REFLECTEREN OP MULTICULTURALITEIT (60 MIN)

Transcriptie

1 1 REFLECTEREN OP MULTICULTURALITEIT (60 MIN)

2 INVULLING DEELSESSIE Deelsessie ronde B programma II Deelsessies ronde B programma I Kennismaking Projectuitleg Situaties opdracht Discussie Informatie over onderzoek theoretische onderbouwing Rol voortgezet onderwijs Uitwerking met studenten over de praktijk in werkvormenboekje Vragen 2

3 THEMA UITLEG REFLECTEREN OP MULTICULTURALITEIT De lerarenopleiding van de VU koppelt het vak multiculturaliteit aan culturele bewustwording, identiteit- en talentontwikkeling. Wat zijn de ervaringen en hoe dragen deze bij aan goed onderwijs? Doelen van workshop 1. Wat is de opbouw van de colleges multiculturaliteit op de ULO VU? 2. Uitleg van de term multiculturaliteit voor beeldvorming, pedagogiek en didactiek. Cultuureducatie is een middel. 3

4 VOORAF Project bestaat uit 2 hoorcolleges en 1 werkcollege Uitvoerenden zijn studenten ULO, docenten ULO, docent VO school CSB Vertrekpunt definitie Cultuureducatie is alle vormen van educatie waarbij cultuur als doel of als middel wordt ingezet. In het algemeen laat cultuureducatie mensen kennismaken met kunst- en cultuuruitingen en verdiept het inzicht daarin. Het is een verzamelbegrip. Barend van Heusden, Cultuur in de Spiegel, een vierjarig onderzoek, i.s.m. de Rijksuniversiteit van Groningen en SLO, in 2010 afgerond. 4

5 OPDRACHT DILEMMA S Dilemma s in de verschillende situaties en wat doe je? Situaties a. Alle kinderen gelijk b. Nieuwe leerling c. Illegaal d. Hoofddoekje 5

6 WERKVORM 3 deelnemers krijgen eenzelfde situatie beschrijving. Stap 1 je leest je situatie en beschrijf wat zou je doen? Stap 2 bespreek met 2 mensen je antwoord die eenzelfde situatieschets hebben Stap3 terugkoppeling en uitwisseling 6

7 DISCUSSIE Naar aanleiding van de antwoorden Wat moet een student kennen en kunnen om cultureel bewustzijn te ontwikkelen? Vertaalslag van praktijk naar theorie Wat is de ideale voorbereiding om met culturele bewustwording om te gaan? Wat is de ideale collegereeks om met leerlingen in de multiculturele situaties om te gaan? Wat wil je studenten meegeven aan vaardigheden om dit te ontwikkelen? 7

8 CENTRAAL Vertaalslag theorie naar de praktijk Wat heeft een docent nodig? Welke didactische vaardigheden moet je ontwikkelen als docent? Wat betekent dat voor goed onderwijs? 8

9 KERNWOORDEN IN COLLEGES Identiteitsontwikkeling Talentontwikkeling Beeldvorming Culturele diversiteit Culturele sensibliteit Cultureel zelfbewustzijn Multiculturaliteit Pluriformiteit Diversiteit in het onderwijs Kunsteducatie, literatuureducatie, erfgoededucatie en media-educatie 9

10 10 HOOFDDOEKJES SITUATIE - BEELDVORMING

11 CULTURELE SENSIBILITEIT EN BEELDVORMING Wat zie je hier? Beeldvorming: wij - zij denken Levert spanning op Omzetten van individuele kenmerken naar stereoptypering van een groep Media reflecteren en vormen de waarden in een cultuur of samenleving. Media representeren de 'Ander' en produceren en reproduceren daarmee stereotypes die ons wereldbeeld en onze communicatie beïnvloeden. 11

12 WIE BEN IK EN WIE IS DE ANDER? Edgar Schein ui model 12

13 CULTUREEL ZELFBEWUSTZIJN Cultuur in de Spiegel Vier basisvaardigheden om met de werkelijkheid om te gaan: waarnemen: het herkennen van situaties; verbeelden: het bedenken en maken van situaties; conceptualiseren: het categoriseren van situaties; analyseren: het ontleden van structuren. (Barend van Heusden, 2010) 13

14 UITGELICHT Cultuur wordt vaak omschreven als het geheel van taal, gewoonten, rituelen, opvattingen, waarden en normen dat een mens nodig heeft om in een gegeven situatie te kunnen functioneren (Shadid, 1998). Zichtbaar Diversiteit in het onderwijs heeft betrekking op de factoren van verschillen tussen afkomst, sociale klasse, taal, gender en seksuele oriëntatie die in de samenleving aanwezig zijn en daarmee ook de verschillen tussen leerlingen onderling, dus ook in de klas Nu zijn deze factoren de laatste decennia uitgebreid met etnische en multi-etnische wortels, onderwijservaringen, sociaaleconomische en culturele achtergronden. (Hofstede, G. en G.J., Allemaal andersdenkenden, 2005) 14

