Beroepsomschrijving van de logopedist. Overeenkomende indicatiegebieden
|
|
- Juliana Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Inleiding Deze brochure is bedoeld voor tandartsen en orthodontisten. Het doel van deze brochure is informatie te verstrekken over de werkzaamheden van de logopedist binnen het werkveld van de tandarts en de orthodontist. Met deze informatie willen we een samenwerking bewerkstelligen tussen tandartsen en logopedisten en orthodontisten en logopedisten, zodat op een efficiënte manier en een op elkaar afgestemde wijze naar een gemeenschappelijk einddoel toegewerkt kan worden. In de brochure komen overeenkomende indicatiegebieden aan bod, die vanuit logopedisch oogpunt bekeken zijn.
3 Beroepsomschrijving van de logopedist Een logopedist is een paramedicus, die zich bezig houdt met (diagnostisch) onderzoek, behandeling en begeleiding van volwassenen en kinderen, die stoornissen hebben op de gebieden adem, stem, spraak, taal, gehoor en primaire mondfuncties. Daarnaast kan een logopedist ook preventief werkzaam zijn. Evenals tandartsen en orthodontisten houden logopedisten zich bezig met afwijkingen in en rond de mond. De logopedie heeft betrekking op de functionele aspecten van afwijkend mondgedrag. Dat wil zeggen, dat logopedische therapie met betrekking tot afwijkend mondgedrag, ook wel myofunctionele therapie genoemd, bestaat uit bewustmaking van het afwijkend mondgedrag, aanleren van nieuw gedrag en het verankeren tot gewoontegedrag. Overeenkomende indicatiegebieden Afwijkende functies, ofwel afwijkende mondgewoonten, kunnen zowel oorzaak als gevolg zijn van de afwijkende vormen. Afwijkende vormen in de kaak, het gebit, het gehemelte en de tong kunnen veroorzaakt worden door bijvoorbeeld duimzuigen, habituele mondademing, afwijkend slikgedrag en nagelbijten. Gezien de sterke interactie tussen vorm en functie van de mond, is het noodzakelijk dat tandartsen, orthodontisten en logopedisten met elkaar samenwerken. Hierna volgt een overzicht van verschillende afwijkende mondgewoonten die zowel een tandarts, een orthodontist als een logopedist in zijn of haar werkveld kan tegenkomen. Aan de orde komt: - Duim- en vingerzuigen, speenzuigen en overige zuiggewoonten - Habituele mondademing - Foutieve lipgewoonten en nagelbijten - Afwijkende tonggewoonten en afwijkende articulatie van de spraak - Afwijkend slikgedrag - Tandenknarsen - CMD (Cranio Mandibulaire Dysfunctie) - Schisis - Gebitsprothese klachten - Verwijzingsprocedure - Schematisch overzicht van de afwijkende mondgewoonten
4 Duim- en vingerzuigen, speenzuigen en overige zuiggewoonten Zuiggewoonten die blijven voortbestaan tijdens en na het doorkomen van het blijvend gebit, kunnen schadelijke gevolgen hebben. De motivatie van zowel de ouders als het kind om het zuigen af te leren, kan gewekt worden door voorlichting te geven over de mogelijke schadelijke effecten van dit zuiggedrag. Deze schadelijke effecten kunnen zijn: malocclusie, scheve tandstand, habitueel mondademen, afwijkend slikken en een afwijkende articulatie. De logopedist bepaalt waardoor de zuiggewoonten in stand gehouden worden en op welke manier dit gedrag afgeleerd kan worden. In de logopedie zijn er verschillende methoden voorhanden om het duimen overdag en/of s nachts af te leren. Habituele mondademing Onder habituele mondademing wordt de gewoonte verstaan om in rust een gedeelte van de ademlucht door de mond in te ademen, terwijl de neusdoorgankelijkheid ongestoord is. Schadelijke effecten van habituele mondademing kunnen zijn: malocciusie, scheve tandstand, slappe tong waardoor articulatiestoornissen kunnen ontstaan, gotisch gehemelte, v-vormige bovenkaak ten gevolge van te weinig tongdruk, gestoorde neusresonans, otitis media with effusion (OME) wat geleidingsverliezen tot gevolg kan hebben, waardoor spraak/taalstoornissen kunnen ontstaan. Logopedische therapie zal bestaan uit het geven van oefeningen voor de Iipsluiting, het corrigeren van de totale mondmotoriek en eventueel het verbeteren van de houding van de patiënt.
5 Foutieve lipgewoonten en nagelbijten Liplikken kan worden veroorzaakt door chronische nervositeit, maar ook door mondademen of open mondgedrag. De mondademer neigt er steeds toe de te droge lippen te bevochtigen. Lipzuigen is meestal een gevolg van liplikken. Als de tong ver naar voren in de mond ligt, kan het zuigen op de lip zich snel ontwikkelen. Nagelbijten gaat gepaard met een extreme hypertonic van de kaken en is daardoor schadelijk voor de kaakgewrichten. Schadelijke effecten van foutieve lipgewoonten kunnen zijn: mondademing, afwijkend slikken, ernstige protrusie van boven- en ondertanden. De logopedische behandeling bestaat uit het bewust maken en afleren van het foutieve gedrag en eventueel het vinden van alternatieve hulpmiddelen. Bij een slechte houding en een verminderde tonus van de lipspieren, waardoor een verkorte bovenlip kan ontstaan, moet men bedacht zijn op mondademing en afwijkend slikken. De behandeling bestaat dan uit het geven van oefeningen om de lipspieren te versterken of te verzwakken. Afwijkende tonggewoonten en afwijkende articulatie van de spraak Bij een afwijkende tongplaatsing in rust kan de tong liggen tegen of tussen de incisieven, tegen het slijmvlies van de onderlip, op de mondbodem en tussen de molaren unilateraal of bilateraal. Schadelijke effecten van afwijkende tonggewoonten kunnen zijn: de permanente druk van de tong op de elementen in de kaak of op de kaakrand, die een zeer schadelijke invloed heeft op de stand van de elementen. Tevens kan een afwijkende tongplaatsing een malocclusie veroorzaken en het orofaciale evenwicht verstoren. Een afwijkende tongplaatsing in rust gaat vrijwel altijd gepaard met afwijkend slikgedrag. Daarnaast kan er ook sprake zijn van een open beet. Door afwijkende tongplaatsing in rust kan er afwijkende tongplaatsing tijdens articuleren voorkomen, waardoor alveolaire klanken (d, t, n, 1, s, z, tongpunt r) vaak addentaal of interdentaal uitgesproken worden. Deze klanken worden bij een unilaterale of bilaterale tongpers vaak lateraal uitgesproken. In het algemeen kan de spraak slap en binnensmonds klinken. De logopedische therapie bij afwijkende tonggewoonten bestaat uit het corrigeren van de foutieve tonggewoonten en het verhelpen van articulatieproblemen door middel van articulatietraining.
