TWEEDE KWARTAALBERICHT 2017 SYNCHROON ECONOMISCH HERSTEL WERELDWIJD, CENTRALE BANKEN BEREIDEN MARKTEN VOOR OP STEUN AFBOUW

Transcriptie

1 TWEEDE KWARTAALBERICHT 2017 SYNCHROON ECONOMISCH HERSTEL WERELDWIJD, CENTRALE BANKEN BEREIDEN MARKTEN VOOR OP STEUN AFBOUW

2 1. Terugblik Financiële Markten & Portefeuille 1

3 Rendementen financiële markten in het eerste halfjaar van 2017 Gemengd marktbeeld in tweede kwartaal, na sterk eerste kwartaal 1 1 Aandelen Rendement Q2 Rendement 1e halfjaar 6,2% 9, 1 1 Rendement Q2 Rendement 1e halfjaar Vastrentende Waarden 1 1 Rendement Q2 Rendement 1e halfjaar Overig - 3,1% -2,2% 0,1% 0,2% -4,1% -2, 1,4% -0,9% - 0, 0,3% 0,6% -0, -0,9% -1,1% 2,1% -2,8% 1,7% 4,1% - -1,-1,4% -3, -3,8% -4,2% ,6% -6,8% -8, -7,6% -1 MSCI Wereld MSCI Europa MSCI Noord- Amerika Aandelen MSCI Japan MSCI Opk Markten o Aandelenmarkten lieten in het eerste kwartaal uitstekende resultaten zien door een sterk positief macro- en winstmomentum en optimisme over de fiscale stimuleringsplannen van de Trump administratie. o In het tweede kwartaal waren aandelenrendementen per saldo negatief. Echter, dit kwam vooral door de forse appreciatie van de euro. In lokale valuta lieten aandelen een positief resultaat zien. De regio s opkomende markten en Europa realiseerden sterke winstgroei, hetgeen koersen ondersteunden. -1 NL Staat (1-10 jaar) Eurozone staat Vastrentende Waarden Euro Bedrijfs EMD Lokale Valuta High Yield Wereld o Na de stijging van de kapitaalmarktrente in de voortgaande kwartalen, steeg deze dit kwartaal verder door aanhoudend sterke macro-data en signalen van de ECB dat de geldkraan langzaam kan worden dichtgedraaid. o De veiligste euro staatsobligaties (o.a. NL) lieten significante koersverliezen zien. Perifere staatsobligaties presteerden echter relatief goed, nadat Macron de Franse verkiezingen wist te winnen. High yield profiteerde van de search for yield onder beleggers en lage wanbetalingen in de huidige omgeving ,8% CTA Index Grondstoffen Wereldwijd (hedge fund vastgoed stijl) Overige beleggingen USD/EUR JPY/EUR o De euro apprecieerde fors t.o.v. veel valuta als gevolg van de positieve verkiezingsuitslag in Frankrijk, sterke Europese macrocijfers en angst van marktpartijen voor een geleidelijke afbouw van monetaire steun door de ECB. o Grondstoffenprijzen daalden opnieuw. Vooral energie gerelateerde grondstoffen lieten een veer zien nadat olievoorraden opnieuw stegen. o Trendvolgende bufferstrategieën (CTA s) kampen met gebrek aan trends. Commentaren Van ECB-president Draghi drukten deze strategieën eind juni in de min. 2

4 Actief Toelichting portefeuille rendement over Q Rendementen op financiële markten zwakken af in tweede kwartaal, na sterk eerste kwartaal - Negatieve bijdrage aan rendement Positieve bijdrage aan rendement + Asset Allocatie Overweging aandelen t.l.v. vastrentend Verlaging overweging aandelen t.l.v. vastrentend Binnen Aandelen Beleggingsstijl Value Beleggingsstijlen Smallcaps en Momentum Manager selectie Binnen Vastrentend Positie in inflation linked obligaties Asset Allocatie beleid: overwogen kredietrisico vs renterisico Lage rentegevoeligheid en actieve duratie beleid Manager selectie Binnen Complemen tair Keuze voor een wat hogere volatiliteit ten behoeven van efficiëntie van implementatie Marktconform rendement van de manager selectie 3

