PLANTVERBETERINGSWET NO. 53 VAN 1976

Transcriptie

1 1 PLANTVERBETERINGSWET NO. 53 VAN 1976 [GOEDGEKEUR OP 29 MAART 1976] [DATUM VAN INWERKINGTREDING: 1 JUNIE 1980] (behalwe aa. 23 en 24 op 1 Desember 1983 en behalwe a. 42, vir sover dit betrekking het op 'n Saadsertifiseringskema of 'n Uitvoersaadskema ingestel kragtens a. 14 van Wet 28 van 1961, op 1 November 1985.) (Engelse teks deur die Staatspresident geteken) soos gewysig by Wysigingswet op Plantverbetering 10 van 1979 Wet op Landbouplae 36 van 1983 Wysigingswet op Plantverbetering 39 van 1983 Wysigingswet op Plantverbetering 17 van 1991 Wysigingswet op Plantverbetering 25 van 1996 Wet op Afskaffing van Beperkings op Howe se Jurisdiksie, No. 88 van 1996 [met ingang van 22 November 1996] WET Om voorsiening te maak vir die registrasie van persele waarvandaan die verkoop van sekere plante of die skoonmaak, verpakking en verkoop van sekere voortplantingsmateriaal onderneem mag word; om die voorwaardes voor te skryf onderhewig waaraan sodanige plante of voortplantingsmateriaal vir doeleindes van verbouing verkoop mag word; om voorsiening te maak vir die erkenning van sekere variëteite plante; vir 'n stelsel van sertifisering van plante en voortplantingsmateriaal met die doel om die kwaliteit van sekere plante en voortplantingsmateriaal te handhaaf, en om die bruikbaarheid van die produkte daarvan vir landbou- en nywerheidsdoeleindes te verseker; en vir die beheer oor die invoer en uitvoer van sekere plante en voortplantingsmateriaal; en om vir bykomstige aangeleenthede voorsiening te maak. [Lang titel vervang by a. 29 van Wet No.25 van 1996.] SAMESTELLING VAN ARTIKELS 1. Woordomskrywing 2. Toepassing van Wet 3. Aanwysing van registrateur Verbod op voortsetting van besigheid op ongeregistreerde perseel 7. Registrasie van persele ten opsigte van besighede 8. Termyn van registrasie 9. Hernuwing van registrasie 10. Vrystelling van registrasie 11. Beëindiging van registrasie 12. Vertoning, verval en terugsending van sertifikaat van registrasie 13. Vereistes betreffende die verkoop van plante en voortplantingsmateriaal 14. Uitsonderings betreffende sekere voortplantingsmateriaal 15. Variëteitslys 15A Registrateur kan sekere ooreenkomste aangaan vir verkryging of beskikbaarstelling van resultate van sekere toetse en proewe 16. Aansoek om erkenning van variëteit 17. Vereistes vir erkenning van variëteit 18. Oorweging en ondersoek van aansoeke 19. Verwerping van aansoek 20. Erkenning van variëteit 21. Wysigings aan en skrappings uit variëteitslys 22. Evaluasie van variëteit 23. Instelling van sertifiseringskemas

2 2 24. Bepalings van skema 24A Ondersoek vir gehaltebeheer 25. Bevoegdheid om perseel te betree, ondersoek in te stel, monsters te neem en beslag te lê op sekere voorwerpe 26. Invoer van plante en voortplantingsmateriaal 27. Uitvoer van plante en voortplantingsmateriaal 27A Verspreiding van plante of voortplantingsmateriaal 28. Sekere bepalings op Staat van toepassing 29. Diskresionêre bevoegdheid van registrateur 30. Bewaring, insae en bewys van dokumente 31. Geheimhouding 32. Appèl teen beslissing van of stappe deur registrateur 33. Publikasie of verspreiding van vals of misleidende advertensies 34. Regulasies 35. Misdrywe en strawwe 36. Vermoedens en bewys 37. Aanspreeklikheid van werkgewer of prinsipaal 38. Beperking van aanspreeklikheid 39. Oordrag van bevoegdhede en pligte deur Minister Herroeping van wette 43. Kort titel en inwerkingtreding Bylae: Wette herroep deur artikel Woordomskrywing.-- In hierdie Wet, tensy uit die samehang anders blyk, beteken -- "adverteer" om enige skriftelike, geïllustreerde, visuele of ander beskrywende stof, mondelinge verklaring, mededeling, voorstelling of verwysing onder lede van die publiek te versprei of op enige wyse hoegenaamd onder hulle aandag te bring met die doel om die verkoop van 'n plant of voortplantingsmateriaal te bevorder of die gebruik daarvan aan te moedig of die aandag te vestig op die aard, eienskappe, voordele of gebruike daarvan of op die wyse of die voorwaardes waarop dit gekoop of andersins verkry kan word; "beampte" 'n beampte of werknemer soos omskryf in artikel 1 van die Staatsdienswet, 1984 (Wet 111 van 1984); [Omskrywing van "beampte" vervang by a. 1 van Wet No.39 van 1983 en by a. 1 van Wet No.17 van 1991.] "benaming", met betrekking tot 'n variëteit in die variëteitslys aangeteken, die generiese naam vir daardie variëteit; "besigheid" die besigheid van- die verkoop van plante; [Par. vervang by a. 1 van Wet No.25 van 1996.] (aa) die kweek van plante vir verkoop; [Par. (aa) ingevoeg by a. 1 van Wet No.25 van 1996.] die skoonmaak van voortplantingsmateriaal vir verkoop; die voorafverpakking van voortplantingsmateriaal vir verkoop; (d) die verkoop van voortplantingsmateriaal; of

3 3 (e) die dryf van 'n toetslaboratorium; [Par. (e) vervang by a. 1 van Wet No.17 van 1991 en by a. 1 van Wet No.25 van 1996.] [Omskrywing van "besigheid" ingevoeg by a. 1 van Wet No.10 van 1979 en vervang by a. 1 van Wet No.39 van 1983.] "departement" die Departement van Landbou; [Omskrywing van "departement" vervang by a. 1 van Wet No.39 van 1983.] "eenheid" 'n oppervlakte grond wat ingevolge 'n skema geregistreer is vir die verbouing van plante en voortplantingsmateriaal van die soorte en variëteite waarop die skema van toepassing is; [Omskrywing van "eenheid", voorheen omskrywing van "eenheid vir sertifisering", vervang by a. 1 van Wet No.17 van 1991.] "eienaar of okkupant", met betrekking tot 'n perseel, die persoon wat die eienaar of huurder van die perseel is of wat andersins die reg van bestuur, versorging, beheer of gebruik daarvan het; [Omskrywing van "eienaar of okkupant" vervang by a. 1 van Wet No.10 van 1979 en by a. 1 (d) van Wet No.25 van 1996.] "gemagtigde persoon" iemand (behalwe 'n beampte) wat ingevolge artikel 3 (3) gemagtig is; [Omskrywing van "gemagtigde persoon" ingevoeg by a. 1 (d) van Wet No.39 van 1983.] "gesertifiseer" gesertifiseer ingevolge 'n skema; "hierdie Wet" ook die regulasies; "invoer" op enigerlei wyse in die Republiek invoer; en het "invoer" wanneer dit as 'n naamwoord gebruik word 'n ooreenstemmende betekenis; [Omskrywing van "invoer" ingevoeg by a. 1 (d) van Wet No.17 van 1991.] "kalenderjaar" 'n jaar vanaf 1 Januarie tot 31 Desember; [Omskrywing van "kalenderjaar" ingevoeg by a. 1 (e) van Wet No.39 van 1983.] "kwekery" [Omskrywing van "kwekery" vervang by a. 1 van Wet No.10 van 1979 en geskrap by a. 1 (e) van Wet No.25 van 1996.] "Minister" die Minister van Landbou; "onderneming" [Omskrywing van "onderneming" vervang by a. 1 (d) van Wet No.10 van 1979 en geskrap by a. 1 (f) van Wet No.25 van 1996.] "plant" ook enige deel van 'n plant; [Omskrywing van "plant" vervang by a. 1 (f) van Wet No.39 van 1983 en by a. 1 (g) van Wet No.25 van 1996.] "raad" die in artikel 32 bedoelde raad; "register" [Omskrywing van "register" geskrap by a. 1 (g) van Wet No.39 van 1983.] "registrateur" die beampte wat ingevolge artikel 3 as Registrateur van Plantverbetering aangewys is; [Omskrywing van "registrateur" vervang by a. 1 (h) van Wet No.39 van 1983.] "regulasie" 'n regulasie kragtens hierdie Wet uitgevaardig; "skema" 'n skema kragtens artikel 23 ingestel; "skoonmaak" die behandeling of verwerking van voortplantingsmateriaal met die hand of meganies ten einde die algemene gehalte daarvan te verbeter;

