Speelruimte van betekenis

Transcriptie

1 Uitnodiging: Speelruimte van betekenis Conferentie voor opleiders levensbeschouwelijke, godsdienstige en morele vorming over de paradigmawisseling in hun vak Op 31 oktober en 1 november 2011 vindt de conferentie plaats over vernieuwingen in levensbeschouwelijk onderwijs op de basisschool. Deze tweedaagse biedt Pabodocenten, identiteitsbegeleiders en andere experts op het terrein van levensbeschouwelijke, godsdienstige en morele vorming van alle gezindten een unieke mogelijkheid voor professionalisering en ontmoeting. Uitgangspunt van het programma is het onderzoek Het kind en de grote verhalen van Hogeschool Zeeland, Marnix Academie en Hogeschool Windesheim. De onderzoeksresultaten zijn aanleiding voor gezamenlijke kritische bezinning. We hebben vier sprekers uitgenodigd om verdieping en inspiratie te bieden. De gasten zijn experts die niet alleen vanuit hun eigen wetenschappelijke invalshoek reflecteren op het onderzoek, maar ook een dagdeel meedenken en met ons optrekken als gesprekspartners in de bezinning. dr. Bas Levering, lector Algemene Pedagogiek bij Fontys Hogescholen met als bijzonder aandachtsgebied de morele opvoeding dr. Ina ter Avest, lector Onderwijs en Levensbeschouwelijke Identiteit bij Hogeschool INHolland dr. Bob Koster, lector Kantelende Kennis voor het domein 'competentiegericht en vraag gestuurd opleiden' bij Interactum dr. Kees Vreugdenhil, autoriteit op het gebied van curriculumontwikkeling en onderwijsvernieuwing, met speciale aandacht voor morele ontwikkeling en hersenonderzoek Er is volop ruimte voor uitwisseling over theoretische concepten èn voor de praktische vertaling naar de opleidingspraktijk.

2 Praktische informatie Speelruimte van betekenis Datum & tijden De conferentie vindt plaats op maandag 31 oktober en dinsdag 1 november Het programma start op maandag om 9.30 en eindigt op dinsdag om De inhoudelijke insteek van het programma vindt u op de volgende pagina. U ontvangt na inschrijving ruim van tevoren het definitieve programma en enkele documenten ter voorbereiding. Locatie De tweedaagse wordt georganiseerd door leden van de projectgroep Het kind en de grote verhalen in samenwerking met Mennorode conferentiecentrum. Mennorode ligt midden in de bossen op de Veluwe en heeft aandacht voor levensbeschouwelijke bezinning en duurzame bedrijfsvoering hoog in het vaandel staan. Het bos en de gloednieuwe inspiratieruimte nodigen uit tot ontmoeting. U vindt Mennorode op de Apeldoornseweg 185, 8075 RJ, Elspeet. Voor treinreizigers is er een eigen vervoersdienst die u tegen een kleine vergoeding op station Nunspeet afhaalt en in 15 minuten bij Mennorode brengt. Bij uw aanmelding kunt u aangeven of u hier gebruik van wilt maken. Kosten en inschrijving per persoon; inclusief volpension verblijf en overnachting in een hogeschool of instelling, dan hebben wij een bijzonder interessante kortingsregeling voor u. Ook experts die zelfstandig werkzaam zijn op dit terrein en de kosten niet door de werkgever vergoed krijgen, bieden wij een aanzienlijke korting. Zie U kunt zich inschrijven via de link Kunt u onverhoopt niet het hele programma bijwonen, vermeld dit dan in het vakje Bijzonderheden; dan berekenen wij voor u een aangepaste prijs op maat. De inschrijving sluit op 30 september. Op deze reservering zijn de Uniforme Voorwaarden Horeca (UVH) van toepassing. Deelnemers ontvangen een certificaat voor vakinhoudelijke professionalisering. Meer informatie: Tamar Kopmels: T.Kopmels@mennorode.nl, of LeendertJan Parlevliet: (l.j.parlevliet@hz.nl)

