Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 27 mei 2013 Agenda nr: Onderwerp: Vestingstad Valkenburg. Aan de gemeenteraad,

Transcriptie

1 Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 27 mei 2013 Agenda nr: Onderwerp: Vestingstad Valkenburg. Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel Vestingstad Valkenburg is de afgelopen jaren deels teruggebracht in het straatbeeld door de realisatie van een aantal (deel)projecten. Tot voor kort ontbraken de financiële middelen om de voorliggende projecten integraal te kunnen realiseren. Daardoor is het historische centrum van Valkenburg onvoldoende beleefbaar als vestingstad en blijft het profiel van Valkenburg diffuus. In deze raadsnota stellen wij u voor om in te stemmen met de uitvoering van een integraal projectvoorstel Vestingstad Valkenburg bestaande uit: herbouw van de Geulpoort, reconstructie van de Grendelpoort, aanleg van de Stadsgracht in het Halderpark en herinrichting van de overige openbare ruimte fase 1, 2, 3 en 4. Voor de uitvoering van dit integraal projectvoorstel ontvangen wij bijdragen vanuit de bouwmotie van de Provincie Limburg (ter stimulering van de bouw) en het regiofonds van de Gebiedsontwikkeling Maastricht-Valkenburg (GOMV) waardoor er geen aanvullende kredieten noodzakelijk zijn buiten de reeds hiervoor door uw Raad gereserveerde en beschikbaar gestelde middelen. 2. Situatie / Aanleiding / Probleem De vestingstad Valkenburg is de afgelopen jaren deels teruggebracht in het straatbeeld door de realisatie van een aantal projecten. De nu voorliggende projecten voorzien in het verder terugbrengen en afronden van de vestingstad in de volle breedte. Tot voor kort ontbraken de financiële middelen om de voorliggende projecten integraal te kunnen realiseren. Daardoor is het historische centrum van Valkenburg onvoldoende beleefbaar als vestingstad en blijft het profiel van Valkenburg diffuus. Door de voorliggende projecten wordt ingezet op een kwalitatief hoogwaardige beleving van de (vesting)stad. Naast de versterking van het huidige toerisme zal dit ook de erfgoedtoerist aantrekken. Over het algemeen verblijven deze langer en besteden meer. Dit komt de economie van Valkenburg en de regio ten goede. Het realiseren van de voorliggende projecten zal de positieve ontwikkelingen in het centrumgebied versterken waardoor de verandering van aanbod en verbreding van publiek zal doorzetten. Dit heeft tevens positieve effecten op de leefbaarheid en veiligheid in het historische centrum. 3. Relatie met bestaand beleid Op basis van de Toeristische Visie van Valkenburg, het gebiedsprogramma Maastricht-Valkenburg en het programma Hart voor Valkenburg, werkt de gemeente al enkele jaren aan het Centrumplan met als belangrijk onderdeel het accentueren en herstellen van de historische vestingstad. Het is een belangrijk project dat de identiteit van Valkenburg als vestingstad moet versterken. In het verleden is er in diverse beleidsnota s en externe adviezen gepleit voor een verdere investering in de Vestingstad, dat een Unique Selling Point is voor onze gemeente. Daartoe zijn diverse projecten inmiddels gerealiseerd: -de Berkelpoort is gerestaureerd -de kasteelruïne is gerestaureerd en krijgt een nieuwe entree en bezoekersruimte Pagina 1 van 8

