TOTAALBEELD Staphorst

Transcriptie

1 Interbestuurlijk toezicht Staphorst, Toezichtbeeld 2016 TOTAALBEELD Staphorst FIN WABO WRO ARCHIEF HUISVESTING Motivering totaalbeeld Het totaalbeeld van de gemeente Staphorst is, net als in de voorgaande jaren, groen. Op drie domeinen wordt voldaan aan de wettelijke kaders. Twee domeinen, Wabo en Wro, kennen dit jaar een oranje regime. Evenals de voorgaande jaren slaagt Staphorst erin een begroting vast te stellen die structureel in evenwicht is en waarbij dit evenwicht in de meerjarenraming behouden blijft. De gemeente monitort de bezuinigingen goed en stelt daar waar nodig bij en/of neemt nieuwe maatregelen. Het weerstandsvermogen neemt de laatste jaren verder af, maar is nog voldoende om de risico s op te vangen. De informatiewaarde van de begroting is de afgelopen jaren toegenomen. Het Handhavingsuitvoeringsprogramma geeft onvoldoende inzicht in de voorgenomen activiteiten en benodigde en beschikbare middelen en capaciteit. Staphorst geeft te beperkt inzicht in de uitvoering. Daarbij is ook de evaluatie van de uitvoering te beperkt vertaald naar de programmering. In het IBT-beeld van het vorig jaar was het hebben van een actuele structuurvisie als voorwaarde meegegeven. Dit heeft de gemeente echter nog niet gerealiseerd. Staphorst heeft aangegeven dit in 2016 op te willen pakken door het opstellen van een nieuwe omgevingsvisie voor het buitengebied. Daarmee wil Staphorst voorsorteren op de nieuwe Omgevingswet. De provincie heeft een aantal meldingen en signalen ontvangen van inwoners over diverse ruimtelijke ontwikkelingen die binnen de gemeente spelen. De provincie volgt met belangstelling de voortgang en de wijze waarop Staphorst deze zaken in het komende jaar oppakt. Archiefbeheer en huisvesting van verblijfsgerechtigden voldoen aan de wettelijke kaders. Voor wat betreft de archiefbeheer heeft Staphorst de aandachtspunten uit het verslag van het vorige inspectiebezoek opgepakt en middelen voor kleine investeringen beschikbaar gesteld. Al met al levert dit het beeld op van een gemeente die enerzijds inspanning levert om haar wettelijke taken naar behoren uit te voeren (financiën, archief en huisvesting), maar die anderzijds niet op tijd is met het vaststellen van relevante stukken die de basis vormen voor de uitvoering van de wettelijke taken en/of deze onvoldoende inzichtelijk maakt (Wro, Wabo).

2 Domein Beoordeling en onderbouwing door GS Beeld Toezichtregime FINANCIËN WABO Beoordeling De begroting 2016 en meerjarenraming zijn structureel en reëel in evenwicht. Context Het beeld van de gemeente Staphorst is een gemeente die er telkens in slaagt een begroting vast te stellen die structureel in evenwicht is en waarbij dit evenwicht in de meerjarenraming behouden blijft. Staphorst monitort de bezuinigingen goed en daar waar nodig stelt de gemeente bij en/of neemt nieuwe maatregelen. Het weerstandsvermogen neemt de laatste jaren verder af, maar is nog voldoende om de risico s op te vangen. Verder streeft Staphorst ernaar om in haar P&C-producten de nadruk te leggen op beleidsinhoudelijke aspecten. Toelichting beoordeling De gemeente voldoet aan haar eigen norm voor het weerstandsvermogen. De informatiewaarde van de begroting is de afgelopen jaren toegenomen. Desondanks zijn er verbeterpunten, onder andere goed inzicht bieden in het structureel middelenkader en de ontwikkelingen ten opzichte van de vorige begroting. De toezichthouder verwacht van Staphorst dat hierin bij de volgende begroting wordt voorzien. De taken voortvloeiend uit de decentralisaties in het sociaal domein worden budgettair neutraal geraamd. De genomen maatregelen leiden ertoe dat een mogelijk overschot in de eerste jaren ingezet zal worden voor een mogelijk tekort in de jaren Daarnaast heeft Staphorst apart buffervermogen opgenomen in de vorm van een reserve sociaal domein met een omvang van ruim Staphorst heeft de structurele gevolgen van de voorgenomen wijziging van het Besluit begroting en verantwoording gemeenten en provincies (BBV) met betrekking tot de grondexploitaties, verwerkt