JAARBERICHT jaarbericht

Transcriptie

1 JAARBERICHT 2014 jaarbericht , t n ë li c e d j i b t h Dic. g n i v le n e m a s midden in de

2 : de SIG n a v s r le j i p r e i v De Transparantie Respect Autonomie Professionaliteit praten Jaarbericht 2014 respect ik leren

3 Inhoud Geen muurbloempjes 4 Centrale Cliëntenraad 5 Zijn de cliënten tevreden? 7 Hebben cliënten problemen? 7 Klachtencommissie cliënten 9 Een ruime 8, soms meer tijd nodig 11 Centrale Verwantenraad 11 Eenvoud loont 12 Sociale netwerken de moeite waard 14 Vrijwilligers: inzet en aanpassingen voor medewerkers 15 Verhuizen dat het een lieve lust is 16 De WMO en de Jeugdwet - aanbesteding en tijdsbesteding 19 Thuis in de buurt 21 Ouderprojecten in beeld 25 Dagbesteding 26 Beelden van Kwaliteit 28 Leren van je fouten 29 Ondernemingsraad 30 Elke dag samen leren 32 Verzuim 34 Ook in de Arbo past de SIG zich aan 35 Vertrouwenspersoon medewerkers 36 Jaarverslag Klachtencommissie Medewerkers SIG 36 Waar bleef het geld 38 3

4 schrijven Geen muurbloempjes Cliënten weten wat ze willen. De SIG wil goed naar ze luisteren. Dat kost tijd en vraagt geduld. Sommige mensen bereiken de hoogste top van de ladder en ontdekken dan pas dat die tegen de verkeerde muur staat. (Covey) 4 De SIG is van mening dat verbetering van de kwaliteit van leven van haar cliënten het beste bereikt kan worden door emancipatie van de cliënt zelf, de mens met een beperking. Als de cliënt in zijn kracht komt en echt gaat zeggen wat hij van onderwerpen vindt, en dan ook gehoord wordt, heb je kans op werkelijke verandering. Dan gaat die cliënt door muren om zijn doel te bereiken. Daar ligt een taak voor de organisatie en haar medewerkers en daar ligt een taak voor de cliënt. De organisatie faciliteert, zorgt voor transparantie, communiceert en luistert vooral. De cliënt oefent en leert, daarbij geholpen door goede ondersteuners (LSR bijvoorbeeld) en hulpmiddelen (totale communicatie, tijd en geduld). Toch kom ik over het algemeen nog veel mensen tegen die wat schamper reageren als ik het heb over de resultaten en invloed van bijvoorbeeld de Centrale Cliëntenraad van de SIG: Tsja, echt snappen doen ze het natuurlijk niet, wellicht kunnen ze het hebben over wat gemakkelijke onderwerpen, bijvoorbeeld over een feest. Hier kun je spreken over een muur van onbegrip. Want als me iets duidelijk is geworden de laatste vijftien jaar (zo lang werkt de SIG al met cliëntenraden, bestaande uit cliënten), dan is het dat niemand anders zo geanimeerd, verstandig en genuanceerd kan praten over zijn situatie als de cliënt zelf. De begeleider en zijn leidinggevende niet, zijn verwant niet, niemand niet. Er zijn wel voorwaarden. Het gaat over zíjn leven, zíjn ervaring, in zíjn tempo en er wordt gecommuniceerd op zíjn niveau. Wat we moeten voorkomen, is dat we de cliënt van het kastje naar de muur sturen. Veel mensen rond de cliënt - laat ik het dichtbij houden: binnen de organisatie - hebben een verkeerde voorstelling van wat zeggenschap voor de cliënt betekent of kan betekenen. Als we alleen redeneren vanuit onze eigen normen en waarden, zetten we de ladder tegen de verkeerde muur. Gesproken en geschreven taal, de keuze van verkeerde onderwerpen en gebrek aan tijd en geduld juist dat zijn de hoge muren die geslecht moeten worden. Jan Kroft Jaarbericht 2014

5 Centrale Cliëntenraad In 2013 hebben we helaas afscheid moeten nemen van enkele leden, maar gelukkig ook weer nieuwe mogen verwelkomen. De centrale cliëntenraad (CCR) van de SIG bestaat aan het einde van 2014 uit 15 cliënten: Johan Vogelaar (voorzitter), Maries Beune ( secretaris), Barry Hinzen ( penningmeester), Hilde Vermin (notuliste), Theo van der Horst, Sjaak Bleijendaal, Sonja Seubring, Lydia Pennarts, Jop van Galen, Ciska van Beijeren. Dirk Tange, Jetty de Vries, Tibor Horvath, Anita Drayer en Mano de Jonge. Ank van Duinen ondersteunt de raad. Zij werkt bij het landelijk steunpunt LSR. Annemarieke Bechtold helpt Hilde met de notulen. 5 De CCR praatte ook met de Raad van Toezicht De Raad heeft 10 keer vergaderd, waarvan 5 keer met bestuurder Jan Kroft en Hella Nuyten, clustermanager. Een vertegenwoordiging van de Raad van Toezicht was één keer in de vergadering aanwezig, evenals de Centrale Verwantenraad. Meerdere mensen kwamen een agendapunt toelichten. Zo was de raad goed geïnformeerd om zich een mening te vormen, kritische vragen te stellen of advies te geven. De belangenorganisaties LFB en Zorgbelang waren te gast om te bespreken hoe cliënten van de SIG sterker kunnen worden en beter voor hun belangen op kunnen komen.

6 praten De cliëntenraad praat en geeft advies In 2014 praatte en adviseerde de raad over: - Het beleidsplan van de SIG voor De WMO en de jeugdwet en de veranderingen die ze met zich meebrengen. - Het vrijwilligersbeleid. - De resultaten van de externe cliënttevredenheidsonderzoeken en de verbeterplannen. - Beelden van Kwaliteit en hoe cliënten meebeslissen over de situaties die worden geobserveerd. - Betere bereikbaarheid van de vertrouwenspersoon voor cliënten. - Veiligheid en brand- en ontruimingsoefeningen. - Omgang met privacy in o.a. dossiers, begeleidingsplannen, informatieverstrekking. - De rechten van cliënten. - De vele verhuizingen van cliënten naar nieuwe woon- en werkplekken. 6 Raadsleden actief Naast de vergaderingen waren cliëntenraadsleden ook elders actief: - Er was een gesprek met het zorgkantoor over de samenwerking van de Cliëntenraad met de bestuurder. - Er was een regionale bijeenkomst van het landelijk steunpunt LSR over de WMO. - Er waren meerdere bijeenkomsten van Zorgbelang. - En er was een congres van Raad op Maat over Rechten. Al met al een heel actief jaar voor de cliëntenraad dus, waarin de leden weer een waardevolle bijdrage hebben geleverd aan de organisatie. Jaarbericht 2014

7 Zijn de cliënten tevreden? De SIG wil weten of cliënten tevreden zijn. Het LSR heeft het gevraagd aan cliënten. De uitslag was in 2014 nog niet bekend. De SIG moet eenmaal per drie jaar uitzoeken of cliënten tevreden zijn. De SIG vraagt de CCR advies daarover. In 2014 zijn tevredenheidsonderzoeken uitgevoerd door het LSR op de locaties Bickerlaan, Dorpsstraat, De Weid en Primo. De onderzoeken moeten nog worden afgerond, dus we kunnen er niets over vertellen. In maart 2015 zijn de resultaten gepresenteerd aan de Centrale Cliëntenraad en zijn afspraken gemaakt over de manier waarop de verbeterplannen worden uitgevoerd en gecontroleerd. Vanaf 2015 wordt het verplicht alle cliënten eenmaal per drie jaar mee te laten doen aan een extern cliënttevredenheidsonderzoek. De SIG denkt na over hoe dat het beste aangepakt kan worden. Als er genoeg informatie is, zal de SIG de Centrale Cliëntenraad advies vragen. vertel 7 Hella Hendriks is vertrouwenspersoon Hebben cliënten problemen? De SIG heeft vertrouwenspersonen voor cliënten. Cliënten bellen als er problemen zijn. 13 cliënten hebben gebeld. De vertrouwenspersonen hielpen de cliënten. De SIG heeft een onafhankelijke vertrouwenspersoon cliënten. Het zijn in de praktijk drie medewerkers van collega-instelling De Waerden die bij toerbeurt als vertrouwenspersoon fungeren. Drie medewerkers