5 2. Macro en monetair beleid 4

6 Jaargroei Wereldeconomie Herstel wereldeconomie in 2017 breed gedragen, groeimomentum in tweede halfjaar iets zwakker 4% 3% 2% Jaargroei wereldeconomie De wereldeconomie bereikt de hoogste groei in zes jaar. Het groeiniveau blijft echter gematigd 7% 6% 4% 3% 2016 *2017 (verwachting) Jaargroei economie per regio Synchroon herstel wereldeconomie; vrijwel alle regio's zien groeiverbetering 6,7% 6,7% 4,1% 4, 1% 2% 1% 2, 2, 1,6% 1,7% 1, 1,3% Bron: IMF *2017 Synchroon herstel wereldeconomie in 2017 o In de afgelopen vijf jaren viel de economische groei wereldwijd telkens tegen. Dit jaar vertoont elke grote regio een hogere groei dan het voortgaande jaar, iets wat al lange tijd niet meer is voorgekomen. Zo daalde de groei in opkomende markten sinds 2010 vijf jaren op rij en was de Eurozone economie kwetsbaar en zwak. Het synchrone herstel wat nu plaatsvindt zorgt ervoor dat de wereldeconomie dit jaar met circa 3% in reële termen zal groeien volgens de verwachting van het IMF, ofwel het hoogste niveau in 6 jaar. o Veel opkomende landen hebben het dieptepunt achter zich gelaten en vertonen economisch herstel. Dit komt mede door de stabilisatie van de grondstofprijzen, waar grondstof exporterende landen zoals Rusland en Brazilië van profiteren. Belangrijker nog zijn de structurele hervormingen, die vooral in Azië hebben plaatsgevonden. Landen als China, India en Indonesië hebben structurele hervormingen doorgevoerd, die hun vruchten beginnen af te werpen. Zo zijn in China overtollige staalfabrieken gesloten waardoor de overcapaciteit sterk is gereduceerd en de winstgevendheid verbeterd is. India heeft stappen genomen om het zwarte circuit te verkleinen en is eindelijk één btw stelsel voor het hele land ingevoerd. o Het groeimomentum was wereldwijd in het eerste halfjaar van 2017 krachtig, waarbij de macrodata de verwachtingen ver overtroffen. Voor het tweede halfjaar wordt verwacht dat het groeimomentum iets zal vertragen, mede doordat de positieve effecten van de eerder genomen Chinese stimuleringsmaatregelen en het optimisme over de verwachte fiscale beleidsmaatregelen van Trump zullen afnemen. VS Europa Japan China Opkomende Bron: Barclays Markten 5

7 Index Verandering gemiddelde loonkosten per uur Werkloosheid Amerika Optimisme over de stimuleringsplannen van de Trump administratie ebt weg 62 VS: vertrouwensindicatoren 140 Werkloosheid en loonkosten 3% Vertrouwensindicatoren bereikten in het eerste kwartaal hoge niveaus. Inmiddels neemt het vertrouwen weer iets af % Krappe arbeidsmarkt geeft meer loondruk, maar loongroei nog opvallend gematigd 4% % 3% % % 8% Vertrouwen industrie, ISM Index (L-as) 48 Consumentenvertrouwen (R-as) 0 dec 10 dec 11 dec 12 dec 13 dec 14 dec 15 dec 16 dec 17 Loongroei (L-as) 9% Werkloosheid (R-as) 1% 1 dec 96 dec 99 dec 02 dec 05 dec 08 dec 11 dec 14 dec 17 Politiek risico stijgt in de VS, vertrouwensindicatoren vallen iets terug o De Amerikaanse economie groeit redelijk sterk. De arbeidsmarkt draait goed, bedrijfsinvesteringen lopen op en vertrouwensindicatoren stegen eerder dit jaar naar zeer hoge niveaus op basis van de hoop dat Trump zijn pro-groei maatregelen zou kunnen doorvoeren. Het vertrouwen van de consument en de industrie (ISM index) steeg in het eerste kwartaal naar het hoogste niveau in respectievelijk 13 jaar en 2,5 jaar. o Desondanks stellen de macrodata in de VS recent teleur. Economen hielden dit jaar rekening met pro-groei maatregelen (belastingverlaging en infrastructuur bestedingen) van de Trump administratie, maar door allerlei tumult rond Trump en zijn team komt er nog weinig terecht van zijn beleidsplannen. Zo is de hervorming van de zorgwet nog steeds niet goedgekeurd, met de beoogde belastinghervorming is nauwelijks een begin gemaakt en qua deregulering is er ook weinig voortgang geboekt. Werkloosheid op zeer laag niveau, lonen stijgen nog opvallend gematigd o De Amerikaanse economie kent al een lange periode van economisch herstel, waarbij de werkloosheid gedurende deze periode fors is gedaald. De werkloosheid bevindt zich inmiddels nabij het laagste niveau in decennia waardoor de opwaartse loondruk steeds meer zou moeten toenemen. Doorgaans geldt dat wanneer de werkloosheid op een dergelijk laag niveau zit, de looninflatie op een hoog niveau zit. De lonen in de VS stijgen echter nog maar opvallend gematigd (nu circa 2,). o Dat de lonen slechts gematigd stijgen, zou kunnen voortkomen uit de zwakke onderhandelingspositie van werknemers, de globalisering, de lage participatiegraad en het feit dat de banengroei vooral plaatsvind in de lager betaalde sectoren (o.a. zorg en detailhandel). De lage loongroei zorgt er wel voor dat de FED minder hard op de rem hoeft te trappen waardoor de Amerikaanse economie langer kan blijven groeien. 6

