Agentschap Binnenlands Bestuur Team Stedenbeleid. Vlaamse Overheid Studiedienst van de Vlaamse Regering

Transcriptie

1

2 Inhoud Korte toelichting bij de Stadsmonitor Survey Stadsmonitor in Brugge Stadsmonitor Brugge: Context: demografisch socio-economische context Leefbaarheid: Aanbod voorzieningen & Tevredenheid Wonen & woonomgeving Burgerschap & overheid Stadsmonitor 2011: vervolgtraject en planning

3 Wat Stadsmonitor De Stadsmonitor = omgevingsmonitor De Stadsmonitor bevat een set van indicatoren, gekoppeld aan een visie op leefbare en duurzame steden.» Een omgevingsmonitor volgt systematisch en periodiek beleidsrelevant geachte ontwikkelingen op.» Opvolgen ontwikkelingen in steden gebeurt op strategisch niveau, dus geen proces- of prestatiemeting en bijgevolg niet bedoeld als evaluatie van het stedelijk beleid.» De visie en de selectie van de bijhorende indicatoren gebeurt in een stuurgroep waarin alle steden (zowel ambtelijk als politiek), SVR & ABB vertegenwoordigd zijn. Bronnen:» Centrale databanken: portaal lokale statistieken, ADSEI, Federale en Vlaamse overheidsinstellingen» Decentrale stedelijke data: diversiteits- en GIS-indicatoren» Survey (schriftelijke bevraging) in 13 centrumsteden

4 Doel Stadsmonitor De stadsmonitor heeft als doel het strategisch beleid van het stadsbestuur en van alle relevante bij de stad betrokken actoren mee te onderbouwen. Dient als input voor strategische planning en beleidsprogramma s. Concept» Visie op leefbare en duurzame steden op basis bekommernissen, opgenomen in een matrix met duurzaamheidsprincipes (economisch, sociaal, ecologisch en institutioneel) per beleidsdomein.» Set van indicatoren, gekoppeld aan geclusterde bekommernissen Editie 2011» Edities 2004 en 2006: realisatie Centrum Duurzame Ontwikkeling (Universiteit Gent)» Editie 2008 en 2011: realisatie samenwerkingsverband Agentschap Binnenlands Bestuur (team Stedenbeleid) en Studiedienst Vlaamse Regering

5 Stadsmonitor 2011: indicatorenset Geactualiseerd Nieuw Gefaseerd Piste Totaal Cultuur en vrije tijd Leren en onderwijs Ondernemen en werken Veiligheidszorg Wonen Zich verplaatsen/ mobiliteit Zorg en opvang Sociale principes Natuur- en milieubeheer Burgerschap en overheid Totaal

6 Wat Survey Stadsmonitor Driejaarlijkse bevraging Thuis in de stad van een representatief staal van de inwoners van de 13 centrumsteden ouder dan 15 jaar. Sinds 2008 een schriftelijke bevraging (vragenlijst: 20p) 4 communicatiemomenten, incentive Schaalniveau: centrumstad, 4 steden: wijken Waarom Aanvulling op niet geregistreerde data Sinds 2001 geen socio-economische bevraging meer Mening/perceptie stadsbewoners:thema s cultuur&vrije tijd, wonen, woonomgeving (buurt&stad), veiligheid, burgerschap, participatie

7 Survey Stadsmonitor 2011 vereist aantal uitgezette steekproef Aantal teruggekeerde bruikbare vragenlijsten Bruto respons(%) Na kwaliteitscontrole Netto respons (%) Aalst , ,8 Antwerpen , ,9 Brugge , ,4 Genk , ,2 Gent , ,4 Hasselt , ,7 Kortrijk , ,9 Leuven , ,0 Mechelen , ,5 Oostende , ,0 Roeselare , ,1 Sint-Niklaas , ,7 Turnhout , ,9 Eindtotaal , ,0

8 Survey Stadsmonitor Betrouwbaar? Ja, voldoende eenheden, zelf tweedeling mogelijk. Maar nooit 100% uitspraken mogelijk (maximale betrouwbaarheid combineren met maximale nauwkeurigheid) Vb: met 95% betrouwbaarheid zeggen dat geschatte percentage fierheid ligt tussen 76% en 80% in stad x Representatief? Ja, maar aandacht voor vertegenwoordiging: Geslacht: Mannen licht ondervertegenwoordigd Leeftijd: lichte ondervertegenwoordiging jongeren en jongvolwassenen 45-64jarigen:oververtegenwoordiging. Nationaliteit: niet-belgen zijn ondervertegenwoordigd Lichte non-respons vertekening: laat toe de gerealiseerde steekproef te wegen Statistische oplossing: wegen Het gewogen bestand is representatief voor de kenmerken leeftijd en geslacht in alle steden en ook voor alle steden samen.