4 4 "soort plant" alle verwante genera, spesies of sub-spesies van 'n plant wat onder dieselfde algemene naam bekend is; "toetslaboratorium" 'n laboratorium waar plante en voortplantingsmateriaal teen vergoeding getoets, ondersoek of ontleed word ten opsigte van enige fisiese of biologiese eienskap daarvan of die voorkoms van patogene of insekte daarop of daarin; [Omskrywing van "toetslaboratorium", voorheen omskrywing van "toetslaboratorium vir saad", ingevoeg by a. 1 van Wet No.39 van 1983 en vervang by a. 1 (e) van Wet No.17 van 1991.] "variëteit" 'n plantgroepering binne 'n enkele botaniese takson van die laagste bekende klassifikasie, welke groepering- omskryf kan word deur die uitdrukking van die eienskappe veroorsaak deur 'n gegewe genotipe of kombinasie van genotipes; van enige ander plantgroepering onderskei kan word deur die uitdrukking van ten minste een van genoemde eienskappe; en as 'n eenheid beskou kan word met betrekking tot die geskiktheid daarvan om onveranderd voorgeplant te word; [Omskrywing van "variëteit" vervang by a. 1 (h) van Wet No.25 van 1996.] "variëteitslys" die lys ingevolge artikel 15 gehou; "verbou" kweek en versorging van plante met die oog op die voortplanting of vermenigvuldiging van plante of voortplantingsmateriaal; en het "verbouing" 'n ooreenstemmende betekenis; [Omskrywing van "verbou" ingevoeg by a. 1 (f) van Wet No.17 van 1991 en vervang by a. 1 van Wet No.25 van 1996.] "verkoop"ook ooreenkom om te verkoop, of vir verkoop aanbied, adverteer, berei, hou, uitstal, versend, stuur, vervoer of lewer, of verruil of op enige wyse vir 'n teenprestasie van die hand sit; en het "verkoop", wanneer dit as 'n naamwoord gebruik word, 'n ooreenstemmende betekenis; en [Omskrywing van "verkoop" vervang by a. 1 (j) van Wet No.25 van 1996.] "verpak" vir verkoop verpak of laat verpak; "voorafverpak" om voortplantingsmateriaal wat aan die voorgeskrewe vereistes voldoen, in die massa of hoeveelheid wat ten opsigte daarvan voorgeskryf is, te verpak in houers wat aan die voorgeskrewe vereistes voldoen en op die voorgeskrewe wyse verseël en gekenmerk, gemerk of geëtiketteer is met die voorgeskrewe inligting; en het "voorafverpakking" 'n ooreenstemmende betekenis; "voorgeskryf" of "voorgeskrewe" by regulasie voorgeskryf; "voortplantingsmateriaal" enige materiaal van 'n plant wat vir die voortplanting van 'n plant gebruik kan word; [Omskrywing van "voortplantingsmateriaal" vervang by a. 1 (j) van Wet No.39 van 1983 en a. 1 (k) van Wet No. 25 van 1996.] 2. Toepassing van Wet.-- (1) Die bepalings van hierdie Wet is van toepassing met betrekking tot enige soort plant wat die Minister by kennisgewing in die Staatskoerant as 'n soort vir doeleindes van hierdie Wet verklaar. (2) Verskillende soorte plante kan aldus met betrekking tot verskillende bepalings van hierdie Wet verklaar word. 3. Aanwysing van registrateur.-- (1) Die Minister wys 'n beampte in die departement aan as Registrateur van Plantverbetering, wat die bevoegdhede uitoefen, die werksaamhede verrig en die pligte uitvoer wat kragtens hierdie Wet aan die registrateur verleen, toegewys of opgedra word of, indien hy ingevolge paragraaf van artikel

5 5 24 (1) aangewys word, die bevoegdhede uitoefen, die werksaamhede verrig en die pligte uitvoer wat aan die in daardie artikel vermelde gesag verleen, toegewys of opgedra word. [Sub-a. (1) vervang by a. 2 van Wet No.39 van 1983.] (2) Die registrateur oefen sy bevoegdhede uit, verrig sy werksaamhede en voer sy pligte uit behoudens enige opdragte deur die Minister uitgereik. (3) Die registrateur kan 'n beampte of, met die goedkeuring van die Minister, 'n persoon wat nie 'n beampte is nie, magtig om 'n bevoegdheid, werksaamheid of plig van die registrateur uit te oefen, te verrig of uit te voer. 'n Beslissing of opdrag gegee deur so 'n beampte of persoon kan deur die registrateur ingetrek of gewysig word, en word, totdat dit aldus ingetrek of gewysig is, behalwe by die toepassing van hierdie paragraaf, geag deur die registrateur gegee te gewees het. [Sub-a. (3) vervang by a. 2 van Wet No.39 van 1983.] (4) Die beampte aangewys as registrasiebeampte kragtens artikel 2 van die Wet op Saad, 1961 (Wet 28 van 1961), word geag as Registrateur van Plantverbetering kragtens hierdie artikel aangewys te gewees het [A. 4 gewysig by a. 2 van Wet No.10 van 1979 en herroep by a. 3 van Wet No.39 van 1983.] [A. 5 herroep by a. 4 van Wet No.39 van 1983.] 6. Verbod op dryf van besigheid op ongeregistreerde perseel.-- Besigheid word slegs op persele wat ingevolge hierdie Wet geregistreer is, of wat ingevolge artikel 10 van die bepalings van hierdie artikel vrygestel is, gedryf. [A. 6 vervang by a. 3 van Wet No.10 van 1979 en by a. 2 van Wet No.25 van 1996.] 7. Registrasie van persele ten opsigte van besighede.-- (1) 'n Aansoek om die registrasie van 'n perseel ten opsigte van 'n besigheid ingevolge hierdie Wet word op die voorgeskrewe wyse by die registrateur gedoen deur die persoon wat voornemens is om die besigheid op daardie perseel te dryf, en gaan vergesel van die voorgeskrewe aansoekgeld. Die voorgeskrewe aansoekgelde kan verskil ten opsigte van verskillende klasse aansoeke. [Sub-a. (1) vervang by a. 2 van Wet No.17 van 1991 en by a. 3 van Wet No.25 van 1996.] (2) Die registrateur oorweeg 'n aansoek bedoel in subartikel (1) en kan enige ondersoek in verband daarmee onderneem wat hy nodig ag. (3) Die registrateur registreer 'n perseel en reik 'n sertifikaat van registrasie ten opsigte daarvan uit indien- die perseel voldoen aan die voorgeskrewe vereistes; die praktyke wat toegepas staan te word in die betrokke besigheid voldoen aan die voorgeskrewe vereistes; die voorgeskrewe fasiliteite vir die betrokke besigheid by die perseel beskikbaar is; en (d) die persoon in direkte beheer van die perseel oor genoegsame kennis van die praktyke wat in die besigheid toegepas staan te word, beskik. [Sub-a. (3) vervang by a. 5 van Wet No.39 van 1983 en by a. 3 van Wet No.25 van 1996.]

