STICHTING PENSIOENFONDS DRAKA HOLDING JAARVERSLAG 2011

Transcriptie

1 STICHTING PENSIOENFONDS DRAKA HOLDING JAARVERSLAG

2 Stichting Pensioenfonds Draka Holding Stichting Pensioenfonds Draka Holding Postbus BA Amsterdam Telefoon: Fax: Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en fabrieken onder nummer

3 Inhoudsopgave Pagina Karakteristieken van het pensioenfonds 4 Bestuur en organisatie 5 Kerncijfers 8 Verslag van het verantwoordingsorgaan 10 Bestuursverslag Herstelplan en dekkingsgraad 12 Samenvatting openstaande punten van de visitatiecommissie 12 Algemene ontwikkelingen 13 Goed pensioenfondsbestuur 23 Pensioenparagraaf 26 Beleggingsparagraaf 28 Financiële paragraaf 31 Actuariële paragraaf 32 Risicoparagraaf 34 Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht over Toelichting behorende tot de jaarrekening Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en 42 bepaling van het saldo van baten en lasten over 2011 Toelichting balans per 31 december Toelichting staat van baten en lasten over Toelichting kasstroomoverzicht over Overige gegevens 57 Actuariële verklaring 58 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 60 Begrippenlijst 62 3

4 Karakteristieken van het pensioenfonds Algemeen Stichting Pensioenfonds Draka Holding (het Fonds/de Stichting), statutair gevestigd te Amsterdam is opgericht op 13 november Het Fonds betreft een ondernemingspensioenfonds dat is aangesloten bij de koepelorganisatie OPF. Overeenkomstig artikel 11 van de statuten wordt hierbij verslag uitgebracht over het boekjaar De in het verslag vermelde bedragen zijn op basis van duizenden euro s opgenomen. Doelstelling Het Fonds heeft tot doel uitvoering te geven aan het pensioenreglement, zoals dat geldt voor de aangesloten ondernemingen. Bij de Stichting zijn aangesloten Draka Holding N.V. alsmede de met haar gelieerde ondernemingen, waarmee de Stichting een overeenkomst heeft aangegaan: Draka Treasury B.V.; Kabelbedrijven Draka Nederland B.V.; Draka Comteq Fibre B.V.. Vanaf 2011 is Draka Holding onderdeel van Prysmian Group en hierdoor valt de Stichting ook onder de Prysmian Group. Hiertoe wordt voor 540 actieve deelnemers en niet actieve deelnemers 85 miljoen euro vermogen belegd. Statuten De laatste statutenwijziging was op 22 maart

5 Bestuur en organisatie Bestuur De samenstelling van het bestuur per 31 december 2011 was als volgt: Benoemd door de werkgever: De heer R. de Ruijter De heer K. Roskam De heer F. Preeker Gekozen door de deelnemers: De heer B. Batterman De heer B.T. Geerlink De heer N.H. Holtring Voorzitter Vice-voorzitter Secretaris Lid Lid Lid Deelnemersraad De deelnemersraad, gekozen door de deelnemers op 1 december 2011 voor een periode van 4 jaar, was per 31 december 2011 als volgt samengesteld: Namens de actieve deelnemers: De heer J. Ketelaars De heer R. Bos Secretaris Lid Namens de gepensioneerden: De heer G.H. Docter De heer G.W. van Hoeijen De heer W.M. Peters Voorzitter Lid Lid Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan bestaat uit 3 leden, waarvan 1 lid is benoemd door de werkgever en 2 leden zijn gekozen door de deelnemersraad op 1 december De benoeming is voor een periode van 4 jaar, waarvan de 2 e periode loopt tot Het verantwoordingsorgaan is als volgt samengesteld: Vacant De heer R. Bos De heer Th.W. Mourits Benoemd door de werkgever Gekozen namens de actieve deelnemers Gekozen namens de gepensioneerden Administrateur De heer W.C. Slok 5

6 Organisatie Vanaf 1 december is de bestuurlijke organisatie aangepast; het bestuur bestond uit 4 leden, 2 namens de werkgever en 2 namens de deelnemers en de deelnemersraad bestond uit 7 leden, waar de actieven en gepensioneerden waren vertegenwoordigd. Om een consistente en deskundige bedrijfsvoering te bewerkstelligen is gekozen om de functie van secretaris niet elke 4 jaar te laten wisselen. Als uitvloeisel hiervan is het aantal bestuursleden uitgebreid tot 6 personen en vanwege de uitbreiding van het bestuur is gekozen tot inkrimping van de deelnemersraad tot 5 personen, waarbij zowel actieven als gepensioneerden zijn vertegenwoordigd. Het huidige bestuur van het Fonds bestaat uit zes leden. Drie leden worden benoemd door de werkgever en drie leden worden gekozen door de deelnemersraad, waarbij er minimaal één actieve deelnemer en één gepensioneerde wordt gekozen. Het dagelijks bestuur van het Fonds wordt gevormd door de voorzitter en de secretaris. Alle operationele besluiten worden voorgelegd aan ten minste één medebestuurslid. Het bestuur heeft uitsluitend bevoegdheden conform de statuten en reglementen van het Fonds, in overeenstemming met de vastlegging in de actuariële en bedrijfstechnische nota(abtn). Verder heeft het bestuur een groot deel van de uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan diverse uitvoeringsorganisaties. Deze werkzaamheden betreffen vermogensbeheer en bestuursondersteuning. De pensioenadministratie wordt binnen het Fonds verzorgd. De heer W.C. Slok is aangesteld als administrateur. Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. Het monitoren van de uitbestede werkzaamheden geschiedt op basis van een afgesloten Service Level Agreement (SLA). Het betreft een SLA met Nationale- Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V., een SLA met Towers Watson B.V. en een SLA met Innovact (software voor pensioenadministratie en pensioenregister). Verantwoordingsorgaan Het bestuur heeft in 2008 het besluit genomen om een verantwoordingsorgaan in te stellen is in 2011 geëffectueerd. De samenstelling van het verantwoordingsorgaan bestaat uit één afgevaardigde namens de werkgever en 2 leden van de deelnemersraad, waarvan 1 namens de actieven en 1 namens de gepensioneerden. De belangrijkste taak is het toetsen van het door het bestuur gevoerde beleid. Intern Toezicht In 2009 is de visitatiecommissie ingesteld conform het Reglement Intern Toezicht. In februari 2010 heeft de visitatie plaats gevonden en april 2010 is een definitief rapport van de bevindingen ontvangen. De belangrijkste bevindingen zijn behandeld in het jaarverslagen 2009 en Deelnemersraad De deelnemersraad is samengesteld uit actieve deelnemers en gepensioneerden en vergadert circa driemaal per jaar afzonderlijk en samen met het bestuur. De deelnemersraad is eind 2011 gekozen voor een periode van vier jaar. 6

