Gezonde kantoren Facts and #alternative facts
|
|
- Henriette Kuiper
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Cradle to Cradle Café Gezonde kantoren Facts and #alternative facts ir. Tim Beuker, WELL AP BBA Binnenmilieu
2 Introductie BBA Binnenmilieu Adviesbureau gespecialiseerd in binnenmilieu en gezondheid Opgericht in 1996, sinds 2014 dochter van DGMR 20 jaar ervaring met binnenmilieu, gezondheid, comfort en productiviteit Auteur van o.a. Programma van Eisen Frisse Scholen, AI-24, NEN-EN 15251, ISSO-publicatie 74 Evidence-based advies 2
3 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? HET NIEUWE WERKEN
4 Goede binnenluchtkwaliteit door: 1. Emissie-arme materialen, meubilair 2. Adequate verse luchttoevoerhoeveelheid 2. Goede toevoerluchtkwaliteit 4. Spuiventilatie mogelijkheid
5 Goede binnenluchtkwaliteit door: 1. Emissie-arme materialen, meubilair 2. Adequate verse luchttoevoerhoeveelheid 2. Goede toevoerluchtkwaliteit 4. Spuiventilatie mogelijkheid
6 Materiaalemissies + 6
7 Korte termijn gezondheidseffecten zelf ervaren? Citroengeranium 7
8 ODDS-ratio Lange termijn gezondheidseffecten 3,0 2,5 BBzP astma BBzP rhinitis BBzP eczeem DEHP astma 2,0 1,5 1,0 0,5 0, Toenemende hoeveelheid ftalaten in stof (kwartielen) Bron: Bornehag et al,
9 Voorkomen? Gebruik alleen materialen en meubilair met emissielabel, bijv.: 9
10 10 Vanaf Gold
11 11 Vanaf Bronze
12 12
13 13
14 Verbetering binnenluchtkwaliteit? Fact or #alternative fact?
15 Wolverton B.C. et al (1989) Interior Landscape Plants for Indoor Air Pollution Abatement, NASA
16 Afname concentratie in klimaatkamer 24 uur [in %] Afname luchtverontreiniging 100% 80% 60% 40% 20% 0% Formaldehyde Benzeen Trichloroethyleen Draecaena fragrans massangeana Ficus Benjamina Lege klimaatkamer O.b.v.: Wolverton B.C. et al (1989) Interior Landscape Plants for Indoor Air Pollution Abatement, NASA
17 Afname concentratie per uur (ventilatievoud) [in %] Afname luchtverontreiniging 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 Beste plant Kantoorventilatie cf. Bouwbesluit
18 Afname concentratie per uur (ventilatievoud) [in %] Afname luchtverontreiniging 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 Beste plant Kantoorventilatie cf. Bouwbesluit 52 planten per 10 m 2
19 19 Bron: Ulrich et al (1991) Stress recovery during exposure to natural and urban environments
20 Skin conductivity 20 Bron: Ulrich et al (1991) Stress recovery during exposure to natural and urban environments
21 Verbetering binnenluchtkwaliteit? Fact or #alternative fact?
22 Werking ionisator volgens fabrikant
23 Werking ionisator in de praktijk Bron: Weschler (2004) Chemical reactions among indoor pollutants: what we ve learned in the new millennium
24 Algemeen principe luchtreinigers A B C D
25 Wel goede binnenluchtkwaliteit door: 1. Emissie-arme materialen, meubilair 2. Adequate verse luchttoevoerhoeveelheid 2. Goede toevoerluchtkwaliteit 4. Spuiventilatie mogelijkheid
26 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? HET NIEUWE WERKEN Fact or #alternative fact?
27 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? Fact or #alternative fact?
28 Relatieve prestatie Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: -4 % 1,01 1 0,99 0,98 0,97 0,96 0,95 0,94 Weinig persoonlijke invloed luchtkwaliteit Veel persoonlijke invloed luchtkwaliteit Bron: BBA Binnenmilieu (2015) Kentallen binnenmilieu & productiviteit ten behoeve van de EET value case tool, Platform 31
29 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Bron: BBA Binnenmilieu (2015) Kentallen binnenmilieu & productiviteit ten behoeve van de EET value case tool, Platform 31
30 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Lichtwering niet te gebruiken: -3 tot -5 % Bron: BBA Binnenmilieu (2015) Kentallen binnenmilieu & productiviteit ten behoeve van de EET value case tool, Platform 31
31 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Lichtwering niet te gebruiken: -3 tot -5 % Hinderlijk betekenisvol geluid: -3 tot -7 % Goed Lage nagalmtijd Slecht Hoge nagalmtijd Bron: BBA Binnenmilieu (2015) Kentallen binnenmilieu & productiviteit ten behoeve van de EET value case tool, Platform 31
32 Wel productiviteit bevorderen: Werkomgeving af te stemmen op werkzaamheden Weinig betekenisvol geluid Voldoende persoonlijke beïnvloeding (licht, geluid, lucht, temperatuur)
33 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? Fact or #alternative fact?