6 6 (4) Die registrateur kan weier om 'n perseel te registreer indien- die eienaar of okkupant skuldig bevind is aan 'n oortreding van hierdie Wet of gesekwestreer of gelikwideer is terwyl hy of sy 'n besigheid gedryf het; of die aansoeker skuldig bevind is aan 'n oortreding van hierdie Wet of gesekwestreer of gelikwideer is terwyl hy of sy 'n besigheid gedryf het; of die aansoeker 'n direkteur, beampte of lid van 'n regspersoon is of was wat skuldig bevind is aan 'n oortreding van hierdie Wet of gelikwideer is terwyl hy of sy 'n besigheid gedryf het. [Sub-a. (4) vervang by a. 3 van Wet No.25 van 1996.] (4A) Die registrateur kan die registrasie van 'n perseel onderhewig maak aan sodanige voorwaardes as wat nodig mag wees. [Sub-a. (4A) ingevoeg by a. 3 van Wet No.25 van 1996.] (5) Indien die registrateur 'n aansoek om registrasie in subartikel (1) vermeld, weier, stel hy die persoon wat om die registrasie aansoek gedoen het, skriftelik in kennis van sy beslissing en die gronde waarop dit gebaseer is. [A. 7 vervang by a. 4 van Wet No.10 van 1979.] 8. Termyn van registrasie.-- (1) Die registrasie van 'n perseel is, behoudens vroeër beëindiging ingevolge hierdie Wet, geldig vir 'n tydperk van twee jaar vanaf die datum van uitreiking van die sertifikaat van registrasie ingevolge artikel 7 (3) en is hernieubaar. [Sub-a. (1) vervang by a. 4 van Wet No.25 van 1996.] (2)..... [Sub-a. (2) geskrap by a. 4 van Wet No.25 van 1996.].[A. 8 vervang by a. 6 van Wet No.39 van 1983.] 9. Hernuwing van registrasie.-- (1) Iemand aan wie 'n sertifikaat van registrasie ingevolge artikel 7 (3) uitgereik is, kan tot 30 dae na die verstryking van die registrasie maar nie later nie, op die voorgeskrewe wyse by die registrateur aansoek doen om die hernuwing van die registrasie, en die aansoek gaan vergesel van die voorgeskrewe hernuwingsgeld en die inligting of stukke wat voorgeskryf is of deur die registrateur vereis word. Die voorgeskrewe hernuwingsgelde kan verskil ten opsigte van verskillende klasse hernuwingsaansoeke. [Sub-a. (1) vervang by a. 5 van Wet No.10 van 1979, by a. 3 van Wet No.17 van 1991 en by a. 5 van Wet No.25 van 1996.] (2) Die registrateur kan die registrasie hernieu indien die bepalings van paragrawe tot (d) van artikel 7 (3) steeds nagekom word, en indien [Par. geskrap by a. 5 van Wet No.25 van 1996.] [Par. geskrap by a. 5 van Wet No.25 van 1996.] [Par. vervang by a. 5 van Wet No.10 van 1979 en geskrap by a. 5 van Wet No.25 van 1996.] (d) [Par. (d) geskrap by a. 5 van Wet No.25 van 1996.]

7 7 (e) (f) die voorgeskrewe aantekeninge betreffende die plante of voortplantingsmateriaal by die perseel gehanteer, vir die tydperk en op die wyse wat voorgeskryf is, gehou word, en die inligting in verband daarmee wat die registrateur verlang, aan hom of haar verstrek is; en [Par. (e) vervang by a. 5 van Wet No.10 van 1979 en by a. 5 (d) van Wet No.25 van 1996.] 'n voorwaarde in artikel 7 (4A) beoog, nagekom is. [Par. (f) vervang by a. 3 van Wet No.17 van 1991 en by a. 5 (d) van Wet No.25 van 1996.] [Sub-a. (2) gewysig by a. 5 van Wet No.25 van 1996.] (3) Die registrateur kan die registrasie van 'n perseel hernieu behoudens die voorwaardes wat hy of sy in elke geval bepaal. [Sub-a. (3) vervang by a. 5 (e) van Wet No.25 van 1996.] (4) Indien die registrateur die registrasie van 'n perseel hernieu, stel hy of sy die persoon wat daarom aansoek gedoen het skriftelik daarvan in kennis, en kan, indien hy of sy dit nodig ag, 'n nuwe sertifikaat van registrasie ten opsigte daarvan uitreik. [Sub-a. (4) vervang by a. 7 van Wet No.39 van 1983 en by a. 5 (e) van Wet No.25 van 1996.] (5) Die hernuwing van die registrasie van 'n perseel is, behoudens vroeër beëindiging kragtens hierdie Wet, geldig vir 'n tydperk van twee jaar en 'n aansoek om 'n verdere hernuwing daarvan word tweejaarliks ooreenkomstig die bepalings van subartikel (1) gedoen. [Sub-a. (5) vervang by a. 7 van Wet No.39 van 1983 en by a. 5 (e) van Wet No.25 van 1996.] (6) Die registrateur kan weier om die registrasie te hernieu indien enige van die bepalings van artikel 7 (4) van toepassing is. [Sub-a. (6) vervang by a. 7 van Wet No.39 van 1983, geskrap by a. 3 van Wet No.17 van 1991 en ingevoeg by a. 5 (f) van Wet No.25 van 1996.] (7) Indien die registrateur 'n aansoek om die hernuwing van die registrasie van 'n perseel weier, stel hy of sy die persoon wat om die hernuwing aansoek gedoen het skriftelik in kennis van sy of haar beslissing en die gronde waarop dit gebaseer is. [Sub-a. (7) vervang by a. 5 (g) van Wet No.25 van 1996.] 10. Vrystelling van registrasie.-- (1) Die Minister kan by kennisgewing in die Staatskoerant en op die voorwaardes wat hy of sy in die kennisgewing vermeld, enige perseel ten opsigte van enige soort besigheid van die bepalings van artikel 6 vrystel. (2) Die registrateur kan op aansoek en onderhewig aan die voorwaardes deur hom of haar bepaal, enige perseel van die bepalings van artikel 6 vrystel. [A. 10 vervang by a. 6 van Wet No.10 van 1979 en by a. 6 van Wet No.25 van 1996.] 11. Beëindiging van registrasie.-- (1) Die registrateur kan te eniger tyd die registrasie van 'n perseel beëindig of weier om die registrasie van 'n perseel te hernieu indien- 'n voorwaarde van of voorvereiste vir die registrasie van 'n perseel ingevolge artikel 7 of die hernuwing van registrasie ingevolge artikel 9 nie nagekom is nie; of die persoon wat aansoek doen om die registrasie of hernuwing, of die eienaar of okkupant van die perseel, skuldig bevind is aan 'n oortreding van hierdie Wet. (2) Indien die registrateur die registrasie van 'n perseel ingevolge hierdie artikel beëindig of weier om die registrasie van 'n onderneming te hernieu, stel hy of sy die persoon aan wie die sertifikaat van registrasie ten opsigte daarvan uitgereik is, skriftelik in kennis van sy of haar besluit en van die gronde waarop dit gebaseer is. [A. 11 vervang by a. 7 van Wet No.25 van 1996.]

