Ministerie van OCW Mevrouw J.M. van Bijsterveldt Postbus BJ DEN HAAG. Geachte mevrouw Van Bijsterveldt,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ministerie van OCW Mevrouw J.M. van Bijsterveldt Postbus BJ DEN HAAG. Geachte mevrouw Van Bijsterveldt,"

Transcriptie

1 Ministerie van OCW Mevrouw J.M. van Bijsterveldt Postbus BJ DEN HAAG Woerden, 8 april 2011 Ons kenmerk: JZI/ EWE/179306/2011 Doorkiesnummer: Onderwerp: Actieplan mbo 'Focus op vakmanschap Uw brief van: Geachte mevrouw Van Bijsterveldt, De instellingen voor middelbaar beroepsonderwijs, verenigd in de MBO Raad, hebben met waardering kennis genomen van uw Actieplan "Focus op Vakmanschap". Het plan is helder, concreet en to the point. Dat neemt niet weg dat een aantal punten vatbaar is voor verbetering. Met name een aantal uitvoeringsaspecten is bij ons aanleiding voor grote zorg. Gezamenlijk hebben wij vorig jaar onze eigen ambitie geformuleerd, onder het motto "Meer kwaliteit, minder bureaucratie, sterker beroepsonderwijs". Wij hebben uw actieplan langs onze agenda gelegd en in dit licht beoordeeld. Wij delen uw prioriteit voor het verhogen van de kwaliteit van het onderwijs en hebben ook de ambitie de "lat hoger te leggen". Wij zijn ons ook terdege bewust van het feit dat dit in de eerste plaats iets van onszelf en van onze scholen vraagt. Te vaak is het mbo de afgelopen periode negatief in het nieuws geweest. Dat trekken wij ons aan. Wij zijn u erkentelijk dat u aangeeft dat er inmiddels goede voortgang wordt geboekt waar het gaat om noodzakelijke verbeteringen. Dit blijkt ook uit alle recent verschenen rapporten en onderzoeken. Tegelijkertijd realiseren we ons dat we alles op alles zullen moeten zetten om onze studenten hoogwaardig kwalitatief onderwijs te blijven bieden. De positieve punten Wij zien in uw actieplan een aantal positieve punten, die aansluiten bij de door ons zelf in ons eigen position paper geformuleerde ambities. Wij noemen het afschaffen van de drempelloze instroom voor niveau 2. Wij zien hierin een erkenning voor het feit dat de verschillende niveaus binnen het mbo door u als volwaardige beroepsopleidingen

2 worden gezien, waarvoor een gedegen vooropleiding noodzakelijk is. De bundeling van alle voorzieningen voor niveau 1 onder één paraplu als entreeopleiding onderschrijven wij. Doordat de niveau 1 opleidingen in ons stelsel blijven, kunnen wij voor deze doelgroep trajecten bieden die leiden tot deze soepele aansluiting op een vervolgopleiding binnen het mbo naast het vinden van werk. De uitwerking hiervan vraagt nog wel nader overleg. Het apart positioneren van de entreeopleidingen draagt ook bij aan het versterken van de beroepskolom vmbo-mbo-hbo. Een groeiend aantal leerlingen kiest na het vmbo voor de havo. Dat vinden ook wij om uiteenlopende redenen een zorgelijke ontwikkeling. Wij steunen dan ook van harte uw streven om de Koninklijke route vmbo-mbo-hbo aantrekkelijker te maken. Wel kunt u verderop in deze brief lezen dat de wijze waarop u dat vorm wilt geven ons zorgen baart. Wij zijn blij met de erkenning van de door het (georganiseerd) bedrijfsleven en onderwijs voorgestelde rol en positie van de Stichting Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. In een afzonderlijke brief zullen MKB Nederland en MBO Raad nog ingaan op deze voornemens. Wij gaan er vanuit dat de in de intentieverklaring opgenomen afspraken, om te komen tot gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor een aantal strategische onderwerpen, een verregaande vereenvoudiging van de kwalificatiestructuur en de bipartite aansturing van de kenniscentra, in nadere wet- en regelgeving zullen worden geborgd. Uitvoering van deze voornemens zal niet alleen leiden tot een betere verantwoordelijkheidsverdeling, maar ook tot aanzienlijk minder bureaucratie en overlegtafels. Ook spreken wij onze waardering uit voor het feit dat u het Vavo weer onder de rechtstreekse aansturing van het Ministerie van OCW brengt en in ieder geval voor de loop van deze kabinetsperiode de besteding van de overige (weliswaar beperktere hoeveelheid) middelen van het budget volwasseneneducatie veiligstelt. Wij kunnen ons vanzelfsprekend vinden in uw voornemen om in 2012 één toezichtskader voor de Inspectie in te voeren dat uitgaat van een systeem van proportioneel toezicht met een scherp toezicht op slecht presterende instellingen en beperkt toezicht op instellingen die goed presteren. Wij bepleiten dat een jaar na invoering van dit nieuwe toezichtskader een onafhankelijke evaluatie plaatsvindt om te beoordelen of het proportioneel toezicht in de praktijk goed tot z n recht komt. Dat is van belang omdat de eerlijkheid ons gebiedt vast te stellen dat van eerdere voornemens om de toezichtslast terug te dringen tot nu toe nog niet veel terecht is gekomen. Inzake de kwaliteit van de examens hebben wij nog tal van uitwerkingsvragen. Wij zijn niet tegen een keurmerk, maar bepleiten hierbij nadrukkelijk een rol voor de sector zelf, mogelijk via de Stichting Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Dubbele goedkeuringsprocedures, en door de Onderwijsinspectie en door de SBB, moeten worden voorkomen. Ten slotte verheugt het ons dat u het mogelijk maakt om een aantal AD's binnen het mbo te starten. 2/8

3 Wij wijzen u in dit verband ook graag op de in de Tweede Kamer aangenomen en behulpzame motie De Rouwe/Van der Ham, die de wens uitspreekt dat mbo-instellingen ook zelfstandig een AD zouden moeten kunnen starten. Punten van zorg en voor verbetering Wij hebben met waardering gezien dat u zich bijzonder succesvol heeft ingespannen om de in het Regeerakkoord opgenomen bezuiniging van 170 mln. op leven lang leren (de 30+ maatregel) voor een belangrijk deel ongedaan te maken. De uitwerking van dit arrangement, waarbij ook specifieke aspecten per sector aan de orde zijn, vraagt nog wel het nodige overleg. Hierachter gaat echter wel een meer principieel punt van kritiek schuil. Wij vragen aandacht voor het feit dat het aantal deelnemers in het mbo (en bijbehorend budget) door deze maatregel wordt gemaximeerd. Dit is in onze ogen een merkwaardige keuze temeer omdat dit wringt met de noodzaak een antwoord te formuleren op (toekomstige) spanningen op de arbeidsmarkt als gevolg van de ontgroening en vergrijzing. Deze inperking bevreemdt eens te meer, omdat in het hoger onderwijs bekostiging boven 30 jaar wel tot de mogelijkheden behoort. Wij werken continu aan de kwaliteitsverbetering. In dit kader besteden wij thans volop aandacht aan de basisvaardigheden taal en rekenen. Structurele kwaliteitsverbetering kan evenwel alleen plaatsvinden als ook het aanleverende onderwijs de lat hoger legt en tot betere prestaties komt. Alleen dan kunnen verdere successen worden geboekt; ook op het terrein van de vsv, al raken we daar wel aan de grenzen van de mogelijkheden, gelet op het hardnekkiger worden van de doelgroep. Dit laatste geldt in het bijzonder voor de roc s in de grote steden met een ruim bovengemiddeld percentage risicojongeren. Wij zouden graag zien dat bij het beoordelen van de prestaties rekening wordt gehouden met de moeilijke maatschappelijke opdracht van deze scholen. Graag zouden wij met u het gesprek willen voeren over de vraag hoe uw plannen zich verhouden tot de plannen voor het hoger onderwijs, zoals verwoord door de commissie Veerman en de reactie van het kabinet hier op. Wij missen de samenhang in visie die geformuleerd is in beide beleidsdocumenten. Zo is het bijvoorbeeld de vraag hoe de toenemende krapte en de aard van de vraag op de arbeidsmarkt zich verhouden tot de feitelijke verhoging van de instroom in het hoger onderwijs. In het actieplan gaat u hier niet op in. Ook valt ons op dat op een andere manier met de positie van de Raden van Toezicht wordt omgegaan. Voor het mbo geldt dat we ervoor moeten waken dat Raden van Toezicht en de Onderwijsinspectie elk hun rol kunnen blijven spelen als interne respectievelijk externe toezichthouders en dat er geen extra toezichtslaag komt. De verantwoordelijkheden en verantwoording van beide dienen duidelijk en onderscheidend te zijn en te blijven. 3/8