6 Afwijkend slikgedrag Het slikpatroon heeft veel te maken met het krachtensysteem in de mond. Er moet een evenwicht zijn tussen linguale kracht enerzijds en buccale en labiale kracht anderzijds. Men slikt ongeveer 100 keer per uur, waarbij de tong een kracht uitoefent van 1,5 tot 6 pond. Het afwijkend slikken kan de oorzaak of het gevolg zijn van een afwijkend gebruik van tong-, lip-, kaak- en keelspieren. Schadelijke effecten van afwijkend slikgedrag kunnen zijn: malocclusie, v-vormige bovenkaak. Het juiste slikgedrag bestaat uit het plaatsen van de tong-punt tegen de alveolaire richel van de bovenkaak, het aanspannen van de musculus masseter en het aanspannen van de musculus orbicularis oris. Dc musculus mentalis dient inactief te blijven. Het slikpatroon bestaat uit vier fasen: de eerste twee fasen, de voorbereidende en orale fase, zijn niet reflexmatig en worden in de logopedische behandeling met behulp van myofunctionele therapie beïnvloed. De laatste twee fasen, de faryngeale en oesofageale fase, zijn beiden reflexmatig en kunnen niet door de logopedische behandeling beïnvloed worden. In de logopedische behandeling wordt aandacht besteed aan het juiste slikgedrag en aan de mondmotoriek. Het juiste slikgedrag wordt stap voor stap aangeleerd. Aan het eind van de therapie zal het juiste slikgedrag niet alleen bewust, maar ook onbewust in het dagelijks leven geïntegreerd worden tot automatisch verlopend gewoontegedrag.
7 Tandenknarsen Tandenknarsen kan het gevolg zijn van psychogene problemen, maar ook van een plaatselijke irritatie. Schadelijke effecten van tandenknarsen kunnen zijn: slijtage van het tandglazuur, het overbelasten van de kauwspieren en de mimische spieren, waardoor CMD kan ontstaan en het overbelasten van de onderste kaakwal. Er kunnen afdrukken van tanden en kiezen in het slijmvlies van wang, tong en lippen staan. De logopedische behandeling bestaat onder andere uit het afleren van de verkeerde gewoonte, het geven van algemene ontspanningsoefeningen om de hoge spierspanning te verminderen en het geven van ontspanningsoefeningen voor de faciale spieren. CMD (Cranio Mandibulaire Dysfunctie) Bij patiënten met CMD-klachten kunnen één of meer vormen van afwijkend mondgedrag optreden. Dit afwijkend mondgedrag kan bestaan uit afwijkende tong- en lippositie in rust, afwijkend slikgedrag, afwijkende spraak en tandenknarsen. Schadelijke effecten van CMD kunnen zijn: afwijkende stemgeving, verstoord ademhalingspatroon, kaakgeklemde articulatie, te slappe of te gespannen mondmotoriek en slijtage aan tandglazuur door het tandenknarsen. In overleg met tandarts en/of orthodontist kan bepaald worden of mechanische hulpmiddelen noodzakelijk zijn en/of logopedische behandeling gewenst is. Vanuit de logopedische therapie kan hulp geboden worden bij problemen die ontstaan op het gebied van stem, spraak, lichaamshouding en een verkeerde of gespannen kaakhouding. In het laatste geval tracht de logopedist de reden, waardoor het het gedrag in stand gehouden wordt, vast te stellen. De logopedist maakt de patiënt bewust van zijn foutieve gedrag en zal lokale ontspannings- en kaakoefeningen geven. Schisis Dc problematiek die komt kijken bij schisis is complex. De behandeling van schisis geschiedt door een multidisciplinair behandelingsteam, dat onder andere bestaat uit een KNO-arts, plastisch chirurg, orthodontist, logopedist, psycholoog, maatschappelijk werker en eventueel een tandarts. De logopedist houdt zich bij schisisproblematiek bezig met eventuele problemen op het gebied van stem (afwijkende stemgeving, verstoord ademhalingspatroon), spraak (articulatieafwijkingen, nasaliteit), taal (taalontwikkelingsstoornissen, vertraagde taalontwikkeling) en gehoor (middenoorproblematiek). De logopedist kan ook hulp bieden bij voedingsproblemen.
8 Gebitsprotheseklachten De problemen bij prothesedragers zijn onder te verdelen in klachten van functionele aard, van technische aard en klachten over het spreken. Een logopedist kan invloed uitoefenen op de functionele klachten en de klachten over het spreken. Functionele klachten zijn klachten over de onvolkomenheden van de prothese, die door de huidige inzichten van de prothetische tandheelkunde niet verbeterd kunnen worden. Onder functionele klachten kan worden verstaan de mate van sensatie en gewaarwording in de mond, de mate van speekselsecretie, klachten over het kauwen, klachten over het slikken en klachten over kokhalzen en wurgreflex. De afwijkende mondgewoonten zoals habituele mondademing, foutieve lipgewoonten en nagelbijten, afwijkende tonggewoonten en afwijkend slikgedrag, kunnen het dragen van een prothese bemoeilijken. De logopedische behandeling bestaat uit het afleren van de afwijkende mondgewoonten en uit eventuele articulatietraining.