8 8 12. Vertoning, verval en terugsending van sertifikaat van registrasie.-- (1) Die eienaar of okkupant van 'n perseel laat die sertifikaat van registrasie ten opsigte daarvan uitgereik te alle tye in 'n opvallende plek by of naby die hoofingang van die perseel vertoon. (2) Die registrasie van 'n perseel verval- indien die persoon aan wie die sertifikaat van registrasie ten opsigte daarvan uitgereik is, ophou om die eienaar of okkupant van die perseel te wees; indien die betrokke perseel nie langer vir die dryf van die besigheid waarvoor dit geregistreer is, gebruik word nie; of indien 'n aansoek om die hernuwing daarvan nie deur die registrateur binne 30 dae na die vervaldatum daarvan ontvang word nie. (3) Indien 'n persoon aan wie 'n sertifikaat van registrasie ten opsigte van 'n perseel uitgereik is, sterf of deur 'n hof onbekwaam om sy of haar eie sake te behartig, of tot 'n verkwister, verklaar word, of 'n pasiënt word soos omskryf in artikel 1 van die Wet op Geestesgesondheid, 1973 (Wet 18 van 1973), of indien die boedel van so 'n persoon gesekwestreer word of so 'n persoon gelikwideer word, kan die eksekuteur, kurator, trustee of likwidateur van so 'n persoon, na gelang van die geval, behoudens die regsbepalings betreffende bestorwe boedels, geestesgesondheid, insolvensie, gedurende die geldigheidstermyn van die sertifikaat van registrasie en sonder formele oordrag van die sertifikaat, die betrokke besigheid op daardie perseel dryf, hetsy persoonlik of deur 'n agent wat deur die registrateur skriftelik goedgekeur is. Gedurende die tydperk hangende die aanstelling van bedoelde eksekuteur, kurator, trustee of likwidateur word die persoon wat die sake van die betrokke persoon behartig, vir doeleindes van hierdie subartikel geag sy of haar eksekuteur, kurator, trustee of likwidateur, na gelang van die geval, te wees. (4) Wanneer die registrasie van 'n perseel ingevolge artikel 11 beëindig is of ingevolge subartikel (2) van hierdie artikel verval het, moet die betrokke sertifikaat van registrasie binne die voorgeskrewe tydperk aan die registrateur teruggestuur word deur die persoon aan wie dit uitgereik was. [A. 12 gewysig by a. 7 van Wet No.10 van 1979 en by a. 8 van Wet No.39 van 1983 en vervang by a. 8 van Wet No.25 van 1996.] 13. Vereistes betreffende die verkoop van plante en voortplantingsmateriaal.-- (1) Plante en voortplantingsmateriaal word slegs vir doeleindes van verbouing verkoop- (d) (e) indien die plante en voortplantingsmateriaal van 'n variëteit is wat in die variëteitslys aangeteken is; onder die benaming wat ten opsigte daarvan in die variëteitslys aangeteken is; indien geen kwalifiserende uitdrukking of verwysing bygevoeg word by of gebruik word nie in verband met die benaming in paragraaf bedoel; indien die plant of voortplantingsmateriaal, na gelang van die geval, voldoen aan die vereistes ten opsigte daarvan voorgeskryf; en indien, in die geval van- (ii) voortplantingsmateriaal, die materiaal voorafverpak is of verpak is in houers wat aan die voorgeskrewe vereistes voldoen en op die voorgeskrewe wyse verseël en gekenmerk, gemerk of geëtiketteer is met die voorgeskrewe inligting; of 'n plant, die voorgeskrewe inligting voorkom op 'n etiket geheg aan die plant of op die houer waarin die plant groei of verpak is.

9 9 (2) Die registrateur kan, indien goeie gronde skriftelik aangevoer word, skriftelik vrystelling verleen van een of meer van die vereistes in subartikel (1) bedoel op die voorwaardes wat hy of sy in elke geval bepaal. [A. 13 gewysig by a. 8 van Wet No.10 van 1979 en vervang by a. 9 van Wet No.25 van 1996.] 14. Uitsonderings betreffende sekere voortplantingsmateriaal.-- Die bepalings van hierdie Wet is nie van toepassing nie- op die skoonmaak van voortplantingsmateriaal bestem vir 'n ander doel as die verbouing daarvan; op die verkoop van voortplantingsmateriaal bestem vir 'n ander doel as die verbouing daarvan; [Par. gewysig by a. 4 van Wet No.17 van 1991 en by a. 10 van Wet No.25 van 1996.] (ba) op die skoonmaak van voortplantingsmateriaal deur die produsent daarvan; of [Par. (ba) ingevoeg by a. 4 van Wet No.17 van 1991.] op die verkoop van voortplantingsmateriaal deur die produsent daarvan aan die eienaar of okkupant van 'n geregistreerde perseel: Met dien verstande- dat, in die geval van voortplantingsmateriaal ingevolge 'n skema gesertifiseer, die houers van die materiaal ooreenkomstig die bepalings van die skema verseël en gemerk of geëtiketteer moet wees; en (ii) dat, in die geval van voortplantingsmateriaal nie ingevolge 'n skema gesertifiseer nie, die naam en adres van die produsent, die soort plant en die benaming van die betrokke variëteit duidelik en leesbaar gemerk moet wees op die houer daarvan of op 'n etiket daaraan geheg. [Par. gewysig by a. 4 van Wet No.17 van 1991 en by a. 10 van Wet No.25 van 1996.] 15. Variëteitslys.-- (1) Die registrateur hou 'n lys waarin aangeteken word- (d) die benaming waaronder 'n variëteit in die algemeen bekend staan op die datum waarop die soort plant waartoe die variëteit behoort ingevolge artikel 2 as 'n soort plant vir die doeleindes van hierdie Wet verklaar is; of die benaming van 'n variëteit ingevolge artikel 20 erken; of die benaming van 'n variëteit ten opsigte waarvan 'n planttelersreg ingevolge die Wet op Planttelersregte, 1976 (Wet 15 van 1976), geregistreer is; of die benaming waaronder 'n variëteit internasionaal bekend staan. (2) Die registrateur kan die ander besonderhede aangaande 'n variëteit in subartikel (1) bedoel wat hy of sy nodig ag in die variëteitslys aanteken. (3) Ondanks die bepalings van subartikel (1) kan die registrateur, onafhanklik van enige bepaalde variëteit of benewens 'n variëteit in die lys aangeteken, al die variëteite of enige verder variëteit van enige soort plant in die variëteitslys insluit. (4) Indien 'n variëteit onder meer as een benaming of onder 'n onaanvaarbare benaming bekend staan, teken die registrateur die benaming vir die variëteit wat hy of sy bepaal in die variëteitslys aan. (5) Die variëteitslys gehou ingevolge artikel 8 van die Wet op Saad, 1961 (Wet 28 van 1961), word ingelyf by en maak deel uit van die lys ingevolge hierdie artikel gehou, en 'n stuk, inligting of ander bewys verstrek of verskaf aan die registrateur in daardie Wet ingevolge 'n bepaling daarvan, word