34 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Lichtwering niet te gebruiken: -3 tot -5 % Hinderlijk betekenisvol geluid: -3 tot -7 %
35 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Lichtwering niet te gebruiken: -3 tot -5 % Hinderlijk betekenisvol geluid: -3 tot -7 %
36 36 Bron:
37 verwarmd bureaublad op werkplekniveau regelbare ventilatie Bron:
38 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? HET NIEUWE WERKEN
39 ir. Tim Beuker
40 Productiviteit i.r.t. meerkosten gezond gebouw: Voorbeeld: Investeringskosten welzijnsbevorderende maatregelen: 50 per m 2 Omzet: ,- per m 2 per jaar Gewenste terugverdientijd maatregelen: 1 jaar Benodigde productiviteitsstijging: +0,005%
WHATtheWELL? ir. Tim Beuker (BBA) 8 juni 2018
WHATtheWELL? ir. Tim Beuker (BBA) 8 juni 2018 2 WHATtheWELL? ir. Tim Beuker (BBA) 8 juni 2018 Meet WELL 4 Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence
Nadere informatieVERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN
VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN Sept. - Nov. 2015 ir. Atze Boerstra BBA Binnenmilieu ab-bba@binnenmilieu.nl www.binnenmilieu.nl ing. Joost Valk Vital Places jvalk@vitalplaces.eu www.vitalplaces.nl
Nadere informatieWELL en de Nederlandse bouwpraktijk. Tim Beuker (BBA) / Antwan van Haaren (DGMR) 10 april 2018
WELL en de Nederlandse bouwpraktijk Tim Beuker (BBA) / Antwan van Haaren (DGMR) 10 april 2018 Ziektelast in Nederland INACTIVITEIT ROKEN SLECHTE ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN ERNSTIG OVERGEWICHT FIJNSTOF 2 Ziektelast
Nadere informatieCognitieve prestaties in de werkomgeving. Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen
Cognitieve prestaties in de werkomgeving Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen Hebt u al zo n spiegel? Zo werkt het www.semeoticons.eu Gezondheid & vitaliteit zijn hot Het Nieuwe Werken was hot Waar
Nadere informatieWELL voor Frisse Scholen
Foto: Michel Kievits WELL voor Frisse Scholen Tim Beuker 1, Froukje van Dijken 1 en Antwan van Haaren 2 1 BBA Binnenmilieu 2 DGMR Bouw De WELL Building Standard is een steeds vaker gebruikt instrument
Nadere informatieProductiviteit = output per medewerker, per tijdseenheid gedeeld door input
$% &' ( )!! " # * Productiviteit in relatie tot binnenmilieu in kantoren Nadruk op thermisch binnenklimaat, luchtkwaliteit, geluid en licht Ziekteverzuim effecten worden meer summier behandeld dan productiviteit
Nadere informatieDUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR
DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR WAT IS HET IDEALE KANTOOR? AKOESTIEK LICHT LUCHTKWALITEIT THERMISCH COMFORT BUSINESS CASE WAT IS EEN IDEAAL KANTOOR? Een ideaal kantoor is een plaats waar op lange termijn
Nadere informatiePrégy AIR. Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit. - Prégy AIR I
Prégy AIR Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit - Prégy AIR I 1 SINIAT, EEN VERANTWOORDELIJKE EN DUURZAME PARTNER SINIAT IS ACTIEF IN IEDERE STAP VAN HET DUURZAAM BOUWEN SINIAT WIL
Nadere informatieToetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra
Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra Frans Duijm arts medisch milieukundige Kenniscentrum Milieu & Gezondheid GGD s Groningen, Friesland, Drenthe 21 maart 2007 ventilatie in scholen
Nadere informatieDe winst van een gezond binnenklimaat
De winst van een gezond binnenklimaat Wat hebben 5.000.000.000 en de huisstofmijt met elkaar te maken? Dat ontdekt u in het komende half uur! Het spel De prijs Proefvraag 1. Heeft u thuis een gezond binnenklimaat?
