Agentschap Binnenlands Bestuur Team Stedenbeleid. Vlaamse Overheid Studiedienst van de Vlaamse Regering

Transcriptie

1

2 Stadsmonitor 2011 Oostende Annelies Jacques en Ann Vanderhasselt 16 februari 2012

3 Stedenronde Schets van de stad» Huidige situatie» Evolutie» Persoonskenmerken maart 2013: Studiedag SVR» Analyses op de stadsmonitor

4 Inhoud Korte toelichting bij de Stadsmonitor Survey Stadsmonitor in Oostende Stadsmonitor 2011:» Cultuur en vrije tijd» Leren en onderwijs» Ondernemen en werken» Veiligheidszorg» Wonen» Zich verplaatsen/mobiliteit» Zorg en opvang» Sociale principes» Natuur- en milieubeheer» Burgerschap en overheid

5 Stadsmonitor 2011 In opdracht van Vlaams minister van stedenbeleid Doel: de ontwikkelingen in de 13 Vlaamse centrumsteden beschrijven

6 Stadsmonitor onderdelen» Visie Doelen en intenties die aangeven wat onder een leefbare en duurzame stad dient verstaan te worden» Indicatoren Concretisatie van de visie. Zij laten toe om na te gaan of de steden in de gewenste richting evolueren.

7 Van visie naar indicatoren Participatief proces» Themawerkgroepen Thema indicatoren meetbaar? Databronnen» Centrale databanken of survey s beschikbaar in federale of Vlaamse instellingen» Decentrale data die door de steden zelf worden verzameld» Grootschalige survey bij de inwoners van de grooten centrumsteden Ingevulde indicatoren» 129 in 2008» 159 in 2011

8 Stadsmonitor 2011 Boekversie (373 pagina s)» Leeswijzer» Leeswijzer survey-indicatoren» Indicatoren: 2 pagina s per indicator 159 ingevulde indicatoren 9 gefaseerde indicatoren 48 pistes Webversie ( Inclusief pistes en niet geactualiseerde indicatoren» Extra informatie, bekommernissen en verwante indicatoren» Details per stad» Methodologisch rapport van de survey

9 Overzicht indicatoren Geactualiseerd Nieuw Gefaseerd Piste Totaal Cultuur en vrije tijd Leren en onderwijs Ondernemen en werken Veiligheidszorg Wonen Zich verplaatsen/mobiliteit Zorg en opvang Sociale principes Natuur- en milieubeheer Burgerschap en overheid Totaal

10 Survey Stadsmonitor 2011 Schriftelijke bevraging: Thuis in de stad geselecteerde inwoners goede respondenten Steekproef Oostende vereist aantal uitgezette steekproef Aantal teruggekeerde bruikbare vragenlijsten Bruto respons Na kwaliteitscontrole Netto respons (%) Oostende , ,0

11 Survey Stadsmonitor 2011 Betrouwbare resultaten Gewogen bestanden Representatief» Geslacht: Mannen licht ondervertegenwoordigd» Leeftijd: lichte ondervertegenwoordiging jongeren en jongvolwassenen, 45-64jarigen: oververtegenwoordiging» Nationaliteit: niet-belgen zijn ondervertegenwoordigd % Populatie Gerealiseerde enquêtes % Man Vrouw Populatie Gerealiseerde enquêtes

12 Voorstellingswijze: Hoog-Laag-Slotdiagram % Tevredenheid over de woning Maximum Oostende 84,1 Minimum % Tevredenheid over de stad -5,9% Significante daling of toename 74,1

13 Context: demografie

14 Aantal inwoners Bevolkingsgroei Index Groei t.o.v Bevolkingsaantal

15 Aantal inwoners Componenten bevolkingsgroei Sinds 1999 is er een positieve groei. Deze is in de periode tussen 1999 en 2004 te wijten aan een toestroom van inwoners uit het binnenland. Sinds 2004 is de toestroom van inwoners uit het buitenland groter Natuurlijke aangroei Interne migratie Externe migratie Totale groei

