ARBEIDSREG ABR214. T:

Transcriptie

1 ARBEIDSREG ABR214 Lesing 12 Die Werkloosheidsversekeringswet 63 van 2011 Hoofstuk 5 (par ) in Du Plessis & Fouche Praktiese Gids tot die Arbeidsreg LexisNexis Butterworths: Durban.

2 LESING 12 (LEERUITKOMSTE) Bespreek die toepassing van die Wet op Werkloosheidversekering. Noem die hoofdoelstellings van die Wet op Werkloosheidsversekering. Definieer bydrae, bydraer, huiswerker, kind, vergoeding, werkgewer en werknemer. Daar is 5 kategorieë voordele wat ingevolge die Werkloosheidsversekeringswet geëis kan word: o Werkloosheidsversekering o Siekte o Kraam o Aanneming o Afhanklikes U moet in staat wees om elke kategorie wat van toepassing sal wees in enige gegewe situasie, te identifiseer. U moet ook in staat wees om te besluit of ʼn eis vir voordele in so ʼn kategorie suksesvol sal wees (deur die vereistes van daardie kategorie te bespreek). Bespreek die verpligtinge van die werkgewer. Verskaf ʼn breë oorsig oor die Wet op Bydraes vir Werkloosheidsversekering.

3 LESING 12 (INLEIDING) Wet op Werkloosheidsversekering van 1966 is herroep en vervang deur nuwe Wet op Werkloosheidsversekering 63 van 2001 asook Wet op Bydraes vir Werkloosheidsversekering, 4 van 2002, wat beide op 1 April 2002 in werking getree het. Doel van Wet op Werkloosheidsversekering is: Om voorsiening te maak vir betaling van voordele aan bydraers (werknemers) uit Werkloosheidsversekeringsfonds. Fonds word deur die Wet ingestel en bestaan uit bydraes deur die werkgewers en werknemers, gelde toegeken deur die Parlement en verskeie ander bronne. Bekamping van die skadelike ekonomiese en sosiale gevolge van werkloosheid. Doel van die Wet op Bydraes vir Werkloosheidsversekering is om voorsiening te maak vir betaling van bydraes tot voordeel van die fonds en die prosedures vir die invordering van sodanige bydraes. Voordele is gewoonlik betaalbaar in gevalle van werkloosheid, siekte, swangerskap, aanneming en voordele vir afhanklikes.

4 LESING 12 (DEFINISIES) Bydraer Enige natuurlike persoon wat in diens is/was, op wie die Wet van toepassing is, wie die Kommissaris kan oortuig dat hy/sy bydraes gelewer het ingevolge die Wet. Huiswerkerʼn Werknemer wat huishoudelike pligte in die huis van sy/haar werkgewer verrig en sluit ʼn tuinier, motorbestuurder en ʼn persoon wat enige persoon in die huis versorg, in. ʼn Plaaswerker word uitgesluit. Kind Enige persoon onder die ouderdom van 21 jaar en sluit ook enige persoon onder die ouderdom van 25 jaar in wat ʼn leerder is en totaal/hoofsaaklik afhanklik is van die oorledene. Vergoeding Vergoeding soos gedefinieer in art 1 van die Wet op Bydraes vir Werkloosheidsversekering 4 van I.t.v. laasgenoemde wet beteken vergoeding dieselfde as in par 1 van die Vierde Bylae tot die Wet op Inkomstebelasting, maar sluit nie in pensioen en kommissie nie. Werkgewer Enige persoon, insluitend ʼn persoon in ʼn vertrouensposisie, wat enige persoon ʼn bedrag vergoeding betaal of verplig is om te betaal, en enige persoon verantwoordelik vir die betaling van vergoeding aan ʼn ander persoon ingevolge die bepalings van enige wet of uit openbare fondse met uitsluiting van ʼn persoon wat nie as ʼn prinsipaal optree nie. Werknemer Enige natuurlike persoon wat vergoeding ontvang of aan wie vergoeding toeval vir dienste gelewer of vir dienste wat gelewer moet word maar met uitsluiting van ʼn onafhanklike kontrakteur.