8 van de SIG fungeren als vertrouwenspersoon voor cliënten van De Waerden. Wat hebben de vertrouwenspersonen gedaan? De vertrouwenspersonen voor cliënten van de SIG zijn in 2014 (tot begin december) door in totaal 13 mensen gebeld. Voor 8 cliënten konden de vragen via de telefoon opgelost worden, 3 keer heeft de vertrouwenspersoon een bezoek gebracht aan de cliënt. Aard van de melding Aantal 2013 Aantal 2014 Vraag van cliënt Vraag van medewerker 2 2 Vraag van derden 0 1 Totaal meldingen Karin is goed geholpen Voorbeeld van een vraag, uiteraard geanonimiseerd 8 Karin belt de vertrouwenspersoon voor cliënten. Zij heeft een klacht over een begeleider van haar werk. Karin vertelt dat de begeleider op haar werk niet vriendelijk is geweest. Haar werk moest sneller af en dat vertelde de begeleider aan Karin op een kwade toon. De vertrouwenspersoon vraagt aan wie Karin altijd hulp vraagt als er problemen op haar werk zijn. Karin vertelt dat haar vaste begeleidster van haar woongroep dit altijd doet. Maar ja, die is op vakantie. Daarom belt Karin nu de vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon vraagt of er nu iemand op de groep werkt die zij vertrouwt en aan wie zij hulp kan vragen. Ja, zegt Karin, Nel is nu aan het werk en die luistert altijd erg goed. Karin wil graag dat de vertrouwenspersoon en Nel even aan de telefoon samen overleggen. Dat doet de vertrouwenspersoon meteen. Nel snapt de vraag van Karin en gaat met Karin in gesprek over het werk. De vertrouwenspersoon belt een week later naar Karin of alles goed verlopen is. Karin vertelt dat Nel haar goed geholpen heeft. Jaarbericht 2014

9 schrijven boos Marga Verspagen is voorzitter van de Klachtencommissie cliënten Klachtencommissie cliënten De SIG heeft een klachtencommissie cliënten. De klachtencommissie kreeg dit jaar geen klachten. De vertrouwenspersoon kan helpen bij een klacht. De interne klachtencommissie SIG is in november 1995 opgericht. Ze vindt haar grondslag in de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector van 1995 en de Klachtenregeling Cliënten SIG. 9 De commissie bestond in de verslagperiode uit de volgende leden: de heer J.J. Smuling te Overveen, lid voorgedragen door de cliëntenraad; de heer O. Moison te Haarlem, vervangend lid, voorgedragen door de Raad van Bestuur van de SIG; mevrouw M.A.M.M. Verspagen, onafhankelijk voorzitter. Ook dit jaar kwamen er bij de klachtencommissie geen klachten binnen. Voordat je een klacht indient, is het goed om eerst te kijken of er andere oplossingen mogelijk zijn. Misschien kun je het probleem eenvoudig oplossen via de teamleider of clustermanager. Ook kan de teamleider of clustermanager je het telefoonnummer geven van de vertrouwenspersoon. Dit is iemand van buiten de SIG die naar je luistert. Bij vertrouwelijke zaken (denk aan seksuele intimidatie) is het raadzaam meteen de vertrouwenspersoon of de Klachtencommissie in te schakelen. Cliënten of ouders/vertegenwoordigers rdigers die een beroep willen doen op de klachtencommissie kunnen een brief schrijven aan: Voorzitter klachtencommissie cliënten, n, mevrouw M. Verspagen p/a Stichting SIG Postbus 101, 1940 AC Beverwijk De SIG stuurt de brieven ongeopend door naar de voorzitter van de klachtencommissie.

10 Cliënten denken mee Soms zijn cliënten niet tevreden. Zij kunnen een klachtenformulier invullen. 9 cliënten vulden een klachtenformulier in. 10 cliënten gaven de SIG een pluim. 6 cliënten en medewerkers hadden een idee. 1 cliënt wilde een andere begeleider. Ex-cliënten gaven de SIG een 8. De SIG wil op allerlei manieren goed naar cliënten luisteren. Als een cliënt ontevreden is, of juist een compliment uit wil delen, of een goed idee heeft, willen we dat graag weten. Ook tijdens exitgesprekken komen goede ideeën naar voren. 10 Een manier voor cliënten om op organisatieniveau van zich te laten horen is het werken met formulieren: - een roze pluimenformulier, bedacht door de CCR - een rood klachtenformulier - een geel ideeënformulier - een groen formulier om aan te geven dat je graag van begeleider wilt wisselen In 2014 kwamen er 9 klachten, 10 pluimen, 6 ideeën en 1 verzoek om begeleiderswissel binnen. Alle formulieren zijn door teamleiders besproken met de betreffende cliënten. Onkruid in de voortuin Een voorbeeld, geanonimiseerd: Judith woont op een locatie van de SIG en ergert zich aan de voortuin: die staat zo vol onkruid dat je er niet eens doorheen kunt lopen. Ze vult een klachtenformulier in en stelt daarin voor dat een groepje bewoners de tuin op gaat knappen. Teamleider Joyce vindt dat een goed idee. De volgende bewonersvergadering wordt een themavergadering Tuin en de cliënten besluiten dat er een ideeënbus voor de tuin moet komen. De bus wordt door cliënten gevuld met ideeën en nu is één begeleider tot hoofd tuin benoemd. Het onkruid is weggehaald en de cliënten hebben uitleg gekregen wat onkruid is en wat je beter kunt laten staan. Cliënten die zich in het weekend vervelen kunnen nu wat in de tuin gaan klussen, als ze daar zin in hebben. Er worden plannen gemaakt om de tuin verder op te knappen, met behulp van een deskundige vrijwilliger. Jaarbericht 2014

11 ! Een ruime 8, soms meer tijd nodig Als een cliënt weggaat bij de SIG wordt er een exitgesprek gehouden. De exitgesprekken met cliënten gaven tevreden vertrekkers te zien: gemiddeld kreeg de SIG een ruime 8 voor de dienstverlening. Eén van de ideeën die in de exitgesprekken naar voren kwamen was meer aandacht te hebben voor de tijd die een cliënt nodig heeft om te wennen bij wisseling van begeleider. Dit heeft de aandacht gekregen in teamvergaderingen. gezin 11 De Centrale Verwantenraad praat met de Centrale Cliëntenraad Centrale Verwantenraad De CVR helpt de CCR. De leden praten met Jan Kroft. Ze lezen moeilijke stukken. De CVR praat met de CCR en met de Raad van Toezicht. De Centrale Verwantenraad (CVR) van de SIG bestaat uit Jaap Jan Smuling (voorzitter), Edith Kortbeek (secretaris), Bea Bartels en Hanny Lijesen.

12 De CVR is niet het officiële cliëntmedezeggenschapsorgaan van de SIG: dat is de Centrale Cliëntenraad (CCR). De CVR is ingesteld om de belangen van de cliënten door verwanten op stichtingsniveau te laten behartigen. De CVR vergadert vier keer per jaar met de bestuurder (Jan Kroft) over de gang van zaken bij de SIG, problemen die er spelen en de plannen die er zijn. In het overleg met de bestuurder kwamen in 2014 tal van punten aan de orde: Een greep uit de onderwerpen: - De nieuwe WMO en de nieuwe Jeugdwet, de aanbestedingen waaraan de SIG meedoet. - Vrijwilligersbeleid. - Huisvesting en ouderinitiatieven (PGB-projecten). - Het jaarplan 2015 en de jaarstukken Om de onderlinge contacten te onderhouden woont de CVR jaarlijks een vergadering van de CCR bij. In sommige gevallen vraagt de CCR de mening van de CVR alvorens over bepaalde zaken advies uit te brengen aan de bestuurder. Behalve met de CCR heeft de Centrale Verwantenraad ook elk jaar een afstemmingsoverleg met de Raad van Toezicht. De Sig - Een Betrokken Organisatie In Een Veranderende Wereld 12 Eenvoud loont De afspraken over de zorg veranderen. In voor Zorg! hielp de SIG met nadenken daarover. De SIG heeft het heel goed gedaan. De minister wilde weten hoe dat kwam. De SIG heeft de veranderingen gemakkelijk gemaakt. De cliënten zijn het belangrijkst. Jaarbericht 2014

13 In voor Zorg! is het landelijk stimuleringsprogramma vanuit h et ministerie van VWS voor de langdurige zorg. Het programma biedt ondersteuning aan zorgaanbieders die willen werken aan hun voortbestaan in de toekomst. De ondersteuning gaat over kennis, instrumenten en inzet van deskundige coaches voor organisaties die een belangrijke en noodzakelijke verandering willen doormaken. De SIG heeft het programma ingezet om zich terdege voor te bereiden op de veranderingen als gevolg van de nieuwe Jeugdwet en de nieuwe WMO. In de periode 2011 einde 2013 is In voor Zorg! actief geweest binnen de SIG. De SIG was één van de drie best scorende deelnemende organisaties. Daarom gaf VWS in 2014 de opdracht een retrospectieve analyse (terugkijkend: wat is er nu eigenlijk gebeurd?) uit te voeren om te achterhalen wat het traject van de SIG zo succesvol maakte. De kortste samenvatting van het analyserapport is: eenvoud loont. Het veranderingstraject had (en heeft) de volgende kenmerken: - Anders werken. Wat is er nodig om cliënten meer te kunnen laten steunen op hun eigen netwerk en sociale omgeving en hoe kunnen we onze eigen manier van werken daarop aanpassen? - Goedkoper werken. Meer direct begeleiden, de bureaucratie moet (voor zover mogelijk) minder. Minder en effectiever vergaderen, rapporteren en werken zoveel mogelijk bij de cliënt thuis. - Samen werken met relaties. In de nieuwe wetten krijgen we te maken met gemeentes die de zorg gaan bekostigen. Daar bouwen we samenwerking mee op. Bovendien moeten we meer met andere maatschappelijke organisatie samenwerken. Collega-instellingen in de zorg, in welzijn en op vele andere gebieden worden onze partners. 13 Belangrijke succesfactor bij de SIG is het gebruik van begrijpelijke taal. In voor zorg! ziet de SIG als een visiegedreven organisatie Daarnaast heeft onze bottum-up benadering een goede basis gelegd voor de uitvoering van de kanteling. Bottom-up: dat betekent dat iedereen meedoet, op de werkvloer en op kantoor en dat iedereen meedenkt over oplossingen in de uitvoering.