in haar raming. Dit levert een structureel nadeel op van De incidentele nadelen die leiden tot het verlagen van boekwaarden of verhogen van voorzieningen zijn nog niet inzichtelijk gemaakt. Staphorst verwacht dat de vennootschapsbelasting (Vpb) een gering negatief effect zal hebben op de begroting als gevolg van de opbrengst van de reclamemast langs de A28. Hier is in de raming van de begroting al rekening mee gehouden. Algemeen In het jaar 2015 is aan de gemeente Staphorst het groene kleurbeeld toegekend. Op basis van de uitgevoerde toetsing, zoals hieronder is weergegeven, is het kleurbeeld voor 2016 oranje. Staphorst heeft het uitvoeringsprogramma 2015 en het jaarverslag 2014 niet tijdig vastgesteld. Staphorst heeft het uitvoeringsprogramma 2015 niet vastgesteld vóór 1 januari 2015, maar op 17 februari Staphorst heeft het jaarverslag over de handhavingsuitvoering in 2014 niet vastgesteld vóór 1 april 2015, maar op 16 juni Staphorst voert de prioriteitstelling uit op basis van 1. Geraamde uitgaven en inkomsten structureel en reëel in evenwicht en, 2. Uit meerjarenbegroting is aannemelijk dat dit evenwicht wordt gecontinueerd en, 3. Er is, voor zover bekend, geen sprake van bestuurlijk relevante onderwerpen die de financiële positie substantieel nadelig kunnen beïnvloeden. Hierbij kan gedacht worden aan de jaarrekening, het weerstandsvermogen, de grondexploitatie of andere onderwerpen. o Begroting vergt geen goedkeuring. o Regulier ambtelijk en bestuurlijk contact ( 2 x per jaar). o Monitoren begrotingswijzigingen. o Themaonderzoeken. o Onderzoek programmarekening met accountantsverslag. o Opvragen nota s deelonderwerpen financiële positie. Toezichtregime oranje Onvoldoende inzicht in uitvoering en handhaving o Risico-analyse is (op onderdelen) niet meer actueel, sommige risico s lijken onvoldoende onderkend te worden of; o Programma roept vragen op; b.v. ambitieniveau is niet in lijn met capaciteit; vragen rijzen bij logica en begrijpelijkheid of o Op enkele punten voldoet

3 WRO de risicoanalyse. Staphorst gebruikt een risicoanalyse en maakt consequenties van de gemaakte keuzes inzichtelijk. Voor milieu wordt gebruik gemaakt van het model van adviesbureau Oranjewoud. Voor bouw en RO wordt gewerkt met een Staphorster risicoanalyse. Staphorst heeft een duidelijke handhavingsstrategie en ambitie. De handhavingsstrategie en ambitie van Staphorst komen niet overeen met het RUD-ambitieniveau. Staphorst wijkt hiervan af. Bij twee branches ligt de controlefrequenties hoger dan bij de RUD, bij vier branches ligt de controlefrequentie juist lager. Bij bouwen, sloop en ruimtelijke ordening voert Staphorst, vanwege een beperkte capaciteit, ten opzichte van de landelijke prioriteiten, minder taken uit. De motivatie van en onderbouwing voor deze afwijkingen zijn voldoende inzichtelijk en herleidbaar. Staphorst geeft onvoldoende inzicht in de voorgenomen activiteiten en benodigde en beschikbare middelen en capaciteit. Staphorst heeft de uit te voeren controles en andere activiteiten voor de handhavingsuitvoering niet volledig inzichtelijk weergegeven in het uitvoeringsprogramma. Op meerdere plekken in de tekst en bijlagen wordt een deel van de werkvoorraad weergegeven in uren of aantallen. Een totaal overzicht is moeilijk te herleiden. De benodigde en beschikbare capaciteit en middelen zijn onvoldoende inzichtelijk. De risicothema s asbest, verontreinigde grond, brandveiligheid opslag gevaarlijke stoffen, constructieveiligheid en brandveiligheid, zijn betrokken in de voorgenomen activiteiten. Staphorst heeft in het jaarverslag niet alle gestelde doelen verantwoord. Staphorst geeft voldoende inzicht in de uitvoering ten opzichte van de planning, deels inzicht in preventief en repressief toezicht en onvolledig inzicht in de gevolgen en risico s. Staphorst geeft getalsmatige informatie en geeft slechts beperkt inhoudelijke informatie. Staphorst haalt al een aantal jaren het aantal geplande milieucontroles niet: in 2013 is 81% gehaald en in 2014 is 68% van de geplande bedrijven bezocht. In