10 10 geag ingevolge die ooreenstemmende bepaling van hierdie Wet aan die registrateur verstrek of verskaf te gewees het. (6) Die registrateur moet op aanvraag aan 'n persoon 'n afskrif van die variëteitslys verskaf. [A. 15 gewysig by a. 9 van Wet No.39 van 1983 en by a. 5 van Wet No.17 van 1991 en vervang by a. 11 van Wet No.25 van 1996.] 15A. Registrateur kan sekere ooreenkomste aangaan vir verkryging of beskikbaarstelling van resultate van sekere toetse en proewe.-- Die registrateur kan met die goedkeuring van die Minister, wat verleen word met die instemming van die Minister van Finansies en van die Minister van Buitelandse Sake, met die toepaslike gesag van 'n ander land 'n ooreenkoms aangaan waarin bepaal word dat die registrateur- vir die doeleindes van die oorweging deur hom van 'n aansoek om die erkenning van 'n variëteit ingevolge hierdie Wet, geregtig is om die resultate van toetse en proewe wat deur daardie gesag ten opsigte van daardie variëteit gedoen is, te verkry; die resultate van toetse en proewe wat deur die registrateur ten opsigte van 'n variëteit gedoen is aan daardie gesag beskikbaar moet stel, teen betaling deur die registrateur of daardie gesag, na gelang van die geval, van die bedrag in die ooreenkoms vermeld. [A. 15A ingevoeg by a. 10 van Wet No.39 van 1983 en gewysig by a. 6 van Wet No.17 van 1991.] 16. Aansoek om erkenning van variëteit.-- (1) 'n Aansoek om erkenning van 'n variëteit vir aantekening in die variëteitslys kan deur enigiemand gedoen word: Met dien verstande dat waar 'n aansoeker nie in die Republiek woonagtig is nie of, in die geval van 'n regspersoon, waar 'n aansoeker nie 'n geregistreerde kantoor in die Republiek het nie, 'n aansoek slegs deur bemiddeling van iemand wat in die Republiek woonagtig is, gedoen word. (2) So 'n aansoek- word op die voorgeskrewe wyse by die registrateur gedoen; [Par. vervang by a. 7 van Wet No.17 van 1991 en by a. 12 van Wet No.25 van 1996.] gaan vergesel van die voorgeskrewe aansoekgeld; en gaan, in die geval van 'n variëteit deur iemand anders as die aansoeker geteel of ontdek, vergesel van die skriftelike magtiging van die teler of ontdekker. [Par. vervang by a. 12 van Wet No.25 van 1996.] (3) Die registrateur kan, indien goeie gronde skriftelik deur die aansoeker aangevoer word, skriftelik vrystelling verleen van die nakoming van die vereiste in subartikel (2) bedoel. Nóg die registrateur nóg die Staat is aanspreeklik vir enige eis as gevolg van 'n vrystelling ingevolge paragraaf verleen. [Sub-a. (3) bygevoeg by a. 12 van Wet No.25 van 1996.] 17. Vereistes vir erkenning van variëteit.-- (1) 'n Variëteit kan erken word indien- dit duidelik onderskeibaar is van 'n ander variëteit van dieselfde soort plant waarvan die bestaan 'n saak van algemene kennis is ten tyde van die indien van die aansoek; [Par. vervang by a. 13 van Wet No.25 van 1996.] dit, behoudens die afwyking wat van die besondere kenmerke van die voortplanting van die variëteit verwag kan word, genoegsaam uniform is wat die kenmerkende eienskappe daarvan betref; [Par. vervang by a. 13 van Wet No.25 van 1996.]

11 11 dit stabiel is deurdat die kenmerkende eienskappe van die variëteit onveranderd bly na herhaalde voortplanting of, in die geval van 'n bepaalde voortplantingsiklus, aan die einde van elke sodanige siklus; en [Par. vervang by a. 13 van Wet No.25 van 1996.] (d) dit deur 'n benaming geïdentifiseer word wat voldoen aan die bepalings van subartikels (3) en (4). (2) 'n In subartikel (1) bedoelde eienskap moet van so 'n aard wees dat dit duidelik uitgeken en beskryf kan word. [Sub-a. (2) vervang by a. 13 van Wet No.25 van 1996.] (3) Die benaming van 'n variëteit waarvoor 'n aansoek om erkenning oorweeg word, word voorgestel deur die persoon wat aansoek om sodanige erkenning doen en- (d) (e) moet geskik wees om 'n variëteit te identifiseer; moet nie sodanig wees dat dit kan mislei of kan lei tot verwarring betreffende die eienskappe, waarde of identiteit van die betrokke variëteit of die identiteit van die teler daarvan nie; moet verskillend wees van elke benaming wat bestaande variëteite van dieselfde of 'n aanverwante soort plant onderskei; moet nie skadelik vir die openbare orde of in stryd met die sedes wees nie; en moet aan die verdere voorskrifte voldoen wat die registrateur bepaal. (4) 'n Benaming moet, behoudens die bepalings van paragraaf, nie identies of soortgelyk wees nie aan, of tot verwarring kan lei nie met, 'n aanwysing wat die beskerming geniet wat aan 'n merk volgens die bedoeling van die Wet op Handelsmerke, 1963 (Wet 62 van 1963), verleen word, en wat van toepassing is op plante of voortplantingsmateriaal of die gebruik in verband daarmee of in verband met 'n produk daarvan. Indien die benaming van 'n variëteit deur 'n persoon ingevolge subartikel (3) voorgestel, 'n aanwysing is ten opsigte waarvan hy die beskerming geniet wat in paragraaf bedoel word, keur die registrateur nie sodanige benaming goed nie tensy so 'n persoon skriftelik afstand doen van sy aanspraak op so 'n merk vanaf die datum waarop die betrokke variëteit erken word. 18. Oorweging en ondersoek van aansoeke.-- (1) Die registrateur oorweeg elke aansoek om die erkenning van 'n variëteit en alle dokumente en enige ander bewys wat in verband daarmee aan hom voorgelê is ten einde te bepaal of die aansoek aan die voorskrifte van hierdie Wet voldoen. (2) Die registrateur moet, ten einde hom of haar in staat te stel om te bepaal of 'n variëteit erken kan word- die toetse en proewe wat hy of sy nodig ag onderneem of laat onderneem met 'n variëteit ten opsigte waarvan 'n aansoek ingevolge subartikel (1) oorweeg word; of die resultate gebruik van toetse en proewe wat met daardie variëteit onderneem is en ingevolge 'n ooreenkoms in artikel 15A vermeld deur hom of haar verkry is. [Sub-a. (2) vervang by a. 14 van Wet No.25 van 1996.] (3) Iemand wie se aansoek oorweeg word, moet vir die doeleindes van bedoelde toetse en proewe en op die tyd en plek wat die registrateur bepaal- behoudens die bepalings van subartikel (4), die toepaslike voorgeskrewe ondersoekgeld betaal; en