14 Sociale netwerken Sociale netwerken de moeite waard Vrienden en familie kunnen belangrijk zijn in je leven. Het is soms moeilijk om dat te goed te regelen. Begeleiders helpen cliënten erbij. Ze leren dat van de SIG. 14 De nieuwe impuls die in 2013 is gegeven aan het versterken van het persoonlijke netwerk van onze cliënten is in 2014 met veel enthousiasme en met volle overtuiging voortgezet. Het is belangrijk - daaraan twijfelt niemand. Het is niet eenvoudig - dat merken we ook. Maar waar het lukt om contacten te verbeteren of uit te breiden en een goede samenwerking te realiseren tussen een cliënt, belangrijke mensen om hem heen en zijn begeleider, zie je hoe waardevol dat is. En dat motiveert ons om er aandacht voor te houden en de vaardigheden van medewerkers te blijven vergroten om dit steeds weer, voor elke cliënt die dat wil, voor elkaar te krijgen. Dus. - zijn we begeleiders van alle clusters en de gedragsdeskundigen blijven scholen, - hebben meerdere teams dit thema gekozen voor hun jaarlijkse verbetertraject, - hebben we in pilots in de regio samengewerkt met andere organisaties op het gebied van begeleiding, welzijn en vrijwilligerswerk. We deden veel ervaring op en leerden veel van elkaar. Het Ontwikkelteam Sociale Netwerken van de SIG doet op basis van alle ervaringen voorstellen aan het MT die begeleiders kunnen helpen om cliënten en hun netwerk beter te ondersteunen. Zo hebben we inmiddels al aardig wat ervaring opgebouwd, die we graag met anderen delen, vaak op verzoek van die anderen. We verzorgden workshops voor WMO-consulenten en voor leden van sociale wijkteams. We deden dat graag, want we zijn ervan overtuigd dat deze werkwijze bij kan dragen aan de kwaliteit van leven van onze cliënten. En dat blijft het belangrijkste: dat de cliënt (ook dankzij deze aanpak) een betere kwaliteit van leven ervaart. Jaarbericht 2014

15 werken Vrijwilligers: inzet en aanpassingen voor medewerkers Vrijwilligers zijn belangrijk voor cliënten. Daarom is de SIG blij met ze. Vrijwilligers moeten tevreden zijn over de SIG. De SIG zoekt nog meer vrijwilligers. Begeleiders gaan met ze samenwerken. De rol van vrijwilligers binnen de SIG was op de achtergrond - altijd al belangrijk. In de aanloop naar de nieuwe ontwikkelingen bleek dat hun rol in de toekomst waarschijnlijk groter zal worden. En dat vergroot hun belang voor de SIG. Voor medewerkers brengt dit veranderingen met zich mee. Het wordt steeds belangrijker dat zij ondersteund worden in hun werk met vrijwilligers. Medewerkers moeten vrijwilligers volgen en waar nodig betrekken bij zorgzaken. Vrijwilligers horen erbij. Ze zijn een zeer gewaardeerde aanvulling op de zorg, in het belang van de cliënt het belang dat bij ons allen voorop staat. Dit vraagt van de SIG voortdurende aandacht voor werving (bijvoorbeeld door deelname aan markten en activiteiten in de directe omgeving van de locatie), het herkennen van kansen en mogelijkheden en daar adequaat op inspelen. 15 Op organisatieniveau besteden we meer aandacht aan PR en communicatie over en met vrijwilligers. We bevorderen contacten met en tussen alle betrokkenen door het organiseren van gezamenlijke bijeenkomsten, vaak rond een vorm van scholing (bejegening van mensen met een verstandelijke beperking bijvoorbeeld), die ook altijd een gezelligheidselement bevatten. Op het gebied van personeelsbeleid is er meer aandacht voor de administratieve route en procedures rond vrijwilligers op het gebied van scholing, werving en behoud en bewaking van de kwaliteit van hun werkomstandigheden (arbo). De SIG heeft daarom een werkgroep vrijwilligers in het leven geroepen, bestaande uit een clustermanager, drie teamleiders, de personeelsfunctionaris en de praktijkopleider. Deze werkgroep ontwikkelde in 2014 een groot aantal activiteiten met als doel het werven en behouden van vrijwilligers.

16 Vrijwilligers in de toekomst In het najaar van 2014 is de notitie Vrijwilligersbeleid naar 2015 vastgesteld door het MT en de OR. De werkvloer moet in staat zijn meer gebruik te maken van en samen te werken met vrijwilligers. Locaties leggen de wensen en mogelijkheden binnen de eigen locatie vast in een vrijwilligersplan. Ook voor de nabije toekomst blijft de SIG veel belang hechten aan vrijwilligers. In nauw overleg met de Centrale Cliëntenraad en de Ondernemingsraad zullen we dan ook blijven nadenken en praten over de manier waarop vrijwilligers in toenemende mate een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de ondersteuning van cliënten van de SIG verhuizen! Verhuizen dat het een lieve lust is 16 Het Anneko Van der Laanhuis ging naar het Woonproject Alkmaarseweg. Er kwamen nieuwe cliënten bij het Steunpunt Alkmaarseweg. Cliënten van De Schalkse Hoek gingen naar de P.C. Boutensstraat. Wisselwerk verhuisde van de Vlinderschool naar De Schans. Het Bestuursbureau is nu ook aan de Alkmaarseweg gevestigd. De Weid krijgt nieuwe studio s. In het Anneko Van der Laanhuis gaan kinderen en jongeren wonen. Wat is er gebeurd Van Wijk aan Zee naar Beverwijk De bewoners van het Anneko van der Laanhuis in Wijk aan Zee zijn in 2014 verhuisd naar het gloednieuwe warme gangen - woonproject Alkmaarseweg in Beverwijk. Ze wonen in ruime appartementen, boven het nieuwe Bestuursbureau van de SIG. De officiële opening was op 6 november, samen met het nieuwe Steunpunt Alkmaarseweg. De cliënten van het Steunpunt maakten lekkere hapjes voor alle bezoekers, er waren drankjes, de terrastuin op de eerste verdieping werd Anneko van der Laantuin gedoopt, het was één groot feest. Jaarbericht 2014