9 De verwijzing De orthodontist wordt door alle zorgverzekeraars erkend als verwijzer voor logopedie. Een aantal zorgverzekeraars echter erkent daarnaast de tandarts als verwijzer. Bij alle zorgverzekeraars worden de huisarts en de arts-specialist als verwijzer erkend. De patiënt moet een verwijzing bij één van hen halen alvorens logopedisch onderzocht en eventueel behandeld te worden. Idealiter zou de tandarts op moeten kunnen treden als verwijzer voor logopedie; in ieder geval kan een tandarts altijd optreden als initiatiefnemer voor logopedisch onderzoek en/of behandeling. Als richtlijn voor een kort onderzoek kan het navolgende schema gehanteerd worden. Indien u één of meer van deze deelsymptomen aantreft bij uw patiënt kunt u het initiatief nemen te verwijzen naar een logopedist. De logopedist zal na onderzoek in overleg treden met de verwijzer over eventuele behandeling. Schadelijke zuiggewoonten: duimzuigen vingerzuigen speenzuigen lipzuigen wangzuigen tongzuigen zuigen op een voorwerp Schadelijke ademing: neusademing: - met open mondgedrag mondademing: - overdag - s nachts Afwijkend slikken: tongpositie: - addentaalpijn - interdentaal Overige afwijkende mondgewoonten: Afwijkende articulatie van de spraak: interdentaal: - partieel - multiple addentaal: - partieel - multiple CMD: afwijkende stemgeving verstoord ademhalingspatroon kaakgeklemde articulatie van de spraak bewegingsbeperking van onderkaak te slappe of te gespannen mondmotoriek slijtage aan tandglazuur door tandenknarsen in het gebied rondom het oor tandpijn pijn in hoofd, hals en schoudergebied knappen van het kaakgewricht kaakpijn duizeligheid oorsuizen nagelbijten lipbijten wangbijten tandenknarsen open mondgedrag
10 Deze brochure is tot stand gekomen als afstudeerproject aan de Leidse Hogeschool, door: N.y. Boere A.L. van Hamburg G.J. de Jong M.E. Rugers A.E Sierevogel S.F. van der Waal Met dank aan: Dhr. W.G.E Snijders (logopedist) Dhr. F. Helderop (logopedist) Mw. M. van der Vegt (logopedist) Dhr. R.K. Kraal (orthodontist) Dhr. P.M.C. van der Poel (tandarts) Dhr. H.J. Boere
Informatie over kaakklachten
Informatie over kaakklachten Logopedie Beter voor elkaar 2 Inleiding U bent door de kaakchirurg, KNO-arts, huisarts of tandarts verwezen naar de afdeling logopedie in verband met kaakklachten. Deze folder
Nadere informatieOromyofunctionele therapie (1) Belastend of belovend? pre-orthodontie - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist* Casus 1: Piet B.
pre-orthodontie - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist* Oromyofunctionele therapie (1) Belastend of belovend? De ontwikkeling van het tand-kaakstelsel wordt in belangrijke mate gestuurd
Nadere informatieOromyofunctionele therapie (2) Meten is weten. orale functieleer - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist* Casus
orale functieleer - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist* Oromyofunctionele therapie (2) Meten is weten De ontwikkeling van het tand-kaakstelsel wordt in belangrijke mate gestuurd
Nadere informatieIedereen kan last krijgen van stemproblemen en het komt zowel bij kinderen als bij volwassenen voor.
Stem Adem-/ en stemproblematiek Heesheid Adembeheersing als voorbereiding op zingen Hyperventilatie Spreken in het openbaar Stemproblemen en stemverandering bijv. bij transseksualiteit, pubertijd Symptomen:
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Logopedie bij kinderen met een spraakstoornis Fonematische articulatiestoornis Afwijkende mondgewoonten
PATIËNTEN INFORMATIE Logopedie bij kinderen met een spraakstoornis Fonematische articulatiestoornis Afwijkende mondgewoonten 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad
Nadere informatieTemporo Mandibulaire Dysfunctie (TMD)
Temporo Mandibulaire Dysfunctie (TMD) In overleg met uw behandelend (tand) arts bent u verwezen naar de polikliniek Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie van het Radboudumc. Bij uw bezoek aan de
Nadere informatieKaakgewricht klachten
Kaakgewricht klachten KNO Beter voor elkaar Kaakgewricht klachten Het Myofaciale Pijndysfunctie syndroom (MPD-syndroom) De aandoening Het komt nogal eens voor dat men klaagt over pijn in of rond het oor,
Nadere informatieHet gebruik van Trainers in de praktijk
orale functieleer - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist* Oromyofunctionele therapie (4, slot) Het gebruik van Trainers in de praktijk In drie voorgaande nummers van TP zijn de algemene
Nadere informatieStoornissen in primaire mondfuncties
Stoornissen in primaire mondfuncties Stoornissen in primaire mondfuncties Handboek Stem, Spraak en Taalpathologie 12 Houten 2014 2014 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media, gecorrigeerde
Nadere informatieKaakgewrichtsklachten en fysiotherapie
Kaakgewrichtsklachten en fysiotherapie KAAKGEWRICHTSKLACHTEN EN FYSIOTHERAPIE U bent bij de kaakchirurg/kno arts/tandarts/orthodontist/ tandarts-gnatoloog in behandeling voor klachten van uw kaakgewricht.