9 Dataverzameling survey Stadsmonitor Brugge (15+) Nettorespons Populatie(%) 8000 (Brugge, Koolkerke) 8200 (St-Andries, St-Michiels) 8310 (Assebroek, St-Kruis) 8380 (Dudzele,Lissewege, Zeebrugge ) Totaal N % , ,4 26, , ,7 8,1 899

10 Survey Stadsmonitor 2011 Mannen Vrouwen Respondenten Populatie(%) Respondenten Populatie(%) N % % N % % Brugge ,6 48, ,4 52,0 Eindtotaal ,7 48, ,3 51,3 Brugge Respons Populatie <24j (N=85) 9,5 13, j (N=94) 10,5 13, j (N=119) 13,2 15, j (N=162) 18,0 17, j (N=162) 18,0 15, j (N=148) 16,5 12,3 75+ (N=129) 14,3 12,6 13 samen Respons Populatie <24j 9,1 14, j 12,3 17, j 14,6 16, j 19,0 16, j 18,6 13, j 14,7 10, ,7 11,5

11 Context: demografie

12 Bevolkingsevolutie (2012: ) Groei tov 1997 Bevolkingsaantal

13 Componenten bevolkingsgroei Natuurlijke aangroei Intern migratiesaldo Extern migratiesaldo Totale groei

14 Migratiesaldo Hasselt 1,5 3,6 3,6 10,0 Aalst 1,1 2,2 2,2 8,5 Antwerpen -3,3 6,5 6,5 7,6 Leuven 0,0 0,8 0,8 7,3 Gent -0,4 5,8 5,8 6,8 Sint-Niklaas 1,7 2,1 2,1 6,0 Turnhout 0,8 4,8 4,8 5,5 Oostende 3,8 9,6 9,6 5,1 Kortrijk -3,3-1,1-1,1 4,8 Roeselare 2,9 3,8 3,8 4,2 Mechelen -1,0 4,0 4,0 3,6 Genk -1,9-0,1-0,1-0,2 Brugge 3,5 2,3 2,3-0,5

15 Migratiesaldo naar leeftijd: jaar 3-5 jaar 6-11 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 90 jaar in 2009 in 2007 in 2008

16 Migratiesaldo naar leeftijd Jongvolwassenen Jonge gezinnen Leuven 93,0-29,0 Gent 68,6-13,1 Antwerpen 50,1-0,4 Mechelen 36,9-4,4 Hasselt 27,2 3,0 Aalst 21,0 11,9 Turnhout 20,5 2,3 Kortrijk 9,5 1,6 Sint-Niklaas 7,6 5,6 Oostende 2,4-8,3 Roeselare 2,0 4,7 Brugge -0,2-5,9 Genk -11,7 0,6 13steden 40,5-3,9

17 Leeftijdspiramide Ovaalvormig Gem leeftijd: 43 De leeftijdsgroep jaar, jaar en jaar grootste aandeel. Maar ook de leeftijdscategorieën jaar en jaar vormen een groeiende groep, zeker bij de vrouwelijke bevolking. Babyboomers zullen nog meer naar de top van de piramide opschuiven in de toekomst

18 Leeftijdsprofiel: 0-19j Aandeel jongeren lager dan gemiddeld in de centrumsteden Ontgroening neemt toe

19 Leeftijdsprofiel: Brugge kent na Oostende het grootste aandeel 60+, tov gemiddelde 13 centrumsteden in de vergrijzing meer uitgesproken dan in de rest van Vlaanderen. In Brugge zijn er er voor elke 100 jongeren, 132 zestigplussers. In Oostende bijna 185. (Toename doorheen de tijd)

