Duitse industriële productie een rode vlag?

Transcriptie

1 Marketing communicatie 13 februari 2017 Duitse industriële productie een rode vlag? Weekbericht RaboResearch Global Economics & Markets mr.rabobank.com Teeuwe Mevissen Senior macro strateeg Overzicht Noord-Koreaans vuurwerk ter afsluiting staatsbezoek Japan aan de VS. Grieks drama weer op de voorgrond Voor het eerst waarschuwingssignalen groei Duitse industrie Economisch adviseur van Le Pen wil centrale bank inlijven Marktcommentaar AEX index EUR/USD 0.77% 10j EUR swap Na een periode van toenemende green shoots (positieve signalen m.b.t. het herstel van de economie) kwam er voor het eerst een waarschuwing uit Duitsland. De groei van de industriële productie een van de voortrekkers van het herstel, sloeg afgelopen week om in een flinke daling; iets om in de gaten te houden. De AEX is uiteindelijk hoger gesloten na wederom een volatiel weekje waarbij de beurs woensdag nog een redelijke duik maakte. De week eindigde in elk geval in de plus en de AEX opent vandaag in de plus. Eurodollar werd van de hand gedaan en eindigde flink lager. Deze beweging versnelde nadat Trump aankondigde met een spectaculair belastingplan te komen. Inmiddels staan we iets hoger op 1,065 en houdt de steun van europond rond het niveau van de 0,85 nog stand. Rentes daalden over de hele linie al staan Franse en Italiaanse spreads (t.o.v. Duitsland) nog een stuk hoger dan twee weken eerder. Tabel 1: Wekelijkse marktveranderingen 3-feb 10-feb Verandering AEX Index % S&P 500 Index % 3m Euribor bp 2-j swaprente bp 10-j swaprente bp EUR/USD % EUR/GBP % Olieprijs (Brent, $) % Ondertussen in Griekenland Het bestuur van het IMF is het er in elk geval over eens; de Griekse schulden zijn onhoudbaar en het IMF draagt alleen bij aan noodpakket nummer drie als de schuldenlast van Griekenland wordt aangepakt. De staatsschuld stijgt volgens een vertrouwelijk -en recent IMF rapport naar een niveau van 170% in Op de langere termijn explodeert de Griekse staatsschuld nog veder waarbij de verwachting is dat het percentage oploopt tot 275% van het bruto binnenlands 1/7 RaboResearch Duitse industriële productie een rode vlag? , 10:26