12 12 die registrateur voorsien- (ii) (iii) van die hoeveelheid of massa plante en voortplantingsmateriaal van die variëteit wat hy nodig het; van die eksemplare van plante van die variëteit of van die dele daarvan wat hy nodig het; en van die inligting in verband met die variëteit wat hy nodig het. (4) Indien die registrateur besluit om vir die oorweging van 'n aansoek ingevolge subartikel (1), gebruik te maak van die resultate vermeld in paragraaf van subartikel (2)- word die koste aangegaan by die verkryging van die resultate deur die persoon wie se aansoek oorweeg word aan die registrateur vergoed; en kan die registrateur, voordat hy enige stappe doen, van daardie persoon vereis om 'n skriftelike onderneming of geskikte waarborg vir die vergoeding van sodanige koste te verstrek. (5) Iemand wie se aansoek om die erkenning van 'n variëteit oorweeg word, moet die registrateur binne 12 maande na die indiening van die aansoek voorsien van alles wat die registrateur ingevolge hierdie artikel benodig by die ondersoek van die aansoek om die erkenning van 'n variëteit, insluitend, waar toepaslik- (ii) (iii) plante en voorplantingsmateriaal vir die onderneem van toetse en proewe; enige inligting, dokumente of ander bewyse; en skriftelike ondernemings of geskikte waarborge vir die vergoeding van koste. Die datum van die aansoek word geag die dag te wees waarop die finale vereistes vir die oorweging van die aansoek deur die registrateur ontvang word. [Sub-a. (5) bygevoeg by a. 14 van Wet No. 25 van 1996.] (6) Die registrateur kan die nakoming van subartikel (5) op aansoek skriftelik uitstel vir 'n bepaalde tydperk. 'n Aansoek om uitstel word skriftelik aan die registrateur gerig en moet redes uiteensit waarom uitstel verleen behoort te word. [Sub-a. (6) bygevoeg by a. 14 van Wet No. 25 van 1996.] [A. 18 gewysig by a. 9 van Wet No. 10 van 1979 en vervang by a. 11 van Wet No. 39 van 1983.] 19. Verwerping van aansoek.-- (1) Die registrateur kan 'n aansoek om die erkenning van 'n variëteit verwerp indien dit vir hom blyk- dat die aansoek nie aan 'n bepaling van hierdie Wet voldoen nie; dat die variëteit ten opsigte waarvan die aansoek gedoen is- voorheen ingevolge hierdie Wet of die Wet op Saad, 1961 (Wet 28 van 1961), erken is; (ii) (iii) nie aan 'n bepaling van hierdie Wet voldoen nie; of nie tot 'n soort plant behoort waarop hierdie Wet van toepassing is nie; dat die applikant nie ingevolge hierdie Wet geregtig is om die aansoek te doen nie;

13 13 (d) (e) (f) dat die aansoek 'n wesenlike wanvoorstelling bevat; dat die aansoek die regte van die houer van 'n planttelersreg ingevolge die Wet op Planttelersregte, 1976, verleen, of van iemand aan wie voorlopige beskerming ingevolge daardie Wet verleen is, op bedrieglike wyse raak; dat die applikant weier of versuim het of nie in staat is nie om- 'n aanvaarbare benaming voor te stel; of (ii) 'n skriftelike onderneming of geskikte waarborg in artikel 18 (4) vermeld, te verstrek nadat hy versoek is om dit te doen; [Par. (f) vervang by a. 12 van Wet No. 39 van 1983.] (g) (h) dat die voortplanting van die betrokke variëteit die herhaalde gebruik sal vereis van plante of voortplantingsmateriaal van 'n ander variëteit waarvoor planttelersregte ingevolge die Wet op Planttelersregte, 1976, verleen is aan of om aansoek gedoen is deur iemand anders, tensy sodanige plante of sodanige voortplantingsmateriaal gebruik word kragtens 'n lisensie uitgereik ingevolge daardie Wet; of dat die beskrywing ingedien, nie die variëteit duidelik beskryf nie; of dat die bepalings van artikel 18 nie ten volle nagekom is by die indien van die aansoek nie. [Par. bygevoeg by a. 15 van Wet No. 25 van 1996.] (2) Indien die registrateur 'n aansoek ingevolge subartikel (1) verwerp of 'n aansoek ingevolge artikel 20 (2) weier, stel hy die persoon wat om erkenning aansoek gedoen het skriftelik in kennis van sy beslissing en van die gronde waarop dit gebaseer is. 20. Erkenning van variëteit.-- (1) Behoudens die bepalings van subartikel (2) moet die registrateur na oorweging van 'n aansoek ingevolge artikel 18 en die nagaan van die resultate van enige toetse of proewe met 'n variëteit gedoen, die variëteit erken en dit in die variëteitslys aanteken indien- die aansoek aan die voorskrifte van hierdie Wet voldoen; die variëteit aan die voorskrifte bedoel in artikel 17 voldoen; en alle gelde wat ingevolge hierdie Wet ten opsigte van die aansoek betaalbaar is, betaal is. [Sub-a. (1) gewysig by a. 13 van Wet No.39 van 1983.] (2) Die registrateur kan weier om 'n variëteit te erken indien- dit in die openbare belang is om dit te weier; hy of sy na 'n evaluasie ingevolge artikel 22 besluit dat die variëteit vir gebruik ongewens is. (3) Die registrateur erken nie 'n variëteit nie voordat- hy of sy ingevolge artikel 22 (1) besluit het om nie die variëteit te ondersoek nie; of die voorgeskrewe tydperk, bereken vanaf die datum waarop die plante en voortplantingsmateriaal ingevolge artikel 22 (3) vir die eerste keer aan die registrateur voorsien is, verstryk het. (4) Die registrateur moet ten opsigte van elke variëteit wat erken word-

14 14 die toepaslike besonderhede in artikel 15 bedoel in die variëteitslys aanteken; en die applikant skriftelik van sodanige erkenning in kennis stel. (5) Indien die registrateur weier om 'n variëteit ingevolge hierdie artikel te erken, stel hy of sy die persoon wat aansoek gedoen het om erkenning van 'n variëteit skriftelik in kennis van sy of haar besluit en van die gronde waarop dit gebaseer is. [ A. 20 gewysig by a. 13 van Wet No.39 van 1983 en vervang by a. 16 van Wet No.25 van 1996.] 21. Wysigings aan en skrappings uit variëteitslys.-- (1) 'n Benaming van 'n variëteit in die variëteitslys aangeteken, kan deur die registrateur gewysig of aangevul word- op aansoek aan hom of haar gerig en by betaling van die voorgeskrewe gelde; [Par. vervang by a. 17 van Wet No.25 van 1996.] in die geval van 'n benaming bedoel in paragraaf of van artikel 15 (1)- (ii) indien die inligting wat in die aansoek aan die registrateur voorgelê is vir die goedkeuring van, of in verband met, die betrokke benaming, verkeerd was en die registrateur van oordeel is dat so 'n benaming nie goedgekeur sou gewees het indien hy geweet het dat bedoelde inligting verkeerd was nie; of indien inligting aan die lig kom wat, indien vroeër bekend, na die oordeel van die registrateur die weiering om die benaming in die variëteitslys aan te teken, tot gevolg sou gehad het; of in die geval van 'n benaming bedoel in paragraaf van artikel 15 (1), indien die benaming gewysig of aangevul word ingevolge die Wet op Planttelersregte, (2) Die registrateur kan die benaming van 'n variëteit in die variëteitslys aangeteken, skrap indien- (d) (e) enige inligting aan hom of haar voorgelê in die aansoek om die erkenning van so 'n variëteit of in verband met so 'n aansoek verkeerd was en die variëteit nie erken sou gewees het indien hy of sy geweet het dat die inligting verkeerd was nie; of inligting aan die lig gekom het wat, indien vroeër bekend, die weiering van bedoelde aansoek tot gevolg sou gehad het; of dit in die openbare belang is om dit te skrap; plante en voortplantingsmateriaal van so 'n variëteit, wat in staat is om die variëteit op so 'n wyse te reproduseer dat die eienskappe daarvan ooreenstem met die eienskappe wat ten tyde van die erkenning daarvan beskryf is, nie geredelik verkry kan word nie; of die variëteit nie meer aan die vereistes bedoel in artikel 17 voldoen nie; of (f) hy of sy, na 'n evaluasie bedoel in artikel 22, besluit dat die gebruik van die variëteit onwenslik is. [Sub-a. (2) vervang by a. 17 van Wet No.25 van 1996.] (3) Indien die registrateur die benaming van 'n variëteit uit die variëteitslys skrap, stel hy of sy die persoon wat aansoek gedoen het om erkenning van die variëteit skriftelik in kennis van sy of haar besluit en die gronde waarop dit gebaseer is, tensy daardie persoon se identiteit en adres aan die registrateur onbekend is. [Sub-s. (3) vervang by a. 17 van Wet No.25 van 1996.]