16 Aantal inwoners Migratiecijfers volgens leeftijd * Voornamelijk verlies van 0-11 jarigen en de jarigen onder de Belgen Belg Niet-Belg Totaal 0-2 jaar 3-5 jaar 6-11 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 90 jaar +

17 Leeftijd Leeftijdspiramide Grote populatie tussen 40 en 70 jaar Aantal inwoners Mannen Vrouwen

18 Aantal inwoners Bevolkingsprognose

19 Leeftijd Leeftijd Vergelijking leeftijdspiramide * Gemiddelde leeftijd stijgt van 46 jaar naar 49,5 jaar * Aandeel oudere vrouwen neem toe Aantal inwoners Mannen Vrouwen Aantal inwoners Mannen Vrouwen

20 Cultuur en vrije tijd

21 Per inwoners Aanbod aan culturele activiteiten, speelvoorzieningen en jeugdruimte - Op basis van de Uit-databank telt Oostende de meeste activiteiten per inwoners. - Er is relatief veel speelruimte en overdekte jeugdruimte. In mindere mate is er open jeugdruimte % Culturele activiteiten (bron: SABAM) (9) Cultuurevenementen (bron: Uit) (1) Speelruimte Overdekte jeugdruimte 18 Open jeugdruimte

22 Participatie aan cultuur en vrije tijd - De participatie aan buurtactiviteiten is laag (ook t.o.v. de 13 steden) - Ten opzichte van 2008 is er een significante daling in het bezoek aan musea, tentoonstelling en historische plaatsen ,8% % ,5 47,9 58,2 59,0 52,7 63,1 56,5 46, ,6 0

23 Lidmaatschap verenigingen Oostendenaren zijn actiever dan andere stedelingen in politieke verenigingen en milieuverenigingen. Ze zijn minder actief in jeugdverenigingen, wijk- en buurtcomités en levensbeschouwelijke verenigingen. 13 steden Oostende Actief lid 45,5 43,5 Actief lid 200 Sport Cultuur Milieu Jeugd 26,9 26,2 8,4 8,2 2,1 2,5 4,2 1,7 Wijk Andere Sport Cultuur Hobby Politiek 6,9 7,3 1,8 3,5 Levensbeschouwelijk Milieu Levensbeschouwelijk 5,7 4,3 Wijk Andere 4,4 1,7 10,8 9,9 Politiek Hobby Jeugd 13 steden Oostende

24 Tevredenheid aanbod - T.o.v. de 13 steden een lage tevredenheid over het culturele aanbod en contact in de buurt - De tevredenheid over speelvoorzieningen is significant toegenomen, de tevredenheid over activiteiten voor ouderen is significant afgenomen ,5% 68,8-8,7% 73, ,5 76,1 72,2 79,6 89,6 71, ,

25 Tevredenheid * 65- plusser zijn het meest maar ook het minst tevreden over activiteiten voor ouderen. * Jongeren zijn het minst tevreden met het aanbod aan sport, 65-plussers het meest tevreden. * Jongeren zijn het meest tevreden over de horeca, 65-plussers het minst Activiteiten voor ouderen in de buurt Tevreden 77,0% 68,8% 77,1% Ontevreden 3,5% 11,2% 11,4% Contact in de buurt Tevreden 59,2% 68,4% 79,7% Ontevreden 9,1% 9,1% 8,7% Sport Tevreden 80,8% 81,1% 82,9% Ontevreden 5,4% 4,9% 1,8% Recreatie Tevreden 80,5% 73,9% 79,5% Ontevreden 4,9% 9,4% 3,8% Cultuur Tevreden 74,2% 70,6% 74,9% Ontevreden 11,9% 13,2% 9,7% Horeca Tevreden 91,0% 89,9% 87,9% Ontevreden 1,8% 3,3% 3,5% Winkelen Tevreden 81,6% 90,7% 90,1% Ontevreden 6,2% 2,9% 3,3%

26 Fierheid over de stad * Algemene fierheid is significant afgenomen t.o.v (74,7% 68,0%) * Inwoners jonger dan 24 jaar zijn beduidend minder fier in 2011 t.o.v % < % Laag Midden Hoog % % Man Niet-Belg Vrouw Belg

