Standaard Mondgezondheid Stand van zaken. Roos Leroy VWVJ referatendag 15 december 2006

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Standaard Mondgezondheid Stand van zaken. Roos Leroy VWVJ referatendag 15 december 2006"

Lucas van der Pol
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Standaard Mondgezondheid Stand van zaken Roos Leroy VWVJ referatendag 15 december 2006

2 Standaard Mondgezondheid DE NORMALE ONTWIKKELING EN ANATOMIE VAN MOND & GEBIT PATHOLOGIE VAN DE MOND BIJ KINDEREN EN ADOLESCENTEN PREVENTIE THUIS EN IN HET TANDARTSKABINET MONDZORG VOOR MENSEN MET EEN BEPERKING MONDZORG IN BELGIE EN DE ANDERE EUROPESE LANDEN Standaardisering van het mondonderzoek uitgevoerd door de clb-arts

3 Voorbereiding tot standaardisering van het CLB-mondonderzoek bij kinderen van het eerste leerjaar Hilde Snoeck VWVJ referatendag 15 december 2006

5 Onderzoeksvragen Wat is de overeenkomst tussen de resultaten van een tandheelkundige screening uitgevoerd door een ervaren schoolarts een ervaren tandarts Welke knelpunten ervaart een schoolarts bij een mondonderzoek uitgevoerd zoals (individueel) aangeleerd door een tandarts?

6 Onderzoeksopbouw Fase 1: 1 Aanleren uitvoering mondonderzoek Fase 2: Vergelijking resultaten mondonderzoek bij 57 zevenjarigen (LO1 - Leuven) uitgevoerd door Ervaren tandarts Ervaren schoolarts zonder individuele tandheelkundige opleiding Beginnende schoolarts met individuele tandheelkundige opleiding Feedback van tandarts

7 Onderzoeksopbouw Fase 3: Vergelijking resultaten mondonderzoek bij 92 zevenjarigen (LO1 eigen CLB) uitgevoerd door Ervaren tandarts Ervaren schoolarts met individuele tandheelkundige opleiding Gegevensverwerking Conclusies

8 Onderzoeksmateriaal Verlichte mondspiegels (linkerhand) Stompe sondes (rechterhand) Handschoenen (voor elk kind) Kind gezeten op een stoel Onderzoeker staand achter het kind

11 Fase 2: Mondonderzoek LO1 - Leuven Onderzoekspopulatie n=57 kinderen uit regio Leuven Onderzoekers Ervaren tandarts Ervaren schoolarts zonder individuele tandheelkundige opleiding Beginnende schoolarts met individuele tandheelkundige opleiding Variabelen (selectie) Variabelen Aanwezigheid tandplak en tandsteen Noodzaak verwijzen voor cariës (tandbederf) Cariësgraad (geen, beginnend, duidelijk)

12 Resultaten van fase 2 Specificiteit (%) Sensitiviteit (%) Kappa Variabelen Zonder Met Zonder Met Zonder Met Tandplak 0,19 0,80 Verwijzing cariës melkmolaren 97,8 90,9 72,7 0,89 0,83 Verwijzing cariës zesjaarsmolaren 1,0 1,0 Cariësgraad melkmolaren 0,67 0,72 Cariësgraad zesjaarsmolaren 0,26 0,61 «Zonder»: schoolarts zonder extra opleiding mondonderzoek «met»: schoolarts met extra opleiding mondonderzoek

13 Ter info... Sensitiviteit: : Proportie kinderen met cariës die door de clb- arts geklasseerd wordt als cariëspositief Specificiteit: Proportie kinderen zonder cariës die door de clb- arts geklasseerd wordt als cariësnegatief Kappa: : maat voor inter- en intra-observator variabiliteit 0: geen overeenkomst 0,10-0,40: slechte overeenkomst 0,41 0,59: matige overeenkomst 0,60 0,79: voldoende overeenkomst 0,80 1,00: goede overeenkomst

14 Resultaten van fase 2 Specificiteit (%) Schoolarts is niet gewoon dit systematisch na te gaan Sensitiviteit (%) Kappa Zonder Met Zonder Met Zonder Met Tandplak 0,19 0,80 Verwijzing cariës melkmolaren 97,8 90,9 72,7 0,89 0,83 Verwijzing cariës zesjaarsmolaren 1,0 1,0 Cariësgraad melkmolaren Cariësgraad zesjaarsmolaren Schoolarts is niet gewoon systematisch ook beginnende laesies na te gaan 0,67 0,26 0,72 0,61

