Brochure ondernemingsraden. Thuiszorg & Kraamzorg. Verpleeg- & Verzorgingshuizen

Transcriptie

1 Brochure ondernemingsraden Thuiszorg & Kraamzorg Verpleeg- & Verzorgingshuizen de basis cao cao VVT 1

2 Inhoud Voorwoord 3 Het speelveld, de spelers, het wat en waarom 4 De toekomst 6 Het juridisch kader 7 Ondernemingsraad 9 De ondernemingsovereenkomst 10 CNV OR-netwerk 10 Nawoord 11 Stroomdiagram 12 Bijlage overzicht basis cao onderwerpen 13 Bijlage verdwenen cao artikelen 14 Bijlage cao artikelen basis cao 15 2 Brochure ondernemingsraden cao VVT

3 Voorwoord Met deze brochure wil het Landelijk Groepsbestuur CNV VVT onze kaderleden een handig overzicht bieden voor een goede voorbereiding op de periode die aangebroken is. Dat dit geen gemakkelijke rol is zul je wellicht al ervaren hebben. Wij hebben voor het eerst in de geschiedenis besloten om de cao in de verpleeghuizen, verzorgingshuizen, thuiszorg en kraamzorg, de cao VVT, niet te tekenen. Bijzonder omdat de andere vakbonden wél die keuze hebben gemaakt. Voor jou als OR-lid extra bijzonder, omdat een gedeelte van die nieuwe caoafspraken gaat over het werk in de ondernemingsraad. In de nieuwe cao is namelijk afgesproken dat veel zaken voortaan door de ondernemingsraad met de lokale werkgever kunnen worden geregeld. Dat was de belangrijkste reden voor CNV Publieke Zaak de cao niet te tekenen. Dat roept vragen op. Wat betekent dit dan? Hoe moet ik dit verwoorden in mijn ondernemingsraad? Wil ik dat wel doen en wie steunt mij daarbij? Een geruststelling vooraf. Als CNV-ondernemingsraadslid ben je altijd vrij om je eigen verantwoordelijkheid in te vullen. Dit betekent dat we onze OR-leden steunen of die nu wel of niet een overeenkomst willen sluiten met de instelling (het zogenaamde ondernemingsovereenkomst). De brochure die voor je ligt is voor al onze OR-kaderleden bedoeld als een wegwijzer voor deze cao-periode. Wij roepen jou op om je goed voor te bereiden, zeker wanneer werkgevers snel zaken willen doen. Deze brochure biedt een overzicht van het juridische kader van de basis cao. De betekenis en het belang van jouw eigen achterban, maar ook de steun die je kunt verwachten van CNV Publieke Zaak. Niet onvermeld mag blijven dat wij als LGB VVT niet gelukkig zijn met de mogelijkheid dat ondernemingsraden het werk van vakbonden gaan overnemen. De basis cao is een feit en bij de vraag hoe hier mee om te gaan, willen wij adviseren. Het antwoord geef jij lokaal met in jouw rugzak deze brochure. Hannie Megens, voorzitter LGB VVT Met dank aan Leon Vincken onze landelijk bestuurder. 3 Brochure ondernemingsraden cao VVT

4 Het speelveld, de spelers, het wat en waarom Het is duidelijk dat CNV-leden goed hebben nagedacht over de consequenties van de nieuwe CAO. De gevolgen zijn voor hen onacceptabel. Ten eerste het gegeven dat er in veel instellingen geen of een slecht functionerende OR zit. Dit komt met name omdat medewerkers in deze branche het al heel erg druk hebben met hun werk en dan geen tijd vinden om zich ook te concentreren op medezeggenschap. Arbeidsvoorwaarden zijn geen zaken die je er zo maar even bij doet. Daar moet je verstand van hebben en dat betekent dus weer dat je veel moet investeren in kennis. Ook zijn medewerkers, veel meer dan vakbondsbestuurders, afhankelijk van hun werkgever. Dat komt eventuele onderhandelingen natuurlijk niet ten goede. Jacob Riepe, regiobestuurder Eindhoven Wat is de basis cao? De basis cao VVT afspraak gaat over decentralisatie van bestaande arbeidsvoorwaarden uit de voormalige cao thuiszorg en cao verpleeg-& verzorgingshuizen. In deze cao s stonden reeds onderwerpen waarbij de ondernemingsraad aanvullende mogelijkheden had. Daarnaast heeft een ondernemingsraad ook een WOR 27 bevoegdheid, een instemmingsplicht op niet geregelde arbeidsvoorwaarden. De basis cao vergroot deze twee mogelijkheden op een specifieke wijze. Er is een lijst met nader benoemde arbeidsvoorwaarden (zie bijlage overzicht basis cao onderwerpen ) waarover voortaan onderhandeld mag worden door de ondernemingsraad en regionale vakbonden. Dit hoeft niet en dan blijft de oude cao-afspraak waarnaar de arbeidsvoorwaarde uit de lijst verwijst bestaan. Deze werkt dan zogezegd onverkort door. De afspraken met de ondernemingsraad kunnen worden opgetekend in een ondernemingsovereenkomst. Een overeenkomst bedoeld om in de toekomst álle afspraken tussen ondernemingsraad en werkgever op te nemen die te maken hebben met, of voortkomen uit de cao. Alle bijbehorende spelregels zijn vastgelegd in de nieuwe cao VVT (zie bijlage cao-artikelen basis cao ). Dit geheel wordt de basis cao genoemd. Nieuwe afspraken worden niet eerder van kracht dan een half jaar na ingangsdatum van de cao. Nieuwe afspraken hebben de eerste keer een maximale duur tot maart Dat is het einde van de looptijd van de cao VVT. Het speelveld of op wie is de basis cao VVT van toepassing? Deze vraag is de eerste die je als ondernemingsraad moet stellen. Zolang de cao VVT niet van toepassing is in jouw instelling, gelden de basis cao regels natuurlijk niet. Het komt er op neer dat alle werkgevers die zijn aangesloten bij ActiZ (werkgeverskoepel), vallen onder de nieuwe cao VVT. Let op! Bij gemengde VV &T instellingen is voor het thuiszorggedeelte, dat viel onder de cao thuiszorg, tot 1 oktober 2008 de nieuwe cao nog niet van toepassing. Hier geldt de nog lopende cao thuiszorg. Ook moet je opletten of bedrijfsonderdelen, zoals bijvoorbeeld de kraamzorg, niet lid zijn van een andere werkgeverskoepel. BTN-zorginstellingen doen De basis cao maakt onderdeel uit van de nieuwe geharmoniseerde cao VVT, een cao die is samengesteld uit de cao thuiszorg en cao V&V. De nieuwe cao VVT bestaat echter nog deels uit de oude cao thuiszorg en de oude cao V&V. Nog niet alles is geharmoniseerd. Tegelijkertijd met de harmonisatie en invoering van de basis cao verdwijnt ook een aantal cao-artikelen uit de cao (zie bijlage verdwenen caoartikelen). Over deze onderwerpen kan desgewenst weer opnieuw afspraken gemaakt worden, binnen de geldende WOR-ruimte. Is daaraan geen behoefte, of lukt het niet om daarover overeenstemming te bereiken, dan zijn deze onderwerpen niet meer als arbeidsvoorwaarde geregeld en geldt de wettelijke normering. 4 Brochure ondernemingsraden cao VVT