Nadere informatieBehandeling van kaakgewrichtsklachten, knarsen en klemmen
Behandeling van kaakgewrichtsklachten, knarsen en klemmen In overleg met uw behandelend (tand)arts bent u vanwege kaakgewrichtsklachten verwezen naar de polikliniek mondziekten, kaak-, aangezichtschirurgie
Nadere informatieDuimen, vingerzuigen of de fopspeen
Duimen, vingerzuigen of de fopspeen Duimen, vingerzuigen of de fopspeen Duim-, vinger- of speenzuigen komt vaak voor bij baby s en peuters. Ze doen dit vooral tijdens voorlezen, muziek luisteren, tv-kijken
Nadere informatieOromyofunctionele therapie (1)
Oromyofunctionele therapie (1) Belastend of belovend? B.P.M. Verlinden, P. Helderop Inleiding In een viertal artikelen wordt uitgebreid ingegaan op de behandelingsmogelijkheden van patiënten met afwijkend
Nadere informatieMondademen Duimzuigen Verkeerd slikken
Mondademen Duimzuigen Verkeerd slikken Je mond gebruik je de hele dag: je eet en drinkt ermee, je praat, zoent, lacht en huilt ermee. Maar soms gebruik je je mond, waar hij niet voor bedoeld is: door je
Nadere informatieAfwijkende mondgewoonten. Logopedie. Postadres. 0297 29 16 16 0297 28 42 81 gemeente@derondevenen.nl www.derondevenen.nl
Afwijkende mondgewoonten Postadres Bezoekadres Untitled-715 1-2 Postbus 250 3640 AG Mijdrecht Croonstadtlaan 111 3641 AL Mijdrecht T F E I Logopedie 0297 29 16 16 0297 28 42 81 gemeente@derondevenen.nl
Nadere informatieBehandeling van kaakgewrichtsklachten, knarsen en klemmen
Behandeling van kaakgewrichtsklachten, knarsen en klemmen In overleg met uw behandelend (tand)arts bent u vanwege kaakgewrichtsklachten verwezen naar de polikliniek mondziekten, kaak-, aangezichtschirurgie
Nadere informatieDeze presentatie wordt u aangeboden door:
Deze presentatie wordt u aangeboden door: Presentatie logopedie Wat is logopedie Wat behandelt de logopedist Hoe verloopt de normale spraaktaalontwikkeling Screening en verwijzing Vergoeding Handige websites
Nadere informatieLOGOPEDISCHE PATHOLOGIE BIJ ORTHODONTISCHE PATIËNTEN
LOGOPEDISCHE PATHOLOGIE BIJ ORTHODONTISCHE PATIËNTEN Laurence Becue, Master in de Logopedische en Audiologische wetenschappen (UGent) K.M. Van Lierde, A. Luyten, E. D haesleer, G. Van Maele, L. Becue,
Nadere informatieMondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie. Patiënteninformatie. Kaakgewrichtsklachten. Slingeland Ziekenhuis
Mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie Kaakgewrichtsklachten i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen De kaakgewrichten bevinden zich aan beide zijden van het gezicht, vlak voor het oor,
Nadere informatieen Tandheelkunde: OMFT De mond is meer dan een rij
Logopedie en Tandheelkunde: OMFT De mond is meer dan een rij tanden. Ciska Verweij en Esther van der Does Inleiding Op 28 januari 2011 vond voor de eerste keer het symposium Logopedie en Tandheelkunde:
Nadere informatieLogopedie. Dysartrie, een verworven spraakstoornis. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Logopedie, een verworven spraakstoornis 1 Inleiding U (of uw partner/familielid) bent opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis in verband met hersenletsel. Wanneer er sprake is van een taal-
Nadere informatieEet- en drinkstoornissen bij kinderen
Methodes Hier vindt u informatie over de meest voorkomende hulpvragen in onze praktijk. Wij zijn dus helemaal niet volledig, maar geven u een beeld van de meest voorkomende activiteiten die we aanbieden.
Nadere informatieDe beugelbehandeling. Het verloop van de behandeling
De beugelbehandeling Het verloop van de behandeling Eerste consult Bij het eerste consult kijken we naar uw gebit, de kaken en het gezicht. We vragen u naar uw verwachtingen en eventuele tandheelkundige
Nadere informatieSPRAAKVERSTAANBAARHEID, ARTICULATIEPROFIEL EN OROMYOFUNCTIONEEL GEDRAG BIJ KINDEREN DIE CONSULTEREN
Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2013-2014 SPRAAKVERSTAANBAARHEID, ARTICULATIEPROFIEL EN OROMYOFUNCTIONEEL GEDRAG BIJ KINDEREN DIE CONSULTEREN VOOR EEN ORTHODONTISCHE BEHANDELING:
Nadere informatieKaakchirurgie. Overbelasting van het kaakgewricht
Kaakchirurgie Overbelasting van het kaakgewricht Inleiding U bent bij de kaakchirurg onder behandeling vanwege klachten aan de kaken. Het kaakgewricht zit vlak voor het oor. Het is een gewricht dat gemakkelijk
Nadere informatieWilliams syndroom. Federatie van Ouderverenigingen A DVIEZEN VOOR DE TANDARTS
Williams syndroom A DVIEZEN VOOR DE TANDARTS Federatie van Ouderverenigingen Colofon Tekst: Erica Etty Bewerking: Mieke van Leeuwen en Paul Pyck vormgeving: Catrien van den Berg 2001 Federatie van Ouderverenigingen
Nadere informatieOromyofunctionele therapie (3) Voorkom relaps door OMFT. orale functieleer - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist*
orale functieleer - door B.P.M. Verlinden, tandarts, en P. Helderop, logopedist* Oromyofunctionele therapie (3) Voorkom relaps door OMFT Verreweg het grootste deel van de patiënten die door tandarts of
Nadere informatieKlachten van het kaakgewricht
Klachten van het kaakgewricht Afdeling kaakchirurgie Locatie Veldhoven Vooraf U heeft klachten in het kaakgewricht, die worden veroorzaakt door overbelasting of verkeerde belasting van de kauwspieren.