15 Evaluasie van variëteit.-- (1) Die registrateur kan, indien hy of sy dit nodig ag, die bruikbaarheid van 'n variëteit vir landbou- of nywerheidsdoeleindes evalueer. (2) By die toepassing van subartikel (1) kan die registrateur- 'n variëteit ten aansien waarvan 'n aansoek om erkenning ingevolge artikel 16 gedoen is, ondersoek; of 'n variëteit waarvan die benaming in die variëteitslys aangeteken is, ondersoek. (3) Die voorgeskrewe hoeveelheid of massa plante of voortplantingsmateriaal van die betrokke variëteit wat vir die doeleindes van die evaluasie nodig is- word, in die geval van 'n variëteit bedoel in subartikel (2), gratis deur die aansoeker op die voorgeskrewe tyd en plek aan die registrateur voorsien; en kan, in die geval van 'n variëteit bedoel in subartikel (2), teen betaling deur die registrateur van enigiemand verkry word. (4) Die registrateur kan, ten einde hom of haar in staat te stel om 'n variëteit te evalueer- die variëteit ondersoek op die wyse wat hy of sy dienstig ag; die variëteit laat ondersoek; die resultate van toetse en proewe gebruik wat met daardie variëteit gedoen is en deur hom of haar verkry is ingevolge 'n ooreenkoms bedoel in artikel 15A. (5) Die registrateur kan, as gevolg van die evaluasie van 'n variëteit- indien 'n aansoek om erkenning by hom of haar gedoen is, die variëteit óf erken óf die aansoek weier; of indien die variëteit in die variëteitslys aangeteken is, dit óf in die variëteitslys behou óf skrap. (6) Indien plante of voortplantingsmateriaal nie voorsien of verkry kan word soos beoog in subartikel (3) nie, kan die registrateur- in die geval van 'n variëteit bedoel in subartikel (2), die aansoek om die erkenning van die variëteit weier; of in die geval van 'n variëteit bedoel in subartikel (2), die variëteit uit die varitëitslys skrap. (7) Die registrateur kan te eniger tyd nadat 'n ondersoek ingevolge hierdie artikel onderneem is, die ondersoek herhaal. [A. 22 vervang by a. 18 van Wet No.25 van 1996.] 23. Instelling van sertifiseringskemas.-- (1) Die Minister kan, na oorleg met die Minister van Finansies, by kennisgewing in die Staatskoerant 'n skema instel vir die sertifisering van plante en voortplantingsmateriaal van die soorte plante in die skema aangedui, met die doel om die kwaliteit van plante en voortplantingsmateriaal van sodanige soorte te handhaaf en om die bruikbaarheid vir landbou- of nywerheidsdoeleindes van die produkte daarvan verkry, te verseker.

16 16 (2) Verskillende skemas kan ingestel word vir plante en voortplantingsmateriaal van verskillende soorte plante, en die vereistes vir verskillende soorte en variëteite plante en voortplantingsmateriaal in 'n skema kan verskil. (3) [Sub-a. (3) geskrap by a. 14 van Wet No.39 van 1983.] (4) [Sub-a. (4) geskrap by a. 14 van Wet No.39 van 1983.] (5) Die Minister kan te eniger tyd by kennisgewing in die Staatskoerant 'n skema wysig of intrek. 24. Bepalings van skema.-- (1) Die Minister kan in 'n kennisgewing betreffende die instelling van 'n skema- die gesag aanwys wat die bevoegdhede uitoefen, die werksaamhede verrig en die pligte uitvoer wat kragtens 'n skema aan sodanige gesag verleen, toegewys of opgedra is; (ii) indien die gesag in subparagraaf vermeld, nie 'n beampte in die departement, of 'n liggaam bestaande uit sodanige beamptes, is nie, bepaal dat daardie gesag sy bevoegdhede, werksaamhede en pligte op eie koste en behoudens die voorskrifte van die registrateur uitoefen, verrig of uitvoer, en geen reg van verhaal op die Staat het vir enige koste aldus aangegaan nie; [Sub-par. (ii) vervang by a. 8 van Wet No.17 van 1991.] [Par. vervang by a. 10 van Wet No.10 van 1979 en by a. 15 van Wet No.39 van 1983.] bepaal dat 'n oppervlakte grond wat vir die verbouing van plante of voortplantingsmateriaal ingevolge 'n skema, aangewend word, as 'n eenheid geregistreer moet wees by die gesag bedoel in paragraaf ; [Par. vervang by a. 15 van Wet No.39 van 1983, by a. 8 van Wet No.17 van 1991 en by a. 19 van Wet No.25 van 1996.] voorsiening maak vir die wyse waarop 'n aansoek om registrasie as 'n eenheid ingedien moet word, die inligting wat so 'n aansoek moet vergesel en die omstandighede waaronder so 'n registrasie verval of geweier of ingetrek moet word; [Par. vervang by a. 8 van Wet No.17 van 1991 en by a. 19 van Wet No.25 van 1996.] (d) die vereistes vir registrasie waaraan 'n eenheid moet voldoen, die voorwaardes waarop so 'n eenheid geregistreer moet word en die tydperk van geldigheid van sodanige registrasie, bepaal; [Par. (d) vervang by a. 8 (d) van Wet No.17 van 1991.] (e) bepaal dat, vanaf die datum waarop 'n eenheid ingevolge 'n skema geregistreer is, die bepalings van so 'n skema bindend is vir die persoon ten gunste van wie daardie eenheid geregistreer is; [Par. (e) vervang by a. 8 (e) van Wet No.17 van 1991.] (f) die soorte plante en die variëteite daarvan aandui waarop 'n skema van toepassing is; [Par. (f) vervang by a. 10 van Wet No.10 van 1979.] (g) voorsiening maak vir die wyse waarop en die beheer onderhewig waaraan plante en voortplantingsmateriaal bedoel vir sertifisering ingevolge 'n skema, geproduseer en behandel moet word;