7 Uitvoeringsorganisatie Een deel van de pensioenverplichtingen is herverzekerd bij Nationale-Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V. (Nationale- Nederlanden). Het vermogensbeheer is uitbesteed aan ING Investment Management (IIM). Beleggingscommissie Er is een beleggingscommissie met als mandaat het opstellen van een strategisch beleggingsplan en het monitoren van de uitvoering hiervan door de vermogensbeheerder. De commissie is samengesteld uit leden van het bestuur, aangevuld met een toegevoegde, vaste afgevaardigde van de deelnemersraad. Ieder lid van de commissie heeft een gelijk stemrecht. Daarnaast wordt de beleggingscommissie geadviseerd door Towers Watson B.V. Compliance officer Het Nederlands Compliance Instituut ziet toe op de naleving van de wet- en regelgeving en de gedragscode. Hiertoe voert de compliance officer de noodzakelijke geachte controles uit en rapporteert zijn bevindingen aan het bestuur. Het bestuur heeft de heer H.A. van Broekhoven (Controller van Kabelbedrijven Draka Nederland) aangesteld als compliance officer van het Fonds. Externe ondersteuning Het Fonds wordt verder bijgestaan door externe deskundigen voor o.a. de controlewerkzaamheden van de jaarrekening, de actuariële werkzaamheden en risicobeheersing op lange termijn: Accountant : De heer A.J.H. Reijns RA (KPMG Accountants N.V.) Adviserend actuaris : De heer H. Zaghdoudi AAG (Towers Watson B.V.) Waarmerkend actuaris : De heer B.A. Weijers AAG (Towers Watson B.V.) Beleggingsadviseur : De heer G.J. Troost (Towers Watson B.V.) 7

8 Kerncijfers Aantal verzekerden Actieve deelnemers Premievrije rechten ( slapers ) Pensioentrekkenden Reglementvariabelen Indexatie in %: - rechten (in-)actieve deelnemers 0,00 0,00 0,00 5,54 0,00 - rechten premievrijen en ingegane pensioenen 0,00 0,00 0,00 2,29 1,72 Indexatie-achterstand in % (cum. vanaf 2000): - rechten (in-)actieve deelnemers 7,93 6,27 4,51 1,50 2,75 - rechten premievrijen en ingegane pensioenen 5,99 4,61 4,71 1,76 2,76 Maximum PME-salaris : regeling (middelloon) Franchise: - geboren voor geboren vanaf maximum loonstijging 55 jaar en ouder in% 1,66 1,76 3,01 4,29 0,00 - idem arbeidsongeschikte deelnemers en individuele voortzetters 1,66 1,76 3,01 4,29 0,00 Werknemersbijdrage in % over de ploegen- en excedentgrondslag (reglementair) 7,00 7,00 7,00 7,00 7,00 Pensioenuitvoering Bijdrage werkgever, werknemers Uitkeringen en afkopen Ouderdomspensioen Nabestaandenpensioen Wezenpensioen Inflatietoeslag * Afkopen Saldo waardeoverdrachten

9 Vermogenssituatie Min. vereist vermogen Vereist vermogen Aanpassing actuariële grondslagen ** Reservepositie Reserves Technische voorzieningen (VPV) ** Totaal pensioenvermogen Balansdekkingsgraad (pensioenvermogen in % van de technische voorzieningen): - op basis van de nominale rentetermijnstructuur ** 99,6% 105% 107% 99% 129% Over-/onderdekking (in percentage van technische voorzieningen, zie pagina 33) *** -5% 1% 3% -6% 25% Reservetekort/-overschot (in percentage van technische voorzieningen, zie pagina 33) ** -13% -8% -7% -13% 14% Nominale rente op basis rentetermijnstructuur *** 2,70% 3,42% 3,80% 3,60% 4,82% Beleggingen Samenstelling portefeuille: Obligaties Aandelen Vastgoed Leningen Overige beleggingen Performance Beleggingsresultaten eigen beleggingen IIM - Beleggingsresultaten IIM - Rendement (total return incl. hedge) **** 6,4% 10,7% n.v.t. n.v.t. n.v.t. IIM Rendement (total return excl. hedge) 7,2% 12,7% 13,4% -13,3% -1,1% IIM - Rendement benchmark (excl. hedge) 7,3% 11,0% 8,8% -9,1% -2,1% * Dit betreft het totaal aan in het verleden opgebouwde indexering. **. Vanwege het effect van de wijziging van de voorzienbare trend in levenskansen is de TV per ultimo 2009 aanpast met 3,5% en per ultimo oktober 2010 verder aangepast tot 9,5%. *** Bij vaststelling van de balansdekkingsgraad wordt als rekenrente de nominale marktrente(op basis van de rentetermijnstructuur van DNB) gehanteerd. Per 31 december is de rentetermijnstructuur(rts) gebaseerd op het gemiddelde van alle handelsdagen in de laatste drie maanden van Ongecorrigeerd zou de RTS uitkomen op 2,52%. **** Vanaf 2010 wordt binnen de aandelenportefeuille op werkelijke weging van de aandelen het valutarisico op de Australische dollar, de Canadese dollar en het Britse pond voor 100% afgedekt. Het valutarisico op de Amerikaanse dollar wordt voor 75% en het valutarisico op de Japanse yen voor 25% afgedekt. De valuta-afdekking wordt maandelijks gecontroleerd en wordt zo nodig bijgestuurd. 9

10 Verslag van het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan (VO) van het Fonds is met ingang van 2008 vastgesteld en op 1 december 2011 geïnstalleerd. Bij de vaststelling in 2008 is een reglement opgesteld op basis van de uitgangspunten van Pension Fund Governance. Hierbij zijn de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van het orgaan vastgesteld. In het kader van de genoemde principes, is het VO gevraagd een oordeel te geven over het door het bestuur gevoerde beleid over In het overleg met het bestuur, dat in het boekjaar 2011 tweemaal is gehouden, zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: beleid Stichting Pensioenfonds Draka Holding; aanpassing samenstelling bestuur en deelnemersraad; waarborgen voor interne beheersing; financiële en actuariële analyses; aanpassing abtn; jaarverslag en jaarrekening 2010; vooruitzichten, waaronder het herstelplan en continuïteitsanalyse; deskundigheid bestuur; beleggingsbeleid. Het verantwoordingsorgaan heeft in het kader van zijn taakuitoefening kennisgenomen van het jaarverslag 2011 en de jaarrekening. Dit jaar is overleg geweest met accountant en de actuaris, maar niet met andere externe deskundigen. Het verantwoordingsorgaan heeft advies uitgebracht over het jaarverslag Daarnaast heeft het verantwoordingsorgaan het recht advies uit te brengen over: het vaststellen en wijzigen van de vergoedingsregeling voor bestuursleden; het wijzigen van het beleid ten aanzien van het verantwoordingsorgaan; de vorm, inrichting en samenstelling van het intern toezicht; het vaststellen en wijzigen van een interne klachten- en geschillenprocedure; het vaststellen en wijzigen van het communicatie- en voorlichtingsbeleid. Bevindingen en conclusies Goed pensioenbestuur Het bestuur is er volgens het VO in geslaagd de principes voor goed pensioenbestuur te vertalen naar het Fonds. Uitvoering is gegeven aan het communicatiebeleid, waarbij adequaat is gereageerd door op de juiste wijze te communiceren over de effecten van de kredietcrisis. Wetgeving en reglementen Het bestuur houdt zich op een correcte wijze aan de geldende wet- en regelgeving, de reglementen en de statuten van het pensioenfonds. De documenten zijn aangepast aan de invoering van de Pensioenwet. Premie-en toeslagenbeleid Het premiebeleid is op zorgvuldige wijze tot stand gekomen. Het bestuur heeft volgens het VO voldoende rechtvaardiging om geen indexatie te laten plaats vinden. 10