20 Bevolkingsprognose inwoners Aantal i Jaar

21 Prognoses naar leeftijd Ontgroening % 0- tot 19-jarigen Vergrijzing % 65+ Verzilvering % 80+ Kinderen: 0-14j Index: 2008 = 100 Jongeren: 15-24j Index: 2008 = 100 Jongvolwassenen: 25-39j Index: 2008 = 100 Volwassenen: 40-54j Index: 2008 = 100 Oudere werknemers: 55-64j Index: 2008 = 100 Ouderen: 65-79j Index: 2008 = 100 Oudste ouderen: 80+ Totale bevolking Index: 2008 = 100 Jaar % 18% 4% % 20% 6% % 22% 6% % 24% 8% % 28% 9%

22 Huishoudens

23 Demografische context Lager groeipercentage bevolking in centrumsteden: stagnatie bevolking Natuurlijk saldo negatief, migratiesaldo negatief (vooral intern) Migratiesaldo naar leeftijd: positief in 18-24j, dan negatief, ook voor jonge gezinnen, positief voor oudere leeftijdsgroepen Leeftijdsgroepen: Aandeel 0-19j: krimp met 1,7 % (tov 2000) Aandeel 20-29: krimp met 1% Aandeel 30-39j: krimp met 1,8% Aandeel 40-60j: toename met 1,9% Aandeel 60-80j: toename met 1% Aandeel 80+: toename met 1,7% 3,3% buitenlandse bevolking

24 Demografische context Trends: gelijktijdige..» ontgroening» vergrijzing en verzilvering» gezinsverdunning Grootste uitdaging: Basis houden & verbreden (jongeren, studenten ) Aantrekken Geografisch differentiëren (binnenstad versus rand; wijken, buurten) Geïntegreerde aanpak (huisvesting, arbeidsmarkt, onderwijs, kinderopvang )

25 Socio-economische context

26 Socio- economische context Jobratio van 97% (> op inw op arbeidsleeftijd) Netto groei ratio ondernemingen van 2,9% (beter dan gemiddeld) Overlevingsgraad: 7/10 na vijf jaar (beter dan gemiddeld) Ondernemingsweefsel (bezoldigde tewerkstelling): onderwijs & openbaar bestuur!! Vestigingen PRIMAIRE SECUNDAIRE SECTOR HANDEL EN DIENSTEN TOTAAL SECTOR Industrie Bouw Totaal Tertiaire Quartaire Totaal sector sector Brugge Arr. Brugge Tewerkstelling PRIMAIRE SECUNDAIRE SECTOR HANDEL EN DIENSTEN TOTAAL SECTOR Industrie Bouw Totaal Tertiaire Quartaire Totaal sector sector Brugge Arr. Brugge

27 Socio econ context Openbaar bestuur ,4% Onderwijs ,5% Menselijke gezondheidszorg ,1% Terbeschikkingstelling van personeel ,8% Maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting ,8% Detailhandel, met uitzondering van de handel in auto's enmotorfietsen ,5% Maatschappelijke dienstverlening met huisvesting ,3% Vervoer te land en vervoer via pijpleidingen ,1% Groothandel en handelsbemiddeling, met uitzondering van de handel in motorvoertuigen en motorfietsen ,1% Eet- en drinkgelegenheden ,1% Opslag en vervoerondersteunende activiteiten ,4% Vervaardiging van voedingsmiddelen ,8% Verschaffen van accommodatie ,6%

28 Socio-econ context Leefloon (per inw) Voorkeursregeling (%) Overmatige schuldenlast (%) Betalingsproblemen(%) Gent 36,0 16,4 4,0 14,5 Antwerpen 23,0 20,8 4,6 19,0 Oostende 23,0 19,5 4,5 14,7 Kortrijk 20,0 16,3 3,3 14,0 Mechelen 19,0 17,0 3,7 14,5 Sint-Niklaas 18,0 16,1 3,4 14,9 Leuven 17,0 12,6 2,2 9,4 Turnhout 16,0 13,7 3,6 15,3 Roeselare 14,0 14,8 3,1 11,0 Aalst 13,0 14,2 3,9 13,1 Hasselt 10,0 13,1 2,8 12,9 Brugge 9,0 12,0 2,8 12,9 Genk 7,0 17,0 4,4 17,7 13 steden 21,0 17,0 3,8 15,3 Vlaanderen 9,0 12,7 2,8