8 Investeringen (12-mnds verandering) Bezettingsgraad bedrijven Kredietgroei (jaargroei) Europa Breed herstel, alle componenten van de economie dragen bij aan economische groei Economie Totaal Consumentenbestedingen Investeringen Overheid (Export - Import) Eurozone groei in 2017 vs 10-jrs gemiddelde -0,7% Economische groei in 2017 breed gedragen 0, 0,4% 0,2% 0,6% 1,1% 1,1% 1, 2, 3,6% Gemiddelde afgelopen 10 jr Verwachting % 2% 4% Bron: Bloomberg en Barclays Bezettingsgraad en investeringen Bezettingsgraad Investeringen Bedrijven draaien hogere toeren, investeringen nemen toe % 83% 8 77% 74% 71% 68% Europese kredietgroei Kredietgroei consumenten Kredietgroei bedrijven Kredietgroei in Eurozone trekt stevig aan, hetgeen de consumptie en investeringen stimuleert -6 dec-05 dec-07 dec-09 dec-11 dec-13 dec-15 dec-17 Breed economisch herstel zichtbaar o In de afgelopen 10 jaar was de gemiddelde groei in de Eurozone zeer zwak (0,). In 2017 wordt verwacht dat de groei uitkomt op 2,, het hoogste niveau sinds jaren. o De Europese economie blijft zichtbaar positief verrassen. Het export en consumptie gedreven herstel wordt nu verbreed door hogere overheidsuitgaven en een toename van de investeringen. Ook vindt de economische verbetering plaats in steeds meer sectoren (waaronder de industrie) en in steeds meer landen. Bezettingsgraad en investeringen lopen op o De bezettingsgraad geeft aan in welke mate de totaal beschikbare productiecapaciteit gedurende een periode wordt gebruikt. o De bezettingsgraad loopt in Europa weer sterk op, hetgeen bedrijven noopt tot hogere investeringen. Immers, als bedrijven dichter tegen hun maximale productiecapaciteit aan zitten, des te sneller ze bereid zijn de investeringen te doen oplopen. Inmiddels heeft de investeringsgroei het niveau van voor de kredietcrisis bereikt, wat vertrouwen geeft in de houdbaarheid van deze cyclische opleving. Europa blijft profiteren van lage rentes o Inmiddels blijken consumenten en bedrijven weer veel meer te lenen, gesteund door de maatregelen van de ECB. Tot voor kort profiteerde vooral Noord-Europa van extreem goedkope kredieten. Inmiddels zijn rentes in Europa geconvergeerd en profiteren ook Zuid- Europese landen van lage rentes. o Hoewel Italiaanse banken kwetsbaar zijn vanwege de grote hoeveelheid slechte leningen op de balans, maakt de huidige kredietgroei de opleving in consumptie- en investeringsgroei mogelijk. 7