4 In het motto van het actieplan "Focus op Vakmanschap" kunnen wij ons uitstekend vinden. De vraag is echter hoe zich dit verhoudt met de optelsom van maatregelen die u voorstaat. Wat opvalt is dat het begrip vakmanschap slechts een paar keer in de tekst voorkomt, en dan nog voornamelijk in de titel. Het accent ligt op het versterken van rekenen en taal. Dit worden zelfs de kernvakken genoemd, voor het beroepsonderwijs! In het veld bestaan ook sterke twijfels over de haalbaarheid van de gestelde referentieniveaus. Voor grote groepen leerlingen zullen, getuige het niveau van de huidige nieuwe studenten, deze niet realiseerbaar zijn. Dit geldt nog in sterkere mate voor de deelnemers in de BBLopleidingen. In het verlengde hiervan stellen wij voor in gesprek te gaan over de verhouding tussen de BBL- en BOL-opleidingen, met name waar het gaat om de eisen van diplomering op de lagere niveaus. De BBL-trajecten kennen inmiddels zo n eigen dynamiek dat het één op één toepassen van maatregelen die gelden voor de BOL een spanningsveld opleveren. Het stellen van dezelfde eisen aan Taal en Rekenen voor BOL- en BBL-opleidingen doet in onze ogen geen recht meer aan de dagelijkse praktijk van en het doel waarmee studenten BBL-opleidingen volgen. De verhoging van de onderwijstijd in het eerste studiejaar (naar 1000 contacturen) in relatie tot de BPV stuit bij ons op fundamentele bezwaren. Immers, deze maatregel staat haaks op arbeidsnabij en contextrijk onderwijs dat we met ons allen beogen. Veel opleidingen hebben in het eerste jaar juist daarom ruim aandacht voor de BPV. Daar liggen, zeker voor de lagere opleidingsniveaus, ook pedagogische motieven (studenten worden hierdoor gemotiveerd) aan ten grondslag. Het eerste schooljaar wordt door deze maatregel erg theoretisch (minder motiverend) en de relatie met de praktijk komt onder druk te staan. Het gevolg is eerder een verdere avo-isering van het beroepsonderwijs dan een focus op vakmanschap, zeker op niveau 2 en 3. Voor mbo-studenten die minder sterk zijn in de avo-vakken en meer praktisch zijn ingesteld zal het leiden tot een noodgedwongen lagere kwalificatie van vakmensen. Daar is geen enkel arbeidsmarkt- of maatschappelijk belang mee gediend. Integendeel! Daar komt nog bij dat niet precies duidelijk is wat de minister precies verstaat onder onderwijstijd. Indien de minister toename in onderwijstijd uitsluitend wil zien in begeleid en verzorgd onderwijs in de school, dan is dat niet alleen ongewenst gelet op het karakter van het beroepsonderwijs, maar ook onbetaalbaar. Laat duidelijk zijn dat wij niet principieel tegen een intensivering en verkorting van opleidingen zijn. Sterker nog, wij zien met u in verkorting van opleidingen daar waar mogelijk zelfs voordelen om de route vmbo-mbo-hbo weer aantrekkelijker te maken. Uw actieplan schiet hier echter door en spreekt van nominale verkorting van de opleidingsduur naar drie jaar met mogelijk een uitzondering voor opleidingen in de techniek. Nu al weten we dat ook veel opleidingen in de zorg onmogelijk in drie jaar gegeven kunnen worden en wellicht zijn er meer opleidingen in andere sectoren waarvoor hetzelfde geldt. Ondermeer hierover willen we graag met u overleg voeren. Graag 4/8

5 wijzen wij u in dit verband ook op het pleidooi van de commissie-oudeman voor een zekere bestuurlijke rust om de scholen in de gelegenheid te stellen verdere verbeteringen door te voeren. De wijze waarop u nu met voorschriften en invullingen komt staat daarmee op gespannen voet. Deze optelsom leidt tot een herinrichtingsproces van het mbo en is een impliciete stelselwijziging, waarvan u een en andermaal hebt aangegeven die niet te willen. In het verlengde hiervan willen we ook de door u gestelde termijnen agenderen. In dit verband moeten wij ook nog het volgende onder uw aandacht brengen. Onze docenten hebben nog volop te maken met de implementatie van de nieuwe kwalificatiestructuur. Iedereen is het erover eens dat dit een noodzakelijke, maar ook ingrijpende stelselaanpassing is. Vormgeving van de door u gewenste intensivering en inkorting zal in het licht van de benodigde aandacht voor de kwalificatiestructuur en de maatschappelijke wens tot terugdringing van voortijdig schoolverlaten, door docenten niet begrepen, noch uitgevoerd kunnen worden. Er is veel onrust bij docenten en onderwijsteams over het feit dat het gehele curriculum wéér opnieuw zal moeten worden ingericht. Wij hebben als instellingen berekeningen gemaakt over de nadelige gevolgen van de wijze waarop u de intensivering en verkorting van opleidingen in uw actieplan voorschrijft. Wij verwijzen u voor een uitvoerige analyse naar de bijlage. Conclusie is dat wij mogelijkheden zien om de door u gewenste intensivering en verkorting van opleiding op onderdelen te realiseren, maar dat de wijze waarop u deze maatregelen voorschrijft de cumulatie, de gedetailleerdheid en de hoge tijdsdruk in de praktijk onuitvoerbaar en onbetaalbaar zal zijn. Ten slotte Wij hebben in deze openhartige brief gemeenschappelijk ons oordeel over het actieplan weergegeven. Zoals gezegd, waardering op veel punten. Uw grote betrokkenheid bij de sector beoordelen wij zonder meer als positief en over de gekozen richting zijn wij het op hoofdlijnen eens. Wel doen we op u een klemmend beroep op nader overleg over een aantal maatregelen, waarbij de uitvoerbaarheid, haalbaarheid, de mate van gedetailleerdheid, de effecten op vsv, het behalen van betere opstroom en externe resultaten en de tijdsdruk wat ons betreft aan de orde zijn. Daar maken wij ons namelijk serieuze zorgen over. Daarom ondertekenen wij deze reactie van onze brancheorganisatie MBO Raad persoonlijk. Immers, als Colleges van Bestuur zijn wij eindverantwoordelijk voor de realisatie van de beleidsvoornemens binnen onze scholen. Laten we op 5/8

6 korte termijn het gesprek gaan voeren over de door ons genoemde knelpunten, zodat u, samen met ons, ook in de toekomst trots kunt zijn op de prachtige sector waarin we mogen werken, het middelbaar beroepsonderwijs. Hoogachtend, Jan van Zijl, voorzitter MBO Raad Aeres Groep, de heer H.E.Verweij Albeda College, mevrouw A. van Gorsel Alfa-college, de heer E. Antonides Amarantis Onderwijsgroep/ROC ASA, de heer L.J. Molenkamp AOC De Groene Welle, mevrouw F.W. Hengeveld AOC Friesland, de heer A.F. Sikkes AOC Oost, de heer A.F.M. Bomers Berechja College, mevrouw G. Doornenbal-Veldhuizen Cibap vakschool voor verbeelding, mevrouw C. Zandbergen-de Zeeuw Citaverde College, de heer J.P.M. Janssen Clusius College, de heer M.H. van Tilburg Da Vinci College, de heer M.J. Hoefeijzers Deltion College, de heer M.T. Otto Drenthe College, mevrouw H. Donkervoort Edudelta Onderwijsgroep, de heer N. Barendregt Friesland College, mevrouw E. Vos Graafschap College, de heer M.J.A.M. van Gils Grafisch Lyceum Rotterdam, de heer F.J.van Vliet Grafisch Lyceum Utrecht, mevrouw B. Heimans-Polk Helicon Opleidingen, de heer F.M. Hoeks Hoornbeeck College, de heer M.F. van Leeuwen Hout- en Meubileringscollege, de heer F.H.J. Veringa Koning Willem I College, de heer C.J.M. Free Koninklijke Kentalis, de heer J.H. Bakker 6/8