27 Leren en onderwijs

28 Onderwijs en vorming Spijbelgedrag in lager onderwijs (0,7%), deeltijds secundair onderwijs (40,7%) en voltijds secundair onderwijs (2,9%) ligt duidelijk boven stedelijk (0,5%, 30,1% en 1,5%) gemiddelde. Spijbelgedrag in het lager onderwijs en voltijds onderwijs neemt toe. Spijbelgedrag in deeltijds secundair onderwijs neemt sterk af (-19% t.o.v. 2006). De schoolse vertraging stagneert zowel in lager onderwijs (20,1%), ASO (14,2%), TSO (14,2%) en BSO (39,5%). De cijfers zijn vergelijkbaar met de andere steden. De participatie van allochtonen aan het voltijds en deeltijds beroepsonderwijs is gemiddeld ten opzichte van de centrumsteden. De participatie aan het deeltijds beroepsonderwijs is t.o.v sterk toegenomen met 10%. De participatie aan het voltijds beroepsonderwijs is stabiel. De participatie van laaggeschoolde werklozen aan beroepsopleidingen (51%) ligt gemiddeld hoger dan in de andere steden (38,4%). De tevredenheid over de onderwijsvoorzieningen is zeer hoog (92,2% - plaats 4).

29 Ondernemen en werken

30 Ondernemen en werken: vaststellingen Oostende (67,6%) staat op de voorlaatste plaats qua werkgelegenheid enkel nog gevolgd door Aalst (60%). Ook de netto-groei van ondernemingen is de 2 e kleinste (0,9%) ten opzichte van de andere steden (2,4%). De groei van ondernemingen met personeel (2,1%) is gemiddeld (2,1%). De overlevingsgraad van ondernemingen na 5 jaar (68%) is iets kleiner dan gemiddeld (69,7%). Oostende (+78%) kent na Turnhout (+138%) de grootste groei van investeringen t.o.v en stond in 2009 op de 4 e plaats. De groei van de toegevoegde waarde (+22%) is minder groot. De economische specialisatie is afgenomen (-12%) De tewerkstelling in de kennisintensieve en creatieve sector neemt toe (57%) maar zit nog altijd onder het stedelijk gemiddelde (62,4%). De netto-jobcreatie is sinds 2009 negatief in Oostende (-1,3%), er zijn dus meer jobs verdwenen dan bijgekomen. Deze dalende trend zien we sinds Ook in Vlaanderen en de 13 steden is er een dalende trend maar in kleinere mate. Oostende kent de kleinste groei van het aandeel 50-plussers aan het werk (+1,5% - 13 steden: 2,2%). De groei van het aandeel niet-belgen aan het werk is gemiddeld (4% - 13 steden: 4,8%)

31 Veiligheidszorg en mobiliteit

32 Per inwoners Per inwoners Per inwoners 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 Veiligheid * Er is een daling van het aandeel autodiefstallen en een toename van het aandeel woninginbraken. * Het aandeel verkeersslachtoffers (algemeen + fietsers) neem af. 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0, Verkeersslachtoffers (13) 2,0 1,5 1,5 1,0 0,5 0, Autodiefstal (11) Handtasdiefstal (3) Woninginbraak (6) 1 0, Verkeersslachtoffers fietsers (13)

33 Buurtproblemen Min Max Oostende 13 steden Agressief verkeersgedrag 13,9 27,7 18,5 22,7 8 Onaangepaste snelheid 35,8 54,1 35,8 43,8 13 Lawaai door verkeer 21,2 37,7 31,7 32,8 6 Burenlawaai 9,7 16,1 14,3 13,8 4 Andere vormen van lawaai 3,1 6,7 4,0 4,9 8 Overlast van jongeren 3,9 13,3 8,2 9,4 5 Overlast van buren 2,9 7,8 5,6 5,9 5 Lastiggevallen worden 0,7 5,2 2,2 2,7 5 Geurhinder 4,4 15,9 9,5 9,9 5 Zwerfvuil/sluikstort 14,6 32,3 20,7 25,4 7 Hondenpoep 17,7 35,5 35,2 27,8 11 Vernieling straatmeubilair 1,5 11,9 5,0 7,2 7 Graffiti 0,9 12,0 4,0 6,8 7 Positie