17 Nieuw in Beverwijk In hetzelfde gebouw konden tien jongeren ieder een eigen flat betrekken. Ze wonen daar met begeleiding vanuit het Steunpunt Alkmaarseweg. Met het feest op 6 november werd ook hun locatie officieel geopend. Van Haarlem-Schalkwijk naar Haarlem-Noord Een deel van de bewoners van De Schalkse Hoek in Haarlem-Schalkwijk verhuisde naar warme gangenwoonproject P.C. Boutensstraat in Haarlem-Noord. De achtergebleven bewoners wachten vol spanning tot hun nieuwe woongelegenheid aan de Italiëlaan in Haarlem-Schalkwijk gerealiseerd zal zijn. Van de Vlinderschool in Heemskerk naar De Schans in Beverwijk Dagbestedingsproject Wisselwerk verhuisde in 2014 van de tijdelijke locatie Vlinderschool in Heemskerk naar de monumentale Schans in Beverwijk. De Schans is s avonds in gebruik door blaasorkest Felison en popkoor Ruud Jansen. Op andere tijden is de Beverwijkse Radioclub er vaak te vinden. Kortom: het gebouw wordt goed en intensief gebruikt. Van Heemskerk naar Beverwijk Het Bestuursbureau van de SIG verhuisde van voormalige woonlocatie het Schuurmanshuis naar het nieuwe kantoor/woongebouw De Steenhouwerij in Beverwijk. 17 Waar zijn we nog mee bezig Cliënten De Weid tijdelijk in voormalig kinderhuis Op 28 november 2014 zijn zestien bewoners van De Weid verhuisd van de Walstro in Castricum naar voormalig kinderhuis Antonius in Bakkum. Terwijl ze daar wonen, wordt er nieuw gebouwd op de plek waar De Weid gestaan heeft. Dus moest er eerst gesloopt worden en dat was een happening waar cliënten graag bij betrokken werden. In 2014 is er een film gemaakt van het leven op De Weid. Die film eindigt met de sloop als nieuw begin. De cliënten van De Weid ervaren hun tijdelijke woning als goed en kijken ernaar uit om de nieuwe Weid te zien optrekken. In de nieuwbouw kunnen 23 cliënten wonen, ieder in een eigen studio. De precieze oplevering is nog niet bekend maar de cliënten kunnen tot mei 2016 in hun tijdelijke huisvesting blijven. Kinderen De Zeester en De Waterjuffer gaan naar het Anneko We zien dat er door de maatschappelijke ontwikkelingen een ander appèl wordt gedaan op onze opvoeding en begeleiding van kinderen. De afgelopen jaren hebben wij hier al op ingespeeld door hierbij passende methodieken te ontwikkelen op groepen en in gezinnen. De toekomstige verhuizing van de kinde-

18 ren naar het Anneko van der Laanhuis Wijk aan Zee maakt deel uit van de veranderende vraag. De vraag naar het wonen in een groep neemt af en is voor een kleinere groep kinderen een goed alternatief. De huisvesting moet hier wel goed bij passen. De Zeester en De Waterjuffer voldeden niet meer aan de hedendaagse eisen en waren ook niet meer geschikt te maken voor de toekomst. Vandaar het besluit om het Anneko van der Laanhuis te verbouwen. Huisvesting met woonondersteuning in IJmuiden Voor de Kalverstraat in IJmuiden zijn er plannen in een vergevorderd stadium om zestien appartementen te bouwen met een gezamenlijke woonruimte en een groot dakterras. In het afgelopen jaar zijn er informatieavonden georganiseerd voor geïnteresseerden. Vele aanwezigen gaven zich op voor een plaats op de wachtlijst. Wanneer de beslissing valt of dit project definitief doorgaat hangt af van veel factoren, die meest buiten de SIG liggen. Voor ons is dit weer een mooi project om de schouders onder te zetten en een aantal cliënten goede huisvesting met woonondersteuning te kunnen bieden. Zijn ze er al? (geanonimiseerd voorbeeld) 18 Carola kwam regelmatig even langs op het Bestuursbureau voor een gesprek met haar woonbegeleidster Yvonne. Ze brachten dan vaak ook samen een bezoekje aan de medewerkster Aanmelding. Carola vroeg dan hoe ver het was met één van de nieuwbouwprojecten van de SIG. Carola wilde daar namelijk heel graag kunnen wonen ze stond ervoor op de wachtlijst. Maar ze moest natuurlijk wachten tot de appartementen gebouwd zijn. Carola is een volhouder. Zij en Yvonne bleven langskomen, Carola bleef vragen, en de medewerkster Aanmelding bleef haar vertellen wat ze wist over de ontwikkelingen. Intussen heeft Carola nu ergens anders een flat gevonden waar ze naar volle tevredenheid woont. Jaarbericht 2014

19 geld De WMO en de Jeugdwet - aanbesteding en tijdsbesteding Voor veel cliënten krijgt de SIG geld van de regering. De SIG krijgt in 2015 ook geld van de gemeenten. Er zijn afspraken gemaakt en formulieren ingevuld. De gemeenten weten nu wat de SIG is en doet. In de WMO en de Jeugdwet wordt de verantwoordelijkheid voor de zorg voor een grote groep mensen met een (lichte) beperking bij de gemeenten neergelegd. Dit betekent dat de SIG in drie regio s en voor tien gemeenten afspraken moest maken om de zorg in 2015 te kunnen voortzetten. De decentralisatie van de zorg (zoals dit ook wel wordt genoemd) is bedoeld om de zorg voor de burgers dichterbij te organiseren en ook de regels te verminderen. Wat daarvan terecht komt, moet nog gaan blijken in de komende jaren. 19 De SIG en de gemeenten hebben hard gewerkt en in een relatief kort tijdsbestek heel veel afspraken gemaakt. Er moest uitgelegd worden hoe de SIG haar werk doet, afgestemd op wat de gemeenten graag willen. Er moesten afspraken komen over de prijzen en er moest worden uitgewerkt hoe de zorg verder georganiseerd wordt (indicatie en toegang). Last but not least: het verloop van de administratieve verantwoording en de betaling moest duidelijk worden. Er waren heel veel bijeenkomsten, georganiseerd door gemeenten, om uit te wisselen hoe de organisaties en de gemeenten hierover dachten. Na de gemeenteraadsverkiezingen bood de SIG nieuwe werkstages aan om gemeenten (ambtenaren, wethouders, raadsleden) te laten zien wat er nu eigenlijk gebeurt in de zorg voor de verstandelijk beperkte mens. We hebben veel tijd en aandacht besteed aan de bekendheid van de SIG bij gemeenten. In de zomermaanden waren meerdere medewerkers non-stop bezig om alle papierzaken in orde te maken en te bespreken met de gemeentelijke commissies. En met resultaat, want op alle gebieden waarop de SIG zorg levert konden we afspraken maken voor Later wordt er weer over 2016 gesproken. Het belangrijkste jaar echter wordt 2017, want dan moet de transitie (de echte kanteling van zorg naar de gemeenten) plaatsvinden. Zo normaal, dichtbij en goedkoop mogelijk.

20 De SIG doet haar uiterste best om de noodzaak van deskundige begeleiding op het gebied van thuisondersteuning en dagbesteding te benadrukken en te laten zien. Want dát is een van onze grootste zorgen. Vermaatschappelijking, meedoen, zelf je best doen, oplossingen vinden samen met je netwerk, streven we al vele jaren na. Er zijn echter belangrijke voorwaarden die dit mogelijk moeten maken, waarvan de belangrijkste is: inhoudelijke deskundigheid. Dus laten we die nu volledig blijven behouden en inzetten! Een woord van grote waardering is op zijn plaats voor iedereen die zich zo geweldig heeft ingezet bij de werkzaamheden rond de aanbesteding/inkoop. Over de heg (fictief voorbeeld) Het is duidelijk: cliënten die nu ondersteuning thuis krijgen, zullen in de toekomst een groter beroep moeten kunnen doen op hun sociaal netwerk. 20 Dat zal ook gelden voor Matthieu, een cliënt AO die één uur in de week woonbegeleiding krijgt van Karin. Ze kijken dan de post door, regelen de betaling van rekeningen en Matthieu overlegt met Karin over zaken waar hij in zijn eentje niet uitkomt, met zijn werk bijvoorbeeld, of hoe hij zijn eenpersoonshuishouden runt. Karin heeft al een paar keer met Matthieu gepraat over de mogelijkheden van een sociaal netwerk. Matthieu leeft in onmin met zijn familie - daar zitten niet veel mogelijkheden qua sociaal netwerk. Zijn buren ziet Matthieu eigenlijk niet. Ze zeggen elkaar goedendag op straat, dat is het wel zo n beetje. Matthieu werkt bij een sociale werkplaats en vermaakt zich verder goed thuis in zijn eentje, met zijn kat, zijn goudvissen en de legpuzzels van duizend stukjes die hij graag maakt. Stel dat de ondersteuning die Matthieu nu van Karin krijgt, wegvalt het risico is groot dat rekeningen dan niet meer betaald worden en dat Matthieu in de knoop raakt met dingen die hij nu met Karin in dat ene uurtje bepraat en zo goed mogelijk zelf oplost. Als dat ene uurtje in de week niet meer mogelijk is hoe moet het dan met Matthieu? Daar heeft Karin kopzorg over. Ze heeft al eens over de heg een praatje gemaakt met de buurvrouw, die net met pensioen is en eigenlijk best aardig lijkt. Karin heeft aan Matthieu voorgesteld dat hij wat meer contact gaat zoeken met die buurvrouw, gewoon voor de gezelligheid. Matthieu zal erover nadenken, zegt hij. Jaarbericht 2014