2 product. Kijken we naar de arbeidsmarkt in Griekenland dan zien we ook nog steeds een zorgwekkend beeld. 31% van de Griekse bevolking werkt namelijk niet, of niet het aantal uren dat ze zouden willen werken. De zogenaamde underemployment rate is daarmee de hoogste van het hele eurogebied. Ook de arbeidsproductiviteit is redelijk dramatisch te noemen en ligt onder het niveau van Volgens onze Dijsselbloem is het Griekse herstel echter beter dan verwacht en ook het primaire overschot op de begroting (ex rentekosten op de staatsschuld) is hoger uitgevallen dan de doelstelling. Het IMF stelt overigens het tegenovergestelde en zegt dat wanneer de Grieken het huidige pad blijven bewandelen ze de begrotingsdoelstellingen niet gaan halen. Wie o wie zou er nou gelijk hebben? De Europese ministers van financiën doen dus alsof de situatie onder controle is maar ook het IMF voorspelt een groei van 2,7% voor Dat de langere termijnvooruitzichten van het IMF, voor wat betreft de groei van de Griekse economie, onder de 1% liggen doet er zo voor de verkiezingen in Nederland, Frankrijk en Duitsland even niet toe. Hier ligt natuurlijk de basis van het standpunt van de EU-landen die hebben bijgedragen aan het redden van Griekenland. Zij willen geen gesprekken over schuldsanering tot het einde van het huidige reddingspakket dat afloopt in 2018; na de verkiezingen dus! Griekenland zal dus nog even mee moeten doen aan het Europese toneelstukje dat het alle schulden kan en gaat terug betalen. Op de financiële markten worden Griekse obligaties in elk geval weer massaal in de verkoop gedaan. Buiten al deze commotie wederom en voor de laatste keer: niks alarmerends in Griekenland! Stokt de Duitse motor? Een verrassend slecht cijfer uit Duitsland vorige week waar de industriële productie MoM met maar liefst 3% terugviel; de grootste daling in 8 jaar. Dit zorg er tevens voor dat de JoJ groei nu ook negatief is met een krimp van 0,7%. Het slechte cijfer komt als een extra verrassing omdat de inkoopmanager cijfers voor de industrie lange tijd een stijging van het sentiment lieten zien en de orders voor duurzame goederen gister ook flink steeg (MoM 5,2% tegen 0,70% verwacht). De inkoopmanager cijfers voor retail vielen echter wel weer tegen. Het zijn in elk geval de eerste echt slechte cijfers die we dit jaar hebben gezien voor de eurozone. Le Pen wil Franse centrale bank inlijven Van tijd tot tijd zijn er mensen die en public verkondigen het kip met de gouden eieren te hebben gevonden maar een haan met gouden eieren is een primeur. De eer is aan de belangrijkste economisch adviseur van mevrouw Le Pen; de heer Monot. Deze had laatst een afspraak met de president van de Franse centrale bank om de plannen toe te lichten van het Front National. Typerend is dat de Franse centrale bank niet wil reageren op de vraag of deze afspraak heeft plaatsgevonden. In het kort komt het er op neer dat de partij de controle zou overnemen van de centrale bank waardoor het zijn politieke onafhankelijkheid zou verliezen. Deze onafhankelijkheid is in het Noorden van Europa heilig verklaard en is voor Duitsland een eis geweest tijdens het oprichten van de ECB. Het Zuiden heeft in het verleden de centrale bank ingezet als verlengstuk van het ministerie van financiën en kon zo begrotingstekorten monetair financieren en de wisselkoers laag houden. Het Front National wil het laatste pad bewandelen zo lijkt. Het inlijven van de centrale bank is een van de hoofddoelstellingen van de partij en hang direct samen met het verlaten van de eurozone. De Franse centrale bank zou dan ingezet worden om de sociale zekerheid -en de staatschuld te financieren. Even los van of dit allemaal juridisch mogelijk is laat het duidelijk zien dat Le Pen, mocht ze ooit president worden, voor een clean Frexit gaan. Inmiddels worden de spanningen omtrent de Franse verkiezingen ook zichtbaar in de Franse rentes. De rente spread dit wil zeggen het verschil wat Duitsland en Frankrijk moeten betalen aan rente voor een tien jaars lening is dan ook fors opgelopen de afgelopen paar weken. 2/7 RaboResearch Duitse industriële productie een rode vlag? :26

3 Vooruitblik All bets are on! Zowel de campagnes in Nederland als Frankrijk zijn afgelopen en de week daarvoor echt van start gegaan en dus vanaf heden de mooiste verkiezingsbeloftes en felste debatten. Tevens is het de week van Valentijnsdag; u bent bij dezen van harte uitgenodigd uw liefde voor de dag en weekberichten kenbaar te maken (al dan niet anoniem). Het staatsbezoek van Japan is weer afgerond en eindigde met mooi vuurwerk uit Noord Korea. De leider biedt net als zijn illustere voorgangers nog steeds geen brood maar meer dan voldoende theater en spelen. Beter nieuws van de Europese commissie waar ondanks de grote onzekerheden de voorspellingen voor de groei van de Europese economie redelijk zijn te noemen. Volgens uitgelekte cijfers zou de Nederlandse staatschuld in 2018 ook weer onder de Maastricht norm van 60% duiken met een begrotingsoverschot van 0,30%. Een overzicht van de macro-economische data deze week: Nu over naar de eurozone waar het na 14 februari ook eigenlijk al gedaan is met de cijferkalender. Eerst komt Duitsland met het ZEW cijfer waar het economisch sentiment onder financial professionals wat lijkt af te koelen. Om dezelfde tijd ook cijfers over de stijging van de consumentenprijzen. Het cijfer ligt opnieuw op het percentage dat de ECB graag zou zien; iets onder de 2%. Voor de eurozone wijzen de verwachtingen ook opnieuw naar een mooi handelsoverschot. De economische kwartaalgroei blijft naar verwachting stabiel liggen op 0,50%. Tot slot komt het cijfer over het werkloosheidspercentage in Frankrijk uit. De relatief hoge werkloosheid van 10% speelt vooralsnog Le Pen in de kaart. Wanneer we naar de cijferkalender van de Verenigde Staten kijken belooft het een rustig weekje te worden maar, we hebben nog altijd Trump. De stijging van consumentenprijzen lijkt te accelereren en ligt inmiddels al op 2,40%. Hierbij moet worden opgemerkt dat hier veel basiseffecten in zitten door het recent (sinds het OPEC akkoord) stijgen van de olieprijs. De rek in de stijging van de detailhandelscijfers lijkt er een beetje uit te zijn. De verwachting is een minieme stijging van 0,10%. Ook in het Verenigd Koninkrijk zet de stijging van consumentenprijzen zoals verwacht door. Het zwakkere pond heeft importen duurder gemaakt en het VK importeert nogal wat. In het verlengde hiervan neemt de stijging van de detailhandelsverkopen ook flink af. Aan het einde van 2016 was de stijging 7,50% (wat exceptioneel hoog is), in januari 4,90% en nu wordt er een stijging van 3,90% verwacht. Aan de fors hogere stijging van de producentenprijzen lijkt naar voren te komen dat bedrijven in het VK de prijsstijgingen als gevolg van de zwakke pondkoers vooralsnog niet (kunnen) doorprijzen. Er wordt een stijging verwacht 3,20%. Tot slot wordt er geen wijziging verwacht van het werkloosheidspercentage dat op 4,80% staat. De stijging van de economische groei in Japans is ook stabiel en net als vorige maand verwacht met een KoK groei van 0,30%. Het is echter wel de vraag of ook de industriële productie blijft stijgen; voor deze maand zijn we daarover redelijk hoopvol gestemd. 3/7 RaboResearch Duitse industriële productie een rode vlag? :26