34 Buurtproblemen * Oostendenaars hebben voornamelijk last van onaangepaste snelheid, hondenpoep en lawaai van verkeer (>30%) % Nooit Zelden Af en toe Vaak Altijd

35 Tevredenheid mobiliteit * De tevredenheid met betrekking tot mobiliteit is relatief hoog. * Oostendenaars zijn minder tevreden over het aantal parkeerplaatsen voor inwoners, de staat van de wegen, de voet- en fietspaden en de verkeersveiligheid van fietspaden ,4 90,5 87,5 56,9 66,4 52,2 45,6 51,4

36 Wonen

37 Situering De meerderheid van de respondenten woont al meer dan 10 jaar in Oostende (78%). 65,8% van de inwoners is eigenaar. Bijna 1/3 e woont in een private huurwoning Type woning Oostende 13 steden Open bebouwing (vrijstaande woning) Halfopen bebouwing Rijwoning Appartement Studio Loft Kamer 8,7% 15,1% 8,6% 16,5% 37,3% 37,8% 42,9% 28,4% 1,9% 1,5% 0,4% 0,4% 0,3% 0,4% Aantal jaar inwoner Oostende <1 jaar 3,8% 2,3% 13 steden 1 5 jaar 9,0% 12,4% 5-10 jaar 9,1% 9,9% >10 jaar 78% 75,4% Huisvesting Oostende 13 steden Eigendom 65,8% 71,9% Private huurwoning Sociale huurwoning 26,2% 20,9% 7,9% 7,2% 43% van de Oostendenaars woont in een appartement. Dit is beduidend meer dan in de andere steden

38 Index Vastgoedprijzen * De prijs van een appartement is in Oostende minder sterk toegenomen dan in Vlaanderen * De toename van de prijs van woonhuizen volgt dezelfde Vlaamse trend Flat Flat Vl Woonhuis Woonhuis Vl

39 Vastgoedprijzen Woonhuizen: P10: 3 keer duurder Q50: 2,5 keer duurder p90: 2,5 keer duurder Prijs: 8 e hoogste Index : 9 e sterkste p10 p50 p90 Appartementen P10: 2,5 keer duurder Q50: 2,5 keer duurder P90: bijna 3 keer duurder Prijs: 4 e hoogste Index : 4 e sterkste p10 p50 p90

40 Betaalbaarheid Woonquote Vlaanderen (SCV) Centrumsteden Oostende Gemiddeld 11,7% 18,2% 18,4% Huursector 29,9% 33% 32% Eigenaars 8,5% 13% 12% Eigenaars die afbetalen 24,0% 26,4% 27,7% Niet-Belg / 32,4% 26,3% Belg / 17,3% 18,2% Aandeel inwoners met een woonquote >30% is gemiddeld t.o.v. de centrumsteden. Aandeel niet-belgen met een hoge woonquote is lager dan in de centrumsteden 3,1% van de eigenaars en 10,1% van de huurders heeft het afgelopen jaar problemen gehad om de woonkosten te betalen. Dit is minder dan gemiddeld (4,9% en 15%) 49,3% van de private huurder betaalt meer dan 625 euro (13 steden: 57,4%) 31,1% van de afbetalende eigenaars betaalt meer dan 875 euro (13 steden: 36,6%)

41 Verhuisintentie Ja, binnen dezelfde buurt Ja, naar een andere buurt Ja, naar een andere stad/gemeente Nee, geen verhuisplannen Oostende 7,3% 8,3% 8,5% 75,9% 13 steden 6,9% 9,8% 10,0% 73,3% Verhuisgeneigden zijn vaker mannen, inwoners jonger dan 35 jaar en gezinnen met kinderen De voornaamste verhuismotieven zijn: een goedkopere woning (27,9%) en ontevredenheid over de huidige woning (20,2%). In mindere mate speelt de wens om eigenaar te worden (10,8%) en ontevredenheid over de buurt (10,5%)