2 -de Geulkades zijn vernieuwd. Hierbij zijn de plaatsen waar de oude vestingmuren en stadstorens stonden op innovatieve wijze weer zichtbaar gemaakt Herinrichting historisch centrum fase 1. Op 12 december 2011 heeft uw Raad besloten om over te gaan tot de herinrichting van een deel van het historisch centrum (fase 1). Dit betrof de herinrichting van de navolgende straten: - Berkelstraat; - Bogaardlaan; - Grotestraat Centrum; - Hovetstraat (tussen Avondpoelstraat en Berkelstraat); - Muntstraat; - Pelerinstraat. De werkzaamheden in dit gebied zijn nagenoeg afgerond, op enkele details en herstelwerkzaamheden na. VGRP In het door uw Raad vastgestelde uitvoeringsprogramma VGRP zijn middelen gereserveerd om in de volgende straten werkzaamheden aan de riolering uit te voeren: - De Guascostraat; - Maternusstraat; - Avondpoelstraat. De werkzaamheden waren voorzien voor het planjaar Bij de herinrichting van de openbare ruimte van het historisch centrum fase 1 zijn deze werkzaamheden in combinatie met een volledige herinrichting als optie meegenomen. Omdat er onvoldoende budget beschikbaar was voor de volledige uitvoering hiervan is vooralsnog niet overgegaan tot de gunning van deze opties. In het VGRP is daarnaast een apart budget van ,- excl. BTW gereserveerd voor de aanleg van de ontbrekende regenwaterstructuur tussen de Daalhemerweg en de Geul. Belangrijkste onderdeel daarvan betreft het herstel van de stadsgracht (als regenwaterbuffer) in het Halderpark. Centrumplan Hart voor Valkenburg Bij de vaststelling van het Centrumplan Hart voor Valkenburg d.d. 30 juni 2009 heeft uw Raad besloten om onder andere in te zetten op het accentueren/herstellen van het cultuurhistorisch erfgoed. Binnen de begroting van het centrumplan is daartoe een bedrag gereserveerd van ,- excl. BTW voor herbouw van de Geulpoort. Reconstructie Grendelpoort Op 27 september 2011 hebben GS van de provincie Limburg voor de herbouw en restauratie van de Grendelpoort een projectbijdrage uit het regiofonds Gebiedsontwikkeling Maastricht-Valkenburg (GOMV) toegekend van ,-. Daaraan is een co-financieringsverplichting gekoppeld voor een gemeentelijke bijdrage van dezelfde hoogte. Dit bedrag is door uw gemeenteraad in de begroting gereserveerd. 4. Gewenst beleid en mogelijke opties Eind november 2012 hebben alle Limburgse gemeenten in het kader van de motie bouw een schriftelijke uitnodiging ontvangen van de Provincie Limburg om in december 2012 mogelijke projecten aan te dragen voor stimulering van de bouw en de transitie van de Limburgse woningmarkt. Onder de noemer Vestingstad Valkenburg is door ons een integraal voorstel ingediend bij de Provincie Limburg waarmee op zeer korte termijn gestart kan worden met de belangrijkste elementen ter versterking van de identiteit van Valkenburg als vestingstad: - Herbouw van de Geulpoort; Pagina 2 van 8

3 - Herbouw van de Grendelpoort; - Realisatie stadsgracht; - Herinrichting overige straten binnen de vestingstad. Uiteindelijk is in overleg met de Provincie Limburg besloten om dit integrale project zowel onder te brengen in het regiofonds GOMV als in te dienen voor een bijdrage vanuit de bouwmotie. Puntsgewijs wordt onderstaand ingegaan op de verschillende deelprojecten die onderdeel uitmaken van het totaalproj ect Vestingstad Valkenburg. Deze willen wij integraal gaan oppakken. Herbouw Geulpoort. Met de realisatie van de Geulpoort wordt de identiteit van Valkenburg als vestingstad weer gecompleteerd. Door de markante plek die de Geulpoort heeft wordt deze een icoon voor de stad en regio: De Eiffeltoren van Valkenburg. De reconstructie van de poort moet zo waarheidsgetrouw mogelijk zijn. Daarom zijn de bijkomende aanzetten van de oude stadsmuur van essentieel belang. Er is voor de begeleiding van dit traject een aparte commissie met deskundigen (waaronder de heer Asselbergs en de heer Oostwegel) ingesteld die de architect Van Hoogevest Architecten adviseert in het hele ontwerptraject. De Geulpoort wordt meer dan alleen een icoon: door de toren op te nemen in de voetgangersstromen, en zo de toren op