Gemeente- en stadsmonitor

Transcriptie

1 18 In primeur Gemeente- en stadsmonitor uniek monitoringinstrument voor elke Vlaamse gemeente

2 Katie Heyse Agentschap Binnenlands Bestuur Hilde Schelfaut Statistiek Vlaanderen (voorheen SVR)

3 aanleiding project in co-creatie wat is de gemeente- en stadsmonitor? doel bouwstenen survey rapportage bekendmaking

4 Aanleiding beleidsnota en brieven minister Homans inzetten op benchmarking, naar voorbeeld van de stadsmonitor ABB omvormen tot kennisadministratie SVR wordt Statistiek Vlaanderen, nadruk op statistiekcoördinatie, productie en verspreiding bestaande monitoringsinstrumenten voor lokale besturen gemeentelijke profielschets (GPS+), bestuurskrachtmonitor, lokale statistieken, stadsmonitor, financiële profielen, lokale inburgerings- en integratiemonitor wat is er nog niet? een unieke dataset op uniforme manier verzameld en ontsloten voor alle Vlaamse gemeenten in combinatie met surveystatistieken koppeling tussen geregistreerde data & subjectieve parameters vb. kinderopvang en tevredenheid over het aanbod aan kinderopvang

5 Project in co-creatie binnen de Vlaamse overheid co-creatie tussen Agentschap Binnenlands Bestuur en Statistiek Vlaanderen (voorheen SVR) coördinatie gemeentemonitor: Katie Heyse (ABB) & Hilde Schelfaut (SV) coördinatie stadsmonitor: Luk Bral & Annelies Jacques (SV), Ann Vanderhasselt & Silke Laenen (ABB) specifiek QlikView ontsluiting - interactieve ontsluitingstool: Katie Heyse survey Wat vind jij van je gemeente? : coördinatie, productie, analyses: Hilde Schelfaut survey Wat vind jij van je stad? : coördinatie, productie, analyses: Luk Bral

6 Wat is monitoren: een poging tot definitie systematisch, periodiek opvolgen en presenteren van beleidsrelevant geachte ontwikkelingen systematisch: gestandaardiseerde set van indicatoren gedurende een langere periode opvolgen periodiek: metingen liefst met een vaste regelmaat herhalen en rapporteren ontwikkelingen: opvolgen in de tijd, scoop op de omgeving waarin de Vlaamse overheid werkzaam is beschrijvend, niet verklarend: volgen, bijhouden en verzamelen van informatie die uitmondt in een rapportage geen evaluatie beleidsrelevant geachte ontwikkelingen: gevalideerde set van indicatoren

7 Wat is de gemeente- en stadsmonitor? monitoringsinstrument die de brede omgeving van de gemeente in kaart brengt de staat van je gemeente, toestand van je gemeente invalshoek stadsmonitor licht anders stadsmonitor gaat uit van visie op een leefbare en duurzame stad en vertaalt die intenties in indicatoren (brengt omgeving, output en effect in beeld) extra info specifiek voor centrumsteden binnen gemeente- en stadsmonitor, continueren van vorige edities

8 Gemeente- en stadsmonitor wil zo breed mogelijk de toestand schetsen van een gemeente 2 invalshoeken: externe en interne omgeving externe omgeving: evoluties van factoren en actoren die deel uitmaken van de maatschappelijke omgeving hoe stellen de inwoners, de bedrijven, het in de gemeente? hoe staat het met de beleidsdomeinen waarop de gemeente actief is (onderwijs, welzijn, milieu, )? interne omgeving: interne organisatie van de gemeente hoe is het gesteld met de financiën, personeel, samenwerking,?

9 Doel gemeente- en stadsmonitor lokale besturen optimaal ondersteunen met omgevingsinformatie bij het plannen, opvolgen en realiseren van gemaakte beleidsdoelstellingen en het strategisch meerjarenplan opmaak omgevingsanalyse brede objectieve scanner zijn, op uniforme manier verzameld en beschreven voor de 308 gemeenten input op strategisch niveau en niet op operationeel niveau volgens thema s die de belangrijkste activiteiten in de gemeente weergeven inzicht krijgen in gemeentegrensoverschrijdende trends en ontwikkelingen regiodetectie over gemeentegrenzen heen vb. gebruik voorzieningen, mobiliteitsgedrag, woningmarkt voeding geven aan strategische debatten op het Vlaamse niveau