9 Inflatie (%) MS cyclus indicator ECB rentebeleid Inflatie en monetair beleid in Europa Lage kerninflatie duidt op aanhouden stimulering, o.b.v. cyclus indicator dient ECB steun af te bouwen Inflatie (consumentenprijs) Kerninflatie Eurozone inflatie Kerninflatie nog ver verwijderd van ECB doelstelling van 2% 2% 1% Eurozone cyli indicator versus ECB rentebeleid Eurozone economie verstevigt zich, ECB rentebeleid blijft echter onveranderd ruim 4% 3% 2 2% dec 05 dec 07 dec 09 dec 11 dec 13 dec 15 dec 17-1% Economische cycli indicator (Morgan Stanley index) ECB beleidsrente (R-as) -2% dec 98 dec 00 dec 02 dec 04 dec 06 dec 08 dec 10 dec 12 dec 14 dec 16 1% -1% Aanhoudend lage inflatie geeft ECB weinig reden om steun af te bouwen o Eerder dit jaar steeg de consumentenprijsinflatie nog naar 2,, onder invloed van gestegen energieprijzen. Recente inflatiecijfers kwamen wederom lager uit dan verwacht. o Als er wordt gekeken naar de kerninflatie, dus zonder het effect van volatiele energie en voedselprijzen, dan komt deze al jaren nauwelijks boven de 1% uit. Ook voor komend jaar verwacht men een nauwelijks hogere kerninflatie, aangezien lonen en prijzen in de dienstensector slechts beperkt groeien. o De kerninflatie is het belangrijkste cijfer waarop de ECB haar beleid baseert. De doelstelling is 2%, wat betekent dat de kerninflatie nog ver verwijderd is van de doelstelling en de ECB weinig reden lijkt te hebben om het stimulerende beleid snel af te bouwen. ECB lijkt de markt toch voor te bereiden op geleidelijke steun afbouw o Doorgaans is er een sterke relatie tussen de stand van de Eurozone economie en het bijhorende rentebeleid. Een sterker wordende economie wordt doorgaans gevolgd door renteverhogingen. Dit is echter niet gebeurd omdat de groei fragiel was en de inflatie te laag. o Hoewel de kerninflatie nog steeds ver verwijderd is van de doelstelling, lijkt de ECB de markt sinds kort voor te bereiden op een geleidelijke afbouw van steun nu de economische groei veel robuuster is. Recent gaf ECB president Draghi aan dat de ECB de parameters van het beleid kan aanpassen als deze door het herstel van de economie te ruim blijken te zijn. Beleggers interpreteerden dit als een signaal dat de ECB de markt voorbereidt op het afbouwen van het opkoopprogramma ( tapering ). In reactie hierop stegen de euro en de kapitaalmarktrente substantieel. 8

10 Monetaire beleid van FED en ECB Normalisatie van monetair beleid verwacht maar in gematigd tempo; ECB-rentes blijven nog lange tijd laag 5,50 Monetair beleid FED en ECB: beleidsrente Monetaire beleid FED en ECB: beleidsrente Balansverruiming centrale banken: obligatie-opkoopprogramma ( QE ) Balansverruiming door obligatie-opkoopprogramma 5,00 4,50 FED beleidsrente (bovengrens) FED Balans (in mld USD) 4,00 ECB beleidsrente (refi-rate) ECB balans (in mld EUR) 3, ,00 2,50 2,00 1,50 marktverwachting tot eind 2019 (op basis van rentefutures) ,00 0, ,00-0,50 0 o Eind 2015 is de FED begonnen met het normaliseren van het rentebeleid. De markt gaat uit van verdere renteverhogingen in een gematigd tempo. Tot eind 2019 wordt slechts 0,7 aan renteverhogingen ingeprijsd. Het evenwichtsniveau zal ook lager liggen dan in vorige cycli. o De ECB is later gestart met renteverlagingen dan de FED en zal ook pas laat beginnen met het weer verhogen van de beleidsrentes. De eerste renteverhoging door de ECB wordt pas verwacht in De eerste stap zal het afbouwen van het obligatie-opkoopprogramma zijn. o Naast de reguliere renteverlagingen heeft de FED het monetaire beleid extra verruimd door quantitative easing ( QE ), waarbij massaal obligaties werden opgekocht. Na de afbouw van QE in 2014 zal de FED in 2018 waarschijnlijk beginnen met het verkleinen van haar balans. o De ECB is in 2015 begonnen met QE. Aanvankelijk met 60 mld per maand, later met 80 mld. Vanaf april 2017 is het maandelijkse bedrag weer verlaagd naar 60 mld. De verwachting is dat de ECB in 2018 het QE beleid zal gaan afbouwen en de aankopen stapsgewijs zal terugbrengen naar nul. 9