11 Beleggingsbeleid Het bestuur heeft zich gehouden aan het geformuleerde beleggingsbeleid. Dit beleid is ook in 2011 tengevolge van de verandering van de markt aangepast; de aandelenportefeuille is aangepast waardoor het risicomodel enigszins is verlaagd. In de vastrentende portefeuille is EMD en High Yield tijdelijk verlaten en is het Long Duration Fonds onder invloed van de lage rente verder gestegen. Daarnaast is er een start gemaakt met de onderverdeling van de portefeuille in een matching- en een returndeel, zonder verhoging van het risico. Hiertoe zal de discretionaire portefeuille worden omgezet. Concretisering hiervan zal in 2012 plaats vinden. Financiële positie van het pensioenfonds Het in 2009 bij DNB ingediende herstelplan is goedgekeurd door DNB. De financiële positie van het pensioenfonds was in de loop van 2009 sterk verbeterd waardoor vanaf juli 2009 het dekkingstekort was opgeheven. Vanwege een raming van de ontwikkelingen op het gebied van levensverwachting heeft bij de technische voorziening(tv) per ultimo 2009 een aanpassing van 3,5% plaatsgevonden en per ultimo oktober 2010 is de TV verder aangepast tot 9,5%. Mede vanwege deze aanpassing was er in 2010 wederom een dekkingstekort opgetreden dat ultimo 2010 weer werd omgezet naar een dekkingsoverschot. Ultimo augustus 2011 ontstond er, onder invloed van een steeds verder dalende nominale marktrente, wederom een dekkingstekort dat werd gecontinueerd t/m ultimo De dekkingsgraad ultimo 2011 komt uit op 99,6%, waardoor er wederom geen ruimte voor toeslagverlening aanwezig was, maar waar ook geen reden tot eventuele verlaging van pensioenen bestond. Naast het dekkingstekort is ook sprake van een reservetekort. Slotconclusie Het bestuur heeft in 2011 een consistent beleid gevoerd, waarbij de belangen van alle betrokkenen afgewogen en geborgd zijn. Amsterdam, 11 mei 2012 Stichting Pensioenfonds Draka Holding Het verantwoordingsorgaan Reactie van het bestuur op het verslag van het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan heeft het jaarverslag bestudeerd en haar commentaar gegeven. Het bestuur waardeert dit commentaar, zowel als de inzet en betrokkenheid van de leden van het verantwoordingsorgaan. Amsterdam, 11 mei 2012 Stichting Pensioenfonds Draka Holding Het bestuur 11

12 Bestuursverslag Herstelplan en dekkingsgraad Zoals het bestuur reeds eerder heeft gecommuniceerd bestond er per ultimo 2008 een dekkingstekort. Vanwege de ontoereikende dekkingsgraad is op 31 maart 2009 een herstelplan bij DNB ingediend. Volgens dit plan wordt naar verwachting binnen de daarvoor gestelde termijn van 5 jaar het dekkingstekort ingelopen. Vanaf juli 2009 was het dekkingstekort opgeheven. Aanpassingen vanwege nieuwe sterftetafels en markt- en rente-effecten veroorzaakten dat er vanaf mei 2010 opnieuw een dekkingstekort ontstond. Het dekkingstekort werd echter ultimo december 2010 weer omgebogen naar een dekkingsoverschot. Ultimo augustus 2011 ontstond er, onder invloed van een steeds verder dalende nominale marktrente, wederom een dekkingstekort dat werd gecontinueerd t/m ultimo De dekkingsgraad ultimo 2011 komt uit op 99,6%, hetgeen betekent dat er geen nieuw herstelplan behoeft te worden opgesteld en dat de pensioenen in april 2013 niet gekort zullen worden. Ultimo 2014 zou een dekkingspercentage van 113% moeten kunnen worden bereikt. Het reservetekort wordt naar verwachting hierdoor binnen de daarvoor gestelde termijn van 15 jaar ingelopen. Naast het dekkingstekort is er ultimo 2011 ook sprake van een reservetekort In het herstelplan wordt uitgegaan van het niet toekennen van toeslagen (indexaties) in de komende 2 jaar. Ook zijn er in het herstelplan geen verhogingen van de premiepercentages opgenomen. De deelnemers en de gepensioneerden zijn ook in 2011 per brief geïnformeerd over de actuele situatie, ontwikkelingen m.b.t. het herstelplan. Maandelijks worden de dekkingsgraadgegevens beschikbaar gesteld, o.a. via Draka intranet. Daarnaast wordt er gewerkt aan een separate internetsite. Samenvatting openstaande punten van de visitatiecommissie. Intern toezicht Het intern toezicht heeft betrekking op het kritisch beoordelen van het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds door onafhankelijke deskundigen. Het bestuur van het Fonds heeft besloten om voor de invulling van het interne toezicht een visitatiecommissie te benoemen. Daartoe heeft zij een overeenkomst gesloten met VCHolland voor het uitvoeren van een visitatie. De visitatie is uitgevoerd door de heren J. Ruben, H. Klein Overmeen en A.J.A. Ringelberg, allen leden van VCHolland. De visitatiecommissie heeft op 8 april 2010 haar rapportage met het bestuur besproken. De belangrijkste bevindingen zijn behandeld in het jaarverslagen 2009 en Hieronder volgen samengevat de acties m.b.t. de belangrijkste bevindingen die in 2011 zijn behandeld. 12