29 Socio-econ context individuele aangiften onder euro gemeenschappelijke aangiften onder euro gemiddeld inkomen Genk 28,1 22, Kortrijk 25,6 19, Roeselare 25,5 19, Brugge 24,7 16, Antwerpen 24,7 24, Turnhout 24,4 17, Leuven 24,3 14, Sint-Niklaas 24,2 19, Gent 23,6 20, Hasselt 23,5 17, Oostende 23,5 21, Mechelen 23,3 19, Aalst 21,8 16, Vlaanderen 24,6 19,

30 Socio-econ context Schoolse vertraging: lager onderwijs bijna 1 op 5 leerlingen, in het ASO bedraagt dit 7%, in het TSO 35%, in het BSO 56% : situatie minder problematisch dan gemiddeld in centrumsteden Werkzaamheidsgraad(20-64):73% (boven het gemiddelde) Werkloosheidsgraad: 5,62% (2011), (N= 3400,800 =<25jaar) Brugge scoort gemiddeld Relatief gunstige positie Evolutie: groepen met verhoogd risico Aandacht voor geografische differentiatie

31 Aanbod voorzieningen, Tevredenheid & Participatie

32 Cultuur en vrije tijd: Aanbod culturele activiteiten bron: SABAM (op 10,000) cultuurevenementen bron: UiT speelruimte (aandeel kinderen 0-11j) overdekte jeugdruimte (12-18j) open jeugdruimte (12-18j)-geen gegevens hoogste laagste Brugge hoogste laagste Brugge

33 Cultuur en vrije tijd: participatie

34 Verenigingsleven Brugge Totaal 13 steden Sportvereniging 30,7 26,9 Culturele vereniging 9,6 8,4 Milieuvereniging 2,5 2,1 Jeugdvereniging 4,3 4,1 Hobbyvereniging 8,0 6,9 Politieke vereniging 2,1 1,8 Levensbeschouwende vereniging 6,4 5,7 Buurtvereniging 4,9 4,4

35 Cultuur en vrije tijd: tevredenheid

36 Participatie & Tevredenheid leeftijdspecifiek Participatie hoogst in leeftijdsgroep min 35-jarigen, dit geldt voor alle vormen, met uitzondering van bezoek aan musea, waar 55+ meer participeren bezoek aan historische plaatsen waar er geen verschil is volgens leeftijd Verschillen in tevredenheid volgens leeftijd meer uitgesproken, muv shopping & horeca Verschil volgens samenstelling gezin: met kids zonder kids totaal voldoende speelvoorzieningen voldoende jeugdvoorzieningen

37 Tevredenheid voorzieningen: leeftijdsspecifiek <35j aanbod recreatie aanbod sport aanbod horeca aanbod uitgaansgelegenheden culturele aanbod shoppingmogelijkheden

38 Cultuur en vrije tijd: vaststellingen Op het vlak van het culturele en vrijetijdsaanbod is Brugge een sterke middenmoter. Het aanbod en de spreiding van speel- en jeugdruimtes ligt in vergelijking met andere steden hoog. Ook inzake participatiepatroon scoort de stad goed: evenwel lichte terugval voor bezoek. Actief verenigingsleven blijft stabiel. Cultuurparticipatie, lidmaatschap en sportactiviteit ligt het hoogst bij jongeren en hooggeschoolden De tevredenheidscores liggen vrij hoog Geen significante daling Jongeren zijn minder tevreden over sport-, horeca en voorzieningen om uit te gaan.

39 Zorg,opvang & onderwijs: aanbod Aanbod: Forse toename aantal personen met een handicap met een hoge urgentie van 187 (2006) naar 288 (2010). Relatief: 3/1000 inwoners (gemiddeld) Ook wachttijd in Centra Geestelijke Gezondheidszorg toegenomen (28dagen). Relatieve aanbod aan residentiële plaatsen in ouderenzorg (12,8 per ) (minder dan gemiddeld), gezinszorg (bijna 3 u/inw) Aantal plaatsen voorschoolse kinderopvang (56%-N = 1939) is toegenomen. Hoog locationeel aanbod voorschoolse kinderopvang in de wijk (96%). Minder hoge spreiding van woonzorgcentra (69%) en serviceflats (59,9%) in de wijk. Lokale dienstencentra vooral in stad (2,45). aanbod voorschoolse kinderopvang overwegend in stad(1,31). Idem ouderenzorg (1,05) Onderwijs: Hoge aantrekkingskracht (231), meer dan LL, waarvan 7500 wonend in Brugge. Studentenaantal:3660