Nadere informatieDe samenstelling van het team in Den Haag is: Plastische chirurgie Mw. Drs. M.J.I. Braam (coördinator) Drs. A.R. Koch
Schisis Inleiding Deze brochure is om ouders en familie te helpen de meest voorkomende vragen te beantwoorden, die kunnen worden gesteld bij de geboorte of adoptie van een kind met een lip-, kaak- en/of
Nadere informatieCentrum voor Bijzondere Tandheelkunde
Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde Deze folder geeft uitleg over de algemene gang van zaken in het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT) van Rijnstate in Arnhem. De informatie is bedoeld voor
Nadere informatieIn de bijlage van deze folder leest u meer over het ontstaan en verhelpen van slikproblemen.
Slikspreekuur In overleg met uw behandelend KNO-arts bent u uitgenodigd voor het Slikspreekuur. In deze folder kunt u lezen wat een bezoek aan het Slikspreekuur inhoudt. Heeft u na het lezen van de folder
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie
PATIËNTENINFORMATIE LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie 2 LOGOPEDIE BIJ SLIKPROBLEMEN Dysfagie en Aerofagie Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren
Nadere informatieCentrum Bijzondere Tandheelkunde CBT
Centrum Bijzondere Tandheelkunde CBT H15.013-00 Inleiding In overleg met uw behandelend (tand-)arts bent u, uw kind of een familielid, verwezen naar het Centrum Bijzondere Tandheelkunde (CBT) van het HagaZiekenhuis,
Nadere informatieOver (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen www.cjggooienvechtstreek.nl
regio Gooi en Vechtstreek Over (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen www.cjggooienvechtstreek.nl n Over (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen Zuigen op een fopspeen of duim is slecht voor de
Nadere informatieLogopedie bij Multiple Sclerose (MS) Paramedische afdeling
Logopedie bij Multiple Sclerose (MS) Paramedische afdeling Door Multiple Sclerose (MS) kunnen verschillende klachten ontstaan die het voor u moeilijker kunnen maken om u goed te uiten. Dit gebeurt bijvoorbeeld
Nadere informatiekindergeneeskunde informatiebrochure Duimen: zoeken naar een oplossing
kindergeneeskunde informatiebrochure Duimen: zoeken naar een oplossing Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Welke zijn de gevolgen van het duimzuigen 4 3. Hoe behandelen? 5 4. Verhemelteplaatjes: liever niet
Nadere informatiePATIËNTENINFO Dysartrie
PATIËNTENINFO Dysartrie LOGOPEDIE / AFASIOLOGIE Wat is dysartrie? Dysartrie is een verworven motorische spraakstoornis ten gevolge van een neurologische aandoening. We lichten de belangrijkste termen van
Nadere informatieLibra R&A locatie AC Tilburg/Breda. Mondademen en mondmotoriek
Libra R&A locatie AC Tilburg/Breda Mondademen en mondmotoriek Mondademen en mondmotoriek Bevorderen van neusademhaling en verbetering van de mondmotoriek bij kinderen Er zijn veel kinderen die door de
Nadere informatieXEROSTOMIE. (droge mond)
XEROSTOMIE (droge mond) XEROSTOMIE (droge mond) Voorwoord Wat is speeksel? Wanneer u bestraald wordt in het hoofdhalsgebied zullen de speekselklieren minder speeksel aanmaken. Als gevolg daarvan kunt u
Nadere informatieSlaapproblemen MKA. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Slaapproblemen MKA Locatie Hoorn/Enkhuizen Slaapproblemen We slapen gemiddeld een derde van ons leven. Een gezonde nachtrust geeft ons de energie om de volgende dag goed te kunnen functioneren vooral wat
Nadere informatie1. Voorbereidende fase In deze fase vindt het afhappen, kauwen en het verzamelen van het voedsel op de tong plaats.
Slikproblemen Eten en drinken Bij normaal eten en drinken is er een hechte samenwerking tussen mond, keel, strottenhoofd en slokdarm. Het slikproces kan globaal in 4 fasen verdeeld worden: 1. Voorbereidende
Nadere informatieSchisis komt voor bij één à twee op de 1000 pasgeborenen. In de meeste gevallen is de oorzaak niet duidelijk.