15 SITUATIE ALLE KINDEREN GELIJK - PEDAGOGIEK Wat is je visie op goed onderwijs? Emoties spelen als eerste een rol Je leert door emoties ervaring colleges Interactie op prijs stellen en contacten onderhouden met leerlingen relatie hebben Serieus nemen en nieuwsgierig zijn Meerwaarde verschillen zien Maatschappij verandert en wereldburger zijn Kennis van culturen hebben 15

16 CULTURELE SENSIBILITEIT EN PEDAGOGIEK Denk dan aan Competenties kennen en bezitten Inlevingsvermogen hebben Persoonlijke overtuigingen kennen Perspectief willen hebben Talentontwikkeling stimuleren Cultuureducatie vormgeven Culturele cognitie proces herkennen Emotionele en functionele identificatie tot stand kan komen 16

17 NODIG DIVERSITEITSGEVOELIGHEID de kern is een houding van inlevingsvermogen, zelfvertrouwen / pro-activiteit, oog voor talent en reflecterend vermogen, van belang is het beschikken over specifieke kennis als voorwaarde voor competent handelen, de docent / begeleider beschikt over vaardigheden waarop vaker een beroep wordt gedaan, deze houding, kennis en vaardigheden komen tot uitdrukking wanneer docenten competent handelen in specifieke kritische onderwijssituaties. 17

18 CULTUUREDUCATIE Draagt bij aan Een bijdrage voor de ontwikkeling van leergebied overstijgende vaardigheden. Het begrijpen van een samenleving die verandert van een industriëlein een informatie- en kennismaatschappij die complexer, pluriformer en dynamischer geworden is. De toekomst voor leerlingen, want zij hebben naast inhoudelijke kennis ook creativiteit, analytische vaardigheden, kritisch denken en effectief communiceren nodig. 18

19 SITUATIE NIEUWE LEERLING - DIDACTIEK Diversiteit en inclusie Diversiteit herkennen Menging van scholen en klassen, desegregatie, comprehensief secundair onderwijs Inclusiebeginsel vertaald in schoolbeleid Relatie leerling en docent is belangrijk Overdracht via cultuur- en mediauitingen 19

20 CULTURELE SENSIBLITEIT EN DIDACTIEK Welke vaardigheid heb je nodig? Activerende werkvormen transformatie van leerstof Participeren in activiteiten die maatschappelijk, sociaal, cultureel en levensbeschouwelijk van aard zijn Docent kan leven met verschillen Kennis van verschillende culturele achtergronden en verwerken in lesstof Gespreksvaardigheid en dialoog leren Empathisch vermogen Kunnen reflecteren op eigen handelen Moeilijke situaties om kunnen gaan 20

21 CONCLUSIE Cultuurbewustzijn draagt bij aan identiteitsontwikkeling Verband tussen cultuur en identiteit Reflecteren hierop manier om culturele sensibiliteit te ontwikkelen Participatie, verbondenheid en hoffelijkheid staan centraal in culturele bewustwording Waarden zijn belangrijk Kunst- en cultuuruitingen kunnen waarden zichtbaar maken Ervaren en waarnemen over doen, denken, voelen en willen kan hierdoor plaatsvinden Inleven in de ander en kennis van de culturen hebben door o.a. gesprekken te voeren Cultuureducatie is een middel om doel te bereiken Inbedding in organisatie en beleid van de school Werkvormen maken en gebruiken 21

22 COLLEGES Problematiek - Ik geef les op een witte school en er is geen diversiteit - Ik heb er niets mee te maken en geen last van beeldvorming - Weerstand over artikelen, definities, persoonlijke verhaal van mensen - Contact studenten in hoorcolleges klein - Vragen gericht op enkele personen en speelt niet bij anderen - Kunst- en cultuuruitingen niet waardevol vinden en moet over de problemen van multiculturaliteit gaan: stigmatiseren - Rol van cultuureducatie en identiteitsontwikkeling is een andere invalshoek dan die van vakdocentschap - Studenten moeten uit hun comfortzone treden 22

23 VOORTGEZET ONDERWIJS Coby van Wijngaarden docent Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert Haar rol in het project Wat kan een VO school hiermee Haar ervaringen Wat is haar opgevallen in dit proces Over het materiaal: wat is er sterk aan 23

24 WERKVORMENBOEKJE Interview Paula en Mireille, 2 studenten: Wat heb je gemaakt en waarom? Wat levert je dat op? Wat heb je nodig om dit uit te voeren? 24

25 UITDELEN WERKVORMENBOEKJE Vragen 25