7 Landstede, de heer R.W.J. van Kessel Leeuwenborgh Opleidingen, mevrouw C.H.W. Langen Leidse Instrumentmakersschool, de heer D.W. Harms Lentiz Onderwijsgroep, de heer G. Kant Mediacollege Amsterdam, de heer J.A. de Haas Nimeto, de heer J.A. Verschoor Noorderpoort, de heer R. Schuur Onderwijsgroep Noord, de heer R. Schilt Regio College, mevrouw C.E. Burggraaff Rijn IJssel, de heer B.G.M. Geerdink ROC A12, mevrouw E.A.M. Schöningh ROC Arcus College, de heer A.E.M. Theunissen ROC Aventus, de heer G.A. Alewijnse ROC De Leijgraaf, de heer P.T.W.H.M. van Summeren ROC Eindhoven, de heer A.H.P.M. Wintels ROC Flevoland, de heer R.C.A. Wilcke ROC Friese Poort, de heer Sj. Tuinier ROC Gilde Opleidingen, de heer L.L.G.H. Scholl ROC Horizon College, de heer J.H.G. van de Langenberg ROC ID College, de heer O. Jelsma ROC Kop van Noord-Holland, de heer A.J.M. de Wit ROC Leiden, de heer J.T.M. Knigge ROC Menso Alting, de heer G.J. de Jong ROC Midden Nederland, de heer L.K. Geluk ROC Mondriaan, mevrouw J.C. Leenhouts ROC Nijmegen, mevrouw J.C.J.M. Berben ROC Nova College, de heer J.E. Snijders ROC Rivor, de heer J.P.A. van den Berg ROC Ter AA, mevrouw A.J.H. Knoet-Michels ROC Tilburg, de heer V.T.M. Braam ROC van Amsterdam, de heer E.C.M. de Jaeger ROC van Twente, de heer J.H. Schutte ROC West-Brabant, de heer R.Ch. Franken ROC Westerschelde, de heer G.W. van der Brugge ROC Zeeland, mevrouw H.van Meerkerk Scholengemeenschap De Rooi Pannen, de heer C.J.C.M. Pheninckx SOMA College, mevrouw A.M. van Bodegom 7/8

8 STC-Group, de heer E. Hietbrink Stichting SintLucas - de eindhovense school, de heer G.J.W.C.M. Tibosch SVO Houten, de heer R.J.W. Noltes Wellantcollege, de heer L.D. Verburgh Zadkine, de heer H.W.J.A.M. van Vlodrop Bijlage c.c. leden vaste commissie onderwijs OCW 8/8

9 MANAGEMENT SUMMARY DOORREKENING THEMA S INTENSIVERING EN VERKORTING ACTIEPLAN MBO Focus op Vakmanschap Bijlage bij de brief van de MBO Raad d.d. 8 april Inleiding Op verzoek van de MBO Raad hebben wij de kosten berekend van vier componenten inzake de uitwerking van de thema s intensivering en verkorting van het Actieplan MBO Focus op Vakmanschap. De MBO Raad heeft ons gevraagd om juist deze thema s door te rekenen omdat de MBO Raad daarvan een aanzienlijke financiële impact verwacht, alsmede vraagtekens stelt bij aspecten van uitwerking en uitvoerbaarheid. Het betreft de volgende vier onderwerpen: Verhoging urennorm BOL van 850 naar 1000 uur in het eerste studiejaar. Verhoging aantal door de instelling begeleide uren BOL naar 750 (1 e jaar) c.q. 600 uur (2 e en volgende jaren). Intensivering coaching/ mentoraat en verstevigen loopbaanoriëntatie. Verkorten opleidingsduur BOL van 4 naar 3 jaar. Het actieplan zelf concretiseert niet overal de kosten en/of de onderliggende aannames van de daarin opgenomen maatregelen. Door de MBO Raad zijn daarom aannames gedaan inzake de concretisering van de vier thema s zodat de concrete consequenties bepaald konden worden, die Ernst & Young Advisory vervolgens heeft doorgerekend. 2 Belangrijke opmerkingen en overwegingen De doorrekening betreft de financiële vertaling van de aannames naar concrete consequenties van een aantal onderdelen van het actieplan door de MBO Raad. Dit betreffen dus niet de aannames van Ernst & Young van het Actieplan. Wij wijzen erop dat ook andere aannames ter concretisering van de beleidsmaatregelen van het Actieplan mogelijk zijn. De concrete consequenties zijn per thema in principe stand alone uitgewerkt. Niet ondenkbaar is dat het samenstel van maatregelen dat wil zeggen: de gecombineerde uitwerking van maatregelen - andere uitkomsten kan opleveren. De doorrekening heeft plaatsgevonden in een korte doorlooptijd op basis van het in die doorlooptijd meest geschikte, beschikbare cijfermateriaal. Voor elk van de vier thema s zijn de specifieke data bronnen benoemd in de rapportage van Ernst & Young. De voornaamste zijn: onderzoek ITS 2009 Tijd voor Beroepspraktijkvorming en andere onderwijsactiviteiten. Tevens zijn, om de financiële impact te kunnen berekenen, diverse aannames en veronderstellingen gedaan. Gedeeltelijk zijn deze in deze management summary opgenomen. Om de hierna weergegeven uitkomsten van de doorrekening goed te kunnen begrijpen en goed te kunnen wegen, dient kennis te worden genomen van het gehele rapport. Wij adviseren daarom om niet te volstaan met het naar buiten te treden op basis van deze management summary maar deze sec te hanteren als verkorte weergave van de complete en volledige rapportage van Ernst & Young Advisory d.d. 31 maart Dit rapport is op aanvraag bij de MBO Raad beschikbaar.

10 2 3 Uitkomsten van het onderzoek 3.1 Belangrijke algemene veronderstelling Belangrijk vaktechnisch markeringspunt vooraf bij de berekening van de hierna gepresenteerde resultaten is dat effecten aan de inkomstenkant het macrobudget voor het MBO op dit moment een onbekende variabele vormen. Bij de doorrekening is derhalve geen rekening gehouden met wijzigingen aan de bekostigingskant. De hierna presenteren resultaten zijn toegespitst op doorrekening van de kosten. 3.2 Verhoging urennorm 1 e jaar en verhoging aantal door de instelling begeleide uren BOL Het Actieplan gaat uit van een verhoging in het 1 e jaar van de minimum norm voor het aantal uren onderwijstijd van 850 naar 1000 uur. Uitgangspunt is dat dit leidt tot een intensivering van het onderwijs met 150 uur integraal. Deze maatregel van intensivering in het 1e jaar kan niet los worden gezien van een tweede maatregel uit het actieplan: het vaststellen van een verhoging van de ondergrens voor het aantal begeleide uren van 750 uur in het 1 e jaar en 600 uur voor het aantal daaropvolgende jaren Belangrijkste uitgangspunt bij de doorrekening van dit punt is dat momenteel 60% van de onderwijsuren begeleide uren betreft (ITS, 2009); het restant bestaat uit Beroeps Praktijk Vormende uren. Het effect van beide thema s tezamen leidt tot ca. 52 miljoen meer begeleide deelnemersuren. Een gemiddeld begeleidingsuur kost 9,30 per uur 1. De toename van het aantal begeleide deelnemersuren leidt dus tot een kostenverhoging van ca. 484 miljoen. 3.3 Intensivering coaching/ mentoraat en verstevigen loopbaanoriëntatie Omdat uit het Actieplan geen enkele nadere concretisering is af te leiden is door de MBO Raad als uitgangspunt genomen dat het extra begeleiding betreft van alle categorieën deelnemers in alle leerjaren. Derhalve zijn door ons drie varianten doorgerekend: verhoging van de bestede tijd aan coaching, mentoraat en loopbaanbegeleiding met 10%, 25% of 100%. De laatste variant (verdubbeling van het aantal uren) lijkt de MBO Raad het meest in de lijn te liggen van de intenties in het Actieplan, mede gezien het relatief beperkte aantal uren per deelnemer dat hier momenteel aan wordt besteed. De kosten van een verhoging van het aantal uren met 100%, dus met ca. 1,8 miljoen uren kost ca. 16 miljoen ( 9,30 per uur 2 ). 1 Dit betreft arbeidskosten bevoegde docenten en kosten voor gebouwen/apparatuur (huisvesting en afschrijving) 2 De aanname is dat het merendeel van de coaching/ mentoraat en loopbaanoriëntatie worden gegeven door bevoegde docenten en dus de kosten per uur hetzelfde zijn.