5 bijvoorbeeld niet mee in de cao VVT. Inmiddels is bekend dat BTN met CNV Publieke Zaak de oude cao thuiszorg met enige aanpassingen vanaf 1 oktober voortzet. Voor de thuiszorginstelling betekent het juridisch dat de cao VVT niet eerder in kan gaan dan 1 oktober. Het wachten is daarna nog een half jaar, tot 1 april 2009, om nieuwe decentrale afspraken te effectueren in een ondernemingsovereenkomst. Dit heeft te maken met het afgesproken half jaar wachttijd na de ingangsdatum van de cao en juridische afdwingbaarheid bij individuele werknemers. Overigens maakt de nieuwe cao melding van 1 juli 2008; dit is gezien bovenstaande feitelijk onmogelijk. We verwachten dat externe adviseurs zich aanbieden. Deze kennen een eigen commerciële belang. Er zijn goede adviesbureaus die jouw ondernemingsraad zeker van dienst zijn. Kijk kritisch naar motivatie en het contract. Gezien de complexheid van de materie zal het een langdurige relatie worden. CNV Publieke Zaak werkt zelf nauw samen met SBI. Zo hebben wij samen met SBI in juni en augustus inmiddels drie landelijke trainingsdagen georganiseerd. Aansluitend volgen nog een reeks trainingsbijeenkomsten in de regio. Heb jij te maken met de nieuwe cao VVT en is jouw werkgever lid van ActiZ, dan is de basis cao in de meeste gevallen dus van toepassing. Omdat in de nieuwe cao verwezen wordt naar de oude is het handig dat je een exemplaar hebt van de cao V&V 2007 en de cao Thuiszorg Zeker ook omdat deze artikelen van kracht blijven zolang er geen afspraken gemaakt worden. Twijfel je over de uitleg van een artikel, vraag het dan na bij een collega CNV OR-lid (eventueel uit jouw netwerk) of neem contact met het regiokantoor. Zie verder voor het van toepassing zijn van basis cao afspraken voor de individuele werknemer pagina 8: Doorwerking naar individuele werknemer. De spelers Er zijn vele spelers in het veld. Allemaal met een eigen belang. Bedenk vooraf, als je éénmaal ja zegt tegen de basis cao, er daarna geen weg terug is. Wie zijn er nog meer? Natuurlijk de collega-bonden. Zij hebben de cao ondertekend en zijn wettelijk gehouden aan het positief uitdragen en steunen van de gemaakte afspraken. Daarnaast jouw werkgever, of de betrokken P&O-adviseur. De werkgever ziet waarschijnlijk mogelijkheden om zich op de regionale arbeidsmarkt te onderscheiden en profileren. Ook naar eigen werknemers. Dat is positief. Hij zal natuurlijk proberen de bedrijfskosten te verlagen. Dat biedt concurrentievoordeel en ruimte voor bestedingen. Tegelijkertijd is het nog maar de vraag of jouw werkgever zit te wachten op een ondernemingsraad die meer gaat onderhandelen en hiermee een goede relatie met de OR kan verstoren. De P&O-adviseur heeft een uitvoerende, begeleidende taak, misschien voert deze zelf de onderhandelingen. CNV Publieke Zaak ondersteunt waar gevraagd ook zelf jouw ondernemingsraad. Dit kan zijn voor advies of het daadwerkelijke voeren van de onderhandelingen. De meest belangrijke speler is jouw eigen achterban. Hoe denken zij over dit alles, hoe denken de verschillende bondsleden over het onderhandelen door hun eigen ondernemingsraad? Dit is volgens ons wel het meest lastige punt voor een ondernemingsraadslid. Zoek daarom contact met de leden, de eventueel aanwezige vakbondsconsulent of kaderleden. Maar kijk ook verder. Want als totale ondernemingsraad heb je nu dé kans om alle werknemers goed te betrekken bij belangrijke onderwerpen. Zoek het debat op en zorg dat werknemers die willen meedenken ook goed de voor- en nadelen van het systeem en de betrokken onderwerpen kennen. Voor hulp bij achterbanraadplegingen van CNV Publieke Zaak-leden kun je terecht bij jouw regiobestuurder. Raadpleeg ook collega OR-leden in jouw netwerken hoe zij dit invullen. 5 Brochure ondernemingsraden cao VVT

