Meld- en coordinatiefunctie) (vaststellen van de 3 e begrotingswijziging 2009)

Transcriptie

1 A Raadsvergadering: 25 september 2008 Agendapunt: 17 Onderwerp: Realisatie van een regionaal bureau voor leerplicht en RMC (Regionale Meld- en coordinatiefunctie) (vaststellen van de 3 e begrotingswijziging 2009) Portefeuillehouder: M.A.W.J.M. Wijdeven Aan: De raad van de gemeente Bernheze Heesch, 5 augustus 2008 Samenvatting Binnen de huidige capaciteit en bestaande lokale structuur voor uitvoering van de leerplichttaken kan een sluitende aanpak voor het vroegtijdig aanpakken van schoolverzuim onvoldoende gerealiseerd worden. Naast verhoging van de bestaande capaciteit voor leerplicht kan met regionalisering van de leerplicht en de RMC functie (Regionale meld- en coördinatiefunctie ter bestrijding van het voortijdig schoolverlaten) het voortijdig schoolverlaten en uitval op school zonder het behalen van een startkwalificatie wel vroegtijdig worden opgepakt i.s.m. regionale ketenpartners onderwijs, jeugd, arbeidsmarkt en zorg. Uitgangspunt is het waarborgen van eenduidigheid van beleid en uitvoering. Voor uitbreiding van de bestaande capaciteit wordt uitgegaan van de Ingrado norm: 1 fte leerplichtfunctionaris per 3800 leerplichtigen. Voor Bernheze gaat het hier om een uitbreiding van ongeveer 0,6 fte. De gemeenten in de regio Noordoost Brabant hebben een extern onderzoeksbureau, Trias BV, gevraagd om op basis van bovengenoemde voorwaarden een implementatievoorstel te doen om de leerplichttaken en RMC functie onder te brengen in een regionaal bureau. Hierbij wordt een gemeenschappelijke regeling voorgesteld op basis van een beperkte of mandaatregeling. De betreffende eindrapportage ligt ter inzage (bijlage 1, eindrapport en bijlagenboek). Inleiding/Probleemstelling In het bestuursprogramma hebben wij de ambitie opgenomen het schoolverzuim in een zo vroeg mogelijk stadium op te pakken en hierbij een sluitende aanpak (i.s.m. partners onderwijs, zorg, jeugd en keten arbeid en inkomen) voor te staan.

2 Wij constateren dat deze ambitie binnen de huidige capaciteit en lokale structuur niet gerealiseerd kan worden. Door regionaal samen te werken bij de uitvoering van de leerplichttaken en door het vergroten van de capaciteit kunnen we deze ambitie wel realiseren. Met de eindrapportage is de eerste fase, de zogenoemde fase A, afgerond. Toelichting Sluitende aanpak Op grond van de Leerplichtwet zijn jongeren leerplichtig tot het 16e levensjaar. Wij zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet. Naast melding en registratie van leerplichtverzuim dient de leerplichtambtenaar daartoe ook aandacht te besteden aan het voorkomen van langdurig verzuim door vroegtijdig signaleren en doorverwijzen naar jeugdhulpverlening waar nodig. Justitie komt als laatste schakel in beeld voor de handhaving van de leerplichtwet. Voor jongeren tot 23 jaar geldt dat zij een kwalificatieplicht hebben. Dit houdt in dat jongeren een startkwalificatie moeten behalen bestaande uit een HAVO, VWO of MBO niveau 2 diploma. Naast de taken op grond van de leerplichtwet heeft de leerplichtambtenaar ook de taak om toezicht te houden op het behalen van een startkwalificatie. Het RMC begeleidt jongeren die langer dan een maand geen onderwijs hebben gevolgd. In de huidige situatie kan een sluitende aanpak onvoldoende worden gerealiseerd. Oorzaken hiervan zijn: - veel aspecten die van invloed zijn op het verzuim zoals jeugdzorg en keten voor werk en inkomen zijn niet geregeld in de leerplichtwet. Deze taakvelden zijn regionaal georiënteerd. Ook de RMC functie is geregionaliseerd. Het taakveld van de leerplichtfunctionaris daarentegen is vooral lokaal georiënteerd. Het is wenselijk als de leerplicht ook regionaal een gezicht krijgt om verzuim in al haar facetten vroegtijdig op te pakken; - de uitvoering van taken van de leerplichtwet wordt verschillend opgepakt. Iedere gemeente hanteert een eigen beleid en heeft eigen eisen voor de uitvoering (o.a. verschillen in melding en registratie, wel of geen opsporingsbevoegdheid en ambtsinstructie). - er is een scheiding van beleid en uitvoering van leerplicht en RMC, waardoor een sluitende aanpak t.a.v. kwalificatieplicht stokt; - er is thans per gemeente onvoldoende capaciteit om de taken van de leerplichtwet en aanverwante taken op gebied van preventie, zorg en begeleiding bij kwalificatieplicht uit te voeren. Enkel voor de uitvoering van de handhaving van de leerplichtwet is onvoldoende capaciteit beschikbaar. Dit blijkt uit de audit van het arrondissement van Den Bosch. De audit is ter inzage gelegd (bijlage 2). Geconcludeerd wordt dat voor de uitvoering van de taken op gebied van melding, handhaving en registratie minimaal 1 fte per 5000 leerplichtigen noodzakelijk is. Voor Bernheze gaat het om een tekort van 10,1 uur per week. Hierbij zijn de taken van de leerplichtambtenaar op gebied van het behalen van een startkwalificatie en het voorkomen van vroegtijdig schoolverzuim (afstemmen met verschillende taakvelden) niet meegenomen! 2

