengst (= omzet) Gemiddelde Opbrengst (verkoopprijs per product) Marginale opbrengst (extra opbrengst als één extra product verkocht wordt) TO = P x X (Prijs x afzet) of TO = P x Q (Prijs x hoeveelheid) GO = P (Gemiddelde opbrengst is de prijs) MO = rto : rx (Verandering totale opbrengst : verandering afzet) of MO = afgeleide van TO-functie Winst TW GW MW TW = TO TK Totale Winst (Totale opbrengst totale kosten) GW = TW : X Gemiddelde winst (Totale winst : afzet) Winst per product of GW = GO GTK Winstmarge (Verkoopprijs per product kostprijs) MW = rtw : rx (Verandering totale winst : verandering afzet) Marginale winst (extra winst als of MW = afgeleide TW-functie één extra product verkocht wordt) of MW = MO MK (Marginale opbrengt marginale kosten) Aanbodelasticiteit (Ea) = hoe sterk de aangeboden hoeveelheid verandert als de prijs verandert (is altijd positief) Ea = procentuele verandering Qa : procentuele verandering P Hoofdstuk 4. De productie van een spijkerbroek Proportionele variabele kosten Als Q stijgt, stijgen de Totale Variabele Kosten (TVK) met hetzelfde bedrag mee. Bijv. TVK = 8Q -TVK stijgt steeds met 8 -GVK en MK blijven dan gelijk Progressief variabele kosten Als Q stijgt, stijgen de Totale Variabele Kosten (TVK), steeds sneller. Bijv. TVK = 8Q² Pagina 3 van 7

4 -TVK stijgt steeds sneller -GVK en MK stijgen ook als de productie stijgt Degressief variabele kosten Als Q stijgt, stijgen de Totale Variabele Kosten (TVK), steeds minder. Bijv. TVK = -2Q² + 60Q à (q ligt tussen de 0 en de 8) -TVK stijgt steeds minder -GVK en MK dalen als de productie stijgt Degressief en progressief variabele kosten Als Q stijgt, stijgen de Totale Variabele Kosten (TVK), eerst minder en daarna steeds sneller. Bijv. TVK = 1/12Q³-Q²+5Q -TVK stijgt steeds minder en daarna steeds meer -GVK en MK dalen eerst en stijgen daarna als de productie verder toeneemt -MK gaat door het minimum van GVK Maximale winst houdt in: MO = MK of MW = 0 Kostendekkend werken houdt in: TO = TK of TW = 0 of GO = GTK Bij monopoliemarkt maximale opbrengst behalen houdt in: MO = 0 Hoofdstuk 5. Overgeleverd aan de markt Verschillende marktvormen en kenmerken van deze marktvormen: 1.Volledige mededinging/ volkomen concurrentie (komt bijna niet voor) Veel aanbieders Homogeen product Geheel doorzichtige markt Vrije toe- en uittreding Aanbieder heeft geen invloed op de prijs Wordt bepaald door de markt 2.Monopolistische concurrentie Veel aanbieders Heterogeen product (allemaal net iets anders) Geen doorzichtige markt Pagina 4 van 7