Nadere informatieBeter leren in een gezonde school
Beter leren in een gezonde school drs. L. Haans en ir. A.C. Boerstra, BBA Boerstra Binnenmilieu Advies Het binnenmilieu in basisscholen is van groot belang omdat jonge kinderen een groot deel van hun tijd
Nadere informatieGroen in de klas. Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect
Groen in de klas Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect www.bouwenmetgroenenglas.nl / anouk@bouwenmetgroenenglas.nl 1 Wat gaan we doen in deze
Nadere informatieGezond ventileren lekkere lucht is hoofdgerecht van gezond wonen. Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 12 november 2009
Gezond ventileren lekkere lucht is hoofdgerecht van gezond wonen Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 12 november 20 Inhoud Gezond wonen Gezond wonen en ventilatie Gedrag en energiegebruik
Nadere informatieKILLERVARIABELEN Binnenmilieu beleving
KILLERVARIABELEN Binnenmilieu beleving De laatste inzichten ir. Atze Boerstra Centrale vraag: Wat zijn nu de ECHT belangrijke factoren (killervariabelen) die bepalen of men een bepaald binnenmilieu als
Nadere informatieFroukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen
Froukje van Dijken Bouwstenen voor Frisse Scholen Binnenmilieu scholen Relatieve prestatie [-] Gezonde lucht is belangrijk Meer ventilatie is: Betere leerprestaties >7% prestatieverhoging als 130 Bouwbesluit
Nadere informatieGEZOND GROEN OP DE WERKPLEK. Gezondheidseffecten van planten op de werkplek
GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK Gezondheidseffecten van planten op de werkplek Droge keel? Branderige ogen? Vaak hoofdpijn? Verbeter het werkklimaat met planten! Binnenklimaat Het is niet makkelijk om op kantoor
Nadere informatieVerhoogt automatisering van de werkomgeving rendement van een organisatie?
Verhoogt automatisering van de werkomgeving rendement van een organisatie? Optimaliseren op de mens bepaalt het succes van een bedrijf. ir Gerarda Nierman Omgevingspsycholoog & Adviseur Gebouwinstallaties
Nadere informatieEen gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor!
Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Vlaamse NME-dag Workshop Gezond Binnen 20 oktober 2009 Dieter Deplancke Nel Van lent Medisch milieukundigen bij de Logo s 1 2 Aandacht: Binnenmilieu
Nadere informatieVoel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN
Voel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK Mensen die zich op hun werk thuis voelen, werken met meer plezier en zijn minder vaak ziek. Ze zijn beter in staat
Nadere informatieGezond ventileren. Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 15 oktober 2009
Gezond ventileren Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 15 oktober 29 4/23/21 Yesterday, at OTB Hallo allemaal, Wegens vele klachten over de ventilatieroosters is besloten om de roosters voorlopig
Nadere informatiegezond groen op het werk plants for people
gezond groen op het werk oftwel plants for people Inhoudsopgave 1. GROEN EN WERK... 2 2. GROEN VAN ESSENTIEEL BELANG OP HET WERK.... 2 3. ZIEKTEVERZUIM OMLAAG... 3 BRONVERMELDINGEN... 5 DOCUMENTATIE...
Nadere informatiePERSOONLIJKE BEINVLOEDING VAN HET BINNENKLIMAAT alias POWER TO THE PEOPLE!
NVVA, 14 april 2016 PERSOONLIJKE BEINVLOEDING VAN HET BINNENKLIMAAT alias POWER TO THE PEOPLE! Atze Boerstra BBA Binnenmilieu Powerrrr Promotie-onderzoek TU Eindhoven Primair doel: het onderzoeken van
Nadere informatieBREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie
BREEAM NL Nieuwbouw Categorie Weging Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Waste Land Use & Ecology Pollution Energie 19% Materials Transport 8% Management Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% Water
Nadere informatieGezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes
Gezond Wonen Binnenmilieu en gezondheid Ad Dilven Monique Scholtes Stichting Futura November 2010 Inhoud Bureau: voorstellen Binnenmilieu en gezondheid Wat doet Bureau GMV? Casuïstiek (5X) Samenwerking?