13 Specifiek De checks & balances en de interne beheersingsmaatregelen in de besturing en uitvoering van de pensioenregeling zijn voldoende toereikend. De dienstverlening aan het Fonds door externe partijen, zoals de vermogensbeheerders en de uitvoerder van de pensioenregelingen, is verder geïntensiveerd. De systematiek van de ontkoppeling van het pensioenadministratiesysteem van Draka, volledig ondergebracht bij Innovact werkt uitstekend. De visitatiecommissie was van oordeel dat de naleving door de individuele bestuursleden van de gedragscode van het Fonds in orde is. Over het verslagjaar zijn geen overtredingen van de Gedragscode geconstateerd. Aan het verzoek van de visitatiecommissie om hiervan een formeel rapport op te stellen, moet nog gehoor worden gegeven. Op het gebied van beheersing van het uitbestedingrisico heeft het bestuur de nodige activiteiten ondernomen. Zo kennen de overeenkomsten duidelijke service level agreements en controleert het bestuur de ISAE 3402 (type II-)rapportages grondig. Verdere verbetering op het gebied van de vastlegging van (interne) procedures waarin tevens duidelijk is gemaakt op welk moment de uitbestedingpartner in actie komt zal in 2012 worden afgerond. Een structurele benadering van een adequate risicoaanpak is onontbeerlijk. De visitatiecommissie heeft kunnen constateren dat met externe partijen afspraken zijn gemaakt om te komen tot een integraal risicomanagementsysteem met de FIRMapplicatie van DNB als uitgangspunt. Het bestuur heeft de analyse op basis van het risicomanagementsysteem (FIRM) in 2010 uitgevoerd en het bestuur is vanaf 2011 bezig om een risicobeheersing model af te ronden en te implementeren, waardoor het bestuur het inzicht in en controle op de risico s nog adequater kan uitvoeren. Vooral de geplande omzetting van de beleggingsportefeuille in een matching- en een returndeel verbetert de beheersing van risico s. Algemene ontwikkelingen op pensioengebied in het verslagjaar 2011 In het verslagjaar 2011 heeft een aantal ontwikkelingen in de relevante wet-en regelgeving op pensioengebied plaats gevonden. De belangrijkste ontwikkelingen zijn hieronder vermeld. Ontwikkeling dekkingsgraden in 2011 De dekkingsgraden van veel pensioenfondsen herstelden zich in de eerste helft van In het najaar van 2011 bleken de dekkingsgraden van pensioenfondsen echter opnieuw te verslechteren. Dit komt onder andere door een dalende rente op staatsleningen en tegenvallende beleggingsresultaten op vooral aandelen. 13

14 Voorwaarden voor het mogen korten bij onderdekking Een pensioenfonds dat te maken krijgt met een onderdekking is verplicht een korte termijnherstelplan op te stellen. In dat herstelplan omschrijft het pensioenfonds het herstelpad om uit de onderdekking te komen. Een ultieme maatregel is het korten van de pensioenen. Zo n korting kan alleen als alle overige beschikbare maatregelen die zijn opgenomen in het korte termijnherstelplan eerst zijn genomen. Zit een pensioenfonds daarna nog altijd niet op een haalbaar herstelpad, dan moet worden gekort. De Nederlandsche Bank (DNB) beoordeelt bij de evaluatie van een herstelplan of een voorgenomen korting los van de overige maatregelen voldoende bijdraagt aan herstel. Pas nadat de korting definitief moet worden doorgevoerd, beoordeelt DNB of een korting rechtmatig is. Dit betekent dat bij definitieve toepassing van de korting door DNB zal worden beoordeeld of het pensioenfonds in voldoende mate heeft gebruik gemaakt van de overige maatregelen. Het uiterste kortingsmoment DNB toetst jaarlijks per 1 januari bij pensioenfondsen met een korte termijnherstelplan de feitelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad. Zit het pensioenfonds op dat moment niet op een haalbaar herstelpad, dan moeten vanaf 1 april in het jaar daaropvolgend de pensioenen worden gekort. Voorwaarde is wel dat de kortingsmaatregel onderdeel is van het herstelplan. De kortingsmaatregel hoeft niet te worden toegepast als op de eerstvolgende 31 e december blijkt dat het pensioenfonds alsnog voldoet aan de vereisten van een haalbaar herstelpad. De definitieve korting op 1 april 2012 geldt voor pensioenfondsen die op 31 december 2010 in de evaluatie van het herstelplan een voorgenomen korting met uiterste datum 1 april 2012 hebben opgenomen. Zit het pensioenfonds op 31 december 2010 niet op een haalbaar herstelpad, dan geldt dat uiterlijk op 1 april 2012 definitief gekort moet worden. Voor de vraag of de korting daadwerkelijk moet worden uitgevoerd is de financiële positie ultimo 2011 bepalend. Ook kan de evaluatie van de financiële positie ultimo 2011 aanleiding zijn de korting gedeeltelijk toe te passen. Het pensioenfonds moet een dergelijke beslissing motiveren voor DNB en aangeven op welke wijze het de korting doorvoert. Er kan sprake zijn van een uniforme korting of een korting die gedifferentieerd wordt uitgevoerd over verschillende groepen. Het fonds zal in beginsel de uniforme korting toepassen. Voorgenomen korting 2013 De voorgenomen korting op 1 april 2013 geldt voor pensioenfondsen die op 31 december 2011 in de evaluatie van het herstelplan een voorgenomen korting met uiterste datum 1 april 2013 hebben opgenomen. Zit het pensioenfonds op 31 december 2011 niet op een haalbaar herstelpad, dan geldt dat het uiterlijk op 1 april 2013 definitief moet korten. De financiële positie ultimo 2012 is echter bepalend voor de vraag of de korting daadwerkelijk, of eventueel gedeeltelijk, moet worden doorgevoerd. Bij het fonds is er geen sprake van een voorgenomen korting. 14

15 Communicatie over een (voorgenomen) korting Nadat DNB de beoordeling van de evaluatierapportage heeft afgerond, moeten pensioenfondsen (gewezen) deelnemers en gepensioneerden informeren over een (voorgenomen) korting. DNB en AFM eisen dat de fondsen hierbij ook duidelijkheid geven over de beoordeling die DNB heeft uitgevoerd. De betreffende pensioenfondsen ontvangen bericht van de AFM over wat van het pensioenfonds verwacht wordt op het gebied van communicatie met (gewezen) deelnemers en gepensioneerden. Beleid DNB bij opnieuw optreden dekkings- of reservetekort Pensioenfondsen die na een tijdelijk herstel weer in tekort raken hoeven geen nieuw herstelplan in te dienen. Zij kunnen het eerder ingediende herstelplan blijven uitvoeren. Dit geldt zowel voor een lange termijnherstelplan als een korte termijnherstelplan en ook als het pensioenfonds meer dan drie kwartaaleinden uit tekort is geweest. Een pensioenfonds moet wel melding aan DNB doen als de oorspronkelijke herstelmaatregelen niet meer uitvoerbaar zijn. In dat geval is mogelijk een aanpassing van het herstelplan nodig. Adempauze kostendekkende premie In overleg met Minister Kamp heeft DNB besloten pensioenfondsen met een dekkingstekort een termijn van één jaar te bieden om te voldoen aan de eis dat de premie moet bijdragen aan herstel. Hieraan zijn wel voorwaarden verbonden. Zo moeten deze pensioenfondsen in 2012 zorgen voor een sluitende financiële opzet. Had een pensioenfonds in het herstelplan al had gekozen voor premieverhogingen dan moeten deze worden doorgevoerd. Dit geldt ook voor eventuele premieverhogingen die volgen uit de wettelijke eisen aan de kostendekkende premie. Een pensioenfonds dat gebruik wil maken van de adempauze moet vóór 31 januari 2012 een schriftelijk verzoek doen bij DNB. Tot slot: Pensioenfondsen die in 2012 een korting moeten doorvoeren kunnen geen gebruik maken van de adempauze Dit geldt ook voor pensioenfondsen die gebruik hebben gemaakt van de adempauze die gold voor het kalenderjaar Korte termijnherstelplan en vervallen van verlengde termijnregeling De regeling op grond waarvan de termijn van een korte termijnherstelplan kon worden verlengd naar vijf jaar is met ingang van 1 januari 2011 vervallen. Voor pensioenfondsen die vanaf dat moment een dekkingtekort hebben, geldt weer een termijn van drie jaar. Pensioenfondsen die al gebruik maakten van de verlengde termijn mogen voor het bestaande herstelplan blijven uitgaan van vijf jaar. Toeslagverlening bij reservetekort Een pensioenfonds met een reservetekort geeft in het lange termijnherstelplan aan welke sturingsmiddelen worden ingezet om binnen een periode van vijftien jaar weer te beschikken over het vereiste eigen vermogen. In dat kader kan het pensioenfonds besluiten toeslagen niet toe te kennen of af te wijken van een eventueel in het herstelplan opgenomen toeslagenstaffel. Het pensioenfonds moet in de 15