11 3 3.4 Verkorten opleidingsduur BOL van 4 naar 3 jaar Uitgangspunt is dat de verkorting van de opleidingsduur geldt voor zowel BOL als BBL. Omdat het Actieplan daarvoor geen nadere aanwijzingen geeft, zijn twee varianten uitgewerkt: 1. Intensivering van het onderwijs in de eerste 3 jaar zodanig dat in totaal hetzelfde aantal uren wordt gegeven als in de oorspronkelijke 4-jaars opleiding. 2. Geen intensivering in de eerste 3 jaar, maar dus een vermindering van het aantal uren. In variant 1 zijn de meerkosten ten opzichte van de huidige situatie met vier leerjaren ca. 28 miljoen (ca. 3 miljoen deelnemersuren à 9,30), met name doordat de eerste 3 jaren meer deelnemers kennen dan het 4 e jaar (omdat sommige deelnemers hun diploma binnen twee of drie jaar halen en door uitval). In variant 2 zijn de besparingen ca. 210 miljoen (ca. 23 miljoen deelnemersuren), maar daar bestaat het grote risico van interen op de onderwijskwaliteit. Het totaal aantal uren van de (nu:) 4-jaars opleiding neemt in deze variant namelijk drastisch af. 4 In overzicht De bovenstaande bevindingen zijn hieronder samenvattend weergegeven. Tabel 5.1 Variant 2: Verkorten opleidingsduur: handhaven uren huidige 4e jaar Maatregel geldt voor Deelnemersuren in Euro Verhoging onderwijstijd* BOL-vt jaar 1 Verandering samenstelling uren: toenname uren IIVO BOL-vt Toename uren begeleiding (verdubbeling) alle MBO deelnemers** Verkorten van 4 naar 3 jaar alle MBO 4 deelnemers Toename uren jaar 4 alle MBO 4 deelnemers Totale aantal deelnemersuren per jaar Tabel 5.2 Variant 1: Verkorten opleidingsduur: schrappen uren huidige 4e jaar Maatregel geldt voor Deelnemersuren in Euro Verhoging onderwijstijd* BOL-vt jaar 1 Verandering samenstelling uren: toenname uren IIVO BOL-vt Toename uren begeleiding (verdubbeling) alle MBO deelnemers** Verkorten van 4 naar 3 jaar alle MBO 4 deelnemers Totale aantal deelnemersuren per jaar * de verhoging onderwijstijd is opgenomen in de toenname IIVO uren ** Alle MBO deelnemers zijn alle MBO deelnemers van 2009 exclusief alle MBO 4, jaar 4 deelnemers. Voor MBO 4 jaar 4 deelnemers is uitgegaan van de geslaagden niveau 4 in Disclaimer: De berekeningen zijn indicatief en gedaan op grond van een opeenstapeling van verschillende aannames. De doorrekeningen in dit rapport achten wij voldoende robuust om richting te geven aan de verdere discussie over het actieplan. Bij andere aannames en interpretaties van de generieke uitgangspunten in het Actieplan zullen andere uitkomsten ontstaan. NB1: Gewerkt is met de data van De verdichtingsgraad (het benodigde detailniveau), benodigd voor de doorrekening van de vier thema s, is noch daarin, noch in andere openbare databases, aanwezig voor MBO Groen. Het relatieve aandeel van MBO Groen in de totale deelnemerspopulatie MBO is 6%. Daarom zullen de bovenstaande kosten met 6% toenemen. NB 2: Resultaat van de verschuiving van stage/ BPV-tijd naar onderwijstijd is ook: Verdringingseffect van het personeelsdeel, dat nu exclusief op stagebegeleiding is ingezet (en met name dat personeelsdeel dat niet bevoegd is tot het geven van onderwijs).

ROC Albeda College ten opzichte van de sector

ROC Albeda College ten opzichte van de sector ROC Albeda College ten opzichte van de sector naar leeftijdscategorie ROC Landstede ten opzichte van de sector naar leeftijdscategorie AOC Oost ten opzichte van de sector naar leeftijdscategorie AOC Terra

Nadere informatie

ROC Albeda College ten opzichte van sectorgemiddelden

ROC Albeda College ten opzichte van sectorgemiddelden ROC Albeda College ten opzichte van sectorgemiddelden Jaarresultaat jonger dan 2 jaar pag. 7 Jaarresultaat 2 jaar en ouder pag. 8 Jaarresultaat niveau ** pag. 1 Landstede ten opzichte van sectorgemiddelden

Nadere informatie

Jaarlijkse urenomvang van het beweeg- en sportaanbod per mbo-instelling

Jaarlijkse urenomvang van het beweeg- en sportaanbod per mbo-instelling Jaarlijkse urenomvang van het beweeg- en sportaanbod per mbo-instelling Bijlagenboek Paul Duijvestijn Manja Abraham Jaarlijkse urenomvang van het beweeg- en sportaanbod per mbo-instelling Bijlagenboek

Nadere informatie

Studenttevredenheid grote/kleine scholen

Studenttevredenheid grote/kleine scholen Woerden, 10 december 2015 Doorkiesnummer: 0348-753570 Onderwerp: De menselijke maat in het mbo Correspondentieadres: Postbus 2051, 3440 DB Woerden Geachte leden van de Vaste Kamercommissie OCW, Geachte

Nadere informatie

Mijn resultaat medewerkerstevredenheid ten opzichte van sectorgemiddelden

Mijn resultaat medewerkerstevredenheid ten opzichte van sectorgemiddelden 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Nadere informatie

Bestuur van instellingen in het middelbaar beroepsonderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.

Bestuur van instellingen in het middelbaar beroepsonderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid. cëi > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Bestuur van instellingen in het middelbaar beroepsonderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Contactpersoon J.A.W.

Nadere informatie

Aanval op schooluitval

Aanval op schooluitval Aanval op schooluitval Factsheet definitieve cijfers convenantjaar 2012-2013 Het kabinet Rutte-Asscher heeft als doel gesteld dat het aantal voortijdig schoolverlaters (vsv ers) in schooljaar 2014-2015

Nadere informatie

Duurzaam Middelbaar Beroepsonderwijs. Rob de Vrind Duurzaamheidscoördinator Koning Willem I College en voorzitter van DMBO (www.duurzaammbo.

Duurzaam Middelbaar Beroepsonderwijs. Rob de Vrind Duurzaamheidscoördinator Koning Willem I College en voorzitter van DMBO (www.duurzaammbo. Duurzaam Middelbaar Beroepsonderwijs Rob de Vrind Duurzaamheidscoördinator Koning Willem I College en voorzitter van DMBO (www.duurzaammbo.nl) Position Paper We hebben gevraagd te tekenen voor Basis module

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 20 Gooi en Vechtstreek 20090220_020_MBO_voorlopig Pagina 1 van 9 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing van de

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 35 Midden- (Tilburg) 20090220_035_MBO_voorlopig Pagina 1 van 9 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing van de

Nadere informatie

CMHF is een van die Centrales en deze vertegenwoordigt de FvOv-verenigingen in het IGO.

CMHF is een van die Centrales en deze vertegenwoordigt de FvOv-verenigingen in het IGO. . IGO Regio-indeling In het MBO en HBO wordt het overleg gevoerd door collega s van de UNIENFTO, ook FvOv/CMHF. Het overleg over zaken die voortvloeien uit de CAO-MBO of de CAO-HBO op instellingsniveau

Nadere informatie

Sector Handel en ondernemerschap

Sector Handel en ondernemerschap Sector Handel en ondernemerschap Doelmatigheidsrapportage maart 2013 Sector Handel en ondernemerschap Leeswijzer Inleiding Feiten en cijfers, gelegitimeerd door onderwijs en bedrijfsleven, zijn essentieel

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 10 IJssel-Vecht (Zwolle) 20090220_010_MBO_voorlopig.doc Pagina 1 van 10 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 8 Zuidoost Drenthe (Emmen) 20090220_008_MBO_voorlopig Pagina 1 van 7 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing van

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 13 Achterhoek 20090220_013_MBO_voorlopig Pagina 1 van 8 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing van de vsv-cijfers

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 23 Kop van Noord Holland 20090220_023_MBO_voorlopig Pagina 1 van 9 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing van

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 9 Zuidwest-Drenthe (Hoogeveen) 20090220_009_MBO_voorlopig Pagina 1 van 8 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 37 Zuidoost Brabant 20090220_037_MBO_voorlopig.doc Pagina 1 van 10 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing van

Nadere informatie

Voortijdige schoolverlaters MBO

Voortijdige schoolverlaters MBO Voortijdige schoolverlaters MBO rapportage 2007/2008 - Voorlopig- REGIO 11 Stedendriehoek (Apeldoorn) 20090220_011_MBO_voorlopig Pagina 1 van 10 Toelichting In onderstaande tabellen staat de uitsplitsing

Nadere informatie

Resultaten steekproef themaonderzoek onderwijstijd 2011 Instelling Opleiding oordeel eindoordeel na verbetering Albeda College ICT medewerker

Resultaten steekproef themaonderzoek onderwijstijd 2011 Instelling Opleiding oordeel eindoordeel na verbetering Albeda College ICT medewerker Resultaten steekproef themaonderzoek onderwijstijd 2011 Albeda College ICT medewerker (medewerker ICT) voldoende Albeda College Sport en bewegen (Sport en bewegingsleider) onvoldoende voldoende Landstede

Nadere informatie

Hoe scoren onderwijsinstellingen op Twitter?

