RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE. De Oranjeschool peuterspeelzaal De Ukkepukkies

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE De Oranjeschool peuterspeelzaal De Ukkepukkies Plaats : 's-gravenhage, Den Haag BRIN nummer : 19VH C1 LRKP nummer : Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 9 oktober 2013 Datum vaststelling : 17 maart 2014

2 Pagina 2 van 16

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN CONCLUSIE BIJLAGE 1 OORDELEN Pagina 3 van 16

4 Pagina 4 van 16

5 1 INLEIDING Op 9 oktober 2013 heeft de inspectie peuterspeelzaal De Ukkepukkies en basisschool Oranjeschool onderzocht. Het onderzoek is gedaan vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). De inspectie monitort in 2013 en 2015 de kwaliteit van vve in de 37 grote gemeenten (G37). Vve is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op: De voorwaarden voor vve De ouders De kwaliteit van de educatie - Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden - Het pedagogisch klimaat - Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van vve Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van de door de locatie ingevulde digitale vragenlijst. Analyse van documenten en gegevens over de locatie die de inspectie voorafgaand aan het onderzoek heeft opgevraagd. Vve-locatiebezoek, waarbij: documenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd; enkele groepsbezoeken zijn uitgevoerd. Deze vve-bezoeken vonden plaats in de peutergroep en drie groepen 1/2; gesprekken met de directie, ouders, pedagogisch medewerkers en/of leerkrachten en de intern begeleider(s) en een vertegenwoordiging van het bestuur zijn gevoerd. Pagina 5 van 16

6 Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve Dit document is te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Pagina 6 van 16

7 2 BEVINDINGEN Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op basisschool Oranjeschool en peuterspeelzaal De Ukkepukkies op vrijwel alle punten op orde is. De inspectie stelt vast dat slechts op enkele punten verbetering nodig en mogelijk is. Totaalbeeld De Oranjeschool en peuterspeelzaal De Ukkepukkies vormen samen een van de 15 Haagse Voorscholen van SCOH/SPCP. De SPCP waar De Ukkepukkies onder valt, kent hetzelfde bestuur als de SCOH. Dit vergemakkeltijkt het bestuurlijke, organisatoriscyhe en beleidsmatige regime. Dit is te merken aan de verregaande samenwerking tussen de peuterspeelzaal en de school, de graad van afstemming in aanbod en beleid en de goede kwaliteit van de doorgaande lijn. De Oranjeschool en De Ukkepukkies staan in het Geuzenkwartier: een buurt in Scheveningen, met een voornamelijk autochtone bevolking. De populatie op de voor- en vroegschool lijkt enigszins af te wijken van dat beeld. Zo is er een flinke instroom van anderstaligen, waardoor extra inzet op de taalontwikkeling nodig is. Veel informatie van de school en de peuterspeelzaal wordt ook in het Engels beschikbaar gesteld. Naar schatting is 30 à 40% van de kinderen aan te merken als zorgkind. De Oranjeschool heeft in 2011 een nieuw gebouw betrokken. Een deel van het gebouw is bestemd voor de peuterspeelzaal, de NSO (naschoolse opvang) en de speelochtend voor de jongste peuters en hun ouders (Samenspel). Verder is er een grote gymzaal die ook door de kleuters gebruikt wordt. Onderling zijn deze verschillende delen met elkaar verbonden, waardoor er een goede basis is voor uitwisseling en afstemming in het kader van vve. De voor- en vroegschool werken al langer samen als Haagse Voorschool en dat is te merken aan de mate waarin de verschillende aspecten van vve op elkaar zijn afgestemd. De peuterspeelzaal en de school maken een prettige en goed verzorgde indruk. De leidsters en leerkrachten scheppen een veilig en vertrouwd klimaat, waarin kinderen en ouders zich duidelijk op hun gemak voelen. Tijdens het bezoek is een gesprek gevoerd met zes enthousiaste en actieve ouders. Deze ouders bleken goed geïnformeerd over vve. Zij hadden veel waardering voor de doorgaande lijn die de peuterspeelzaal en de school voor kinderen vanaf 2 jaar weten te realiseren. Pagina 7 van 16