10 gemeente- en stadsmonitor SWOT-analyse omgevingsanalyse strategisch meerjarenplan brengt interne en externe omgeving in kaart a.d.h.v. indicatoren uitvoeren a.d.h.v. de indicatoren uit de monitor interpretatie door het betrokken bestuur opmaken op basis van de resultaten die uit de SWOTanalyse komen nemen van beleidsbeslissingen die onderbouwd zijn met de SWOTanalyse, gebaseerd op de monitor

11 Wat is de gemeente- en stadsmonitor niet geen evaluatie van de lokale bestuursploeg geen evaluatie van bepaalde lokale beleidsinitiatieven (operationele programma s) wat wel kan, is evaluatie van collectieve effecten op maatschappelijke omgeving, maar geen één op één relatie ifv effect

12 Bouwstenen gemeente- en stadsmonitor indicatoren gemeente- en stadsmonitor: voortbouwend op de gemeentelijke profielschets verdere uitdieping/aanvulling van indicatorenset: besproken en afgetoetst met alle betrokken actoren (gemeenten/ academici) uitbreiding met grootschalige survey indicatoren stadsmonitor: voortbouwend op de hernieuwde visie duurzame en leefbare steden (koppeling intenties aan indicatoren) focus op omgeving, impact en effect

13 Types van indicatoren gestoeld op MAPE schema:

14 Types van indicatoren inputindicator wat gaat in het systeem, welke middelen zet men in? outputindicator welke producten en diensten worden afgeleverd? impactindicator wat zijn de directe gevolgen van de output? effectindicator: wat zijn de uiteindelijke gevolgen van de output? omgevingsindicatoren welke omgevingsvariabelen zijn relevant om impact en effect te duiden?

15 Kwaliteit van de indicatoren: SMART Specifiek kracht van de indicatoren gekoppeld aan doel: specifieke van omgeving scanner en beoogde maatschappelijke effecten en strategische keuzes. Meetbaar & beschikbaar kwantificeerbaar goed en kwaliteitsvol gedocumenteerd betrouwbaarheid van de data: het juist meten generiek beschikbaar, geen extra opvragingen bij de gemeente Afgesproken en aanvaard: monitoring heeft maar zin als alle betrokkenen overtuigd zijn van de waarde van het meten en opvolgen van ontwikkelingen via indicatoren en zich tevens akkoord hebben verklaard over de gehanteerde set

16 Relevant: meten we wel wat we zeggen te meten (validiteit) beantwoorden aan behoeften betrokken actoren kunnen de cijferreeksen rechtstreeks of onrechtstreeks gebruikt worden bij de voorbereiding, bepaling, uitvoering en/of evaluatie van het gemeentelijk (en Vlaams) overheidsbeleid? Tijdig: monitoren is ontwikkelingen volgen en zo dicht mogelijk bij de actualiteit kunnen aansluiten extra: volledigheid: brengt de monitor alle aspecten van de omgeving in kaart? evenwichtig maar toch voldoende kernachtig

17 Databronnen centrale databanken: geregistreerde data grootschalige survey bij inwoners: peilen naar gedrag, tevredenheid en participatie extra voor de stadsmonitor, aangeleverd voor 13 centrumsteden: GIS indicatoren

18 Survey gemeentemonitor- stadsmonitor 2 grootschalige surveys, steekproef op gemeente/stadsniveau inwoners uit 295 gemeenten ouder dan 16 jaar inwoners uit 13 centrumsteden ouder dan 16 jaar surveyindicatoren peilen naar tevredenheid, gedrag en participatie in brede zin

19 beide vragenlijsten zoveel mogelijk op elkaar afgestemd (uitgangspunt survey stadsmonitor) doch niet identiek, met specifieke relevante invalshoeken vb gebruik voorzieningen onderscheid tussen buurt en gemeente/stad enkele voorbeelden tevredenheid over sportinfrastructuur, netheid in de buurt, mobiliteitsgedrag, woonsituatie, tevredenheid over woonomgeving peilen naar gebruik van voorzieningen, in eigen gemeente/stad of elders? gebiedsdekkende unieke databank voor Vlaanderen op gemeentelijk niveau unieke databron: op uniforme wijze survey gegevens verzamelen voor alle gemeenten