5 Moeilijkere toe- en uittreding Aanbieder heeft weinig invloed op de prijs Producten kunnen door de andere producten vervangen worden 3.Oligopolie Weinig aanbieders Homogeen of heterogeen product Beperkt doorzichtige markt Moeilijke toe- en uittreding Hoge verzonken kosten Aanbieders hebben samen veel invloed op de prijs 4.Monopolie Eén aanbieder Uniek product Doorzichtige markt Erg moeilijke toe- en uittreding Hoge (verzonken) toetredingskosten Zeer grote invloed op de prijs Maximale winst = de hoeveelheid waarbij geldt MO=MK Verloop van de MK-lijn bepaalt hoeveel hij aanbiedt. MK-lijn is dus ook de individuele aanbodlijn Hoeveelheidsaanpasser = de ondernemer kan alleen de hoeveelheid aanpassen bij volkomen concurrentie en niet de prijs, omdat de markt deze prijs bepaald. Alleen door de hoeveelheid aan te passen kan hij dus maximale winst behalen. Bij volkomen concurrentie: geldt altijd P = GO = MO (bij andere markten alleen P = GO) Bedrijfstakevenwicht = er wordt winst gemaakt op de markt van volkomen concurrentie à meer nieuwe aanbieders treden toe/ bestaande aanbieders bieden meer aan à er komt meer aanbod waardoor de prijs (P) daalt à dit gaat door tot er geen winst meer is Bestaande ondernemers zullen stoppen met produceren wanneer de prijs lager is of gelijk is aan het minimum van GVK want dan wordt niet meer van TCK terug verdiend Hoofdstuk 6. De enige aanbieder Verzonken kosten = kosten die je niet terug kunt verdienen als er een ander product komt à weggegooid geld. Hier: als er een ander systeem komt à kosten kan je niet terug verdienen Monopolist à de hoeveelheid die de ondernemer kan verkopen, is de hoeveelheid die wij vragen dat zorgt er dus voor dat de prijsafzetlijn gelijk is aan de vraaglijn Doelstellingen die nagestreefd worden bij monopolie: Kostendekkend werken (overheid) Maximale totale winst behalen Maximale omzet (=opbrengst) behalen Het toetreden van concurrenten kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld: Nieuwe technieken (zonnepanelen, windmolens naast andere elektriciteit) Aflopen van patenten (soort van octrooien) Pagina 5 van 7

6 Spellen Simultaan spel = gevangendilemma (spelers tegelijk kiezen) Sequentieel spel = spelers kiezen na elkaar Bij sequentiële spellen wordt met een beslisboom gewerkt. Hoofdstuk 7. Je onderscheiden van de concurrent De markt met monopolistische concurrentie = markt die kenmerken heeft van volkomen concurrentie (veel vragers en aanbieders) en van monopolie (elke aanbieder een net iets ander product). Heterogeen product aanbieder invloed op de prijs Invloed is klein omdat er veel concurrerende (substitutie) goederen zijn Formule van prijselasticiteit: Procentuele verandering van q (hoeveelheid) : procentuele verandering p (prijs) Hoofdstuk 8. De strijd om het marktaandeel Oligopolie = kleine groep ondernemers hebben samen een groot marktaandeel, we zien verschillende soorten marktgedrag (marktstrategieën). 1.Prijsstarheid = ondernemers durven hun prijs niet te veranderen Als de prijs verhoogt wordt, volgen concurrenten niet à klanten lopen over naar de concurrent à winst daalt Er worden andere manieren van concurreren bedacht bijv. reclame, extra service, betere openingstijden 2.Prijsleiderschap = grootste ondernemer bepaalt de prijs en de anderen volgen Douwe Egberts op de koffiemarkt bijv. (productdifferentiatie) 3.Cut throat competition = ondernemers proberen elkaar kapot te concurreren via een prijzenoorlog. Risico dat het bedrijf zelf ten onder gaat. 4.Kartelvorming = onderling afspraken maken over prijs, productie, welk gebied je verkoopt ondernemers proberen zo de concurrentie te beperken. Kartelvorming is verboden en daarom is een bindend contract opstellen niet mogelijk. De meest voorkomende toetredingsbelemmeringen bij oligopolie: Octrooien mag als enige een product produceren Schaalvoordelen veel produceren à constante kosten over meer producten verdeeld Verzonken kosten kosten die je niet terug kijkt als je het product niet produceert Innovaties nieuwe producten/productietechnieken uitvinden en succesvol invoeren Pagina 6 van 7

7 Nash-evenwicht = gegeven de keuze van de ander, kan geen van beide spelers zich verbeteren. Een nash-evenwicht geeft niet altijd het hoogste resultaat. Dominante strategie = de keuze die je het meest oplevert, ongeacht de keuze vn de ander. Een Nash-evenwicht is niet altijd een dominante strategie, maar een dominante strategie is wel altijd een Nashevenwicht. Zelfbinding Voorwaardelijk je moet aan een voorwaarde voldoen Onvoorwaardelijk er zit geen voorwaarde aan Pagina 7 van 7