ieder niveau toegankelijk te maken, wordt de toren ook echt het hart van de stad. De Geulpoort is belangrijk voor de inwoner en ondernemer in Valkenburg als icoon en biedt groot potentieel als decor van vele toekomstige evenementen in Valkenburg. De toren kan met zijn muren dienen als decor bij openluchtvoorstellingen, concerten en tentoonstellingen. De Geulpoort is ook belangrijk voor de bezoeker van de stad, omdat hij op ieder niveau kennis kan maken met de verschillende aspecten van Valkenburg. Beneden met het water van de Geul. Op de verdieping worden de andere poorten en de ruïne van het slot weer zichtbaar, en krijgt de bezoeker overzicht over de stad. Met ondersteunende (digitale) informatie krijgt de bezoeker een beeld van hoe Valkenburg er in de Middeleeuwen uitgezien heeft. Als de bezoeker de trans (toren) beklimt krijgt hij een prachtig panorama over de stad en het omliggende heuvellandschap. Kortom, de realisatie van de Geulpoort zal op alle niveaus de ontwikkeling van Valkenburg stimuleren. Bij de bouw is van belang dat de poort gebouwd wordt op de nog bestaande fundamenten, welke ook gespaard zullen worden tijdens de bouw. Reconstructie Grendelpoort. Deze middeleeuwse stadspoort is in de zeventiende eeuw deels afgebroken. De restanten zijn in de afgelopen eeuw diverse malen gerestaureerd, met wisselend succes. Door deze werkzaamheden en het feit dat de restanten in de loop der tijd steeds verder ingebouwd raakten, is de historische uitstraling beperkt. Daarom heeft de gemeente besloten te onderzoeken of, en zo ja hoe, de historische uitstraling van deze stadspoort versterkt kan worden. Er zijn diverse onderzoeken uitgevoerd, zoals een archeologisch, een bouwhistorisch en een geotechnisch onderzoek. Daaruit blijkt dat de Grendelpoort voorheen minstens één extra verdieping heeft gehad. De toestand van de fundering is zodanig dat het weer opbouwen van die extra verdieping geen technische problemen zal opleveren. Het terugbrengen van deze extra verdieping, inclusief het terugbrengen van de verdwenen torens zorgt ervoor dat de Grendelpoort weer nadrukkelijk zichtbaar zal zijn als onderdeel van de vestingstructuur, hiermee keert de afleesbaarheid van een verdedigingswerk terug. Deze reconstructie biedt tevens mogelijkheden om een verbinding te maken tussen de verdieping van de Grendelpoort, via de oude stadsmuur richting de Kasteelruïne. Het nieuwe ontwerp voorziet hierin. Ook biedt de nieuwe ruimte in het poortgebouw tevens mogelijkheden om een extra nieuwe toeristische functie aan de poort toe te voegen. Herinrichting openbare ruimte Pagina 3 van 8

4 De openbare ruimte binnen de vestingstad vormt samen met de drie stadstorens de basis van het vestingstadprofiel, het stratenpatroon van dit gebied is nog volledig identiek aan de oude situatie. Deze basis moet herkenbaar zijn. De eerste fase van deze herinrichting is momenteel nagenoeg afgerond. Daarmee zijn momenteel alleen de hoofdstraten binnen de vestingstad nieuw ingericht. Daarbij is ook het rioolstelsel vervangen door een duurzaam systeem waarbij het regenwater gescheiden wordt van het afvalwater. Tevens wordt bij de inrichting van de openbare ruimte alleen gewerkt met duurzame materialen. De herinrichting van de overige straten (De Guascostraat, Maternusstraat, Avondpoelstraat, Walravenstraat, Tienschuurstraat, Hovetstraat, Kerkstraat, Engelbertstraat en Halderstraat) is noodzakelijk zodat ook deze straten binnen de oude vestingstad aansluiten op het profiel en de beleving van de vestingstad en daardoor het gebied als één geheel beleefd wordt. Stadsgracht in Halderpark. Rondom de vestingmuren heeft in het verleden een stadsgracht gelegen. Deze