40 Kinderopvang (N= j, 1846 plaatsen)

41 Residentiële ouderenzorg (N= , 1537 plaatsen)

42 Zorg, opvang & onderwijs: tevredenheid

43 Wonen

44 Huisvesting (survey) ,9 25,1 Vl 2005 Vl 2005 Gent Antwerpen Aalst Brugge Genk Hasselt Kortrijk Leuven Turnhout Sint-Niklaas Roeselare Oostende Mechelen Ik woon in een eigendom Ik woon in een huurwoning

45 Huisvesting (survey) Antwerpen Gent Aalst Brugge Genk Hasselt Kortrijk Leuven Mechelen Oostende Roeselare Sint-Niklaas Turnhout ,2 Vl ,9 Vl Ik woon in een private huurwoning Ik woon in een sociale huurwoning

46 Huisvesting Woongelegenheden:21% appartement, 40% gesloten,19% halfopen, 15% open Gem aankoopprijs: Appartement: euro; woonhuis: euro; villa , bouwgrond: 168 euro/m² Prijs/inkomen ratio volgens leeftijd & aangifte Gemeensc Prijs/ink happelijke Individuele omen Prijs/ink aangifte aangifte gem omen ind Van 30 tot 34 jaar ,9 9,3 Van 35 tot 39 jaar ,2 8,8 Van 40 tot 44 jaar ,0 8,5 Van 45 tot 49 jaar ,7 8,5 Van 50 tot 54 jaar ,0 8,4 Van 55 tot 59 jaar ,7 8,9 Van 60 tot 64 jaar ,6 10,7

47 Evolutie vastgoedprijs VL VL 50 0 Antwerpen Gent Aalst Brugge Genk Hasselt Kortrijk Leuven Mechelen Oostende Roeselare Sint-Niklaas Turnhout 13 steden Evolutie gem vastgoeprijs flat ( ) Evolutie gem vastgoedprijs woning ( )

48 Evolutie vastgoedprijs Proportioneel sterke stijging onderste helft markt:: -woonhuis P10: bijna verdrievoudiging! -woonhuis Q50: iets meer dan verdubbeling -woonhuis P90: verdubbeling -appartement P10: verdrievoudiging! -appartement Q50: verdubbeling -appartement P90: meer dan verdubbeld

49 Betaalbaarheid Woonquote Vlaanderen Centrumsteden Brugge (scv survey) Gemiddeld 11,7 18,2 16,7 Huursector 29, ,3 Eigenaars 8, ,5 Eigenaars die afbetalen 24 26,4 25,9 Woonquote > 30%: 1 op 5 Bruggelingen, 41% van de huurders, 28% van de afbetalende eigenaars Min 35 jarigen hebben gemiddeld een hogere woonquote Inwoners uit de binnenstad hebben een hogere woonquote 5% van de eigenaars, 14% van de huurders geeft aan afgelopen jaar problemen gehad te hebben met betalen van huur of afbetaling woning 7 op tien private huurders betaalt meer dan 625euro,4 op tien afbetalende eigenaars betaalt maandelijks meer dan 875 euro.

50 Verhuisintentie Verhuisintentie Ja binnen dezelfde buurt ja naar een andere buurt een andere stad/gemeente geen verhuisplannen Brugge 4,9% 9,1% 5,8% 80,2% Antwerpen 9,5% 10,3% 12,9% 67,3% 13 steden 6,9% 9,8% 10,0% 73,3% Verhuisgeneigden zijn voornamelijk min35jarigen, wonen vaker in de binnenstad, zijn vaker gezinnen met kinderen Verhuismotieven: wens om eigenaar te worden (41%), ontevredenheid met huidige woning (38%), verandering in gezinssituatie (38%) en op zoek naar een goedkopere woning(21%), ontevredenheid over buurt speelt minder(12%) (verder onderzoek svr studie 2013)