Hoe scoren onderwijsinstellingen op Twitter? Hoe scoren onderwijsinstellingen op Twitter? Onderzoek naar het Twittergebruik door -, - en -instellingen Gemeten door Coosto over het studiejaar 2014/2015 Daphne Nonahal 1. Een stand van zaken In dit

Nadere informatie

Vierde benchmark middelbaar beroepsonderwijs. Financiële prestaties MBO-instellingen voor het vierde achtereenvolgende jaar gebenchmarkt

Vierde benchmark middelbaar beroepsonderwijs. Financiële prestaties MBO-instellingen voor het vierde achtereenvolgende jaar gebenchmarkt Vierde benchmark middelbaar beroepsonderwijs Financiële prestaties MBO-instellingen voor het vierde achtereenvolgende jaar gebenchmarkt Vierde benchmark middelbaar beroepsonderwijs Financiële prestaties

Nadere informatie

Inzichten uit de financiële benchmark MBO

Inzichten uit de financiële benchmark MBO Inzichten uit de financiële benchmark MBO Op weg naar toekomstbestendig onderwijs: betere vakmensen in de 21e eeuw Sectorresultaten Inhoud Vooraf 4 Financiële kengetallen Rentabiliteit positief dankzij

Nadere informatie

Financiële positie MBO-scholen: sector financieel gezond, maar beeld per school verschilt

Financiële positie MBO-scholen: sector financieel gezond, maar beeld per school verschilt Financiële positie MBO-scholen: sector financieel gezond, maar beeld per school verschilt Inzichten uit de financiële benchmark MBO Sectorresultaten verslagjaar 2017 Oktober 2018 Inhoud Vooraf 5 Samenvatting

Nadere informatie

Doorstroom naar het mbo in de regio Haaglanden 2011-2012

Doorstroom naar het mbo in de regio Haaglanden 2011-2012 Doorstroom naar het mbo in de regio Haaglanden - Spirityou, januari . Inleiding.. Doorstromers naar het mbo In het schooljaar - in de regio Haaglanden zijn 9 leerlingen doorgestroomd naar het mbo. Uit

Nadere informatie

ONDERZOEKSBERICHT. Mbo-studenten in Kenteq-kwalificaties (globale analyse)

ONDERZOEKSBERICHT. Mbo-studenten in Kenteq-kwalificaties (globale analyse) Mbo-studenten in Kenteq-kwalificaties 26-214 (globale analyse) Hoeveel mbo-studenten staan er dit schooljaar ingeschreven in Kenteqkwalificaties? En hoe ontwikkelt het aantal mbo-deelnemers zich sinds

Nadere informatie

ROC Alfa College ten opzichte van sectorgemiddelden

ROC Alfa College ten opzichte van sectorgemiddelden ROC Alfa College ten opzichte van sectorgemiddelden Succes eerstejaars pag. 1 SG De Rooi Pannen ten opzichte van sectorgemiddelden Succes eerstejaars pag. 1 ROC Noorderpoortcollege ten opzichte van sectorgemiddelden

Nadere informatie

INSTELLINGEN BVE GEPROFILEERD

INSTELLINGEN BVE GEPROFILEERD INSTELLINGEN BVE GEPROFILEERD NIEUWE INSTELLINGSPROFIELEN BVE 2010 Totaalbeeld per instelling Het middelbaar beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie (bve) worden verzorgd door in totaal zo n 150 instellingen.

Nadere informatie

ONDERZOEKSBERICHT. Mbo-studenten in Kenteq-kwalificaties 2005-2012 (globale analyse)

ONDERZOEKSBERICHT. Mbo-studenten in Kenteq-kwalificaties 2005-2012 (globale analyse) Mbo-studenten in Kenteq-kwalificaties 25-212 (globale analyse) Hoeveel mbo-studenten staan er dit schooljaar ingeschreven in Kenteqkwalificaties? En hoe ontwikkelt het aantal mbo-deelnemers zich sinds

Nadere informatie

Uitslag Enquête Kwalificatiedossiers, Keuzedelen en Examinering mbo

Uitslag Enquête Kwalificatiedossiers, Keuzedelen en Examinering mbo Uitslag Enquête Kwalificatiedossiers, Keuzedelen en Examinering mbo Inleiding Met de herziening mbo staan de Mbo-opleidingen voor de opdracht om in augustus 2016 te starten met de nieuwe kwalificatiestructuur

Nadere informatie

DOELMATIGHEIDS-ATLAS. Doelmatig opleiden in de Motorvoertuigen- en Tweewielerbranche 2015

DOELMATIGHEIDS-ATLAS. Doelmatig opleiden in de Motorvoertuigen- en Tweewielerbranche 2015 DOELMATIGHEIDS-ATLAS Doelmatig opleiden in de Motorvoertuigen- en Tweewielerbranche 5 WAT IS DOELMATIG OPLEIDEN? Doelmatig opleiden maakt onderdeel uit van het zo effectief en efficiënt mogelijk bereiken

Nadere informatie

RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE. Gediplomeerden 2013/2014. Sector Reclame Presentatie en Communicatie. Datum: maart 2015 Auteur: Savantis

RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE. Gediplomeerden 2013/2014. Sector Reclame Presentatie en Communicatie. Datum: maart 2015 Auteur: Savantis RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE Gediplomeerden 2013/2014 Sector Reclame Presentatie en Communicatie Datum: maart 2015 Auteur: Savantis Colofon Savantis is het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven

Nadere informatie

Statistisch jaaroverzicht Schoonmaak en Glazenwassen 2011/2012

Statistisch jaaroverzicht Schoonmaak en Glazenwassen 2011/2012 Statistisch jaaroverzicht Schoonmaak en Glazenwassen 2011/2012 Datum: oktober 2012 Auteur: Theo Mos Phuong Pham Sanne Saalbrink Colofon Savantis is een kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven voor

Nadere informatie

Mbo-scholen gemiddeld genomen financieel gezond. Inzichten uit de financiële benchmark MBO. Sectorresultaten verslagjaar 2014

Mbo-scholen gemiddeld genomen financieel gezond. Inzichten uit de financiële benchmark MBO. Sectorresultaten verslagjaar 2014 Mbo-scholen gemiddeld genomen financieel gezond Inzichten uit de financiële benchmark MBO Sectorresultaten verslagjaar 2014 December 2015 Inhoud Vooraf 5 Samenvatting 6 Financiële kengetallen sector Rentabiliteit

Nadere informatie

Focus op Vakmanschap. Heel wat voeten in de aarde Bas Derks, Ministerie van OCW

Focus op Vakmanschap. Heel wat voeten in de aarde Bas Derks, Ministerie van OCW Focus op Vakmanschap Heel wat voeten in de aarde Bas Derks, Ministerie van OCW Focus op Vakmanschap (FoV) in perspectief Inhoud/Kernpunten FoV en Regeerakkoord Onderwijstijd Entreeopleidingen Bekostiging

Nadere informatie

Leerlingcijfers 2014/2015

Leerlingcijfers 2014/2015 SCHILDEREN EN ONDERHOUD Leerlingcijfers 2014/2015 Sector Schilderen en onderhoud Datum: 24 februari 2015 Auteur: Savantis Colofon Savantis is het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven voor de sectoren

Nadere informatie

Financiële positie MBO-scholen: Sector laat stabiel beeld zien. Inzichten uit de financiële benchmark MBO. Sectorresultaten verslagjaar 2016

Financiële positie MBO-scholen: Sector laat stabiel beeld zien. Inzichten uit de financiële benchmark MBO. Sectorresultaten verslagjaar 2016 Financiële positie MBO-scholen: Sector laat stabiel beeld zien Inzichten uit de financiële benchmark MBO Sectorresultaten verslagjaar 2016 Oktober 2017 Inhoud Vooraf 5 Samenvatting 6 Financiële kengetallen

Nadere informatie

Leerlingaantallen. Studiejaar

Leerlingaantallen. Studiejaar Inhoud Inleiding Aantal mbo-leerlingen M&T uitgesplitst Aantal mbo-leerlingen MCT 016-01 4 Aantal mbo-leerlingen MCT leerweg 01-01 4 Autotechnicus 5 Eerste Autotechnicus 5 Bedrijfsautotechnicus 6 Eerste

Nadere informatie

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief Convenantjaar Voorlopige cijfers.