6 De toekomst Voor de toekomst is een drietal ontwikkelingen van belang. Als je deze bekijkt, is de vraag gerechtvaardigd of je snel en voortvarend als ondernemingsraad van start moet gaan. Keuze CNV Publieke Zaak Laten we de toekomst eerst dichter bij halen, maart Dan loopt de cao VVT af en zijn er nieuwe onderhandelingen. CNV Publieke Zaak neemt daaraan weer deel. Tot die tijd gaan wij goed luisteren naar onze achterban. Op basis daarvan kunnen we onze inzet bepalen. Ook maken we de balans op hoe de basis cao werkt. De kans is groot dat we hierin veranderingen willen aanbrengen. De haalbaarheid is afhankelijk van andere partijen. Onduidelijk is nu nog het effect van de aparte cao thuiszorg met BTN. Ook de schoonmaakbranche maakt aanstalten om voor de huishoudelijke schoonmaak zorg een eigen nieuwe cao te starten. Serieus rekening moeten we houden met ontwikkelingen bij steeds groter wordende fusie-instellingen waarbij geluiden van een eigen bedrijfscao luider klinken. We kunnen concluderen dat het speelveld volop in beweging is en zal blijven. Je krijgt hier als ondernemingsraad zeker mee te maken. De juridische kant Niet onbelangrijk zijn de juridische ontwikkelingen over de basis cao. Blijf dit volgen. Van belang is dat de afspraken over arbeidsvoorwaarden ook uitvoerbaar moeten zijn. Samenvattend adviseren wij om vooral in het begin de kat uit de boom te kijken. Interessante vraag voor de ondernemingsraad is of de basis cao voor de werkgever een middel of tot een doel verheven is. De arbeidsmarkt De arbeidsmarkt voorspelt grote tekorten. Eerder is verwoord dat de basis cao hierop nu juist een antwoord kan bieden. Regionaal onderscheid. Wat betekent dat voor de collega s drie dorpen verder? Ooit is de cao juist ontstaan om concurrentie op arbeidsvoorwaarden zoveel mogelijk te voorkomen omdat dit uiteindelijk de prijzen omhoog drijft en er teveel verliezers achterblijven. Dit zijn dilemma s. Over het omgaan met ethische dilemma s in de zorg heeft CNV Publieke Zaak de afgelopen jaren veel gepubliceerd. Het betrof dan vooral casussen over cliënten. De wijze van bespreken blijft echter gelijk en handig voor jou in de ondernemingsraad. Meer informatie vind je op bij beroepsinhoud. 6 Brochure ondernemingsraden cao VVT

7 Het juridisch kader De nieuwe basis cao afspraken zijn door Schellart Advocaten onderzocht. De bevindingen hiervan zijn helder en duidelijk, verwoord tijdens de cao-onderhandelingen en tijdens onze eerste landelijke bijeenkomst 16 mei (zie ook www. Jouwvakbond.nl). Het belangrijkste punt is wel dat de cao ondernemingsraden niet kan verplichten tot het sluiten van een ondernemingsovereenkomst of de inhoud hiervan vooraf kan bepalen. Simpelweg omdat de ondernemingsraad geen partij is in het cao-contract. En dus de cao niet van toepassing is op de ondernemingsraad. Een paar juridische feiten op een rij (zie voor artikelverwijzing bijlage cao artikelen basis cao ): 1 De ondernemingsraad kan niet verplicht worden om een ondernemingsovereenkomst ex artikel 32 WOR af te sluiten over de basis cao onderwerpen als genoemd in artikel 13.1 lid 1, 2 en 3 (eigen regelingen gebaseerd op cao regelingen) of genoemd in lid 4 (cao bepalingen met een kan bepaling waarvan geen gebruik gemaakt is). Cao-partijen kunnen hiertoe slechts adviseren. 2 De ondernemingsraad kan niet verplicht worden, naar verluidt in artikel lid 5 nadere invulling te geven aan cao-onderwerpen welke een opdracht bevatten, of regelruimte over laat aan de ondernemingsraad. Ook is het niet verplicht deze afspraken op te nemen in de ondernemingsovereenkomst. 3 Afspraken gemaakt in de ondernemingsovereenkomst hebben geen kracht van cao. Een cao-afspraak kan alleen worden gemaakt tussen partijen die daartoe bevoegd zijn, zoals vakbonden. Daarnaast moet deze afspraak ook als cao aangemeld worden bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (conform artikel 4 Wet op de Loonvorming). 4 Afspraken uit de ondernemingsovereenkomst werken niet door in de individuele arbeidsovereenkomst. Dat betekent dat de gemaakte afspraken strikt genomen niet van toepassing zijn op de individuele werknemer. In de praktijk is hierover nog weinig jurisprudentie. Zeker wanneer in de individuele arbeidsovereenkomst gemeld gaat worden dat van toepassing zijn de cao VVT inclusief de ondernemingsovereenkomst, is voorzichtigheid geboden(zie verder). 5 Het verbod op het vragen van vervangende instemming, volgens artikel 13.2 lid 6, is in strijd met de WOR en kan niet. De werkgever kan altijd naar de rechter stappen om een beroep te doen artikel ex 27 lid 4 WOR. 6 Afspraken in de ene zorginstelling werken niet door naar afspraken in de andere zorginstelling. Bij verandering van baan krijgt de werknemer weer te maken met een nieuwe invulling van deze cao-bepaling. 7 Onderwerpen, welke niet in de ondernemingsovereenkomst worden opgenomen, blijven automatisch als vanouds gelden als beschreven in de oude cao thuiszorg en verpleeg- & verzorgingshuizen waarnaar verwezen wordt. 8 De onderwerpen van de basis cao worden niet meer standaard geregeld in de cao. Tenzij cao-partijen weer besluiten om deze artikelen terug in de cao te plaatsen. Deze staan voortaan alleen nog opgesomd in artikel Voor individuele werknemers blijven hierdoor de oude regelingen van kracht. Zie ook punt 4. 9 De duur- en evaluatiebepaling, artikel 13.2 lid 2 en 3, is in strijd met de vrijheid van het sluiten van een ondernemingsovereenkomst. Wij adviseren echter wel om een duur- en opzegbepaling vast te leggen indien afspraken gemaakt worden (zie verder). 10 De ondernemingsraad is niet verplicht om achterbanraadplegingen te houden, zoals genoemd in artikel 13.2 lid 7. Aan te bevelen is dit wel (zie verder). 11 Cao-partijen kunnen in 2010, of eerder indien zij de cao openbreken, alle of separate bepalingen over de basis cao uitbreiden, wijzigen of opheffen. 12 Thuiszorginstellingen, of thuiszorg onderdelen van gemengde instellingen, aangesloten bij ActiZ, kunnen niet eerder dan 1 april 2009 basis cao afspraken maken. Hier geldt tot 1 oktober 2008 nog altijd de cao thuiszorg van Aanvullend is voor basis cao - afspraken een wachttijd van een half jaar. 7 Brochure ondernemingsraden cao VVT

