Leerlingen krijgen oog en oor voor wat van waarde is. Een voorbeeld uit het 2 jarig onderzoek- en ontwikkelproject: Leren voor het leven

Transcriptie

1 Workshop 1: Leerlingen krijgen oog en oor voor wat van waarde is. Een voorbeeld uit het 2 jarig onderzoek- en ontwikkelproject: Leren voor het leven In de workshop krijgen deelnemers een inkijkje in de manier waarop een moderne basisschool in Utrecht vorm geeft aan leerlinggericht en context-specifiek levensbeschouwelijk onderwijs. Deze school, participeert in een project waaraan 9 verschillende openbare, bijzondere en samenwerkingsscholen uit Zeeland, Utrecht en Overijssel deelnemen. Allemaal zijn zij op zoek zijn naar een eigen vorm van levensbeschouwelijk onderwijs dat recht doet aan culturele en levensbeschouwelijke verschillen in de klas en dat gefocust is op het samen leven en samen leren in de wijk en in de wereld. Uitgangspunt van het tweejarig onderzoek- en ontwikkelproject Leren voor het Leven ( ) is dat leerlingen nieuwsgierig worden naar de rijke wereld van levensbeschouwingen en religies en die wereld zelf leren ontdekken. De Parkschool in Utrecht richt zich op het ontwikkelen van nieuwe vormen van vieren waarbij leerlingen, leraren en ouders actief betrokken worden. Wij nemen u mee in het verhaal van de Parkschool in Lombok met een sociaal, cultureel en levensbeschouwelijk diverse leerlingenpopulatie, waar leraren, leerlingen en ouders op zoek zijn naar het samen leren kennen en vieren van het Holi-feest (Hindoeïsme). De nadruk ligt daarbij op de vraag: hoe betrekken we alle leerlingen bij het leren kennen van een voor velen vreemd feest? Hoe kunnen we als leerkrachten ons samen met de leerlingen voorbereiden op dit feest dat we niet goed kennen? En hoe laten we leerlingen en ouders participeren in het vieren van dit feest. Enkele filmpjes illustreren de voorbereiding en de uitvoering in de praktijk van de school. We verbreden het voorbeeld door het naast andere mogelijkheden van levensbeschouwelijk onderwijs te plaatsen waar bijvoorbeeld het samen leren filosoferen centraal staat. In de workshop laten we ook zien wat een dergelijke benadering van levensbeschouwelijk onderwijs vraagt van de leerkracht? Welke kwaliteiten worden van de leerkracht gevraagd om die nieuwsgierigheid naar het verkennen van een feest te stimuleren en het begrip van de leerlingen voor de rijke wereld van levensbeschouwing en religie te vergroten. We staan samen stil bij de belangrijkste rollen van de leerkracht die leerling gericht levensbeschouwelijk onderwijs wil ontwerpen. Tenslotte laten we deelnemers meedenken over de vraag: hoe krijgen we op onze school het gesprek en het nadenken over leerlinggericht en context-specifiek levensbeschouwelijk onderwijs op gang? Workshopleider: Bas van den Berg Lector Dynamische Identiteitsontwikkeling aan de Marnix Academie (DIO) Trainer en opleider bij het Kenniscentrum School & Identiteit (MOC) Programmaleider onderzoek en onderwijs bij de Masteropleiding Leren & Innoveren (MLI) Researcher,Teacher Educator and Trainer on Identity Formation, Religious Education and Sense Making in Communities of Learning and Teaching

2 Workshop 2 De samenwerkingsschool: school van de toekomst? Samen jezelf leren kennen. Tijdens deze workshop staan we stil bij het groeiende fenomeen van de samenwerkingsschool. We doen dit aan de hand van uitgangspunten en resultaten van het promotieonderzoek dat door de PThU en Windesheim wordt verricht. Met name de rol van dialoog en ontmoeting in levensbeschouwelijke onderwijsactiviteiten wordt belicht. Door het verkennen van praktijken uit één samenwerkingsschool in het bijzonder gaan we op zoek naar mogelijkheden en uitdagingen voor het levensbeschouwelijk onderwijs, juist op een samenwerkingsschool. Deze workshop zal de uitgangspunten van veel samenwerkingsscholen (en met name die van dialoog en ontmoeting) in praktijk brengen: we gaan dus veel met elkaar in gesprek over deze resultaten en praktijken en over onze eigen visie hierop. Workshopbegeleiders: Drs. Erik Renkema Docent levensbeschouwelijke vorming pabo / promovendus-onderzoeker levensbeschouwelijke educatie basisonderwijs Tamara de Haan Student Windesheim

