LOGOPEDISCHE PATHOLOGIE BIJ ORTHODONTISCHE PATIËNTEN

Transcriptie

1 LOGOPEDISCHE PATHOLOGIE BIJ ORTHODONTISCHE PATIËNTEN Laurence Becue, Master in de Logopedische en Audiologische wetenschappen (UGent) K.M. Van Lierde, A. Luyten, E. D haesleer, G. Van Maele, L. Becue, E. Fonteyne, P. Corthals and G. De Pauw (2015). Articulation and oromyofunctional behavior in children seeking orthodontic treatment. Oral Diseases.

2 INLEIDING - Literatuur Verbanden tussen o malocclusies en Oral Health related Quality of Life (Leme et al., 2013; Peres et al., 2011; Zhang et al., 2006) o malocclusies en fonetische articulatiestoornissen (Farronato et al., 2012; Sahad et al., 2008; Stalh et al., 2007) o articulatiestoornissen en afwijkende mondgewoonten (Farronato et al., 2012) o malocclusies en oromyofunctioneel gedrag (Grabowski et al., 2007; Stahl et al., 2007) o afwijkende mondgewoonten (Dimberg et al., 2013; Harari et al., 2010; Marquezin et al., 2013; Ovsenik et al., 2007; Stahl et al., 2007) 1

3 INLEIDING - Onderzoeksvragen 1. Welk articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag vertonen kinderen welke consulteren voor een orthodontische behandeling? 2. Is er een significant verschil tussen deze proefgroep en een controlegroep die niet consulteert voor een orthodontische behandeling? 2

4 METHODOLOGIE - Subjecten Experimentele groep Controlegroep Totaal aantal Aantal meisjes Aantal jongens Gemiddelde leeftijd 10,2 jaar 9,3 jaar 3

5 METHODOLOGIE - Onderzoeksprotocol Experimentele groep: Orthodontisch onderzoek: dentale en skeletale diagnose Experimentele groep + controlegroep: Anamnese: vragen omtrent logopedische aspecten Oral Health Impact Profile: Quality of Life (esthetiek - spraak) Articulatieonderzoek: Picture Naming test (Van Borsel, 1996) Oromyofunctioneel onderzoek: onderzoek lip-, tong- en slikfunctie (Lembrechts et al., 1999) 4

6 RESULTATEN - Welk articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag vertoont de experimentele groep? 1. Orthodontisch onderzoek 2. Oral Health Impact Profile 3. Articulatieonderzoek 4. Oromyofunctioneel onderzoek 5. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag 6. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag en specifieke malocclusies 5

7 Meest voorkomende malocclusies: Overjet: sagittale overbeet 2 mm Klasse II/1 malocclusie: bovenfront = te ver naar labiaal (disto) Diepe overbeet: verticale overbeet 4 mm Open beet: geen dentaal contact in front bij occlusie Unilaterale kruisbeet: bovenfront = aan binnenkant van het onderfront aan 1 zijde 6

8 RESULTATEN - Welk articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag vertoont de experimentele groep? 1. Orthodontisch onderzoek 2. Oral Health Impact Profile 3. Articulatieonderzoek 4. Oromyofunctioneel onderzoek 5. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag 6. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag en specifieke malocclusies 7

9 8

10 RESULTATEN - Welk articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag vertoont de experimentele groep? 1. Orthodontisch onderzoek 2. Oral Health Impact Profile 3. Articulatieonderzoek 4. Oromyofunctioneel onderzoek 5. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag 6. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag en specifieke malocclusies 9

11 10

12 11

13 ADDENTALITEIT apico- alveolairen 12

14 INTERDENTALITEIT /l/ 13

15 LABIODENTALITEIT 14

16 RESULTATEN - Welk articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag vertoont de experimentele groep? 1. Orthodontisch onderzoek 2. Oral Health Impact Profile 3. Articulatieonderzoek 4. Oromyofunctioneel onderzoek 5. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag 6. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag en specifieke malocclusies 15