15 Resultaten van fase 2 Specificiteit (%) Sensitiviteit (%) Kappa Zonder Met Zonder Met Zonder Met Tandplak 0,19 0,80 Verwijzing cariës melkmolaren 97,8 90,9 72,7 0,89 0,83 Verwijzing cariës zesjaarsmolaren 1,0 1,0 Cariësgraad melkmolaren Cariësgraad zesjaarsmolaren onvoldoende praktische ervaring 0,67 0,26 0,72 0,61

16 Fase 3: Mondonderzoek LO1 - Londerzeel Onderzoekspopulatie n=92 kinderen uit regio Londerzeel Onderzoekers Ervaren tandarts Ervaren schoolarts met individuele tandheelkundige opleiding Variabelen (selectie) Variabelen Aanwezigheid tandplak en tandsteen Noodzaak verwijzen voor cariës (tandbederf) Cariësgraad (geen, beginnend, duidelijk)

17 Resultaten van fase 3 Tandplak fronttanden Cariës Specificiteit (%) Sensitiviteit (%) Kappa 0,90 Verwijzing cariës melkmolaren 97,0 84,6 0,84 Verwijzing cariës zesjaarsmolaren 98,3 0,88 Cariësgraad melkmolaren 0,80 Cariësgraad zesjaarsmolaren 0,76 Goede specificiteit en sensitiviteit & behoorlijke Kappa waarden voor alle onderzoeksitems dankzij training en praktische ervaring met feedback Maar, herkenning van recidief naast vulling is niet eenvoudig!!

18 Resultaten van fase 3 Specificiteit (%) Sensitiviteit (%) Kappa Verzegeling zesjaarsmolaren 97,8 89,5 0,83 Vullingen melkmolaren 99,7 84,2 0,89 Vullingen zesjaarsmolaren 99,5 0,66 Goede specificiteit en sensitiviteit & behoorlijke Kappa waarden voor alle onderzoeksitems dankzij training en praktische ervaring met feedback Maar, herkenning van (witte) vulling met sonde en differentieel diagnose met cariës is niet eenvoudig!! Tijdsbesteding (gemiddeld 2 17 voor onderzoek en registratie) is haalbaar

19 Conclusie Betrouwbare mondgezondheidsscreening door CLB- artsen is mogelijk mits: goede leeftijdsspecieke kennis van het normale en het afwijkende praktische ervaring Voorstel mondonderzoek LO1, zinvol en haalbaar in een CLB-setting Suggesties voor opleiding Jeugdarts: aandacht voor mondgezondheid in artsenopleiding en in het bijzonder in opleiding jeugdartsen trainingssessie mondgezondheidsscreening in opleiding van jeugdartsen

20 Mondonderzoek in de CLB s Huidige praktijk en mogelijke knelpunten Resultaten van de bevraging Roos Leroy VWVJ referatendag 15 december 2006

21 Algemene gegevens Vragenlijsten werden uitgestuurd naar Vrij CLB: 103 vestigingen CLB GO: 24 vestigingen CLB Provinciaal/stedelijk: 6 vestigingen 215 vragenlijsten kwamen terug van Vrij CLB: 141 medewerkers (69%) CLB GO: 48 medewerkers (24%) Provinciaal CLB: 4 medewerkers (2%) Stedelijk CLB: 10 medewerkers (4,5%)

22 Algemene gegevens Vragenlijsten kwamen terug van Artsen: 148 (69%) Paramedisch medewerkers: 65 (30%) Vragenlijsten kwamen terug van Vrouwen: 194 (91%) Mannen: 19 (9%)

23 Vragenlijst voor ouders Gaat het kind/de jongere naar de tandarts? % KO2 KO1 Ja Neen Weet niet 7 LO1 6 LO3 5 LO5 5 SO1 5 SO3 3 3 BUSO BULO

24 Vragenlijst voor ouders Poetst het kind/de jongere zijn/haar tanden? % KO1 5 KO2 4 LO1 2 LO3 7 LO5 7 SO1 6 SO3 3 2 BULO BUSO Ja Neen Weet niet