8 Toelichting Condities De leidsters van de peuterspeelzaal hebben de taaltoets afgelegd. Twee leidsters hebben het onderdeel 'lezen' niet gehaald en zijn inmiddels begonnen met een aanvullende opleiding (A5.3). Een vervangende leerkracht op de basisschool is nog in opleiding voor vve (A5.4). Ouders Doordat in de locatie Samenspel wordt aangeboden, waar kinderen vanaf 2 jaar samen met een ouder terecht kunnen om onder begeleiding te spelen, bevorderen de peuterspeelzaal en de school al zeer vroeg betrokkenheid van de ouders. Dit des te meer, omdat de ruimte waar Samenspel plaatsvindt net zo is ingericht als de peuterspeelzaal en er ook daar gewerkt wordt met de thema's uit het vve-programma. De ouders die er aan hebben deelgenomen zijn er bijzonder enthousiast over. De zes ouders waarmee gesproken is, tonen vooral veel waardering voor de doorgaande lijn en voor de mogelijkheid om hun kind vanaf twee jaar feitelijk aan één organisatie te kunnen toevertrouwen. Dit tekent de inzet die de peuterspeelzaal en de school plegen om ouders te betrekken bij de educatie van hun kinderen. Deze inspanningen werpen hun vruchten af: veel ouders nemen bijvoorbeeld deel aan de spelinloop 's morgens en spelen dan met hun kinderen. Er worden themabrieven aan de ouders meegegeven en uit de reacties van de kinderen leiden de leidsters en leerkrachten af dat een aantal (minder dan de helft) daar ook daadwerkelijk iets mee doet. Daarentegen is het bereik van de 'logeerpuk' (op de peuterspeelzaal) en de 'logeerbeer' (op de vroegschool) vrijwel 100%. Ook wordt er gewerkt met verteltassen, die door de ouders gemaakt worden en ook mee naar huis gaan. De school en de peuterspeelzaal beschikken over een ouderbeleid, maar dat kan nog specifieker uitgewerkt worden voor vve. Zo ontbreekt nog een heldere analyse van de ouderpopulatie, evenals een overzicht van de wensen van ouders voor betrokkenheid en participatie (B1). Dit is dus nog een verbeterpunt. Kwaliteit van de uitvoering van vve De kwaliteit van de uitvoering van vve is vrijwel over de hele linie van voldoende niveau. De leidsters en leerkrachten creëren een positief en veilig pedagogisch klimaat, met een voorspelbare structuur en duidelijke overgangsrituelen. Ze werken bewust en doelgericht aan de brede ontwikkeling, waarbij zij steeds aandacht houden voor taal (woordenschat) en rekenen/ordenen. De inrichting van de ruimtes (in de school inclusief de aanliggende gang) is goed doordacht, aangepast aan de leeftijd van de kinderen en biedt een rijke en uitdagende Pagina 8 van 16