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief Convenantjaar Voorlopige cijfers. Bijlage VSV-brief 2012 Nieuwe voortijdig schoolverlaters Convenantjaar 2010-2011 Voorlopige cijfers www.aanvalopschooluitval.nl 32 31 33 28 26 34 25 27 24 21 19 29 15 30 Overzicht RMC-regio s Nederland

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 24837 30 november 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 22 oktober 2012, nr. BVE/429131,

Nadere informatie

Korte inhoud van de wet doelmatige leerwegen en modernisering bekostiging

Korte inhoud van de wet doelmatige leerwegen en modernisering bekostiging In haar nieuwsbrief van 19 september 2013 gaat de directie Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie van het ministerie van OCW in op de gevolgen van de Wetswijziging Doelmatige leerwegen MBO en modernisering

Nadere informatie

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief 2012. Convenantjaar 2010-2011 Voorlopige cijfers. www.aanvalopschooluitval.

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief 2012. Convenantjaar 2010-2011 Voorlopige cijfers. www.aanvalopschooluitval. Bijlage VSV-brief 2012 Nieuwe voortijdig schoolverlaters Convenantjaar 2010-2011 Voorlopige cijfers www.aanvalopschooluitval.nl 32 31 33 28 26 34 25 27 24 23 21 22 19 29 15 30 Overzicht RMC-regio s Nederland

Nadere informatie

Patronen van bekostigd volwassenenonderwijs. Volwassen deelnemers in het middelbaar beroepsonderwijs van 2005/2006 tot en met 2011/2012

Patronen van bekostigd volwassenenonderwijs. Volwassen deelnemers in het middelbaar beroepsonderwijs van 2005/2006 tot en met 2011/2012 Patronen van bekostigd volwassenenonderwijs Volwassen deelnemers in het middelbaar beroepsonderwijs van 2005/2006 tot en met 2011/2012 Colofon Titel Patronen van bekostigd volwassenenonderwijs; Volwassen

Nadere informatie

Financiële positie MBO-scholen: tijdig inspelen op nieuwe ontwikkelingen noodzakelijk

Financiële positie MBO-scholen: tijdig inspelen op nieuwe ontwikkelingen noodzakelijk Financiële positie MBO-scholen: tijdig inspelen op nieuwe ontwikkelingen noodzakelijk Inzichten uit de financiële benchmark MBO Sectorresultaten verslagjaar 2015 Oktober 2016 Inhoud Vooraf 5 Samenvatting

Nadere informatie

MBO Veldtest handleiding aanvraag TBG-i op DUO.nl. Inhoud. DUO Versie oktober 2016

MBO Veldtest handleiding aanvraag TBG-i op DUO.nl. Inhoud. DUO Versie oktober 2016 MBO Veldtest handleiding aanvraag TBG-i op DUO.nl DUO Versie 1.1 17 oktober 2016 Inhoud Inleiding autorisatie aanvragen TBG-i... 2 1 Schema aanvraag gebruikersrechten Zaken Doen... 3 2 Registratieproces

Nadere informatie

Ontwikkeling aantal leerlingen Reclame, Presentatie en Communicatie 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1

Ontwikkeling aantal leerlingen Reclame, Presentatie en Communicatie 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1 R eclame, P resentatie en C ommunicatie Ontwikkeling aantal leerlingen Reclame, Presentatie en Communicatie 2013/2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1 Datum: februari 2014 Auteur: Sanne Saalbrink Colofon

Nadere informatie

Stuurgroep Beroepsonderwijs Bedrijfsleven

Stuurgroep Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Tweede Kamer der Staten-Generaal Vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Betreft: Actieplan mbo 2011-2015 Focus op vakmanschap Zoetermeer, 12 april 2011 Kenmerk:

Nadere informatie

SCHOONMAAK EN GLAZENWASSEN. Leerlingcijfers. Sector Schoonmaak en Glazenwassen. Datum: 16 februari 2015 Auteur: Savantis

SCHOONMAAK EN GLAZENWASSEN. Leerlingcijfers. Sector Schoonmaak en Glazenwassen. Datum: 16 februari 2015 Auteur: Savantis SCHOONMAAK EN GLAZENWASSEN Leerlingcijfers Sector Schoonmaak en Glazenwassen Datum: 16 februari 2015 Auteur: Savantis Colofon Savantis is het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven voor de sectoren

Nadere informatie

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief Convenantjaar Voorlopige cijfers.

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief Convenantjaar Voorlopige cijfers. Bijlage VSV-brief 2011 Nieuwe voortijdig schoolverlaters Convenantjaar 2009-2010 Voorlopige cijfers www.aanvalopschooluitval.nl 32 31 33 28 26 29 34 25 27 24 30 23 21 Overzicht RMC-regio s Nederland 22

Nadere informatie

Opleidingen hout en meubel 2014-2015. Een selectie van data van DUO 1-10-14

Opleidingen hout en meubel 2014-2015. Een selectie van data van DUO 1-10-14 Opleidingen hout en meubel 2014-2015 Een selectie van data van DUO 1-10-14 23 maart 2015 Onderwijsdeelname 2014-2015 Jaarlijks ontvangt SH&M via SBB in februari de onderwijsdata van DUO. Het betreft de

Nadere informatie

Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB opleiding mbo-verpleegkundige

Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB opleiding mbo-verpleegkundige Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB opleiding mbo-verpleegkundige Titel : Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB opleiding mbo-verpleegkundige Project/Werkgroep : Voor vragen kunt

Nadere informatie

Inzichten uit de financiële benchmark MBO

Inzichten uit de financiële benchmark MBO Inzichten uit de financiële benchmark MBO Sectorresultaten kalenderjaar 2011 November 2012 Inhoud Samenvatting 5 Financiële kengetallen Rentabiliteit MBO gedaald naar 0,2% na twee jaar van stijging 9

Nadere informatie

Overzicht examenresultaten per onderwijsinstelling van 1 januari 2015 tot en met 30 juni 2015

Overzicht examenresultaten per onderwijsinstelling van 1 januari 2015 tot en met 30 juni 2015 Toelichting op de slagingspercentages per onderwijsinstelling Hieronder treft u de slagingspercentages en gemiddelde s aan voor de examenonderdelen van Beveiliger per onderwijsinstelling. Deze onderwijsinstellingen

Nadere informatie

MBO Veldtest handleiding aanvraag TBG-i op DUO.nl. Inhoud. DUO Versie november 2016

MBO Veldtest handleiding aanvraag TBG-i op DUO.nl. Inhoud. DUO Versie november 2016 MBO Veldtest handleiding aanvraag TBG-i op DUO.nl DUO Versie 1.2 24 november 2016 Inhoud Inleiding.... 2 1 Schema aanvraag gebruikersrechten Zaken Doen... 3 2 Registratieproces bij Entree... 4 3 Toepassing

Nadere informatie

Overzicht examenresultaten per onderwijsinstelling van 1 januari 2012 tot en met 30 juni 2012

Overzicht examenresultaten per onderwijsinstelling van 1 januari 2012 tot en met 30 juni 2012 Toelichting op de slagingspercentages per onderwijsinstelling Hieronder treft u de slagingspercentages en gemiddelde s aan voor de examenonderdelen van Beveiliger per onderwijsinstelling. Deze onderwijsinstellingen

Nadere informatie

TIEN PUNTEN VOOR GOED MBO.