4 Tabel 2: Cijfer kalender Land Datum Tijd Cijfer Periode Verwacht Vorig VS 15 feb 14:30 Consumentenprijzen (JoJ) Jan 2,40% 2,10% VS 15 feb 14:30 Detailhandelsverkopen (MoM) Jan 0,10% 0,60% VS 15 feb 15:15 Industriele productie MoM Jan 0,00% 0,80% VS 16 feb 14:30 Huizenstarten Jan 1230k 1226k VS 16 feb 14:30 Bouwvergunningen Jan 1230k 1210k VS 16 feb 14:30 Nieuwe werkloosheidsaanvragen Feb 234k VS 16 feb 14:30 Bestaande werkloosheidsaanvragen Feb 2078k VK 14 feb 10:30 Consumentenprijzen (JoJ) Jan 1,90% 1,60% VK 14 feb 10:30 Producentenprijzen (JoJ) Jan 3,20% 2,70% VK 15 feb 10:30 ILO Werkloosheidspercentage Dec 4,80% 4,80% VK 17 feb 10:30 Detailhandelsverkopen (ex auto en JoJ) Jan 4,90% EZ 14 feb 11:00 Industriële productie (JoJ) Dec 1,70% 3,20% EZ 14 feb 11:00 ZEW index (economisch sentiment) Feb 23,2 EZ 14 feb 11:00 Economische groei (KoK) Q4 P 0,50% 0,50% EZ 15 feb 11:00 Handelsbalans Dec 23,3b 22,7b DU 14 feb 8:00 Economische groei (KoK) Q4 P 0,50% 0,20% DU 14 feb 8:00 Consumentenprijzen (JoJ) Jan F 1,90% 1,90% DU 14 feb 11:00 ZEW index (economisch sentiment) Feb 15 16,6 FR 16 feb 7:30 ILO Werkloosheidspercentage Q4 10,00% IT 17 feb 10:30 Lopende rekening Dec 4640m JN 13 feb 0:50 Economische groei (KoK) Q4 P 0,30% 0,30% JN 14 feb 5:30 Industriele productie MoM Dec F 0,50% JN 14 feb 5:30 Industriële productie (JoJ) Dec F 3,00% 4/7 RaboResearch Duitse industriële productie een rode vlag? :26