Schisis (hazenlip) Inhoudsopgave SCHISIS 3 Ontstaan van een schisis 3 De vormen van schisis 4 Het schisisteam 4 Behandeling 6 De gevolgen 7 Enkele tips 8 Wat kunnen ouders zelf doen 9 Ouders kunnen terecht
Nadere informatieLOGOPEDIEPRAKTIJK EVA ROEGIERS
LOGOPEDIEPRAKTIJK EVA ROEGIERS Riemesteenweg 84 9940 Ertvelde GSM: 0473/39.47.58 e-mail: roegiers_eva@hotmail.com Blind leren typen met 10 vingers in 10 lessen. Elke sessie duurt 1 uur. Voor elk kind vanaf
Nadere informatieHet Moebius syndroom
Het Moebius syndroom Wat is het Moebius syndroom? Het Moebius syndroom is een aandoening waarbij kinderen een aangeboren verlamming hebben van de spieren die de bewegingen van het gezicht regelen, naast
Nadere informatieInformatie over kaakcorrecties
Kaakchirurgie Informatie over kaakcorrecties Inleiding Afwijkingen in de stand van de kaak kunnen met behulp van een operatie gecorrigeerd worden. Het doel is een evenwicht te bewerkstelligen in de kaakgewrichten,
Nadere informatieEen mondje-vol scheve tanden: hoe krijg je ze weer recht
patiënteninformatie raadpleging kindergeneeskunde Een mondje-vol scheve tanden: hoe krijg je ze weer recht ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28
Nadere informatieHandreiking afwijkende mondgewoonten
Adempunt Praktijk voor logopedie en ademtherapie Yolande Kylstra Viva Handreiking afwijkende mondgewoonten Inhoud 2 3 4 5 6 7 8 Wat zijn afwijkende mondgewoonten? Over mondademen : wat gebeurt er wanneer
Nadere informatieLogopedie Sophie Gortzak maart 2010
Logopedie Sophie Gortzak maart 2010 Inleiding Ik doe mijn werkstuk over logopedie omdat ik het een interessant onderwerp vond en mijn moeder is logopedist. Mijn hoofdstukken zijn: 1Wat is logopedie? 2Wie
Nadere informatieDYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE
DYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE DYSARTHRIE, VERBALE APRAXIE EN DYSFAGIE SPREEK- EN SLIKPROBLEMEN TEN GEVOLGE VAN HERSENLETSEL www.hersenletsel.nl Dysarthrie, verbale apraxie en dysfagie Dysarthrie
Nadere informatieSpanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia
Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanningen in de hals, de schouders en het hoofd. De hoofdpijn is vaak
Nadere informatie1 Jaarverslag Logopedie I.Kloosterboer
Jaarverslag Logopedie -5 I.Kloosterboer Burgemeester en Wethouders van de gemeente Raalte Zwolsestraat 8 AC Raalte Raalte, november 5 Geacht college, voor u ligt het jaarverslag logopedie over het schooljaar
Nadere informatieKaakgewrichtsklachten
Kaakgewrichtsklachten U bent bij de polikliniek mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie in behandeling voor kaakgewrichtsklachten. Deze folder beschrijft een aantal oefeningen en adviezen voor patiënten
Nadere informatieAfasie Vereniging Nederland Bakenbergseweg 125 6814 ME Arnhem Tel. 026-3512512 (werkdagen van 10.00-14.00 uur) Fax 026-3513613 E-mail: avn@afasie.
D Y S A R T H R I E, V E R B A L E A P R A X I E E N D Y S FA G I E s p r e e k - e n s l i k p r o b l e m e n t e n g e v o l g e v a n h e r s e n l e t s e l Afasie Vereniging Nederland Bakenbergseweg
Nadere informatieHeeft u minimaal 28 vragen correct beantwoord, dan heeft u een voldoende behaald.
Logopedie Examennummer: 74495 Datum: 23 maart 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 8 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 40 meerkeuzevragen (maximaal 40 punten) Heeft
Nadere informatieHoofd, gezicht en nek
pijngids Hoofd, gezicht en nek Vetgedrukte tekst geeft een primair pijnpatroon aan. Niet-vetgedrukte tekst verwijst naar een minder vaak voorkomend patroon of een satelliet-triggerpoint-patroon. Spieren
Nadere informatieIntroductie logopediepraktijk. Van brabbelen tot babbelen. Ons team van logopedisten. Doelstellingen informatieavond.
Van brabbelen tot babbelen Introductie logopediepraktijk heeft vestigingen in Staphorst, Nieuwleusen, Oudleusen en Balkbrug. We werken in een team van 5 logopedisten. 8 oktober 2013 Pinkeltje Balkbrug
Nadere informatieKaakgewrichtsklachten
Kaakgewrichtsklachten Kaakchirurgie Beter voor elkaar Kaakgewrichtsklachten U bent bij de polikliniek mondziekten en kaakchirurgie in behandeling voor kaakgewrichtsklachten. Deze brochure beschrijft een
Nadere informatie1 Jaarverslag Logopedie I. Kloosterboer
Jaarverslag Logopedie - I. Kloosterboer Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag logopedie over het schooljaar -. De gemeentelijke taak met betrekking tot schoollogopedie kenmerkt zich door een logopedische
Nadere informatieCerebrale parese bij volwassenen. Evaluatie en revalidatie
Cerebrale parese bij volwassenen Evaluatie en revalidatie Definitie CP. «Cerebrale Parese (Cerebral Palsy in het Engels) is een internationaal gebruikte term, waarvan de afbakening en definitie talrijke
Nadere informatieOromyofunctionele therapie (3)
Oromyofunctionele therapie (3) Voorkom relaps door OMFT Berry Verlinden, Peter Helderop Inleiding In een viertal artikelen wordt uitgebreid ingegaan op de behandelingsmogelijkheden van patiënten met afwijkend
Nadere informatieOromyofunctionele therapie (2)
Oromyofunctionele therapie (2) Meten is weten Berry Verlinden, Peter Helderop Inleiding In een viertal artikelen wordt uitgebreid ingegaan op de behandelingsmogelijkheden van patiënten met afwijkend mondgedrag
Nadere informatieVragenlijst voor ouders / verzorgers
Vragenlijst voor ouders / verzorgers Betreft: naam: Geb. datum: Vroege spraak- en taalontwikkeling - Start: Is de spraak- en taalontwikkeling op tijd begonnen:. gebrabbeld:. tijdstip eerste woorden:. tijdstip
Nadere informatieKaakcorrecties. Deventer Ziekenhuis. Gelre Ziekenhuizen Loc. Zutphen. Afd. Kaakchirurgie. Nico Bolkesteinlaan 75 7416 SE Deventer 0570-535075
Gelre Ziekenhuizen Loc. Zutphen Afd. Kaakchirurgie Den Elterweg 77 7207 AE Zutphen 0575-592822 Deventer Ziekenhuis Afd. Kaakchirurgie Nico Bolkesteinlaan 75 7416 SE Deventer 0570-535075 - G.W.C. Jaspers,
Nadere informatieConnect logopedie. Logopedie? Heeft mijn kind niet nodig. Hij/zij praat heel goed.