8 Doorwerking naar de individuele werknemer De afspraken uit de ondernemingsovereenkomst werken strikt juridisch niet door naar het individu, zie punt 4. Wil een afspraak juridische doorwerking kennen dan moet iedere afspraak afzonderlijk, nadat deze is vastgesteld, in het individuele arbeidscontract worden vastgelegd. Algemene verwijzingen naar de ondernemingsovereenkomst blijken vaak onvoldoende. Een rechter zal zeker in het geval van arbeidsvoorwaardelijke gevolgen nagaan in hoeverre de werknemer betrokken is bij de totstandkoming hiervan en hoe de betrokkenheid van de werknemer is geregeld. Ook het eenzijdig wijzigen, nadien, kan niet zomaar. Niet door een nieuwe ondernemingsovereenkomst, of door de werkgever bij een verzoek tot vervangende instemming. De basis cao -afspraken begeven zich feitelijk op onbekend juridisch terrein. Voor leden van CNV Publieke Zaak is er nog de bijzonderheid dat zij niet gehouden zijn aan de basis cao, omdat de bond de cao niet getekend heeft. Iets wat telt voor de hele cao VVT. Dit moet de werknemer wel kenbaar maken aan zijn werkgever. Voor individuele vragen en gevolgen hiervan verwijzen wij naar het regiokantoor. Dit valt buiten de reikwijdte van deze brochure. CNV Publieke Zaak adviseert daarom zeer nadrukkelijk haar leden over de status van de ondernemingsovereenkomst als volgt: Wijzig het huidige arbeidscontract niet naar een nieuw contract waarin de ondernemingsovereenkomst naast de cao VVT toegevoegd is. Indien een afspraak uit de ondernemingsovereenkomst of de cao niet gewenst wordt, zoek dan contact met het regiokantoor voor juridisch advies. Niet ActiZ-instellingen De basis cao regels gelden alleen voor ActiZ-leden. Ook na een eventuele Algemeen Verbindend Verklaring van de cao VVT door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De cao is dan wel op álle VVT-instellingen van toepassing (en ook de leden van CNV Publieke Zaak). Behalve de basis cao -afspraken omdat deze afspraken zich niet lenen voor Algemeen Verbindend Verklaring. Overigens valt te betwijfelen of er een AVV komt, omdat er inmiddels een tweede cao is in de thuiszorg en de schoonmaakbranche al eerder bezwaar hiertegen maakte i.v.m. afspraken over de huishoudelijke zorg. Wij gaan er van uit dat de basis cao dus alleen van toepassing is als je werkgever lid is bij ActiZ. 8 Brochure ondernemingsraden cao VVT