16 evaluatierapportage van het herstelplan een toelichting geven als het van deze mogelijkheid gebruik heeft gemaakt. Nieuwe Parameters Alle berekeningen die pensioenfondsen na 1 januari 2012 voor toezichtdoeleinden maken, moeten zijn gebaseerd op de nieuwe parameters die zijn vastgesteld in het Besluit Financieel Toezichtskader. In een aantal situaties moest al vóór 1 januari 2012 met nieuwe parameters worden gerekend. Zo moesten pensioenfondsen die in 2011 in een dekkings- of reservetekort terechtkwamen voor het opstellen van een herstelplan al rekenen met nieuwe parameters. Pensioenfondsen waarvan het tekort is ontstaan in 2010 en die een herstelplan inleverden in 2011 mochten nog wel rekenen met de oude parameters. Pensioenfondsen met een herstelplan op oude parameters die in 2011 een aangepast herstelplan moesten indienen, hebben gerekend met de nieuwe parameters. Evaluatie herstelplannen 2010 en 2011 Vanaf 11 februari 2012 start DNB met de evaluatie van de herstelplannen van pensioenfondsen. Voor deze evaluatie moeten pensioenfondsen een e-line rapportage bij DNB inleveren. Daarnaast moeten zij een vragenformulier invullen dat door twee bestuursleden moet zijn ondertekend. DNB heeft aangegeven zo snel mogelijk een oordeel te vormen over de evaluatie en streeft ernaar de pensioenfondsen gelijktijdig in het voorjaar 2012 hierover te informeren. Wetsvoorstel Pensioenfonds Governance Het kabinet wil de besturen van pensioenfondsen versterken. In de toekomst moeten fondsen kiezen tussen twee bestuursmodellen. Het eerste model gaat uit van het huidige model waarin vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en gepensioneerden in het bestuur zitten. Volgens het wetsvoorstel kunnen daar externe deskundigen aan worden toegevoegd. Het tweede model is nieuw. In het tweede model bestaat het bestuur uit externe beroepsbestuurders. Dit bestuur wordt gecontroleerd door een belanghebbendenorgaan bestaande uit vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en gepensioneerden. Verder wordt in beide modellen de verantwoordingsplicht aangescherpt. Pensioenfondsen moeten in het jaarverslag aangeven op welke wijze zij in het beleggingsbeleid rekening houden met milieu en klimaat, mensenrechten en sociale verhoudingen. De parlementaire behandeling van het wetsvoorstel moet nog beginnen. DNB en thema-onderzoek governance Het onderwerp governance heeft ook in 2011 de onverdeelde aandacht van DNB. DNB heeft bij een aantal pensioenfondsen, banken en verzekeraars governanceonderzoeken uitgevoerd. Zij wil hiermee de risico s die zich voordoen in het besluitvormingstraject identificeren en beoordelen. Op basis van de bevindingen kan DNB waar nodig vragen de risico s beter te beheersen. Een nieuw element waar DNB zich op richt betreft de risico s van gedrag en cultuur. Uit haar bevindingen komt naar voren dat de besluitvorming niet overal evenwichtig en/of consistent is. In andere gevallen constateert zij een gebrek aan risicobewustzijn, een te groot 16

17 collectief optimisme, een te dominant bestuur of te volgzame medewerkers. Andere constateringen zijn opportunisme in de besluitvorming, te sterke focus op de korte termijn en een bestuur dat onvoldoende zijn missie uitdraagt. DNB heeft aangekondigd dat gedrag en cultuur in de toekomst een prominente rol in het toezicht krijgen. Thema-onderzoeken toezicht 2011 DNB zet thematisch toezicht in als vast toezichtinstrument. In een themaonderzoek licht zij een aantal pensioenfondsen projectmatig helemaal door op een specifiek risico en formuleert ze good en bad practices en een normenkader waar pensioenfondsen mee aan de slag kunnen. In 2011 heeft DNB de thema's strategie en gedrag, verankering nieuwe toezichtramen en beter risicomanagement centraal gesteld in het toezicht. DNB heeft in 2011 in dat kader onderzoek gedaan naar: Governance & integriteit: is de governance zo ingericht dat onafhankelijke en evenwichtige besluitvorming is gewaarborgd? Crisisplannen: hebben pensioenfondsen stappenplannen geformuleerd voor crisistijden en hoe zien die plannen er uit? Integraal risicomanagement: wat is de kwaliteit van het risicobeheer bij pensioenfondsen en hoe is dit ingericht? Beleggingen: zijn pensioenfondsbesturen voldoende op de hoogte van met name de innovatieve en illiquide producten waar zij in beleggen, en hebben ze de beheersing adequaat ingeregeld? Uitbesteding vermogensbeheer: zijn pensioenfondsbesturen voldoende in control over het uitbestede vermogen? Administratie pensioenaanspraken: naar analogie van een vergelijkbaar onderzoek onder verzekeraars wordt gekeken of de geadministreerde pensioenaanspraken in lijn zijn met wat op basis van brondocumenten zou mogen worden verwacht. Beleidsregel financieel crisisplan DNB heeft in overleg met het Ministerie van SZW besloten om in de vorm van een Beleidregel het normenkader voor het financieel crisisplan te geven. Alle pensioenfondsen moeten een financieel crisisplan opstellen, met uitzondering van de volledig verzekerde en fondsen in liquidatie. Hiermee zijn besturen voorbereid op crisissituaties en krijgen belanghebbenden vooraf duidelijkheid over de gevolgen van de maatregelen. Uiterlijk 1 mei 2012 moet een pensioenfonds een financieel crisisplan hebben opgesteld en opgenomen hebben in de ABTN. Het fonds heeft het crisisplan opgesteld en deze vormt een onderdeel van de ABTN. Ontwikkelingen integraal risicomanagement bij pensioenfondsen In 2011 heeft DNB een thema-onderzoek gedaan naar integraal risicomanagement (IRM) bij pensioenfondsen. Een bevinding leidde ertoe dat DNB op 10 oktober 2011 op haar website heeft gepubliceerd wat onder IRM moet worden verstaan en waar DNB naar kijkt bij de vraag of IRM voldoende is geborgd. Met de antwoorden kan DNB het niveau bepalen waarop een pensioenfonds IRM toepast. DNB onderscheidt hierbij vier niveaus, variërend van niet bestaand of ad hoc naar geïmplementeerd en periodiek geëvalueerd. 17