Connect logopedie Hartelijk welkom bij Connect logopedie! Connect betekent verbinden. De verbinding tussen u en anderen bestaat in de basis door goede communicatie. Als u en/of uw naasten behoefte hebben
Nadere informatieWisselen: van melkgebit naar blijvend gebit
Wisselen: van melkgebit naar blijvend gebit Blijvend gebit vervangt melkgebit De meeste kinderen wisselen hun tanden vanaf hun 6 e jaar. De wisselperiode is een heel belangrijke fase in de ontwikkeling
Nadere informatieTandheelkundige behandeling bij overmatig kokhalzen
Tandheelkundige behandeling bij overmatig kokhalzen Kokhalzen is gewoonlijk een normale, automatisch optredende reactie (reflex) met een nuttige, beschermende, soms zelfs levensreddende functie. Het voorkomt
Nadere informatiePraktische tips voor mensen met problemen van het kauwapparaat
mond-, kaak- en aangezichtschirurgie informatiebrochure Praktische tips vr mensen met problemen van het kauwapparaat Inhoudstafel 1. Algemeen 4 2. Voeding 4 3. Knarsen 5 4. Medicatie 5 5. Oefeningen (aankruisen)
Nadere informatieKokhalsproblemen en gebitsprothese
Kokhalsproblemen en gebitsprothese Kokhalzen is gewoonlijk een normale, automatisch optredende reactie (reflex) met een nuttige, beschermende functie. Het voorkomt dat men zich verslikt of stikt door
Nadere informatieTo treat or not to treat
Tijdschrift: Tandartspraktijk (TP) Jaargang: 26, nr 7, juli 2005 Onderwerp: Kindertandheelkunde Door: Jacolien van Lente, kindertandarts Logopedie en pulpotomie in de kindertandheelkunde Op 18 maart 2005
Nadere informatieMandibulair Repositie Apparaat (MRA) Bij snurken en Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS)
Mandibulair Repositie Apparaat (MRA) Bij snurken en Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS) Inleiding U heeft last van snurken of van het Obstructief Slaapapneu Syndroom (OSAS). Er zijn verschillende behandelmethoden
Nadere informatieCentrum voor Bijzondere Tandheelkunde
Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde Oost 27 Locatie Molengracht Inleiding In overleg met uw behandelend tandarts, kaakchirurg of eventueel huisarts heeft u zich aangemeld bij het Centrum voor Bijzondere
Nadere informatiekindergeneeskunde informatiebrochure Een mondje-vol scheve tanden: hoe krijg je ze weer recht
kindergeneeskunde informatiebrochure Een mondje-vol scheve tanden: hoe krijg je ze weer recht Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Duimzuigen 4 3. Tong en lippen 4 4. Door de mond ademen 5 5. Verlies van melktanden
Nadere informatieNaam: Klas: Datum: 1
Naam: Klas: Datum: 1 Inhoudsopgave: Bladzijde 2 Inhoudsopgave Bladzijde 5 Bladzijde 6 Spreekschema Spreekbeurt Orthodontie Bladzijde 21 Demonstratie De headgear zelfstandig In- en uit doen Bladzijde 23
Nadere informatieCursus Bruxisme over klemmen en knarsen Inhoudsopgave
Cursus Bruxisme over klemmen en knarsen Inhoudsopgave Inleiding Doel van de cursus Cursusbijeenkomst -Wat zijn parafuncties? -Hoeveel mensen klemmen en knarsen er? -Oorzaken van parafuncties -Klachten
Nadere informatieWat is een orthodontist? Wat doet een orthodontist? Waarom ga je naar een orthodontist?
Wat is een orthodontist? Een orthodontist is een specialist. Hij of zij heeft eerst vijf jaar aan de universiteit gestudeerd om tandarts te worden. Daarna heeft hij of zij nog vier jaar aan de universiteit
Nadere informatieJaarverslag Logopedie
1 Jaarverslag Logopedie 2017-2018 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag logopedie over het schooljaar 2017-2018. De gemeentelijke taak met betrekking tot schoollogopedie kenmerkt zich door een logopedische
Nadere informatieAdviezen voor de voeding bij baby s met een lip-, kaak- en/of gehemeltespleet
Adviezen voor de voeding bij baby s met een lip-, kaak- en/of gehemeltespleet Universitair Medisch Centrum Groningen Baby s met schisis kunnen problemen hebben met de voeding. Oorzaken van voedingsproblemen
Nadere informatieStemproblemen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Stemproblemen U heeft last van stemproblemen en bent verwezen naar het stemspreekuur. In deze folder leest u meer hierover. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Hoe belangrijk
Nadere informatieSchisis. Sophia Kinderziekenhuis
Schisis Sophia Kinderziekenhuis 2 Als een kind wordt geboren met een spleet in de lip, een spleet in de kaak en/of in het gehemelte noemen wij dit een schisis. In het Erasmus MC - Sophia worden kinderen
Nadere informatieBijlage 2 Specifieke SORKC-schema s
Bijlage 2 Specifieke SORKC-schema s In deze bijlage zijn zeven specifieke SORKC-schema s opgenomen. Het algemeen logopedische SORKC-schema uit Hoofdstuk 3 is uitgewerkt voor stemstoornissen door Riep Niemeijer
Nadere informatieVerstaanbaar spreken. bij de ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1. Logopedie en PLVT
Verstaanbaar spreken bij de ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1 Logopedie en PLVT Voor wie is deze informatie bedoeld? U heeft de ziekte van Parkinson of een vorm van atypische parkinsonisme
Nadere informatieKanker in het Hoofd-Halsgebied
Inleiding Kwaadaardige gezwellen (=tumoren) die zich voordoen binnen het werkgebied van de kaakchirurg worden gerekend tot de zogenaamde hoofd- halstumoren. Kwaadaardige gezwellen in het hoofd- halsgebied
Nadere informatieBehandeling van kaakgewrichtsklachten
Behandeling van kaakgewrichtsklachten U bent bij de polikliniek mondziekten en kaakchirurgie in behandeling voor kaakgewrichtsklachten. Deze brochure beschrijft een aantal oefeningen en adviezen voor patiënten
Nadere informatieAfdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
Afdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Informatie over de werkzaamheden van de MKA-chirurg 1 Patiëntenfolder Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Afdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
Nadere informatieDuchenne en het gebit. Duchenne congres 2 juni 2018, Kempenhaeghe Heeze
Duchenne en het gebit Duchenne congres 2 juni 2018, Kempenhaeghe Heeze Dental health should be on the Care agenda for DMD Gebit is belangrijker dan je denkt Ontbreken van dystrofine Kauwspieren en spieren
Nadere informatieWisselen: van melkgebit naar blijvend gebit
Wisselen: van melkgebit naar blijvend gebit Wisselen: van melkgebit naar blijvend gebit De meeste kinderen wisselen hun tanden vanaf hun zesde jaar. De wisselperiode is een heel belangrijke fase in de
Nadere informatieOromyofunctionele therapie (4)
Oromyofunctionele therapie (4) Het gebruik van trainers in de praktijk Berry Verlinden, Peter Helderop In drie voorgaande nummers van Logopedie en Foniatrie zijn de algemene beginselen van OMFT aan bod
Nadere informatieMRA-behandeling bij snurken en obstructief slaapapneusyndroom (OSAS)
MRA-behandeling bij snurken en obstructief slaapapneusyndroom (OSAS) Inleiding Deze folder gaat over het gebruik van een individueel op maat gemaakte beugel om snurken of apneu (=ademstop) te behandelen.