5 LESING 12 (TOEPASSING VAN DIE WET) Wet is van toepassing op alle werkgewers en werknemers met die uitsondering van die volgende: o Werknemers wat minder as 24 uur per maand by dieselfde werkgewer werk. o Werknemers wat op vergoeding geregtig is ingevolge ʼn leerderskap ooreenkoms wat ingevolge die Wet op Ontwikkeling van Vaardighede, 1998, geregistreer is. o Werkgewers en werknemers in die nasionale en provinsiale sfeer van die regering. o Werknemers wat die RSA binnekom om dienskontrakte uit te voer of leerderskappe te ondergaan en na afloop daarvan na hulle lande van herkoms terugkeer en hulle werkgewers. o Persone wie ʼn maandelikse pensioen van die Staat ontvang, en hul werkgewers. Wet geld vir huiswerkers en seisoenwerkers vanaf 1 April 2003.

6 LESING 12 (RAAMWERK I) Werkloosheidsversekeringsfonds Ingestel om voorsiening te maak vir betaling van voordele. Verkry inkomste uit bydraes (deur werkgewers en werknemers), gelde toegeken deur Parlement en verskeie ander bronne. Word beheer deur die Direkteur-Generaal: Arbeid. Voordele word uitbetaal aan bydraers in geval van werkloosheid, siekte, swangerskap, aanneming en voordele vir afhanklikes.

7 LESING 12 (RAAMWERK II) Werkloosheidsversekeringsraad Ingestel deur die Minister. Lede van die Raad is saamgestel uit ʼn gelyke getal verteenwoordigers om belange van werkgewer en bydraer te verteenwoordig. Belangrikste funksies van die Raad is om die Minister te adviseer aangaande alle alle aangeleenthede i.v.m. werkloosheid, en om appèlle te hanteer teen beslissings van die komitees.

8 LESING 12 (RAAMWERK III) Werkloosheidsversekeringskommissaris Aangestel uit Departement van Arbeid deur die Minister. Verantwoordelik vir die administrasie van die Raad en is ook n lid van die Raad. Moet o.a. ʼn verslag aan die DG voorlê i.v.m. Fonds se aktiwiteite.

9 LESING 12 (RAAMWERK IV) Eise-beamptes DG moet beamptes aanstel om Kommissaris behulpsaam te wees in prosessering van aansoeke ingevolge die Wet. Werknemers van die Departement van Arbeid.

10 LESING 12 (RAAMWERK V) Direkteur-Generaal Wye magte en funksies om administrasie van Wet en aktiwiteite van Werkloosheidsversekeringsfonds te beheer.

11 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET I) Reg van werknemers op voordele Hoofstuk 3 van die Wet reguleer die uitbetaling van voordele i.t.v. die Wet. Werknemer (bydraer) dan vir die volgende voordele kwalifiseer: o Werkloosheidsvoordele o Siektevoordele o Kraamvoordele o Aannemingsvoordele o Voordele vir afhanklikes Huiswerker wie in diens is by meer as een werkgewer en wie se diens beëindig word by een van die werkgewers, alhoewel steeds in diens by die ander werkgewers, is geregtig op voordele indien die totale inkomste minder is as die inkomste wat verdien sou word indien diens voortgesit is by daardie een werkgewer. Voordele in hierdie geval word dan bereken as ʼn vorm van top-up sodat die totale bedrag (diens by ander werkgewers en voordele ingevolge die Wet) nie die bedrag oorskry wat verdien sou word indien diens voortgesit is nie. Iemand wat meer verdien as die inkomste drempel is steeds op voordele geregtig maar dan net asof persoon niks meer as die inkomste drempel verdien nie. Die voordele wat betaal mag word, word bereken volgens die formules soos vervat in Bylaes 2 & 3 van die Wet. Skaal van voordele word volgens n glyskaal bereken en mag wissel van 60% vergoeding vir die laer inkomste bydraers tot 38% van die vergoeding vir die hoër inkomste bydraers. Die inkomste drempel is tans op R p.m. vasgestel. Bydraer sal nie op enige voordele geregtig wees nie in enige tydperk wat die bydraer: o ʼn Maandelikse pensioen van die Staat ontvang; vergoeding ingevolge die Wet op Vergoeding vir Beroepsbeserings en Siektes, 1993 ontvang; voordele ontvang ingevolge ʼn werkoosheidskema wat deur ʼn bedingingsraad ingestel is; o Nie die bepalings van hierdie Wet of enige ander wet m.b.t. werkloosheid nakom nie. o Se reg om bydraes te ontvang opgeskort is omdat hy/sy ʼn valse verklaring afgelê het, bedrieglike aansoeke vir voordele ingedien het, nagelaat het om ʼn eisbeampte in kennis te stel dat hy sy werk hervat het in die tydperk wat voordele uitbetaal is of nie aan die skriftelike versoek van die Kommissaris m.b.t. foutiewe betalings voldoen het nie.