stadsgracht is nergens meer aanwezig. Aan de oostzijde van de stad is het voormalige tracé van de Stadsgracht nagenoeg volledig bebouwd. Aan de westzijde van de stad is de oude stadsmuur nog steeds vrij zichtbaar in het Halderpark. Dit deelproject voorziet in het terugbrengen van de oude stadsgracht die vroeger tegen deze stadsmuur in het Halderpark heeft gelegen. Deze hernieuwde gracht biedt direct kansen voor een duurzame oplossing voor opvang van het regenwater. Er worden voorzieningen aangebracht waarmee het regenwater vanuit de Cauberg en Daalhemerweg richting stadsgracht kan worden geleid. Hiermee kan deze gebruikt worden als waterbuffer voor de regenwaterafvoer van de Daalhemerweg, Cauberg en het Grendelplein. Vanuit de stadsgracht kan het regenwater vervolgens gedoseerd afgevoerd worden via de Geul. Het terugbrengen van de stadsgracht gaat gepaard met een opwaardering van het Halderpark. De oude stadsmuur, de stadsgracht en het ernaast gelegen Kasteel Den Halder gaan weer onderdeel uitmaken van de openbare ruimte aan deze zijde van de stadsmuur. Dit draagt bij aan de belevingswaarde van Valkenburg als vestingstad. De nieuwe inrichting biedt een prachtig decor voor kleinschalige culturele activiteiten, waarmee bij de inrichting van het Halderpark reeds rekening wordt gehouden. Met de effecten van deze kwaliteitsimpuls wordt het proces van verpaupering en verrommeling ten positieve gekeerd. 5. Samenwerking Met Provincie Limburg en gemeente Maastricht is een gezamenlijke visie opgesteld, onder de noemer Gebiedsontwikkeling Maastricht-Valkenburg (GOMV), die voorziet in programma s en projecten die moeten leiden tot meer werkgelegenheid en bezoekers die langer blijven en meer geld uitgeven in Maastricht en Valkenburg. Het integraal proj ectvoorstel Vestingstad Valkenburg is door alle proj ectpartners omarmd en wordt gezien als een belangrijke impuls voor de regio. 6. Aanbestedingen Het proj ect Vestingstad Valkenburg bestaat uit diverse deelproj ecten welke middels verschillende aanbestedingsprocedures doorlopen zijn en/of worden. Herinrichting openbare ruimte De herinrichting van de openbare ruimte is onder te verdelen in verschillende deelgebieden/fasen. Fase 1 betreft de volgende straten: Berkelstraat, Bogaardlaan, Grotestraat Centrum, Hovetstraat (tussen Berkelstraat en Avondpoelstraat), Muntstraat, Pelerinstraat. Pagina 4 van 8

5 Deze projecten zijn middels een Europese aanbestedingsprocedure doorlopen en gegund aan de firma Van Boekel Fase 2 betreft de volgende straten: Avondpoelstraat, De Guascostraat en Maternusstraat. Deze straten maakten als optie onderdeel uit van de Europese aanbesteding, deze zijn nog niet gegund i.v.m. het ontbreken van de financiële middelen voor de volledige herinrichting. Gunning en start uitvoering kan hierdoor op zeer korte termijn plaatsvinden. De nutsbedrijven zijn daar momenteel reeds gestart met het saneren van de kabels en leidingen. Aansluitend zou de firma Van Boekel hier kunnen starten, er is geen nieuwe aanbesteding noodzakelijk. Fase 3 betreft de overige straten ten oosten van de Grotestraat Centrum: Walravenstraat, Tienschuurstraat en de Hovetstraat (tussen Walramplein en Avondpoelstraat). Fase 4 betreft de overige straten ten westen van de Grotestraat Centrum (Halderstraat, Kerkstraat, Engelbertstraat): De ontwerpen voor deze straten zijn reeds gemaakt in de voorbereiding van de eerste fasen. Deze kunnen op korte termijn uitgewerkt worden in bestekken. Aangezien de raming van deze werkzaamheden niet de Europese drempel benadert bestaat de mogelijkheid om gemotiveerd af te zien van een openbare aanbesteding. De gewenste snelheid (i.v.m. de geëiste