het jaarverslag wordt aangegeven dat er voor 2015 extra maatregelen zijn genomen. Deze extra maatregelen worden niet in het jaarverslag 2014 en niet in het uitvoeringsprogramma 2015 benoemd. Het resultaat van de evaluatie van de uitvoering is niet of niet volledig vertaald naar de programmering. Samenvatting Staphorst houdt vooralsnog het oordeel oranje voor IBT Ruimtelijke Ordening, omdat Staphorst nog steeds geen actuele structuurvisie heeft voor het buitengebied. Deze voorwaarde was in het IBT beeld van afgelopen jaar meegegeven om dit jaar voor groen in aanmerking te komen. Staphorst heeft aangegeven dit in 2016 op te pakken door het opstellen van een nieuwe omgevingsvisie voor het buitengebied. Daarmee wil Staphorst voorsorteren op de nieuwe Omgevingswet. De score groen komt in zicht als Staphorst dit beleidskader in 2016 op orde krijgt. Overigens heeft Staphorst voor haar kernen zowel de structuurvisie als de bestemmingsplannen wel op beleidscyclus niet geheel aan de wettelijke eisen of o Stukken zijn niet tijdig beschikbaar: bij programma belangrijker dan bij verslag: als programma niet per 1 maart beschikbaar is, dan rood toezichtregime of o 24 uurs bereikbaarheid is niet voldoende geborgd / niet bereikbaar (m.i.v. 2016) Intensiteit toezicht: gemiddeld o Ambtelijk gesprek bevindingen beoordeling uitvoering en handhaving: 1 à 2 keer per jaar. o Interventie: ambtelijk verzoek om toelichting en informatie op vraagpunten. Afspraken ter verbetering van uitvoering en handhaving o Voortgangsgesprek: 1 à 3 keer per jaar o Als onduidelijkheid blijft of afspraken stagneren: opschaling naar managementoverleg en bestuurlijk overleg. Afhankelijk van uitkomst daarvan rood toezichtregime. o Dossieronderzoek: indien specifieke omstandigheden daar aanleiding toe geven danwel als gemeenten meerjarig onder oranjetoezichtsregime vallen (steekproef) Toezichtregime oranje Vaststelling en actualisatie structuurvisies en bestemmingsplannen: o structuurvisies en bestemmingsplannen zijn niet of gedeeltelijk niet actueel en/of o niet alle bestemmingsplannen, uitwerkingsplannen en wijzigingsplannen passen in de gemeentelijke structuurvisie en afwijkingen

4 orde. (Structuur)visies De gemeente beschikt over één of meer structuurvisies en uitvoeringsprogramma s. Zo heeft Staphorst in december 2013 een Structuurvisie voor de kernen vastgesteld. Deze structuurvisie geeft voor een deel van het grondgebied van de gemeente de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling aan, evenals de hoofdzaken van het door de gemeente te voeren ruimtelijke beleid. Deze structuurvisie is beschikbaar gesteld op de website op SVKernen Daarmee heeft Staphorst aan de digitaliseringsverplichting voldaan. Staphorst beschikt nog niet over een structuurvisie/omgevingsvisie voor het buitengebied, waarin het provinciale beleid is doorvertaald. Voor wat betreft het buitengebied wordt door de gemeente ingestoken op de Kadernota buitengebied Deze nota is vastgesteld in 2008, zodat er feitelijk geen sprake kan zijn van doorwerking van het provinciale beleid uit de Omgevingsvisie. Staphorst heeft aangegeven in 2016 te starten met het opstellen van een structuurvisie voor het buitengebied. Deze visie krijgt de status van een omgevingsvisie. Op deze wijze wil Staphorst voorsorteren op de nieuwe Omgevingswet. Daarbij zal in het voortraject afstemming gezocht worden met de provincie. Overigens is het bestemmingsplan buitengebied wel actueel en daarin wordt voldoende rekening gehouden met ruimtelijke kwaliteit. Staphorst beschikt over een woonvisie ( Woonvisie ). De gemeenten in West-Overijssel, waaronder Staphorst, en de provincie Overijssel hebben eind 2014 ingestemd met de Regionale Woonvisie West-Overijssel. Deze afspraken zijn in 2014 met een jaar verlengd tot eind Staphorst heeft een actuele bedrijventerreinenvisie waarmee GS en de buurgemeenten hebben ingestemd. Voor de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving (KGO) maakt Staphorst onder andere gebruik van een landschapsontwikkelingsplan (LOP) en een ruimtelijk