21 Uitzicht op het Marsmanplein Thuis in de buurt Cliënten horen erbij. Er zijn eetcafés in IJmuiden en Heemskerk. Er is een spreekuur voor de buurt en cliënten in IJmuiden. Veel mensen kwamen praten in de P.C. Boutensstraat. Cliënten maken het Marsmanplein gezellig. 60 mensen kwamen op bezoek bij Primo. In Beverwijk was een flashmob van de SIG. 21 De beweging naar de WMO vraagt dat er steeds meer wijkgericht wordt gewerkt. Hierbij is sprake van wederkerigheid: cliënten en andere burgers bouwen samen iets op. Dit is niet nieuw voor de SIG. Meteen bij de oprichting in 1969 is er gestart met wonen in de wijk in plaats van in een grote instelling ergens in de bossen. Later werden cliënten begeleid in hun eigen huis, in hun eigen buurt. Toen heette dat Begeleid Zelfstandig Wonen, nu Ambulante Ondersteuning. Het wijkgericht werken van vandaag echter is niet alleen ingegeven vanuit de visie die de SIG van oudsher heeft, maar ook vanuit de druk die op de zorg wordt uitgeoefend om kosten te besparen. Een civiele samenleving waarin de onderlinge betrokkenheid van burgers groter is, is een groot goed. De weg er naartoe is echter lastig. De SIG gaat hierin vooral praktisch te werk met als belangrijkste doel kleine successen te behalen. Eetcafé s Samen met andere zorgaanbieders en welzijnswerk begeleidt de SIG al vijftien jaar een eetcafé in

22 IJmuiden. We werken samen met Philadelphia en Welzijn Velsen. Hetzelfde geldt voor Heemskerk, waar eetcafé Kareltje al tien jaar floreert dankzij de eendrachtige samenwerking van de SIG met Welschap Welzijn. praten Buurtspreekuur In IJmuiden is de SIG samen met andere organisaties gestart met open inloopspreekuren in buurthuizen. De spreekuren zijn bedoeld voor alle burgers in de wijk die vragen of problemen hebben, dus niet alleen voor mensen met een beperking. Tijdens het spreekuur wordt gekeken of de hulpvraag direct beantwoord kan worden of dat doorverwijzing beter is. Het project is een proces van ervarend leren. Gewoon maar starten en volgen wat er wel en wat er niet goed gaat. De SIG werkt hierin samen met De Waerden, Philadelphia, RIBW, KAM, Zorgbalans en Welzijn Velsen. In Beverwijk en Heemskerk willen we soortgelijke inloopspreekuren organiseren. 22 Professionele zorg als sleutelfiguur Formele en informele zorg in de IJmond In de pilot Met vereende kracht willen we formele en informele zorg op methodische wijze met elkaar samen laten werken. De vraag is onder andere hoe vrijwilligers en het sociale netwerk van cliënten meer ingezet kunnen worden en hoe er meer gebruik kan worden gemaakt van het aanbod van welzijn. Het streven was om hiermee de professionele zorg met 25% terug te brengen. Dat doel is niet gehaald. Wel heeft de pilot heeft veel opgeleverd in de samenwerking. De participanten konden bij elkaar in de keuken kijken en kregen zo een beter beeld van elkaars mogelijkheden. Ook is duidelijk geworden dat de professionele zorg de sleutelfiguur is om veranderingen tot stand te brengen. De rol van de professionele zorg is vooral adviserend en ondersteunend. De SIG denkt dankzij deelname aan deze pilot meer dan voorheen vanuit de wijk dat is een winstpunt voor de organisatie en voor de wijken. De SIG werkt hierin samen met Stichting Welzijn Beverwijk, de STG en de vrijwilligerscentrale Beverwijk en Heemskerk. Op langere termijn zien we mogelijkheden om het doel (25% minder professionele zorg) alsnog te bereiken. Jaarbericht 2014

23 en in Zuid-Kennemerland Ook in Haarlem wordt in pilotvorm gezocht naar mogelijkheden tot methodische samenwerking tussen formele en informele zorg. Hier ligt de focus op het werven, matchen en begeleiden van vrijwilligers. Een belangrijk element is de ontmoeting tussen de formele en informele zorg, waarbij onderzocht wordt wat de professionele begeleiding doet en wat de vrijwilliger eventueel kan doen. De SIG werkt hierin samen met de STG, Stichting De Baan en het Nieuwe Zorgwerken. Zelf kansen vinden soms lastig In Heemskerk is een vaste ontmoetingsavond in het buurthuis waar onze doelgroep andere burgers uit de buurt ontmoet. Onze cliënten vinden het soms lastig om aansluiting te krijgen bij medebuurtbewoners en anderzijds staan bezoekers soms onwennig tegenover mensen met een beperking. Het is daarom belangrijk om deze ontmoetingsavonden goed te begeleiden. Wandel je bekend Een gezonde wandeling, een SIG-locatie in je buurt van binnen zien, getrakteerd worden op een high tea en dan ook nog eens met een leuk cadeautje naar huis gaan. Dat wil elke buurtbewoner wel. Buurtbewoners in Schalkwijk en Haarlem-Noord kregen er in 2014 de kans voor en maakten er volop gebruik van. De SIG werkt hierbij samen met Bekend maakt Bemind. 23 Harken en boodschappen doen Op het Marsmanplein in Haarlem-Delftwijk heeft de SIG een locatie van de wijkraad te leen gekregen als uitvalsbasis voor cliënten die klusjes doen voor de wijk: het parkje bijhouden, de straat schoonmaken, boodschappen doen voor buurtbewoners, ondernemers helpen bij de emballage. Midden in de samenleving. De SIG werkt hierbij samen met DOCK, een wijkgerichte welzijnsorganisatie voor en door burgers.

24 Werkconferentie overtreft verwachtingen In onze nieuwe woonlocatie P.C. Boutensstraat organiseerde de SIG een conferentie voor gemeenten en buurtbewoners. Het doel van de bijeenkomst was elkaar te leren kennen en te kijken naar kansen om de buurt te betrekken bij het totaal van buurtcentrum en dagbesteding. De deelname overtrof de verwachtingen. Buurtbewoners, wijkraden, ondernemers, fysiotherapeuten, huisartsen, bewonerscommissies, wijkverpleegkundigen, de SHDH, DOCK en de gemeente Haarlem namen aan de conferentie deel. Deelnemers spraken in groepen over vragen als: Wat kan een dienstencentrum voor u betekenen? Wat ziet u aan kansen voor de wijk? Ziet u voor uzelf of voor uw organisatie een rol weggelegd? Welke? Wie hebben we nog meer nodig? Heeft u nog andere ideeën? Er waren presentaties van een ondernemer van het Marsmanplein, de secretaris van de wijkraad en een gemeentefunctionaris. Cliënten van de SIG faciliteerden de sprekers, verzorgden de catering en leidden mensen desgevraagd rond in hun appartement. Alle deelnemers en ook de cliënten spraken van een zeer geslaagde bijeenkomst. Het was een goede bijdrage aan de ontwikkeling van meer contacten en meer activiteiten in Delftwijk. 24 Zestig buren op bezoek Primo in Castricum organiseerde een Meet & Greet voor de buurt, die goed bezocht werd. Liefst zestig buren maakten hun opwachting, genoten van de hapjes, maakten een praatje en mochten de appartementen van cliënten bekijken. De contacten met de buurt zijn hiermee geïntensiveerd. Jaarbericht 2014

25 Een vrolijke noot Het winkelend publiek op de Breestraat in Beverwijk werd op een zonnige zaterdag in juni compleet verrast door een flashmob van de SIG. Een kortdurende, ludieke actie, waarmee aandacht werd gevraagd voor de aanwezigheid van de SIG in de Beverwijkse samenleving. Zo n 170 medewerkers en cliënten van de SIG, allemaal in T-shirts met het logo en de kleuren van de SIG, kwamen even voor twee uur ter hoogte van C&A van twee kanten aangelopen. Muzikanten van het Haarlems Straatorkest hadden zich daar al heimelijk opgesteld. Onder de vrolijke tonen van het orkest maakten diverse SIG-ers een dansje. Onderwijl rolden andere cliënten en medewerkers spandoeken uit, met de tekst Wij zijn de SIG. Ook werden kaartjes uitgedeeld met daarop uitleg over de SIG en foto s van onze twee nieuwe locaties in Beverwijk: het nieuwe bestuursbureau aan de Alkmaarseweg en dagcentrum Wisselwerk aan de Schans. Vlak voordat de schijnbaar spontane samenscholing plaatsvond, hadden cliënten zadeldekjes met het SIG-logo over de zadels van vele honderden fietsen in de Breestraat bevestigd. Deze actie alsook de vrolijke en kleurrijke flashmob zelf werd door het publiek zeer gewaardeerd. Na tien minuten was het, zoals het een goede flashmob betaamt, afgelopen en waaierden alle cliënten en medewerkers over de Breestraat uit. De rust keerde weer en iedereen wist het nu: de SIG staat dicht bij de cliënt, midden in de samenleving. Missie geslaagd en voor wie de flashmob (nog eens) wil meemaken: watch?v=fjpnlwot6v0 De SIG werkte voor de flashmob samen met het Haarlems Straatorkest en KontraKultuur. 25 Ouderprojecten in beeld Meander bestond 12½ jaar. Achter de Duinen is een nieuw project. PGB-project Meander vierde alweer zijn 12½ jarige bestaan onder de hoede van de SIG. In Heemskerk werd het nieuwe PGB-project Achter de Duinen geopend. De SIG verzorgt de werkgeversfunctie voor het team van dit nieuwe ouderproject, voorlopig voor de duur van één jaar.