11 3. Markten, waardering en beleid 10

12 Asset allocatie Constructief economisch beeld wat ondersteunend is voor risicovolle beleggingscategorieën Waarschijnlijkheid economische scenario s (horizon 1 jaar) Opinie beleggingscategorieën Beleggingscategorieën - S + Aandelen Vastrentende waarden Complementair Aandelen Aandelen Europa Aandelen Amerika Aandelen Japan Aandelen Pacific ex Japan Aandelen Opkomende Landen Opinie vastrentende waarden Beleggingscategorieën - S + Vastrentende waarden Staatsobligaties kernlanden Staatsobligaties periferie Bedrijfsobligaties Investment Grade Bedrijfsobligaties Opkomende Landen High yield Emerging Market Debt (EMD) Floating Rate Notes Absoluut rendement strategieën Terugval groei Gematigde groei Groeiversnelling Constructieve scenariomix o Veruit het meest waarschijnlijke scenario voor de komende 12 maanden is een groei die licht boven de lagere lange termijn groeitrend ligt. De groei wordt breed gedragen, zowel qua regio als sectoren, en is niet zo sterk dat er veel inflatoire effecten van uitgaan. Monetair beleid blijft accomoderend waardoor de fase van hoogconjunctuur nog enige tijd kan duren. o Een groeiversnelling moet vooral uit de fiscale hoek komen, echter de bereidheid om oplopende begrotingstekorten te accepteren lijkt beperkt. Een recessiescenario is op 12- maands horizon niet erg waarschijnlijk. ondersteunt risicovolle beleggingscategorieën o Robuuste economische groei met gematigde inflatie is een positief scenario voor risicovolle beleggingscategorieën. Wij houden een overwogen positie aan in aandelen, temeer omdat de winstontwikkeling positief is en de waardering relatief gunstig is. o Wij willen het risico van de portefeuille niet teveel verhogen omdat de absolute waardering van financiële markten stevig is en enkele fundamentele ontwikkelingen, waaronder schuldopbouw en lage productiviteit, kwetsbaarheden met zich meebrengen. Voorkeur voor kredietrisico boven renterisico o De vergoeding voor renterisico is laag. Hoewel er nog steeds verschillende ondersteunende factoren zijn voor rentemarkten, waaronder ruim monetair beleid, beperkte inflatieverwachtingen en teruglopend aanbod, houden wij hier een onderwogen positie aan. o De vergoeding voor kredietrisico is gedaald in de zoektocht naar rendement en in bepaalde gevallen te laag geworden. In deze markten schalen wij posities terug en herbeleggen in markten met een beter perspectief, waaronder rentemarkten met een variabele coupon. 11