Nadere informatieUitnodiging Logopediesymposium WAKKER WORDEN; ER IS LICHT AAN DE HORIZON! 24 september 2009
Uitnodiging Logopediesymposium WAKKER WORDEN; ER IS LICHT AAN DE HORIZON! 24 september 2009 Voor en door wakkere logopedisten die meer willen weten over multidisciplinaire samenwerking! Beste logopedist,
Nadere informatieIntroductie logopediepraktijk. Van brabbelen tot babbelen. Doelstellingen informatieavond. Team Nouwels Logopedie. Inhoud informatieavond 29-5-2014
Van brabbelen tot babbelen Introductie logopediepraktijk heeft vestigingen in Staphorst, Nieuwleusen, Oudleusen en Balkbrug. We werken in een team van 5 logopedisten. 26 mei 2014 Doomijn Nieuwleusen Team
Nadere informatieLees voor meer informatie over de verschillende adem- en stemproblemen hieronder verder.
1 Problemen met adem en stem Mensen praten dan hees, schor, hebben pijn bij het praten of zijn de stem helemaal kwijt en kunnen alleen nog maar fluisteren. Zowel kinderen als volwassenen kunnen problemen
Nadere informatieKaakgewrichtsklachten
Kaakgewrichtsklachten Inleiding In deze folder staat een aantal oefeningen en adviezen bij kaakgewrichtsklachten en/of pijnlijke kauwspieren. Kaakgewrichtsklachten en pijnlijke kauwspieren kunnen zeer
Nadere informatieDe klanken en woorden kunnen niet of onvoldoende gevormd worden, zodat men voor anderen slecht verstaanbaar is.
2 Problemen met spraak De klanken en woorden kunnen niet of onvoldoende gevormd worden, zodat men voor anderen slecht verstaanbaar is. Stotteren is ook een spraakstoornis, waarbij het vloeiend verloop
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE LOGOPEDIE BIJ STEMPROBLEMEN
PATIËNTENINFORMATIE LOGOPEDIE BIJ STEMPROBLEMEN LOGOPEDIE BIJ STEMPROBLEMEN Algemeen Door middel van deze informatiefolder wil Maasstad Ziekenhuis u informeren over logopedie bij stemproblemen. Wij adviseren
Nadere informatiePlaatsen gebitsprothese Direct na het verwijderen van tanden en/of kiezen
KAAKCHIRURGIE Plaatsen gebitsprothese Direct na het verwijderen van tanden en/of kiezen Gebitsprothese Van eigen tanden en kiezen naar een kunstgebit Ten gevolge van een ongeluk of tandbederf worden uw
Nadere informatieSTAPPENPLAN MONDHYGIËNE IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN MONDHYGIËNE IN DE EERSTE LIJN 1. Een goede mondhygiëne, waardoor de cliënt goed kan eten en slikken, zodat ondergewicht voorkomen wordt. 2. Voorkomen van infecties door slechte mondhygiëne
Nadere informatieWat is logopedie? Wat doet een logopedist? Wanneer is logopedie nodig?
Wat is logopedie? Wat is logopedie? Logopedie is zorg die nodig is als er problemen zijn met stem, spraak, taal, gehoor en slikken. Logopedisten behandelen stoornissen op het gebied van de persoonlijke
Nadere informatieWat is logopedie? Wanneer is logopedie nodig?
Wat is logopedie? Wat is logopedie? Logopedie is zorg die nodig is als er problemen zijn met stem, spraak, taal, gehoor en slikken. Logopedisten behandelen stoornissen op het gebied van de persoonlijke
Nadere informatieStem. Informatie over logopedie
Stem Onder deze noemer zal een aantal problemen besproken worden die samenhangen met stemgeving. Voor een goed stemgeluid zijn onder andere de volgende aspecten van belang: houding en adem. De logopedist
Nadere informatieBrokgevoel in de keel
Brokgevoel in de keel Albert Schweitzer ziekenhuis juli 2014 pavo 0737 Inleiding U bent bij de kno-arts onder behandeling omdat u een brokgevoel in uw keel heeft. In deze folder leest u algemene informatie
Nadere informatie