3 Workshop 3 Actualiteit op school: religieuze / levensbeschouwelijke actualiteiten in 2032 op een school bespreekbaar maken Het kan een uitdaging zijn om de actualiteiten rondom religie en levensbeschouwing op een frisse manier met leerlingen te bespreken. Nieuwwij biedt scholen een speciale methodiek over omgaan met levensbeschouwelijke diversiteit en religieuze discriminatie. In deze methodiek wordt kennisoverdracht gecombineerd met storytelling, waarbij het eigen verhaal van de leerling centraal staat. Aan de hand van één van de werkvormen kunt u hiermee kennis maken. Workshopleiders Chantal Suissa-Runne Nieuwwij Agnes van der Sluijs Nieuwwij

4 Workshop 4 Levensbeschouwing, juist in het openbaar onderwijs! In het openbaar onderwijs is een paradigmaverschuiving gaande van een actief neutrale naar actief pluriforme houding. In deze workshop wordt de plek van het vakgebied levensbeschouwing in het openbaar onderwijs geschetst. Niet alleen de genoemde verschuiving komt aan bod, ook wordt duidelijk dat openbaar onderwijs de opdracht heeft om te onderwijzen over levensbeschouwelijke tradities en te werken aan de persoonlijke levensbeschouwelijke ontwikkeling van leerlingen. In deze workshop onderzoeken we of het openbaar onderwijs op dit gebied klaar is voor 2032: welke sterke punten moeten we in de toekomst behouden en wat zou anders kunnen? Workshopleiders: Marleen Lammers MSc Beleidsmedewerker VOS/ABB Lizzy Wijnen Adviseur, docent en trainer HVO

5 Workshop 5 De school als levensbeschouwelijke oefenplaats Scholen kunnen een ware oefenplaats voor goed burgerschap zijn: de school als plek waar samen leven, verantwoordelijkheid nemen en ethische reflectie geoefend worden. Hiervoor is een relatie tussen levensbeschouwing en burgerschap onontbeerlijk. Idealiter zou het onderwijs leerlingen voor bereiden op de ontmoeting met culturele en levensbeschouwelijke anderen en er voor zorgen dat dat jonge mensen wat hun eigen levensovertuiging betreft gefundeerde keuzes kunnen maken. Maar wat is daar nu voor nodig op bestuursniveau, directieniveau en docentniveau? In deze workshop worden de deelnemers door middel van gesprekstools uitgedaagd om waarden te delen en ideeën uit te wisselen om zo gezamenlijk te komen tot een pedagogisch kader waarbinnen de school een oefenplaats voor burgerschap en samenleven kan zijn. Aan het einde van de workshop hebben we een aanbeveling aan staatssecretaris Dekker over de school als oefenplaats in 2032 klaar. Workshopleider: Jacomijn van der Kooij Onderzoeker en adviseur, Verus

6 Workshop 6 Geïnspireerde leraren zorgen voor hun ziel! Workshop Expeditie geïnspireerd leraarschap In veel verkenningen in het onderwijs gaat het om wat leerlingen nodig hebben in de toekomstige maatschappij. Wij richten ons op de leraar (p.o. en v.o.) die hen daarin moet begeleiden. Voor het opleiden en inwijden van kinderen en jongeren in de wereld van morgen is het van essentieel belang om een geïntegreerd wereldbeeld te hebben, te weten hoe je zelf in het leven staat en je te kunnen verplaatsen in anderen. Om leraren daarin te faciliteren is het nodig om van tijd tot tijd een time-out te hebben. De Expeditie Geïnspireerd Leraarschap is een vorm waarin je dat kunt doen. Als individu of als team neem je dan twee dagen om je te bezinnen op de bedoeling van onderwijs vanuit jouw bronnen van inspiratie en die van collega s. Om een koers te bepalen van dagelijks verbetermanagement. Om je met elkaar te verbinden en hoopvol terug te kunnen gaan naar de klas. Tijdens de workshop doen we een korte expeditie waarin je op zoek gaat naar jouw professionele bezieling en de manier waarop je die wilt versterken in de hectiek van elke werkdag. Opzet: Check-in en bagage-scan Zomaar een dag in 2032 afstemmen op de toekomst Op zoek naar gezamenlijke wijsheid (ubuntugesprek) Verzamelen van inzichten Afscheid nemen Deelnemers krijgen een impressie van het programma van de Expeditie geïnspireerd leraarschap mee. Daar staan ook de verschillende mogelijkheden om deel te nemen in vermeld. De workshop Expeditie geïnspireerd leraarschap is ontwikkeld door Arkade en stichting Kadans. Workshopleiders: Marcel Elsenaar Onderwijsadviseur, Stichting Kadans Evelijn Jebbink, Onderwijsbegeleider, Arkade

7 Workshop 7 De levensbeschouwelijke vorming van moslimjongeren. Het gaat erom vanuit het perspectief van de moslimjongeren te kijken naar levensbeschouwelijke vorming. De deelnemers worden bewust gemaakt van de handreiking die aan moslimjongeren kan worden gedaan. Hoe kunnen scholen en positieve bijdrage leveren aan de levensbeschouwelijke ontwikkeling van moslimjongeren? Workshopleider Stella el Bouayadi-Van de Wetering Universitair docent Arabische Taal, Vrije Universiteit Amssterdam