3 Verder dringen de onderstaande ontwikkelingen aan op het vroegtijdig en geïntegreerd aanpakken van het schoolverzuim: Het kabinetsbeleid is gericht op het realiseren van een geïntegreerde aanpak voor schoolverzuim en schooluitval van leerlingen van 5 tot 23 jaar. Het doel is een halvering van het aantal voortijdig schoolverlaters in Met de invoering van de kwalificatieplicht per 1 augustus 2007 zullen extra middelen voor de gemeenten worden verstrekt aan de RMC-contactgemeente (voor regio Noordoost is dit de gemeente Oss). De regio dient hierbij gezamenlijk verantwoording af te leggen over de doelmatigheid van de uitvoering van de gemeentelijke taken. Hierbij ligt de samenwerking op regionaal niveau ook voor de hand. Uitgangspunten RBL/ RMC In de rapportage van Trias zijn de uitgangspunten voor een Regionaal Bureau Leerplicht/ RMC op pagina 5-10 beknopt weergegeven. Onderstaand treft u de belangrijkste punten aan: - voorgesteld wordt om (naar wens van de gemeenten) de regionalisering vorm te geven middels een beperkte of mandaatregeling. Er ontstaat hierdoor geen nieuw openbaar lichaam. Deze vorm van samenwerken is toegestaan volgens de Wet Gemeenschappelijke Regelingen artikel 8 lid 3. De taken voor uitvoering van de leerplichtwet welke nu in handen liggen van ons college worden hierbij overgedragen aan het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Oss. - de inhoudelijke aansturing geschiedt op basis van op te stellen samenwerkingsovereenkomsten (gebeurt in fase B) waarmee de gemeenschappelijke regeling en daarmee de werking van het Regionaal Bureau Leerplicht/RMC wordt bekrachtigd. - het dagelijks bestuur van de RBL/ RMC wordt gevormd door de portefeuillehouders van de gemeenten waar de uitvoering plaats vindt plus de portefeuillehouder van de gemeente Sint Oedenrode als vertegenwoordiger van de randgemeenten. - de gezamenlijke portefeuillehouders van het overleg Onderwijs en Educatie Brabant Noordoost vormen het algemeen bestuur. - het leidinggeven aan de medewerkers gebeurt door het hoofd van de afdeling op een van de uitvoeringslocaties met dien verstande dat er sprake is van een regionale regie. - de functionele aansturing op inhoud en werkwijze doet de locatiecoördinator respectievelijk de RMC-coördinator van de uitvoeringslocatie. - in de gemeente Oss zullen de backoffice taken (coördinatie, beleid, beheer administratie en kwaliteitscontrole) worden uitgevoerd. - de uitvoering van de frontoffice taken worden over de drie subregio s verdeeld: subregio Maasland -> uitvoering in Oss subregio Uden/ Veghel -> uitvoering in Veghel subregio Land van Cuijk -> uitvoering in Cuijk. Het college van Oss kan voor een praktische uitvoering van het werk zijn bevoegdheden ondermandateren aan functionarissen van de uitvoeringsorganisatie. - de uitvoering vanuit de 3 subregio s is op elkaar afgestemd en wordt vanuit dezelfde werkwijze vormgegeven. Op deze manier is er bij calamiteit ook sprake van optimale onderlinge vervangbaarheid. Een optimale bereikbaarheid wordt gerealiseerd door met één telefoonnummer (of doorgeschakelde nummers) en mailadres te werken. 3