42 Tevredenheid wonen * De tevredenheid over de stad is significant afgenomen t.o.v ,9% 74,1 78,1 65,8 75,1 87,6 65,5 84, Stad (9) Buurt (8) Uitstraling gebouwen (7) Uitstraling straten en pleinen (4) Uitstraling parken (2) Uitstraling monumenten (11) Woning (9)

43 Tevredenheid wonen * 65-plussers zijn het meest tevreden over alle aspecten met betrekking tot wonen Tevredenheid over de stad Tevredenheid over de buurt Uitstraling van gebouwen Uitstraling straten en pleinen Uitstraling van parken Uitstraling van monumenten Tevreden 55,9% 73,1% 81,5% Ontevreden 17,5% 8,9% 8,1% Tevreden 69,0% 78,6% 80,3% Ontevreden 13,3% 7,4% 8,6% Tevreden 64,6% 61,6% 73,7% Ontevreden 15,6% 17,8% 8,1% Tevreden 58,6% 73,3% 83,9% Ontevreden 8,6% 9,8% 4,9% Tevreden 89,5% 83,8% 94,2% Ontevreden 4,4% 6,0% 2,4% Tevreden 60,8% 60,7% 76,4% Ontevreden 16,3% 14,9% 5,4% Woning Tevreden 86,1% 80,1% 91,5% Ontevreden 2,5% 9,0% 3,2%

44 Zorg en opvang

45 Evolutie aantal plaatsen, 0-3 jarigen , 2005=100 Antwerpen Gent Aalst Brugge Genk Hasselt Kortrijk Leuven Mechelen Oostende Roeselare Sint-Niklaas Turnhout Kinderopvang Evolutie relatieve aanbod, Evolutie aantal aanbod plaatsen ( ) ( ) (rechteras) Evolutie aantal plaatsen ( ) Demografische groei 0-3jarigen ( )

46 Evolutie 75-plussers, aantal plaatsen , 2005=100 Ouderenzorg 140 3, Antwerpen Gent Aalst Brugge Genk Hasselt Kortrijk Leuven Mechelen Oostende Roeselare Sint-Niklaas Turnhout 13 steden 2,5 1,5 0,5-0,5-1,5 Evolutie relatieve aanbod ,5 60-3,5 Evolutie aanbod ( ) (rechteras) Evolutie 75-plussers Evolutie aantal Evolutie plaatsenaantal plaatsenevolutie 75-plussers

47 Tevredenheid over zorg en opvang Er is een hoge tevredenheid over het aanbod aan huisartsen en de zorgvoorzieningen voor ouderen. Er is een lagere tevredenheid over de opvang van vreemdelingen ,9 76,9 % ,8 44,8 36,

48 Tevredenheid - De -25-jarigen zijn opvallend minder tevreden over het aanbod aan kinderopvang. - Zij zijn ook het minst tevreden over de opvang van armen en vreemdelingen. Aanbod aan huisartsen Zorg - voorzieningen voor ouderen Aanbod kinderopvang < Tevreden 91,8% 85,5% 88,1% Ontevreden 2,1% 4,4% 3,2% Tevreden 73,9% 75,3% 74,0% Ontevreden 14,0% 9,1% 13,9% Tevreden 31,9% 55,1% 65,0% Ontevreden 24,7% 21,8% 11,6% Opvang armen Tevreden 30,5% 47,7% 42,6% Opvang vreemdelingen Begeleiding werklozen Ontevreden 28,5% 20,5% 13,4% Tevreden 24,8% 35,6% 43,3% Ontevreden 24,8% 29,2% 18,8% Tevreden 33,9% 54,6% 51,3% Ontevreden 19,1% 21,7% 11,2%