20 Vragenlijsten

21 Methodiek survey s survey gemeentemonitor survey stadsmonitor inwoners ouder dan 16 jaar in 295 gemeenten inwoners ouder dan 16 jaar in 13 centrumsteden maart-april 2017 april-juni inwoners aangeschreven steekproef op maat van elke gemeente Dillman methodiek online vragenlijst, schriftelijke follow up 3 zendingen en incentive 39,1 % respons 36,3 % respons inwoners aangeschreven, steekproef op maat van elke centrumstad oversampling in 11 van de 13 centrumsteden Dillman methodiek keuze online of op papier invullen 4 zendingen en incentive representatieve uitspraken mogelijk voor zo goed als alle gemeenten, momenteel bekijken we de respons ifv de analyses: uitspraken 95% betrouwbaarheid uitspraken mogelijk op niveau van individuele centrumsteden op stadsdeel/wijk/district niveau voor 11 van de 13 centrumsteden

22 Survey indicatoren volgens thema s wonen & woonomgeving tevredenheid over woning (comfort/staat/voorzieningen), woonomgeving, buurtproblemen en hinderaspecten, veiligheid, verhuisplannen en motieven natuur & milieu tevredenheid over aanbod groen in de buurt/gemeente, gebruik maken van groen, cultuur & vrije tijd tevredenheid over voorzieningen, gebruik maken van voorzieningen, actieve participatie sport/vereniging armoede betalingsmoeilijkheden, woonquote

23 mobiliteit verplaatsingsgedrag, bezit, tevredenheid over staat van wegen/voetpaden zorg & gezondheid tevredenheid over voorzieningen, gebruik maken van voorzieningen onderwijs tevredenheid over voorzieningen, gebruik maken van voorzieningen

24 Afstemming gemeente- en stadsmonitor in de loop van het traject gezocht naar afstemming tussen gemeentemonitor en stadsmonitor inhoudelijk afstemming definities, berekeningswijze waar mogelijk cijfers aanbieden voor 308 gemeenten op uniforme manier waar wenselijk bijkomend cijfermateriaal voor 13 centrumsteden obv link met visie leefbare en duurzame stad interactieve rapportering: voor de gebruiker 1 portaal waar alle gegevens interactief te consulteren zijn

25 Rapportering gemeenschappelijk platform voor gemeente- en stadsmonitor focus op digitale rapportering basisrapport interactieve dashboards brontabellen: de originele gegevens in excel- tabellen extra voor de 13 centrumsteden een generiek rapport (PDF-versie, zoals voorheen) interactief te raadplegen extra indicatoren

26 basisrapport beschikbaar per gemeente overzicht kernindicatoren geeft snel zicht op waar de gemeente staat met 1 klik op de knop PDF-rapport downloaden met kernset van indicatoren (zowel survey als geregistreerd) interactieve dashboards online zelf een rapport samenstellen voor jouw gemeente met vrije keuze van benchmark en thema s evoluties in de tijd verschillende voorstellingswijzen (tabel, grafiek, kaart) laat toe rapporten op maat te maken

27 generieke rapporten voor 13 centrumsteden PDF-versie (zoals voorheen) extra toelichting bij resultaten link met visie leefbare en duurzame stad voor centrumsteden: behouden rapportering van voorheen en bijkomend mogelijkheid om extra indicatoren interactief te raadplegen brontabellen per indicator cijfers voor alle besturen originele gegevens in exceltabellen voor diepgaande analyses

28 Lancering gemeente- en stadsmonitor maart 2018 studiedag met toelichting instrument, algemene resultaten en vaststellingen natraject infosessies op verschillende locaties gemeentemonitor is nieuw instrument initiatieven ontwikkelen om besturen het instrument te leren kennen: zowel inhoudelijk: wat zijn de resultaten, wat kan ik er mee doen, hoe cijfers interpreteren? praktisch: hoe gebruik ik als lokaal bestuur de rapportagetool? specifiek voor 13 centrumsteden voorstelling stadsmonitor in elke stad november 2019 studiedag met analyses

29 Andere initiatieven ABB en Statistiek Vlaanderen surveys bevraging samenleven in diversiteit (maart 2018) monitoren financiële profielen lokale integratiemonitor cijferboek Vlaamse Rand gendermonitor

30