12 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET II) Berekening van voordele Bydraer se reg op voordele vermeerder teen ʼn koers van een dag se voordeel vir elke voltooide ses dae van diens, onderworpe aan ʼn maksimum van 238 dae in die 4 jaar wat die datum vir aansoek om voordele voorafgaan (minus enige dae se voordeel wat bydraer reeds in die tydperk ontvang het). Die berekening moet dus as volg gedoen word: Stap 1 Stel die totale getal dae vas wat n werknemer as n bydraer werksaam was in die 4 jaar wat die datum van aansoek om voordele voorafgaan. Stap 2 Deel die totale getal dae deur 52, vermenigvuldig dit met 7 en ignoreer enige breukdeel van die antwoord. Stap 3 Minus enige voordele reeds ontvang in die 4 jaar voorafgaande die datum van die huidige aansoek. Stap 4 Die antwoord is die hoeveelheid dae se voordele waarop n bydraer geregtig is.

13 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET III) Werkloosheidsvoordele Werkloosheid moet te wyte wees aan die: o Beëindiging van die werknemer se dienskontrak deur die werkgewer of die beëindiging van ʼn dienskontrak wat slegs vir ʼn bepaalde tyd gesluit was. o Ontslag van die bydraer i.t.v. art 186 van die WAV, o Insolvensie i.t.v. die Insolvensiewet, o In geval van ʼn huiswerker, indien die kontrak beëindig is a.g.v. die dood van die werkgewer. Daar moet ʼn skriftelike aansoek geloods word binne 6 maande van die beëindiging van die vorige dienskontrak en vorige diens en verdienste moet bewys word. Applikant moet as ʼn werksoeker by ʼn arbeidsentrum (wat ingevolge die Wet op Vaardigheidsontwikkeling opgerig is) geregistreer wees. Daar moet bewys word dat die Applikant ʼn werksoeker is en nie in staat is om werk te kry nie. Voortgesette werkloosheid moet bewys word indien daartoe versoek. Indien bydraer siek word terwyl hy werkloosheidsvoordele ontvang, is hy steeds geregtig op sulke voordele indien die eisbeampte tevrede is dat die siekte waarskynlik nie die bydraer se kans om werk te kry, sal benadeel nie. Bydraer moet op die tye, datums en plekke voorgeskryf deur die eisbeampte, aanmeld. Hy mag ook nie sonder goeie rede weier om opleiding of beroepsadvies te ontvang nie, andersins kan ʼn boete opgelê word ingevolge waarvan voordele verbeur word vir tot 13 weke. Bydraer mag nie weier om beskikbare werk te aanvaar nie. Bg boete is ook hier van toepassing. Indien al bg vereistes nagekom is en die eisbeampte tevrede is met die aansoek, sal die koers van voordele bereken word en sal betaling gemagtig word. Indien hy nie tevrede is nie, moet hy skriftelike redes verskaf waarom die aansoek nie goedgekeur is nie.

14 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET IV) Siektevoordele Bydraer moet weens siekte nie in staat wees om te kan werk nie. Bydraer moet aan die voorgeskrewe vereistes (indien enige) m.b.t. ʼn gespesifiseerde siekte voldoen. Aansoek vir siektevoordele moet persoonlik, skriftelik binne 6 maande na aanvang van die siekte gedoen word. Indien eisbeampte oortuig is dat die aansoeker nie die aansoek persoonlik kan indien nie, kan hy enige ander persoon magtig om die aansoek namens die applikant in te dien. Bydraer is nie geregtig op siektevoordele indien die tydperk van siekte minder as 14 dae was nie. Indien die bydraer gedurende die tydperk van siekte reeds werkloosheidsvoordele of aannemingsvoordele ontvang het, kan hy ook nie op siektevoordele aanspraak maak nie. Bydraer mag nie sonder goeie rede weier om mediese behandeling te ondergaan nie. Bydraer is slegs geregtig op die verskil tussen betaalde siekverlof wat ontvang is en maksimum voordeel betaalbaar i.t.v. Bylae 3. Indien al bg vereistes nagekom is en die eisbeampte tevrede is met die aansoek, sal die voordele bereken word en sal betaling gemagtig word. Indien hy nie tevrede is nie, moet hy skriftelike redes verskaf waarom die aansoek nie goedgekeur is nie.