49 Sociale principes

50 Armoede - Er zijn minder huishoudens met betalingsmoeilijkheden t.o.v. Vlaanderen - Er zijn meer leefloontrekkers dan in de 13 steden en Vlaanderen en dit aantal neemt toe - Het aandeel fiscale inkomens beneden de kritische grens ligt hoger dan in de 13 steden en Vlaanderen - Er is een hoge tegemoetkoming in de ziekteverzekering die toeneemt - Er is een hoger aandeel personen met een overmatige schuldenlast maar dit aandeel is stabiel Oostende 13 steden Vlaanderen Oostende 13 steden Vlaanderen Recent cijfer Evolutie Huishoudens met betalingsmoeilijkheden % Gerechtigden op het leefloon ( ) Per inwoners Fiscale inkomens beneden de kritische grens (< gezamenlijk inkomen) (2008) % Verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering ( ) % Personen met overmatige schuldenlast ( ) % 14,7 15,3 / 0-meting ,8 20,5 19,0 / / / 19,5 17,0 12,7 +0,7 +1,8 +0,3 4,5 3,8 2,8 0 +0,1 +0,1

51 Diversiteit, tolerantie en sociale integratie Goed voor een stad als er mensen uit verschillende culturen wonen Zinvol als er in mijn buurt activiteiten worden georganiseerd waarbij mensen uit verschillende culturen elkaar beter leren kennen Te veel mensen uit een andere cultuur wonen in mijn buurt Als je mensen uit een andere cultuur beter leert kennen, blijken zij best sympathiek Niet prettig als er een gezin uit een andere cultuur in het huis naast mij komt wonen Belg Niet- Belg < Oostende 13 steden 30,0 59,6 34,9 32,1 28,6 31,0 43,0 34,4 55,7 41,5 35,0 32,3 35,2 44,4 31,8 31,7 30,8 28,1 34,6 31,8 29,1 46,2 63,7 50,6 45,2 46,2 46,9 53,6 31,9 18,7 29,1 33,0 31,4 31,3 27,8 Mensen in de buurt zijn te vertrouwen 59,4 48,4 41,5 55,5 68,7 59,0 63,1 Ik voel mij thuis bij de mensen die in deze buurt wonen Ik heb veel contact met mijn directe buren Mensen in deze buurt zijn bereid hun buren te helpen Ik heb veel contact met andere buurtbewoners 63,4 55,8 44,9 60,5 72,8 63,1 65,5 53,1 16,0 31,2 50,2 61,6 51,7 53,0 55,9 54,5 38,2 53,8 65,0 55,9 52,7 39,6 22,9 26,1 37,0 44,0 38,1 37,8

52 Natuur- en milieubeheer

53 Natuur en energie De indruk van de netheid van de stad is significant afgenomen t.o.v (-6%, 56,8%, 9 e ). De indruk van de netheid van de buurt is stabiel (65,4%, 6 e ). Het energieverbruik is in Oostende (331 kwh/m²) in vergelijking met de andere steden (368 kwh/m²) en Vlaanderen (411 kwh/m²) relatief laag en neemt sinds 2008 geleidelijk af (-54 kwh/m²) Het energiepeil van nieuwbouw en verbouwing (85,2) is gemiddeld (84,5) Het aandeel budgetmeters elektriciteit (2,4%) en aardgas (1,1%) is gemiddeld (2,3% en 1,1%), net als het aandeel afsluitingen (elektriciteit = 0,06%, aardgas = 0,13%, 13 steden= 0,07% en 0,17%)

54 Burgerschap en overheid

55 % Vertrouwen - Oostendenaars vertrouwen het stadsbestuur en de politie het meest (±33%) - Het grootste wantrouwen is voor de federale overheid en het gerecht. Het vertrouwen in het gerecht is t.o.v significant afgenomen -5,3% % Federale overheid Vlaamse overheid Stadsbestuur Gerecht Politie Zeer veel Veel Noch weinig, noch veel Weinig Zeer weinig

56 Informeren en consulteren - Algemeen zeer hoge tevredenheid met betrekking tot informeren en consulteren t.o.v. de andere steden - De tevredenheid m.b.t. informatie over activiteiten, voorzieningen en plannen is hoog. 100 % ,4 69,2 74,8 53,4 67,1 52,1 55,2 42,

57 Betrokkenheid - Ten opzichte van de andere steden is er een relatief lage betrokkenheid - Grootste aandeel inwoners dat politiek actief is ,8 % , ,7 9,4 0 Politieke interesse (11) Meepraten over stad (10) Actieve betrokkenheid (13) Politiek actief (1)