Nadere informatieWoningventilatie en renovatie
Woningventilatie en renovatie Bouwbesluit, bewoners en de praktijk Workshop Energie Nul73 Ir. H.J.J. (Harm) Valk Nieman Raadgevende Ingenieurs BV 19 mei 2015 Ventilatie Waarom ventileren? Kwaliteit en
Nadere informatieMeten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009
Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven ir. Henk Versteeg Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Lichtveld Buis & Partners BV Raadgevende ingenieurs
Nadere informatieDe geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional. Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl 28/05/15
De geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl Gezondheid volgens de WHO: good health is a state of complete physical, social and mental well-being,
Nadere informatieInhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving
Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving ir. H.IJ. (Hester) Hellinga Faculteit Bouwkunde, Leerstoel Bouwfysica 17-04-2008 NVvA Symposium, Zeist Inhoud 02 1. Onderwerp van het onderzoek
Nadere informatieBinnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen
Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen Marije te Kulve Prof.dr. H.S.M. Kort Dr.ir. M.G.L.C. Loomans Binnenlucht kwaliteit en temperatuur Het project: Bezielende omgeving in de Ouderenzorg (registratienummer:
Nadere informatieOp weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen
Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Seminar Swegon Air Academy 11 november 2008 ir. Froukje van Dijken BBA Binnenmilieu 010-2447025 www.binnenmilieu.nl Dagelijks 20.000 leerlingen
Nadere informatieWTC Utrecht. De échte waarde van vastgoed. Francesco Franchimon. BAM Bouw en Techniek Blue Building Institute
WTC Utrecht De échte waarde van vastgoed Francesco Franchimon BAM Bouw en Techniek Blue Building Institute Waarde gebruiker: Belangrijkste kapitaal: Bedrijfsmiddel Arbeidskapitaal Loon Huisvesting Energie
Nadere informatieAltijd het beste klimaat voor FRISSE LUCHT
Altijd het beste klimaat voor FRISSE LUCHT Ventilatie en luchtkwaliteit in energiearme woningen JERÔME CORBA Adviseur Binnenklimaat Energienotaloze woningen Passieve nieuwbouw en renovatie Stroomversnelling
Nadere informatieGebouwsimulatie koppelen aan Productiviteit en Ziekteverzuim
Gebouwsimulatie koppelen aan Productiviteit en Ziekteverzuim Binnenmilieu heeft duidelijke invloed op Productiviteit en Ziekteverzuim van de medewerkers De ISSO/Rehva handleiding 901 Binnenmilieu en productiviteit
Nadere informatieIk ben productiever met de radio aan. Vind ik.
M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Ik ben productiever met de radio aan. Vind ik. ir. Tom Bouwhuis ir. Sara Vellenga-Persoon De werkomgeving - meetbaar, gezond en productief 2 Trends Future
Nadere informatieBewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort
Bewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort BBA Binnenmilieu ir. Eline Vermeulen ev-bba@binnenmilieu.nl 1 ACTIVE HOUSE RADAR (bron: ActivehouseNL.info) Berekende prestatie voor de renovatie
Nadere informatieMethodiek Binnenmilieuprofiel
Methodiek Binnenmilieuprofiel ISSO Landelijke Informatiedag Binnenmilieuprofiel 17 februari 2011 ir. Jaap Balvers BBA Binnenmilieu Tel 010-2447025 jb-bba@binnenmilieu.nl Inhoud Uitgangspunten Benodigdheden
Nadere informatieLuchtfilters, binnenmilieu & gezondheid
ISSO-studiedag - 'Luchtfilters voor comfortinstallaties 6 oktober 2005 MediaPlaza te Utrecht Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ir. Atze Boerstra BBA Boerstra Binnenmilieu Advies bba@binnenmilieu.nl
Nadere informatieHet hoofd in de wolken
Het hoofd in de wolken Evert Hasselaar Trees Wouda, 1947 Fijn stof binnenshuis transport Van vervuilingsbron naar effect Bron vervuiling of hinder emissies Concentratie blootstelling opname gezondheids
Nadere informatieVoel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN
Voel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK Mensen die zich op hun werk thuis voelen, werken met meer plezier en zijn minder vaak ziek. Ze zijn beter in staat
Nadere informatieHet Binnenmilieuprofiel voor woningen
Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Snelle METHODE om het binnenmilieu van een woning (incl. verbetermogelijkheden) in kaart te brengen, bij NIEUWBOUW maar vooral ook bij groot ONDERHOUD en RENOVATIES
Nadere informatieDuurzaamheid en comfort, van ontwerp naar praktijk.