9 Ondernemingsraad De ondernemingsraad heeft te maken met een complex dossier in een complexe omgeving. Verdeeldheid over de uitvoering van een van de belangrijkste cao-afspraken is aanwezig en zal zeker tot discussie leiden in de eigen raad. Maar ook bij achterbannen. Belangrijk is het om een zorgvuldig traject te starten. 1 Bepaal duidelijk je doel, wat wil je uiteindelijk voor jouw collega s bereiken. 2 Start met verzamelen van alle mogelijke kennis en zorg dat alle ondernemingsraadleden hetzelfde niveau bereiken. Voorzie in voldoende scholing. Niet alleen het technische aspect van onderhandelen is dan van belang, maar eerst en vooral de principiële keuze van de raad. Belangrijke achterliggende vraag is daarbij of het gestelde doel bereikt wordt met de basis cao. 3 Stem met je achterban af of het doel en de weg er naar toe overeenkomt met hun beeld en wensen. 4 Bepaal en plan wat je allemaal nodig hebt om je doel te verwezenlijken. Het maakt hierbij nog niet uit of je de basis cao omarmt of niet. 5 Stem vervolgens de bevindingen in een verkenning af met de werkgever. Het kan zijn dat deze al veel eerder zijn visie (planning) over de basis cao bij de raad heeft neergelegd. Let dan op. De raad bepaalt haar eigen snelheid. Zeker verdient het extra aandacht wanneer om welke reden dan ook snelheid is geboden. 6 Indien besloten wordt tot uitvoering van de basis cao is het belangrijk om de vorm en het proces waarbinnen goed vast te leggen. Denk hierbij aan de middelen (tijd, achterbanraadplegingen, mogelijk inwinnen extern advies, samenstelling onderhandelingsdelegatie en financiën). 7 Stel vooraf duidelijk in samenspraak met de achterban de inzet en het mandaat af. Wat moet minimaal behaald worden. 8 Plan een aantal terugkoppelmomenten. Met de voltallige ondernemingsraad zelf, maar ook met de achterban alvorens een definitief akkoord te melden is. Let er op dat betrokken werknemers zich vrij voelen om hun mening te ventileren. 9 Cao-onderhandelingen zijn omgeven met vele valkuilen en mooie momenten. Maar het blijft onderhandelen over zaken die normaliter in onze bedrijfstak tot heden zijn uitbesteed aan professionals. Ervaren vakbondsbestuurders zijn hierin geschoold en weten zich gesteund door een professionele organisatie. Vergeet ook niet dat de meeste onderhandelingen in de sector langdurig van aard zijn. 10 Schroom niet om de vakbond in te schakelen om de onderhandelingen te voeren namens of als adviseur van de ondernemingsraad. Extra aandacht is noodzakelijk wanneer je als ondernemingsraad niet op één lijn zit. Ook dan zijn er verschillende mogelijkheden. Je kunt vooraf kiezen dat unanimiteit van belang is voor een maximaal onderhandelingsresultaat. Recente ervaring leert dat zelfs vakbonden genoodzaakt kunnen zijn om niet samen tot een eindresultaat te komen. Wat dan? Het blijft belangrijk om in ieder geval goed contact te houden met je eigen achterban. Maak hierover concrete en duidelijke afspraken in de raad. In onderhandelingen en voor een goed functioneren van de ondernemingsraad blijft het sluiten van compromissen essentieel. Stel daarom je grenzen vooraf binnen reële kaders, voorkom verrassingen. Wordt het complex en weet je niet goed hoe je eigen ideeën te verwezenlijken, zoek dan steun in je netwerken of bij je regiokantoor. Een van de belangrijkste uitgangspunten is de vrijheid van meningsuiting. Zorg er voor dat iedereen die betrokken is en wil zijn ook hiertoe de kans krijgt. Neem alle geluiden serieus, ook binnen de ondernemingsraad zelf. Begin dit traject niet als de ondernemingsraad nog worstelt met zijn eigen functioneren of positie richting de werkgever. 9 Brochure ondernemingsraden cao VVT

10 De ondernemingsovereenkomst Dan aan de slag. De keuze is gemaakt. Het doel gesteld en de middelen besproken en ook beschikbaar. De achterban ziet het helemaal zitten en heeft alle vertrouwen in de ondernemingsraad om onderhandelingen te starten over een nieuwe ondernemingsovereenkomst. De onderwerpen zijn vastgesteld en duidelijk is wat de inzet van het onderhandelingsteam is. Vooraf is door de gezamenlijke raad op basis van een werknemersraadpleging het mandaat bepaald. Ook de juridische bedenkingen over wat wel en niet haalbaar is, wat wel en niet kan, of wat wel en niet herroepen kan worden door individuele werknemers, is in beeld. Het onderhandelingsteam heeft zich nog eens goed verdiept in de betreffende onderwerpen en een duidelijk beeld van wat verwacht mag worden van de werkgever. Onderhandeld wordt over arbeidsvoorwaarden uit de cao. Iedere afspraak die daarover gemaakt wordt, iedere letter die dan in de ondernemingsovereenkomst genoteerd wordt, luistert heel nauw. Wat staat er precies, hoe leest een niet-onderhandelaar wat er komt te staan is essentieel bij een juridisch meningsverschil. Misschien is er al een ondernemingsovereenkomst. Neem die er bij en kijk of deze wellicht aanpassing behoeft, of zelfs gebruikt kan worden om mee door te werken. De verwachting is dat cao-partijen zullen voorzien in een standaard ondernemingsovereenkomst. Kijk hier kritisch naar, dit is een compromis tussen betrokken partijen. Er kan ook een andere vorm gekozen worden. De onderwerpen die onderhandeld worden kunnen verschillend van aard zijn. Er kan een keuze gemaakt worden uit alle basis cao onderwerpen. Ze kunnen ook allemaal tegelijk opgenomen worden in de overeenkomst. Dit hoeft niet. Bepaal je eigen wenselijkheid. Naast de inhoudelijke aspecten is het van belang om een tijdspanne van de afspraken op te nemen. Zo wordt voorkomen dat eenmaal gemaakte afspraken niet meer ter discussie staan. Neem daarom ook een duidelijke opzegtermijn op in de overeenkomst en wat gebeurt indien deze termijn niet gebruikt wordt. Denk bij afspraken met een financieel karakter ook aan de jaarlijkse indexering. Het voert te ver voor deze algemene brochure om inhoudelijk op de onderwerpen in te gaan. CNV Publieke Zaak zal dit doen tijdens de geplande landelijke en regionale vervolgbijeenkomsten. Maak daarnaast gebruik van voorbeelden uit ons regionale bondsnetwerk of andere netwerken. CNV OR-netwerk Het Landelijk Groepsbestuur CNV VVT start met de vorming van vijf regionale CNV Publieke Zaak OR-netwerken in de VVT. Natuurlijk zijn er in de regio s al de nodige netwerken, zoals bijvoorbeeld regionale groepen. De netwerken die we nu starten zijn hierop aanvullend en worden specifiek ingericht als uitwisseling en informatiebron voor onze ondernemingsraadsleden. Het netwerk zal vooral digitaal functioneren, maar ook telefonisch en met bijeenkomsten. De netwerken worden aan elkaar gekoppeld. Hoe het netwerk in jouw regio er precies gaat uitzien is niet bekend. Wij schetsen nu een hoofdlijn. De regiobestuurder is betrokken in het netwerk en zal waar nodig actief deelnemen aan vragen, informatievoorziening en/of discussies. Maar het netwerk is vooral bedoeld om zelfstandig te functioneren. De eigen input in mailgroepen, maar ook voor onze websites, wordt hierbij van belang. Informatiebijeenkomsten worden dit eerste jaar georganiseerd door CNV Publieke Zaak. We starten met een aantal landelijke bijeenkomsten, daarna volgen bijeenkomsten in de regio. De invulling in de regio kent een lokaal karakter zodat deze meer aansluiten bij wat er in jouw omgeving leeft. In ieder netwerk worden twee ondernemingsraadleden gezocht die naast het regionale netwerk, willen deelnemen in een overstijgend landelijk netwerk. Dat netwerk heeft tot doel om als knooppunt van informatieuitwisseling te dienen en tijdig het signaalpunt te zijn voor belangrijke ontwikkelingen. Het landelijke netwerk wordt begeleid door een LGB-lid. Nieuws wordt verspreid met een digitale nieuwsbrief. Met het regionale netwerk willen we ondernemingsraden ondersteunen. Het lijkt wel leuk dat je als OR een eigen overeenkomst met de werkgever kan sluiten, maar het kan vergaande gevolgen hebben. Het is ook goed van elkaar te leren en elkaar te informeren. Als een OR een afspraak heeft gemaakt op het gebied van reiskosten, kan een andere OR zijn voordeel daar weer mee doen. De bestuurders van de zorginstellingen zoeken elkaar echt wel op. Daarom moeten OR en dat ook doen. Speel maar leentjebuur zou ik zeggen. Streven is de informatiekloof tussen de zorginstelling en de OR een beetje te dichten. Daarom is het OR-netwerk heel belangrijk. Margriet de Lange, regiobestuurder Rotterdam. 10 Brochure ondernemingsraden cao VVT