18 Wijziging Europese Pensioenrichtlijn De Europese Commissie heeft op 25 oktober 2011 een tweede adviesverzoek aan de EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority) gestuurd in verband met de herziening van de Pensioenrichtlijn. Belangrijkste doelstellingen hierbij zijn de invoering van risicogebaseerd toezicht op pensioeninstellingen in heel Europa en het stimuleren van grensoverschrijdende activiteiten. Voor de aanpassing van de Pensioenrichtlijn wordt de Solvency II richtlijn als uitgangspunt genomen. De EIOPA moet aangeven welke aanpassingen nodig zijn om de Solvency II bepalingen toepasbaar te maken op pensioeninstellingen. Toetsing deskundigheid Sinds 1 januari 2011 geldt voor alle financiële instellingen die onder het toezicht van DNB en AFM vallen de Beleidsregel Deskundigheid Doel is te verduidelijken wat deze toezichthouders onder deskundigheid verstaan en op welke aspecten zij een bestuurder toetsen. Er wordt hierdoor een actievere houding van het pensioenfondsbestuur bij de werving en selectie van een nieuw bestuurslid verwacht. Zo moet een functieprofiel worden overlegd waaruit de benodigde kennis, vaardigheden en competenties blijken en moet worden getoetst of de kandidaat hier in voldoende mate aan voldoet. Verder vraagt DNB meer informatie. Naast het CV, de bestuursmatrix en het functieprofiel, wil zij ook de overwegingen van het bestuur ontvangen waarom zij de kandidaat deskundig acht. Tot slot kan DNB de kandidaat als onderdeel van de toetsing uitnodigen voor een gesprek. Beleidsregel Integriteitbeleid voor zakelijke vastgoedactiviteiten Een aantal incidenten binnen de zakelijke vastgoedsector heeft significante financiële schade toegebracht aan een aantal onder DNB toezicht staande instellingen. Op 16 februari 2011 is de Beleidregel Integriteitbeleid ten aanzien van zakelijke vastgoedactiviteiten van kracht geworden. Hierin geeft DNB aan dat financiële instellingen, waaronder pensioenfondsen, in hun wettelijk vereiste integriteitbeleid, en de procedures en maatregelen die daarop zijn gebaseerd, rekening moeten houden met verhoogde integriteitrisico's die aan zakelijke vastgoedactiviteiten verbonden zijn. Geen verplichting meer voor adressering kredietrisico bij verzekerde fondsen De minister van SZW heeft op 26 januari 2011 in het Staatsblad een wijziging in het besluit FTK gepubliceerd. Hieruit volgt dat verzekerde fondsen vanaf 1 februari 2011 dit kredietrisico niet meer hoeven te adresseren. Deze fondsen hoeven dus geen afslag op de vordering van de verzekeraar toe te passen en een extra buffer aan te houden bij verminderde kredietbeoordeling van de verzekeraar. Ze moeten daarvoor in plaats wel te allen tijde een Minimum Vereist Eigen Vermogen (MVEV) aanhouden. Het fonds houdt een MVEV aan. Onderzoek DNB naar premiestelling pensioenfondsen DNB heeft de premiestelling voor het jaar 2011 beoordeeld. Conclusie is dat pensioenfondsen over het algemeen aan wet- en regelgeving voldoen. Bij een beperkt 18

19 aantal pensioenfondsen heeft DNB bevindingen die verder aandacht behoeven. De meest voorkomende bevindingen zijn, dat: - een premiekorting wordt gerapporteerd terwijl het fonds niet voldoet aan de voorwaarden om deze te verlenen doordat er een reservetekort is; - een fonds in dekkingstekort is en de premiestelling niet bijdraagt aan het herstel uit dekkingstekort en het fonds geen gebruik gemaakt heeft van de 'adempauze' zoals beschreven in de DNB brief van 1 november 2011; - het fonds over is gegaan op een gedempte disconteringsvoet zodat vooraf aan te tonen dat het voldoet aan de voorwaarden voor een dergelijke overgang. Onderzoek naar kosten vermogensbeheer De AFM heeft in april 2011 een onderzoek gedaan naar de kosten van pensioenfondsen. De belangrijkste bevindingen van het onderzoek zijn dat schaal een belangrijke kostenfactor is. Vooral voor administratiekosten geldt hoe groter het fonds hoe kostenefficiënter. Verder zijn kosten van grote invloed op de hoogte van het ouderdomspensioen, een kostenverlaging van 0,25% leidt op een termijn van 40 jaar tot een 7,5% hoger collectief pensioenvermogen. De kosten van verschillende fondsen blijken in omvang sterk te verschillen en tot slot blijken veel pensioenfondsen niet alle kostenuitkomsten te rapporteren. Vooral de beleggingskosten worden in beperkte mate gerapporteerd in het jaarverslag en aan DNB. AFM spreekt vermogensbeheerders en fondsmanagers aan die onder toezicht staan op het transparant maken van alle beleggingskosten. Degenen die niet onder toezicht staan, worden opgeroepen zelf stappen naar volledige kostentransparantie te zetten. Leidt dit niet tot de gewenste resultaten, dan gaat AFM de wetgever adviseren nadere regelgeving te maken. DNB gaat de kosten van vermogensbeheer die fondsen daadwerkelijk maken nader onderzoeken en bezien in hoeverre verslagstaten niet correct ingevuld worden en of een herziening van de verslagstaten wenselijk is. Pensioenakkoord en verhoging pensioenleeftijd In de eerste maanden van 2011 is het vervolgoverleg over het Pensioenakkoord tot een afronding gekomen. Vraag bleef wel of de achterban van vooral de FNVonderhandelaars het akkoord zou accepteren. Het vervolgoverleg draaide vooral om de mogelijkheid voor pensioenfondsen om pensioenen te kunnen aanpassen als de levensverwachting verder stijgt (levensverwachting aanpassingsmechanisme - LAM), dan wel als de beleggingsresultaten sterk gaan tegenvallen (rendement aanpassingsmechanisme - RAM). De tot nu toe tamelijk harde aanspraken worden dan zachter. Voor de uitvoerbaarheid willen fondsen geen onderscheid naar nieuw opgebouwde aanspraken en eerdere opbouw. Maar er zijn nog juridische vraagtekens bij de haalbaarheid van het zogeheten invaren van oude rechten. Het ministerie van SZW heeft werkgroepen ingesteld die dit nader onderzoeken. Intussen is er wel een wetsvoorstel gemaakt en in de Tweede Kamer behandeld om het eerder afgesproken deel van het Pensioenakkoord te implementeren. Dit wetsvoorstel omvat diverse aanpassingen in de AOW, maar ook wijzigingen in de fiscale regels rond opbouw van aanvullende pensioenen. 19