15 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET V) Kraamvoordele Swanger bydraer is geregtig op kraamvoordele vir enige tydperk van swangerskap/bevalling en gedurende die periode daarna, indien ʼn aansoek ingedien is volgens die voorgeskrewe vereistes. Maksimum periode waartydens kraamvoordele uitbetaal sal word in weke. Waar die bydraer ʼn miskraam in die laaste trimester van swangerskap gehad het, of baba doodgebore word, is sy geregtig op die maksimum kraamvoordele van ses weke na die miskraam of waar baba doodgebore is. Bydraer is geregtig op die verskil tussen enige kraamvoordele betaal ingevolge enige ander wet vir die periode vandat die bydraer opgehou werk het tot die einde van die weke, en die maksimum voordeel betaalbaar i.t.v. bylaes 2 & 3 van die Wet. Aansoek moet skriftelik by ʼn arbeidsentrum ten minste 8 weke voor geboorte ingedien word. Laat aansoeke mag deur die Kommissaris gekondoneer word en tydperk kan verleng word tot 6 maande na datum van geboorte. Indien al bg vereistes nagekom is en die eisbeampte tevrede is met die aansoek, sal die voordele bereken word en sal betaling gemagtig word. Indien hy nie tevrede is nie, moet hy skriftelike redes verskaf waarom die aansoek nie goedgekeur is nie.

16 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET VI) Aannemingsvoordele Slegs een bydraer in ʼn gesin is geregtig op aannemingsvoordele m.b.t. elke aangenome kind. Aanneming moet geskied i.t.v. die Wet op Kindersorg, Rede vir onvermoë om te werk moes wees dat die bydraer die kind versorg het. Aangenome kind moet onder die ouderdom van 2 jaar wees. Bydraer word geregtig op voordele op die dag wat die aannemingsbevel toegestaan word in ʼn bevoegde hof. Bydraer is geregtig op die verskil tussen enige aannemingsvoordele betaal ingevolge enige ander wet en die maksimum voordeel betaalbaar i.t.v. bylaes 2 & 3 van die Wet. Voordeel mag nie meer wees as die vergoeding wat die bydraer op geregtig sou gewees het indien hy wel by die werk was nie. Skriftelike aansoek moet binne ses maande na datum van aannemingsbevel by Kommissaris ingedien word, maar die Kommissaris mag ʼn aansoek aanvaar na ses maande periode indien goeie redes verskaf word. Indien al bg vereistes nagekom is en die eisbeampte tevrede is met die aansoek, sal die voordele bereken word en sal betaling gemagtig word. Indien hy nie tevrede is nie, moet hy skriftelike redes verskaf waarom die aansoek nie goedgekeur is nie.

17 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET VII) Voordele vir afhanklikes Langslewende gade van ʼn oorlede bydraer is geregtig op voordele vir afhanklikes waar daar skriftelik aansoek gedoen word binne 6 maande na die dood van die bydraer. Enige afhanklike kind is geregtig op die voordeel binne 2 weke nadat bg 6 maande tydperk verstryk het, indien daar geen langslewende gade of lewensmaat is nie, of indien die langslewende gade/lewensmaat nie binne 6 maande aansoek gedoen het nie. Voordeel wat aan die afhanklike betaal sal word, is die werkloosheidsvoordeel wat aan die oorlede bydraer betaal sou word indien hy/sy nog gelewe het. Indien al bg vereistes nagekom is en die eisbeampte tevrede is met die aansoek, sal die voordele bereken word en sal betaling gemagtig word. Indien hy nie tevrede is nie, moet hy skriftelike redes verskaf waarom die aansoek nie goedgekeur is nie.

18 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET VIII) Algemene beginsels m.b.t. voordele Daar mag nie op voordele beslag gelê word nie behalwe deur n hofbevel i.t.v. die onderhoud van die afhanklikes. Indien voordele verkeerdelik, of te veel, uitbetaal is, moet dit aan die fonds terugbetaal word.

19 LESING 12 (VOORDELE INGEVOLGE WET IX) Geskilbeslegting Iemand wat op voordele geregtig is mag na n streeksappèlkomitee appelleer teen: o n beslissing van die Kommissaris o n beslissing van n eise-beampte

20 LESING 12 (AFDWINGING) Arbeidsinspekteurs kan n skriftelike onderneming van n werkgewer vereis of kan nakomingsbevel uitreik. Indien n werkgewer versuim om aan n nakomingsbevel te voldoen, kan die DG die Arbeidshof nader ten einde die nakomingsbevel n bevel van die hof te maak.