13 Rente ontwikkeling Ingeprijsde inflatie Vastrentende Waarden Voorzichtig met renterisico, voorkeur voor gematigd kredietrisico 2, 2, 1, 1, 0, 0, -0, Bron: Bloomberg Europa: Rente en inflatieverwachting 10-jrs Duitse rente (L-as) Ingeprijsde 5-jrs inflatie verwachting (R-as) Rente stijgt sterk, niet ingegeven door hogere inflatie verwachtingen Rente stijgt door angst voor afbouw ECB steun o Rentebewegingen worden vaak gedreven door inflatieverwachtingen. Maar recent stijgt de rente zonder dat de inflatieverwachtingen oplopen. De rentestijging komt vooral voort uit de angst voor steun afbouw door de ECB. o Wij verwachten dat de rente verder zal stijgen, echter in een gematigd tempo. Redenen zijn o.a. aanhoudend lage inflatie, beperkte uitgiftes (vanwege lagere begrotingstekorten) en het feit dat rentes vooral stijgen in aanloop tot het besluit van afbouw van opkoopprogramma s, maar dat de rente vaak weer daalt in de periode na het officiële besluit. 2, 2,3% 2,1% 1,9% 1,7% 1, 1,3% -1, 1,1% dec 13 jun 14 dec 14 jun 15 dec 15 jun 16 dec 16 jun 17 dec % 6% 4% 2% 1, 1, Gemiddelde wanbetaling per jaar ( ) Binnen high yield is het kredietrisico van obligaties met BB-rating veel lager dan B en CCC ratings 0, 2, 0, 0,1% 0, -0, Risicopremie voor BB-ratings nu aantrekkelijk, voor CCC -1, obligaties onaantrekkelijk -1, -1, BB B CCC Bron: Moody s en Robeco Defensievere positionering binnen high yield 7,8% BB B CCC Risicopremie o.b.v. verwachte wanbetalingen 1,1% o Na een periode van fors dalende risicopremies zijn de vooruitzichten voor high yield (obligaties met lage kredietwaardigheid) iets minder gunstig. Een gebalanceerde blootstelling naar high yield blijft echter opportuun, gezien de aanhoudende search for yield en beperkte alternatieven voor redelijke rentevergoedingen. o Binnen high yield verschuiven wij de focus naar de meest veilige leningen (namelijk BB leningen) en verlagen de blootstelling naar de meest risicovolle bedrijven (B en CCC rating). Momenteel geven deze obligaties onvoldoende vergoeding voor het risico op wanbetalingen. 8% 7% 6% 4% 3% 2% 1% Beleggingsuniversum vastrentende waarden x-as: Historische volatiliteit (periode: t/m ) y-as: Rendement = huidige effectieve rente ONE1797 Fixed Income Strategy Multi Asset Cash Bedrijfsobligaties - Global (unhedged) Bedrijfsobligaties euro Staatsobligaties NL Bedrijfsobligaties - EM Staatsobligaties Periferie Voorkeur voor gematigd kredietrisico EMD staat - lokale valuta High Yield (global) -1% 1% 2% 3% 4% 6% 7% 8% 9% 1 11% 12% 13% o In de portefeuille blijven wij de voorkeur geven aan kredietrisico boven renterisico. Dit vullen wij in via een overweging in bedrijfsobligaties met een hoge kredietwaardigheid. Onze positie in high yield zal tevens veiliger worden ingevuld. o Binnen staatsobligaties hebben wij kortlopende obligaties deels vervangen door Floating Rate Notes, die ongevoelig zijn voor rentestijgingen. Bovendien handhaven wij onze relatief lage duration (rentegevoeligheid) en voeren wij een actief tactisch duration beleid om in te spelen op korte termijn renteveranderingen. 12

14 Aandelenbeleid en vooruitzichten Koersstijgingen ondersteund door de winstontwikkeling. Voorkeur voor Europa, Japan en Opkomende landen Bron: Bloomberg Krachtig winstherstel in opkomende en ontwikkelde landen o In 2015 en begin 2016 daalden de bedrijfswinsten door de sterke daling van de grondstoffenprijzen. Oliebedrijven verminderden hun omvangrijke investeringsprogramma s en de effecten waren merkbaar in alle sectoren van de economie. o Sinds medio 2016 zien we weer een aantrekkende groei in opkomende en ontwikkelde landen. Dit synchrone economische herstel en de hogere grondstoffenprijzen was duidelijk zichtbaar in de 1 e kwartaal winstcijfers. Vooral opkomende landen die relatief veel grondstoffen produceren lieten een sterke winstgroei zien. o De winstvooruitzichten voor het 2 e kwartaal zijn positief, al zal de winstgroei iets afvlakken. De winstgroei wordt ondersteund door hogere omzet, terwijl de uitgaven voor rente, lonen en grondstoffen slechts beperkt toenemen. Hierdoor stijgen de winstmarges weer geleidelijk. Goede start voor de beleggingsstijl Momentum, terwijl Value achterblijft o Aandelen met een positief koers- en winstmomentum doen het dit jaar beter dan aandelen met een lage waardering (zgn. Value-aandelen). Cyclische aandelen zijn sterker vertegenwoordigd in de Value-stijl en deze hadden last van zwakkere groeicijfers in Amerika en de recente daling van grondstoffenprijzen. o In de portefeuille hebben we de beleggingen in Europa en Opkomende markten uitgebreid, omdat deze landen - samen met Japan - profiteren van de wereldwijd aantrekkende groei. Amerika en Australië hebben op dit moment een lager gewicht in de portefeuilles vanwege de relatief hogere waarderingen en minder goede vooruitzichten. o Ondanks de recente koersstijgingen blijven we positief over aandelen. De gunstige economische omgeving en toenemende winstgevendheid van bedrijven ondersteunen aandelenkoersen. Politieke onzekerheid en oplopende volatiliteit kunnen wel leiden tot tijdelijke koersdalingen. 13