4 - uitgegaan wordt van de Ingrado Norm voor de inzet van de leerplichttaken, ofwel 1 fte leerplicht per 3800 leerlingen. Voor de regio Noordoost Brabant betekent dit een toename in capaciteit van 8,7 fte naar 15,1 fte. Voor Bernheze betekent dit een toename van 0,77 naar 1,4 fte. (zie bijlage 3 welke ter inzage is gelegd) Draagvlak In de regio is er zowel bestuurlijk als ambtelijk een sterke voorkeur voor regionalisering van de leerplicht en RMC in een bureau om eenduidig beleid en uitvoering concreet handen en voeten te geven. Er is verder gehoor gegeven aan de wens van de leerplichtfunctionarissen om de uitvoering op subregionaal niveau plaats te laten vinden en het hanteren van de Ingrado norm om het capaciteitstekort op te lossen. Overwegingen van ons college Meerwaarde regionalisering leerplicht en Ingrado norm Met de regionalisering van de leerplicht en RMC alsmede met het hanteren van de Ingrado norm kan een sluitende keten op gebied van schoolverzuim gerealiseerd worden waarin de taken van de leerplichtwet en de kwalificatiewet zijn geïntegreerd: 1. beleid en administratie worden centraal georganiseerd, de voordelen hiervan zijn: - eenduidige aanpak van verzuim (een meldpunt waar alle scholen melden); - beperking overleg / kortere lijnen; - efficiëntere en effectievere inzet op gebied van preventie waar nu meerdere leerplichtambtenaren uit verschillende gemeenten betrokken zijn bij een school; - geen eenmansposten meer, minder kwetsbaar in de uitvoering; - garantie van continue bezetting; - uniforme deskundigheidsbevordering; - efficiëntere inzet leidt tot kostenbesparing; 2. uitvoering blijft decentraal waardoor: - herkenbaarheid in subregio s blijft bestaan; - reistijden (huisbezoeken e.d.) beperkt blijven; - drempel voor ouders/leerlingen zo laag mogelijk is; 3. voldoende capaciteit wordt gewaarborgd door handhaving van de Ingrado norm. Wij constateren dat door de voorgestelde werkwijze voor regionalisering de capaciteit en efficiente aanpak voor het uitvoeren van de leerplichttaken vergroot wordt. Hierdoor kan het schoolverzuim efficiënt en in een vroegtijdig stadium worden aangepakt. Voor Bernheze zal de regionalisering de kwetsbaarheid van de huidige eenmansfunctie wegnemen en kan vervanging continu worden gewaarborgd. Consequenties Personele De belangrijkste personele consequenties zijn: - voor de RBL/ RMC functie zullen gemeente Oss, Veghel en Cuijk de werkgeversrol vervullen; 4