11 Nawoord Na het lezen van deze brochure zullen er nog vele open eindjes en vragen zijn. Deze brochure is niet meer dan een kort samengevat handig naslagwerk en startpunt van een door jouw zelf samen te stellen dossier over de basis cao. Vulling van zo een dossier is maatwerk naar behoefte. Jouw bond, CNV Publieke Zaak, kan daarin voorzien. Meld je dan ook zeker aan voor de informatie en scholingsbijeenkomsten. Vragen? Laat het ons weten via Op dit adres kun je ook aanmelden voor een regionaal netwerk. We hebben de beschikking over vijf regionale netwerken. Ben je hierin nog niet opgenomen, meld je dan ook hier snel aan. Ook kun je iedere werkdag met vragen terecht bij onze regiokantoren. Natuurlijk 24 uur per dag is er informatie op onze sites over de laatste ontwikkelingen en achtergronden. Maar ook voor het voeren van discussies. Ook vind je hier de benodigde achtergronddocumenten die gaan over de laatste cao-onderhandelingen en de betekenis hiervan voor individuele werknemers. Het sectornieuws wordt geregeld in het weblog van onze bestuurder van commentaar voorzien. 11 Brochure ondernemingsraden cao VVT

12 Stroomdiagram Keuze OR Onderhandelen JA Werkgever JA Wat wil achterban Werkgever NEE STOP Onderhandelen NEE Werkgever JA STOP Werkgever NEE STOP Wat wil achterban Onderhandelen NEE STOP Onderhandelen JA Wat is doel Wat zijn inzetpunten START Wat zijn procesafspraken 12 Brochure ondernemingsraden cao VVT

13 Bijlage overzicht basis cao onderwerpen Scholing/ontwikkeling - leerling werknemers - stagebeleid - tegemoetkoming studiekosten Artikel 38a: Algemeen Artikel 38b: Scholing en opleiding Artikel 38d: Algemeen (leerlingen en stagiaires) Artikel 38e lid 5: Leerling-werknemer Artikel 38f: Leerling-werknemer verkorte opleiding kraamverzorgende Artikel 39 lid 5: Algemeen (begeleiden stagiaire) Artikel 43: Opleiding en nascholing Artikel 75: Studiefaciliteiten Uitvoeringsregeling K Studiefaciliteiten Artikel m.u.v. lid 6 betreffende stagevergoeding: faciliteitenregeling leerlingen Artikel : Inhoud arbeidsovereenkomst leerlingwerknemer Artikel 7.1: Bij- en nascholing Artikel 7.2: Individueel scholingsbudget en loopbaanadvies Artikel 7.3: Bijdrage beroepsorganisaties Artikel 7.4: Registratiekosten Wet BIG Beoordelingsregeling, inclusief beloningsaccenten - arbeidsmarkttoeslag - waarnemingstoeslag Artikel 30: Waarneming hoger gesalarieerde functie Artikel 30a: Arbeidsmarkttoeslagen Artikel 30b: Beloningsaccenten i.v.m. functioneren Artikel 61: Beoordelingsregeling Artikel 6 Uitv. Regeling A: Inhouden periodiek Artikel 7 Uitv. Regeling A: Extra periodieken Artikel lid 2: Periodieke verhoging (o.b.v. beoordelingssysteem) Artikel 3.2.2: Waarneming Artikel 3.2.4: Bijzondere toeslagen Invulling meerkeuzesysteem arbeidsvoorwaarden (kader regeling in A-deel) Artikel 7a leden 1 t/m 4 en lid 10 Artikel 8.1: Meerkeuzesysteem Artikel 8.2: Uitwisselen arbeidsvoorwaarden Artikel 8.3: Overzicht bronnen en doelen Artikel 8.4: Spaarverlof, exclusief lid 4 Artikel 8.6: PC-privé, fietsenplan en kinderopvang, exclusief lid 2 laatste regel + leden 3 en 4 Artikel 8.7: Spaarloon Artikel 8.8: Kopen/verkopen vakantiedagen Vergoedingen - telefoon - dienstkleding - aanstellingskeuring Artikel 76: Telefoonkosten Artikel 77: Dienstkleding Artikel 40: Aanstellingskeuring Artikel 5.4.9: maaltijdverstrekking en telefoon- vergoeding (bijzondere diensten) Integriteitsbeleid - nevenfunctie - seksuele intimidatie Artikel 44: Nevenfuncties Artikel 8 lid 2 sub f: Inhoud arbeidsovereenkomst (nevenfuncties) Werkoverleg Artikel 54: Werkoverleg Artikel 1 sub p: Definitie werkoverleg Verplichtingen werkgever en werknemer Artikel 51: Aansprakelijkheid voor schade Artikel 48 lid 1: Goed werkgever Artikel 48 lid 2: Geheimhouding werkgever Artikel 49: Belangenbehartiging van de werknemer Artikel 51a: Rechtsbijstand Artikel 51: Aansprakelijkheid voor schade Artikel 50: sub b: Verstrekken functiebeschrijving Artikel 39 lid 1, 2, 4 en 5: goed werknemer algemeen Artikel 40: Aanstellingskeuring Artikel 41 + Uitvoeringsregeling I: Verhuizing (zie ook punt 13) Artikel 43: Opleiding en bijscholingsverplichtingen Artikel 2.3: Verplichtingen werkgever Artikel 2.4: Verplichtingen werknemer Artikel 2.5: Belangenbehartiging werknemer Artikel 2.6: Rechtsbijstand Artikel 9.1.4: Ziekte door derden: schadevordering 13 Brochure ondernemingsraden cao VVT