25 Werkwijze mondonderzoeken in CLB s Wie voert de mondonderzoeken uit in uw centrum? Volgende Arts resultaten enkel gebaseerd Verpleegkundige op de antwoorden Tandarts van de artsen (n=148)

26 Werkwijze mondonderzoeken in CLB s In welke klasgroepen systematisch mondonderzoek? % KO1 1 KO2 5 LO1 LO3 3 LO5 4 SO1 1 SO3 2 BULO 3 BUSO Ja Neen Weet niet

27 Werkwijze mondonderzoeken in CLB s Voldoende tijd voor mondonderzoek? % Altijd/meestal Nooit KO2 1 LO1 1 LO5 1 SO1 1 SO3

28 Werkwijze mondonderzoeken in CLB s Tekort aan materiaal voor mondonderzoek? % Altijd/meestal Af en toe Nooit 0 CLB School

29 Werkwijze mondonderzoeken in CLB s Wat kijkt u na tijdens een mondonderzoek? % Cariës Fistels/abcessen Mondhygiëne Beet 20 0 KO1 KO2 LO1 LO5 SO1 SO3

30 Visuele detectie van plaque-accumulatie accumulatie in het melkgebit vormt beste voorspeller voor cariësontwikkeling (Alaluusua & Malmivirta, 1994)

31 Werkwijze mondonderzoeken in CLB s Wat kijkt u na tijdens een mondonderzoek? % Cariës Fistels/abcessen Mondhygiëne Beet 20 0 KO1 KO2 LO1 LO5 SO1 SO3

32 Impact van tandbederf Cariës op jonge leeftijd vormt sterke indicator en beste voorspeller voor cariësontwikkeling later (Peretz et al, 2003; Leroy et al, 2005)

33 Impact van tandbederf op levenskwaliteit 53% vermeldt impact op activiteiten van gezin/ouders 44% emotionele implicaties voor ouders 32% conflicten binnen gezin 31% rapporteert financiële implicaties (Locker et al, 2002)

34 Impact van tandbederf Lager ontwikkelingsritme: - beïnvloedt gewichtstoename en groei in negatieve zin (Ayhan et al, 1997) - kan aan basis liggen van ontwikkelingsachterstand (Acs et al, 1992) - verband aangetoond met slechte nutritionele status (Alvarez et al, 1990) Na tandheelkundige sanering onder algemene anesthesie: significante toename in groeiritme ( catch- up fenomeen) (Acs et al, 1999)

35 Polarisatie... 80% van de cariëslaesies zijn terug te vinden bij 20% van de kinderen!

36 Kansarmoede Cariës concentreert zich vooral bij kansarme groepen van de bevolking Duidelijk omgekeerde relatie tussen inkomen en opleiding van ouders en dmft-scores kind

37 Gezondheidsvoorlichting & -opvoeding in CLB s GVO (klassikaal) rond mondgezondheid? % Altijd/meestal Af en toe Nooit 20 0 KO1 KO2 LO1 LO3 LO5 SO1 SO3

38 Verslag klinisch onderzoek voor ouders Welke aandachtspunten worden opgenomen? % Cariës Fistels/abcessen Mondhygiëne Ortho 20 0 KO1 KO2 LO1 LO5 SO1 SO3

39 Verslag klinisch onderzoek voor ouders % Wordt er vermeld dat kinderen best regelmatig naar de tandarts gaan voor een mondonderzoek? Ja Neen Weet niet 0 KO1 KO2 LO1 LO3 LO5 SO1 SO3

40 Opleiding artsen rond mondgezondheid Extra informatie en/of opleiding nodig? % Helemaal niet Eerder niet Min of meer Eerder wel In sterke mate 1 0

41 Aandachtspunten voor de standaard Vragenlijsten voor ouders Verslagen voor ouders Opleiding artsen en verpleegkundigen GVO Richtlijnen voor desinfectie/hergebruik non-disposable materiaal Richtlijnen voor handhygiëne

42 Dank voor uw aandacht!

Vergelijkbare documenten

Standaard Mondgezondheid Stand van zaken. Roos Leroy VWVJ referatendag 7 december 2007

Standaard Mondgezondheid Stand van zaken Roos Leroy VWVJ referatendag 7 december 2007 Standaard Mondgezondheid DE NORMALE ONTWIKKELING EN ANATOMIE VAN MOND & GEBIT PATHOLOGIE VAN DE MOND BIJ KINDEREN EN