5 - uitgangspunt is dat leerplichtfunctionarissen er qua rechtspositie niet op achteruit mogen gaan. De voortzetting van de huidige werkzaamheden in de huidige omvang is gegarandeerd; - een onafhankelijk extern bureau zal de definitieve functiewaardering toetsen. Nadat duidelijk is geworden welke verschillen in rechtspositionele aspecten er zijn, zullen deze nader uitgewerkt worden; - in oktober start de interne sollicitatieprocedure. Indien er niet genoeg geschikte kandidaten zijn, dan wordt een externe wervingsprocedure gevolgd, te starten in december 2008; - de Ondernemingsraad van Bernheze (hierna te noemen OR) is reeds geïnformeerd over het voornemen de leerplichtfunctie te regionaliseren. De OR heeft evenwel geen advies- of instemmingsrecht in dezen. Kanttekeningen: De interne procedure moet nog plaatsvinden. De verschillen in functiewaardering en de rechtspositionele aspecten worden na de sollicitatie getoetst. Dit kan een lang proces worden, omdat het zorgvuldig voorbereid en afgestemd moet worden met de individuele gemeenten. We willen derhalve een voorbehoud maken op de voorgenomen start van het regionale leerplicht/ RMC bureau op 1 januari a.s. Juridische Het uitvoeren van de Leerplichtwet is een bevoegdheid van het college. Het college zal door middel van het aangaan van een gemeenschappelijke regeling gaan samenwerken met verschillende andere colleges. Deze gemeenschappelijke regeling is gebaseerd op de Wet gemeenschappelijke regelingen. Op grond van deze wet dient ons college eerst toestemming te vragen aan de gemeenteraad voor het aangaan van een dergelijke regeling (artikel 1, lid 2). Dit voorstel is mede bedoeld voor het vragen van deze toestemming. De raad kan deze toestemming alleen onthouden als het voorstel in strijd is met het recht of het algemeen belang. Daarnaast regelt de Wet gemeenschappelijke regelingen welke organen beslissingen kunnen nemen in de plaats van de aangesloten bestuursorganen. Zo is ons college bijvoorbeeld bevoegd een ontheffing van de Leerplichtwet te verlenen. In de gemeenschappelijke regeling zal geregeld gaan worden welk orgaan dat voortaan namens het college mag doen. Gekozen is om de regionalisering van leerplicht en RMC taken in een beperkte vorm of mandaatregeling te gieten. Deze samenwerking is op grond van artikel 8 lid 3 van de Wet gemeenschappelijke regelingen toegestaan. Deze samenwerking moet worden vastgelegd in een overeenkomst/gemeenschappelijke regeling (gebeurt in Fase B). In de voorgestelde constructie van regionalisering dienen wij onze taken op gebied van uitvoering over te dragen aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oss. In het voorstel van de regio is aangegeven om deze bevoegdheden over te dragen aan het overleg van de gezamenlijke portefeillehouders. Dit is echter een systematiek die niet past binnen de Wet gemeenschappelijke regelingen. In de lijn van deze wet ligt het meer voor de hand om de bevoegdheden over te dragen aan één van de betrokken bestuursorganen. Aangezien Oss de RMC-contactgemeente is, ligt het eveneens voor de hand het college van deze gemeente hiervoor aan te wijzen. Hiermee wijkt ons voorstel dus af van het voorstel van de regio. 5

6 Voor de uitvoering van de gemeenschappelijke regeling brengt dit echter geen verandering met zich mee. Het college van de gemeente Oss kan deze bevoegdheid namelijk doormandateren aan de uitvoeringsorganisatie. Op deze manier wordt toch recht gedaan aan de voorgestelde samenwerking. Verder zal de Verordening Gemeentelijke Basisadministraties moeten worden aangepast om de levering van GBA gegevens aan de RBL/RMC (binnengemeentelijke levering) mogelijk te maken. organisatorische Vooruitlopend op het definitieve besluit voor regionalisering is reeds gestart met de voorbereidingen van de aanbesteding voor het aan te schaffen leerlingadministratiesysteem. Dit in verband met de benodigde doorlooptijd van de te volgen procedure en de wens om op 1 januari 2009 te starten met het RBL/RMC. Er is een programma van eisen opgesteld voor de aanbesteding van een leerplichtregistratiesysteem (zal in fase B gebeuren ). Dit programma is opgenomen in bijlage 8 van het bijlagenboek. Kanttekening Voor het aanbesteden van het leerplichtsysteem is uitgegaan van een gemiddeld bedrag op basis van reeds opgevraagde offertes. Het kan zijn dat dit bedrag hoger uit gaat vallen indien gekozen wordt voor een duurder systeem. financiële De financiële consequenties o.b.v. de variant 3800 norm zijn als volgt: Incidenteel Structureel Structureel Begroting Indicatieve dekking: Regulier RMC budget en extra budget i.v.m. kwalificatieplicht Provinciale bijdrage t.b.v. aanloop- en frictiekosten en/of ten laste van RMC-reserve Bijdrage deelnemende gemeenten De bijdrage voor Bernheze bedraagt o.b.v. het aantal inwoners: Bijdrage Incidentele vergoeding dubbele overhead Bijdrage