51 Beoordeelde woningkwaliteit: Wonen 3% van de inwoners geeft aan in een woning te leven met een gebrek aan elementair comfort (vnl Zeebrugge & binnenstad) 17% van de inwoners beoordeelt de woningkwaliteit negatief (vnl binnenstad) 15% van de inwoners geeft aan dat er in de woning structurele problemen zijn (vnl binnenstad) Energiezuinigheid: 62% van de inwoners geeft aan kleine energiebesparende maatregelen uitgevoerd te hebben (geen geografische differentiatie) 42% van de inwoners geeft aan in een energiezuinige woning te leven (vnl in Sint-Andries & Sint-Michiels) 37% van de inwoners doet aan energierecuperatie (minst in de binnenstad)

52 100 Woonomgeving Hoogste Laagste Brugge

53 Woonomgeving Hoge algemene tevredenheid en percepties: deelgemeente Zeebrugge scoort minder goed Ervaren buurtproblemen: meest voorkomende buurtproblemen zijn verkeersgerelateerd: onaangepaste snelheid verkeer (39%) lawaaihinder door verkeer (25%). Hondenpoep volgt op een derde plaats met 23%. (vnl Zeebrugge) Veiligheidsgevoel: samen met Leuven laagste onveiligheidsgevoelens (stad 3,3%; buurt 2,6%). Groter ervaren onveiligheidsgevoel (zowel stads als buurt) bij inwoners uit deelgemeente Zeebrugge

54 Verkeersveiligheid: tevredenheid

55 Burgerschap & overheid

56 Burgerschap & overheid

57 Burgerschap & overheid actieve betrokkenheid deelname buurtactiviteiten spreiding van info door en over de stad consultatie door het stadsbestuur politiek actief politieke interesse bereidheid om mee te praten vertrouwen in stadsbestuur ,2% 25,9% 66,0% 41,4% 9,3% 31,1% 42,9% 41,6% 13,6% 26,4% 63,8% 40,7% 6,1% 27,5% 37,9% 42,2% 11,7% 25,5% 65,3% 40,4% 6,9% 32,1% 38,3% 40,4% 18,7% 27,5% 61,8% 38,9% 8,4% 37,4% 43,0% 32,1% 12,6% 26,1% 64,8% 40,7% 7,5% 30,8% 40,0% 40,7% Brugge Tot

58 Brugge die schone S=Ruim en gevarieerd aanbod aan economische, culturele, educatieve voorzieningen S= alle voorzieningen van een grote stad, relatief gezien weinig problemen S=Gesmaakt door de inwoners, maar aandacht voor doelgroepen S=Kwaliteitsvol woningpatrimonium S= Diverse woonmilieus W= Vastgoedprijzen (uitprijzen van groepen) W= Dualisering, geografische differentiatie, deelsegmenten T= demografie, evenwichtige sociale mix (beperkte impact vraagzijde) O= Studenten O= Woonuitbreiding (ruimte) O= combinatie van kwaliteit en kwantiteit

59 Brugge die schone Aantrekkelijke woonstad: evenwichtige mix nastreven, sturen op aanbod, verdere inzet op gedifferentieerd doelgericht woonbeleid Betaalbaar & kwaliteitsvol wonen in alle deelsegmenten: terechte ambitie binnen geïntegreerd breder kader Fysieke en ruimtelijke ingrepen worden gesmaakt Leefbaarheid in de wijken: aandachtspunt verkeersveiligheid Maatschappelijke positie van jongeren: basis houden & verbreden; verdere inzet inzake voorzieningen, hoge jongerenwerkloosheid De betrokkenheid van burger bij beleid van stad en wijk: naast informeren, mogelijks verdere aandacht voor consulteren, hoge bereidheid van burgers om mee na te denken

60 To be continued Vervolgstudie SVR De stad maakt het verschil (onderzoeksvragenverklaringen) Stedenfonds: rapporten maatschappelijke effecten & indicatoren (monitoring-versie 3) Ad hoc vragen

61 Hartelijk dank! Vragen & opmerkingen. Schelfaut Hilde Studiedienst Vlaamse Regering Monitoring Stedenbeleid & Platteland Projectcoördinator Survey & Stadsmonitor Tel: 02/ Boudewijnlaan 30, Brussel