20 De aanpassingen in de AOW: Verhoging van de AOW-leeftijd naar 66 per 2020, met een mechanisme om vervolgens iedere vijf jaar verder te verhogen als de levensverwachting daar aanleiding toe geeft. Het is de verwachting dat de generatie die geboren is in de jaren 1959 tot en met 1962 AOW-leeftijd 67 zal hebben. Structurele optrekking van het AOW-niveau door van 2013 tot en met 2028 de uitkeringen ieder jaar met 0,6% extra te verhogen. Individuele mogelijkheden tot vervroeging, uitstel en deeltijd-aow (in gedeelten van 10%). Voor de aanvullende pensioenen zijn vooral de volgende punten van belang: De extra verhogingen van de AOW werken door in de minimaal toe te passen franchise. De pensioenrichtleeftijd zal per worden en per Pensioenuitvoerders hebben laten weten dat ze liever in één keer naar 67 gaan. De regels over 40-deelnemingsjarenpensioen worden aangepast naar 41 respectievelijk 42 deelnemingsjaren. Het eerdere wetsvoorstel waarmee onder meer ook een beperking van de opbouwpercentages voor aanvullende pensioenen was beoogd, is ingetrokken. AOW op verjaardag In het regeerakkoord was aangekondigd dat het moment van ingang van de AOW zou veranderen van de eerste dag van de maand waarin iemand 65 wordt naar de 65 e verjaardag. Een wetsvoorstel daarover is in de loop van 2011 afgerond. Het treedt in werking op 1 april Op zich hoeft het gewijzigde ingangsmoment van de AOW niet te leiden tot overeenkomstige aanpassing van aanvullende pensioenen. Gelet op de, hierna nog te melden, andere wijzigingen ligt het meer voor de hand om meerdere wijzigingen in één keer door te voeren. De regering heeft de wens geuit dat het einde van arbeidsovereenkomsten aansluit op het nieuwe ingangsmoment van de AOW. AOW-toeslag jongere partner Een 65-plusser met een 65-min-partner kan voor die jongere partner een toeslag krijgen als die partner geen of weinig inkomen heeft. Per 1 augustus 2011 is de partnertoeslag met 10% verlaagd voor huishoudens met een gezamenlijk inkomen van minimaal per jaar. Wie geboren is in 1950 of later krijgt overigens helemaal geen partnertoeslag meer. Pensioenregister operationeel Het Pensioenregister is januari 2011 operationeel geworden. Het Pensioenregister maakt het voor deelnemers en gewezen deelnemers mogelijk via één ingang overzicht te krijgen in de opgebouwde pensioenaanspraken. Artikel 51 van de Pensioenwet luidt: De pensioenuitvoerders richten een pensioenregister in dat uiterlijk op 1 januari 2011 operationeel is. Doel van het Pensioenregister is het iedere deelnemer en gewezen deelnemer in de leeftijdscategorie van vijftien jaar tot aan pensionering via één ingang een overzicht te geven van de door hem opgebouwde pensioenaanspraken. Zelfs als die aanspraken 20

21 bij verschillende pensioenuitvoerders zijn opgebouwd. Ook de te verwachten AOWuitkeringen zijn als vast onderdeel in het Pensioenregister opgenomen. Het overzicht kan de deelnemer helpen bij zijn financiële planning. Het Pensioenregister heeft de vorm van een website ( De deelnemer logt in met zijn DigiD. Hiermee wordt gewaarborgd dat privacygevoelige informatie niet zomaar toegankelijk is. Op basis van het burgerservicenummer haalt de website de AOW-gegevens op bij de Sociale Verzekeringsbank en de pensioengegevens bij de betreffende pensioenfondsen en verzekeraars. Gelijksoortige pensioengegevens worden bij elkaar opgeteld en als één geheel aan de deelnemer getoond. Daarna ziet de deelnemer de onderliggende pensioenaanspraken die de verschillende pensioenfondsen en verzekeraars hebben aangeleverd. Het Pensioenregister is dus niet vormgegeven als een centrale databank, maar toont als een verzamelpunt de gegevens die bij verschillende instanties zijn opgehaald. Gelijktijdig met het operationeel worden van het register lanceerde de Stichting Pensioenregister (opgericht door de Nederlandse pensioenuitvoerders en de Sociale Verzekeringsbank, de SVB) een voorlichtingscampagne om algemene bekendheid te geven aan dit nieuwe fenomeen. Dat deze campagne succesvol is geweest, blijkt wel aan het aantal bezoekers van de site. Reeds op de eerste dag raakte de site door het grote aantal bezoekers overbelast. Sindsdien hebben enige miljoenen mensen de weg naar de site gevonden. Ruil van ouderdomspensioen bij wegvallen risico-partnerpensioen Kent een regeling een partnerpensioen op risicobasis, dan vervalt dat bij ontslag. De gewezen deelnemer heeft dan weliswaar de mogelijkheid een deel van het ouderdomspensioen om te ruilen naar partnerpensioen, maar velen zijn daar niet alert op. De Stichting van de Arbeid had daarom in een rapport de aanbeveling gedaan dat dergelijke pensioenregelingen bij ontslag min of meer standaard zouden regelen dat een partnerpensioen wordt gecreëerd door omzetting van ouderdomspensioen. Voor de uitvoering van deze aanbeveling is via een verzamelwet met meerdere pensioenonderwerpen per 1 januari 2012 een lid 10 toegevoegd aan artikel 61 Pensioenwet. Dit nieuwe artikellid geeft sociale partners de mogelijkheid hun pensioenregeling met risico-partnerpensioen dusdanig in te kleden dat, bij het einde van de deelname van een gehuwde deelnemer of iemand met een geregistreerd partnerschap, de pensioenuitvoerder verplicht ouderdomspensioen naar partnerpensioen moet ruilen als de gewezen deelnemer niet binnen de aangegeven tijd reageert op een keuzevoorstel. Impliciet is uit deze wetsaanpassing te lezen dat een dergelijke ruil voor ongehuwd samenwonenden alleen uitgevoerd mag worden op basis van een uitdrukkelijke keuze. Waardeoverdracht Nieuwe deelnemers hebben bij aanvang van hun deelnemerschap het recht om oude pensioenaanspraken over te laten dragen naar hun nieuwe pensioenregeling. Sinds 1 januari 2008 wordt de overdrachtswaarde berekend op marktrente. De marktrente die geldt in 2011 (2,984%) is aanzienlijk lager dan die van 2010 (4,122%), 2009 (4,533%) en 2008 (4,926%). De bij de pensioenaanspraken behorende overdrachtswaarde is hierdoor aanzienlijk hoger dan daarvoor. 21