15 Complementaire beleggingen Sterk gecorreleerde marktbewegingen eind juni drukken het rendement van bufferstrategieën in de min Rendement markten en bufferstrategieën in 2017 Bijdrage op sectorniveau aan het rendement in 2017 Rendement bufferstrategie per sector in 2017 Netto long positie Netto short positie Alleen langere termijn trend op aandelenmarkten o In de 1 e helft van 2017 was het aantal trends beperkt. Alleen aandelenmarkten lieten in lokale valuta een sterk opgaande trend zien. Rentes vonden geen duidelijke richting in de spagaat tussen goede macrocijfers en zwakke inflatiecijfers. Energieprijzen daalden per saldo vrij fors na sterk gestegen te zijn in de 2 e helft van vorig jaar. o De als positief geïnterpreteerde opmerkingen van ECB-president Draghi ten aanzien van groei en inflatie zorgde voor forse marktbewegingen aan het einde van het 2 e kwartaal. Dit illustreert dat monetair beleid nog steeds een belangrijke factor is. Aandelen dus enige sector met positieve bijdrage o Bufferstrategieën hielden gedurende het eerste halfjaar longposities aan in aandelen wat een sterk positieve bijdrage leverde aan het rendement. o De longposities in energie aan het begin van het jaar en enkele sterke keerpunten in de energieprijs zorgden voor verliezen. Posities op Europese rentemarkten zorgden tevens voor verliezen omdat markten heen en weer werden geslingerd tussen sterke groei en tegenvallende inflatie zonder dat er een trend ontstond. De verzwakking van de dollar na een opwaartse trend van 2,5 jaar kostte tevens rendement. Renteposities sterk afgebouwd o De longposities in de Europese obligaties zijn sterk gereduceerd door de recente rentestijging terwijl er shortposities zijn ingenomen op de Amerikaanse rente. Er is nog steeds een longpositie in aandelen, zij het kleiner dan eerder dit jaar. Daarnaast zijn er shortposities in energie en soft commodities (o.a. suiker en katoen) en per saldo een netto short in de USD. Deze positionering duidt op voorzetting van het economisch herstel waarbij de VS niet langer overduidelijk de stuwende kracht is. 14

16 Adres Amsterdam (Hoofdkantoor) Oyens & Van Eeghen N.V. Apollo House Apollolaan AB AMSTERDAM Postbus CR AMSTERDAM T: F: Den Bosch Oyens & Van Eeghen N.V. Parade KL s-hertogenbosch Postbus DG s-hertogenbosch T: Disclaimer Oyens & Van Eeghen N.V. heeft alle zorg die redelijkerwijs van haar verwacht mag worden besteed aan het samenstellen en de betrouwbaarheid van deze publicatie. De gebruikte waarderingen zijn de laatst bekende waarderingen. De informatie die de grondslag vormt voor deze waarderingen is afkomstig van betrouwbare bronnen en eigen onderzoek. Oyens & Van Eeghen N.V. is niet aansprakelijk voor schade van welke aard ook die het gevolg is van hierin opgenomen onjuiste of onvolledige informatie of menselijke vergissingen. Aan de verstrekte informatie en waarderingen kunnen geen rechten worden ontleend. De waarde van beleggingen kan fluctueren en is afhankelijk van de ontwikkelingen op financiële markten en externe factoren. Niets uit dit document mag worden overgenomen, gedistribueerd of gepubliceerd zonder voorafgaande schriftelijke goedkeuring van Oyens & Van Eeghen N.V.