14 Melding afwezigheid Artikel 35: Melding afwezigheid Artikel 9.1.1: Ziekte en ziektereglement Verhuiskostenregeling Artikel 41: Verhuizing Artikel 73: Vergoeding verhuiskosten Uitv. Regeling I: Verhuiskostenvergoeding Artikelen t/m : Verhuiskosten Zie ook artikel 13.3 Bijlage verdwenen cao artikelen Detachering Artikel 6: Detachering Artikel 13.3: Detachering Gehandicapte werknemers Artikel 56: Gehandicapte werknemers Geen (vergelijkbare) regeling Positieve actie Artikel 59: Positieve actie Artikel 2.3 lid 4: Verplichtingen werkgever, actief beleid vrouwen hogere en leidinggevende functies Initiatiefrecht werkgever en werknemer Artikel 60: Initiatiefrecht werkgever en werknemer Geen vergelijkbare regeling Hoogste dagelijkse leiding Artikel 65: Hoogste dagelijkse leiding Artikel : Extra bevoegdheden OR, lid 2 Overzichten voor OR Artikel 66: Te verstrekken overzichten aan de OR Artikel 67: Overzicht CAO-bepalingen inzake medezeggenschap Artikel 5.2.2: Maximaal aantal uren overwerk en vacaturestelling, lid 3 Artikel lid 3: Opnemen vergoeding Artikel : Sociaal jaarverslag Schorsing Artikel 80: Schorsing Artikel 13.6: Schorsing Non-actief stelling Artikel 81: Op non-actief stelling Artikel 13.5: Op non-actiefstelling Huidige bijdrage ziektekosten Artikel 72: Tegemoetkoming premie ziektekostenverzekering (reeds vervallen) Uitv. Regeling G: Tegemoetkoming premie ziektekosten (reeds vervallen) Artikelen t/m : Ziektekostenregeling IZZ (garantieregeling in cao) Bestuurssamenstelling Artikel 64: Bestuurssamenstelling Uitvoeringsregeling H: Samenstelling Bestuur/ Raad van Toezicht/Raad van Commissarissen Artikel Extra bevoegdheden OR, lid 2 14 Brochure ondernemingsraden cao VVT