TIEN PUNTEN VOOR GOED MBO. TIEN PUNTEN VOOR GOED MBO. 07.04.0302 MBO manifest.indd 1 03-05-2007 17:57:47 De instellingen voor middelbaar beroepsonderwijs willen met hun onderwijs inspelen op de voortdurende veranderingen op de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Voorstel. Iedere opleiding zal vanaf aug 2014 36 weken onderwijs programmeren met 28 uur onderwijsprogrammering per week Waarbij de regel geldt 36+1+1

Voorstel. Iedere opleiding zal vanaf aug 2014 36 weken onderwijs programmeren met 28 uur onderwijsprogrammering per week Waarbij de regel geldt 36+1+1 Doelmatige leerwegen en modernisering bekostiging. Wet van 26 juni 2013 tot wijziging van onder meer de Wet educatie en beroepsonderwijs ten behoeve van het bevorderen van doelmatige leerwegen in het beroepsonderwijs

Nadere informatie

Ontwikkeling aantal leerlingen en gediplomeerden Reclame, Presentatie en Communicatie 2014 RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE

Ontwikkeling aantal leerlingen en gediplomeerden Reclame, Presentatie en Communicatie 2014 RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE RECLAME, PRESENTATIE EN COMMUNICATIE Ontwikkeling aantal leerlingen en gediplomeerden Reclame, Presentatie en Communicatie 2014 Statistisch jaaroverzicht deel 1 en 2 Datum: 4 december 2014 Colofon Savantis

Nadere informatie

Focus op Vakmanschap in MBO

Focus op Vakmanschap in MBO Focus op Vakmanschap in MBO Een tussenstand en een vooruitblik Rico Vervoorn beleidsadviseur btg Communicatie en Media MBO Raad Sectoraal overleg onderwijsinstellingen Hoe is het ook alweer begonnen? Februari

Nadere informatie

Verantwoording Beschrijvingen van Examentaken en Scan Examentaken

Verantwoording Beschrijvingen van Examentaken en Scan Examentaken Verantwoording Beschrijvingen van Examentaken en Scan Examentaken 1 Wat is het doel van het opstellen van BET s en SET? De waarde van een mbo-diploma moet onbetwist zijn. Het vertrouwen van de arbeidsmarkt

Nadere informatie

SCHOOLVERLATERSONDERZOEK Onderzoek onder studenten die uw instelling in schooljaar 2013/2014 met een diploma hebben verlaten

SCHOOLVERLATERSONDERZOEK Onderzoek onder studenten die uw instelling in schooljaar 2013/2014 met een diploma hebben verlaten Schoolverlatersonderzoek MBO Inzicht in het extern rendement Gericht werken aan kwaliteitsbeleid SCHOOLVERLATERSONDERZOEK Onderzoek onder studenten die uw instelling in schooljaar 2013/2014 met een diploma

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 28 november 2011 Betreft Kwaliteit van het mbo-onderwijs

De Voorzitter van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 28 november 2011 Betreft Kwaliteit van het mbo-onderwijs a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal Postbus 20018 250 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Omgaan met krimp in het mbo

Omgaan met krimp in het mbo Omgaan met krimp in het mbo Thema-onderzoek Hoe anticiperen mbo-instellingen op dalende studentenaantallen? Muriel Cluitmans & Ghislaine Schmidt 2016 Inhoud 1. Aanleiding en definitie krimp 2. Stelling

Nadere informatie

Statistisch jaaroverzicht Reclame, Presentatie en Communicatie 2011/2012

Statistisch jaaroverzicht Reclame, Presentatie en Communicatie 2011/2012 Statistisch jaaroverzicht Reclame, Presentatie en Communicatie 2011/2012 Datum: oktober 2012 Auteur: Theo Mos Phuong Pham Sanne Saalbrink Colofon Savantis is een kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven

Nadere informatie

Toelichting bij de onderwijs- en arbeidsmarktgegevens Doktersassistent

Toelichting bij de onderwijs- en arbeidsmarktgegevens Doktersassistent Toelichting bij de onderwijs- en arbeidsmarktgegevens Doktersassistent Afdeling Marktinformatie en Analyse September 2010 Aanleiding Het project Arbeidsmarktonderzoek Doktersassistent (deelproject 1) heeft

Nadere informatie

Overzicht examenresultaten per onderwijsinstelling van 1 januari 2013 tot en met 30 juni 2013

Overzicht examenresultaten per onderwijsinstelling van 1 januari 2013 tot en met 30 juni 2013 Toelichting op de slagingspercentages per onderwijsinstelling Hieronder treft u de slagingspercentages en gemiddelde s aan voor de examenonderdelen van Beveiliger per onderwijsinstelling. Deze onderwijsinstellingen

Nadere informatie

JAARRAPPORTAGE. april 2011 maart 2012

JAARRAPPORTAGE. april 2011 maart 2012 JAARRAPPORTAGE april 11 maart 1 Inhoudsopgave jaarrapportage 11-1 Pagina Toelichting jaarrapportage 4 Totaal aantal klachten 7 Onderverdeling in categorieen 8 Onderverdeling in leerweg 9 Niveau van de

Nadere informatie

RMC Factsheet. RMC Regio 30 Zuid-Holland-Zuid

RMC Factsheet. RMC Regio 30 Zuid-Holland-Zuid RMC Regio 30 Zuid-Holland-Zuid RMC Factsheet Convenantjaar 2013-2014 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers - versie 1 Uitgave: november 2015 RMC regio 30 : Zuid-Holland-Zuid Dit document

Nadere informatie

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief Convenantjaar Voorlopige cijfers

Bijlage.  Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief Convenantjaar Voorlopige cijfers Bijlage VSV-brief 2015 Nieuwe voortijdig schoolverlaters Convenantjaar 2013-2014 Voorlopige cijfers www.vsvverkenner.nl 32 31 33 28 26 34 25 27 24 21 19 29 15 30 Overzicht RMC-regio s Nederland Bron: DUO

Nadere informatie

Doelstelling. Programma. Wet educatie en beroepsonderwijs Hoofdlijnen en actualiteiten. Studiemiddag WEB 18 juni 2013

Doelstelling. Programma. Wet educatie en beroepsonderwijs Hoofdlijnen en actualiteiten. Studiemiddag WEB 18 juni 2013 Wet educatie en beroepsonderwijs Hoofdlijnen en actualiteiten Studiemiddag WEB 18 juni 2013 Renée van Schoonhoven Marianne van Es Frans Brekelmans Doelstelling Introductie op hoofdlijn van de WEB Inzicht

Nadere informatie

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief Convenantjaar Voorlopige cijfers

Bijlage.  Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief Convenantjaar Voorlopige cijfers Bijlage VSV-brief 2016 Nieuwe voortijdig schoolverlaters Convenantjaar 2014-2015 Voorlopige cijfers www.vsvverkenner.nl 32 31 33 28 26 34 25 27 24 21 19 29 15 30 Overzicht RMC-regio s Nederland Bron: DUO

Nadere informatie

MEER MEISJES IN MBO TECHNIEK MONITOR

MEER MEISJES IN MBO TECHNIEK MONITOR MEER MEISJES IN MBO TECHNIEK MONITOR 2017-2018 VHTO, 26 FEBRUARI 2019 MONITOR MEER MEISJES IN MBO TECHNIEK 2017-2018 Dit is de monitorrapportage 2017-2018 Meer meisjes in mbo Techniek. De rapportage bestaat

Nadere informatie

2 1 SEP. Z012 Update Uitvoeringskalender MBO Actieplan: Focus op vakmanschap

2 1 SEP. Z012 Update Uitvoeringskalender MBO Actieplan: Focus op vakmanschap Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Colleges van Bestuur van BVE-instellingen Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Besturen van niet-bekostigde

Nadere informatie

Leergang mbo Programma

Leergang mbo Programma Leergang mbo 2017 Programma Dinsdag 28 maart 2017, 10.00-19.30 uur Beroepsonderwijs en educatie: bestel en beleid anno 2017 10.00 10.15 uur Ontvangst en koffie/thee 10.15 11.45 uur Opening, kennismaking

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 72278 12 december 2017 Register niet-bekostigde opleidingen vavo en overige educatie, Ministerie van Onderwijs, Cultuur

Nadere informatie

Inhoudelijke rapportage School ex 2010

Inhoudelijke rapportage School ex 2010 Inhoudelijke rapportage School ex 2010 Voortbouwend op de succesvolle actie School ex 2009 hebben de mbo-instellingen, gecoördineerd door de MBO Raad en in het kader van het Actieplan Jeugdwerkloosheid,

Nadere informatie

Hoe scoren onderwijsinstellingen op Twitter?