26 werken Dagbesteding Wisselwerk krijgt steeds meer deelnemers. Stadskantoor Haarlem wilde graag dat de SIG blijft. De Duintuin stopt in Vrijwilligers brengen cliënten naar de dagbesteding. Wisselwerk 26 Wisselwerk in De Schans Na de verhuizing van dagcentrum Wisselwerk naar De Schans waren deelnemers en medewerkers van alle afdelingen snel gewend aan de nieuwe, mooie werkplek voor de kaarsenmakerij, de bakkerij, de afdeling glas in lood, de keramiek- en de textielafdeling, de inpakafdeling, de voormalige winkel CreaSig en het schildersatelier. Steeds meer producten van Wisselwerk kunnen vanuit de winkel op de begane grond worden verkocht. Steeds meer deelnemers vinden hun weg naar zinvol werk bij Wisselwerk. Catering Stadskantoor Haarlem Deelnemers van de dagbesteding van de SIG hebben in 2014 bij wijze van pilot de koffie verzorgd in Stadskantoor Haarlem. Ze deden daarnaast ook nadere klusjes. Dit is door de medewerkers van het Stadskantoor goed ontvangen. Op basis van een enquête onder de Jaarbericht 2014

27 medewerkers, die enthousiast waren over de dienstverlening, werd de pilot (ook na verhuizing van de gemeente naar een ander kantoor) met een jaar verlengd. Bestuursbureau Beverwijk Het Bestuursbureau fungeert al langere tijd als werkervaringsplaats voor cliënten. Er is nu een vaste deelnemer die de koffie en thee verzorgt. Brasserie in Waterrijck Heemskerk In samenwerking met ViVa! verzorgen deelnemers van de dagbesteding de bezetting van De Brasserie van zorgcentrum Waterrijck in Heemskerk, gericht op de bewoners van het zorgcomplex en buurtbewoners.! Duintuin gaat stoppen De Duintuin heeft een jaar gedraaid en stopt per 1 maart. Het bleek te ingewikkeld om twee bedrijven (agrarisch bedrijf, dagbesteding) te combineren in snelheid en productie. Ook daardoor waren er te weinig deelnemers om het voor de ondernemer /begeleider rendabel te maken. 27 bus! Vervoer Dankzij een groot aantal vrijwilligers heeft de SIG het cliëntenvervoer in eigen hand kunnen nemen. Ondersteund door een vervoerscoördinator brengen vrijwilligers dagelijks cliënten van huis naar dagbesteding en vice versa. Hierdoor kunnen onze cliënten, onafhankelijk van de vervoersafstand, de door hen gewenste dagbesteding krijgen of behouden.

28 schrijven praten leren Beelden van Kwaliteit Op drie locaties kwam iemand kijken. Ze schreef op wat ze zag. Dat is een verslag. De teams praatten over het verslag. Ze maakten een plan voor betere zorg. 28 Al vanaf 2011 wordt er binnen de SIG geobserveerd volgens de methode Beelden van Kwaliteit. Met deze observaties wordt de zorg of begeleiding in woonvoorzieningen en dagbesteding in beeld gebracht. Richtpunten zijn: - verbinding die de begeleider maakt met de cliënt - het inzetten van die verbinding door de begeleider voor de ontwikkeling van de cliënt - het ingaan van de begeleider op initiatieven van de cliënt Onafhankelijke observatoren, afkomstig van collega-instelling Odion, schrijven een verslag van wat ze zien en horen. Een kwaliteitspanel (mensen van binnen en buiten de SIG met uiteenlopende functies) bespreekt het verslag met het team. Het team maakt vervolgens een plan om de zorg te verbeteren. In 2014 is een traject Beelden van Kwaliteit gestart op de locaties Jan Campertstraat, Garmt Stuivelingstraat en P.C. Boutensstraat. Eind 2013 zijn er interne kortdurende observaties uitgevoerd op bijna alle locaties van de SIG. Bij deze observaties werd er naast verbinding, ontwikkeling en initiatief ook gelet op de bejegening van de cliënt(en): hoe gaat de begeleider met de cliënt om? De observaties waren bijvoorbeeld tijdens een koffie-uur, een begeleidingsmoment of een bewonersvergadering. Ook van deze observaties werd een verslag geschreven. In het voorjaar van 2014 hebben de teamleiders het verslag van hun locatie met hun team besproken en is gekeken waar de zorg verbeterd kan worden. Een voorbeeld hiervan is cliënten meer te laten kiezen over zaken die hen aangaan, bijvoorbeeld tijdstip van eten, weekendinvulling of manier van begeleiden. Deze observaties zijn ook meegenomen in de Systeembeoordeling van Jaarbericht 2014

29 Saskia Jordens heeft voor haar eindexamen SPH onderzoek gedaan naar de betrokkenheid van cliënten bij Beelden van Kwaliteit. Zij gaf de SIG het advies cliënten het moment van observatie zelf te laten kiezen. Welk moment willen zij laten zien? Waar zijn zij tevreden over of juist niet? Dit is besproken in de Centrale Cliëntenraad en de raad vindt dit een goed idee. De CCR gaat de vraag stellen aan alle lokale raden. In 2015 worden er weer interne kortdurende observaties op alle locaties gepland en nu kiezen de cliënten wanneer de observanten kunnen komen en waar ze op moeten letten. Onderzoek Kwaliteit van Leven in de WMO De SIG is initiator van en doet mee aan een longitudinaal landelijk onderzoek naar Kwaliteit van Leven in de WMO voor mensen met een Lichte Verstandelijke Beperking. Als nulmeting zijn veertig cliënten van het cluster AO geïnterviewd op basis van de POS (Personal Outcome Scale). Tien van hen zijn langdurig geobserveerd door een in Beelden van Kwaliteit geschoolde observator. Over een aantal jaren worden de interviews en de observaties herhaald. De bedoeling is na te gaan of de invoering van de WMO invloed heeft op de kwaliteit van leven van mensen met een lichte verstandelijke beperking en zo ja, wat voor invloed. leren vallen 29 Leren van je fouten Medewerkers kunnen leren van fouten. Ze vertellen wat verkeerd ging. Ze denken samen na hoe het beter kan. Nadenken is belangrijk. Het is de belangrijkste levensles: leer van je fouten! Kinderen leren van hun fouten (lopen met vallen en opstaan), dieren leren van hun fouten (een ezel stoot zich in t gemeen geen twee keer aan dezelfde steen), dus waarom zouden wij het niet doen? Leren van je eigen fouten, van de fouten van anderen. En waarom zouden we een ander niet gunnen waar we zelf zoveel van leren? Geef de ander een kans om van jouw en zijn fouten te leren. Geef feedback, spiegel, koppel terug, communiceer en denk niet altijd alleen maar aan

30 de lieve vrede. Zo lief is die vrede soms niet. Wie niets doet, maakt geen fouten. Waar gehakt wordt, vallen spaanders. De beste breister laat weleens een steek vallen. De enige domme vraag is een niet gestelde vraag. Tegeltjeswijsheden. Maar daarom niet minder waar. Fobo s gaan over fouten, bijna-fouten, ongelukken en bijna-ongelukken. Bij de SIG zien we ze, melden we ze en blijven we eraan werken. Elke dag opnieuw. We willen nu ook weten of er verband is tussen het aantal cliënten en de aantallen fobomeldingen. Daarom nemen we in de grafiekjes sinds kort ook de aantallen cliënten op Fobo en arbomeldingen e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Cliënten incidenten Medewerkers incidenten 30 r begeleider Ondernemingsraad De OR heeft het in 2014 heel druk gehad. De leden moesten veel vergaderen en goed nadenken. Ze hebben ook studiedagen bijgewoond. De OR heeft nu zeven leden. De OR was ook in 2014 weer de belangenbehartiger, spreekbuis en antenne van en voor SIG-werknemers. De leden denken, praten en onderhandelen mee, stemmen in (of niet) en geven advies. Jaarbericht 2014