Duurzaamheid en comfort, van ontwerp naar praktijk. Praktijkevaluatie van duurzame kantoren waarbij de relatie tussen het ontwerpproces en de prestatie in de praktijk wordt onderzocht. Afstudeerpresentatie
Nadere informatieventilatie roosters +mv (2)
ventilatie balans berekening gewijzigd: 16062016E in rood aangegeven systeem C, natuurlijke toevoer en mechanische afvoer NEN 1087/ NPR 1088 MV = mechanische ventilatieafvoer toegepaste ventilatievoorzieningen
Nadere informatieRekenen aan duurzaam vastgoed
Rekenen aan duurzaam vastgoed Ir. John Bergs BenR Adviseurs voor duurzaamheid VOGON studiemiddag, 3 april 2008 Inhoud Duurzaamheid en gezondheid Gezondheidsmodule GreenCalc+ Aanleiding en uitgangspunten
Nadere informatieInvloed van ventilatie en binnenlucht op de slaapkwaliteit. Aanleiding, o.a.: en: Centrale vraag IMPULS onderzoek
Invloed van ventilatie en binnenlucht op de slaapkwaliteit Aanleiding, o.a.: Afstudeerproject Design Academy Eindhoven, Fabian Zeijler (see www.fabianzeijler.com) dr.ir. Atze Boerstra BBA Binnenmilieu
Nadere informatieSamenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren
Samenvatting Het kabinet stelde in 2008 dat de kwaliteit van het binnenmilieu op basisscholen te wensen overlaat. Het gaat dan vooral om de luchtkwaliteit tijdens het stookseizoen, de temperatuur in de
Nadere informatieBouwbesluit: Regeling formaldehyde voor alle gebouwen Hoofdstuk: Eisen en bepalingsmethoden voor formaldehyde ten gevolge van bouwmaterialen
TNO Ruimte en Infrastructuur Van Mourik Broekmanweg 6 Postbus 49 2600 AA Delft www.tnomi T 0152763000 F 0152763023 B -92-o468 Bouwbesluit: Regeling formaldehyde voor alle gebouwen Hoofdstuk: Eisen en bepalingsmethoden
Nadere informatieContouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET
Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET Value Case 2 Value Case 3 Value Case 4 Value Case 5 Value Case 6 Value Case 7 Status: VALUE CASE Van ambitie naar realisatie
Nadere informatieProgramma van Eisen Frisse Scholen april 2012
Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Voor u ligt het Programma van Eisen Frisse Scholen. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen
Nadere informatieKoppelen aan gebouwsimulatie
Koppelen aan gebouwsimulatie Productiviteit en ziekteverzuim De ISSO/REHVA handleiding 901 Binnenmilieu en productiviteit in kantoren laat zien, dat binnenluchttemperatuur, ventilatiehoeveelheid en binnenluchtkwaliteit
Nadere informatieDe WELL Building Standard Een introductie
De WELL Building Standard Een introductie ing. Antwan van Haaren Senior adviseur duurzame leefomgeving, DGMR 15 juni 2017 DGMR is méér dan een raadgevend ingenieursbureau DGMR anticipeert op veranderingen
Nadere informatieThemakatern duurzaamheid
ziekteverzuim cijfer totaal investering totaal energie totaal onderhoud ziekteverzuim docenten (klasse B1) (klasse B2) (klasse B2' ) vloerverwarming + 6% 5% 5% 5% 4% -- - +/- + ++ 6,5 8 Themakatern duurzaamheid
Nadere informatieImpact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit
Duco seminar SCOREN MET NATUURLIJKE VENTILATIE - juni 2014 ir. Atze Boerstra, BBA Binnenmilieu / DGMR Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit Opbouw lezing Deel A / algemeen:
Nadere informatieHoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland?
brings concepts to life Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? Bastiaan Beerens Peter Buurman Adviseur Bouwfysica en Gezonde Gebouwen - WELL AP Sustainability Director
Nadere informatieFUNCTIONALITEIT & COMFORT VAN STOF: AKOESTIEK
akoestiek FUNCTIONALITEIT & COMFORT VAN STOF: AKOESTIEK Stoffen van De Ploeg zijn ontworpen om bij te dragen aan een goede leef- en werkomgeving. Esthetiek, functionaliteit, comfort en duurzaamheid gaan
Nadere informatieDe échte waarde van vastgoed. Een introductie van de WELL building standard Healthy Workplace congres 30 november 2017
De échte waarde van vastgoed Een introductie van de WELL building standard Healthy Workplace congres 30 november 2017 CONSULT van AM Real Estate Development Wij geloven dat huisvesting volledig ten dienste
Nadere informatieGezonder binnenklimaat = verbetering van leerprestaties
Vraaggestuurd ventileren op basis van Gezonder binnenklimaat = verbetering van leerprestaties Fris en gezond binnenklimaat Lage onderhoudskosten Lagere energiekosten Laag geluidsniveau Gebruiksvriendelijk
Nadere informatieBij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante documenten als uitgangspunten gehanteerd:
Project: Brede School Rembrandtkwartier te Rijswijk Projectnr.: 6.053 Datum: 20 februari 2017 Betreft: Ontwerpnotitie Ventilatie 1. UITGANGSPUNTEN Bij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante
Nadere informatieVerduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen
Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen Workshop 8 Gezonde scholen Congres GEZONDRONDOM 15 mei 2013 ir. Henk Versteeg Onafhankelijk advies- en ingenieursbureau te Nieuwegein met veertig jaar ervaring
Nadere informatieATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016
ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016 VOORSTELLEN Olaf Oosting Peter van Mierlo ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE
Nadere informatieINDOOR AIR QUALITY: facts & figures
INDOOR AIR QUALITY: facts & figures DUCO Binnenklimaatdoelstellingen 2020 Marianne Stranger, Health Unit VITO VITO Not for distribution 1 Luchtkwaliteit LUCHTKWALITEIT Enkel een probleem van buiten? VITO
Nadere informatieFIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE
FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE Roeland SAMSON Siegfried DENYS Laboratory of Environmental and Urban Ecology (EUREC A!) roeland.samson@uantwerpen.be siegfried.denys@uantwerpen.be Structuur:
Nadere informatieInleiding prestatieborging / commissioning
Inleiding prestatieborging / commissioning 1 2 1. Waarom prestatieborging 2. Wat is commissioning 3. Wat levert commissioning op 4. De markt en commissioning 1. Waarom prestatieborging Maar goed dat de
Nadere informatieGroen onderzoek _. overzicht onderzoeksresultaten Groene longen in de klas Renoveren met groen en glas Groen licht voor ouderenzorg
Groen onderzoek _ overzicht onderzoeksresultaten Groene longen in de klas Renoveren met groen en glas Groen licht voor ouderenzorg Marco van Zandwijk www.bouwenmetgroenenglas.nl / marco@bouwenmetgroenenglas.nl
Nadere informatieBinnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten
Binnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten Marije te Kulve BEZO 14-10-2013 Supervisors: Prof.dr. H.S.M. Kort, TU/e Dr.ir. M.G.L.C. Loomans, TU/e Ir.
Nadere informatieVentilatie en luchtkwaliteit in Energiearme woningen. Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat
Ventilatie en luchtkwaliteit in Energiearme woningen Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat Februari 2016 Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat Energienotaloze woningen Passieve nieuwbouw en renovatie Stroomversnelling
Nadere informatieMeer informatie: NEN 1824:2010 Ergonomie - Ergonomische eisen voor de oppervlakte van (werkplekken in) administratieve ruimtes en kantoren.
Kantooromgeving Dit infoblad gaat over de volgende onderwerpen: 1. Werkoppervlak 2. Geluidshinder 3. Klimaat 4. Verlichting 1. Werkoppervlakte Uitgangspunt is dat er voldoende ruimte is om het werk goed
Nadere informatieHet binnenmilieu van klaslokalen op lagere scholen
Het binnenmilieu van klaslokalen op lagere scholen Prof. dr. ir. Philomena M. Bluyssen Faculteit Bouwkunde Technische Universiteit Delft Tekening van Sebastian Meertins, 7 jaar Kinderen brengen net als
Nadere informatieAKOESTISCH COMFORT: EEN NOODZAAK!
AKOESTISCH COMFORT: EEN NOODZAAK! HOE AKOESTIEK DE PRODUCTIVITEIT OP KANTOOR BEÏNVLOEDT Koen Wijgaerts - Martine Driesen VerV 15 maart 2018 GEZAMENLIJKE MISSIE 1. Welbevinden van mensen op het werk bevorderen
Nadere informatieDE MEERWAARDE VAN GROEN IN DE STEDELIJKE OMGEVING GROEN EN ZORG
DE MEERWAARDE VAN GROEN IN DE STEDELIJKE OMGEVING VERSIE 2.0 Groen in en rondom verzorgingshuizen, ziekenhuizen en overige klinieken is goed voor het klimaat binnen en buiten de instelling en heeft een
Nadere informatieBlok voor Blok. Energiezuinigheid en binnenmilieu. Geregeld BV. Piet van Luijk
Blok voor Blok Energiezuinigheid en binnenmilieu Piet van Luijk Geregeld BV September 26, 2014 Inhoud presentatie 1. Energiezuinigheid en binnenmilieu 2. Welke kwaliteitsaspecten spelen bij binnenmilieu
Nadere informatieComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur
ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur Handleiding voor de installateur z.o.z. Manuel de l installateur t.s.v.p. Heating Koeling Fresh Air Clean Air Inhoudsopgave 1. Introductie...1
Nadere informatie5.1 Planten in gebouwen: luchtverbeteraars en stresskillers
5.1 Planten in gebouwen: luchtverbeteraars en stresskillers Ir. John Bergs (BenR adviseurs voor duurzaamheid, Amersfoort) Samenvatting Dit artikel gaat vooral over planten in de kantooromgeving, maar er
Nadere informatieAkoestisch comfort, hoe bereik je dat?