9 (ontwikkel)omgeving voor de kinderen. Op een enkel punt kunnen de leidsters en de leerkrachten zich nog verbeteren. De leidsters en leerkrachten besteden veel aandacht aan hun interacties met de kinderen. Zij doen echter nog te weinig om de interacties tussen kinderen te stimuleren. Bijvoorbeeld door in een klein groepje kinderen te stimuleren iets aan elkaar uit te leggen, of door spontane, positieve interacties tussen kinderen op te merken en te belonen (C3.3). Verder is de differentiatie in het aanbod van activiteiten voor individuele kinderen, kleine en grote groepen op de peuterspeelzaal nog een ontwikkelpunt (C3.7). Ontwikkeling, begeleiding en zorg Ook op dit punt acht de inspectie de kwaliteit van voldoende niveau, met name de organisatie van de interne zorg (de zorgstructuur) is goed op orde en zit bij de leidsters en leerkrachten goed 'tussen de oren'. De peuterspeelzaal zou de kinderen nog beter in hun brede ontwikkeling kunnen volgen. Het ontbreekt nog aan een integraal en goed gestructureerd instrument. De Peuterspeelzaal is zich hiervan goed bewust en is daarom reeds begonnen met het invoeren van een nieuw instrument (D1.1). Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg vve is over de hele linie van voldoende niveau. Doorgaande lijn De school en de peuterspeelzaal werken goed samen en hebben op het gebied van de doorgaande lijn al veel bereikt, mede doordat de coördinatie van vve tussen de beide locaties functioneel belegd is. Ook de algemene insteek van de school en de peuterspeelzaal draagt hieraan bij. Ze zijn namelijk bewust bezig met het neerzetten van een doorgaande lijn van 2 tot 12 jaar, om de overgangen van thuis naar peuterspeelzaal en van peuterspeelzaal naar school zo soepel mogelijk te maken. De school en de peuterspeelzaal hebben op alle terreinen (de overdracht, het vve-aanbod, het ouderbeleid, het pedagogisch klimaat en het educatief handelen en de organisatie van de zorg) al in voldoende afstemming bereikt. Er zijn afspraken over gemaakt en die zijn ook vastgelegd. De genoemde elementen van de doorgaande lijn maken ook deel uit van de verbeterplannen voor vve. Ook hier is de kwaliteit dus van voldoende niveau. Opbrengsten Binnen de gemeente Den Haag zijn hierover nog geen afspraken gemaakt. De inspectie kan zich hierover dus geen oordeel vormen. Pagina 9 van 16

10 3 CONCLUSIE De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op de Oranjeschool en peuterspeelzaal De Ukkepukkies grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie op de onderzochte gebieden nauwelijks tekortkoming kent. Het onderzoek geeft geen aanleiding voor het maken van vervolgafspraken. Pagina 10 van 16

11 BIJLAGE 1 OORDELEN In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren. De Oranjeschool Condities A3 Pedagogisch medewerker - kind ratio ("dubbele bezetting") Voldoende vve-tijd A4.1 De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool Kwaliteit pedagogisch medewerkers A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) Ouders B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 Gericht vve-ouderbeleid Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd Intake Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool Informeren over de ontwikkeling van hun kind Rekening houden met thuistaal Pagina 11 van 16

12 Kwaliteit van de uitvoering van vve Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal vve-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is respectvol C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten met de kinderen is responsief C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen Ontwikkeling, begeleiding en zorg Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind Pagina 12 van 16

13 Ontwikkeling, begeleiding en zorg D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg D1.4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding en zorg Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voorresp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool E1 E2 E3 E4 E5 E6 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vveverbetermaatregelen De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vveeducatie In de kwaliteitszorg van de vroegschool wordt ook specifiek naar vve gekeken Doorgaande lijn F1 F3 F4 F5 F6 F7 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd De manier om met de ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op elkaar afgestemd De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd Opbrengsten van vve G3 Verlengde kleuterperiode Pagina 13 van 16

14 De Ukkepukkies Condities A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar A2 A3 Voldoende vve-tijd De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) Pedagogisch medewerker - kind ratio ("dubbele bezetting") A4.1 De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool Kwaliteit pedagogisch medewerkers A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold A5.5 Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan Ouders B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 Gericht vve-ouderbeleid Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd Intake Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool Informeren over de ontwikkeling van hun kind Rekening houden met thuistaal Kwaliteit van de uitvoering van vve Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal vve-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is respectvol Pagina 14 van 16

15 Kwaliteit van de uitvoering van vve C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/ leerkrachten is goed op elkaar afgestemd C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten met de kinderen is responsief C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen Ontwikkeling, begeleiding en zorg Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg D1.4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding en zorg Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voorresp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg Pagina 15 van 16

16 Ontwikkeling, begeleiding en zorg D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool E1 E2 E3 E4 E5 E6 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vveverbetermaatregelen De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vveeducatie In de kwaliteitszorg van de vroegschool wordt ook specifiek naar vve gekeken Doorgaande lijn F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool Er is concreet beleid om zoveel mogelijk kinderen te laten doorstromen naar een vroegschool De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd De manier om met de ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op elkaar afgestemd De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd Pagina 16 van 16