31 De OR vergadert eenmaal per maand, daarnaast is er ook eenmaal per maand een overlegvergadering met de Raad van Bestuur. Voor een goed contact met de achterban zijn in elk onderdeel van de SIG contactpersonen actief. Zij komen driemaal per jaar bij elkaar om informatie uit te wisselen. Ze worden aangestuurd door een vaste contactpersoon binnen de OR. Verder zorgen de lokale contactpersonen ervoor dat hun collega s op de hoogte zijn van de zaken waarmee de OR zich bezighoudt en dat er voldoende informatie voorhanden is over de OR. In 2014 hebben we, zoals altijd gewenst werd, met een veel beter bezette OR mogen werken. In de loop van het jaar moesten we helaas van twee leden alweer vrij snel afscheid nemen. Maar gelukkig kwam er ook weer nieuw bloed bij, zodat we met zeven OR-leden het jaar uit zijn gegaan. Dat wil zeggen dat er nog plekken vrij zijn. In maart 2015 worden er weer ondernemingsraadverkiezingen gehouden en we hopen op geschikte nieuwe kandidaten, zodat wij in 2015 met volle bezetting verder kunnen. Zowel de OR als de bestuurder is het er over eens dat een zo goed en volledig mogelijk functionerende OR belangrijk is in deze onrustige tijden. De huidige leden stellen zich allen verkiesbaar voor een nieuwe periode en de hoop is er op gericht dat er ten minste twee geschikte kandidaten worden aangemeld. Stiekem hopen we wel een beetje op meer, zodat we voor het eerst in onze geschiedenis echte OR-verkiezingen kunnen houden. Bij negen kandidaten in totaal zijn er geen verkiezingen, maar worden de kandidaten automatisch als OR-lid gekozen. Helaas moest de OR afscheid nemen van ambtelijk secretaris Sandra Bogaert. Ze was jarenlang een vaste waarde binnen de SIG en de OR en wij gaan haar kwaliteiten, persoonlijkheid en inbreng node missen. 31 Ook 2014 stond weer in het teken van samenwerking, openheid en informatievoorziening binnen de organisatie. De OR is actief betrokken geweest bij overleg (en gesprekken) binnen de SIG, onder meer over de ontwikkelingen rond de WMO en de omgang van de diverse gemeenten daarmee. Daarbij verdiepten de leden zich in onderdelen van beleid en werden ze betrokken in het ontwikkelen van beleid. Daar was ook de scholing van OR-leden dit jaar op gericht en mede daarom zijn er door de OR-leden diverse studiedagen bezocht. De OR liet zich door externe deskundigen voorlichten over de mogelijkheid en wenselijkheid van een sociaal plan en de gezondheid van de organisatie met het oog op de toekomst. Dat is ook de reden dat de OR zich heeft geschaard achter het toekomstig sociaal beleid van de SIG, zoals dat door het managementteam naar buiten werd gebracht. Van een sociaal plan, zeker op dit moment, kan eenieder alleen maar slechter worden. Er is bij ons sprake van een gezonde organisatie al kan dat met alle veranderingen binnen de zorg snel veranderen, maar daar gaan we niet van uit. Om het contact met de achterban verder te verbeteren en de meningen van de medewerkers te peilen over de huidige ontwikkelingen binnen de zorg en de eigen organisatie werd een nieuwe OR on Tour opgezet. Deze was er dit jaar op gericht om in gesprek te gaan met de teams, over de ontwikkelingen en hoe de medewerkers de veranderingen ervaren. Alle onderdelen van de SIG werden bezocht door twee OR-leden die te gast waren in een teamoverlegsituatie. Tot nu toe zijn de reacties zeer positief, dus we

32 denken dat we op de goede weg zijn met deze methode. De OR hoopt ook de komende jaren bij te blijven dragen aan een organisatie waarin werknemers gehoord en gezien worden, zonder daarbij het belang van de SIG als organisatie uit het oog te verliezen. Vind jij dit, net als de OR-leden, ook belangrijk en wil je hierbij actief betrokken zijn, sluit je dan aan bij de OR SIG, want uitbreiding van de OR is nog altijd wenselijk. OR-leden december 2014 Francien van Kruisbergen (voorzitter) Sylvia van der Woude Linda Smit Remi Peterse Lisette Koehorst Rob Groen Ilona Schavemaker Ambtelijk secretaris: vacature in 2015 ingevuld door Marja Entes 32 leren r begeleider Elke dag samen leren Begeleiders moeten nieuwe dingen leren. Ze leren van wat ze op hun werk doen. Begeleiders leren samen met hun team. Ze leren van elkaar en van anderen. In 2014 is het reguliere scholingsprogramma van de SIG uitgevoerd. Medewerkers die in dienst traden, namen deel aan de introductiebijeenkomsten voor nieuwe medewerkers en de trainingen die aangeboden worden op het gebied van totale communicatie en begeleidingsplannen, weerbaarheid en seksualiteit. Jaarbericht 2014

33 Werkleren De SIG streeft ernaar een lerende organisatie te zijn waarin medewerkers van en met elkaar leren. In 2013 is daarom een start gemaakt met het principe van werkleren. Dit houdt in dat het leren zo veel mogelijk op of zo dicht mogelijk bij de werkpraktijk plaatsvindt. Het werkleren beoogt een betere aansluiting tussen theorie en praktijk en stimuleert medewerkers meer te reflecteren en te experimenteren. In samenspraak met hun teams hebben teamleiders in 2013 een teamwerkleerplan opgesteld en gepresenteerd aan de Scholingscommissie. Ook is het klimplan (vergelijkbaar met een POP, een Persoonlijk OntwikkelPlan) geïntroduceerd. In 2014 heeft dit proces een vervolg gekregen. De klimplannen zijn in toenemende mate ingezet als instrument om leerbehoeften te concretiseren in doelen, acties en middelen. De plannen zijn ingezet op teamniveau en op individueel niveau. De teamwerkleerplannen zijn hierin vooral richtinggevend geweest, hoewel gebleken is dat zo n plan - door de snelheid waarin veranderingen elkaar opvolgen - geen statisch plan kan zijn. Deskundigheidsbevordering op team- en clusterniveau Doordat er binnen het huidige SIG-scholingsbeleid veel ruimte is voor maatwerk, hadden we de flexibiliteit om deskundigheidsbevordering zowel op team- en clusterniveau als op clusteroverstijgend niveau (outreachend werken, sociale netwerk strategieën) aan te bieden. Deskundigheidsbevordering op teamniveau betrof veelal op de specifieke problematiek van de doelgroep afgestemde thema s. Daarnaast blijft intervisie een belangrijk instrument om van en met elkaar als team te leren. Intervisie en outreachend werken Teamleiders hebben ook in 2014 deelgenomen aan intervisie, vier keer per jaar begeleid door een intervisor. In het najaar vond een Koersoverleg plaats over wijkgericht werken. Tijdens dit Koersoverleg zijn succeservaringen gedeeld en teamleiders in subgroepen met elkaar in gesprek gegaan om te onderzoeken welke kansen en mogelijkheden er zijn om het wijkgericht werken vanuit een praktische aanpak in 2015 verder vorm en inhoud te geven. Dit Koersoverleg krijgt in het voorjaar van 2015 een vervolg waarbij de subgroepen over hun ervaringen (succesvol maar soms ook minder succesvol) zullen vertellen. Voor 2015 staat de evaluatie van het werkleren en het klimplan op de agenda. Deze evaluatie zal deel uitmaken van de interne audits die input leveren voor de systeembeoordeling

34 ziek / pijn r begeleider Verzuim In 2014 waren meer mensen ziek dan in Teamleiders leren hoe ze zieke medewerkers kunnen begeleiden. Het totale verzuimpercentage over 2014 was 5,96%. Dit is 0,55 procentpunt hoger dan in In het vierde kwartaal van 2014 is het verzuim verder toegenomen, met name in het cluster Dagbesteding. De toename van het verzuimpercentage heeft grotendeels te maken met langdurig(er) verzuim. De verzuimfrequentie is iets afgenomen: van 1,23 in 2013 naar 1,14 in In het laatste kwartaal van 2014 nam de verzuimfrequentie echter weer toe. Frequent verzuim is minder van invloed op het verzuimpercentage, maar kan wel gevolgen hebben voor de continuïteit van de zorg en geeft in sommige gevallen een onevenredige druk op het rooster. Er is een verband tussen langdurig verzuim en frequent verzuim: hoe hoger de verzuimfrequentie, des te groter de kans op langdurig verzuim. 34 Het verzuimpercentage en de meldingsfrequentie van de SIG liggen boven het landelijk branchegemiddelde. Het verzuim is bovengemiddeld in de leeftijdscategorie jaar en 46 jaar en ouder. Verzuimtraining voor teamleiders In oktober hebben de leidinggevenden van de SIG een verzuimtraining gehad. Tijdens deze training is de wet Verbetering Poortwachter (en wat deze betekent voor de verzuimbegeleiding en -verslaglegging door de leidinggevende) uitgebreid besproken en is inzicht gegeven in de verzuimcijfers en de verzuimkosten. Het verzuim kost de SIG rond de per jaar. Dat zijn bijna 23 fulltime begeleiders op jaarbasis. Wanneer het verzuimpercentage met één procentpunt daalt, dalen de verzuimkosten met bijna Goed voor vier fulltime begeleiders. Daarnaast is er aandacht geweest voor het voorkómen en beïnvloeden van verzuim vanuit de visie van Falke & Verbaan: Ziek zijn overkomt je, verzuim is een keuze. Aan verzuim ligt weliswaar een klacht of ziekte ten grondslag, maar het uiteindelijke verzuim is een gevolg van keuzes. Daarmee is verzuim een vorm van gedrag en gedrag kun je beïnvloeden. In de training is aan de hand van het regietheater aandacht besteed aan de wijze waarop teamleiders door middel van gespreksvoering het verzuimgedrag van hun medewerkers kunnen beïnvloeden. Jaarbericht 2014