einddatum werkzaamheden vanuit de subsidie Bouwmotie van 31 december 2014) en de aard van de werkzaamheden (vergelijkbaar met huidige werkzaamheden in winkelgebied en historisch centrum) kunnen aanleiding zijn om i.p.v. een openbare aanbesteding over te gaan tot een onderhandse offerteaanvraag bij de 2 aannemers (Van Boekel en Arcadis) die de vorige aanbestedingen hebben gewonnen. Deze hebben de werkzaamheden tot op heden naar tevredenheid uitgevoerd, zijn reeds bekend met het werk en de gewenste werkwijze en kunnen hierdoor snel schakelen waardoor een uitgebreide aanbestedingsprocedure achterwege kan blijven. Voorstel is om in overleg met de aanbestedingsadviseurs van de Provincie Limburg de definitieve keuze te bepalen. Grendelpoort De aanvraag voor de omgevingsvergunning voor de reconstructie van de Grendelpoort is ingediend. De bestekken worden momenteel afgerond waarna de openbare aanbesteding kan worden opgestart. Geulpoort De aanvraag voor de omgevingsvergunning voor de reconstructie van de Geulpoort is ingediend. De bestekken worden momenteel afgerond waarna de openbare aanbesteding kan worden opgestart. Stadsgracht Halderpark Het ontwerp voor het Halderpark incl. stadsgracht is reeds gemaakt in de voorbereiding van de Wilhelminalaan en geïntegreerd in de ontwerpen van het historisch centrum. Deze kunnen op korte termijn uitgewerkt worden in bestekken. Aangezien deze werkzaamheden wezenlijk verschillen ten opzichte van de overige civieltechnische werkzaamheden bij het onderdeel herinrichting openbare ruimte is het voorstel om voor dit deelproject een aparte openbare aanbesteding te organiseren. 7. Financiën De kosten voor uitvoering van het totaalproj ect Vestingstad Valkenburg zij n als volgt geraamd: Herinrichting openbare ruimte fase 1, 2, 3 en 4: ,- excl. BTW * 1 Herbouw Geulpoort: ,- excl. BTW Reconstructie Grendelpoort: ,- excl. BTW Stadsgracht Halderpark: ,- excl. BTW + Totaal: ,- excl. BTW Pagina 5 van 8

6 Binnen de begroting zijn de volgende bedragen gereserveerd voor uitvoering van de diverse projectonderdelen: Herinrichting openbare ruimte Historisch centrum ,30 excl. BTW VGRP Pelerinstraat ,- excl. BTW VGRP De Guascostraat ,11 excl. BTW VGRP Maternusstraat ,90 excl. BTW VGRP Avondpoelstraat ,44 excl. BTW VGRP Stadsgracht ,- excl. BTW Centrumplan realisatie Geulpoort ,- excl. BTW ( ,- uit eerdere bijdrage GOMV) Grendelpoort ,- excl. BTW ( ,- uit eerdere bijdrage GOMV) + Totaal: ,75 excl. BTW Tekort: ,25 excl. BTW Opnemen post onvoorzien i.v.m werkrisico s in de Historische binnenstad ,00 excl. BTW TOTAAL TEKORT (afgerond) ,00 excl. BTW Onder de integrale noemer Vestingstad Valkenburg hebben wij dit proj ect ingebracht bij de Provincie Limburg voor een bijdrage vanuit de bouwmotie. Ook is binnen het regiofonds van de GOMV gezocht naar aanvullende financiële middelen. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een bijdrage vanuit de bouwmotie van ,-. Vanuit het regiofonds van de GOMV is een bijdrage van ,- toegezegd. In totaal ,- subsidie voor Vestingstad Valkenburg. Daarmee is het resterend tekort afgedekt en kan het project integraal worden uitgevoerd. Belangrijke voorwaarden aan beide subsidies is dat op zeer korte termijn gestart wordt met de uitvoering, waarbij het geheel afgerond dient te zijn voor 31 december * 1 : Bij de kostenraming van de openbare ruimte van de Tienschuurstraat, Hovetstraat (tussen Walramplein en Avondpoelstraat), Halderstraat, Kerkstraat, Engelbertstraat zijn wij er vooralsnog vanuit gegaan dat daar geen werkzaamheden aan de riolering dienen plaats te vinden, dit omdat in het huidige VGRP er geen uitvoeringsmaatregelen zijn voorzien. Indien bij de aanstaande herijking van het VGRP blijkt, uit de nieuwe inspectiegegevens, dat alsnog werkzaamheden aan het riool dienen te geschieden, dan zal afstemming in de werkzaamheden gezocht worden en een aanvullend dekkingsvoorstel daartoe volgen. 