5 Rente- en valutaverwachtingen In tabel 3 staan de huidige koersen en onze eigen verwachtingen opgenomen. De huidige tarieven voor de 1-, 3-, 6- en 12-maands geldmarktrente zijn de meest recente Euribor-rentes die bepaald worden door middel van een dagelijkse enquête onder de deelnemende banken in het Euribor-panel. De fixing van deze tarieven is op werkdagen om uur. De 2-, 5-, 10- en 30- jaars swaptarieven, waartegen 6-maands Euribor geruild wordt, zijn mid-market tarieven zoals berekend door Bloomberg. Onze eigen verwachtingen zijn gebaseerd op zowel kwantitatieve modellen als onze kwalitatieve visie op de toekomstige economische ontwikkelingen. In tabel 4 staan naast de huidige koers de termijnkoersen. Onze verwachtingen kunnen zo worden vergeleken met de marktkoers van een op termijn ingaande transactie. De valutaverwachtingstabellen op de volgende pagina kennen eenzelfde opzet. Tabel 3: Renteverwachtingen Rabobank ECB beleidsrente m Euribor m Euribor m Euribor m Euribor j EUR swap j EUR swap j EUR swap j EUR swap , Rabobank Tabel 4: Rentetermijnkoersen 1m Euribor m Euribor m Euribor m Euribor j EUR swap j EUR swap j EUR swap j EUR swap Figuur 1: Langetermijnontwikkelingen 5 en 10 jaars EUR swaprente Bron: Macrobond 5/7 RaboResearch Duitse industriële productie een rode vlag? :26

6 Tabel 5: Valutaverwachtingen Rabobank EUR/USD EUR/GBP EUR/JPY EUR/AUD EUR/CNY EUR/CHF EUR/NOK EUR/PLN EUR/SEK EUR/TRY GBP/USD USD/JPY USD/CNY , Rabobank Tabel 6: Valutatermijnkoersen EUR/USD EUR/GBP EUR/JPY EUR/AUD EUR/CNY EUR/CHF EUR/NOK EUR/PLN EUR/SEK EUR/TRY GBP/USD USD/JPY USD/CNY Figuur 2: Langetermijnontwikkelingen EUR/USD en EUR/GBP Bron: Macrobond 6/7 RaboResearch Duitse industriële productie een rode vlag? :26

7 Disclaimer De op/via deze publicatie door Coöperatieve Rabobank U.A. (hierna: "Rabobank") verstrekte informatie is uitsluitend aan Nederlandse afnemers gericht en is geen beleggingsadvies of enige andere beleggingsdienst in de zin van artikel 1: 1 van de Wet op het financieel toezicht. De inhoud van deze publicatie is gebaseerd op betrouwbaar geachte openbare informatiebronnen. Er wordt echter geen garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid en volledigheid van de informatie, noch uitdrukkelijk, noch stilzwijgend. U dient zelf na te gaan of eventueel in deze publicatie opgenomen beleggingsadviezen in overeenstemming zijn met het voor u vastgestelde doelrisicoprofiel. U kunt daarover ook contact opnemen met uw adviseur van de Rabobank. De in deze publicatie opgenomen informatie/adviezen zijn geen expliciete of impliciete beleggingsaanbeveling en kunnen op ieder moment zonder verdere aankondiging worden gewijzigd. De verstrekte informatie is uitsluitend indicatief en kan zonder voorafgaande waarschuwing worden gewijzigd. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Rabobank alsook (eventuele) overige leveranciers van informatie aan deze publicatie(s) aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van deze publicatie en de daarop/daardoor verstrekte informatie. Rabobank aanvaardt ook geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van publicaties die niet door Rabobank worden onderhouden en waarnaar wordt verwezen of die verwijzen naar de publicaties van Rabobank. Afnemer van de informatie is verantwoordelijk voor de keuze en het gebruik van de informatie. De informatie mag uitsluitend door de afnemer zelf worden gebruikt. Afnemer mag de informatie niet overdragen, verveelvoudigen, bewerken of verspreiden. Afnemer is verplicht aanwijzingen van Rabobank omtrent het gebruik van de informatie op te volgen. Ten aanzien van de inhoud van de informatie bestaat geen overnemingvrijheid; alle auteursrechten, ook die bedoeld in art.15 Auteurswet worden voorbehouden. Nederlands recht is van toepassing. Iedere lokale Rabobank en de andere onderdelen van de Rabobank Groep die als een beleggingsonderneming zijn aan te merken, zijn als zodanig geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. Coöperatieve Rabobank U.A., Croeselaan 18, 3521 CB Utrecht, The Netherlands 7/7 RaboResearch Duitse industriële productie een rode vlag? :26