21 LESING 12 (VERPLIGTINGE VAN WERKGEWER INGEVOLGE WET) Elke werkgewer moet, so gou as moontlik nadat met besigheidsaktiwiteite as werkgewer begin het, die volgende inligting aan die Kommissaris beskikbaar stel: o Die straatadres van die besigheid en enige ander takke van die besigheid onder werkgewer se bestuur. o Indien die werkgewer nie in SA woonagtig is nie, die besonderhede van die bevoegde persoon van wie vereis word om die verpligtinge van die werkgewer i.t.v. hierdie wet na te kom. o Die name, ID-nommers en maandelikse salarisse van elke werknemer. o Die adres waar die werknemer in diens is. Indien daar enige verandering in bg is, moet die Kommissaris binne 7de dag van volgende maand in kennis gestel word. Kommissaris kan addisionele inligting van werkgewer vereis. Nuwe werknemers se inligting moet so gou moontlik aan die Kommissaris gegee word.

22 LESING 12 (DIVERSE) Indien werknemer van die fonds, skade of nadeel aan die fonds veroorsaak, kan hy na volledige ondersoek, aanspreeklik gehou word. Sekere dokumente word beskou as gesertifiseerde dokumente wanneer dit as bewysmateriaal in hof gebruik word. Voordat n werkgewer nie die DG in kennis stel van die beëindiging van n werknemer se diens nie, word daardie werknemer geag steeds in diens van die werkgewer te wees.

23 LESING 12 (WET OP BYDRAES VIR WERKLOOSHEIDSVERSEKERING 4 VAN 2002) Wet skryf die reëls voor vir bydraes i.t.v. die Wet op Werkloosheidsversekering. Wet is van toepassing op dieselfde werkgewers en werknemers as die Wet op Werkloosheidsversekering. Elke werkgewer en werknemer op wie die Wet van toepassing is, moet op n maandelikse basis tot die werkloosheidsversekeringsfonds bydra. Die werkgewer moet 1% van die werknemer se maandelikse vergoeding bydra en die werknemer moet 1% van sy maandelikse vergoeding bydra. Werknemer se bydrae moet maandeliks deur die werkgewer van die werknemer se vergoeding afgetrek word, en moet dan saam met die werkgewer se bydraes aan die Kommissaris van Binnelandse Inkomste oorbetaal word. Aftrekkings vir WVF, mag nie meer wees as die werknemer se bydrae nie. Kommissaris moet aan die Direkteur-Generaal inligting gee oor die bedrag van bydraes, rente en boetes. Geld word dan aan die Werkloosheidsversekeringsfonds oorbetaal. Werkgewer wat nie ingevolge die Inkomstebelastingwet as werkgewer moet registreer nie of nie vrywillig registreer nie; of nie enige heffings ingevolge die Wet op Heffings vir die Ontwikkeling van Vaardighede, 1999, moet betaal nie, moet die bydraes van die werknemers en sy eie bydrae maandeliks aan die Werkloosheidsversekeringskommissaris oorbetaal. Werkgewers op wie die Wet van toepassing is, moet by die Kommissaris van Binnelandse Inkomste of die Werkloosheidsversekeringskommissaris registreer. Inligting m.b.t. werknemers soos per regulasie deur die Minister voorgeskryf moet ook aan die betrokke Kommissaris voor die 7 de dag van elke maand verstrek word. Hierdie inligting sluit die diensbeëindiging en aanstelling van werknemers in. Indien bydraes nie op die voorgeskrewe dag betaal word nie, moet die werkgewer rente daarop betaal. n Boete van 10% van die onbetaalde bedrag moet ook betaal word tensy die Kommissaris met inagneming van die omstandighede van die geval, vrystelling daarvan verleen. Koste vir insameling van bydraes sal deur die Kommissaris uit die WVF vergoed word. Die totale bedrag van koste is 1½% van die totale bydraes. Persoon is skuldig aan n misdryf indien hy nie die bedrag soos deur die Wet bepaal op die voorgeskrewe dag betaal nie. Dis ook n misdryf om te versuim om die voorgeskrewe dokumente in te dien, of inligting te verskaf, of enige ondersoek by te woon, of wanneer enige persoon verhinder word om hul pligte ingevolge die Wet uit te voer. Minister van Finansies mag regulasies uitvaardig oor enige aangeleentheid wat deur regulasie gereël moet word vir administrasie van die Wet.

24