Hoe scoren onderwijsinstellingen op Twitter? Hoe scoren onderwijsinstellingen op Twitter? Onderzoek naar het Twittergebruik door -, - en -instellingen Gemeten door Coosto over het studiejaar 2014/2015 Daphne Nonahal 1. Een stand van zaken In dit

Nadere informatie

De kracht van vakmanschap

De kracht van vakmanschap De kracht van vakmanschap Presentatie Anky Veldman, voorzitter Btg ZWS Kennisdelingsconferentie 29 maart 2012 Vers van de Pers A. V&VN voorstel beroepsniveau s B. Actieplan Focus op Vakmanschap C. Kenmerken

Nadere informatie

examinering 1 Standaard voor examineren 2 Kwaliteit van examinering 3 Toetsenbank en digitale portfolio s 4 Verbetering procedures

examinering 1 Standaard voor examineren 2 Kwaliteit van examinering 3 Toetsenbank en digitale portfolio s 4 Verbetering procedures ACTIEPLAN examinering AOC Raad Willy Brandtlaan 81, 6716 RJ Ede Postbus 458, 6710 BL Ede T: 0318-648900 F: 0318-641184 E: info@aocraad.nl W: www.aocraad.nl 1 Standaard voor examineren 2 Kwaliteit van examinering

Nadere informatie

Schoolverlatersonderzoek MBO Hoe vergaat het uw oud-studenten?

Schoolverlatersonderzoek MBO Hoe vergaat het uw oud-studenten? Schoolverlatersonderzoek MBO Hoe vergaat het uw oud-studenten? Schooljaar 2017-2018 Onderzoek onder studenten die uw instelling in schooljaar 2017/2018 met een diploma hebben verlaten. Inleiding Sinds

Nadere informatie

Servicedocument. Urenverantwoording opleiding Mbo-Verpleegkundige

Servicedocument. Urenverantwoording opleiding Mbo-Verpleegkundige Servicedocument Urenverantwoording opleiding Mbo-Verpleegkundige Plaats: Bunnik Datum: 13-10-2014 Calibris, 2014 kenniscentrum voor leren in de praktijk in zorg, welzijn en sport Postbus 131 3980 CC Bunnik

Nadere informatie

Schoolverlatersonderzoek MBO Inzicht in uw extern rendement

Schoolverlatersonderzoek MBO Inzicht in uw extern rendement Schoolverlatersonderzoek MBO Inzicht in uw extern rendement Gediplomeerden schooljaar 2018-2019 Wat zijn de schoolverlaters gaan doen na diplomering? Hoe beoordelen uw (gediplomeerde) schoolverlaters de

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op de artikelen 2 en 4 van de Wet overige OCW-subsidies;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op de artikelen 2 en 4 van de Wet overige OCW-subsidies; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 30694 5 november 2013 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 26 oktober 2013, nr. 530669, houdende

Nadere informatie

Doel actieplan mbo: Beter, uitdagend en aantrekkelijk, beroepsonderwijs waar meer jongeren voor willen kiezen

Doel actieplan mbo: Beter, uitdagend en aantrekkelijk, beroepsonderwijs waar meer jongeren voor willen kiezen Het Actieplan Mbo Focus op vakmanschap Tessa van Dorp (VO) Frank Koster (MBO) november 2013 Doel actieplan mbo: Beter, uitdagend en aantrekkelijk, beroepsonderwijs waar meer jongeren voor willen kiezen

Nadere informatie

Versoepelen doorstroom mbo-hbo

Versoepelen doorstroom mbo-hbo Versoepelen doorstroom mbo-hbo Toegekende aanvragen 2017 en 2018 2017 Naam instelling Toegekende subsidie Uit te voeren studentlabs Deltion College 97.680,00 Samenwerken in een dream-project ; Evenement

Nadere informatie

Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit WEB met name in verband met het afschaffen van de cascadebekostiging

Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit WEB met name in verband met het afschaffen van de cascadebekostiging 35 002 Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit WEB met name in verband met het afschaffen van de cascadebekostiging Nr. 2 Verslag van een schriftelijk overleg Vastgesteld 17 september 2018 De

Nadere informatie

Positionering informatiebeveiliging en privacy (enquête)

Positionering informatiebeveiliging en privacy (enquête) Positionering informatiebeveiliging en privacy (enquête) IBPDOC13 Verantwoording Met dank aan: Deelnemers enquête uit de mbo sector. Willem Karssenberg (sambo-ict) voor het ontwerpen en beheren van de

Nadere informatie

Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB

Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB Servicedocument urennormen van de Wet BIG en WEB Dit document is opgesteld door: Het Ministerie van OCW, het Ministerie van VWS en de MBO Raad in samenwerking met de Inspectie van het Onderwijs en JOB.

Nadere informatie

Bijeenkomst Wet educatie en beroepsonderwijs voor niet-bekostigd mbo. 28 november 2012 Renée van Schoonhoven

Bijeenkomst Wet educatie en beroepsonderwijs voor niet-bekostigd mbo. 28 november 2012 Renée van Schoonhoven Bijeenkomst Wet educatie en beroepsonderwijs voor niet-bekostigd mbo 28 november 2012 Renée van Schoonhoven Inzicht bieden in Doelstelling Historie en opzet WEB Wat is relevant voor niet-overheids bekostigd

Nadere informatie

Hoe scoren onderwijsinstellingen op social? Onderzoek naar het gebruik van Twitter onder MBO-, HBO- en WO-instellingen.

Hoe scoren onderwijsinstellingen op social? Onderzoek naar het gebruik van Twitter onder MBO-, HBO- en WO-instellingen. Hoe scoren onderwijsinstellingen op social? Onderzoek naar het gebruik van Twitter onder -, - en -instellingen. Over Coosto Coosto levert oplossingen voor social media monitoring en webcare. Je krijgt

Nadere informatie

Follow-up School ex 2009

Follow-up School ex 2009 Follow-up School ex 2009 Het School ex programma heeft een impuls gegeven aan alumnibeleid en inspanningen van mboinstellingen om, veelal met regionale partners, te zorgen dat jongeren na hun diplomering

Nadere informatie

Selectielijst voor onderwijsinstellingen in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO)

Selectielijst voor onderwijsinstellingen in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) Selectielijst voor onderwijsinstellingen in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) Selectielijst voor de administratieve neerslag van de openbaar gezagtaken van de zorgdragers over de periode vanaf 1 augustus

Nadere informatie

Aanval op schooluitval. Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers. 5 e editie. VSV-Atlas

Aanval op schooluitval. Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers. 5 e editie.  VSV-Atlas VSV-Atlas Totaaloverzicht Nederland Aanval op schooluitval Convenantjaar 2010-2011 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Definitieve cijfers 5 e editie www.aanvalopschooluitval.nl Convenantjaar 2010-2011,

Nadere informatie

Schoolverlatersonderzoek MBO. Onderzoek onder studenten die uw instelling in schooljaar 2014/2015 met een diploma hebben verlaten.

Schoolverlatersonderzoek MBO. Onderzoek onder studenten die uw instelling in schooljaar 2014/2015 met een diploma hebben verlaten. Schoolverlatersonderzoek MBO BO Onderzoek onder studenten die uw instelling in schooljaar 2014/2015 met een diploma hebben verlaten. Inleiding Sinds 1995 voeren wij jaarlijks voor ROC s, AOC s en vakscholen

Nadere informatie

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief 2014. Convenantjaar 2012-2013 Voorlopige cijfers. www.vsvverkenner.nl

Bijlage. Nieuwe voortijdig schoolverlaters. VSV-brief 2014. Convenantjaar 2012-2013 Voorlopige cijfers. www.vsvverkenner.nl Bijlage VSV-brief 2014 Nieuwe voortijdig schoolverlaters Convenantjaar 2012-2013 Voorlopige cijfers www.vsvverkenner.nl 32 31 33 28 26 34 25 27 24 23 21 22 19 29 15 30 Overzicht RMC-regio s Nederland Bron:

Nadere informatie

Opmerkelijke cijfers en interpretaties versie 7 maart 2013

Opmerkelijke cijfers en interpretaties versie 7 maart 2013 Samenwerkingsverband VSV regio IJssel-Vecht Opmerkelijke cijfers en interpretaties versie 7 maart 2013 Vooraf Het onderstaande overzicht is gemaakt op basis van diverse cijferproducten van DUO. De gegevens

Nadere informatie

Leergang mbo Programma

Leergang mbo Programma Leergang mbo 2016 Programma Dinsdag 22 maart 2016, 10.00-19.30 uur Beroepsonderwijs en educatie: bestel en beleid anno 2016 10.00 10.15 uur Ontvangst en koffie/thee 10.15 11.45 uur Opening, kennismaking

Nadere informatie

Advies Escalatie. 2. Kader geschillencommissie

Advies Escalatie. 2. Kader geschillencommissie Advies Escalatie 1. Inleiding Vanaf 1 januari 2012 delen beroepsonderwijs en georganiseerd bedrijfsleven in SBB gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de aansluiting beroepsonderwijs en georganiseerd

Nadere informatie