17 17 (h) die wyse en tye waarop 'n inspeksie van eenhede, of van plante of voortplantingsmateriaal met betrekking waartoe die bepalings van 'n skema van toepassing is, uitgevoer moet word, bepaal, en die gesag kragtens paragraaf aangewys, magtig om die vorms te bepaal wat in verband met so 'n inspeksie gebruik moet word; [Par. (h) vervang by a. 8 (f) van Wet No.17 van 1991.] (j) (k) (l) die vereistes en kwalitieitstandaarde bepaal waaraan plante en voortplantingsmateriaal vir sertifisering ingevolge 'n skema moet voldoen; die wyse waarop plante en voortplantingsmateriaal gesertifiseer moet word, die vorm van 'n sertifikaat in verband daarmee en die omstandighede waaronder so 'n sertifikaat verval, bepaal; die wyse waarop gesertifiseerde plante en voortplantingsmateriaal verpak, gemerk, geëtiketteer, verseël, opgeberg of versprei moet word, en die spesifikasies van die etikette en seëls wat daarvoor gebruik moet word, bepaal; die inligting bepaal wat op die houers waarin gesertifiseerde plante en voortplantingsmateriaal verpak word, of op etikette wat daaraan geheg word, moet verskyn; (m) die aantekeninge wat gehou moet word en die inligting wat verstrek moet word deur iemand ten gunste van wie 'n eenheid ingevolge 'n skema geregistreer is, bepaal; [Par. (m) vervang by a. 8 (g) van Wet No.17 van 1991.] (n) die gelde of vorderings bepaal wat ingevolge 'n skema betaalbaar is, of 'n gesag ingevolge paragraaf aangewys, magtig om sodanige gelde of vorderings te bepaal, en bepaal dat die lewering van enige diens aan iemand geweier kan word wat aan so 'n gesag enige bedrag ten opsigte van sodanige gelde of vordering verskuldig is; [Par. (n) vervang by a. 15 van Wet No.39 van 1983 en by a. 8 (h) van Wet No.17 van 1991.] (o) aan 'n gesag ingevolge paragraaf van hierdie subartikel aangewys, of aan iemand wat skriftelik deur so 'n gesag gemagtig is om enige voorskrif van 'n skema af te dwing, die in artikel 25 (1) bedoelde ondersoekbevoegdhede verleen; [Par. (o) vervang by a. 15 van Wet No.39 van 1983.] (p) verklaar dat die bepalings van artikel 32 mutatis mutandis van toepassing is met betrekking tot iemand wat veronreg voel deur 'n beslissing van of enige stappe gedoen deur 'n gesag ingevolge paragraaf van hierdie subartikel aangewys, in verband met 'n skema; en [Par. (p) vervang by a. 15 van Wet No.39 van 1983.] (q) oor die algemeen voorsiening maak vir enige ander aangeleentheid wat, na die oordeel van die Minister, nodig of dienstig is ten einde die doelstellings van 'n skema te bevorder of beter te verwesenlik, en die algemeenheid van die bevoegdhede deur hierdie paragraaf verleen, word nie deur die voorafgaande paragrawe beperk nie. (2) Die gesag kragtens subartikel (1) aangewys, kan iemand magtig om 'n bevoegdheid, werksaamheid of plig van daardie gesag uit te oefen, te verrig of uit te voer. (aa) Wanneer 'n gesag ingevolge paragraaf aangewys iemand op sy versoek aldus magtig, kan hy bepaal dat- (ii) die betrokke bevoegdheid, werksaamheid of plig op koste van die betrokke persoon uitgeoefen, verrig of uitgevoer word; die betrokke persoon geen reg van verhaal op daardie gesag of die Staat het vir enige koste aldus aangegaan nie; en

18 18 (iii) die betrokke persoon die betrokke bevoegdheid, werksaamheid of plig behoudens die voorskrifte van daardie gesag uitoefen, verrig of uitvoer. [Par. (aa) ingevoeg by a. 8 van Wet No.17 van 1991.] (ab) 'n Regspersoon wat kragtens die een of ander wet ingestel is en wat aldus gemagtig is, word ondanks die afwesigheid van enige uitdruklike bepaling te dien effekte in die wet waarkragtens dit ingestel is, geag bevoeg te wees om die betrokke bevoegdheid, werksaamheid of plig uit te oefen, te verrig of uit te voer. [Par. (ab) ingevoeg by a. 8 van Wet No.17 van 1991.] (ac) Genoemde regspersoon kan iemand in sy diens skriftelik magtig om die betrokke bevoegdheid, werksaamheid of plig uit te oefen, te verrig of uit te voer. [Par. (ac) ingevoeg by a. 8 van Wet No.17 van 1991.] 'n Beslissing of opdrag gegee deur iemand kragtens paragraaf gemagtig, kan deur sodanige gesag ingetrek word, en so 'n beslissing of opdrag word, totdat dit aldus ingetrek of gewysig word, behalwe by die toepassing van hierdie paragraaf, geag deur daardie gesag gegee te wees. [Sub-a. (2) bygevoeg by a. 15 van Wet No.39 van 1983.] 24A. Ondersoek vir gehaltebeheer.-- 'n Beampte of gemagtigde persoon kan gedurende besigheidsure 'n perseel betree wat kragtens hierdie Wet geregistreer is en- enige houer oopmaak wat gevind word by of op die perseel wat die beampte of gemagtigde persoon op redelike gronde vermoed voortplantingsmateriaal bevat; die voortplantingsmateriaal ondersoek en monsters daarvan neem; en van die eienaar of okkupeerder vereis om enige boeke, etikette, inladingsbriewe, skeepsvragbriewe of ander dokumente of stukke met betrekking tot die toepassing van hierdie Wet voor te lê vir ondersoek of met die doel om afskrifte of uittreksels te verkry. [A. 24A ingevoeg by a. 20 van Wet No.25 van 1996.] 25. Bevoegdheid om perseel te betree, ondersoek in te stel, monsters te neem en beslag te lê op sekere voorwerpe.-- (1) 'n Beampte in die departement bedoel in artikel 3 (3) of gemagtigde persoon kan te enige redelike tyd, op gesag van 'n lasbrief ingevolge subartikel (3) uitgereik- 'n plek, perseel of voertuig betree en inspekteer waarin of waarop, of waarin of waarop op redelike gronde vermoed word, 'n plant, voortplantingsmateriaal, stof of ander voorwerp ten opsigte waarvan hierdie Wet van toepassing is, geproduseer, gereproduseer, geteel, gekweek, verwerk, behandel, berei, getoets, ondersoek, ontleed, geklassifiseer, voorafverpak, gemerk, geëtiketteer, gehou, aangehou, verpak, verwyder, vervoer, uitgestal of verkoop word; 'n persoon in beheer van of werksaam by die plek, perseel of voertuig gelas om- (ii) (iii) 'n boek, rekord of ander dokument wat op daardie plant, voortplantingsmateriaal, stof of ander voorwerp betrekking het en wat in die besit of onder die beheer van daardie persoon is, te lewer; die inligting waaroor hy of sy met betrekking tot daardie plant, voortplantingsmateriaal, stof of ander voorwerp beskik, te verskaf; die hulp te verleen wat die beampte of gemagtigde persoon benodig ten einde hom of haar in staat te stel om sy of haar werksaamhede kragtens hierdie Wet te verrig;