35 vuur leren Ook in de Arbo past de SIG zich aan Begeleiders AO werken meer met een laptop. Ook vrijwilligers kunnen veilig werken. Op alle locaties is een ontruimingsoefening geweest. Dat is belangrijk. Goede arbeidsomstandigheden vragen voortdurende aandacht. Medewerkers moeten hun werk veilig, verantwoord en met plezier kunnen doen. Andere arbeidsomstandigheden voor AO De huidige veranderingen in de zorg hebben in sommige gevallen ook gevolgen voor de arbeidsomstandigheden. Zo werken alle medewerkers binnen het cluster Ambulante Ondersteuning sinds het voorjaar van 2014 met een laptop. Medewerkers zijn hierdoor minder afhankelijk van hun werkplek op kantoor en kunnen zo efficiënter met hun tijd omgaan. Omdat de medewerker nu bij de cliënt thuis zaken regelt vanachter de laptop of vanuit huis werkt, dient er aandacht te zijn voor de ergonomische werkhouding. Medewerkers kunnen met vragen of klachten terecht bij de arbofunctionaris. Deze kan adviseren waar medewerkers op moeten letten om rug en schouders minimaal te belasten tijdens het werken op de laptop. 35 Vrijwilligers De SIG werkt in toenemende mate met vrijwilligers. Ook voor vrijwilligers is het van belang dat zij in goede en veilige omstandigheden hun werk kunnen verrichten. De knelpunten die de vrijwilliger hierin ervaart, kunnen besproken worden met de teamleider of aandachtsfunctionaris. Daarnaast vindt er jaarlijks een evaluatiegesprek plaats met de vrijwilliger. Eventuele verbeterpunten die hieruit naar voren komen worden door de locatie zelf opgepakt. Het kan ook voorkomen dat hierin advies of ondersteuning gevraagd wordt van de personeelsfunctionaris of arbofunctionaris. Arbocommissie De Arbocommissie is in 2014 elk kwartaal bijeen geweest om alle arbogerelateerde zaken te bespreken. Sinds het derde kwartaal van 2014 neemt ook een lid van de Ondernemingsraad deel aan de Arbocommissie, zodat de OR nog beter op de hoogte is van alle arbo-activiteiten binnen de SIG. Veiligheid en BHV In 2014 hebben de jaarlijkse ontruimingsoefeningen binnen de locaties van de SIG plaatsgevonden, en geëvalueerd. Alle gediplomeerde BHV ers zijn op jaarlijkse herhalingscursus geweest en alle nietgediplomeerde BHV ers hebben deelgenomen aan de BHV-workshops in het voorjaar van In 2014 is

36 een nieuwe ergocoach aangesteld. Deze ergocoach (tevens medewerker van de SIG) heeft deelgenomen aan een scholing voor ergocoaches en zij start in 2015 met een kennismaking/ voorstelronde op de diverse locaties van de SIG. r begeleider vertel Vertrouwenspersoon medewerkers De vertrouwenspersoon medewerkers heeft in meldingen ontvangen. Hiervan hadden 6 meldingen betrekking op ongewenste omgangsvormen. Medewerkers konden zich emotioneel uiten bij de vertrouwenspersoon en hebben de nodige informatie op kunnen vragen. De vertrouwenspersoon gaf medewerkers tips om met de situatie om te gaan. Door deze begeleiding en ondersteuning zijn oplossingen gevonden in de informele sfeer en zijn er geen formele klachten ingediend via de vertrouwenspersoon. 36 Het overige deel van de meldingen had betrekking op agressie-incidenten met cliënten in het kader van nazorg volgens het agressieprotocol van de SIG. De vertrouwenspersoon heeft een aantal adviezen geformuleerd voor de organisatie. r begeleider boos Jaarverslag Klachtencommissie Medewerkers SIG Inleiding De klachtencommissie medewerkers SIG heeft tot doel om medewerkers (ruim geïnterpreteerd) die werkzaam zijn bij de SIG de mogelijkheid te geven een klacht in te dienen over ongewenste omgangsvormen Jaarbericht 2014

37 in de meest brede zin van het woord. Het is de bedoeling dat een medewerker eerst de klacht met zijn/haar direct of naast hogere leidinggevende bespreekt. Als dit niet tot een oplossing leidt of als bespreking intern niet mogelijk is, kan de medewerker zich rechtstreeks tot de vertrouwenspersoon wenden. Als het bespreken van de klacht met leidinggevende of vertrouwenspersoon niet leidt tot het gewenste resultaat, dan kan de klacht worden voorgelegd aan de Klachtencommissie. Mocht het voor de medewerker geen oplossing lijken of het voor hem/haar anderszins niet tot de mogelijkheden behoort om de klacht met de direct, naast hogere leidinggevende of vertrouwenspersoon te bespreken, dan staat voor de medewerker ook de mogelijkheid open om rechtsreeks de klachtencommissie te benaderen. Het belangrijkste is dat het probleem wordt opgelost. Samenstelling De klachtencommissie medewerkers SIG bestaat uit drie leden: een onafhankelijk voorzitter, een lid aangewezen door de werkgever en een lid aangewezen door de OR. Jenny Buiten is namens de werkgever lid van de commissie, Liesbeth Bonis namens de medewerkers. Brigitte van Wijhe is als onafhankelijk voorzitter benoemd. Werkzaamheden 2014 Op 14 maart 2014 zijn de leden van de klachtencommissie en de contactpersonen van de Ondernemingsraad bij elkaar gekomen. Er is afgesproken dat de klachtencommissie een kopie van het rapport van het medewerkerstevredenheidsonderzoek zal ontvangen en dat er een vast -adres komt voor de klachtencommissie. De klachtencommissie heeft het rapport van het medewerkerstevredenheidsonderzoek ontvangen, maar het adres is nog niet gerealiseerd. Het afgelopen jaar heeft de klachtencommissie twee klachten van medewerkers van de SIG ontvangen. Eén daarvan betrof een klacht van een vrijwilligster over ongewenst gedrag van een bewoner en de reactie van de leidinggevende hierop. Deze klacht heeft de klachtencommissie in overleg met betrokkenen ter afhandeling overgedragen aan de vertrouwenspersoon. Een andere klacht betrof een klacht van collega s over het gedrag van een naaste collega. Over deze klacht heeft de klachtencommissie advies gegeven aan de bestuurder. 37 Plannen voor 2015 De klachtencommissie zal bezien of het wenselijk is wederom één keer met de bestuurder en één keer met de (contactpersonen van de) OR bij elkaar te komen om het afgelopen jaar te evalueren. Tevens zal dan de wenselijkheid van één -adres worden besproken. Brigitte van Wijhe, Voorzitter klachtencommissie

38 geld Waar bleef het geld Voeding Bezittingen 5% Voedingskosten en schoonmaak 7% Algemene kosten Activiteiten 3% Cliëntgebonden kosten 38 spaarvarken Picto gebouw gebouw 11% Overgehouden van het budget 15% Huisvestingskosten 59% Personeelskosten r begeleider Cijfers 2013 Jaarbericht 2014

39 Colofon schrijven Aan dit nummer werkten mee: José Bechtold Jacquelien Beentjes Nellie Borst (eindredactie) Linde Dijkstra Mirjam van Kessel Daniëlle Kraft Jan Kroft Hella Hendriks Ilonka Magielse Hella Nuyten Astrid Reulen Jaap Jan Smuling Madelon Timmerman Arjan Vermons Marga Verspagen Brigitte van Wijhe Picto s José Bechtold (selectie) Bronnen: Foto s Ank van Duinen (CCR) Jurriaan Hoefsmit (Jan Kroft) Daniëlle Kraft De Waerden (vertrouwenspersonen cliënten) hij en zij Hij/zij Waar hij staat, kan ook zij worden gelezen

40 40 Bestuursbureau: Alkmaarseweg DA Beverwijk Postbus AC Beverwijk Telefoon Fax info@sig.nu Jaarbericht 2014