17 16

18 AFWIJKENDE MONDGEWOONTEN(open mondgedrag, afwijkende tonghouding in rust, liplikken en afwijkend slikpatroon) 17

19 Afwijkend slikpatroon tongpersen normaal 33/54 58,9% interdentale tongpers 10/54 17,9% addentale tongpers 12/54 21,4% unilaterale tongpers 0/54 0,0% bilaterale tongpers 1/54 1,8% volledige tongpers 0/54 0,0% lippositie tijdens slikken normaal 48/54 85,7% gedeeltelijk afwijkend 3/54 5,4% afwijkend 5/54 8,9% 15e symposium Logopedie & Audiologie 20/10/

20 ADDENTALE TONGPERS 19

21 INTERDENTALE TONGPERS 20

22 AFWIJKEND SLIKPATROON (lippositie + mentalis habit) 21

23 RESULTATEN - Welk articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag vertoont de experimentele groep? 1. Orthodontisch onderzoek 2. Oral Health Impact Profile 3. Articulatieonderzoek 4. Oromyofunctioneel onderzoek 5. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag 6. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag en specifieke malocclusies 22

24 Fonetische articulatiestoornis Afwijkende mondgewoonten P- waarde Gestoorde apico- alveolairen lage frontale tongligging in rust P= 0,024* persisterende zuiggewoonten P= 0,547 afwijkend slikgedrag P= 0,068 tongpersen P= 0,231 habitueel mondademen P= 0,736 Gestoorde bilabialen afwijkende lippositie tijdens het slikken P< 0,001* 23

25 AFWIJKEND MONDGEDRAG (afwijkende tonghouding in rust, open mondgedrag en liplikken) + ARTICULATIESTOORNIS (addentaliteit) 24

26 AFWIJKEND MONDGEDRAG (voorwaartse tonghouding in rust en tongpersen) + ARTICULATIESTOORNIS (addentaliteit) 25

27 RESULTATEN - Welk articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag vertoont de experimentele groep? 1. Orthodontisch onderzoek 2. Oral Health Impact Profile 3. Articulatieonderzoek 4. Oromyofunctioneel onderzoek 5. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag 6. Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag en gebitsafwijkingen 26

28 Anterieure open beet o persisterende zuiggewoonten o tongpersen Open liprelatie o afwijkende lippositie tijdens slikken 27

29 RESULTATEN - Is er een significant verschil tussen de experimentele groep en de controlegroep? 1. Oral Health Impact Profile 2. Articulatieonderzoek 3. Oromyofunctioneel onderzoek 28

30 Significant verschillende Quality of Life experimentele groep controlegroep o OHIP totaal:1,5 0,4 o Spraakbeleving: 87,5% nooit problemen 100% nooit problemen o Psychologisch ongemak: 51,8% nooit ongemakkelijk 72,2% nooit ongemakkelijk 29

31 RESULTATEN - Is er een significant verschil tussen de experimentele groep en de controlegroep? 1. Oral Health Impact Profile 2. Articulatieonderzoek 3. Oromyofunctioneel onderzoek 30

32 Apico- alveolaire klanken Controlegroep Experimentele groep P- waarde /s/ sigmatisme 12/54 22,2% 33/56 58,9% P< 0,001* sigmatisme interdentalis 4/54 7,4% 2/56 3,6% P= 0,434 sigmatisme addentalis 2/54 3,7% 14/56 25% P= 0,002* sigmatisme lateroflexus 1/54 1,9% 2/56 3,6% P= 1,000 sigmatisme labiodentalis 2/54 3,7% 3/56 5,4% P= 1,000 sigmatisme stridens 1/54 1,9% 8/56 14,3% P= 0,032* sigmatisme simplex 2/54 2,7% 3/56 5,4% P= 1,000 sigmatisme palatalis 0/54 0,0% 1/56 1,8% P= 1,000 /t/ gestoorde /t/ 7/54 13% 23/56 41,1% P= 0,001* /t/ interdentaal 2/54 3,7% 5/56 8,9% P= 0,438 /t/ addentaal 5/54 9,3% 17/56 30,4% P= 0,008* /t/ + korte /s/ 0/54 0,0% 1/56 1,8% P= 1,000 /d/ gestoorde /d/ 6/54 11,1% 14/56 25% P= 0,083 /d/ interdentaal 2/54 3,7% 3/56 5,4% P= 1,000 /d/ addentaal 4/54 7,4% 11/56 19,6% P= 0,094 /n/ gestoorde /n/ 13/54 24,1% 25/56 44,6% P= 0,028* /n/ interdentaal 4/54 7,4% 8/56 14,3% P= 0,361 /n/ addentaal 9/54 16,7% 17/56 30,4% P= 0,117 /l/ lambdacisme 10/54 18,5% 24/56 42,9% P= 0,007* /l/ interdentaal 4/54 7,4% 10/56 17,9% P= 0,152 /l/ addentaal 6/54 11,1% 13/56 23,2% P= 0,130 /l/ lateroflexus 0/54 0,0% 1/56 1,8% P= 1,000 /s/, /t/, /d/, /n/, /l/ multiple addentaliteit 1/54 1,9% 8/56 14,3% P= 0,032* /s/, /t/, /d/, /n/, /l/ multiple interdentaliteit 2/54 3,7% 3/56 5,4% P= 1,000 31