7 Structurele kosten De begrotingen zijn gebaseerd op normen, die afkomstig zijn van de Handleiding Overheidstarieven 2008 van het ministerie van Financiën. In de begroting 2010 zijn de loonkosten niet geindexeerd. Het uitgangspunt is dat deze gecompenseerd zullen worden door een stijging van de bijdragen uit RMC/Kwalificatiegelden. De daadwerkelijke c.q. reële kosten kunnen nog afwijken omdat de begroting is gebaseerd op normgetallen. Incidentele kosten 2009 De post dubbele overhead betreft een vergoeding aan de deelnemende gemeenten waar functies verdwijnen. Deze worden voor 1 jaar gecompenseerd voor overheadkosten die nog rusten op de oorspronkelijke organisatie. Hier komen alleen die gemeenten voor in aanmerking, waar formatie leerplicht en administratie gaan verdwijnen. Risico In de begroting 2009 is geen post onvoorzien opgenomen. De afspraak is om kosten in het 1e jaar af te rekenen op basis van gerealiseerde kosten. In de begroting van Bernheze is een structureel budget van opgenomen voor de kosten van leerplicht. Dit betreft personele kosten, inleenvergoeding opsporingsambtenaar, begeleiding zorgleerlingen en een bijdrage in de kosten aan de gemeente Maasdonk voor de leerplichtadministratie. Daarnaast is een in de perspectiefnota rekening gehouden met een budget van aan structurele meerkosten die voortvloeien uit de regionalisering van de leerplicht. Gezien de afspraak om kosten in het 1 e jaar af te rekenen op basis van gerealiseerde kosten en de begrotingen 2009 en 2010 zijn gebaseerd op normen, willen we het overschot op het beschikbare budget in de gemeentelijke begroting vooralsnog behouden voor de kosten voortvloeiende uit de regionalisering. Communicatie Door Trias is een communicatieplan opgesteld voor de periode september- januari Voor de opening van het regionale RBL/ RMC zal de nadruk komen te liggen op verduidelijking van het doel, de inhoud en het proces. Na de opening zal de communicatie vooral gericht zijn op vergroten van de naamsbekendheid. Intern zijn de consequenties met de OR doorgesproken en zal zij verder nauw worden betrokken bij het regionaliseringproces. Ook het Managementteam zal geïnformeerd worden over de consequenties van de regionalisering. De bekrachtiging van de juridische samenwerking dient nog plaats te vinden. Mocht de regionalisering onverhoopt niet haalbaar zijn, dan wel afwijken van de voorgestelde werkwijze dan zullen wij de raad opnieuw vragen om een besluit te nemen over deze afwijkende standpunten. 7

8 Evaluatie Na een periode van 2 jaar, omstreeks januari 2011, zal de inzet geëvalueerd worden en bekeken worden of de norm van 3800 leerplichtigen per fte afdoende is voor de uitvoering van de leerplicht en RMC taken. Voorstel 1. Toestemming verlenen voor het aangaan van een gemeenschappelijke regeling door het college van burgemeester en wethouders voor het realiseren van een Regionaal Bureau Leerplicht/RMC zoals weer gegeven in bijgevoegde rapportage (implementatie RBL/RMC regio 36 b) waarbij de bevoegdheden van het college op grond van de Leerplichtwet 1969 uitgeoefend gaan worden door het college van burgemeester en wethouders van Oss. 2. Instemmen met de begroting voor het Regionaal Bureau Leerplicht/RMC inclusief hantering van de Ingrado norm (toegelicht in de financiële paragraaf). 3. vast te stellen de 3 e begrotingswijziging 2009 Burgemeester en wethouders van Bernheze, de secretaris, de burgemeester, A.J.G. Bex MLD A.A.M.M. Heijmans Bijlagen: Ter inzage: - Eindrapport Implementatie RBL/ RMC regio 36 b Fase A; en bijlagenboek bij Eindrapport (bijlage 1); - Auditrapport Checklist Handhaving Leerplichtwet (bijlage 2); - Toelichting regionaal Bureau Leerplicht en RMCregio 36 b (bijlage 3) 8