22 Voor pensioenaanspraken die luiden in euro s pensioen moet een hogere overdrachtswaarde worden meegegeven en komt bij de nieuwe uitvoerder een hogere overdrachtswaarde binnen. In de loop van 2010 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangegeven dat de binnenkomende overdrachtswaarde volledig aangewend moet worden voor de betrokken deelnemer. Een verrekening met mogelijke kosten voor uitgaande hogere overdrachtswaarden is niet mogelijk. Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen aangepast Onderzoeken van de AFM hebben uitgewezen dat het huidige niveau van advisering over pensioenen veelal onvoldoende is. Een belangrijke randvoorwaarde voor goede advisering is de vakbekwaamheid van de personen die zich met de advisering bezighouden. Daarnaast is geconstateerd dat de huidige eisen, die nu zijn te vinden in de bestaande module levensverzekeringen onvoldoende zijn om het gewenste niveau voor advisering over het tweede pijler pensioen te realiseren. In verband hiermee wordt overgegaan tot introductie van een aparte module pensioenverzekeringen. Voor de financiële dienstverleners die reeds diensten verlenen met betrekking tot pensioenen is een overgangsregeling vastgesteld. Algemeen is de verwachting dat deze aanscherping van de eisen voor vakbekwaamheid tot gevolg heeft dat een deel van de huidige adviseurs hun dienstverlening in de pensioensector niet zullen voortzetten. 22

23 Goed Pensioenfonds bestuur Deskundigheidsbevordering Mede vanwege de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007 is er een trainingsprogramma voor alle leden van het bestuur en deelnemersraad opgesteld. In maart 2012 hebben de leden van het bestuur, de deelnemersraad en verantwoordingsorgaan een trainingsprogramma gehad en de nieuwe bestuursleden zullen in 2012 de deskundigheidstest niveau 1en 2 afleggen. De beleggingscommissie heeft in ook 2011 een aanvullende cursus renterisico gevolgd. De uit de Pensioenwet voortvloeiende eisen voor bestuursleden zijn van toepassing op nieuwe benoemingen of herbenoemingen vanaf 1 januari Naleving wet- en regelgeving Het bestuur is niet bekend met overtredingen van wet- en regelgeving. Gedragscode In december 2011 is het bestuur gedeeltelijk aangevuld met nieuwe leden, en er zijn een nieuwe deelnemersraad en verantwoordingsorgaan geïnstalleerd. De leden hebben de gedragscode getekend in Toezichthouder Er is geen bezoek geweest van een vertegenwoordiging van DNB. Het op 31 maart 2009 bij DNB ingediende herstelplan, inclusief de continuïteitsanalyse, is door DNB in 2009 goedgekeurd. Maandelijks wordt gerapporteerd aan DNB over de ontwikkelingen van het dekkingstekort. Wel heeft er in februari 2012 een evaluatie van het herstelplan plaats gevonden en waarbij de rendementsverwachting neerwaarts is bijgesteld. Deze aanpassing heeft geen negatief aanpassing van het herstelplan tot gevolg. In 2011 zijn geen meldingen aan DNB gedaan betreffende de effecten van de herziening van de voorzienbare trend in de overlevingskansen. Daarnaast is er in 2011 wederom een continuïteitsanalyse met daarin opgenomen een consistentietoets uitgevoerd. Volgens de norm van DNB voldoet het pensioenfonds aan de vereisten en kan het gevoerde beleid als consistent beschouwd worden. Het in december 2012 aangekondigde crisisplan is opgesteld en 4 mei 2012 door het bestuur goedgekeurd. Het crisisplan vormt onderdeel van de actuariële bedrijfstechnische nota(abtn). De overig lopende correspondentie is behandeld. Compliance Over het verslagjaar zijn geen overtredingen van de Gedragscode geconstateerd en zijn er geen onregelmatigheden gemeld of bekend bij de compliance officer die vermelding in het bestuursverslag vereisen. 23

24 Uitbesteding Het bestuur heeft diverse malen overleg gevoerd met de uitvoeringsorganisatie over de dienstlevering in overeenstemming met de Service Level Agreements. De uitbesteding is verder uitgebreid; alle activiteiten en beheer betreffende het pensioenregister is uitbesteed aan Innovact. Het SLA met Innovact is hierdoor tevens ook uitgebreid. Communicatie Ook in het boekjaar 2011 is aandacht besteed aan communicatie. De startbrief is en wordt aangepast aan de situatie betreffende de situatie dekkingstekort- of overschot. De startbrief wordt standaard verstrekt volgens de daarvoor geldende richtlijnen. Naast de startbrief is er een stopbrief opgesteld, die standaard wordt verstrekt aan uittredende actieve deelnemers. In overeenstemming met de door de koepels geïntroduceerde doelstelling om eenvormige, eenduidige en duidelijke pensioenoverzichten te verstrekken (uniform pensioenoverzicht, UPO), is in 2011 aan alle actieve deelnemers een pensioenoverzicht op basis van de huidige regeling uitgereikt. Ook in 2011 heeft het bestuur de deelnemers geïnformeerd over de gang van zaken, het gevoerde beleid en de explicatie betreffende toeslagverlening. Het pensioenregister, waaraan SPFDH deelt neemt loopt succesvol. Vanaf 1 januari 2011 heeft ieder betrokken persoon al zijn of haar pensioeninformatie 24 uur per dag via het internet beschikbaar. Alle deelnemers van het Fonds zijn tevens deelnemer bij het bedrijfstakpensioenfonds Metalektro (PME) en binnen PME is een pensioenplanner voor alle deelnemers ingevoerd. Hiermee kunnen de deelnemers op basis van actuele gegevens verschillende pensioenscenario s laten doorrekenen. Het bestuur vertrouwt erop dat deze mogelijkheid voldoende aansluit en voorziet in de behoefte aan de gewenste pensioencommunicatie. Naast het pensioenregister, de pensioenplanner van PME is het Fonds dan ook niet voornemens voor de deelnemers een eigen pensioenplanner in te voeren. Bestuursvergaderingen Het bestuur van het Fonds heeft het afgelopen jaar zes maal vergaderd. De belangrijkste onderwerpen waren: Het verloop van het reservetekort, het dekkingstekort en opheffen van het dekkingstekort; De ontwikkelingen m.b.t. het herstelplan; Toekomstscenario s in relatie tot de overname van de sponsor door Prysmian; Het beleggingsplan; Toeslagverlening en premieheffing 2012; Aanpassing organisatorisch opbouw SPFDH; Aanpassen statuten en reglement verantwoordingsorgaan; De verkiezingen; Uitwerken/invulling risicomanagement; Overige activiteiten m.b.t. visitatiecommissie. 24