Akoestisch comfort, hoe bereik je dat? Room Acoustic Comfort tm This slide is used for start page and chaptering. Insert your image here (The image should cover the whole grey square by doing that you
Nadere informatieDe psychologie van een gezond klaslokaal
DUCO - Nijmegen 09 november 2016 De psychologie van een gezond klaslokaal Fiona de Vos Ph.D. Studio dvo www.studiodvo.com Nowhere else are large groups of individuals packed so closely together for so
Nadere informatieInvloed van CO 2 op rusteloosheid van een Alzheimerpatiënt
Invloed van CO 2 op rusteloosheid van een Alzheimerpatiënt Bart Cremers TREFWOORDEN Zehnder Group Nederland Lingenstraat 2 8028 PM Zwolle, Nederland bart.cremers@zehndergroup.com Binnenluchtkwaliteit,
Nadere informatieProgramma van Eisen Frisse Scholen Toelichting april 2012
Coverfoto: OdyZee School en College, Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Fotograaf: Ruden Riemens Programma van Eisen Frisse Scholen Toelichting april 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 Toepasbaarheid
Nadere informatielucht Geur schept herinnering en brengt ambiance. Iets dat stinkt verdrijft uw gasten, maar de geur van appeltaart verwelkomt hen.
lucht Geur Ventilatie Buitenlucht Emotie Geur schept herinnering en brengt ambiance. Iets dat stinkt verdrijft uw gasten, maar de geur van appeltaart verwelkomt hen. Innovatieve geursystemen helpen u op
Nadere informatiePRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2
PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2 INBLAASWOL WELL v2 werkt met een puntensysteem. In totaal zijn er bij elk project 110 punten te verdienen. Voor elke optimalisatie geldt een maximum aantal
Nadere informatieABSORLUX AKOESTISCHE OPLOSSINGEN. De hoogst haalbare absorptiewaardes en een verrijking van uw interieur
ABSORLUX AKOESTISCHE OPLOSSINGEN De hoogst haalbare absorptiewaardes en een verrijking van uw interieur Introductie Verwol Verwol is opgericht in 1976 en uitgegroeid tot marktleider in systeemwanden, (systeem)plafonds,
Nadere informatieDeze vragenlijst kan daarbij helpen. Checklist binnenklimaat I. Informatie over de werkplek. jaar
Bijlage 2A hoofdstuk 6 Checklist Binnenklimaat Klachten over het binnenklimaat van een werkruimte worden veel gehoord. Een eerste inventarisatie van optredende klachten geeft zelden een eenduidig beeld.
Nadere informatieMonitoren van werknemersproductiviteit in kantoren
Auteurs Thoen, H. 1, Roelofsen, P. 2, Mishra, A. 1, Loomans, M. 1, Hoes, P. 1, Hensen, J. 1 1. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven 2. BAM Energy Systems, Bunnik Monitoren van werknemersproductiviteit
Nadere informatiePRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2
PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2 GLASWOL EN MINERALE WOL MET ECOSE -TECHNOLOGIE WELL v2 werkt met een puntensysteem. In totaal zijn er bij elk project 110 punten te verdienen. Voor elke
Nadere informatieVentilatieberekening. Projectnummer 1718 Datum: Vrijstaande woning Bos, Teugel kavel 36 Barger Compascuum
Ventilatieberekening Projectnummer 1718 Datum: 14-12-2017 Project : Vrijstaande woning Bos, Teugel kavel 36 Barger Compascuum ventilatie Het Bouwbesluit stelt in afdeling 3.10 van het Bouwbesluit de volgende
Nadere informatieFIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE
FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE Roeland SAMSON Siegfried DENYS Laboratory of Environmental and Urban Ecology (EUREC A!) roeland.samson@uantwerpen.be siegfried.denys@uantwerpen.be Structuur:
Nadere informatieBinnenmilieu, binnenluchtkwaliteit en de vloer
White paper binnenmilieu Forbo Flooring Binnenmilieu, binnenluchtkwaliteit en de vloer Introductie Al vele jaren zijn het binnenmilieu en daaraan verwante zaken zoals de luchtkwaliteit, onderwerp van gesprek
Nadere informatieMiel Karthaus Martijn de Gier
Miel Karthaus Martijn de Gier Fig 1 1/5 13 3 5 1 17 12 11 18 2 11 31 16 15 12 14 8 7 4 6 22 21 20 19 9 10 e versus WarmBouwen 8 Verhouding tussen warmteweerstand en warmtestroomdichtheid
Nadere informatieAdaptieve thermisch comfort richtlijnen in het buitenland
Adaptieve thermisch comfort richtlijnen in het buitenland ir. Atze Boerstra, BBA Boerstra Binnenmilieu Advies ISSO symposium Thermisch Binnenklimaat 10 november 2005 Rigide eis oude normen: Winter binnen:
Nadere informatiehet rechtens verkregen (binnen)niveau
24-09- 2015 M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen het rechtens verkregen (binnen)niveau 22 september 2015 NSG bijeenkomst Bouwbesluit en geluid ir. Theodoor Höngens 2 woningwet artikel 1a! De
Nadere informatieNaar een gezonde school? Naar een gezonde school?
Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Gert Harm ten Bolscher DWA installatie- en energieadvies Binnenmilieu en gezondheid (1) Binnenmilieu en gezondheid (2) Steeds meer mensen met luchtwegklachten
Nadere informatieluchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet?
luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet? ir. Theodoor Höngens luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet? drie invalshoeken I. betrokkenen in het ontwerp/gebruik II. de werelden binnen en buiten
Nadere informatieTitel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior
Titel Tekst Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior Slechte luchtkwaliteit in gebouwen maakt ziek Om gezond te blijven heeft de mens dagelijks behoefte aan voedsel (vrouw 2.000 kcal / man 2.500
Nadere informatiehet rechtens verkregen (binnen)niveau
M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen het rechtens verkregen (binnen)niveau 22 september 2015 NSG bijeenkomst Bouwbesluit en geluid ir. Theodoor Höngens 2 woningwet artikel 1a De eigenaar van
Nadere informatieBINNENKLIMAATBELEVING, GEDRAG EN BEïNVLOEDING
NVVA symposium 2014, Woudschoten, Zeist BINNENKLIMAATBELEVING, GEDRAG EN BEïNVLOEDING ir. Atze Boerstra, TU/e + BBA Binnenmilieu BV Resultaten (voorlopig) van (deeltijd) promotieonderzoek aan de TU/e,
Nadere informatieTips om productiviteit te verhogen. door effectief klimaatbeheer
Tips om productiviteit te verhogen door effectief klimaatbeheer Inclusief stappenplan voor een productiever binnenmilieu Inhoud HOE BEÏNVLOEDT HET BINNENMILIEU DE PRODUCTIVITEIT?... 4 WAT IS DE MAXIMALE
Nadere informatieRegister ergonomen Nederland Bouwregelgeving
Herziening NEN 1824 Oppervlakte normering Hoe werkt dat voor een werkruimte? RAH Rhvk o.a. Lid van ReN en NVvE SRe Lid van NEN Platform ergonomie / wg herz. NEN 1824 Aanleiding Herziening NEN 1824 Wijziging
Nadere informatieDE PEETERSSCHOOL VERNIEUWBOUW 2011-2012. 1e REACTIE OP VO 12-12-2011 G R E E N T E A M B O U W
DE PEETERSSCHOOL VERNIEUWBOUW 2011-2012 1e REACTIE OP VO INLEIDING Voor u ligt een eerste verkenning van mogelijkheden tbv de vernieuwbouw van de St. Peeterschool te Amsterdam waarbij door het bestuur
Nadere informatieBinnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel
Binnenluchtkwaliteit Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Logo Antwerpen vzw Borstkanker Roken Vaccinaties Ongevallen Geestelijke gezondheid Voeding & beweging Milieu & Gezondheid Goed of fout? Binnen
Nadere informatieCustomization sleutel naar gezond binnenklimaat op scholen
Customization sleutel naar gezond binnenklimaat op scholen Klachten over binnenmilieu, zoals onvoldoende ventilatie, verwarming, verlichting, en lawaai, werden al in de negentiger jaren gerapporteerd.
Nadere informatieBBA. Boerstra Binnenmilieu Advies
! BBA Boerstra Binnenmilieu Advies 1 " # $ % "&''( 2 )* * Meten weten? Of is weten meer dan meten? 3 +, -. / 0+ & 1 2 3 4 56 / + 5 5 5 4 ! / 7 8 : 7 9 0 / 3 7 ; 8 00 9 7 0 9 5 ! 0/ : 0 + 0-00 : 6 4 5 Discomfort,
Nadere informatieISOLATIEKAMERS - TOEKOMSTIGE ONTWIKKELING. VCCN Cleanroom Symposium 2017 Roberto Traversari
ISOLATIEKAMERS - TOEKOMSTIGE ONTWIKKELING VCCN Cleanroom Symposium 2017 Roberto Traversari DISCLAIMER Alles uit deze presentatie is prematuur en gebaseerd op eerste inzichten van een werkgroep binnen CEN
Nadere informatie