3 Inhoud programma Doelstelling van de conferentie is gezamenlijk kritisch doordenken van de theorie en resultaten van het onderzoek, en samen onderzoeken van de consequenties hiervan voor de opleiding van leerkrachten. Het programma is er dan ook op gericht om samen met de uitgenodigde deskundigen de vragen die de paradigmawisseling oproept onder de loep te nemen. We hebben alle gastsprekers bereid hebben gevonden om een heel dagdeel met ons mee op te trekken. De uitwerking van het programma gaat dan ook in samenspraak met de sprekers. De werkvormen zullen interactief, dialogisch en onderzoekend van karakter zijn. Vormen als de open space werkwijze en goede praktijken uit het actie om het gezamenlijk onderzoek ter plekke verder te helpen en ieders expertise ook die van deelnemers zo goed mogelijk te benutten. In het onderstaande daarom nog geen uitgewerkt programma, maar een overzicht van de inhoudelijk insteek van de sprekers. Begin september volgt een verder uitgewerkt programma. dag 1: maandag 31 oktober Het kind centraal: levensbeschouwelijke vorming van kinderen op basisschool Bas Levering: Levensbeschouwelijke vorming in perspectief Vanuit het brede perspectief van opvoeding voor 2020 en later komen de vragen aan de orde naar relevantie van levensbeschouwelijke ontwikkeling voor de samenleving. Wat is een haalbaar perspectief voor de sociaalemotionele en morele vorming van kinderen op de basisschool? En wat is de plaats van levensbeschouwing daarin? Ina ter Avest: Het kind centraal Vanuit recente inzichten op het terrein van religieuze ontwikkeling en identiteitsontwikkeling onderzoeken we met Ina ter Avest de complexiteit van het denken over levensbeschouwelijke vorming. In identiteitsvorming is sprake van een spanningsveld tussen de behoefte aan vertrouwdheid en geborgenheid bij kinderen enerzijds, en de drang om te onderzoeken en de horizon te verbreden anderzijds. Wat betekent dit voor levensbeschouwelijk leren, en hoe spelen verschillen in religieuze en culturele achtergronden en gender daarbij een rol?

4 dag 2: dinsdag 1 november De opleiding tot levensbeschouwelijke leerkrachten Kees Vreugdenhil: Denk nou eens na! Kees Vreugdenhil bespreekt de laatste ontwikkelingen op het gebied van de morele ontwikkeling en hersenonderzoek. Vandaar uit stelt hij kritische vragen bij de doelstellingen van opleiden: past alles wat er bedacht wordt eigenlijk wel bij de ontwikkelingsfase en mogelijkheden van jonge mensen van 18, 19 jaar? Hij wijst ook mogelijkheden aan in nieuwe vormen van opleiden die juist de ontwikkeling van de persoonlijkheid van de leerkracht beogen. Bob Koster: Kijk eens naar jezelf! Op welke wijze kan reflectie bijdragen aan de ontwikkeling van studenten? Geen opleiding meer zonder een centrale plaats voor reflectie. Maar draagt al dat reflecteren wel bij aan de beoogde groei van studenten? Kunnen vormen die ontwikkeld zijn voor ervaren leerkrachten een plaats krijgen in een opleiding? Bob Koster stelt deze en andere vragen bij de hoge verwachtingen die opleiders hebben bij reflecteren als onderdeel van de identiteitsontwikkeling. Hij laat ook manieren zien om die reflectie op een zinvolle wijze in te zetten. Vanuit zijn jarenlange ervaring als opleider en onderzoeker daagt hij uit tot grondige bezinning op opleiden.

5 Inhoudelijke toelichting Het kind en de grote verhalen De overdracht van inhouden is in het levensbeschouwelijk en godsdienstonderwijs plaats aan het maken voor de uitwisseling over betekenissen. Het kind moet niet alleen een centrale plaats in de didactiek hebben, maar ook een eigen positie kunnen innemen ten opzichte van de bronnen. De levensbeschouwelijke ontwikkeling van kinderen komt door die verandering centraal te staan. Dat is niet minder dan een compleet nieuwe manier van benaderen van het vak: een paradigmawisseling. De vragen die deze verandering van visie oproept zijn: Is het werkelijk een paradigmawisseling? Is het wel zo nieuw? Hoe ziet zulk onderwijs er in de praktijk uit? Wat betekent deze paradigmawisseling voor de rol en competenties van (aankomend) leerkrachten? Wat is de betekenis van de inzichten voor (het bestaan van) de verschillende zuilen in het basisonderwijs? Welke consequenties heeft dit voor de opleiding van nieuwe leerkrachten? (Hoe) kan deze benadering geleerd worden? Deze vragen staan op de conferentie centraal. Op de eerste dag is de aandacht gericht op de levensbeschouwelijke vorming van kinderen op de basisschool, op de tweede dag staat de opleiding van studenten en begeleiding van leerkrachten centraal. De werkvormen zijn actief, visievormend en praktijkgericht. We nodigen nadrukkelijk opleiders uit van alle gezindten, en alle experts die werkzaam zijn op het terrein van sociaalemotionele en morele ontwikkeling, burgerschap en geestelijke stromingen.