33 Aantal distorsies per proefpersoon 32

34 RESULTATEN - Is er een significant verschil tussen de experimentele groep en de controlegroep? 1. Oral Health Impact Profile 2. Articulatieonderzoek 3. Oromyofunctioneel onderzoek 33

35 Significant verschil o lage voorwaartse tonghouding in rust o afwijkende lippositie tijdens slikken o tongpersen o open mondgedrag o habitueel mondademen o foutieve lipgewoonten o persisterende zuiggewoonten 34

36 Aantal afwijkende mondgewoonten per proefpersoon 35

37 DISCUSSIE - Resultaten Orthodontisch onderzoek Meest voorkomende malocclusies: Overjet Klasse II/1 malocclusie Dutch face Diepe overbeet Open beet Unilaterale kruisbeet Melkgebit Wisselgebit: verschil? Geen proefpersonen met melkgebit in experimentele groep 36

38 DISCUSSIE - Resultaten Oral Health Impact Profile o o o hogere algemene score hogere score op Heeft u moeite gehad met het uitspreken van woorden door problemen met uw gebit? hogere score op Voelde u zich niet op uw gemak door uw gebit? negatieve impact van malocclusies op OHRQoL 37

39 DISCUSSIE Resultaten Articulatieprofiel fonetische articulatiestoornis distorsies apico- alveolairen 38

40 DISCUSSIE Resultaten Oromyofunctioneel gedrag voorwaartse tonghouding in rust open mondgedrag tongpersen habitueel mondademen vormveranderingen tandbogen en gelaatsprofiel 39

41 DISCUSSIE Resultaten Relaties tussen articulatiestoornis en afwijkende mondgewoonten voorwaartse tonghouding in rust foutieve articulatiebasis distorsies apico- alveolairen 40

42 DISCUSSIE Resultaten Relaties tussen articulatieprofiel en oromyofunctioneel gedrag en specifieke malocclusies distorsies bilabialen & afwijkende lippositie tijdens slikken compenstatiestrategie persisterende zuiggewoonten open beet tongpersen 41

43 DISCUSSIE - Beperkingen o o Samenstelling steekproef Proefgroepen perfect gematcht Discrepantie 12- jarigen o o o Onderzoeksprotocol OHIP- 14 op kindermaat Subjectieve gegevens omtrent afwijkende mondgewoonten Diagnose tongpers en afwijkende tonghouding in rust eenvoudig 42

44 DISCUSSIE - Sterktes Uniek Externe validiteit: 110 proefpersonen Interne validiteit: gematchte controlegroep Uitstekende inter- observer betrouwbaarheid: kappa- waarde 0,82 Gedetailleerd onderzoek 43

45 DISCUSSIE Klinische implicaties orthodontie + afwijkende mondgewoonten = relaps interdisciplinaire samenwerking tussen orthodontist en logopedist + sensibiliseren van omgeving 44

46 CONCLUSIE Kinderen die consulteren voor orthodontische behandeling vertonen o o o distorsies van de apico- alveolairen afwijkende mondgewoonten lagere OHRQoL Sensibiliseren van de omgeving & optimaliseren interdisciplinaire samenwerking 45