8. Communicatie De ontwerpen van de Geulpoort, Grendelpoort en herinrichting van de openbare ruimte zijn reeds via een uitgebreid traject besproken met de adviescommissie Centrumplan Hart voor Valkenburg. De ontwerpen van de Geulpoort en Grendelpoort zijn ook afgestemd met de Rijksdienst voor Monumentenzorg, welstand- en monumentencie. Ook zijn deze reeds gepresenteerd aan uw Raad. De herinrichtingsplannen van de openbare ruimte zijn reeds in diverse informatiesessies ook besproken met belanghebbenden. Voorstel om in het vervolgtraject nogmaals een of meerdere informatiesessies te beleggen ten aanzien van deze onderwerpen waarin het ontwerp en de verdere procedure wordt toegelicht. Voor de Geulpoort en Grendelpoort wordt tevens het officiële vergunningentraject, met de bijbehorende publicaties, opgestart. Dit voorliggende integrale voorstel is onlangs ook besproken met de Adviescommissie Hart voor Valkenburg en het kernoverleg Valkenburg-centrum. De adviezen/verslagen worden nagezonden. Pagina 6 van 8

7 9. Afwegingen en Advies Wij vragen uw raad om in te stemmen met de inzet van de reeds gereserveerde en deels al beschikbaar gestelde middelen voor de uitvoering van voorliggend integraal voorstel Vestingstad Valkenburg, bestaande uit herbouw van de Geulpoort, reconstructie van de Grendelpoort, aanleg van de Stadsgracht en herinrichting van de overige openbare ruimte fase 1, 2, 3 en 4. De volgende bedragen worden daarmee beschikbaar gesteld voor de uitvoering: Herinrichting openbare ruimte Historisch centrum ,30 excl. BTW VGRP Pelerinstraat ,- excl. BTW VGRP De Guascostraat ,11 excl. BTW VGRP Maternusstraat ,90 excl. BTW VGRP Avondpoelstraat ,44 excl. BTW VGRP Stadsgracht ,- excl. BTW Centrumplan realisatie Geulpoort ,-* excl. BTW (* waarvaan ,- uit eerdere bijdrage GOMV) Grendelpoort ,-* excl. BTW (* ,- uit eerdere bijdrage GOMV) Deze bedragen worden aangevuld met de bijdragen vanuit het regiofonds GOMV ( ,-) en de bouwmotie ( ,-). 10. Bijlagen - Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. M.J.A. Eurlings burgemeester Pagina 7 van 8

8 De raad van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 16 april 2013; Gezien het advies van de adviescommissie Hart voor Valkenburg d.d. 2013; Gehoord de gecombineerde raadsadviescommissie Stedelijke Ontwikkeling en Beheer / Economie, Financiën en Toerisme de dato 7 mei 2013; B e s l u i t : in te stemmen met de inzet van de reeds gereserveerde en deel al beschikbaar gestelde middelen voor de uitvoering van voorliggend integraal voorstel Vestingstad Valkenburg, bestaande uit herbouw van de Geulpoort, reconstructie van de Grendelpoort, aanleg van de Stadsgracht en herinrichting van de overige openbare ruimte fase 1, 2, 3 en 4. De volgende bedragen worden daarmee beschikbaar gesteld voor de uitvoering: Herinrichting openbare ruimte Historisch centrum ,30 excl. BTW VGRP Pelerinstraat ,- excl. BTW VGRP De Guascostraat ,11 excl. BTW VGRP Maternusstraat ,90 excl. BTW VGRP Avondpoelstraat ,44 excl. BTW VGRP Stadsgracht ,- excl. BTW Centrumplan realisatie Geulpoort ,-* excl. BTW (* waarvaan ,- uit eerdere bijdrage GOMV) Grendelpoort ,-* excl. BTW (* ,- uit eerdere bijdrage GOMV) Deze bedragen worden aangevuld met de bijdragen vanuit het regiofonds GOMV ( ,-) en de bouwmotie ( ,-). Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 27 mei De raad voornoemd, A.M. Hoeberigs griffier Drs. M.J.A. Eurlings voorzitter Pagina 8 van 8