kwaliteitskader voor het vergroten van woningen dat richting geeft aan het sturen op ruimtelijke kwaliteit. Staphorst heeft hiermee een beperkt beleidskader voor de toepassing van KGO. zijn niet voldoende gemotiveerd en/of o bij de vaststelling van bestemmingsplannen wordt niet in alle gevallen relevante wet- en regelgeving in acht genomen en/of o de gemeente heeft het jaarverslag uitvoering Wro over de uitvoering van taken niet tijdig opgestuurd en/of o de gemeente heeft wel een operationeel programma om aan de wettelijke eisen te voldoen. Onvoldoende inzicht in nalevingstoezicht: o de gemeente heeft niet tijdig het door de raad geziene jaarlijkse programma toezicht en handhaving aan GS gestuurd en/of o de gemeente heeft niet tijdig het door de raad geziene jaarverslag van toezicht en handhaving aan GS toegestuurd en/of o doelen en normen voor toezicht en handhaving zijn niet alle behaald. Er is geen goede en actuele verantwoording van de risico s. Er geen sprake van een consistent programma met voldoende operationele doelen. Afwijkingen zijn niet begrijpelijk geformuleerd en/of o de gemeente heeft te weinig capaciteit beschikbaar voor toezicht en handhaving. Intensiteit toezicht: gemiddeld o Ambtelijk contact: maatwerk o Interventie: ambtelijk verzoek om toelichting op vraagpunten. o Als onduidelijkheid blijft: opschaling via Overijsselse opschalingsmodel en bestuurlijk overleg. Afhankelijk van uitkomst daarvan eventueel toezichtregime rood. Bestemmingsplannen De gemeente beschikt over actuele bestemmingsplannen. Alle ruimtelijke plannen zijn actueel of zijn in actualisatie. Staphorst geeft aan dat de procedures voor ruimtelijke plannen en afwijkingen van bestemmingsplannen, doorlopen zijn conform de hiervoor geldende wettelijke procedures. Toezicht en handhaving Staphorst beschikt over een uitvoeringsprogramma voor de fysieke leefomgeving. De prioriteiten voor toezicht bouwen en ruimtelijke ordening zijn vastgelegd in de risicoanalyses van het Uitvoeringsprogramma Fysieke Leefomgeving. Bij bouw, sloop en ruimtelijke ordening voert Staphorst

5 ARCHIEF HUIS- VESTING minder taken uit (en deels taken niet uit). Dit alsgevolg van beperkte capaciteit. De onderbouwing voor deze afwijkingen is voldoende inzichtelijk en herleidbaar. Samenwerking Er heeft dit jaar geen opschaling plaatsgevonden via het Overijssels opschalingsmodel: ambtelijke opschaling via management naar bestuur. De provincie heeft een aantal meldingen en signalen ontvangen van inwoners over diverse ruimtelijke ontwikkelingen die binnen de gemeente spelen. De provincie volgt met belangstelling de voortgang en de wijze waarop Staphorst deze zaken in het komende jaar oppakt. Staphorst heeft de aandachtspunten uit het verslag van het vorige inspectiebezoek opgepakt. Middelen voor kleine investeringen zijn beschikbaar gesteld. Voor 2016 heeft de raad middelen beschikbaar gesteld voor de digitalisering van de bouw- en milieuvergunningen over de periode Ter verdere voorbereiding van de besluitvorming over vervanging (beoogde ingangsdatum medio 2016) is het handboek vervanging opgesteld en zal een externe audit plaatsvinden op het informatiebeheer. De KPI-rapportage over het archiefbeheer in 2015 zal begin 2016 worden opgesteld. Op basis van de cijfers verstrekt door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers op 1 januari 2016 heeft Staphorst voldaan aan de taakstelling van 2015 en zijn er geen achterstanden. Zorg voor en beheer van archief op orde o Frequentie algemeen inspectiebezoek: eens per 2 a 3 jaar o Informatie-uitvraag: algemene vragenlijst archiefinspectie eens per jaar (of verslaglegging via KPI s) o Horizontale verslaglegging: jaarlijks. Tijdig gehuisvest o Voldaan aan de wettelijke taakstelling en heeft geen achterstanden en/of, o de huisvesting van de gekoppelde statushouders heeft plaatsgevonden binnen de afgesproken termijn van gemiddeld 12 weken. o Huisvesting statushouders wordt vast punt op de agenda van het voortgangsoverleg Prestatieafspraken Wonen o Jaarlijkse rapportage via de prestatieafspraken Wonen