15 Bijlage cao artikelen basis cao Invoeringsbepalingen Basis CAO VVT De in artikel 13.3 opgenomen cao-artikelen van de voormalige CAO-Thuiszorg en de daarmee corresponderende artikelen uit de voormalige CAO-Verpleeg- en Verzorgingshuizen worden niet in de per 1 januari 2008 geldende CAO-VVT opgenomen. Deze regelingen worden overgeheveld naar het decentrale instellingsniveau en vormen onder werp van decentraal overleg tussen werkgever en OR. Artikel 13.1 Invoeringsbepaling 1. De werkgever en de OR nemen per 1 januari 2008 de regelingen als opgenomen in artikel 13.3 integraal en ongewijzigd op in een ondernemingsovereenkomst als bedoeld in artikel 32 lid 2 WOR. 2. Eigen regelingen, voor zover opgenomen in artikel 13.3, die zijn gebaseerd op de bevoegdheid in de voormalige CAO-Thuiszorg respectievelijk CAO-V&V om in plaats van de CAO-regeling, met instemming van de OR een eigen regeling vast te stellen en op grond hiervan voor 1 januari 2008 reeds zijn overeengekomen tussen de werkgever en de OR, blijven gehandhaafd en worden opgenomen in de ondernemingsovereenkomst; 3. Eigen regelingen, voor zover opgenomen in artikel 13.3, gebaseerd op bepalingen uit de voormalige CAOThuiszorg resp. CAO-V&V, die een nadere invulling van deze bepalingen op instellingsniveau voorschrijven en op grond hiervan voor 1 januari 2008 zijn overeengekomen tussen de werkgever en de OR, blijven per 1 januari 2008 eveneens gehandhaafd en worden opgenomen in de ondernemingsovereenkomst; 4. Optionele kan-bepalingen uit de voormalige CAO- Thuiszorg resp. CAO-V&V, voor zover opgenomen in artikel 13.3, waarvan de ondernemer en de OR voor 1 januari 2008 geen gebruik hebben gemaakt worden, met behoud van dit karakter, eveneens opgenomen in de ondernemingsovereenkomst; 5. Indien de werkgever en de OR constateren dat nog geen (nadere) invulling is gegeven aan een regeling of bepaling voor zover opgenomen in artikel 13.3, die een verplichting tot nadere invulling inhoudt, dan gaat genoemde bepaling mee over naar de ondernemingsovereenkomst, waarbij de ondernemer en de OR zich verplichten hier voor 1 juli 2008 (nadere) invulling aan te geven. De overeengekomen uitwerking wordt eveneens vastgelegd in de ondernemingsovereenkomst. 6. De werkgever en de OR zullen tot 1 juli 2008 geen eigen regelingen in de plaats stellen of wijzigen aangaande de regelingen van artikel 13.3 die per 1 januari 2008 zijn opgenomen in de ondernemingsovereenkomst. Artikel 13.2 Randvoorwaarden decentraal overleg werkgever en de OR 1. Vanaf 1 juli 2008 kan de werkgever in overleg met de OR over de onderwerpen die zijn vastgelegd in artikel 13.3 eigen regelingen vaststellen, die in de plaats treden van de tot dan toe geldende regelingen van de ondernemingsovereenkomst. 2. De regelingen uit artikel 13.3 die de werkgever in overleg met de OR overeenkomt, gelden voor onbepaalde tijd dan wel voor bepaalde tijd. De werkgever en de OR komen de duur per regeling overeen. 3. In afwijking van lid 2 geldt voor instellingsregelingen die in overleg tussen de werkgever en de OR vanaf 1 juli 2008 gewijzigd overeen worden gekomen, eenmalig een looptijd tot de expiratiedatum van deze cao, te weten 1 maart 2010, tenzij werkgever en OR voor het aflopen van deze periode overeenkomen de regeling voort te zetten. 4. Indien de werkgever en de OR geen overstemming bereiken over een eigen regeling, dan blijft de regeling zoals per 1 januari 2008 opgenomen in de ondernemingsovereenkomst, onverkort van kracht. 5. Indien de werkgever en de OR geen overstemming bereiken over aanpassing van een eigen regeling, dan blijft de eigen regeling zoals die tot dan toe is opgenomen in de ondernemingsovereenkomst, onverkort van kracht. 6. De werkgever kan, bij gebrek aan overeenstemming met de OR over (aanpassing van) een eigen regeling opgenomen in de ondernemingsovereenkomst, geen vervangende instemming bij de kantonrechter verzoeken ex artikel 27 lid 4 WOR. 7. De OR is verplicht een achterbanraadpleging onder het personeel te houden alvorens regelingen als bedoeld in de ondernemingsovereenkomst worden vastgesteld of gewijzigd. 8. Werkgever en OR komen de verplichting overeen tot periodieke evaluatie van de ondernemingsovereenkomst en de daarin vervatte regelingen. 9. De werkgever stelt de werknemers op de hoogte van (tussentijdse) wijzigingen van de met de OR overeengekomen regelingen van de ondernemings overeenkomst. 10. De in dit artikel opgenomen randvoorwaarden moeten onderdeel uitmaken van de ondernemingsovereenkomst 15 Brochure ondernemingsraden cao VVT

16 Colofon: Ondernemingsraden Thuiszorg & Kraamzorg, Verpleeg- & Verzorgingshuizen Uitgave: CNV Publieke Zaak Auteur: Leon Vincken Eindredactie: Jan Spijk Realisatie: Zijlstra Drukwerk BV, Rijswijk September 2008 Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend Adres: Carnegielaan 1 Postbus AM Den Haag denhaag@cnvpubliekezaak.nl Website: en ADRESSEN CNV PUBLIEKE ZAAK CNV PUBLIEKE ZAAK heeft vijf regiokantoren in alle delen van het land. Met het oog op een zo goed mogelijke dienstverlening moet bij vragen of problemen op of met het werk in eerste contact worden opgenomen met het regiokantoor bij u in de buurt. CNV PUBLIEKE ZAAK Hoofdkantoor Carnegielaan 1, 2517 KH Den Haag Postbus 84500, 2508 AM Den Haag telefoon: fax: internet: denhaag@cnvpubliekezaak.nl Regio 1 Friesland, Groningen en Drenthe Regiokantoor Assen Beilerstraat 10, 9401 PK Assen Postbus 10085, 9400 CB Assen telefoon: fax: assen@cnvpubliekezaak.nl Regio 2 Gelderland en Overijssel Regiokantoor Apeldoorn Ovenbouwershoek JH Apeldoorn Postbus 193, 7300 AD Apeldoorn telefoon: fax: apeldoorn@cnvpubliekezaak.nl Regio 3 Noord-Holland, Utrecht en Flevoland Regiokantoor Hilversum Minister Hartsenlaan 7, 1217 LR Hilversum Postbus 500, 1200 AM Hilversum telefoon: fax: hilversum@cnvpubliekezaak.nl Regio 4 Zuid-Holland Zuid-Holland Regiokantoor Rotterdam Heemraadssingel 163, 3022 CE Rotterdam telefoon: fax: rotterdam@cnvpubliekezaak.nl Regio 5 Noord-Brabant, Limburg en Zeeland Regiokantoor Eindhoven Fazantlaan 3, 5613 CA Eindhoven Postbus 6190, 5600 HD Eindhoven telefoon: fax: eindhoven@cnvpubliekezaak.nl 16 Brochure ondernemingsraden cao VVT